bulletin voor de huisartsopleiders HOVUmc

bulletin voor de huisartsopleiders HOVUmc

jaargang 12 | nr. 2 | september 2012

huisartsopleiding

impressies juni 2012 novembermodule MAAS-globaal in Papiamento

Inhoudsopgave

3 In beeld 5 Hoofdzaken 7 Novembermodule 2012 8 Foto's junidagen Doorn

Colofon Hao-proVUssioneel is een bulletin voor alle huisartsopleiders van de Huisartsopleiding van het VUmc en verschijnt twee keer per jaar. Op het hao-deel van onze website zijn de oude jaargangen terug te vinden: www.hovumc.nl Redactie: Angelika Raths Sylvia Vlak Illustraties: Rick Dros Foto’s: Wilfred de Boer Jan de Heer Angelika Raths Eddy Rijk Sacha Vink Sylvia Vlak foto Hans van der Voort op pag. 35 copyright NHG, Margot Scheerder Basisontwerp omslag: Roland van Helden bno, Amsterdam

10 Impressies leergangen 1 t/m 4 14 Foto's junidagen Doorn 16 Impressies leergang 5 20 Foto's junidagen Doorn 22 Mindfulness voor huisartsopleiders 24 Aankondiging Suriname 2013 26 HaDiDoc 27 De route van een zieke aios 28 MAAS-globaal op Aruba 30 Trots op 32 Prikbord 33 Agenda 34 Insider 35 Welkom/Uitzwaaien 35 In memoriam Hans van der Voort

Opmaak: Sylvia Vlak Huisartsopleiding VUmc OZW-gebouw De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam tel. 020-4441795 www.hovumc.nl deadline kopij voor het maartnummer 2013 is 17 december 2012 2 hao-proVUssioneel - september 2012

In beeld Angelika Raths

Dat we jullie figuurlijk in beeld hebben moge duidelijk zijn. De huisartsopleiding van ons instituut steekt veel formatie-tijd, betrokkenheid en deskundigheid in de scholing, begeleiding en ondersteuning van opleiders. Dat gebeurt al vanaf het begin van deze opleiding. Hans van der Voort, die tot ons verdriet op 26 juli is overleden, heeft hier een belangrijke bijdrage aan geleverd. De toen ingeslagen koers is nog steeds richtinggevend. Persoonlijk contact, oog voor de mens in de beroepsrol en een goede relatie met ieder van jullie ligt ons na aan het hart. Waarom? Omdat werkomgeving ook leefomgeving is. Je brengt er veel tijd van je leven in door en je neemt jezelf als hele persoon mee. Zeker in mensvakken, zoals huisartsgeneeskunde en onderwijs. Goede relaties helpen bij werken, leren en leven. Wij hopen dat jullie zo naar aios kijken en ik vind dat wij als instituut daarin ook het voorbeeld moeten geven. (Zou ik dat wel zo opschrijven? Daar ligt de lat dan. Oei, wie schiet er nou allemaal een voorbeeld te binnen waar dat helemaal niet zo goed is gelukt? Maar goed, dat hoort er ook bij: fouten maken en daarmee omgaan.) Ik ga er vooralsnog van uit dat we maar één leven beschikbaar hebben, dus laten we dat vooral zo aangenaam mogelijk invullen met z’n allen. Als ik terugdenk aan onze meerdaagse in juni en naar de kiekjes kijk, komen we aardig in de buurt. Dit is de sfeer waarin mijns inziens geleerd en geleefd kan worden. 24 jaar geleden was de keuze van de basisschool van mijn dochter (mede) ingegeven door het feit dat directrice en leraren alle leerlingen bij naam kenden. Niet om het feit op zich, maar omdat het stond voor een attitude: elkaar kennen, bij voorkeur in wie je bent en wilt zijn. De grootte van ons opleidersbestand, ca. 240, komt inmiddels aardig overeen met het aantal leerlingen op die basisschool toen. Mijn doel is hetzelfde: laten we elkaar op z’n minst bij naam kennen. Omdat wij elkaar niet dagelijks zien, is daar wel wat hulp bij nodig. Het gezicht bij de naam kunnen we meestal wel opzoeken in Hagsys. Als je alleen nog de voornaam weet, is het al lastiger en omgekeerd gaat het helemaal niet. Vandaar dat ik zo’n anderhalf jaar geleden begonnen ben van iedere huisartsopleider een portretje te maken. De bedoeling is iedereen van jullie ook letterlijk in beeld te hebben. En dat hebben jullie geweten. Was je net over de eerste onwennigheid in de oriëntatiecursus heen, moest je poseren en je weer lekker opgelaten voelen. Zat je op de paralleldag even rustig met je collega’s te lunchen, werd je lastiggevallen door ondergetekende ‘persmuskiet’, die je zo nodig voor de lens moest sleuren. Jullie deden geduldig mee. “Heb ik nog wat tussen m’n tanden?”, “Zit mijn haar een beetje?”, “Uitgerekend vandaag die pukkel”, sputtert mijn slachtoffer en tovert uit de binnenzak een camouflagestick tevoorschijn! Je bent professioneel of je bent het niet. Voor sommigen was het een beproeving - sorry. Voor mij, veilig áchter het toestel, waren het meer dan tweehonderd leuke, kleine, individuele ontmoetingen. Een aanleiding het even te hebben over het nieuwe gezondheidscentrum, de recente aios, de verhuizing, de eigen ruimte voor supervisie, de cursus, een ontkoppeling, de kinderen of over fotograferen als hobby: “Beter op afstand en inzoomen, anders wordt de neus zo’n kokkel”. 3 hao-proVUssioneel - september 2012

Deze adviseur heb ik later opgebeld om te vragen of hij geen zin had in juni mee te fotograferen voor de proVU. Had hij wel en zijn collega ook. Leuk! Hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Dankzij Eddy, Wilfred en Sylvia Vlak hebben we voor dit nummer een rijke beeldenoogst. Heb jezelf ook fotografische talenten en een goede camera, geef je op bij Sylvia of mij. Zo wordt de proVU nog meer een blad van hao’s voor hao’s. Van iedereen tussen de drie tot twintig shots. Op jacht naar het moment waarop het ijs breekt, waarop de persoon zichtbaar wordt, die ik denk dat het is, waarop de glinster in de ogen zit of waarop iemand er gewoon mooi uitziet. Kikken als dat lukt.

Kleine ontmoetingen

Sommigen wilden samen uitzoeken, anderen, allang blij dat zij ervan af waren, lieten de keuze aan mij over. “Waarvoor zijn de foto’s eigenlijk?” Voor onze groepsoverzichten, voor publicaties in de proVU (hoge resolutie) en voor mijn hao-smoelenproject: al jullie portretten met namen op alfabetische volgorde op één muur van het instituut. Zodat wij af en toe kunnen spieken als de naam bij een gezicht ons niet te binnen wil schieten. Maar ook als statement: laten zien wie het leeuwendeel van de huisartsopleiding voor zijn/haar rekening neemt. Samantha is nog op zoek naar een geschikt ophangsysteem (tips zijn welkom). De bedoeling is dat de hao-portrettengalerij voor het eind van dit jaar gerealiseerd is. En uiteraard zijn de foto's ook voor jullie zelf beschikbaar. Wie het zijne/ hare wil hebben, bv voor de actualisering van het eigen profiel, kan het bij Sylvia Vlak ([email protected]) opvragen. Een (niet alfabetische) selectie alvast op de buitenkant van dit nummer. Het liefst hadden we natuurlijk iedereen op de cover gezet, maar dan waren de koppies tot microscopische proporties geslonken. Nu staan er 66 als representanten voor de hele groep. Ongeveer evenveel vrouwen als mannen, van piep tot doorgewinterd, van moet-nog-beginnen tot stoptbijna. Het grote aantal ex-aios is voor mij, oude rot, een speciaal plezier. Ik krijg gewoon een goed humeur van deze omslag. Een bont palet. Hoe krijgen we nu nog wat meer culturele kleur in beeld?

hao-coördinator

4 hao-proVUssioneel - september 2012

Hoofdzaken Nettie Blankenstein

Er zijn weer boeiende ontwikkelingen gaande in de opleiding, die ook jullie als hao’s betreffen. Nieuwe selectieprocedure Wij gaan aios voor de startdatum maart 2013 selecteren volgens een nieuwe procedure. Naast de brief en het gesprek wordt van de kandidaten volgens drie extra bronnen informatie verzameld. Dit geeft naar verwachting een completer beeld van de (on)mogelijkheden van de kandidaat. Wij verwachten dat hiermee de selectie bij de toegang verbetert én dat bij de start van de opleiding de keuze van de concrete opleidingsdoelen beter gemaakt kan worden. Dit resulteert er wel in dat de nieuwe procedure uitgebreider is, verspreid over twee dagen per kandidaat. Een ander belangrijk verschil is dat het trio aios, opleider en docent uit elkaar gehaald wordt. De docenten nemen samen met een testpsycholoog de vragenlijst af. De aios en opleiders beoordelen samen de simulatiegesprekken. Op dag 1 worden de LHK en de SJT (Situational Judgement Test) afgenomen onder examencondities. Op dag 2 volgen de interviews en de simulaties. Bij de beoordeling worden alle 4 beoordelingen betrokken. De beoordeling van de LHK en de SJT is aanvullend. Het interview en de simulatieconsulten. worden als leidend gezien. De leden van de selectiecommissies (hao’s, aios en stafleden) krijgen in oktober een training. De selectieweek is in week 43. Dit is de herfstvakantieweek voor regio Noord. Dat is niet voor iedereen handig. Zo moet helaas een paralleldag die in deze week gepland stond worden verzet. Ook zijn er deze week geen terugkomdagen, zodat de aios hun hele werkweek in de praktijk zijn. Academisering De kern van academisering is dat we de samenhang tussen opleiding, onderwijs, onderzoek en zorginnovatie in de netwerkpraktijken gebruiken om het niveau van de huisartsenzorg te verhogen. Voor de huisartsopleiding betekent dit dat al ontwikkelde huisartsgeneeskundige kennis optimaal doordringt in de opleiding en dat de opleiding bijdraagt aan het ontstaan van nieuwe relevante kennis. Niet toevallig schrijf ik hier ‘optimaal’ en ‘relevant’. Daar hoort bij dat we op basis van praktijkvragen actief zoeken naar kennis (PICOs), maar ook dat we samen met een patiënt kritisch wegen hoe die kennis voor deze individuele patiënt of dit specifieke probleem bruikbaar kan zijn, en dat we kritisch meekijken naar de relevantie van onderzoeksprojecten. Dit jaar hebben al een aantal hao’s op de paralleldag geoefend met het zoeken van vakliteratuur op internet en het inbrengen van wetenschappelijke vorming in leergesprekken. Docenten krijgen vergelijkbare scholing aangeboden. Aanwezige expertise zetten we graag in binnen de opleiding. Diegenen onder jullie die bijv. kaderhuisarts zijn en een bijdrage willen leveren aan de opleiding wil ik uitnodigen hier eens over te komen praten. Onder de docenten zit een flink aantal kaderartsen (in wording). We missen nog kaderhuisartsen Diabetes Mellitus en Bewegingsapparaat. Als je overweegt een van deze opleidingen te gaan doen en je expertise in wilt zetten binnen de opleiding, kom dan eens praten over mogelijke tegemoetkoming in de kosten. Dit jaar zijn 3 nieuwe aiotho’s gestart met een gemengd opleidings- en 5 hao-proVUssioneel - september 2012

onderzoekstraject, een vierde komt eraan. Dan hebben we negen aiotho’s in actie. Zij zijn niet alleen de huisarts-onderzoekers van morgen, ook in hun opleidingsgroep kunnen ze een wetenschappelijke verdieping brengen en niet te vergeten in hun opleidingspraktijk. Stafleden met nieuwe taakgebieden • Tjitske Dijkstra volgt Willem Feijen op als arbo-contactpersoon voor zieke aios. Op pagina 27 geeft Tjitske een indruk van de route van een zieke aios. Daar staat ook hoe ik als hoofd achteraf kan beslissen in hoeverre een re-integratieperiode met terugwerkende kracht mee mag tellen als opleidingstijd. De voorwaarden daarvoor zijn nu concreet omschreven. • Renée Weersma heeft het aandachtsgebied ‘aios op de post’ overgenomen van Eddy Reijnders. Dit jaar wordt de leidraad dienstdoen verder geïmplementeerd. Renée en Eddy zullen samen een cursus ‘waarnemend opleider op de post’ opzetten. Als je als hao zelf weinig diensten doet, zodat je aios met jou niet aan 5 diensten per kwartaal komt, kun je een hidha/maatje, maar ook een vaste waarnemer op de post vragen de cursus te doen. Daar kunnen ze leren hoe ze als vervanger van de eigen hao verantwoord dienst kunnen doen met een aios. Zij realiseren zich bijvoorbeeld soms niet welke juridische verantwoordelijkheden ze hebben t.o.v. de aios die onder hun leiding dienst doet. Ook de onderwijscoördinatoren op de post zijn beschikbaar om als waarnemend opleider dienst te doen met jouw aios. • Chris Rietmeijer wordt voorzitter van een nieuw op te richten plaatselijke werkgroep Arts-Patiënt-Communicatie. Deze werkgroep gaat belangrijke vernieuwingen voor het APC-onderwijs uitwerken, die mede door Chris in de landelijke werkgroep APC zijn voorbereid: APC dient beoordeeld te worden in relatie tot het doel dat de huisarts/aios in het betreffende consult wilde bereiken, het onderwijs APC wordt zoveel mogelijk geïntegreerd met de medische inhoud en de hao wordt kernleermeester APC die hiertoe door het instituut wordt toegerust en ondersteund. Bij deze nieuwe taakverschuiving tussen instituut en hao’s pas ook dat hao’s invloed hebben op de uitwerking van de plannen. Chris schrijft in deze proVu meer over de APC ontwikkelingen (zie Prikbord), en nodigt je uit je op te geven als hao-lid van de werkgroep. Tip: overdracht aios van eerste naar tweede huisartsenstage Soms wil een hao die een 1e-jaars aios heeft opgeleid indrukken of tips doorgeven aan de hao van het 3e jaar, of wil de hao 3e jaar informatie van de hao 1e jaar. Direct persoonlijk contact komt niet makkelijk tot stand, zeker niet van hao 1e jaar naar (nog onbekende) hao 3e jaar. Verschillende hao’s bepleiten een apart overdrachtsformulier. Nu probeer ik in onze al zo papierrijke opleiding juist het aantal formulieren te beperken, dus liever moedig ik alle hao’s 1e jaar aan om op het bestaande 10emaands beoordelingsformulier hierop te anticiperen en de vrije tekstruimte uit te buiten om inhoudelijke indrukken en tips voor de volgende stage aan de aios mee te geven. Ook de achterkant mag beschreven worden! Ten tweede kun je vermelden dat je het waardeert als de hao 3e jaar contact met je opneemt; zet je contactgegevens erbij. De hao 3e jaar kan de continuïteit bevorderen door aan het begin van de stage met de aios het beoordelingsformulier van het 1e jaar door te spreken. Eerste aios voltooien huisartsopleiding Aruba Het project ‘Versterking huisartsenzorg Aruba’ bereikt op 1 september a.s. een mijlpaal: de drie eerste aios die in 2009 als pioniers zijn begonnen aan de mede door ons opgebouwde huisartsopleiding Aruba, krijgen dan hun certificaat. De opleiding gaat door, ook voor 2013 zijn al enkele nieuwe aios geselecteerd. Het project bereikt een nieuwe fase, de opleiding is eraan toe organisatorisch ingebed te worden in een zelfstandig onderwijs-/ opleidingsinstituut op Aruba. Piet Schoonheim draagt hieraan ook na zijn pensionering, als projectleider Aruba, nog zijn steentje bij. Het ligt in de bedoeling dat didactische ondersteuning vanuit onze opleiding, zoals Angelika, Jolijn en Karin de afgelopen jaren hebben geboden, voortgezet kan worden evenals onze bijdrage aan de nascholing van huisartsen. 6 hao-proVUssioneel - september 2012

Berichten Berichtenuit uitde dehao-kwaliteitscommissie hao-kwaliteitscommissie Novembermodule 2012 Titel cursus

ASTMA/COPD, WAT KUNT U ERMEE?

Doelgroep

Opleiders van alle leergangen die in juni 2012 niet deel hebben genomen aan de didactische scholing

Cursusdagen

woensdag/donderdag 14 en 15 november 2012

Docenten

Barend van Duin (kaderhuisarts astma/COPD) in samenwerking met andere kaderhuisartsen astma/COPD

Competenties

De opleider 2.1 realiseert een evenwichtige en uitdagende werk-leerplek 3.2 stemt het eigen handelen af met andere betrokkenen bij de ondersteuning van de aios 4.1 organiseert personeelsinzet, middelen en informatiestromen zodanig dat er efficiënt gewerkt en geleerd kan worden

Inhoud cursus

Na deze tweedaagse cursus kun je: • vertellen welke inhoudelijke ontwikkelingen er rond astma en COPD spelen en wat je daarvoor moet aanpassen in jouw medisch handelen en jouw praktijkvoering • op basis van anamnese, spirometrie en klinisch beeld onderscheid maken tussen astma, COPD en de mengvorm van beide • na de diagnostische fase een optimaal behandelplan maken voor de patiënt • in gesprek met een patiënt dit behandelplan bespreken, je oriënteren op de persoonlijke streefdoelen van de patiënt en afspraken maken over waar in de komende periode aan gewerkt gaat worden door de patiënt • de ‘do’s’ en ‘dont’s’ van motiverende gespreksvoering benoemen; en uitleggen hoe je een gewenste gedragsverandering bij een patiënt of bij een aios faciliteert dan wel belemmert • de meest relevante comorbiditeiten bij COPD benoemen • aandachtspunten voor taakverdeling en werkafspraken met de praktijkondersteuner(s) in jouw praktijk benoemen • uitleggen hoe je er voor gaat zorgen dat de aios actief bij de zorg voor astma- en COPD- patiënten betrokken wordt en hoe jij en jouw praktijkondersteuner de aios hierbij ge- richt kunnen begeleiden

Thema’s

• up-to-date medisch handelen bij COPD, wat wil ik aanpassen? • hoe krijgen we de patiënt mee in het moois wat we bedenken? • samenwerking opleider-POH-aios; hoe leert de aios over Astma/COPD en hoe organi- seer je dat?

Werkwijze

• kennisoverdracht via presentaties, oefeningen en workshops • oefenen van motiverende gesprekken met patiënten en aios • samenwerkings- en organisatieaspecten onder de loep nemen en uitwerken

LORENZO


Het basiscurriculum – Leergang 0 t/m 4 Foto's junidagen Doorn



Het basiscurriculum – Leergang 0 t/m 4 Leergang 1 – De Duizendpoot Elvira van Gemerden

Wij duizendpootjes zetten koers naar een uitgekiend programma vol zelfevaluatie, indringende vragen, en handige tips. Zelfs wetenschappelijke onderbouwing bleef ons niet bespaard (Silverman??). Ik weet nu in ieder geval van één collega dat ik die vóór een zekere coffeïnebloedspiegel bereikt is nooit moet storen. Een take home message van belang natuurlijk. Docenten Jolijn en Karin dirigeerden ons door het behoorlijk volle programma met flair en relativering. Misschien is hao zijn dan toch wat minder zwaar dan het op papier lijkt? Sorry, op de website van de HOVUmc. We zijn wel modern, toch?

Duizendpoot: geleedpotige behorend tot de klasse der Chilopoda. In Nederland 37 soorten inheems. Maximaal 200 segmenten, meest 15 tot 50 segmenten, met aan ieder segment 1 paar poten. Jagers en vleeseters. Giftig.

Achterwacht geregeld: check. Routeplanner: Check. Tandenborstel: check. Video op usbstick: …..ehh. Gelokt door de zoete dennengeur klopten we aan bij hotel Zonheuvel. Het prachtige koetshuis deed mijmeren over vroeger tijden. Visite rijden in een koets, hoe moet dat zijn geweest? Wie zou hier hebben gewoond? Hoe verdienden ze de kost? Enig gegoogle leverde op dat dit landgoed in het bezit was van Maarten Maartens, pseudoniem voor Jozua Marius Willem Schwartz, 1858-1915, in zijn tijd een redelijk succesvolle schrijver. Hij trouwde heel handig met een volle nicht van hem, Anna van Vollenhoven, die welgesteld genoeg was om hem rustig aan zijn literaire carrière te laten werken. Het mooie landhuis Zonheuvel werd later omgedoopt in het Maarten Maartenshuis.

Een diverse groep huisartsen: eenlingen, stellen, groepspraktijkers, snelle jongens en bedachtzame meisjes, alles was vertegenwoordigd met als gezamenlijk doel een heel goede opleider worden. Of: een nog betere opleider worden. Want zeg nou zelf, we doen al zoveel moois. De Video Van Het Eigen Consult: zoals wel vaker confronterend en een zeer leerzaam rollenspel. Na deze dag was het een eitje om door de bomen het bos te bewonderen en valkuilen te vermijden. Struikelend over joggende huisartsen en stokpaardjes, en nagestaard door het lokale hertje op naar het diner: tijd voor social talk en opzwepende theorieën over onze oranje boys. Dag twee leverde ook weer genoeg stof voor harde actieplannen en concrete handvaten, waarvoor dank. Wij moderne huisartsen puzzelden ons door Blackboard en als toetje een popje. Is smart(i) nu hetzelfde als (a)dartn? Heel VU, heel nuttig. Geïnspireerd door alles en weer opgeladen zeiden we gedag. In colonne reden we huiswaarts. Duizend schoentjes in de kast, voetjes omhoog. Aios, here we come! Misschien goed om te weten dat de duizendpoot in diverse andere talen honderdpoot heet. Een aanzienlijke taakverlichting.

Veel bekenden (we worden wel grijs zeg), nooit geweten dat er zoveel huisartsen tegelijk zouden zijn. Na een warm welkom en een vlammende toespraak van Henriëtte van der Horst tijd voor opsplitsing. Vol verwachting klopte mijn hart want de uitnodiging was vooral gevuld met routes en vermaningen over de mee te nemen video’s. Wat stond ons toch te wachten? Ik had de hao-proVUssioneel nog op de leesstapel liggen, daarin bleek natuurlijk van alles te staan.

groep 1A


Leergang 2 – Leergesprekken Inez de Vries

Bij aankomst in de zaal treffen wij een keur aan gereedschap op de grond. Tja, wat te kiezen? Onze begeleiders hebben hun eigen tool meegenomen: Karol een paletmesje en Angelika een zaklampje om hier en daar iets ‘uit te lichten’. We kiezen een stuk gereedschap. De schroevendraaier blijkt gebruikt te kunnen worden om het fundament van de huisartsgeneeskunde eens stevig vast te schroeven. De meetlat om de tekorten bij de aios te meten. Een direct reagerende huisarts neemt een hamer om NIET te gebruiken maar voor zich neer te leggen. Het gesprek komt op gang. Wat zijn onze ervaringen en wat willen we graag leren? De ballon moet niet opgeblazen worden door de opleider, dat is intimiderend voor de aios en hij/zij leert er niets van. En hoe vinden we dan de balans tussen de inbreng van de aios/ama en die van de opleider? Iedereen blijkt dit lastig te vinden. "De aios wil wat leren, maar de opleider wil ook wat kwijt" – Karol De meeste aanwezigen hebben inmiddels hun tweede aios/ama. Het is duidelijk dat de tweede heel anders is dan de eerste: scherper, meer gestructureerd, of juist niet. Soms komt er spontaan weinig ‘hulpvraag’ naar boven. Wat dan? Moet je het dan maar afdwingen? Doorvragen is een kostbaar gereedschap, het geeft blijk van aandacht en belangstelling. Niet alleen in het arts-patiëntcontact maar ook in de setting van een leergesprek. Karol leert ons dat een leergesprek een kop, romp en staart moet hebben. Het echte werk gebeurt in de romp, maar pas als de kop eraf is! Zorg dus voor een duidelijke agenda voordat je begint. We bespreken meegenomen leergesprekken en de ALVU. De agenda’s kunnen explicieter en zorg zo mogelijk voor een vervolg in de tijd. Blijf in de gaten houden of je op de goede weg bent.

Waar doe je een leergesprek? Al etende/in de sauna/ op het strand/achteruitrijdende in een jeep? Alles kan, maar besef wat de situatie met je doet. Na de agenda (kop) begint het exploreren (romp). Zoek een leervraag van de aios/ama. Op een ingebrachte video-opname dansen ama en opleider om elkaar heen. Dat is niet zo’n goed idee. Benoem het direct als je voelt dat het niet goed gaat, of begin gewoon opnieuw. Buiten doen we een vreselijke oefening waarbij we om de beurt elkaar moeten leiden. Ogen en mond dicht. Kun je de ander leiden en kun je jezelf laten leiden? Hoe voelt dat? Word je na vijf minuten al zweterig of ben je helemaal niet in staat je te laten leiden?

"Leergesprek is een containerbegrip" – Angelika Alles kan een leergesprek zijn: consultbespreking, themagesprek, dagrapportage, video-nabespreking of consultatie. In de loop van het jaar kun je de inhoud van leergesprekken veranderen. Bouw eens een rollenspel in, bespreek e.e.a. eens lopend naast elkaar, of doe aan modeling. Bij een beginnende aios kun je heel goed het uur in tweeën delen. Als kers op het toetje bekijken we de opname van opleider Sharline Vis met haar aios op Aruba. We leren van haar geduld en gevoelsreflecties. Maar dat er sprake is van een gezel-leermeestersituatie wordt ook duidelijk in deze dialoog, en daar is niks mis mee. De tweede dag verdiepten we ons in het onderwerp ‘doorvragen’. Dit keer bij de collega van wie je een opname van een leergesprek samen bekeek. Het Droste-effect dringt zich op, ook wel de dubbele bodem. De aios ziet een patiënt, heeft een vraag (die moet soms boven water komen), opleider exploreert, etc. Dat staat dan weer op een volgende video. Die bekijk je weer met een hao-collega, die commentaar geeft op hoe jij exploreert. Het blijkt moeilijk in de goede laag te zitten, niet in de valkuil te stappen en na te gaan of de aios/ama wel een goed consult voert. Onthutst besluit een collega dat er nog veel te leren valt, ook voor een ervaren huisarts. Het contact aios-opleider is toch echt anders dan opleider-collegaopleider. Tot slot besluiten we dat het boek ‘Het medisch ambacht’ achterhaald is en van de boekenlijst af moet. We krijgen nog een hand-out uit ‘Opleiden en leren in de huisartspraktijk’ en ‘de roos van Leary’ en adviseren Karol en Angelika zelf een boek te schrijven. 11

hao-proVUssioneel - september 2012

Het basiscurriculum – Leergang 0 t/m 4 Leergang 3 – De Bijsluiter Jan Mehrtens

De Bijsluiter, wat voor associaties heb je hierbij? De vraag wordt opgeworpen en een aantal van ons is verbaasd als het over onze eigen gebruiksaanwijzing blijkt te gaan. Onze diversiteit in hoe wij leren en hoe wij communiceren. Deze eerste tweedaagse maken wij een start in het ontdekken hiervan en leren we meer over de consequenties van ons gedrag en het effect hiervan op onze aios. Hoe zeer wij van elkaar verschillen blijkt alvast uit de manier waarop wij ons presenteren middels een uitgekozen ansichtkaart. Chris neemt ons aan de hand en leidt ons de leercirkel van Kolb rond. Vervolgens ontmoeten wij elkaar in het midden van de ruimte, waarbij we met ogen dicht ons vastgrijpen aan twee handen aan de overkant. Met het ontwarren van de ontstane knoop observeren we onszelf en elkaar; verschillende stijlen worden zichtbaar. We verdelen ons in vier groepen op basis van onze leerstijlen en de denkers, dromers, beslissers en doeners worden onder de loep genomen. Dit geeft veel helderheid. De dromers houden van ruimte, de denkers vinden zichzelf verantwoord en doordacht, de doeners pakken aan en door en de beslissers bewaren het gezag.

Tussendoor doen we rollenspelen met situaties waar we tegenaan lopen. Zo proberen we o.a. onze oorspronkelijke leerstijlen wat op te rekken naar naastgelegen terrein en krijgen suggesties hoe dit aan te pakken met onze aios. Verschillende thema’s passeren en maken bij iedereen wel iets los. Chris en Angelique stellen vragen die richting geven aan ons innerlijke proces. Regelmatig staan we stil bij onze persoonlijke leerdoelen, waar willen we verder in komen? We besluiten de eerste dag met een boswandeling waarbij we in tweetallen met elkaar luisteren, samenvatten en doorvragen over enkele voorgelegde onderwerpen. Dag 2 openen we met een meditatieoefening en maken we kennis met de leer van Pinto. Vervolgens komen de twee groepen samen en ervaren we hoe het is om niet “ja maar” maar “ja en” te zeggen, als hulpmiddel voor het communiceren bij belangentegenstellingen. Aan de hand van het sinaasappeldilemma leidt Willem ons zwierig door het onderhandelingsmodel volgens Harvard dat ons helpt om met behoud van de relatie tot een zo groot mogelijk resultaat te komen. Hoe wij zelf staan in onderhandelingssituaties komt uitgebreid aan bod. In hoeverre drukken we door, geven we toe of ontlopen we de dans? Hoe komen we dichterbij de situatie waarin we samenwerken en confronteren, waar moeten we aan sleutelen om ons hiernaartoe te bewegen? Nog enkele rollenspelen, rondjes, een wandeling in het bos, de laatste aanwijzingen van Angelique en Chris en het wordt helder wat we komend half jaar willen ontwikkelen c.q. uitproberen. Zeven maal succesvol ander gedrag en we mogen effect verwachten, een nieuwe groef is ontstaan. We sluiten een geanimeerde tweedaagse af, rijk aan behulpzame info, uitwisselingen, indrukken en ervaringen.


Leergang 4 – Doorstart Maarten van Bergeijk

De Grote Zaal in het Maarten Maartenshuis. En zo zit ik weer in leergang 4. Wat bedremmeld moet ik de groep melden dat ik eerder “gezakt” ben, toen te veel afwezig geweest (volgens de VU!) en dus moet het nu nog een keer. Een niet zo grote (9) en gevarieerde groep, een aantal deelnemers trekt al sinds leergang 1 met elkaar op, daarnaast een aantal “zij-instromers”. De verwachtingen lopen al evenzeer uiteen, met behulp van snoepjes wordt het verduidelijkt. De een kiest een zuur tum-tummetje, de ander een taaie toffee en weer een ander een onbekend kaneelstokje. Het is duidelijk dat smaken verschillen. Hoe zien we onszelf nu we bijna aan het eind van het verplichte curriculum als opleider zijn gekomen, wat zijn de verwachtingen, welke kwaliteiten hebben we en wat zijn de uitdagingen? Met stiften en papier wordt een grote variëteit aan creativiteit geproduceerd; de opleider als rijinstructeur of voetbalcoach, de aios als Spongebob of wielrenner in een zware bergetappe en de opleiding als een circus waar meerdere bordjes gelijktijdig moeten worden hooggehouden.

Vervolgens het echte werk, het bekijken en beoordelen van de meegebrachte video’s in subgroepen. De middag zit er zomaar op. In verband met de wedstrijd Nederland –Duitsland vervalt het avondprogramma, we kijken gezamenlijk de wedstrijd. Samen verwerken we het verlies, en verder maar geen commentaar! Dag twee. De uit de video’s meegenomen aandachtspunten kunnen worden geoefend met een actrice. We vragen haar iets voor ons te doen terwijl ze eigenlijk heel druk met iets anders bezig is, we proberen structuur te brengen in het leergesprek en geven haar negatieve feedback. Het werken met een actrice blijkt als altijd weer verrassend en inspirerend. Het laatste thema: “kritische beroepssituaties”. In de tuin in drietallen besproken. De VU heeft in dezen kosten nog moeite gespaard. Terwijl wij zoeken naar situaties uit onze dagelijkse praktijk wordt naast ons een tientallen meters hoge boom gekapt, aan lijnen hoog in de boom zit een gehemde houthakker. Over kritische beroepssituaties gesproken! Afsluitend maken we een DART-N (toch wel opmerkelijk dat, ook al doen onze aios niet anders dan POPPEN en DART-ENNEN, wij nog even goed moet bedenken waar de letters ook weer voor staan…) om in november op terug te komen. Half vier, naar huis. Leerpunten verzameld, evaluatie ingevuld (bij herhaling genoemd dat het erg prettig was dat het avondprogramma verviel, eventueel ’s middags wat langer door). Teruggereden met de gedachte dat het toch weer gelukt was om uit al die verschillende smaken snoepjes toch een voor iedereen smakelijke tweedaagse te creëren. Zie uit naar het vervolg in november! Hoop dat ik het deze keer wel haal…


Foto's junidagen Doorn



Leergang 5 – De mores van het opleiden Felix van Hijfte

Deze cursus voor de ervaren opleider gaat in op het moreel en de moraal van de ervaren opleider. Welke mores hielden wij als cursisten erop na? Welke mores hebben wij kunnen afzweren. Welke mores kleven nog steeds aan ons ook al willen of weten wij dat niet? Welke mores hebben wij nieuw toegevoegd door de jaren des onderscheids te bereiken?

Hoe prettig te ervaren, dat elke deelnemer bereid was om achter zijn eigen levens-voordeur te laten kijken. Dit gaf deze twee dagen meteen veel inhoud en diepgang. Aan de hand van ingebrachte dilemma’s werd getracht via filosofische principes dieper in te gaan op hoe wij een aios benaderen, onderwijzen, richting geven, afremmen en nog veel meer.


De tweede dag was een ultieme confrontatie met ons eigen ik. In een zonovergoten ambiance aan de Lekdijk in Amerongen wacht ons de confrontatie met een ruim 700 kg zware, vriendelijke gedragstherapeut. Wat je niet in huis hebt kun je niet uitstralen, wat je wilt verbergen kun je voor dit 700 kg zwaargewicht niet verbergen. Gelukkig bezitten de meeste aios deze capaciteit/ kwaliteit niet, anders zouden mogelijk meer ontkop-

pelingen door de jaren heen volgen. Oog in oog met een geweldig paard mochten wij, negen deelnemers, de zandige arena betreden. Alle negen ontdekten wij innerlijke krachten en stapten gesterkt de arena weer uit. Heel leuk is zo’n actief onderdeel, dat perfect aansloot op de bedoeling van deze cursus: wees je als opleider bewust van hoe en wat je bent en doet.


Het basiscurriculum – Leergang 0 t/m 4 Leergang 5 – Spoedzorg in de huisartspraktijk Twee zaken die voor mij opvallend vaak herhaald werden, heel voor de hand liggend zijn, maar toch tot nu toe te weinig aandacht kregen zijn: eigen veiligheid eerst en ZUURSTOF. In sommige ruimtes waar we flink aan het oefenen waren, liet de ventilatie te wensen over. Gelukkig konden we onze eigen zuurstofsaturatie meten en direct naar behoefte aanvullen.

Joost Boink

Deze cursus was echt bijzonder. Ik was er tevoren al door mijn collega Wim Christiaans uit ons gezondheidscentrum (ook hao bij de VU) op geattendeerd. Hij meldde dat hij sinds lange tijd niet een zodanig goede cursus had meegemaakt. Dat kan ik nu bevestigen. Een zeer strak georganiseerde cursus, afwisselend theorie en praktijk met oefensessies in kleine groepjes. De docenten zijn mensen met jarenlange ervaring in de praktijk: Frans Rutten, anesthesist en Wim Verwijs, kinderarts en verder ambulance- en IC-verpleegkundigen. Enthousiaste lui die in uniform het ABCDE-protocol er op een prettige wijze in drammen. Dit moet haast wel leiden tot systematisch en gedisciplineerd werken.

Het gaat niet zozeer om een snelle diagnose bij een patiënt die in acute nood verkeert, maar om de juiste beslissingen en handelingen die in de juiste volgorde worden uitgevoerd.

De laatste middag oefenden we het reanimeren en werken met de AED. Dat was niet nieuw maar door het weer eens tot in detail met elkaar te trainen werden de puntjes op de i gezet. Zo mocht ik best wat dieper de thorax indrukken bij het reanimeren, een derde van de thorax moet haalbaar zijn. Als er dan wat ribben sneuvelen is dat jammer.

Leuk om na meer dan 35 jaar praktijkervaring toch nog nieuwe dingen te kunnen leren, maar aan de andere kant toch ook wel beschamend om te moeten erkennen dat ik dit niet veel eerder heb geleerd. Tegelijk met onze tweedaagse cursus was er een grote groep aios die de cursus spoedeisende geneeskunde (STARtclass) volgden, maar zij zijn er zelfs 2 weken mee bezig. Zo ontstaat een situatie dat de aios huisartsgeneeskunde de spoedzorg beter geleerd hebben dan de huisartsopleiders.

Bij het werken op de HAP gaat tegenwoordig de zuurstof altijd mee, maar in de dagelijkse praktijk is dat geen routine. Op weg naar huis hebben Wim de Lege en ik ons voorgenomen om de spoedkoffer in ons centrum nog eens te beoordelen (samen met de aios); kijken wat we daar nog in kunnen verbeteren. Ik zie uit naar het tweede deel van deze cursus, dan gaan we met simulatiepatiënten werken. Een aanrader voor alle huisartsen, niet alleen voor opleiders. 18 hao-proVUssioneel - september 2012

Leergang 5 – Beleid bij SOLK Willem Maschhaupt

Het onvoldoende verklaarbare toch verklaard. Je kent ze wel, de patiënten op het spreekuur, met steeds vage klachten, soms steeds dezelfde, soms wisselende klachten van moeheid, rugpijn, jeuk, overal pijn, stress, slecht slapen en ga zo maar door. Je kent ze wel, patiënten, op zoek naar een verklaring, op zoek naar allerlei aanvullend onderzoek, liefst scans, maar in ieder geval een zo uitgebreid bloedonderzoek als maar mogelijk is, op zoek naar te weinig vitamines, of juist te veel, te veel suiker, of juist te weinig, op zoek naar candida in hun darm, te weinig aminozuren, hyposensitief, of juist hypersensibel, niet zelden geschraagd door kennis uit bladen of van obscure genezers waar ze zich hebben laten testen met methoden zoals elektronacupunctuur, bloeddruppels die op eigenaardige patronen uiteenspatten en waaruit zonneklaar blijkt dat de lever of de nieren niet goed werken. We kennen ze allemaal en werken ons in het zweet om hun klachten aan te horen, proberen hun bezorgdheid te begrijpen en te ontzenuwen, meestal met een gefrustreerde patiënt en een nog gefrustreerdere dokter als resultaat. Je kent ze wel, die patiënten , die op maandagochtend op je (drukke) inloopspreekuur komen om nu eens eindelijk goed onderzocht te worden. We hebben allerlei namen voor hun kwalen bedacht, zoals chronisch vermoeidheidssyndroom, fibromyalgie, chronische whiplash, etc.

We noemen de klachten “functioneel” als we aardig willen zijn, psychosomatisch als we redelijk willen zijn en hysterisch als we de patiënt liever kwijt zijn. We doen vaak wat de patiënt vraagt, om maar verder te kunnen met het spreekuur, of we gaan de “strijd” aan en zetten ons schrap tegen ongefundeerde eisen met als gevolg een teleurgestelde en soms boze patiënt als resultaat. In beide gevallen laat het bij ons een machteloos gevoel achter. De worsteling met deze problematiek was voor een twintigtal ervaren hao’s reden om aan te schuiven voor een cursus SOLK (somatisch onvoldoende verklaarde klachten) onder leiding van Katinka en Henriette, die beiden blijk gaven van een grondige kennis van de materie en deze op overtuigende wijze aan ons konden presenteren. We verdiepten ons in de dynamiek van verkeerde aannames, catastropherende interpretaties en vicieuze cirkels. We leerden dat negatieve diagnoses (“U hebt niks”, “het zit tussen de oren”) minder goed werken dan een meer positieve benadering. We werden creatief met diagnoses als: “U hebt gevoelige gewrichten” en “bij U staat het alarm nog steeds aan, terwijl het onheil al voorbij is”. We werkten veelal geanimeerd met rollenspelen, waarbij sommigen als patiënt blijk gaven van een overtuigende SOLK-houding, maar waarbij juist goed geoefend kon worden. De “dramadriehoek” viel veel herkenning ten deel, en hoe verleidelijk is het niet om als echte hulpverlener in de reddersrol te blijven, met het risico dat de patiënt zich toch niet voldoende begrepen voelt en de rol van aanklager (“U doet niets voor mij”) aanneemt en ons uitgeput en onbegrepen achterlaat. Dan zijn wij het slachtoffer! Wie kent ze niet, deze patiënten. Al met al twee leerzame dagen met een enthousiaste groep huisartsen en twee topdocenten. Ik kijk al uit naar de vervolgdagen in november!

LORENZO


Foto's junidagen Doorn



Mindfulness voor huisartsopleiders Bij medewerkers in de gezondheidszorg, zoals huisartsen, zijn er niet alleen aanwijzingen voor de effectiviteit van mindfulness bij het verbeteren van hun welzijn maar het lijkt ook hun capaciteiten om aandachtig naar hun patiënten te luisteren te verbeteren (Krasner et al, 2009). Een van de deelnemers van dit onderzoek verwoordde het effect als volgt: “Ik ben veel meer in staat om te luisteren. Ik heb meer aandacht voor gesprekken met patiënten. Ook besteed ik meer aandacht aan mijn eigen communicatie. In het algemeen heb ik meer aandacht” (Krasner et al., 2012).

Anne Speckens

In 2011 hebben wij in het kader van het keuzecurriculum voor onze ervaren huisartsopleiders twee keer een training ‘Mindfulness’ aangeboden. Deze trainingen waren onderdeel van een onderzoek naar het welbevinden van huisartsopleiders van hoogleraar Anne Speckens van het UMC St. Radboud. Prof. Anne Speckens en Danique Smeijers, MSc presenteren de eerste resultaten van het onderzoek. Mindfulness wordt steeds meer toegepast in de klinische zorg en is effectief gebleken bij zowel patiënten als hulpverleners. Zo is er evidentie voor de effectiviteit van mindfulness bij het risico op terugval bij recidiverende depressie. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat mindfulness het risico op een terugval halveert (Piet & Hougaard, 2011). Daarnaast zijn er duidelijke aanwijzingen dat mindfulness bijdraagt aan het verminderen van psychische klachten bij mensen met een chronische somatische aandoening (Bohlmeijer et al., 2010). Tenslotte is gebleken dat mindfulness piekeren, stress en symptomen van angst en depressie vermindert (Hofmann et al., 2010).

Dat er ook werkelijk sprake is van invloed op het welbevinden van de patiënt toonde Grepmair aan bij psychotherapeuten. De patiënten van psychotherapeuten die mindfulnesstraining kregen verbetereden meer dan patiënten van psychotherapeuten die geen mindfulnesstraining kregen (Grepmair, 2007). Het doorwerken van de effecten op hulpverleners naar hun patiënten zal op een vergelijkbare manier ook de relatie tussen huisartsopleider en degenen die bij hem/haar in opleiding zijn ten goede kunnen komen. De toepassing van Mindfulness-based stress reduction bij professionals lijkt al met al een veelbelovende methode voor het vergroten van weerbaarheid tegen stress, persoonlijk welzijn en de kwaliteit van de geleverde zorg.

Interventie De interventie bestond uit een mindfulnesstraining van twee dagen (een cohort in juni, een tweede cohort in november). Daarna waren er vier wekelijkse bijeenkomsten van twee uur en een stiltedag. Tijdens de bijeenkomsten trainden de huisartsopleiders om met hun aandacht in het hier en nu te blijven, om dit te doen op een accepterende manier zonder te oordelen en om niet te rumineren over ervaringen in het verleden of de toekomst. In plaats van te focussen op negatieve gedachten en emoties, werden huisartsopleiders uitgedaagd hun gevoelens en gedachten te onderzoeken en ze als een toeschouwer te observeren zonder zich ermee te identificeren.


Het basiscurriculum – Leergang 0 t/m 4 Deelnemers Zeventien huisartsopleiders van de Huisartsopleiding VUmc in Amsterdam hebben deelgenomen aan het onderzoek. Eén deelnemer wenste niet meer deel te nemen aan het onderzoek en is uitgevallen bij de nameting. Hierdoor hebben we van N=16 deelnemers gegevens over het verschil tussen voor- en nameting. Daarnaast heeft bij vergissing alleen bij de tweede groep de follow-upmeting plaatsgevonden. Hierdoor hebben we N=10 follow-up gegevens. Materiaal Voor en na de training en bij drie maanden follow-up werden vragenlijsten gebruikt voor het meten van burn-outklachten, bevlogenheid, empathie, irrationele gedachten, facetten van mindfulness en kwaliteit van leven. De vragenlijst over burnout bestaat uit de subschalen emotionele uitputting, distantie en competentie. De vragenlijst over irrationele gedachten bestaat daarnaast uit de volgende subschalen: piekeren, rigiditeit, behoefte aan waardering, externe controle en probleemvermijding. Tot slot bestaat de vragenlijst over mindfulness uit de subschalen observeren, beschrijven, bewust handelen, niet oordelen en nonreactief zijn.

Conclusie Concluderend betekenen de resultaten van deze pilotstudie dat mindfulness bijdraagt aan een hogere kwaliteit van leven en een vermindering van irrationele cognities, emotionele uitputting en probleemvermijding. De verschillen tussen de voormeting en follow-upmeting lijken uit te wijzen dat het effect van de mindfulnesstraining niet direct waarneembaar is, maar dat er meer tijd nodig is om deze vaardigheden eigen te maken. Voor sommige dimensies bieden de resultaten ondersteuning voor het uitvoeren van een groter opgezette gerandomiseerde trial. Hier is reeds een begin mee gemaakt in Nijmegen, waar nu 34 huisartsopleiders deelnemen aan een onderzoek met vergelijkbare opzet. De volgende personen willen wij hartelijk danken voor hun medewerking aan dit onderzoek: Prof. Henriëtte van der Horst, VUmc Dr. Harm van Marwijk, VUmc Addy van der Woude- Valenkamp, VUmc Peter Lucassen, UMC St. Radboud Bram Tjaden, huisarts/mindfulnesstrainer Masja Messelink, psychotherapeut/mindfulnesstrainer Angelika Raths, VUmc En natuurlijk de huisartsopleiders die hebben deelgenomen aan het onderzoek zelf!

Resultaten Na afloop van de training zijn er geen verschillen gemeten wat betreft burnoutklachten, bevlogenheid, empathie, mindfulnessvaardigheden en kwaliteit van leven. De resultaten laten echter wel zien dat irrationele gedachten zijn afgenomen na de mindfulnesstraining (voor: 125.7 (SD=12.3), na: 121.6 (SD=13), p=.04). Deze afname is vooral te danken aan de vermindering in de subschalen piekeren en behoefte aan waardering. Bij drie maanden follow-up werd er een afname gevonden in de subschaal emotionele uitputting van de vragenlijst over burnout (voor: 1.3 (SD=.7),follow-up: 1.0 (SD=.8), p=.01). In de vragenlijst over irrationele gedachten werd ook een afname gevonden in de subschaal probleemvermijding (voor: 22.1 (SD=3.6), follow-up: 20.22(SD=3.9), p=.01). Daarnaast was er een toename in mindfulnessvaardigheden (voor: 145.4 (SD=12.8), follow-up: 153.00 (SD=12.6), p=.02). Deze toename is vooral te danken aan een verhoging van de subschalen observeren, beschrijven en non-reactief zijn. Tot slot ervaren de deelnemers een hogere kwaliteit van leven na drie maanden follow-up (voor: 4.8 (SD=.6), follow-up: 5.0 (SD=.7), p=.03).


Aankondiging Suriname 2013 Doelgroep

Alle opleiders die in 2012 LG4 hebben afgesloten. Uitzondering voor hao’s, die in 2013 onder LG4 vallen zijn mogelijk mits men in 2013 óók LG4 volgt. Desgewenst compensatie LG5 in 2014. Dit LG5-alternatief staat gelijk aan een 4-daagse cursus.

Data

18 april tot en met 27 april 2013 Vooraf zijn er voor de hao-deelnemers drie geaccrediteerde bijeenkomsten: • Woensdag 19 december 2012, 17 uur op het huisartsinstituut van VUmc. • Donderdag 24 januari 2013, 17 uur. Locatie wordt nog bepaald. • Donderdag 4 april 2013, 16.00 uur Gezondheidscentrum Schalkwijk.

Begeleiders

Wouter van Kempen (hao)

Kosten

Het tarief voor hao’s is € 2975 (bij inschrijving vóór 31-12-12 € 100 korting), niet-hao’s betalen € 3350, DOKh-abonnees € 3250. Deze bijdrage is zodanig dat de Surinaamse deelnemers voor een geringer bedrag de nascholing kunnen volgen! Inclusief: voorbereidende bijeenkomsten (de laatste met speciaal programma en buffet), vliegreis, verblijf, maaltijden, congreskosten, rondleiding Paramaribo, schitterende 4-daagse excursie naar Anaula, feest met de Surinaamse collega’s en het full color boek ‘Dokteren in Suriname’. Prijzen zijn mede afhankelijk van de brandstofprijzen en kunnen dus nog iets veranderen.

Aantal deelnemers

Minimaal: 10 Maximaal: 35 HOVUmc-hao’s hebben voorrang. Daarna wordt de groep aangevuld met andere belangstellende hao’s en huisartsen. Vanuit Suriname zullen naar verwachting 100-125 huisartsen deelnemen.

Competenties

De opleider 1.3 kan omgaan met diversiteit 2.2 daagt uit tot het verleggen van grenzen en bespreekt de haalbaarheid 5.1 toont inspirerend gedrag om te onderwijzen en te leren 5.2 neemt planmatig deel aan deskundigheidsbevordering en evalueert het effect

Inhoud cursus

De (hao-)deelnemers geven én volgen nascholing. De HOVUmc-hao’s hebben uitgebreide didactische scholing gevolgd, ruime ervaring met opleiden en sommigen met het geven van nascholing. De opzet van dit project biedt de kans de verworven didactische competenties uit te breiden en in te zetten. Daarvoor worden voor de hao-deelnemers drie voorbereidende bijeenkomsten georganiseerd. Doel van dit project is het geven van interactieve workshops met z’n tweeën, zo mogelijk i.s.m. een Surinaamse collega, waarbij alle deelnemers op een actieve, motiverende en effectieve manier hun professionele competenties vergroten door praktisch te oefenen en met elkaar uit te wisselen over verschillen en overeenkomsten in hun eigen praktijk.


In overleg met de Surinaamse collega’s zijn de thema’s tijdens het congres globaal vastgesteld. Dit moet nog verder ingevuld worden: • Diverse onderwerpen uit de gynaecologie • Diverse onderwerpen uit de kindergeneeskunde • Dermatologie • Injectietechnieken in de orthopedie • Chirurgische vaardigheden • In Suriname is wel een opleiding tot basisarts, maar geen huisartsopleiding. Er wordt nu wel veel gepraat over de invoering hiervan! In Aruba bestaat nu al 3 jaar een huisartsopleiding. De Antilliaanse collega’s zijn dan ook nadrukkelijk uitgenodigd Dit congres is inmiddels niet meer weg te denken van de nascholingsagenda in Suriname. Steeds meer Surinaamse collega’s zetten zich ervoor in.

Werkwijze

Tijdens de eerste bijeenkomst zal o.a. geïnventariseerd worden welke thema’s de deelnemers kunnen aanbieden passend bij de wensen uit Suriname. Het uiteindelijke programma zal worden samengesteld in overleg met de nascholingscommissie van de Vereniging van Medici in Suriname en de Stichting Postacademisch Onderwijs Suriname. Er worden duo’s gevormd die samen een didactisch aantrekkelijke workshop gaan plannen, uitvoeren en evalueren. Er wordt ook aan didactische thema’s gewerkt. Geprobeerd wordt elk duo van tevoren in contact te brengen met een Surinaamse collega om doelen en inhoud met elkaar te kunnen plannen. Voor de tweede hao-bijeenkomst plannen de duo’s hun workshop en presenteren hun opzet. Mogelijk bieden feedback en suggesties nog aanleiding tot aanpassingen. De nascholing in Suriname zelf wordt gegeven op 19, 20 en 21 april 2013. Er is veel gelegenheid uit te wisselen met collega’s. Op maandag 22 april is er gelegenheid een dag(deel) mee te lopen in de praktijk van een Surinaamse collega. De verschillen tussen de praktijken zijn groot: van hypermodern tot zeer eenvoudig. Je doet kennis en ervaring op met de culturele diversiteit t.a.v. ziektebeleving en gezondheidszorg. En is er uiteraard tijd voor ontspanning: een rondleiding door Paramaribo, zwemmen of tennis bij het hotel. De afgelopen vier keer organiseerden de Surinaamse collega’s een voetbalwedstrijd. Tot nu toe won de gastheer steeds. Dit vraagt om revanche!Aansluitend aan de conferentie zullen wij waarschijnlijk naar Anaula Resort reizen (www.anaulanatureresort.com), waar men de natuur kan verkennen en een bezoek kan brengen aan diverse dorpen van boslandcreolen.

Aanmelding

Inschrijving (in volgorde van binnenkomst) bij Samantha Paijens ([email protected]), graag alvast met opgave van de onderwerpen die je mogelijk tijdens een workshop aan kan bieden, binnen de eerdergenoemde thema’s. Na inschrijving ontvang je nadere informatie. Voor eventuele eerder gewenste informatie over • Inhoud en reisorganisatie: Wouter van Kempen ([email protected]) • Hao-specifieke en didactische vragen (voor HOVUmc-hao's): Angelika Raths (a.raths@ vumc.nl)


HaDiDoc - Feedback Lili van Rhijn

Veel voortgangsgesprekken met ervaren huisartsopleiders worden gevoerd door Gerrit Hagenbeek en Pieter Bots en de verslagen hiervan komen bij mij, als voorzitter van de HaDiDoc, terecht. Ik lees al deze verslagen en verzamel de feedback naar onze huisartsopleiding. Hieronder een korte impressie van de meest voorkomende punten en een reactie daarbij. Formulieren Allereerst is het frustrerend dat er soms te weinig evaluaties van een opleider in het dossier blijken te zitten. Hoe kan dat toch, horen we regelmatig terug? En kan dat niet beter? Op die laatste vraag proberen wij al een aantal jaar antwoord te krijgen en er zijn wel stappen in de goede richting gezet, maar we zijn er nog niet. Vooral aios die niet op de vaste momenten bij een opleider weggaan (en dat zijn er steeds meer) vormen de groep waar het veelvuldig mis gaat. Net als jullie vinden wij dat erg spijtig. De docenten proberen er zicht op te houden, maar in de veelheid van hun taken lukt dat soms niet. De aios vindt zo’n gesprek bijna altijd spannend, dus komt het er daarom soms ook niet van. En soms is de kritiek zodanig dat ze het niet durven bespreken, laat staan op papier zetten en inleveren. Ik hoop erg dat jullie zelf ook je best doen om ervoor te zorgen dat je aan het einde van het jaar concrete feedback krijgt aan de hand van de haoaios-toets. Je kunt er zelf voor zorgen een kopie te bewaren, zodat een formulier niet volledig kwijt kan raken. Wij doen ons uiterste best om de respons van onze kant te verhogen. Aangepaste trajecten Aangepaste trajecten zorgen regelmatig voor niet optimaal verlopende communicatie met de hao en daarmee irritatie. Wanneer, wie, welke problemen, wie doet wat? Het is complex. We doen ons uiterste best hier zorgvuldig mee om te gaan naar alle partijen. Elke keer worden er weer puntjes toegevoegd in de procedures, in de hoop dat het steeds beter gaat verlopen.

Gesprek met de HaDiDoc Het blijft een schok als blijkt dat de HaDiDoc je aanspreekt n.a.v. de evaluaties. Een schok die ook vragen, verdediging oproept. Begrijpelijk. Het blijft een kunst om de boodschap dat de HaDiDoc een gesprek wil voeren en met welke insteek (en die is lang niet altijd direct kritiek) goed te brengen. Dat lukt niet altijd. Maar dankzij de inzet van de betrokken hao’s levert het eigenlijk altijd wat goeds op! Een opleider die het lastig heeft in een traject met een aios Een paar opleiders adviseren ons de opleider in dat geval meer begeleiding te geven. Het is duidelijk dat het opleiderschap ook wel eens behoorlijk zwaar kan zijn. In dat geval is het hopelijk zo dat de docenten in elk geval een goede steun en toeverlaat zijn, óók voor de hao. Aan de andere kant lijken zij soms meer oog te hebben voor de aios en is voor een hao een blik van iemand buiten de driehoek aios-haodocent soms zinvol. Wij propageren al jaren aan de hao in dat geval een mentor te benaderen. Deze mentoren zijn makkelijk bereikbaar en willen graag met een collega van gedachten wisselen om aan te horen, te verhelderen, een plan te maken, mee te beoordelen. En dit kan soms zelfs in de praktijk, maar in elk geval telefonisch op een geschikt tijdstip. Wij hopen dat je hieraan denkt als het even zwaar is. Op de website kun je de mentoren vinden. Kort en krachtig • Twente-dependance: prima!! • Meerdaagse scholingen: waardevolle, leerzame, inspirerende dagen, een feestje. Contact met een groep gemotiveerde docenten en collega’s. Niet helemaal iedereen ervaart dit zo. Gelukkig zijn er in dat geval nog een heleboel alternatieven. Vooral de landelijke STARclass (dit jaar "ingekocht" voor ons instituut) en supervisie gooien hoge ogen. • Accreditering: veel tijd, veel geld, levert het echt zo veel op? Maar wel gedaan! • LHK-toets: wat een ellende die logistiek nu. Maar toch, velen van jullie maakten de toets inmiddels minstens één en vaak zelfs meerdere keren! • Voortgangsgesprekken: prima! Deze aandacht voor de opleiders wordt gewaardeerd en is ook nodig!


De route van een zieke aios Tjitske Dijkstra

contactpersoon of de teamleider het contact met de opleider. Nadat vastgesteld is dat de aios langzaam weer kan beginnen wordt er door de aios een werklijst bijgehouden waarin de onderstaande criteria vermeld staan. Is de aios weer meer dan 50% (van een fulltime aanstelling) aan het werk dan kán het meetellen voor de opleiding en pas bij 100% betermelding wordt via deze werklijst het daadwerkelijke percentage vastgesteld.

Ook huisartsen kunnen ziek worden, net als onze huisartsen in opleiding. Als dit gebeurt, en zeker bij een wat langer durende ziekte, dan krijgt de zieke aios met veel mensen te maken, waaronder de arbocontactpersoon van het opleidingsinstituut. De route die een zieke aios loopt is als volgt: Kortdurend ziek (< 2 weken) • aios meldt zich ziek bij opleider i.v.m. geplande werkzaamheden en meteen ook bij de werkgever (SBOH). Hiervoor bestaat een ziekteverzuimmelder op hun website. • er gaat automatisch een afschrift van de ziekmelding naar de aios, het opleidingsinstituut én de opleider. • wanneer de aios weer beter is moet deze zich ook weer beter melden bij de SBOH (wat vaak vergeten wordt). Langer dan 2 weken ziek • aios krijgt een brief van het opleidingsinstituut waarin het ziekteprotocol vermeld staat en met wie de aios te maken krijgt. • SBOH belt de aios voor een inschatting ziektebeeld/-verloop en inschatting noodzaak inschakelen bedrijfsarts (in ieder geval binnen 6 weken). • arbo-contactpersoon wordt ingelicht over de ziekteduur door het secretariaat en neemt in eerste instantie contact met de zieke aios op namens het instituut. Dit kan telefonisch of persoonlijk zijn en het contact wordt met enige regelmaat onderhouden tot aan het herstel. Als sprake is van re-integratie dan meldt de bedrijfsarts dit aan de arbo-contactpersoon. Die zet het proces in gang om een re-integratieplek te realiseren. In samenspraak met de teamleider van het betreffende jaar wordt gekeken of dit de opleidingspraktijk kan zijn waar de aios al werkzaam was toen deze ziek werd, of dat er een plek nodig is die misschien juist buiten de praktijk ligt. De opleider wordt hiervan op de hoogte gesteld door de aios zelf en de teamleider of de arbo-contactpersoon. Samengevat: de arbo-contactpersoon heeft namens het instituut contact met de zieke aios en volgt het ziekteproces. De communicatie tussen het instituut en de bedrijfsarts verloopt via de arbo-contactpersoon. Tijdens het re-integratieproces houdt de arbo-

Nettie Blankenstein – juli 2012: Vaststelling in hoeverre stagetijd tijdens re-integratie geldig is als opleidingstijd De re-integratieperiode in de herstelfase van een ziekteperiode telt in het algemeen niet mee als opleidingstijd. Het hoofd huisartsopleiding kan echter aan het eind van de re-integratieperiode beslissen dat (een deel van) de re-integratieperiode alsnog kan worden aangemerkt als opleidingstijd. Dit is alleen mogelijk indien aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: • de aios re-integreert in een stage die past in het Individueel Opleidingsschema (IOS) • de aios werkt minstens 50% van de fulltime werktijd • de aios is tijdens de werkuren normaal belastbaar Voor de huisartsenstage betekent dit: • aios ziet tijdens spreekuren minstens 4 patiënten per uur • doet visites • is beschikbaar voor spoedhulp, ook tijdens het spreekuur • heeft dagelijks een leergesprek • neemt deel aan avond- en weekend diensten • neemt deel aan de terugkomdagen • de opleider beoordeelt de belastbaarheid als voldoende Een aios die langer dan 6 maanden ziek is krijgt een uitnodiging tot gesprek bij het opleidingshoofd, waarin bekeken wordt of er zicht op herstel is binnen de komende 6 maanden. Is dit niet het geval dan kan er worden overgegaan tot ontbinding van de opleidingsovereenkomst. Na een jaar ziekte wordt altijd de opleidingsovereenkomst ontbonden. De aios is dan niet meer in dienst van de SBOH en wordt overgedragen aan UWV. Hopelijk verschaft dit ook voor jullie als opleiders wat duidelijkheid over het geheel van ziek en beter worden van de aios in relatie tot de opleiding. Vragen en opmerkingen zijn van harte welkom! Ik ben te bereiken via mailadres [email protected]


MAAS-globaal op Aruba Benita Britt-Croes

3 maart 2012 was een bijzondere dag voor de huisartsgeneeskunde op Aruba: voorbereid door twee huisartsopleiders (Sharline Vis en ondergetekende) en een aios (Melissa Wever) werd er in het kader van onze ha-nascholing een workshop georganiseerd over ‘het consult’, naast de twee andere onderwerpen ‘workshop schouder’ en ‘chronisch alcoholgebruik’. Nascholingen worden sinds 2009 georganiseerd door de Huisartsopleiding Aruba en er is een accentverschuiving opgetreden van traditionele onderwerpen zoals nierinsufficiëntie en diabetes mellitus naar voor ons eiland minder gangbare onderwerpen als medisch onverklaarbare klachten, palliatieve zorg en nu dus het consult. Het was in verschillende opzichten bijzonder: de voorbereiders hebben besloten om het in het Papiamento voor te bereiden en te presenteren in plaats van het Nederlands, dat meestal gebruikt wordt. Uitgegaan werd van de ‘MAAS-globaal’ en het was een hele klus om dat in goed Papiamento te vertalen. Uiteindelijk is het gelukt door samen te werken met Papiamento-experts. En wij zijn heel trots op het resultaat! De MAAS-globaal werd geïllustreerd door de vertoning van opnames van een eigen consult - ook een primeur op onze nascholing. Bijzonder was ook dat het hele onderwerp in de vorm van een interactieve workshop (met rollenspel) werd georganiseerd. Hoewel rollenspel eerder werd

toegepast onder leiding van Nettie Blankenstein tijdens de nascholing ‘medisch onverklaarbare klachten’ in 2010, was het de eerste keer dat het als apart onderdeel op het programma stond. De deelnemers waren een gemengde groep van oudere huisartsen en nieuwkomers, huisartsen die bekend zijn met de MAAS-globaal door hun opleiding in Nederland en huisartsen die al elementen ervan toepassen in hun praktijk, maar met het instrument zelf in de oude collegebanken nog niet in aanraking waren gekomen. De voorbereiders hebben er met enthousiasme aan gewerkt en de zaal heeft er met enthousiasme aan meegedaan. Meer en meer zijn de huisartsen op Aruba bezig om zich actief te ontwikkelen tot betere huisartsen en zich sterker en zelfbewuster te profileren in onze kleinschalige medische gemeenschap. Werden er bij eerdere nascholingen vaak specialisten uitgenodigd om over ‘hun’ vak te komen praten, meer en meer zijn het de opleiders, de aios en collega-huisartsen die over ‘ons’ vak komen vertellen vanuit een huisartsgeneeskundige visie en daarover de discussie openen. Een mooi voorbeeld daarvan is de vorming van een team palliatieve zorg na een nascholing hierover in november 2011, waarbij de huisartsen het voortouw hebben genomen en de specialisten (ook aangestoken door ons enthousiasme!) door ons erbij betrokken werden - een eerste voorbeeld van samenwerking tussen verschillende disciplines op basis van gelijkwaardigheid. Dat dit alles een uitvloeisel is van de huisartsopleiding op Aruba is zonder meer een feit. De huisartsopleiding doet veel meer dan alleen een paar huisartsen opleiden. Dat hebben wij de afgelopen jaren ervaren. Dit jaar levert de opleiding haar eerste Arubaans opgeleide huisartsen met trots af en de hoop is dat Arubaanse basisartsen die nu in Nederland afstuderen hun weg naar onze opleiding zullen vinden…


MAAS-GLOBAAL lista di calificacion Maas-globaal scorelijst 2000, Jacques van Thiel, Paul Ram, Jan van Dalen - Universiteit Maastricht traduccion na Papiamento: Melissa Wever, Remigio Wever, Evelyn Ruiz-Croes, Benita Britt-Croes Dokter: Caso: Pashent: Observador: 0= ausente 2= insuficiente 4= suficiente 6= excelente 1= malo 3= dudoso 5= bon na = no aplicabel E balkinan di calificacion ta intenciona exclusivamente como respaldo di memoria pa e observador . Marca na cada item e score cu ta aplicabel cu un ronchi. Haci esaki na manera cla. SECCION 1: HABILIDAD DI COMUNICACION PA CADA FASE 1

APERTURA espacio pa storia di e pashent orientacion general riba motibo di bishita puntra pa otro motibo di bishita

2

CONSULTA DI CONTINUACION menciona kehonan anterior, preguntanan di ayudo y maneho puntra con ta ehecuta e maneho puntra con ta bay (e desaroyo)

3

PREGUNTANAN DI AYUDO menciona preguntanan di ayudo, deseonan of expectativanan menciona motibo pa bishita awor conclui aclaracion di pregunta(nan)

4

EXAMEN FISICO instrui e pashent splica e saminacion trata e pashent cuidadosamente y cu respet

5

DIAGNOSIS menciona resultadonan y diagnosis/hipotesis menciona causanan, of relacion entre resultadonan y diagnosis menciona pronostico of desaroyo cu por spera puntra pa reaccion

0 1 2 3 4 5 6

na 0 1 2 3 4 5 6

0 1 2 3 4 5 6

na 0 1 2 3 4 5 6

0 1 2 3 4 5 6

Pagina 1 MAAS-globaal in Papiamento


Trots op – Gezondheidscentrum Waterlinie In 2011 is in Uithoorn het prachtige gezondheidscentrum Waterlinie geopend. In het gzc zijn drie huisartspraktijken gevestigd. In twee daarvan werken maar liefst zes van onze opleiders en een maatje!


Ook trots? Op een mooie, sfeervolle praktijk of aioskamer, een bijzonder team? Stuur je foto's met korte tekst naar Sylvia Vlak ([email protected]) en wie weet staan jullie volgende keer in de hao-proVUssioneel.


Prikbord Spetterend LHOV congres donderdag 18 april 2013 rend lustrumcongres. In 2013 viert de LHOV haar 15-jarig bestaan met een spette voor de SS Rotterdam. en gekoz is locatie als en Het thema is ‘het nieuwe opleiden’ dit bijzondere schip! op chting overna gratis Voor snelle inschrijvers is er ook een een organisatie die op een heel creatieve Het wordt een dag vol afwisseling! De dag wordt omlijst door . manier inhoud en ontspanning tot een boeiende mix kan maken opleiden, werkplaatsleren, leervoorkeuren ’ ‘smart over mma progra het Er staan sprekers en workshops op hops over duo-opleiden en interactie met je van de aios, EBM en APC-toetsing. Er zijn ook creatieve works ige machinekamers van de SS Rotterdam. aios. En natuurlijk kun je een rondleiding krijgen door de geweld het congres al op woensdagavond met een Voor diegenen die een overnachting hebben geboekt begint p. swingende avond met een heerlijke band en een salsaworksho met het samenstellen van het programbezig druk nog juli, half nt, De lustrumcommissie is op dit mome moeten nog keuzes gemaakt worden. De VU ma. Definitieve namen zijn helaas nog niet bekend want er a Prince, Renée Weersma en Carine den Boer, is met 3 huisartsen in de lustrumcommissie, namelijk Katink lustrum te zien. goed vertegenwoordigd. We hopen veel VU-opleiders op het r in de gaten en wees er vroeg bij, er is een Zet alvast 18 april in je agenda, houd je mail en post in oktobe en ook voor de donderdag geldt: vol is vol. beperkt aantal hutten beschikbaar voor de overnachtingen

-dagen Accreditatiepunten voor de PA Tevredenheidenquête 2012

en voor de Vanaf 2013 kunnen onze PA-dag worden! rd praktijkassistentes geaccreditee

Hoe tevreden zijn jullie als opl eiders? Eind september van dit jaar stu ren we jullie, net als in 2010, een Tev redenheidenquête toe. We hopen wed erom op een goede respons! Wat hebben we als opleiding ged aan met de door jullie in 2010 ges ignaleerde verbeterpunten? Dat kun je lezen in het verslag dat bij de enquête wordt bijgevoegd. tuut Praktijkassistentes op het insti

Primeur! Keuzeworkshops voo r opleiders Wijzigingen LHK 2012 Vanaf nu zal de de LHK de hele maand mei en de hele maand november beschikbaar zijn voor opleiders. Tevens kan de LHK tijdens het maken onderbroken worden, mits de toets dezelfde dag wordt afgemaakt.

Voor het eerst keuzeworkshops voor hao’s op een paralleldagm iddag! Het aanbod voor Amsterdam zijn enkele van de door aios als beste geëvalu eerde workshops: 1 nov Nefrologie voor de huisarts – Koen de Blok Oogheelkunde voor de huisar ts – Berend Jansen Capita selecta kindergeneeskun de – Michel Weijerman 4 dec Capita selecta KNO voor de hui sarts – Roelf Backus Oogheelkunde voor de huisar ts – Berend Jansen BLS/AED-training – Mark Schelvi s 6 dec Capita selecta KNO voor de hui sarts – Roelf Backus Oogheelkunde voor de huisar ts – Berend Jansen BLS/AED-training – Mark Schelvi s

32

In Twente zullen soortgelijke workshops worden georganise erd op 16 januari 2013. hao-proVUssioneel - september 2012 Aan de inhoud elijke invullin g wordt nog gewerkt.

werkgroep apc Gezocht: ervaren hao's voor hao's voor de nieuw op te We zoeken twee enthousiaste t-communicatie (apc), die verder richten werkgroep arts-patiën ronder Simone van den Hil en bestaat uit drie docenten, waa Chris Rietmeijer (voorzitter). c van het nieuwe landelijke Doel: implementatie op HOVUm iek: in verschillende soorten van curriculum apc (Contextspecif communicatievaardigheden consulten zullen verschillende Doelgericht: bij het bespreken meer of minder effectief zijn. s zal het doel van de aios in van de communicatie van de aio eten staan). het gesprek steeds centraal mo l affiniteit heeft met apc en één We zoeken één opleider die vee ft met implementatieprocessen opleider die vooral affiniteit hee en veranderingsmanagement. uit en en daar vloeien activiteiten We vergaderen een aantal ker 5. g rnatief binnen leergan voort. Deelname geldt als alte umc.nl Aanmeldingen bij c.rietmeijer@v

Aangepaste starttijd Meerdaag se De starttijd van de Meerdaags e in Doorn is aangepast. Vanaf 9.45 uur staan koffie en thee klaar voor de ontvangst en om 10.15 uur is de officiële opening.

Primeur! Scholing voor praktijk ondersteuners op 22 november Leiden en het AMC hebben hier goede ervaringen mee en als Huisartsopleiding VUmc willen we graag aandacht besteden aan de rol van de POH in de opleidingspraktijk. Daarom bieden we op donderdag 22 november een eerste scholingsmiddag voor POH'ers aan.

Vervolg maatjesmiddag op 20 november In april van dit jaar hebben we een scholingsmiddag voor maatjes georganiseerd. Het was een geslaagde middag en de deelnemers wilden graag een vervolg. Vandaar dat we op dinsdag 20 november een tweede scholingsmiddag voor maatjes aanbieden. Nadere informatie en programma volgen via mail.

Nadere informatie volgt in een centrale mail naar alle opleiders.

Agenda 2012/2013 LHK-toets oktober 2012 voor opleiders De Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets van oktober 2012 die is afgenomen bij aios is de hele maand november beschikbaar voor hao's. De uitslag krijg je direct na afname van de toets op het scherm te zien. Je kunt de toets onderbreken en op een later moment ermee verder gaan, mits de toets op één dag gemaakt wordt. De inloggegevens ontvang je per e-mail van Huisartsopleiding Nederland.

Scholing voor praktijkondersteuners Eerste scholingsmiddag voor POH'ers op donderdagmiddag 22 november. Praktijkassistentendagen 2013 3e jaar, start juni en september 2012: 17 januari. Data voor andere groepen volgen. LHOV-Lustrumcongres 2013 Op 18 april 2013 organiseert de LHOV een Lustrumcongres met het onderwerp 'Het nieuwe opleiden'. Zie ook de aankondiging op het prikbord op pag. 33.

Oriëntatiecursus 2013 Vrijblijvende, geaccrediteerde en kosteloze cursus voor belangstellende huisartsen op 4 en 5 februari en 9 en 10 september 2013 van 15.00 tot 15.00 uur in conferentiecentrum Zonheuvel in Doorn. Aanmelden bij Sylvia Vlak ([email protected]).

Meerdaagse 2013 In 2013 zullen de meerdaagse cursussen zijn op 4-6 juni en 5-7 november. Zie voor meer informatie het voorjaarsnummer van de hao-proVUssioneel in maart 2013.

Startersdagen 2013 Voor beginnende opleiders na hun eerste koppeling: dinsdag 15 januari en dinsdag 12 februari 2013 van 10.00 tot 16.00 uur op het instituut.

Wonca 2013 Wonca 2013 Prague, 20th World Conference, Family Medicine – Care for Generations: 25 – 29 juni 2013 in Praag. www.wonca2013.com

Vervolg maatjesmiddag Op dinsdag 20 november komt er een vervolg op de maatjesmiddag van april.

NHG-Congres 2013 Het NHG-Congres is in 2013 op vrijdag 22 november in het MECC in Maastricht.

hao-proVUssioneel - september 2012

33

Uitzwaaien Uitzwaaien Insider – Alarmbellen Wouter van Kempen

Woedend was ze, en teleurgesteld. Ze overwoog een andere huisarts te nemen. Karima had net slecht nieuws gekregen. Uit een scopie van haar maag bleek dat ze een grote zweer had, maar in die zweer zat een groot kankergezwel! Ze zou zeker geopereerd moeten worden. De prognose is op dit moment niet duidelijk, maar ze is natuurlijk ook erg bang. Karima, 43 jaar oud, ken ik nu zo’n 12 jaar. Ze is destijds gevlucht uit Afghanistan. Ze heeft hele nare dingen meegemaakt. Haar ouders zijn omgekomen bij een bombardement. Karima is op de vlucht meerdere malen verkracht door diverse mannen. Het heeft lang geduurd voordat zij hierover durfde te praten. Pas vijf jaar geleden is zij gaan praten. Ze had goed contact met de vrouwelijke huisarts in opleiding die toen in mijn praktijk werkte. Karima is uiteindelijk verwezen naar een psychologe gespecialiseerd in traumaverwerking. Nadien is zij nog regelmatig op het spreekuur geweest met klachten als hoofdpijn, slecht slapen en ook maagpijn. Mijn assistentes vragen bij het maken van de afspraak altijd netjes of men er bezwaar tegen heeft om bij de aios te komen. Vanwege de goede ervaring met die vrouwelijke huisarts in opleiding vond Karima het geen bezwaar om steeds af te spreken bij de aios. Zo heeft zij de afgelopen vijf jaar haar klachten steeds verteld aan de opeenvolgende aios. Het ging in totaal om 4 verschillende, vrouwelijke, aios. Aan alle klachten is ruim aandacht besteed. Ook aan de maagpijn. Hiervoor werden meestal H2 receptor antagonisten voorgeschreven, met wisselend succes.

Verwarrend was misschien dat Karima van mening was dat de ene variant van ‘omeprazol’ beter werkte dan de andere. Drie jaar geleden is er wel een H2 ademtest gedaan, waarbij de helicobacter pylori bacterie werd gevonden. Hierop kreeg zij de bekende irradicatiekuur. Samen met mijn huidige aios, die uiteindelijk de scopie afsprak, heb ik alle consulten van de afgelopen vijf jaar nog eens bekeken. Wat opvalt is dat iedere nieuwe aios twee tot drie keer iets noteerde over maagklachten. Niemand vond het nodig een scopie te doen. In de nabesprekingen van de diverse consulten is mij ook niet opgevallen dat de maagpijn wel erg vaak aan de orde kwam. In de afgelopen vijf jaar, zeker tien keer. Ik realiseerde mij opeens dat dit een grote valkuil is. Een huisarts die alleen werkt, zal waarschijnlijk sneller tot actie overgaan als een patiënt drie of vier keer met dezelfde klacht komt. Ik voel mij zeker verantwoordelijk en kan de boosheid en teleurstelling van Karima goed begrijpen. Ik heb haar direct uitgenodigd voor een gesprek en mijn medeleven getoond. Ik heb ook mijn excuses aangeboden en heb getracht voor haar een beetje duidelijk te maken hoe dit heeft kunnen gebeuren. Waarom het zo lang duurde voordat de juiste diagnose werd gesteld. Karima was blij met het gesprek, maar is in gespannen afwachting van de dingen die zeker gaan komen. Of ik haar huisarts kan blijven, zal de toekomst leren.


Welkom Wij heten onderstaande nieuwe opleiders hartelijk welkom!

Mirella Buurman

Emmelien ten Hoor

Robert Hermanussen

Uitzwaaien De volgende opleiders hebben hun opleiderschap bij ons beëindigd. Wij danken hen van harte voor hun inzet!

Jos vd Bosch

Peter Dassen

Han Jacobs

Hans Labots

In memoriam Hans van der Voort

Op 26 juli is tot ons verdriet Hans van der Voort overleden. Hans hoorde bij de grondleggers van de Huisartsopleiding aan de VU. Als eerste gedragswetenschapper (een novum in die tijd) en coördinator heeft hij vanuit zijn discipline het fundament gelegd: de mens als dokter - in deze volgorde. Zijn persoonsgerichte trainingen voor aios waren spraakmakend. Hij zette zich in voor een goede artspatiënt-communicatie, voor supervisie als leervorm, waarbij zelfreflectie en zelfsturing centraal staan, en voor de scholing van opleiders. Dit zijn nog steeds pijlers in ons curriculum. Hans was een mensen-mens, humoristisch, kritisch, opstandig en dynamisch. Na zijn afscheid van ons instituut heeft hij nog hao-cursussen en supervisie gegeven. Dank je wel, Hans. Waar je nu ook bent, je zult er vast weer iets nieuws opzetten. 35 hao-proVUssioneel - september 2012


bulletin voor de huisartsopleiders HOVUmc

Recommend Documents