BuitenKind P e u teropva n g
BuitenKin Pedagogisch Beleidsplan
en
o
n ete
ontw ik
n an
on tm
ontsp
P e ut e r o p v a ng
le ke
n
Kinderopvang Montferland |Schoolstraat 2 | 7041 ZM ‘s-Herenberg Tel 06 1303 1566 | Mail:
[email protected]
Inhoud INHOUD 1 VOORWOORD 2 INLEIDING 3 GROEPSSAMENSTELLING 3 LOCATIE/ SAMENWERKINGSVERBANDEN 3 MISSIE, VISIE EN DOELSTELLING 4 UITGANGSPUNTEN 4 VEILIGHEID, GEBORGENHEID EN VERTROUWEN 4 ONVOORWAARDELIJKE ACCEPTATIE 6 RUIMTE VOOR INDIVIDUELE ONTWIKKELING 6 UITLEGGEN EN BENOEMEN 6 STRUCTUUR, GRENZEN EN RITUELEN 6 ZELFREDZAAMHEID EN GEBORGENHEID 6 CONTINUÏTEIT 7 EXTRA DAGDELEN 7 GEEN VERBAAL EN FYSIEK GEWELD 7 DE ROL VAN DE PEDAGOGISCH MEDEWERKER 7 GORDON COMMUNICATIE METHODE 8 STARTBLOKKEN 8 DE OVERDRACHT VAN WAARDEN EN NORMEN 9 DAGINDELING 9 STIMULEREN VAN DE ONTWIKKELING 10 ONTWIKKELEN VAN PERSOONLIJKE COMPETENTIES 10 ONTWIKKELEN VAN SOCIALE COMPETENTIES VAN KINDEREN 11 MOTORIEK 11 FANTASIESPEL 11 ZINTUIGEN 11 CREATIVITEIT 12 SOCIAAL GEDRAG 12 COGNITIEVE ONTWIKKELING 12 BUITENSPELEN 12 UITSTAPJES 13 VERJAARDAGEN/FEESTEN 13 VOLGEN EN SIGNALEREN 13 OBSERVATIE EN ADVIESCENTRUM 15 OVERDRACHT NAAR DE BASISSCHOOL 15 PEUTER PLUS GROEP 15 HYGIËNE EN VEILIGHEID 16 GEZONDHEID EN MEDISCHE ZORG 16 HET VIER OGEN PRINCIPE 16 GESCHOOLDHEID EN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING 16 ALLE MEDEWERKERS ZIJN MINIMAAL (MBO-3 NIVEAU (CAO KINDEROPVANG) 16 KENNISMAKING/WENNEN 17 OPHALEN 17 ETEN EN DRINKEN 17 ZINDELIJKHEID 17 ZIEKTE 17 MELDCODE KINDERMISHANDELING 18 SAMEN MET DE OUDERS 18 KLACHTEN 18 NAWOORD 18 Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
1
voorwoord Dit pedagogisch beleid heeft betrekking op de visie van peuteropvang Buitenkind. Het Doel is om duidelijk en overzichtelijk te beschrijven wat onze pedagogische visie is en wat de werkwijze is in ons pedagogisch handelen. Dit pedagogisch beleid is voor ons een richtinggevend document. Bij het schrijven van dit document hebben wij ons laten inspireren door de pedagoog Thomas Gorden, door Statblokken en het Pedagogisch kader kindercentra (0-4jaar. Samen met het team en ouders hebben we gekeken hoe wij vorm kunnen geven aan de opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Werken met kinderen is niet vrijblijvend maar vraagt om kwaliteit, visie en professionaliteit. Met een bewuste keuze voor een locatie in een school, voor kleinschaligheid, vaste gezichten en korte lijnen hopen wij zo een optimaal pedagogisch klimaat te creëren waar kinderen kunnen ontdekken, ontmoeten, ontwikkelen en ontspannen en waar Buitenkind een warm bad is voor ouders, kinderen en mede werkers.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
2
Pedagogisch beleid Peuteropvang Buitenkind Inleiding Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van peuteropvang Buitenkind. Met dit beleidsplan willen wij ouders, vrijwilligers en andere belangstellenden informeren over ons pedagogisch beleid. Daarnaast biedt het pedagogisch beleid houvast bij de begeleiding van de kinderen en de handelswijze van de medewerkers. Peuteropvang Buitenkind wil kleinschalige betrouwbare en kwalitatief goede opvang bieden. Heel bewust is gekozen voor een kleinschalige peutergroep in een school .De sfeer is huiselijk en gezellig maar het voelt wel als onderdeel van de basisschool., Het woord “aandacht” staat centraal . Aandacht voor het kind als individu en in de groep, aandacht voor de ouder als opvoedingspartner en als klant en aandacht voor de kwaliteit van de opvang en de dienstverlening. Met als sterk uitgangspunt de kleinschaligheid waar de lijnen kort zijn en er snel geanticipeerd kan worden op de behoeften van het kind en de ouder. Er zal een constante dialoog zijn tussen ouder (de klant) en het team (pedagogisch medewerkers en onderneemsters) met het kind als centraal middelpunt. Met als speerpunt een gelukkig kind een tevreden ouder en een soepele overgang naar de basisschool. Het doel is zoveel mogelijk in te spelen op de ontwikkeling van de kinderen en wensen van onze klanten en waar mogelijk verwachtingen te overtreffen.
Groepssamenstelling Peuteropvang Buitenkind biedt plaats aan 16 kinderen per dagdeel. De kinderen die de peuteropvang bezoeken zijn 2 tot 4 jaar oud. De peuters worden begeleid door 2 vaste gekwalificeerde beroepskracht/pedagogisch medewerkers( onderneemster en vestigingshoofd) en een vrijwilligster. De vrijwilligers bieden extra handen en ondersteuning en werken onder toezicht en verantwoordelijkheid van de pedagogisch medewerkers.
Locatie/ Samenwerkingsverbanden Peuteropvang Buitenkind is gevestigd in de Maria Basisschool in ‘s-Heerenberg en werkt nauw samen met groep 1, 2 van de school. Deze samenwerking optimaliseert de doorgaande lijn naar de basisschool (mede door regelmatig organiseren van gezamenlijke activiteiten en overlegmomenten tussen leerkrachten en leiding).Een samen werking tussen de peutergroep en de kleutergroep is van belang voorde doorstroom van de kinderen naar de basisschool. Doorlopende leerlijn en zorglijn zijn hier van belang. Een deel van de samen werking met de Maria Basisschool bestaat ook uit het afstemmen van de thema’s in de jaar kalender. Het streven is om per thema één gezamenlijke activiteit te plannen. Buitenkind heeft ook contacten met de overige basisscholen waar de peuters van Buitenkind naar toe gaan als ze 4 jaar worden. Ook hier zal gezorgd worden voor een goede (indien nodig warme) overdracht vanuit Buitenkind naar de desbetreffende school. Doorstroom van de peuters naar de kleutergroep komt makkelijker tot stand door een goede samenwerking. De pedagogisch medewerkers zullen momenten zoeken om bij de kleuter groepen te kijken in de klas en samen activiteiten ondernemen. Ook tijdens het buitenspelen zoeken ze elkaar met regelmaat een keer samen te spelen. De pedagogisch medewerkers zien op die manier ook de kinderen die inmiddels overgestapt zijn naar de kleuterklassen. En omgekeerd zien de leerkrachten de peuters van te voren al een aantal keer. Op die manier blijven de kinderen nog de hele kleuterperiode in contact met de pedagogisch medewerkers van Buitenkind. Dit zorgt voor een veilig en rustig gevoel.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, januari 2015
3
Missie, visie en doelstelling Steek woorden uit onze missie zijn: ontmoeten, ontwikkelen en ontspannen. Peuteropvang Buitenkind stelt zich tot doel kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar in de gelegenheid te stellen met elkaar te spelen en samen de wereld te ontdekken. Doormiddel van het bieden van een uitdagende ruimte, een doordacht ontwikkelingsprogramma (Startblokken), en de begeleidende stimulerende rol van de medewerkers, dragen wij bij aan het optimaliseren van de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen. De peuteropvang is een aanvulling op de opvoedingssituatie thuis, daarom is een goede afstemming en overdracht tussen ouders en pedagogisch medewerkers belangrijk. Om de doorgaande lijn te stimuleren werken we nauw samen met de basisscholen door middel van overleg en gezamenlijke activiteiten. De overgang van de peuteropvang naar de basis-school zal zo over het algemeen soepel verlopen. Daarnaast denken wij dat de peuteropvang ook een hele belangrijke sociale rol speelt en een ontmoetingsplek kan zijn voor ouders met jonge kinderen. Waar ervaringen gedeeld kunnen worden, en waar vragen gesteld mogen worden. Daarom organiseren wij naast de peuteropvang ook extra activiteiten waar ouders en kinderen elkaar ontmoeten. Zoals workshops, ouder thema avonden, feestelijke activiteiten, en is er tijdens het brengen en halen van de kinderen tijd voor korte gesprekjes. We openen dan ook altijd met een inloop breng en haal moment. Wij betrekken ouders bij uitstapjes en grote activiteiten zoals poppenkast , kerstontbijt, sinterklaas, etc. Muziek speelt een belangrijke rol bij Buitenkind, omdat muziek een positieve manier bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen. Muziek draagt bij aan de spraak- en taalontwikkeling, motorische ontwikkeling (denk aan dans en bewegingsactiviteiten op muziek).Muzikaliteit traint het geheugen van de peuter. Daarom hebben wij een muziek op schoot docent in dienst die regelmatig op de verschillende dagdelen invalt en muziek geeft en die de pedagogisch medewerkers handvaten geeft voor muziek activiteiten. Met deze missie ,visie gaan wij er vanuit dat we op deze manier een optimaal klimaat bieden waar kinderen en ouders zich prettig ,veilig en gehoord voelen en zo bijdragen aan een goede ontwikkeling.
Uitgangspunten Wij vinden het belangrijk dat in het aanbod van peuteropvang het welbevinden van kinderen voorop staat. Peuteropvang Buitenkind doet dit door middel van de houding en de inzet van de pedagogisch medewerker, de kwaliteiten van de medewerker, de manier van werken, de inrichting van de peuteropvang, de keuze van het (speel) materiaal, het aanbod van de activiteiten: Elke peuter, naar eigen tempo, optimale mogelijkheden te bieden tot de ontwikkeling van zijn unieke kwaliteiten. Kinderen mogen zichzelf zijn. Het gaat erom dat zij zich veilig voelen en welbevinden. Pas wanneer zij goed in hun vel zitten, is er aandacht voor de ontwikkeling van nieuwe (leer) gebieden en kunnen zij groeien.
Veiligheid, geborgenheid en vertrouwen Vaste (Basis)groep Om kinderen een veilige vertrouwde omgeving te bieden worden ze opgevangen in een vaste( basis)groep. Om emotionele veiligheid te kunnen ontwikkelen is de beschikbaarheid van vaste en sensitieve pedagogisch medewerkers belangrijk. Het is daarom zo dat we met vaste medewerkers en vrijwilligers op vaste dagen werken. Door het individueel welkom heten en afscheid nemen proberen Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
4
wij een gevoel van veiligheid en geborgenheid te creëren . Op deze manier weten kinderen dat de pedagogisch medewerkers er voor hen zijn en durven zij hun omgeving te gaan verkennen. Er wordt voor gezorgd dat kinderen en pedagogisch medewerksters elkaar bij naam kennen. De sociale cohesie in de groep wordt versterkt doordat er regelmatig wordt geoefend met het leren van elkaars namen( door bv. het welkomstliedje) en het regelmatig noemen van elkaars namen. Daarnaast streven wij ernaar om kinderen de ruimte te geven, maar daarbinnen ook grenzen te stellen. Zij moeten leren ontdekken en nieuwe dingen leren uitproberen, maar hebben ook regels en structuur nodig zodat kinderen weten waar zij aan toe zijn. Enkele malen per jaar zijn er grotere gezamenlijke activiteiten waar meer groepen samen komen zoals een zomerfeest, kerst of Sinterklaasfeest. Tijdens deze activiteiten zetten wij altijd extra leiding in (vaste inval krachten) en soms zijn de activiteiten samen met de ouders. Tijdens deze activiteiten zijn wij extra alert op het welbevinden en gevoel van veiligheid voor de kinderen en koppelen wij indien nodig leidsters aan de kinderen. Ook is er altijd vooraf overleg met de ouders. Er wordt gezorgd voor goed contact tussen ouders en pedagogisch medewerkers. Zij kunnen elkaar goed op de hoogte houden van zaken die van belang zijn voor het kind en zoeken een zo goed mogelijke aansluiting. Kinderen ontlenen hun gevoel van veiligheid aan de volgende aspecten: Goede en vertrouwde relaties tussen pedagogisch medewerkers, ouders en de kinderen. Deze ontstaan door vaste relaties: herhaald contact; goede communicatievaardigheden, zodat goede afstemming en overdracht tussen ouders en pedagogisch medewerkers kan plaatsvinden, met aandacht en ruimte voor diversiteit en verschillen tussen mensen en culturen. De vertrouwde relatie en veilige plek proberen wij te creëren door te zorgen voor een goed welkom en afscheid. Kinderen krijgen hierin individuele aandacht. Ouders mogen altijd bellen om te vragen hoe het gaat en regelmatig (als ouders of kinderen het moeilijk hebben) sturen wij zelf een appje of foto om te laten horen hoe het gaat. Bij verjaardagen sturen wij een kaartje en bij ziekte of afwezigheid informeren wij hoe het gaat en of we iets kunnen betekenen. Structuur en voorspelbaarheid in: - Duidelijke grenzen en rituelen, waardoor het gedrag van kinderen bijna vanzelfsprekend en positief wordt begeleid - Indeling en inrichting van de ruimte, zodat kinderen ongestoord samen en alleen kunnen spelen en er ruimte is voor een rijk scala aan activiteiten - Dagritme en groepssamenstelling, aansluitend bij de behoeftes van kinderen, spelen, uitdaging en rustige momenten. Al spelend leren zij steeds meer buiten hun eigen ervaringsgebied en proeven aan nieuwe dingen. Nieuwsgierig geworden nemen zij daar kennis van en spelen al lerend verder. Peuteropvang Buitenkind hanteert de volgende uitgangspunten op het dagelijks handelen op de peuteropvang.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
5
onvoorwaardelijke acceptatie Wij begeleiden ieder kind in het vinden van zijn eigen unieke plek binnen de groep. Hierbij is de vertrouwensband met ons essentieel. Door deze vertrouwensband ervaart het kind dat het mag zijn wie het is. Het voelt zich gewaardeerd, geaccepteerd en gesteund ongeacht levensovertuiging, sociale achtergrond, etniciteit, sekse en seksuele geaardheid. Kinderen worden gerespecteerd als mensen met eigen emoties en verschillende mogelijkheden. Verschillen tussen kinderen worden als verrijking gezien.
Ruimte voor individuele ontwikkeling Wij motiveren kinderen om zich te ontwikkelen door het geven van extra impulsen om zo de ontwikkelingsmogelijkheden te ontdekken en uit te breiden. Dit kan via spel, materialen, speelgoed, aankleding (binnen- en buitenruimte), rituelen, contacten met ons en andere kinderen. De uitdaging dient zo groot te zijn dat deze voldoende kansen van slagen heeft. Om zich veilig te voelen hebben kinderen ook een eigen ruimte nodig om te experimenteren en hun gang te gaan. Zelf doen is een basale behoefte van kinderen. Wij geven kinderen daarom de kans om zelf te doen en te leren en zijn beschikbaar als het kind daarom vraagt.
Uitleggen en benoemen Kinderen zijn volop bezig de wereld en zichzelf te leren kennen. Daarom is het belangrijk dat wij uitleg geven. Het is belangrijk dat we benoemen wat we doen en waarom en we dat doen. Ook is het goed om uitleg te geven waarom we op een bepaalde situatie zo reageren zodat kinderen leren bij welk gedrag welke reactie hoort of uitlokt. Het benoemen en uitleggen wat we waarnemen maakt dat kinderen steeds bewuster worden van de wereld om hen heen en hier weer van leren en zich ontwikkelen.
Structuur, grenzen en rituelen Wij zijn voor het kind de schakel tussen hen en “de grote wereld”. Daarom benoemen wij wat er gebeurt, wat andere kinderen doen of willen. Wij geven het kind woorden voor hun binnenwereld, voor wat ze voelen, denken en willen. Door deze uitleg wordt de wereld begrijpelijk en veiliger. Wij geven kinderen veiligheid door de omgeving te structuren, duidelijke regels te hanteren en met gewoontes en rituelen een vertrouwde omgeving voor hen te maken. Regels zijn hierbij een middel en geen doel. Belangrijk is uit te leggen waarom bepaalde regels bestaan. De indeling van de dag heeft een herkenbare structuur. Vaste rituelen dragen ertoe bij dat kinderen hun leefomgeving begrijpen en herkennen en voelen zich hierdoor veilig . Het dagritme bestaat uit vaste onderdelen zoals brengen, inloop vrijspelen ,kleine kring, opruimen, grote kring, drink /eet moment , toilet ritueel, activiteit, vrijspelen en naar buiten. Er is ruimte voor flexibele aanpassingen in het dagritme om rekening te kunnen houden met toevallige omstandigheden of Thema’s en individuele kinderen. De inrichting van de ruimte en een bepaald dagritme maken de wereld voorspelbaar. Zo ontstaat een veilige plek waarin ook aandacht kan zijn voor het individu en het kind ruimte heeft om zelf initiatieven te nemen. Er is balans tussen druk en rustig spel en alleen spelen, spelen in kleine groepjes en met de hele groep.
Zelfredzaamheid en geborgenheid Wij besteden veel aandacht aan de zelfstandigheid en hierdoor onafhankelijkheid ,stimuleren bij de kinderen. Door minder afhankelijk te zijn van anderen kunnen ze zelfvertrouwen ontwikkelen en lekker in hun vel zitten. Dit draagt bij aan een veilige hechting van het kind. Kinderen hebben er veel plezier in om zelf iets te kunnen en wij vinden dit belangrijk. Zelfstandigheid speelt ook een rol in het contact met anderen. Wij stimuleren de sociale vaardigheden van kinderen in contact met Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
6
de anderen. Het zelfstandig dingen proberen en laten slagen, ontdekken waar je goed in bent, geeft het kind zelfvertrouwen. Wij laten het kind hierin zoveel mogelijk vrij. Zo leert het kind zijn persoonlijke kwaliteiten kennen en ontwikkelen. Wij stimuleren dit proces door er te zijn en als het even niet gaat en bieden dan actief ondersteuning. Als een kind bv. een puzzel wil doen en dit lukt niet zullen wij het stimuleren om zelf tot een oplossing te komen, en hem belonen als het lukt.
Continuïteit Kinderen moeten zich veilig voelen in de groep. Pedagogisch medewerkers en vrijwilligers vormen een stabiele factor voor de kinderen. Zij creëren een sfeer waarbinnen voorspelbaarheid en betrokkenheid een grote rol spelen. De kinderen worden ontvangen in een vaste groepsruimte. Voor kinderen is het vervolgens belangrijk dat er een duidelijk dagritme aangeboden wordt. Kinderen vinden houvast in een dagelijkse structuur van eten en spelen. Wij werken met een klein team, leiding en vrijwilligers.
Extra dagdelen Bij het toezeggen van extradagdelen bekijken we altijd of dit mogelijk is, dit om de rust op de groep en de belangen van de kinderen die normaal deel uitmaken van de groep op die dag te bewaken. Omdat een kind bij een extradagdeel opgevangen wordt in een andere stamgroep kan dit zowel voor het kind zelf als voor de andere kinderen op de betreffende groep onrust veroorzaken. Het is de taak van de pedagogisch medewerker om dit in goede banen te leiden. In de praktijk geeft dit vaak geen problemen, omdat wij kleinschalige opvang bieden met vaste gezichten kunnen wij daar snel op anticiperen. Wij laten ouders tekenen voor het aanvragen van een extradagdeel op het extradagdelen formulier. Vanzelfsprekend nemen wij altijd contact op met ouders als er problemen met het kind zijn en zullen wij ouders adviseren bij het afnemen van extradagdelen.
Geen verbaal en fysiek geweld Ons doel is het aanbieden van een veilige en vertrouwde omgeving voor het kind. Vanuit deze basis kan het kind zich positief ontwikkelen. Daarin past geen verbaal of fysiek geweld, zoals vloeken, schelden, pesten, slaan of schoppen. Dat wil niet zeggen dat kinderen niet boos mogen zijn of hun frustraties niet mogen uiten. Ook hebben gevoelens als teleurstelling, verdriet, angst en woede een plaats. Wij laten zien hoe zij hun emoties op een positieve manier kunnen reguleren.
De rol van de pedagogisch medewerker De rol van de pedagogisch medewerker heeft een centrale functie binnen de peuteropvang. Zij heeft een intensief contact met de peuters. Zij zorgt ervoor dat de peuters zich veilig voelen bij haar en stimuleert hen tot spelen en ontmoeten. Zij heeft ook een observerende rol en is de belangrijkste contactpersoon voor ouders. De pedagogisch medewerker laat elk kind tot zijn recht komen en kijkt naar de leeftijd en aard van het kind. De pedagogisch medewerker stimuleert bovenstaande door middel van: de pedagogisch medewerker maakt contact met het kind de pedagogisch medewerker helpt kinderen in hun onderlinge communicatie( volgens de Gordon methode) Leiding handelt volgens het pedagogisch beleid en draagt dit uit.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
7
de pedagogisch medewerker heeft respect voor de autonomie van het kind en stimuleert eigen initiatief de pedagogisch medewerker helpt kinderen “boven zichzelf uitstijgen ”in vaardigheden en kennis de pedagogisch medewerker is voor een kind een vast herkenbaar persoon de pedagogisch medewerker is professioneel: door een goede vooropleiding als basis (de opleiding voldoet aan de eisen van de opleiding SPW 3) en een regelmatige terugkerende training de pedagogisch medewerker communiceert helder en open naar ouders de pedagogisch medewerker streeft naar een veilig klimaat door: een evenwichtige houding een vriendelijke toonzetting een consequente benadering het geven van reële feedback
Gordon communicatie methode Tijdens het werken met de kinderen hanteren wij de Gordon communicatie methode. Dit wil zeggen dat wij kijken en luisteren naar de behoefte van ieder individueel kind. We kijken naar het gedag en benoemen wat we zien zonder hier een oordeel aan te geven. Als een kind gedrag vertoont wat wij als onprettig ervaren zullen wij dit benoemen vanuit onze eigen gevoelens en/ of die van de andere kinderen. Bijvoorbeeld: een kind is enthousiast met de blokken aan spelen maar maakt hierbij, in de beleving van de pedagogisch medewerker, veel lawaai wat storend is voor haarzelf en eventueel voor de andere kinderen uit de groep. De medewerker zal dan naar het kind toegaan en zeggen: “Ik zie dat je het leuk vindt om met de blokken te spelen, dat vind ik fijn.” Ik vind het niet fijn dat je hierbij schreeuwt want dan kan ik de andere kinderen niet verstaan.” Op deze manier wordt het kind in zijn waarde gelaten en positief bekrachtigd. De pedagogisch medewerker benoemt haar eigen gevoel waardoor het kind zich niet afgewezen voelt, zij zegt wat zij niet leuk vindt en waarom. Doorgaans zal het kind hier begrip voor hebben en zijn/ haar gedrag aanpassen. Het kind zal dat wat de pedagogisch medewerker zegt echter niet al te lang onthouden, dit past nog niet bij de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt. De medewerker zal het kind dus meerdere malen op deze manier moeten aanspreken. Wij hebben afgesproken dat wij een kind tweemaal aanspreken, bij de tweede keer geven wij aan dat dit de laatste keer is dat wij dit zeggen en dat het kind bij de derde keer even uit het spel halen en apart nemen (zetten), om na te denken over wát de pedagogisch medewerker waarom tegen hem/ haar gezegd heeft (zie hiervoor: normen en waarden). Ook kan de medewerker er voor kiezen met het kind te overleggen om over te gaan op een andere activiteit. Bijvoorbeeld: Het kind speelt met de blokken en is hierbij luidruchtig, de medewerker spreekt het kind aan op de hierboven beschreven manier. Het kind begrijpt de boodschap maar valt na enige tijd toch terug in het luidruchtige gedrag. De pedagogisch medewerker zal naar het kind toe gaan en zeggen: “Ik zie dat je het nog steeds leuk vindt om met de blokken te spelen maar ik zie ook dat je het moeilijk vindt om hierbij niet te schreeuwen. Zullen we samen iets anders gaan doen waarbij we wat stiller kunnen zijn en ik ook de andere kinderen nog kan horen?” Het kind zal het moeilijk vinden om uit zijn/haar spel gehaald te worden, het is dan aan de Pedagogisch medewerker om met een nieuw, minstens net zo uitdagend voorstel te komen om het kind in zijn activiteit te sturen.
Startblokken Wij hebben ons laten inspireren door het programma Startblokken. Dit is een programma voor voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Over het algemeen worden dit programma ingezet om risicokinderen een betere startpositie op de basisschool te geven, maar deze programma’s zijn niet alleen geschikt om ontwikkelingsachterstanden te voorkomen. Het is een methode voor werken Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
8
met kinderen van 2 tot 6 jaar, gericht op de totale ontwikkeling van alle kinderen. Wat houdt Startblokken- basisontwikkeling in? Startblokken (voor peutergroepen) en basisontwikkeling (voor groep 1-4) is ontwikkeld door het APS (Algemeen Pedagogisch Studiecentrum). Startblokken-Basisontwikkeling gaat er van uit dat ontwikkelingen geen spontaan proces is. Kinderen zijn in hun ontwikkeling afhankelijk van de invloed van de volwassenen in hun omgeving. Volgens startblokken leidt vrij spel alleen niet tot een goede ontwikkeling. Daarom wacht de pedagogisch medewerker niet altijd af of kinderen uit zichzelf leerervaringen opdoen, maar ze loopt op de ontwikkeling van kinderen vooruit. De pedagogisch medewerker bemiddelt tussen de interesses en behoeften van kinderen en de doelen die zij zelf op het oog heeft. Zij ontwerpt met inbreng van de kinderen, betekenisvolle activiteiten en lokt daardoor bewust nieuwe ontwikkelingsstappen uit. Betekenisvolle activiteiten zijn activiteiten uit de volwassenenwereld die dicht bij de dagelijkse werkelijkheid van kinderen liggen. Denk bijvoorbeeld aan het naspelen van “helpen met de afwas” of “met de baby naar de dokter”. De pedagogisch medewerker doet mee aan de spelactiviteiten en speelt spontaan in op de kinderen. In Startblokken-basisontwikkeling wordt gewerkt met thema’s. Deze sluiten aan op de interesse en leefwereld van het kind. De inrichting van de peuteropvang wordt dan met levensechte materialen aangepast aan het projectthema. Binnen de groepsruimte zijn er verschillende hoekjes gecreëerd, zoals een huishoek, een bouwhoek, een verschoonhoek, een leeshoek en een thematafel.
De overdracht van waarden en normen Kinderen moeten de kans krijgen om zich de waarden en normen van de ‘cultuur’ eigen te maken van de samenleving waarvan zij deel uitmaken. Binnen de peuteropvang ontmoeten kinderen andere mensen en maken zij kennis met verschillende waarden en normen. Pedagogisch medewerkers zijn zich bewust van hun voorbeeldgedrag. Het geven van het goede voorbeeld is minimaal net zo belangrijk als corrigeren. Voorbeelden van overdracht van waarden en normen zijn: elkaar helpen, elkaar troosten, ‘fouten’ mogen maken. Wij willen dat kinderen leren andere normen en waarden te respecteren, zonder dat zij het ermee eens moeten zijn. Na de kinderen toe wordt er gewerkt aan onderling begrip en respect voor elkaar, waarbij je iedereen in zijn eigen waarden laat. Voorbeeld respect voor elkaar is dat je elkaar niet slaat maar conflicten verbaal leren oplossen. Houden aan afspraken, belangstelling en respect voor de ander en de natuur, gewoon praten niet schreeuwen of schelden, stop houd op, respect voor spullen van je zelf en van een ander (we gooien niet en maken niets stuk), niet duwen en schoppen, niet rennen binnen maar lekker buiten, een pluim op je hoed doet iedereen goed, luisteren naar elkaar is niet raar! Ook kijken pedagogisch medewerkers voortdurend naar hun eigen handelen en naar dat van hun collega. Op deze manier kunnen zij vanzelfsprekendheden loslaten en hun eigen manier van handelen kritisch bekijken.
Dagindeling Het is belangrijk een vaste dagindeling aan te houden, dit biedt de kinderen emotionele veiligheid. Wij zorgen in de dagindeling voor Actief- rust/ Handelen-luisteren/ Inspannen- ontspannen/ Grote groep- kleine groep De dagindeling ziet er als volgt uit: vrij spel, in de poppenhoek, bouwen of een spel aan tafel of een creatieve activiteit. Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
9
in de kring (welkom ritueel, zingen, spelletjes, thema en activiteiten van de dag doornemen) De kring is in de grote groep voor het bevorderen van het groepsgevoel. eten en drinken aan tafel. verschonen van kinderen en kinderen die daar aan toe zijn zindelijkheidstraining. een door de leidster geplande activiteit uit het startblok thema programma.( over het algemeen in een kleine groep, aanpast aan leeftijd of ontwikkelingsniveau). opnieuw vrij spel (met veel ruimte voor bewegen), bij voorkeur buiten (uitgangspunt wij gaan iedere dag naar buiten). Afsluiten van de ochtend en overdracht. Vrij spel gebeurt uiteraard onder toezicht van de pedagogisch medewerkers, zij hebben hierbij een actieve rol. In het begeleidende spel, bestaat de rol van de pedagogisch medewerker uit drie vormen n.l. Laten spelen, helpen spelen, leren spelen. Voor welke vorm de pedagogisch medewerker kiest hangt af van de situatie, het (ontwikkelings) doel, het thema of de leeftijd. Ontwikkelen is geen natuurlijk proces je moet kinderen helpen met spelen! Wij vragen ons altijd af is het spel of de activiteit betekenisvol ( is het kind actief, toont het initiatief, heeft het plezier en is het kind geconcentreerd ) Pedagogisch medewerkers helpen de kinderen bij het oplossen van kleine probleempjes, doen spelsuggesties indien nodig en spelen mee wanneer de kinderen hierom vragen. Het vragen gebeurt zowel actief als passief; soms vraagt een kind een pedagogisch medewerker letterlijk om mee te spelen, soms ziet de medewerker dat het kind niet tot spelen komt en helpt het kind hierbij op weg. Het spelen gebeurt bij voorkeur samen met andere kinderen.
Stimuleren van de ontwikkeling Een kind heeft de natuurlijke drang zichzelf te ontwikkelen, maar ontwikkelen is geen natuurlijkproces. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier en op zijn eigen tempo. Een veilige en uitdagende omgeving heeft een stimulerende werking op de ontwikkeling van kinderen. Met dit gegeven wordt bij de inrichting van de ruimte rekening gehouden. Belangrijk is te zorgen voor steeds weer nieuwe impulsen! De volgende ontwikkelingsgebieden worden op de peuteropvang gestimuleerd: Volgens de startblokken methode Motoriek Fantasie Zintuigen Creativiteit Taal ontwikkeling Sociaal ontwikkeling Emotionele ontwikkeling Cognitieve ontwikkeling (denken, kennis en inzicht)
Ontwikkelen van persoonlijke competenties Om de ontwikkeling van persoonlijke competenties bij kinderen te stimuleren richten wij ons op persoonskenmerken als zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. Dit zorgt ervoor dat kinderen in staat zijn allerlei problemen adequaat aan te pakken en zich goed aan te passen aan de omstandigheden. Daarnaast is het stimuleren van de cognitieve, taal-, motorische Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
10
vaardigheden van belang bij dit opvoedingsdoel. Samenspel, fantasiespel, naspelen en meespelen zijn voor kinderen belangrijke ervaringen. Hierdoor gaan zij grenzen verkennen en verleggen. Kinderen leren hierdoor wie ze zijn en wat ze kunnen. Doordat kinderen binnen Buitenkind andere kinderen ontmoeten worden zij weerbaar, krijgen zij zelfvertrouwen en ontwikkelen zij een gevoel van eigenwaarde. Om de ontwikkeling van de persoonlijke competenties te stimuleren zijn de volgende punten van belang in de begeleiding van de kinderen door de pedagogisch medewerkers binnen Buitenkind: Het begeleiden en stimuleren van de interne ontwikkelingsgroei van kinderen, waarbij de pedagogisch medewerkers aandacht voor de eigen ontwikkeling van kinderen hebben. Daarbij is het van belang dat de pedagogisch medewerkers een omgeving creëren waarin deze competenties gestimuleerd kunnen worden.
Ontwikkelen van sociale competenties van kinderen Binnen het thema sociale competenties gaat het erom dat kinderen zich in een ander kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten oplossen en leren voorkomen, kortom het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. Het begrip sociale kennis en vaardigheden door interactie tussen leeftijdsgenoten te sturen en kinderen deel te laten nemen aan groepsgebeurtenissen, bieden wij de kinderen een leefomgeving waar in ze sociale contacten kunnen aan gaan met pedagogisch medewerksters en leeftijdsgenoten. Voor ons zijn sociale contacten en interacties tussen de kinderen erg belangrijk. Het kind wordt gestimuleerd om gezonde, sociale banden te ontwikkelen met anderen. Op de peuteropvang komen kinderen met andere kinderen in aanraking. Ze moeten hier leren om samen te delen, op hun beurt te wachten en voor zichzelf op te komen. Op deze manier ontwikkelen kinderen sociale vaardigheden. Doordat kinderen in een vaste groep zitten ontwikkelen zij een duidelijke voorkeur voor één of twee leeftijdsgenoten. Dit contact kan het gevoel van veiligheid bij kinderen bevorderen. Binnen de Peuteropvang leren kinderen hoe het is om in een groep te zijn en vriendschappen te sluiten. Naast het sluiten van vriendschappen leren wij hen ook om stap voor stap kleine conflicten op te lossen (volgens de Gordon methode). Ook maken zij op de peuteropvang contact met de pedagogisch medewerkers en andere volwassenen.
Motoriek In de motorische ontwikkeling valt een onderscheid te maken in de grove- en fijne motoriek. De grove motoriek betreft grote bewegingen zoals lopen, rennen en fietsen. Dit wordt o.a. gestimuleerd door het buitenspelen met autootjes, fietsjes, ren, tik en bal spelen en gymactiviteiten. De fijne motoriek omvat de fijnere bewegingen zoals dingen pakken, tekenen, schrijven, knippen en plakken. Een goede voorbereiding op de ontwikkeling van de fijne motoriek is het spelen met zand, klei en verf. Daarna komt het kleuren, scheuren, prikken en knippen aan bod. Op de peuteropvang wordt zowel aandacht aan de grove- als aan de fijne motoriek besteed door bovengenoemd spel aan te bieden. Wij integreren dit in het startblok programma.
Fantasiespel Fantasie spel helpt kinderen hun emoties te uiten en hun creativiteit te ontplooien. Fantasiespel wordt op alle momenten van de dag ingezet. Zo kunnen kinderen tijdens de inloop en tijdens vrij spel hun fantasie kwijt in de huishoek, de babykamer en in de bouwhoek. Ook het werken met verf, krijtjes en papier helpen het kind hun fantasie, gedachten en gevoelens weer te geven.
Zintuigen De zintuigen van kinderen worden voortdurend geprikkeld door beelden, geluiden, geuren, Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
11
kleuren en materialen om hen heen. Bij de inrichting van de peuterspeelzaal is bewust gekozen voor afwisseling in rustige en uitdagende hoeken. Verschillend materiaal wordt gedoseerd aangeboden zodat de kinderen hier op een rustige manier kennis mee kunnen maken. Er wordt naar gestreefd het aanbod van spelmateriaal zo optimaal mogelijk te houden.
Creativiteit De creativiteit van kinderen komt het meest tot zijn recht wanneer men de kinderen, binnen bepaalde kaders, vrij laat spelen. Dit betekent dat de pedagogisch medewerker wel materiaal aanbieden, maar dat er niet altijd vastomlijnde werkjes worden gemaakt.
Sociaal gedrag Een kind leert sociaal gedrag door in contact te zijn met andere kinderen. Kinderen leren rekening houden met elkaar, naar elkaar te luisteren en op elkaar te wachten. Zij leren samen spelen en te werken. De pedagogisch medewerker heeft hierin een actief begeleidende rol. Zij proberen de kinderen respect bij te brengen voor elkaar, voor de pedagogisch medewerker en voor het materiaal. Oorzaak en gevolg van bepaalde gedragingen worden uitgelegd aan de hand van situaties die zich voor doen in de groep. De medewerker zegt bijvoorbeeld tegen de kinderen: “Het is fijn als jullie allemaal helpen met opruimen, want dan kunnen we daarna samen naar buiten.” Of: “Ik wil niet dat je een ander kindje duwt, want dat doet pijn.”
Cognitieve ontwikkeling De cognitieve ontwikkeling betreft het aanleren van bepaalde dingen zoals; het herkennen van kleuren en begrippen zoals boven en onder, rond en vierkant, tellen en sorteren. Om deze ontwikkeling te stimuleren bieden wij verschillende activiteiten aan. Soms gebeurt dit met de groep als geheel en soms ook in kleine groepjes of individueel .In het thema komt dit als onderdeel terug d.m.v. activiteiten of spel (spelmateriaal).
Buitenspelen Buiten is een plek waar kinderen de ruimte hebben om te bewegen. Al spelende oefenen ze hun motorische vaardigheden zoals, rennen, fietsen, lopen, klimmen en zandkastelen bouwen. Wij zorgen dan ook voor voldoende en gevarieerd buitenmateriaal zoals fietsen steppen loopfietsjes, duwkarren, skippyballen, bouw blokken en zandbakmateriaal. Een buitenruimte kan daarnaast een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de zintuigen. Buiten ruikt het anders dan binnen, er zijn andere materialen om aan te voelen en je ziet mooi gekleurde bloemen en planten. Van sommige planten kun je de vruchten eten en als je stil bent kan je de vogels horen fluiten. Het buiten spelen met een groep kinderen biedt de gelegenheid sociale competenties te ontwikkelen. Het kind leert bijvoorbeeld dat een tractor niet alleen van hem is maar dat je er ook samen mee kunt spelen. Wanneer een kind nog niet alleen op iets durft, durf hij dit misschien wel met een ander kind. Buiten leert een kind letterlijk met vallen en opstaan en krijgt het meer vertrouwen in eigen kunnen. Een andere omgeving betekent veel nieuwe woorden om te leren. Binnen en buiten vormen samen de leefwereld van het kind en het is belangrijk dat kinderen beide plekken in taal leren omschrijven. Bovendien zit de natuur boordevol verhalen die kinderen boeien zoals een rups die later een vlinder wordt. Wij gaan dan ook iedere dag naar buiten en proberen naast het spelen op ons plein ook activiteiten te plannen waar we de natuur in gaan. Wij zitten bij in een school en maken ook gebruik van het schoolplein. Wel eens waar hebben we een eigen afgezet plein maar aan dit plein zitten hekken en op bepaalde momenten kunnen ook de school kinderen hier door of kunnen wij even naar het naastgelegen schoolplein waar de kleuters spelen. De veiligheid zal altijd voorop staan en in acht worden genomen. Toch vinden wij het belangrijk om op te worden genomen in het geheel van het school gebeuren en willen wij ons als peuteropvang niet geheel afsluiten. Kinderen genieten er van om zo nu en dan samen te spelen en elkaar te ontmoeten. Kinderen leren van elkaar. Ook is het heel leuk om af en toe met je broertje of zusje te Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
12
spelen. We stemmen hier altijd af met de leerkrachten en werken volgens duidelijke veiligheidsafspraken. Afspraken zijn: Altijd met twee mensen naar buiten. We tellen de kinderen als we naar buiten gaan We lopen aan de loopketting naar buiten zodra we met de groep het lokaal verlaten. We gebruiken de ketting ook om duidelijk aan dekinderen aan te geven tot hoever ze mogen komen. We hebben de mobiele telefoon bij ons We controleren altijd even het plein op zwerfvuil(omdat er ’s-Avonds buurkinderen op spelen). We zorgen dat de hekken dichtzitten en dat we overzicht houden op het plein. Regelmatig tellen we tussen door de kinderen weer even. Als iemand met een kind gaat plassen informeren we altijd de andere persoon.
Uitstapjes Om kinderen ervaring op te laten doen in de natuur en de omgeving om hem heen streven wij ernaar met de peuters regelmatig een uitstapje te maken naar goudenhanden of de eendjes naar het kasteel Berg of het stadsplein. Verder maken we uitstapjes die passen binnen het startblokken thema zoals het bos, de bieb, de brandweer.
Verjaardagen/Feesten Feest is een plezierig sociale gebeurtenis en voor de meeste mensen erg betekenisvol. Als de peuter jarig is, besteden wij hier ruim aandacht aan. Er wordt een verjaardag hoed gemaakt en de slingers worden opgehangen. In de kring zingen we verjaardagliedjes met muziek instrumenten en zijn er speciale verjaardag rituelen. Ook mag er getrakteerd worden en de ouders mogen hierbij aanwezig zijn. De verjaardag is een moment voor speciale aandacht voor het kind als individu. Peuteropvang Buitenkind handelt niet vanuit een bepaalde geloofsovertuiging maar besteedt wel aandacht aan feestdagen zoals Kerst, Pasen en carnaval en Sinterklaas. De feesten met bij behoorde rituele geven een gevoel van saamhorigheid en samen iets vieren! Vaak zijn dit voor de kinderen ook herkenbare feesten van uit hun thuissituatie of omgeving. Wij vinden het belangrijk om aan te sluiten bij gebruiken uit de streek (zoals komst van prins Carnaval).
Volgen en signaleren Ieder kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo en zijn eigen manier en vooral in de leeftijd tussen twee en vier jaar maken kinderen grote sprongen. Er zitten vaak grote verschillen in de ontwikkeling van de kinderen. Gelukkig is dit bij de meeste kinderen geen reden tot zorg. Doorlopende zorglijn: Voor een goede doorlopende zorglijn is het van belang dat de ontwikkeling van een kind goed in de gaten wordt gehouden en in kaart wordt gebracht met een goed volgsysteem. Wij gebruiken hiervoor het cito volgsysteem (leidster hebben hier een cursus voor gevolgd) en het startblokken observatie model). Tijdens het verblijf op de peuteropvang worden de kinderen regelmatig door de pedagogisch medewerkers geobserveerd. En twee keer (met drie jaar en drie jaar en negen maanden) een cito meeting afgenomen op gebied van taal en rekenen. Hierbij sluit Buitenkind aan bij de afspraken en de onderlinge samenwerking tussen scholen en kinderopvang in de gemeente Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
13
Montferland. Dit om te gaan voor een éénduidig overdrachtsmodel. De pedagogisch medewerkers volgen en observeren de kinderen op de volgende gebieden: De taal/spraak ontwikkeling, de motorische ontwikkeling, het gedrag, het spel en het denken en handelen van het kind. Hierbij maken wij gebruik van de observatielijsten (observatie model verschillende ontwikkelingsgebieden en het logboekmodel) van Startblokken, de cito overdracht/ observatie formulieren van de gemeente Montferland en de metingen volgens het cito model. Om een objectief beeld te krijgen van de ontwikkeling van ieder kind worden er met regelmaat peuter observatielijsten ingevuld. Daarnaast staan wij vaak stil bij het gedrag, de emoties en de behoeften van de kinderen. Soms geven kinderen bijzondere signalen af, die niet altijd even goed te interpreteren zijn. Doordat kinderen een grote variatie hebben in hun ontwikkeling, is het soms moeilijk om een maatstaaf te stellen wat wel of niet opvallend gedrag is. Om hier een goed beeld van te krijgen maken wij gebruik van de logboekmodellen van Startblokken Waar wij al spelend met het kind kunnen observeren en ontwikkelingen kunnen bijhouden. Aan de hand van deze lijsten worden er oudergesprekken gepland (na zes weken in overleg met de ouders, als het kind drie is en als het bijna vier jaar is en natuurlijk bij bijzonderheden) om zo, samen met ouders, de ontwikkeling van het kind te volgen en waar nodig bij te sturen. Wij maken altijd tijd en ruimte voor vragen en advies. Als er reden is tot zorg ondernemen wij de volgende stappen: Overleg met naaste collega over de observatie waarnemingen de gesignaleerde zorg en de aanpak tot dusver. De collega observeert het kind ook Gesprek tussen ouders en pedagogisch medewerkster Afspraken maken over vervolgstappen( intensiever blijven volgen van de ontwikkeling, extra stimuleren van de ontwikkeling bv. door aanbieden van activiteiten op maat, zoeken naar externe deskundigheid) Overleg met en evt. inzet van externe deskundigheid. Buitenkind heeft nauwe contacten met het consulatie bureau, centrum voor jeugd en gezin Montferland en heeft aan hun deskundige gesprekpartners voor advies en samenwerking. Wij informeren ouders over centrum jeugd en gezin, verwijzen door en brengen hun aanbod voor cursussen over opvoeden en groeien onder de aandacht. Daarnaast geven wij ook door als Buitenkind activiteiten aanbied over ontwikkelen of opvoeden, die dan het CJG weer op hun website bekent maken. Zo hopen wij gezamenlijk zoveel mogelijk jonge ouders te bereiken. Voor de doorgaande lijn zal bij het laatste oudergesprek (als het kind drie jaar en negen maanden is) de overdracht en observatie formulieren mee gegeven worden aan de ouders om ze af te geven bij de basisschool, of wij geven de formulieren (altijd met toestemming van de ouders ) af. Bij de overgang van de peutergroep naar de basisschool wordt er behalve “koude overdracht”(een overdracht op papier of digitaal) ook aandacht besteed en gedacht aan een goede “warme overdracht” Een gesprek tussen aankomend docent van de kleuterklas en een pedagogisch medewerkster is hier het meest belangrijk.. De warme overdracht doen wij als wij denken dat de verslagen en observaties nog toelichting van ons nodig hebben in het belang van het kind. De warme overdracht binnen de Mariaschool komt regelmatiger voor omdat we dan al op een natuurlijke manier aan elkaar verbonden zijn en ook even toelichten bij kinderen met weinig bijzonderheden. Bij alle andere scholen zoeken we ook regelmatig contact met de leerkrachten en is er een warme overdracht bij bijzonderheden.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
14
De pedagogisch medewerkster Door regelmatig overleg met elkaar en terugkoppeling van de gemaakte afspraken (ook met de vaste invalkrachten), bijscholing o.a. startblokken ,cito en deskundigheidsbevordering willen wij ervoor zorgen dat wij de juiste zorg en begeleiding kunnen geven bij zorg in de ontwikkeling van het kind. Ook nemen wij deel aan gezamenlijke overlegvormen tussen scholen, kinderopvanginstellingen, consultatiebureau, logopedie ,en gemeente.
Observatie en adviescentrum Indien nodig kan de peuteropvang een beroep doen op het observatie en adviescentrum. Dit centrum helpt zowel ouders als pedagogisch medewerker gedragingen van een kind, individueel of in de groep, in kaart te brengen en kan handvatten bieden voor verdere begeleiding.
Overdracht naar de basisschool Voordat uw kind naar de basisschool gaat vullen wij een overdrachtsverslag in aangaande de ontwikkeling van uw kind. Dit overdrachtsformulier is opgesteld door de gemeente Montferland en wordt door alle erkende peuterspeelzalen/ peuteropvang en kinderdagverblijven in de gemeente gebruikt. Wij bespreken het ingevulde verslag altijd met de ouders alvorens wij dit formulier aan de basisschool van keuze doen toekomen. Indien nodig en in overleg met ouders zal er in specifieke gevallen een warme overdracht met de school plaatsvinden.
Peuter plus groep Op twee middagen bieden wij de peuterplus groep. Dit is een groep van drie jarige peuters en gericht op voorbereiden voor de basisschool. Concreet wil dit zeggen dat wij dieper in gaan op het Startblokken thema dat op dat moment loopt. Belangrijk hier is dat wij de ontwikkelingsgebieden verder stimuleren zoals bv. de fijne motoriek door te prikken, knippen, scheuren, rijgen etc. Uiteraard gebeurt dit ook op de andere groepen alleen zijn er nu geen twee jarige peuters die door hun nog ontdekkende en onderzoekende spel de activiteit onderbreken. Ook kunnen we werken met kleine materialen zoals kralen, nopjes etc. zonder dat we bang hoeven te zijn dat de kleine kinderen ze in hun mond steken. In een groep met kinderen van de zelfde leeftijd kunnen we ook verwachten dat we wat langer aan tafel kunnen zitten en langer aan een activiteit kunnen werken .Hierdoor willen we de concentratieboog van de driejarige stimuleren. Dit kan zowel in een groep of individueel. Natuurlijk kijken we altijd naar de ontwikkeling, temperament en karakter van het kind. De cognitieve ontwikkeling stimuleren we door het aanbieden van gezelschapspellen zoals memorie, kleuren lotto, domino etc. en doormiddel van leerspellen zoals Loco, Piccolo, Electro etc. en spelactiviteiten in het thema. De taal ontwikkeling stimuleren we door veel lezen, luisteren, zingen en activiteiten met taal, spraak spellen, boeken ook DIGI boeken met vragen. Maar vooral heel belangrijk is het gesprek dat we samen voeren en stimuleren medewerkster/ kind en kind/kind. Individueel of in (kleine) groepjes. Verder krijgen de kinderen in de aangepaste hoeken (huishoek, winkel, babykamer, verkleedhoek, bouwhoek) ruim de gelegenheid voor het fantasie en rollenspel waar we als pedagogisch medewerker vaak meespelen om het spel uit te bouwen stimuleren we vooral ook het samenspelen. Omdat in de leeftijd van drie jaar, het naast elkaar spelen overgaat naar met elkaar spelen zijn uitdagende hoeken met steeds nieuwe thema’s hier uitermate geschikt voor. Bij de voorbereidingen op deze activiteiten hebben wij overleg met de leerkrachten van groep 1,2 en bv. met de mensen van de Bibliotheek over de keuze van de juiste kinderboeken.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
15
Hygiëne en veiligheid Met betrekking tot de belangrijkste aspecten van veiligheid en gezondheid hanteert Peuteropvang Buitenkind de normen van hygiëne en veiligheid zoals deze door de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) en brandweer zijn vastgesteld. Buitenkind werkt met een uitvoerige Risico Inventarisatie en Evaluatie. Dit instrument inventariseert de risico’s en daarin wordt vast gesteld welke concrete acties gevoerd moeten worden om risico’s te minimaliseren of uit te sluiten. Jaarlijks vindt er opnieuw een uitgebreide risico inventarisatie en evaluatie (RIE) op gebied van veiligheid en gezondheid plaats. Regelmatig komt het punt veiligheid en hygiëne terug tijdens het team overleg. Wij werken met schoonmaaklijsten en interne protocollen over veiligheid en gezondheid bv handen wassen etc. Om deze normen te kunnen toetsen wordt er door de GGD Gelre IJssel regelmatig een inspectie uitgevoerd. De bevindingen van deze inspectie komen in een rapport welke u op onze website kunt vinden, www. buitenkind.net Dit rapport wordt ook naar de gemeente Montferland gezonden. Tijdens de openingsuren is er op ieder moment een pedagogisch medewerker aanwezig die geschoold is in het verrichten van eerste hulp (EHBO) en/of in het bezit is van een certificaat bedrijfshulpverlening (BHV). Er is samen met de school een ontruimingsplan. Jaarlijks zal er samen met de Maria Basisschool een ontruimingsoefening gehouden worden. De peuters worden hierop voorbereid en ook ouders krijgen hierover bericht.
Gezondheid en medische zorg Ook voor de gezondheid worden jaarlijks risico inventarisaties ,actieplannen gemaakt met behulp van de risicomotor. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de map info voor ouders op de peuteropvang.
Het vier ogen principe Het vier ogenprincipe uit het convenant kinderopvang waar de kinderopvang sinds 1 juli 2013 aan moet voldoen houdt in dat er altijd iemand moet kunnen meekijken of meeluisteren met de beroepskracht. De beroepskracht (of in opleiding) kan de werkzaamheden uitsluitend verrichten terwijl hij/zij gezien en/of gehoord kan worden door een andere volwassene. Om dit te bewerkstelligen kunnen de volgende middelen/mensen ingezet worden: samenvoegen van groepen aan het begin en einde van de dag; ouders die hun kinderen komen halen, stagiaires, managers, ondersteunende diensten, veel ramen en kijkgaten, babyfoon. Pedagogisch medewerkers zijn nooit alleen in het pand. De peuteropvang zit bij de school in en er zijn dan ook bijna altijd meerdere mensen in het gebouw. Wij hebben in de toegangsdeur, naast de toegangsdeur van ons lokaal en de toilet ruimte zit een raam waardoor men op de groep kan kijken. De afspraak is dat er altijd 2 personen aanwezig zijn tijdens de openingstijden van de peuteropvang.
Geschooldheid en deskundigheidsbevordering Alle medewerkers zijn minimaal (MBO-3 niveau (cao kinderopvang) Om de deskundigheid van de pedagogisch medewerkers op peil te houden en het pedagogisch beleid optimaal uit te voeren volgen zij de volgende cursussen: (vaste mede werkers en waar mogelijk ook de invalkrachten) EHBO (Eerste Hulp Bij Ongelukken) en BHV (Bedrijfshulpverlening) Gordon communicatietraining Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
16
Cursus Startblokken Cito volgsysteem BHV
Kennismaking/Wennen
Wij beseffen dat het veelal de eerste keer is dat ouders hun kind ‘achterlaten’ en dat het kind alleen achter blijft in voor hem of haar nieuwe situatie met vreemde mensen. Er is dan ook extra aandacht voor het kind maar ook voor de ouders. Voordat het kind op de peuteropvang komt nodigen wij ouder en kind uit eerst een half uurtje te komen kijken. De pedagogisch medewerkers laten de peuteropvang zien en vertellen over de visie, werkwijze, dagritme, pedagogisch beleid etc. We laten ouders een indruk opdoen van de sfeer en het gebeuren op de groep. De peuter kan ondertussen spelen met de andere kinderen en alvast deelnemen aan het groepsproces. Vervolgens worden er twee wen dagen afgesproken met contact momenten(indien nodig). Op deze dag krijgt het kind extra persoonlijke aandacht en koppelen we het kind aan één medewerkster. Ook nu krijgen de ouders weer extra aandacht en worden er nog even belangrijke informatie besproken over het kind. Wij vinden het belangrijk dat ouders duidelijk afscheid nemen van het kind. Dus wij zwaaien de ouders samen met het kind uit en vertellen ook dat de ouder weggaat maar later weer terugkomt om hem/haar op te halen. Het kind doet daarna mee in het gewone dagritme. De medewerkster die aan het kind gekoppeld is observeert het kind met betrekking tot gedrag in de groep, houding, deelname in de groepen neemt indien nodig het kind bij de hand om het te begeleiden te troosten en te ondersteunen. Ouders mogen altijd bellen en de pedagogisch medewerkers nemen ook contact op als het wennen nog moeilijk gaat. Aan het einde van het wenmoment wordt het kind weer opgehaald en worden de ervaringen uitgewisseld. Als het kind langer nodig heeft om te wennen blijven wij het kind begeleiden en overleggen met ouders net zolang tot een kind zich prettig en veilig voelt. Wij zijn er ons van bewust dat ook hierin elk kind verschillend is en zijn eigen tempo bepaalt.
Ophalen
Het ophalen van de kinderen moet altijd gebeuren door iemand die bij de medewerkers bekend is. Wordt het kind door iemand anders dan de ouder opgehaald dan dient dit van te voren aan ons gemeld te zijn. Wij kunnen het kind anders niet met de betreffende persoon meegeven. Dit vanuit het oogpunt van veiligheid voor het kind.
Eten en drinken
Op de peuteropvang is er rond 10.00 uur een eet- en drinkmoment. Ouders geven zelf voor het kind een beker drinken en één (gezond) tussendoortje mee. Dit moment is een belangrijk sociaal moment van rust op de ochtend waar we samen eten en drinken, praten een liedje zingen en samen weer opruimen. Een belangrijk herkenningspunt naar het tweede deel van de ochtend.
Zindelijkheid
Het toilet ritueel en het verschonen van de kinderen is een belangrijk contact moment. Het wennen aan een potje of toilet verloopt op een ontspannen en natuurlijke manier. Kinderen hoeven bij plaatsing nog niet zindelijk te zijn. Is het kind nog niet zindelijk dan werken wij (als het kind er aan toe is) met de ouders samen aan de zindelijkheidstraining. Ter stimulering werken wij met de plas rups / muis(een beloning stickersysteem).
Ziekte
Ten aanzien van het niet dan wel toelaten van zieke kinderen volgen wij het ziekte beleid gebaseerd op richtlijnen van het GGD. Als een kind tijdens het verblijf bij de Buitenkind ziek wordt (ter beoordeling van de pedagogisch medewerkster) dan nemen wij contact op met de ouders en overleggen dan hoe we verder handelen. Buitenkind gaat er van uit dat een ziek kind in principe het beste af is in zijn eigen Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
17
omgeving. Ouders dienen er dan ook voor zorg te dragen dat hun kind zo spoedig mogelijk opgehaald kan worden Bij ziekten hanteren wij de richtlijnen van de GGD in het ziekte beleid.
Meldcode kindermishandeling Als pedagogisch medewerkster hoop je nooit dat je te maken krijgt met kindermishandeling. Helaas moeten we hier niet van uitgaan en moeten we altijd de veiligheid van het kind zo goed mogelijk waarborgen .Wij zijn volgend de wet genoodzaakt te werken volgens de “meldcode kindermishandeling” wat wil zeggen dat wij een meld plicht hebben. (bij vermoede van mishandeling ).
Samen met de ouders Wij zien de peuteropvang als aanvulling op de opvoeding en vinden het daarom belangrijk om steeds in gesprek te blijven met ouders en transparant te zijn. Korte lijnen, vertrouwde gezichten en goede afstemming en overdracht is hierbij belangrijk. Wij zien ouders als ons klankbord en hechte dan ook veel belang aan een betrokken oudercommissie. De oudercommissie bestaat uit ouders die op vrijwillige basis mee denken en een bijdragen leveren aan het beleid en de ontwikkelingen binnen buitenkind en heeft daartoe wettelijke bevoegdheid. Een oudercommissie is wettelijk verplicht. Daarnaast informeren wij ouders met een nieuwsbrief ( 1 maal in de twee maanden)en houden wij enquêtes over wensen van ouders en verbetering van de opvang. Door middel van Facebook en een foto link willen wij ouders steeds door middel van foto’s en verhaaltjes laten zien wat hun kinderen beleven. Wij willen als buitenkind altijd voldoen aan verwachtingen en streven er na de verwachtingen te overtreffen.
Klachten
Bui
Natuurlijk doen wij er alles aan om klachten te voorkomen en zullen wij ten allertijden proberen klachten zo goed mogelijk op te lossen. Buitenkind is aangesloten bij de geschillencommissie voor kinderopvang en peuterspeelzalen met daaraan verbonden het klachtenloket. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de folder informatie voor ouders van Buitenkind.
Nawoord
P eu ter op
Het pedagogisch beleid is een proces wat steeds in ontwikkeling zal blijven en dat wij ook steeds zullen blijven optimaliseren en afstemmen. We blijven de maatschappelijk ontwikkelingen volgen en blijven in gesprek over de visie op opvoeden. Samen met het team / ouders evt. GGD evalueren we jaarlijks het pedagogisch beleid. Wij hopen dat u door het lezen van het pedagogisch beleidsplan van Buitenkind voldoende inzicht heeft gekregen op de werkwijze van peuteropvang Buitenkind. En graag willen wij met u in gesprek gaan als u vragen heeft over onze werkwijze.
Pedagogisch Beleidsplan Peuteropvang Buitenkind, augustus 2015
18