Buik in balans
februari 2008
Buikpijn: de meest voorkomende klachten Pagina 6
Ziekte van Crohn: “De huisarts dacht dat ik anorexia had.” Pagina 10
Ziek van een glaasje melk Pagina 11
De nieuwste technieken voor de beste behandeling Pagina 15 IE KN A LL ER :
! G N I T R O K W T B % 9 1 NU
U IL SP EC IA D E G RO O TS TE FAU TE
LI ST VA N N ED
EE N G RA D IOZE ACT ER LA N D PA K T U IT M ET
*
ZIE PAGINA 4
De inhoud van deze bijlage valt niet onder verantwoordelijkheid van de Telegraaf-redactie
Themabijlage BUIK IN BALANS
Nederlander heeft weinig kennis van maag- en darmstelsel
H
et maag-darm stelsel is een complex systeem van organen. Het bestaat uit slokdarm en maag, dunne darm, lever, galwegen inclusief galblaas, alvleesklier, en tot slot de dikke darm en endeldarm. Elk van deze organen speelt een rol bij ons dagelijks functioneren en het in stand houden van onze gezondheid. Ook is het een systeem in ons lichaam dat vaak getroffen wordt door ziekte, zowel op jonge als op oudere leeftijd. Dit betreft zowel acute als chronische aandoeningen. Bijvoorbeeld wordt het maag-darm stelsel vaker dan enig ander systeem in ons lichaam getroffen door kanker, met darmkanker als nummer één op die lijst. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat wij veel gezegdes gebruiken die gerelateerd zijn aan deze organen, en vrijwel altijd in de nabije omgeving wel mensen kennen met een maag-darm aandoening. Toch is het algemeen begrip over de precieze locatie, vorm en functie van het maag-darm stelsel nog altijd vrij beperkt. De onbekendheid valt vaak op wanneer patiënten met een maagdarm aandoening op het spreekuur verschijnen. Aan de hand van een anatomische kaart wordt getoond waar een orgaan precies gelegen is en wat het doet. De respons is regelmatig één van verbazing; ‘oh, zit dat daar en ziet dat er zo uit.’ Dezelfde onbekendheid kwam naar voren uit een enquête onder de bevolking in alle EU landen over kennis m.b.t. darmkanker en mogelijkheden tot preventie. Nederland eindigde daarbij op de allerlaatste plaats. Dit alles is echter de laatste jaren aan het veranderen, en dat is een uitste-
kende ontwikkeling. Er is steeds meer belangstelling voor het effect van voeding op onze algemene gezondheid en het functioneren van het maag-darm stelsel. Er is daarnaast ook meer bekendheid met ziektes van maag en darmen en daarmee ook voor maatregelen tot ziektepreventie. Dit is mede te danken aan instanties als de Maag- LeverDarm-stichting, tal van patiëntenverenigingen, het genootschap van MDL-artsen, en ook aan informatie via andere kanalen. U vindt hier bijdrages over de werking van het maag-darmstelsel, de rol van bacteriën en het effect van voeding op het functioneren van het maag-darmstelsel en het lichaam. Daarnaast zijn er ook bijdrages over veel voorkomende klachten van het maag-darm stelsel, zoals het prikkelbaar darm syndroom, en over veel voorkomende aandoeningen als coeliakie, ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, en maag- en darmkanker. Ten aanzien van deze laatste aandoening zijn er bijvoorbeeld grote ontwikkelingen met betrekking tot de mogelijkheid van preventie door vroegtijdige screening. In Amsterdam en Nijmegen, Maastricht, en ook in de regio Rijnmond lopen momenteel grote proefbevolkingsonderzoeken naar darmkanker screening (zie bijv www.ika.nl en www.dikkedarmkankerpreventie.nl). Deze tonen een grote bereidheid onder de doelgroep van 50 tot 75-jarigen om gescreend te worden op het voorkomen van vroege stadia van darmkanker. De verwachting is dat VWS binnen afzienbare termijn mede op basis van deze onderzoeken zal starten met de invoering van een landelijk bevolkingsonder-
BUIK IN BALANS
FEBRUARI 2008
Buikpijn: de meest voorkomende klachten Pagina 6
Ziekte van Crohn: “De huisarts dacht dat ik anorexia had.” Pagina 10
Ziek van een glaasje melk Pagina 11
De nieuwste technieken voor de beste behandeling Pagina 15 NALLER :
G !* NU 19% BTW-KORTIN
DE GROOT STE FAUTEU
ILSPECI ALIST VAN NEDER
LAND PAKT UIT MET
EEN GRADIOZE ACTIEK
ZIE PAGINA 4
DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE TELEGRAAF-REDACTIE
°
INHOUD
Krijg jij genoeg vezels binnen p. 5 Dokter ik heb zo’n buikpijn p. 6 Maag- en darmkanker p. 7 Probiotica dossier p. 8
zoek darmkanker, welke zal worden uitgevoerd met ontlastingsonderzoek en/of endoscopie van het laatste deel van de dikke darm. De hoop is dat met dit programma het aantal nieuwe gevallen van darmkanker en de jaarlijkse aanzienlijke sterfte door deze ziekte sterk zullen dalen.
Op deze grond nodig ik u van harte uit voor het lezen van deze bijlage.
Weet wat je eet p. 9 “De arts dacht dat ik anorexia had” p. 10 Ziek van een glaasje melk p. 11 verstopping en diarree p. 12 De nieuwste technieken p. 15
Ernst Kuipers Afdelingshoofd, afdelingen Interne Geneeskunde en Maag Darm en Leverziekten Erasmus MC Rotterdam
Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com
Als afvallen niet lukt p. 15
BUIK IN BALANS - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Project Manager: Evelien Beckers, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 010 Production Manager: Judith Kloppenburg, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 003 Design & Repro: Thomas Rohlfs,
[email protected], +31 20 7077 011 Tekst: Vitamedia: Marian Vleerlaag, Irma van der Lubbe, Maartje Lute Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager Evelien Beckers
tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com Gedistribueerd met De Telegraaf, februari 2007
advertentie_260x50.indd 1
24-1-2008 12:08:39
Zorg voor jezelf met goede bacteriën! Yakult, meer dan 70 jaar ervaring Het bedrijf Yakult heeft meer dan 70 jaar ervaring met goede bacteriën en gezondheid. In 1935 ontwikkelde de Japanse arts en wetenschapper Dr. Shirota de zuiveldrank Yakult. Dr. Shirota deed uitgebreid onderzoek naar goede bacteriën en een evenwichtige darmflora. Hij richtte een gerenommeerd wetenschappelijk instituut op waar nog steeds veel onderzoek wordt gedaan. Wetenschap is nog altijd de basis van het bedrijf Yakult. In Nederland heeft Yakult drie zuivelproducten op de markt, Yakult, Yakult Light en Bifiene. Yakult Elk flesje Yakult en Yakult Light zit vol speciale Lactobacillus casei Shirota bacteriën. Deze bijzondere lactobacillen dragen bij aan een gezonde darmflora van de hele darm. En dat is belangrijk voor je natuurlijke weerstand. Met Yakult kun je elke dag zelf je goede bacteriën op peil houden. Bifiene Speciaal voor een goede darmwerking is er Bifiene met unieke Bifidobacterium breve Yakult bacteriën. Bifidobacteriën heb je nodig voor een goede werking van de darmen zoals je stoelgang. Door ouder worden, medicijngebruik, stress en ongezond eten, kan het aantal bifidobacteriën in de darmflora van de dikke darm afnemen. Met de lekkere zuiveldrank Bifiene vul je de bifidobacteriën aan.
Optimale conditie! Niet alleen door gezond te eten en te leven maar ook door de hoeveelheid goede bacteriën in de darmflora regelmatig aan te vullen, hou je de darmflora in optimale conditie. Wat zijn probiotica? Probiotica zijn levende bacteriën, zoals bepaalde lactobacillen en bifidobacteriën, die bijdragen aan een gezonde darmflora en zo de gezondheid ondersteunen.
Tennisbaan Je dunne en je dikke darm zijn bij elkaar ongeveer 7,5 meter lang met in totaal zo’n 1,5 kilo bacteriën! Helemaal uitgespreid is de oppervlakte van de darmen zo groot als een tennisbaan. Deze hele oppervlakte moet verdedigd worden door de darmflora. Vandaar dat het belangrijk is dat je voldoende goede bacteriën in je darmen hebt.
Dr. Hans van Schijndel Science Manager Yakult Nederland
Ir. Lidwien Franke Voedingswetenschapper Yakult Nederland
Probiotica, waar kies ik voor?
De vraagbaak van Yakult
Het besef dat bacteriën belangrijk zijn voor je gezondheid, is de laatste jaren enorm toegenomen. Veel mensen zijn inmiddels al vertrouwd geraakt met woorden als darmflora, goede bacteriën én probiotica. Het is duidelijk dat probiotica je darmflora kunnen verbeteren. En gezonde darmen zijn van belang voor je algehele gezondheid. Nu is er ook nog eens volop keus uit allerlei gezonde zuiveldranken en yoghurts, maar als je in de supermarkt staat, waar kies je dan eigenlijk voor? Verschillende soorten, verschillende functies Binnen de probiotica zijn er op dit moment verschillende soorten producten verkrijgbaar met verschillende bacteriestammen. Grofweg kun je ze indelen in producten met lactobacillen en producten met bifidobacteriën. De zuivelproducten met lactobacillen hebben een gezonde werking in de hele darm en hebben vooral een functie voor het versterken van de weerstand. De producten met bifidobacteriën hebben een functie in de dikke darm en verbeteren vooral de darmwerking zoals de stoelgang. Wat nog niet iedereen weet, is dat binnen de groep lactobacillen en bifidobacteriën er niet alleen verschillende stammen, maar ook duidelijke verschillen in werkzaamheid zijn. Een bacterienaam zit meestal als volgt in elkaar: Geslachtnaam: Soortnaam: Stamnaam:
Lactobacillus casei Shirota
Dit kun je bijvoorbeeld vergelijken met: Automerk: Opel Type: Astra Uitvoering: GTC Het is duidelijk dat een auto van het type Astra heel andere eigenschappen heeft dan die van een ander type van hetzelfde merk. Een probiotisch product met Lactobacillus casei Shirota bacteriën heeft dus andere effecten dan een product met een andere lactobacil.
Dagelijks komen er vragen binnen van mensen die meer willen weten over probiotica. Samen met de andere diëtisten bij Yakult beantwoorden we vragen waarbij we natuurlijk rekening houden met iemands’ persoonlijke omstandigheden. Wanneer iemand zich niet fit voelt, zijn probiotica alleen niet voldoende. Ook de rest van de voeding moet gezond en gevarieerd zijn, in combinatie met voldoende lichaamsbeweging. Persoonlijk advies Omdat iedereen anders is, is een advies heel persoonlijk. Daarom adviseren wij regelmatig om eens een bezoek te brengen aan een diëtist. Samen met een diëtist kun je bespreken op welke punten je voeding nog verbeterd kan worden. Voldoende vezels en veel drinken zijn vaak belangrijke aandachtspunten. En het is goed om zowel oplosbare vezels uit groente en fruit te eten, als niet-oplosbare vezels uit graanproducten. Daarnaast past een product met probiotica zoals Yakult prima bij een gezond eetpatroon. Darmwerking Natuurlijk krijgen wij ook veel complimenten. Bijvoorbeeld van mensen die al jaren met vervelende ongemakken rondlopen zoals een opgeblazen gevoel of onregelmatige stoelgang en erg blij zijn dat zij probiotica ontdekt hebben. Vaak heeft iemand met een klacht al van alles geprobeerd zonder het gewenste resultaat. De opluchting is dan groot als blijkt dat zij op een relatief makkelijke (en lekkere!) manier iets voor hun gezondheid kunnen doen door bijvoorbeeld Bifiene te drinken. Zoals mevrouw Wolbrink uit S. bijvoorbeeld: ‘Mijn darmwerking is verbeterd sinds ik Bifiene drink. Ik ben er echt heel tevreden over en wil geen dag meer zonder.’ Maar ook voor deze mensen blijft het erg belangrijk dat zij goed op hun voeding letten. Probiotica zijn geen compensatiemiddel. Wij verwijzen daarom altijd naar de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Naast alle voedingsadviezen is sinds kort ook het onderdeel lichaamsbeweging in deze schijf opgenomen. Hiermee is nog eens extra duidelijk dat een gezond eet- en leefpatroon de basis voor iedereen. En wie weet zullen probiotica ook eens opgenomen worden in de Schijf van Vijf.
Claims Binnenkort zullen Europese regels op het gebied van claims worden ingevoerd, maar op dit moment is de gedragscode van het Voedingscentrum een goede bron voor vergelijkend onderzoek voor voedingsmiddelen met een claim. Yakult is één van de producenten die aan de gedragscode heeft voldaan en dus een goedgekeurde claim heeft.
www.yakult.nl
03267 Advertorial Telegraaf.indd 1
09-01-2008 14:09:36
WWW.PROMINENT.NU | GRATIS BROCHURE? 0341-26 06 76
ONSTRATIE GRATIS THUISDEM de showrooms! of bezoek één van
relax-10-daagse bij de grootste fauteuilspecialist!
zithoogte en zitdiepte aanpasbaar
Het enige wat u nodig hebt om relaxed te zitten, is een fauteuil van Prominent. Zo eenvoudig is het. U ervaart dat uw lichaam en geest tot rust komen. De meeste keuze, de beste modellen, de mooiste designs én de laagste prijzen: ze bewijzen dat Prominent dé fauteuilspecialist is. Groot geworden dankzij talloze tevreden klanten uit heel Nederland die kiezen voor gemak en service. Tel maar op: grote showrooms, gratis haal- & brengservice, vrijblijvende demonstratie thuis, ergonomische adviezen, maatwerk, aantrekkelijke financiering en een eigen servicedienst. De grootste aanbieder van fauteuils in Nederland pakt weer eens uit met een fantastische actie! We hebben voor u een aantal topfauteuils geselecteerd die u nu éénmalig kunt aanschaffen zonder 19% BTW*. Dat scheelt al snel honderden euro’s! Het zijn stuk voor stuk onvervalste bestsellers! Gewild om hun nonchalante uiterlijk en vooral het ongekende comfort. Leverbaar in verschillende kleuren. Geldig zolang de voorraad strekt. Kiest u liever voor een andere actie? Dan profiteert u nu tijdelijk van een forse inruilkorting tot wel € 250,-** voor uw oude stoel. Bel 0341 26 06 76 óf surf naar www.prominent.nu voor een gratis brochure of een vrijblijvende demonstratie bij u thuis. Kom nu naar één van onze showrooms, dan krijgt u persoonlijk advies van onze adviseurs. Welkom!
Zitstand
Relaxstand
Ligstand
! G N I T R O K W T B % 9 NU 1
*
G GESLOTEN ) A D N O Z ( I R A U R B A N DAG 18 FE A M M / T I R A U R B E D O N D E RDAG 7 F
* Alleen geldig bij aankoop van een budgetfauteuil en/of -bank. ** Vraag naar de voorwaarden. Niet geldig i.c.m. andere acties.
Meeste keus in sta-op fauteuils, 35 modellen il sta- op fauteu
5
v. a.
Grootste collectie relaxfauteuils, 42 modellen s
re la x fa u te u
590,-
v. a.
Ergonomische fauteuils, 18 modellen, Deens fabrikaat
il s
il s er g o fa u te u
495,-
v. a.
890,-
dagen
levertijd
Heeft u moeite met opstaan? Kies dan voor een sta-op fauteuil. Deze geeft uw lichaam overal de gewenste steun. Eén druk op de knop en de fauteuil helpt u bij het opstaan! Zo worden uw knieën, gewrichten en rug ontlast.
✁
Vermoeide benen of gewoon lekker ontspannen? Maak het uzelf gemakkelijk. Uw lichaam komt namelijk alleen tot rust als uw fauteuil precies de juiste steun biedt. Ervaar de vele voordelen en kies voor een comfortabele relaxfauteuil!
bon voor gratis brochure JA, stuur mij de gratis uitgebreide zitcomfort brochure. Naam
Dhr
Mevr
Adres
Van de producten van
Prominent hebt u elke dag plezier. Niets is zo bij u thuis uit te
unielikjkee lande service
proberen. Zo ziet
Plaats
u direct of
Telefoon E-mail
in nederland 0341-26 06 76 vrijblijvende demonstratie bij u thuis! showrooms Hengelo Vosboerweg 16 • ma 13-18 u, di t/m vr 9-18 u, za 9-17 u
prettig als de producten
Postcode
het past! C2telegraaf1-08
Zonder postzegel opsturen naar: Prominent, Antwoordnummer 707, 8070 WB Nunspeet
Heeft u last van uw rug? Ontdek dan nu het geheim van ergonomisch zitten. Uw lendenen, rug en nek krijgen de juiste steun. Zo voorkomt of verhelpt u rugklachten. Ontworpen i.s.m. fysio- en ergotherapeuten!
� Bel direct 0341 - 26 06 76 voor een vrijblijvende afspraak
...TE VREDEN KL ANTEN
Vroomshoop Afrikalaan 1c • di t/m za 10-17 u Roden Westeresch 8 • ma 13-18 u, di t/m vr 9-18 u, za 9-17 u Nunspeet Laan 24 • ma t/m vr 9-18 u, za 9-17 u Alkmaar Rijnstraat 117 • di t/m za 10-17 u Purmerend Netwerk 1 • di t/m za 10-17 u Amstelveen Handweg 133 • di t/m za 10-17 u Veenendaal Groeneveldselaan 19 (Woonboulevard) ma 13-17 u, di t/m za 10-17 u
Waddinxveen Mercuriusweg 15 • di t/m za 10-17 u Ridderkerk Noordenweg 6 ma 13-17 u, di t/m za 10-17 u
Wijchen Edisonstraat 1 • ma 13-17 u, di t/m za 10-17 u Best De Maas 8 • ma 13-18 u, di t/m vr 9-18 u, za 9-17 u Heerlen In de Cramer 21 • di t/m za 10-17 u
GRATIS PARKEREN BIJ ALLE FILIALEN
Themabijlage BUIK IN BALANS
Krijg jij genoeg vezels binnen? Vezels ondersteunen een goede darmwerking en een gezonde spijsvertering. Maar wat zijn vezels eigenlijk en hoeveel heb je er van nodig? Bernadette Zandkuijl van de Maag Lever Darm Stichting geeft antwoord. door Marian Vleerlaag
Wat zijn vezels? “Vezels zijn plantendelen die onverwerkt in je darm terechtkomen. Ze worden niet door de maag verteerd en niet opgenomen in de dunne darm.” Wat doen ze precies? “Vezels hebben invloed op onze darmwerking en op de darmflora. De darmen moeten hun best doen om de vezels alsnog te verteren, ze worden gestimuleerd om aan het werk te gaan. Daarnaast beïnvloeden vezels de darmflora doordat ze voeding leveren aan de goede bacteriën in de darmen. Die bacteriën leveren een belangrijke bijdrage aan onze weerstand. Ook houden ze de ontlasting soepel.” Wat leveren vezels ons op? “Geen voedingsstoffen, maar ze houden wel de darmwerking in balans. Je voelt je fitter omdat je lichaam beter functioneert. Als je te weinig vezels binnenkrijgt, krijg je last van een trage stoelgang en obstipatie. Door die ophoping
van ontlasting blijven afvalstoffen te lang in ons lichaam.“ Hoe krijg je ze binnen? “Vezels zitten in bruin brood, volkoren producten, volkoren pasta, zilvervliesrijst, havermout, noten, aardappelen,
groente en fruit. Als voedsel wordt verwerkt – het malen van graankorrels tot bloem of het pellen van rijst – wordt een groot deel van de voedingsvezel verwijderd. In onbewerkte producten zitten daarom meer vezels. Dierlijke producten bevatten geen vezels.”
Hoeveel heb je nodig? “Als richtlijn geldt voor volwassenen zo’n dertig à veertig gram per dag. Dat is best dooreten. Als je uitgaat van de richtlijnen gezonde voeding krijg je voldoende binnen, mits je tussendoor een handje noten, een mueslireep en bijvoorbeeld wat worteltjes neemt. Drink vooral voldoende: anderhalf tot twee liter vocht. Dit is nodig om vezels te verwerken. Neem liever geen vezelpreparaten als dit niet nodig is. Probeer in eerste instantie vezels uit de voeding te halen. Een sinaasappel levert vezels maar ook vitamines.”
makkelijker. Kijk bijvoorbeeld op www. schoolgruiten.nl.”
Hebben baby’s en kinderen ook vezels nodig? “Bij baby’s is de darmflora nog niet op peil dus kunnen ze vezels niet goed verwerken. Na vijf à zes maanden kunnen de groente- en fruithapjes langzaam opgebouwd worden. Kinderen hebben zeker vezels nodig maar kleinere porties dan volwassenen. Biedt groente en fruit op een leuke manier aan, dan gaat het
En ouderen? “Ook ouderen hebben vezels nodig, maar vaak neemt de eetlust af. Ouderen drinken en bewegen ook minder. Daarom hebben ze sneller last van verstopping. Dwing jezelf niet om drie boterhammen achter elkaar te eten als dat niet lukt, maar verdeel ze over de dag. En eet volkorenbiscuitjes bij de thee in plaats van een speculaasje.”
• Eet jij voldoende vezels? Test jezelf op www.vezeltest.nl. • Het boekje ‘Vezelrijke voeding’ van het Voedingscentrum is te bestellen via de Maag Lever Darm Stichting: www.mlds.nl.
CoolBest VitaDay
Goed voor je darmflora. Goed voor je weerstand.
Een goede weerstand begint in de buik. Drink daarom CoolBest VitaDay: een heerlijke vruchtendrank die goed is voor je darmflora en dus goed voor je weerstand. CoolBest VitaDay bevat de prebiotische vezels Vivinal GOS, die de groei van goede bacteriën in de darmen stimuleren. Dit bevordert een evenwichtige darmflora en dat is goed voor de weerstand. Bovendien bevat CoolBest VitaDay vitamines A, C en E. CoolBest VitaDay vind je in het koelvak in de smaken apple & pear en mango & passion.
Themabijlage BUIK IN BALANS
Dokter, ik heb zo’n buikpijn Sommige mensen zeggen buikpijn te hebben terwijl ze maagpijn bedoelen en andersom. Wat zijn de meest voorkomende klachten en waar worden ze door veroorzaakt? dOOR Irma van der Lubbe, met dank
Feit of fabel: gasvorming Winden stinken. Fabel. De gassen in de darmen zijn in principe geurloos. Een wind gaat pas ruiken als er in de darm bepaalde eiwitten worden afgebroken door de darmbacteriën.
aan de Maag Lever Darm Stichting
N
ormaal gesproken heeft een mens zo’n 100 tot 200 ml gas in zijn maagdarmkanaal. Dit gas ontstaat onder andere doordat er bij het slikken een kleine hoeveelheid lucht in de maag komt. Een deel hiervan boert men weer op, de rest gaat door naar de darm. Maar ook sommige vezels, zetmeel en suikers zorgen voor gasvorming. Deze voedingsstoffen komen onverteerd in de darm terecht. Daar brengen de darmbacteriën een gistingsproces op gang, waarbij veel gassen worden gevormd. Om deze normale hoeveelheid gassen te lozen laat een mens op een dag tien tot twintig windjes. Bepaalde factoren maken echter dat er meer gassen worden gevormd, zodat ie-
mand soms wel twee keer zo veel winden moet laten. Als gevolg van stress, kauwgom kauwen, snel eten en drinken of roken kan men bijvoorbeeld extra veel lucht inslikken. Ook bepaalde voedingsmiddelen bevatten veel lucht en veroorzaken daardoor meer winderigheid, zoals frisdrank, bier, brood en omelet. Daarnaast zijn er bepaalde ziekten, waaronder sommige intolerantieziekten of een slecht functionerende alvleesklier, die voor extra vergisting en dus extra gasvorming in de darmen zorgen. Overmatige gasvorming valt onder meer te voorkomen door luchtslikken te vermijden. Dat wil zeggen: rustig eten en drinken (niet drinken tijdens het eten), rustig praten en goed kauwen.
Klachten Gerommel in de buik, een opgeblazen gevoel en darm krampen Vermoedelijke oorzaak Overmatige gasvorming in de darmen
Ook een lege maag zorgt voor gasvorming. Daarom is het aan te raden om regelmatig te eten en geen maaltijden over te slaan. Bacterie als boosdoener Jarenlang werd gedacht dat een maagzweer het gevolg was van een teveel aan maagsap of van stress. Sinds begin jaren tachtig is echter duidelijk dat het overgrote deel van de maagzweren wordt veroorzaakt door een bacterie in het maagslijmvlies, de Helicobacter pylori. Deze bacterie nestelt zich in het maagslijmvlies dat daardoor kan gaan ontsteken. Men spreekt van een maagzweer als een gaatje ontstaat in de wand van de maag. Hierdoor komt het agressieve maagzuur in contact met de zenuwen van de maagwand en dat zorgt voor flinke pijn. Stress kan overigens wel een risicofactor zijn en de klachten verergeren. Oorzaak onbekend Besmetting met de Helicobacter pylori geschiedt vooral op jonge leeftijd, tijdens de eerste vijf levensjaren. Hoe men besmet raakt, is nog niet helemaal duidelijk, daar wordt momenteel onderzoek naar gedaan. Wel bestaat het vermoeden dat besmetting te maken heeft met minder goede hygiënische omstandigheden. Dat zou verklaren waarom er in de Westerse wereld steeds minder maagzweren voorkomen en in ontwikkelingslanden ruim negentig procent van de volwassenen een Helicobacterinfectie heeft. Overigens krijgt niet iedereen die besmet is daadwerkelijk een maagzweer. Die verhouding is ongeveer
Ook in een lege darm kan gas ontstaan. Feit. Daarom is het beter om meerdere kleine maaltijden per dag te eten dan drie grote.
1:5. Een maagzweer kan ook worden veroorzaakt door langdurig gebruik van bepaalde ontstekingsremmende pijnstillers, maar dit komt veel minder vaak voor. Antibiotica Via een bloedonderzoek of een ademtest kan een huisarts laten uitzoeken of iemand besmet is met de Helicobacter pylori. Is dat het geval, dan wordt veelal een antibioticakuur voorgeschreven in combinatie met een maagzuurremmend medicijn.
Van bruine bonen ga je meer winden laten. Feit. Van enkele voedingsmiddelen is bekend dat ze bij sommige mensen voor meer gasvorming kunnen zorgen en bruine bonen vallen daar onder. Hetzelfde geldt voor veel fruit, veel suiker, vet, kool en scherpe kruiden.
Uit de brand In West-Europa heeft ongeveer een op de tien mensen geregeld last van brandend maagzuur. Dit ontstaat wanneer zuur maagsap, dat helpt bij de vertering van het voedsel, vanuit de maag terugstroomt naar de slokdarm. Normaal gesproken zijn die twee gescheiden door een sluitspiertje dat het terugstromen (ook wel ‘reflux’ genoemd) voorkomt. Bij sommige mensen sluit dit spiertje echter niet goed meer. Dit kan worden veroorzaakt door het gebruik van alcohol, pepermunt, koffie en chocolade. Een andere oorzaak van reflux is een
Klachten Pijn in de maagstreek, misselijkheid, braken, weinig eetlust Vermoedelijke oorzaak Brandend maagzuur
Themabijlage BUIK IN BALANS
Ingezonden Mededeling Het gezondheidsplan van de 21ste eeuw...Nederlander vernieuwt inzichten persoonlijke hygiëne
Darmkanker in cijfers
Tips om refluxklachten te voorkomen • Niet te veel en te vet eten. Met een volle maag krijgt men eerder last van brandend maagzuur. • Na het eten niet meteen gaan liggen. Als men gaat liggen kan de maaginhoud gemakkelijker de slokdarm in stromen. • Het hoofdeinde van het bed ophogen. Dit helpt terugstroming van het maagzuur te voorkomen. • Voorover bukken vermijden. Beter is met rechte rug door de knieën te buigen. • Knellende kleding vermijden. Deze kan de maag omhoog duwen waardoor er sneller maagzuur in de slokdarm komt. • Stoppen met roken. Nicotine verslapt het sluitspiertje.
middenrifbreukje. In het middenrif zit een opening waar de slokdarm doorheen gaat om de maag te bereiken. Als die opening te groot is, kan een klein deel van de maag in de borstholte terechtkomen en daardoor komt het sluitspiertje tussen slokdarm en maag open te staan. Een derde oorzaak voor reflux is een ‘luie maag’. Het voedsel blijft dan langer in de maag, waardoor men oprispingen krijgt. Geïrriteerd Maagzuurklachten hebben dus niets te maken met de hoeveelheid maagzuur, maar ontstaan doordat het zuur komt waar het niet hoort. Doordat de maag-
wand een dikke slijmvlieslaag heeft, is deze uitstekend beschermd tegen het agressieve zuur. De slokdarm heeft echter niet zo’n laag. Wanneer er regelmatig maagzuur in de slokdarm terugstroomt, raakt deze dan ook geïrriteerd en ontstoken. Dat veroorzaakt een brandend gevoel. Wanneer iemand regelmatig refluxklachten heeft, doet hij er verstandig aan een afspraak te maken bij de huisarts. Afhankelijk van de ernst van de klachten zal deze medicijnen voorschrijven en adviezen geven over leefstijl en voeding. Als de klachten niet weggaan of later terugkomen, kan de huisarts doorverwijzen naar een internist of gastroenteroloog voor een nader onderzoek.
Klachten Branderig gevoel achter het borstbeen, geïrriteerde keel, hoesten Vermoedelijke oorzaak Brandend maagzuur
• Per jaar krijgen circa 10.000 mensen darmkanker. Dit aantal stijgt. • Darmkanker treft vooral mensen van boven de zestig jaar en iets vaker mannen dan vrouwen. • In vijf tot tien procent van de gevallen is erfelijke aanleg de oorzaak.
Maag- en darmkanker: snel opsporen is essentieel De gemiddelde Nederlander is zich nauwelijks bewust van het risico op maag- en darmkanker. “Jammer”, vindt Annemieke Cats, hoofd afdeling maag-, lever- en darmziekten in het -Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. “Vroegtijdige opsporing kan veel leed voorkomen”. Door Irma van der Lubbe
D
ikkedarmkanker ontstaat wanneer poliepen in de darm zich ontwikkelen tot kwaadaardige tumoren. Deze tumoren kunnen op den duur door de darmwand heen groeien en zich uitzaaien via de bloedbaan of het lymfestelsel, met alle gevolgen van dien. Hoe de poliepen in de darm ontstaan, is niet helemaal duidelijk. “Er lijkt een verband te zijn met het westerse voedingspatroon, bijvoorbeeld het eten van veel rood vlees”, vertelt Cats. “In landen als Afrika en Japan komt de ziekte namelijk minder vaak voor. Dat wil overigens niet zeggen dat iedereen die vaak biefstuk eet, risico loopt.” Alert zijn Ook kunnen erfelijke factoren van invloed zijn. Wanneer iemand een familielid heeft met darmkanker, kan het voor diegene zinvol zijn om een screening te laten uitvoeren. “Wanneer de poliepen tijdig worden ontdekt, kunnen ze worden weggehaald voordat ze zich hebben kunnen ontwikkelen tot kanker”, legt Cats uit. “Vaak is het kwaad echter al geschied. Dat komt vooral omdat dikkedarmkanker geen direct merkbare klachten geeft. Wanneer je ontlastingspatroon echter verandert, is dat iets om
alert op te zijn. Maar dat gebeurt in Nederland nog weinig, omdat Nederlanders zich nauwelijks bewust zijn van het risico op darmkanker. In drie Nederlandse ziekenhuizen lopen daarom pilotstudies die onderzoeken of het zinvol is om via een bevolkingsonderzoek mensen op darmkanker te screenen. De kans is reëel dat deze ziekenhuizen hierover een positief advies zullen geven aan de Gezondheidsraad en de minister.” Leve de koelkast Maagkanker wordt ook vaak in een laat stadium ontdekt. “Dit komt omdat de ziekte aanvankelijk slechts vage klachten geeft, zoals onduidelijke pijn in de bovenbuik of een vol gevoel; zaken waar iedereen wel eens last van heeft”, vertelt Cats. “Ook hier kan de oorzaak liggen bij het eetpatroon. Met name bepekelde voedingsmiddelen en rauwe vis kunnen van invloed zijn. Jaarlijks wordt bij ongeveer 2.500 mensen maagkanker geconstateerd. Het goede nieuws is echter dat er nieuwe inzichten zijn waar het de behandeling betreft. Het blijkt dat een aanvullende behandeling met chemotherapie, eventueel in combinatie met bestraling, goede resultaten geeft. Het is weliswaar een zware behandeling, maar de prognose verbetert aanzienlijk.”
Darmmanagement, darmreiniging, detox. Je lichaam reinigen betekent jezelf van afvalstoffen ontdoen. Je heft hiermee je lichamelijke blokkades op. Men voelt zich helderder, energieker en de immuniteit blijft in balans. Ziekte en intoxicatie zijn zeer sterk aan elkaar verwant. Een minimum aan intoxicatie valt niet uit te sluiten. Het blijft echter steeds zaak deze te beperken binnen de grenzen van de toelaatbaarheid van het lichaam of het vermogen van het organisme om de intoxicatie te neutraliseren. Het lichaam is een nauwkeurige gids voor wat goed en verkeerd is op het vlak van voeding. De basis van een goede gezondheid huist in ons darmstelsel. Wat we eten en hoeveel wij eten speelt daarbij een grote rol. Ook ziekte huist in ons darmstelsel. Door verkeerde eetgewoonten kan er een onbalans ontstaan in ons lichaam, de darmwerking functioneert niet meer optimaal, voedingsstoffen worden niet goed omgezet en opgenomen. De gevolgen kunnen zich uiten in allerlei symptomen met een onduidelijk aanwijsbare oorzaak. Lees meer over de nieuwe persoonlijke hygiëne op: www.powerdetox.nl
darmflora – spijsvertering - weerstand
Een gezonde stoelgang met probiotica in capsules Wie kent niet de flesjes en yoghurtproducten met goede darmbacteriën? Ze ondersteunen een gezonde stoelgang en bevorderen de weerstand. Je vindt ze in het koelvak van de supermarkt. Ze drinken gemakkelijk weg en zijn lekker. Daar staat tegenover dat deze producten vaak toegevoegde suikers en calorieën bevatten en op zuivel gebaseerd zijn. En dat ze gekoeld bewaard moeten worden en beperkt houdbaar zijn. Goede en slechte bacteriën Probiotica zijn natuurlijke, goede bacteriën die een positief effect hebben op de darmflora. In de darmen zorgen ze ervoor dat 'slechte' bacteriën geremd worden in hun groei. Op deze manier dragen de goede darmbacteriën bij aan een evenwichtige darmflora. En dat heeft invloed op de spijsvertering en de stoelgang maar ook op de weerstand. Een groot gedeelte van de natuur-
lijke weerstand wordt namelijk in onze darmen bepaald. Door dagelijks probiotica in te nemen ondersteun je het evenwicht in de darmflora. En dat is slim. Want met het innemen van probiotica help je je lichaam op meerdere vlakken tegelijkertijd. Goede bacteriën in capsules, da’s handig Dagelijks probiotica innemen wordt nu nog gemakkelijker gemaakt doordat actieve goede bacteriën ook in capsules verkrijgbaar zijn. Ze bieden meer gemak omdat ze gemakkelijk mee te nemen zijn, bij kamertemperatuur bewaard kunnen worden en lang houdbaar zijn. En dat is bijvoorbeeld ideaal voor het behoud van een goede darmfunctie tijdens de vakantie. De capsules zijn vrij van zuivel, suiker en andere zoetstoffen en bevatten nagenoeg geen calorieën. Belangrijk voor mensen die probiotica willen nemen maar overgevoelig zijn voor deze toevoeging(en).
ActiLance voor een gezonde darmflora Deze handige capsules met actieve goede bacteriën zijn verkrijgbaar onder het merk ActiLance. Met slechts 1 (kleine) capsule per dag houd je je darmflora in een goede conditie. Elke capsule bevat een unieke cultuur van 1,5 miljard bacteriën. De bacteriestammen zijn lichaamseigen en maagzuurbestendig. Dit alles zorgt ervoor dat voldoende bacteriën levend de darmen bereiken en zich daar kunnen nestelen om hun werk te doen. ActiLance voldoet o.a. daarmee aan de eisen die de Consumentenbond aan een probioticaproduct stelt (Consumentengids november 2006). ActiLance is geschikt voor kinderen (vanaf 1/2 jaar) en volwassenen.Verkrijgbaar bij drogisterij, apotheek en gezondheidswinkel in verpakkingen van 30 capsules (€ 12,95) en 60 capsules (€ 22,50).
Probiotica goed voor je gezondheid Voor meer informatie: Kernpharm b.v. 0800-0997773,
[email protected], www.actilance.nl
da’s handig!
Themabijlage BUIK IN BALANS
Probiotica dossier Je staat er niet dagelijks bij stil maar in je buik leven miljarden goede en slechte bacteriën met elkaar in een natuurlijk evenwicht. Probiotica helpen dit evenwicht in balans te houden. DOOR MARIAN VLEERLAAG
H
et woord probiotica komt uit het Grieks: ‘pro’ betekent ‘goed voor’ en ‘bios’ betekent ‘leven’. Het zijn goedaardige micro-organismen die in ons darmkanaal leven. Overigens zitten probiotica – melkzuurbacteriën – ook van nature in gefermenteerd voedsel, zoals oude kaas, prebiotische yoghurt, zuurkool en sommige augurken. Vroeger kregen we er via onze voeding meer van binnen. Door de industriële productiewijzen zitten er minder levende bacteriën (zowel slechte als probiotische) in ons voedsel en bereiken er nog maar weinig levend onze darmen. Momenteel zijn er allerlei supplementen of drankjes met toegevoegde probiotica in de supermarkt en bij de drogist te koop.
Honderd jaar geleden ontdekt Het is dit jaar precies honderd jaar geleden dat wetenschapper Eli Metchnikov de Nobelprijs ontving. Hij ontdekte levende organismen in Bulgaarse yoghurt en legde de relatie met de goede gezondheid van de gebruikers. In 1919 bracht Danone in Barcelona al levende yoghurt tegen diarree op de markt. In 1927 introduceerde de Japanse arts en wetenschapper Minoru Shirota Yakult. In Japan worden al meer dan zeventig jaar producten met probiotica verkocht en wetenschappelijk onderzocht. In Nederland wordt bij TNO sinds twintig jaar onderzoek gedaan naar de immunologische effecten van melkzuurbacteriën. Anderhalve kilo bacteriën Veel mensen beseffen niet dat we anderhalve kilo bacteriën in onze darmen met ons meedragen. Dat zijn er zo’n
Probiotica gebruiken? Hier moet probiotica aan voldoen volgens immunoloog Eric Claassen: 1. Het aantal levende bacteriën moet hoog genoeg zijn. Niet alle producten hebben voldoende bacteriën om de reis door de maag te overleven. 2. De kwaliteit van de bacteriën(stam) moet goed zijn.
honderdduizendmiljard: onze darmflora. De darmflora bestaat uit meer dan duizend verschillende soorten micro-organismen. Begint gezondheid echt in onze darmen? Ja, voor een groot deel wel. Want een stabiele darmflora is een van de belangrijkste barrières van het menselijke organisme tegen binnendringende ziekmakers. Oude vrienden Eric Claassen, immunoloog Erasmus MC Rotterdam: “Ik gebruik graag de term ‘Old Friends’. Oud om aan te geven dat de bacteriën in onze darmen al heel lang bij ons zijn. Vrienden omdat ze met ons samenwerken aan onze gezondheid. Ons immuunsysteem is eigenlijk een leger in constante paraatheid. Daar heb je hele goede officieren voor nodig anders gaan ze schieten op onschuldigen, wat bijvoorbeeld gebeurt bij een allergie. Dat is een volstrekte overreactie van het immuunsysteem. Er is een opmars van allergieën en andere immuungerelateerde ziekten zoals diabetes type 2. De theorie was dat deze ziekten vaker voorkomen omdat we te schoon zijn geworden: de hygiënehypothese. We zouden daardoor niet meer tegen ziektekiemen kunnen. Recentelijk bleek daar geen wetenschappelijk bewijs voor te zijn. Wel is gebleken dat de balans in onze darmflora is veranderd. De ziekten konden zich altijd wel ontwikkelen, maar werden
continu onderdrukt door het immuunsysteem. Waarschijnlijk gaat door onze westerse voeding de rem eraf. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat bij kinderen met allergieën en bij chronisch zieken de darmflora vaak verstoord is. Gemodificeerde probiotica Ernst Kuipers, hoofd interne geneeskunde en maag- darm- en leverziekten van het Erasmus MC in Rotterdam en voorzitter van het Nederlands Genootschap Maag Lever Darm artsen: “Ik vind het ok dat probiotica overal te koop zijn. De producten in de supermarkt zijn echter voedingsmiddelen met een gezondheidsclaim, geen geneesmiddelen.”
Veel mensen beseffen niet dat we anderhalve kilo bacteriën in onze darmen met ons meedragen Bacteriën uit de supermarkt Drs. Martine van der Velde van Yakult Nederland: “Wij brengen Yakult op de markt en Bifiene, twee producten met een verschillende werking. Dat eerstgenoemde bevat de LCS-bacterie, per flesje zijn dat minimaal zes miljard bacteriën. Die werken vooral op de darmflora in de hele darm en zo op de weerstand. Bifiene bevat de BBY-bacterie die vooral in de dikke darm werkt en
effect heeft op de stoelgang. Met een of twee flesjes per dag hou je je darmflora gezond. In Nederland wordt het steeds gebruikelijker dat je bezig bent met je gezondheid. Ik schat dan ook in dat de markt voor functionele voedingsmiddelen, zeker voor probiotica, hier nog veel groter gaat worden.” Nicole van der Winden, diëtist bij Campina: “Wij brengen sinds 1996 Vifit op de markt, een (drink)yoghurt met de probiotische bacterie LGG. Deze bacterie heeft de meeste bewijsvoering en is nuttig voor het lichaam omdat hij nog levend de darmen bereikt. Je kunt de darmflora vergelijken met een bus vol goede supporters. Als
Een korte samenvatting van het artikel
Themabijlage BUIK IN BALANS
Ingezonden Mededeling NOVO helpt te (re)vitaliseren!
Weet wat je eet
NOVO analyseert welke voedingsmiddelen immuunreactie veroorzaken
Kun je jezelf ziek eten? En zo ja, kun je je dan ook gezond eten? De invloed van voeding op onze gezondheid is groot - dus weet wat je eet.
Alles al geprobeerd en niets helpt? Dat kan aan uw voedingspatroon liggen.
Door Irma van der Lubbe
“
Om maar meteen een misverstand uit de weg te ruimen: voeding is geen medicijn!” aldus Henk van den Berg, deskundige Gezondheid & Voeding van het Voedingscentrum. “Bij ziekte en gezondheid is erfelijke aanleg belangrijk maar spelen leefstijlfactoren zoals roken en voedingsgedrag wel degelijk een rol.”
kort aan foliumzuur - maar ook een te hoge inname van verzadigde vetzuren - wordt sindsdien geassocieerd met het risico op hart- en vaatziekten; een tekort aan vitamine D en calcium met osteoporose (botontkalking) et cetera. Beter door eten? Maar kun je het ook omdraaien? Word je beter van gezonde voeding? “Zo-
Niet alle voedingsmiddelen zijn ‘goed’ voor u persoonlijk! Ieder mens is uniek, dat blijkt met name uit uw bloed. Daarom; als u wilt weten wat ècht goed voor u is, laat uw bloed dan met NOVO analyseren op de immuunreactie van de 114 meest voorkomende voedingsmiddelen. NOVO biedt een persoonlijk voedingsadvies en uitgebreide begeleiding door onze diëtistes. Klachten waarbij het NOVO programma met succes wordt ingezet zijn onder andere: Spijsverteringsproblemen, hoofdpijn/migraine, vermoeidheid, slaapproblemen, overgewicht en huidproblemen. NIEUW; NOVO-COACH een computerprogramma waarmee o.a. de dagelijks genoten vitaminen, mineralen, calorieën gemeten én bijgehouden kunnen worden. (*NOVO-Coach is gebaseerd op de parameters van het Voedingscentrum)
die bus vol is, kunnen de hooligans niet instappen. Je moet echter veel levende bacteriën innemen om effect te hebben. Een portie Vifit bevat minimaal vijf miljard bacteriën. Via een capsule kun je ook prima probiotica innemen maar in melk gedijen ze extra goed.” Wat kies je? Van der Velde: “Het effect van probiotica wordt bepaald door de hoeveelheid, de soort en de kwaliteit van de bacteriën. Er moeten er in ieder geval voldoende inzitten. Een aantal producten is aan de Gedragscode van het Voedingscentrum getoetst. Daaraan kun je zien dat je een goed pro-
hierboven:
duct hebt. Ook in de Consumentenbondtest zijn de beste producten te vinden.” Van der Winden: “Op verpakkingen van de producten kun je lezen op welk manier het product de darmflora ondersteunt. Daarnaast kun je bij een diëtist of op de site van het voedingscentrum terecht: www. voedingscentrum.nl.” N.B Onlangs zijn probiotica negatief in het nieuws verschenen. Danone reageert hierop als volgt: “De experimentele toepassing van probiotica in dit klinisch onderzoek heeft op geen enkele manier raakvlak met onze probiotische zuivelproducten.”
Meer informatie?: Bel 0900-66864636 (0900-NOVOINFO) of bezoek: www.immogenics.nl Veranderend voedingspatroon Begin twintigste eeuw werd de relatie tussen ernstige tekorten in de voeding en ziekten voor het eerst wetenschappelijk onderzocht. Een tekort aan vitamine B1 levert de ziekte Beriberi op – een aandoening aan het zenuwstelsel die onder andere hartklachten kan geven. Een tekort aan foliumzuur veroorzaakt bloedarmoede. “Gebreksziekten noem je dat,” gaat Van den Berg verder. “Vanaf circa 1960 is dankzij epidemiologisch onderzoek ook de relatie met chronische ziekten gelegd. Een te-
als gezegd is voeding geen geneesmiddel, maar ons lichaam heeft om goed te kunnen functioneren dagelijks wel verschillende voedingsstoffen nodig. Daarnaast weten we inmiddels dat het eten van groenten en fruit - maar ook vis - een beschermend effect heeft op het risico van hart- en vaatziekten. Minder zout levert een lagere bloeddruk op en daardoor een verlaagde kans op hart- en vaatziekten. Kalium in groenten en fruit werkt juist positief op de bloeddruk en dus op hart en bloedvaten.”
Voel je fit. Voel je Vifit.
10
Themabijlage BUIK IN BALANS
Wanda van Olm (25) heeft de ziekte van Crohn
“De huisarts dacht dat ik anorexia had” Jaarlijks wordt bij ongeveer duizend mensen de ziekte van Crohn vastgesteld. Aan die constatering gaat vaak een lange periode van klachten vooraf. Zoals bij Wanda van Olm, bij wie de ziekte al vanaf haar achtste actief bleek te zijn. Door Irma van der Lubbe
“
Als kind voelde ik me altijd erg moe en ik had vaak buikpijn. Daarnaast groeide ik te weinig, maar dat viel aanvankelijk niet zo op omdat mijn beide ouders ook niet zo groot zijn. Achteraf bleek deze groeiachterstand te worden veroorzaakt doordat mijn lichaam door de darmziekte al die tijd te weinig voedingsstoffen kon opnemen. De klachten werden geleidelijk erger, tot ik op mijn twaalfde erg ziek werd. Ik was zó moe dat ik overdag niet wakker kon blijven. Bovendien had ik diarree en kon ik nauwelijks meer eten. De huisarts herkende de ziekte niet. Die zei dat ik meer vezels moest gaan eten en hij dacht zelfs dat ik anorexia had. Mijn moeder is toen heel boos geworden en heeft er op gestaan dat ik werd doorverwezen naar het ziekenhuis. Doordat daar een wachtlijst was, kon ik pas na zes of acht weken terecht bij een kinderarts. Ondertussen lag ik thuis in bed en kon ik niet naar school. Toen ik aan de beurt was, moest ik direct blijven voor verschillende onderzoeken. Ik had inmiddels zoveel bijverschijnselen dat ook deze kinderarts niet direct de ziekte van Crohn herkende. Gelukkig waren er wel vermoedens en werd in deze richting verder gezocht. Toen de ziekte eenmaal was geconstateerd, werd ik doorgestuurd naar een specialistisch centrum. Daar werd ik volgestopt met allerlei medicijnen en werd me door een diëtist verteld dat ik vooral dubbel beleg, slagroom en tussendoortjes moest eten om flink aan te sterken.
Darmziekten op een rijtje • De ziekte van Crohn Een chronische ontsteking die in het hele maagdarmkanaal kan voorkomen. Hierdoor functioneert de darm niet meer normaal. Door de ontsteking kan de darm zich vernauwen, waardoor de doorgang van eten en ontlasting wordt bemoeilijkt en in sommige gevallen zelfs wordt geblokkeerd. • Colitis ulcerosa Een chronische ontsteking van het slijmvlies in de dikke darm. • Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Het abnormaal sterk samentrekken van de darm, ook wel spastische dikke darm of spastische colon genoemd. De oorzaak van deze ziekten is niet helemaal bekend. Daardoor kunnen ze ook nog niet worden genezen. Wel kunnen ze onder controle worden gehouden met medicijnen. Voor meer informatie over de ziekte van Crohn en Colitis uclerosa, zie de website van de patiëntenvereniging: www.ccuvn.nl.
In de periode die volgde, woonde ik zowat in het ziekenhuis. Ik deed HAVO/Atheneum, maar mijn school vond dat ik te veel afwezig was. In die tijd waren er ook nog weinig voorzieningen om chronisch zieken te helpen, dus moest ik van mijn school af en ging ik naar de MAVO op een school voor langdurig zieke kinderen. Die jaren hebben me erg gevormd. Je ontmoet daar veel mensen en maakt veel met el-
ode dat ik in het AMC lag, werkte daar een pedagogisch medewerker aan wie ik veel heb gehad. Dat stimuleerde me om uiteindelijk toch mijn HAVO-examen te doen en de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening te volgen.
Nu begeleid ik zelf onder meer kinderen met de ziekte van Crohn. Wat ik heb meegemaakt is niet niks, maar het heeft me wel gemaakt tot wie ik nu ben.”
Ik woonde zowat in het ziekenhuis kaar mee. Op mijn vijftiende en achttiende ben ik geopereerd en zijn er sterk vernauwde stukken darm weggehaald. Dat zijn ingrijpende operaties, die zowel fysiek als psychisch veel impact op me hebben gehad. Pas de laatste paar jaar is de ziekte bij mij redelijk onder controle met behulp van heftige medicijnen. Maar Crohn valt niet te genezen, daarom blijft de toekomst onzeker en moet ik er rekening mee houden dat de klachten terugkomen en dat ik uiteindelijk een stoma moet. Dat is echt een schrikbeeld voor me. Op dit moment leid ik echter een redelijk normaal leven, ik heb geleerd om met mijn ziekte om te gaan en werk als pedagogisch medewerker op de kinderafdeling van een ziekenhuis. In de peri-
Maagband helpt bij ernstig overgewicht Discipline vereist
Wanneer extreem overgewicht de gezondheid en de kwaliteit van leven bedreigt kan een maagband tot de mogelijkheden behoren. ,,Slechts één tot anderhalf procent van de Nederlandse bevolking komt voor een dergelijke ingreep in aanmerking”, vertelt dokter I.M.C. Janssen, als chirurg verbonden aan het Vitalys ZBC in Arnhem dat jaarlijks zo’n 300 maagbaden plaatst. ,,Het overgewicht moet een aantoonbaar negatief effect hebben op de gezondheid.” De patiënt
ondergaat dan ook niet alleen een operatie, maar moet zich ook een andere levensstijl aanmeten. ,,Een maagband versmalt de maag doormiddel van een ballonnetje”, legt de chirurg uit. “Om het eten te laten passeren moet de patiënt goed kauwen waardoor hij /zij langzamer en minder eet. Daarnaast dient de patiënt voldoende te bewegen om het gewicht en de conditie op peil te houden.” Voordat een patiënt deze operatie kan ondergaan, moet hij eerst langs een diëtist en een psycholoog. Wanneer deze speciali-
sten, in overleg met de arts, bepalen dat een dergelijke ingreep verantwoord is, wordt de maagband geplaatst. ,,Een operatie vereist doorgaans een opname van 24 uur”, vertelt Janssen. ,, Door middel van een kijkoperatie van ongeveer een uur wordt de band geplaatst. Na afloop blijft de patiënt een nachtje voor controle.”
steeds de helft van het overgewicht kwijt.” Zijn er complicaties? ,,Geen enkele operatie is zonder risico’s, ook deze niet”, benadrukt de arts. ,,Het is echter een van de meest veilige operaties met een kleine kans op mislukken en de controle is groot. De Inspectie voor de Gezondheidszorg voert daarom strenge controle uit op de ingrepen.”
Maagbanden blijken succesvol te zijn, mits de patiënt zich goed aan zijn nieuwe levensstijl houdt. Janssen: ,, Indien dit wordt nagestreefd is men in de meeste gevallen na vijf jaar nog
Meer informatie: www.sagb-maagband.nl
11
Themabijlage BUIK IN BALANS
44 jaar ziek rondlopen is geen pretje Louk de Both is coeliakiepatiënt en voorzitter van de Nederlandse Coeliakie Vereniging. (www.glutenvrij.nl)
Ziek van een glaasje melk Sommige mensen worden ziek van gewone, gezonde voedingsmiddelen zoals brood of melk. Oorzaak? Koemelkallergie of coeliakie.
Waar te verkrijgen?
Door Irma van der Lubbe
B
ij een allergie is ons afweersysteem in de war. Het beschouwt melk, brood of bijvoorbeeld stuifmeel in de lucht als een giftige stof en gaat daarom direct antistoffen aanmaken. Het gevolg is een loopneus, tranende ogen, jeuk, benauwdheid of hevige buikpijn. Eigenlijk word je dus voor niets gewaarschuwd maar ondertussen ben je er goed ziek van. Coeliakie Iemand met coeliakie (spreek uit: seuliakíe) kan door deze voedselintolerantie gluten niet verdragen. Dit eiwit komt voor in tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamut. Hiermee worden brood en koekjes maar ook bijvoorbeeld pasta, soep, sausjes en allerlei andere producten gemaakt. Wat gebeurt er nu precies bij mensen met coeliakie? Onze dunne darm heeft aan de binnenkant vele darmvlokken die ons voedsel opnemen. Bij een coeliakiepatiënt beschadigen gluten het slijmvlies van die dunne darm – de darmvlokken zijn soms zelfs verdwenen – met als gevolg dat het lichaam de voedingsstoffen uit het voedsel niet goed kan opnemen.
• Op de webshop van www. voedingscentrum.nl zijn lijsten te bestellen met glutenvrije en koemelkvrije producten.
Coeliakie is erfelijk en gaat niet over. Wel is er groot verschil in gevoeligheid. De een is een dag niet lekker na het eten van gluten, de ander is twee weken ziek. De enige oplossing is het volgen van een levenslang glutenvrij dieet. Dan herstelt het dunnedarmslijmvlies zich, al duurt dat soms wel een tot twee jaar. Een niet goed behandelde coeliakie geeft een verhoogde kans op het ontstaan van darmkanker en allerlei andere lichamelijk of psychische problemen. Voor meer informatie zie: www.coeliakievereniging.nl.
• www.livaad.nl is een databank met meer dan 17.000 glutenvrije producten bij supermarkten, reformhuizen, drogisterijen en via besteldiensten op internet. Ook handig als er een coeliakiepatiënt op bezoek komt.
Koemelkallergie Koemelkallergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby’s. De eiwitten uit de koemelk worden in ons maagdarmkanaal in kleinere, goed verteerbare brokjes afgebroken. Bij baby’s is het maagdarmstelsel nog niet volgroeid waardoor er grotere, niet volledig verteerde eiwitten in het bloed terechtkomen. Bij sommige kinderen geeft dat problemen, het afweersysteem ziet ze als gevaarlijke indringers. Het produceert antistoffen met allerlei allergische reacties tot gevolg: eczeem, darmkramp, spugen en luchtwegklachten.
Er is speciale flesvoeding op basis van koemelk waarin de eiwitten alvast geheel of gedeeltelijk zijn afgebroken. Zij leveren alle benodigde voedingsstoffen en geven meestal geen klachten. Gelukkig kan ruim de helft van kinderen met een koemelkallergie rond de eerste verjaardag weer koemelk verdragen. Anderen groeien er vaak rond het vierde of vijfde jaar overheen. Sommige mensen blijven hun hele leven lang allergisch voor koemelkproducten. Dus ook voor roomboter, kaas, lactose en bijproducten als weipoeder dat vaak in chips, koekjes en snoep voorkomt.
Hartmann Medi-Call helpt! Op zoek naar advies over incontinentiematerialen, diabetes, wondverzorging of stomazorg? Hartmann Medi-Call helpt u met raad én daad. Met slimme, innovatieve productoplossingen. Met respect, betrokkenheid en professionaliteit. Niet voor niets is Hartmann al bijna twee eeuwen een van de grootste aanbieders van wondverzorging en incontinentiematerialen . Eeuwenlange ervaring en kennis dus, die garant staan voor Topproducten die voor meer dan 90% in eigen beheer worden geproduceerd, zo is Hartmann fabrikant van de Moli incontinentie lijn. U kunt het team verpleegkundigen van Hartmann Medi-Call bereiken via 0800 - 444 66 22.
Een telefoontje, de eerste stap naar een prettiger leven!
“Op mijn vierenveertigste kwam ik er bij toeval achter dat ik coeliakie heb. Toen ik voor nieuwe staaltabletten bij de huisarts kwam, had hij net een bijscholing gehad: misschien wist hij nu wél wat ik mankeerde. Ik was mager, vaak de helft van de tijd ziek maar geen huisarts of specialist kon iets vinden. Na de bloedtest (tegenwoordig ook via apotheek verkrijgbaar) en een bijbehorend darmbiopt, bleek dat ik geen gluten kon verdragen. Daar kwamen mijn klachten dus vandaan! De patiëntenvereniging had informatie over wat ik wel en niet mocht hebben. Gluten zit namelijk ook in on-
Paulette Dijk, moeder van Anne (6) met een koemelkallergie “Anne was vlak na de bevalling een rustige baby maar na vier weken huilde ze alleen nog maar. Ze sliep af en toe een uurtje. En dan begon het weer. Volgens ons had ze buikpijn, bovendien had ze eczeem. Aangezien haar vader allergisch is, dachten we daaraan. Ik gaf borstvoeding en als ik melkproducten at of dronk, werd het huilen nog wanhopiger. Maar de huisarts geloofde niet in allergieën, zei hij ons letterlijk. Na vierenhalve maand huilen en onze onmacht om haar te helpen, greep de diëtiste van het consultatiebureau in. “Dan schrijf ik wel dieetvoeding voor”, zei ze. Na de eer-
verwachte zaken als ham, paprikachips of sommige medicijnen. Glutenvrij brood kun je gelukkig zelf bakken of kopen. Uit eten gaat ook maar ik bespreek vooraf of het restaurant glutenvrij kan koken. Binnen een jaar was ik acht kilo aangekomen, wat noodzakelijk en goed was. Ik ben sindsdien geen dag meer ziek geweest. Jammer genoeg weet de huisarts vaak weinig over coeliakie. Terwijl het zo belangrijk is dat mensen met deze klachten serieus worden genomen. Nederland kent ruim 15.000 mensen met de diagnose coeliakie maar er lopen nog 85.000 mensen rond die het hebben en het niet weten. Uit ervaring weet ik dat vierenveertig jaar ziek rondlopen geen pretje is. Officieel ben ik nog steeds chronisch ziek. Maar ik merk er niets meer van.”
ste fles dieetvoeding viel Anne voor het eerst uit zichzelf in slaap, en ze sliep uren achter elkaar door. Ik kan niet vertellen hoe dankbaar we daarvoor waren. Het duurde lang voor Annes darmstelsel vast voedsel kon verdragen. Maar we vonden een goede kinderarts die ons begeleidde bij de bijvoeding. Achteraf heeft onze huisarts zijn excuses aangeboden, en terecht! Nu Anne zes is, kan ze alles eten behalve koemelkproducten. Gelukkig staat dat tegenwoordig vermeld op de verpakkingen en er komen steeds meer alternatieven zonder lactose. Ik hoop echter dat het nog overgaat: het zou fijn zijn als zij bij het uitdelen op school en bij verjaardagen ook gewoon mee mag doen.”
Centrum voor maag-darm-leverziekten
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein en Mesos Medisch Centrum Utrecht Met al uw zorgen op het gebied van maag-darm-leverziekten kunt u bij ons terecht. Een team van acht maag-darm-leverartsen en vier chirurgen, gespecialiseerd in deze ziekten, staat voor u klaar. Het team is zeer ervaren en behandelt patiënten met slokdarmkanker, alvleesklierkanker, dikkedarm- en endeldarmkanker, ziekte van Crohn, colitis, maagaandoeningen, obesitas en Barrettslokdarm. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de modernste technieken zoals videocapsule, endoechografie, HIPEC, kijkoperatietechnieken en navigatiechirurgie. Patiënten met een kwaadaardige ziekte worden binnen drie weken geopereerd en opgevangen door een speciaal team. De meeste operaties worden bij voorkeur met een kijkoperatie (laparoscopisch) verricht. Voordelen • Minder pijn • Snel weer naar huis • Kleine littekens.
Meer weten? sites: Raadpleeg dan onze web ntonius.net w.a ww of l s.n eso w.m ww (030) 263 33 33. k raa afsp een Of bel voor
12
Themabijlage BUIK IN BALANS
Ingezonden Mededeling darmflora – spijsvertering - weerstand
Twee uitersten: verstopping en diarree
Een gezonde stoelgang met probiotica in handige capsules.
Niet naar de wc kunnen of juist heel erg vaak moeten. Zowel obstipatie als buikloop kunnen voor veel ongemak zorgen. Huisarts Rahimtoola heeft haar praktijk in Alkmaar. Zij vertelt hoe de klachten kunnen ontstaan én hoe ze verholpen kunnen worden. Door Irma van der Lubbe
“
Special brengt in 2008 veel glutenvrij nieuws
Obstipatie kan ontstaan door gebrek aan vocht, vezels of beweging. Ook erfelijke aanleg kan een factor zijn, bijvoorbeeld wanneer er een traag werkende schildklier in de familie zit waardoor de stofwisseling trager verloopt. Daarnaast kan het ophouden van de ontlasting, door haast of een ander dagritme, voor verstopping zorgen. De ontlasting blijft dan te lang in je dikke darm en wordt hard en droog. Daardoor gaat het poepen lastiger en kan het pijn doen. De omschrijving van obstipatie varieert per persoon. De een gaat immers twee keer per dag naar de wc, terwijl een ander eens in de twee dagen gaat. Wanneer je stoelgang afwijkt van je vaste patroon en de ontlasting hard is, kun je spreken van obstipatie. Je kunt dan buikpijn krijgen die soms de vorm heeft van weeën. Bij ernstige obstipatie kunnen die zo heftig zijn, dat je er zelfs van moet overgeven. Om obstipatie tegen te gaan, verkies ik de natuurlijke manier, dat wil zeggen, aanpassing van de leefstijl door meer te drinken, meer vezelrijke voeding te eten en meer te bewegen. Lukt dat
niet en is er sprake van chronisch obstipatie, dan kan de huisarts een laxeermiddel voorschrijven dat bij langdurig gebruik de darm niet lui maakt, anders dan de middelen die bij de drogist worden verkocht. Deze laatste zijn overigens wel prima geschikt voor tijdelijk gebruik, bijvoorbeeld om mee te nemen op vakantie.”
Dietist? Dietist Elly Kaldenberg: “Bij darmproblemen speelt voeding een grote rol. Maar er zijn veel verschillende darmproblemen en dus ook verschillende voedingsadviezen. Goede voeding bij darmproblemen is maatwerk, iets wat je samen met een diëtist uitzoekt en bepaalt. In vrijwel alle gevallen speelt een gezonde darmflora een centrale rol. Belangrijk hiervoor zijn: voldoende vezels, regelmaat en balans in het voedingspatroon, genoeg drinken. Ook wordt vaak probiotica voorgeschreven. Darmklachten kunnen ook een gevolg zijn van een intolerantie voor bijvoorbeeld lactose (melksuiker). Dan is belangrijk om samen met een deskundige uit te zoeken welke voedingsmiddelen de boosdoeners bevatten.”
Gewoon laten gaan “De behandeling van diarree is een ander verhaal. Je hebt diarree als je enkele malen per dag naar de wc moet en je ontlasting waterig is. Dit kan gepaard gaan met buikkrampen. De oorzaak is veelal een darmwandinfectie die vaak ontstaat door virussen of soms door bacteriën. De darmwand kan daardoor minder vocht opnemen en als gevolg wordt de ontlasting dunner. Het is een natuurlijk mechanisme om de virussen en bacteriën uit je lichaam te laten verdwijnen. Daarom is het beter om het de eerste vierentwintig tot achtenveertig uur gewoon te laten gaan. Ook is het raadzaam veel te drinken zodat je maagdarmkanaal goed schoonspoelt en je vochtgebrek voorkomt. Ben je op reis of moet je per se ergens heen, dan kun je eventueel een stopmiddel nemen. De darminfectie gaat daar echter niet van over en als je het langer dan een paar dagen gebruikt, kan het juist weer voor verstopping zorgen. Houdt de diarree langer aan en heb je bovendien koorts, dan is het zaak om de huisarts in te schakelen.”
Wie kent niet de flesjes en yoghurtproducten met goede darmbacteriën? Ze ondersteunen een gezonde stoelgang en bevorderen de weerstand. Want een gezonde darmflora is de basis voor een goede gezondheid. Door dagelijks probiotica (actieve goede bacteriën) in te nemen blijft de darmflora in balans. En dat kan nu nog gemakkelijker met ActiLance. Dat zijn capsules met een unieke bacteriecultuur. Vrij van suiker, zuivel en zoetstoffen en minder dan 2 kcal. ActiLance is gemakkelijk mee te nemen (buiten de koelkast lang houdbaar). En dat is bijvoorbeeld Ideaal voor het behoud van een goede darmfunctie tijdens de vakantie. Geschikt voor kinderen en volwassenen. ActiLance voldoet aan de eisen van de Consumentenbond (november 2006). €12,95 voor 30 capsules (1 per dag). Verkrijgbaar bij drogisterij, apotheek en gezondheidswinkel. Informatie: 0800-0997773,
[email protected], www.actilance.nl
Het brood en de cake van Special zijn caloriearm en absoluut vrij van gluten, tarwe, tarwezetmeel, soja, pinda, lactose en koemelkbestanddeel. De producten zijn vervaardigd met zuiver plantaardige olie, verrijkt met vitamine B2 en calcium/ijzer. Special bakt als enige in Nederland met Speciaal meel met Europees octrooi. Coeliakie patiënten kampen in de praktijk vaak met bloedarmoede, calciumtekorten en gebrek aan vitamine B. Daarom zijn er Inulinevezels toegevoegd die de darmwerking stimuleren, terwijl calciumlactaat, ijzerfosfaat en vitamine B2 voorzien in de mineralen en vitaminebehoefte. Special zorgt voor een evenwichtige en gezonde balans in uw voeding. Ook zeer geschikt voor vegetariërs.
Kijk voor meer informatie en voor verkooppunten op:
www.specialfood.info Maximale veiligheid: Het grootste gevaar in een bakkerij waar gewoon glutenhoudend brood als glutenvrij brood en banket wordt gebakken is kruisbesmetting. Een mengmachine kan bijvoorbeeld nooit helemaal vrij gemaakt worden van de resten van glutenhoudend deeg. Hetzelfde geldt voor een snijmachine. Daarom werkt Special Food Improvement als één van de eerste bedrijven in Europa uitsluitend met glutenvrij meel. Uit laboratoria testen blijkt dat Special producten 100% gluten-, tarmezetmeel-, soja-, pinda-, lactose- en koemelkbestanddeelvrij zijn. Bovendien wordt het brood van Spcial Food Improvement voorgesneden en kant en klaar verpakt aangeleverd. Veiliger bestaat niet.
De mooiste busexcursie reizen en zonvakanties!! 10 dagen Rome-Florence-Venetië Vanaf
469,- p.p. o.b.v. halfpension
gvakanties Nu op alle vlie rting! zie € 50,- extra ko nl peterlanghout.
12 dagen Zuid-Kroatië-Dalmatië
Tijdens deze reis ziet u dus de mooiste landschappen én de drie bekendste steden in één keer, een geweldige ervaring!
Vanaf
499,-p.p.
naar, het door zijn eeuwenoude brug bekende, Mostar rijden we door het Neretvadal en de beroemde Neretvakloof. Ook maken we een boottocht naar de eilanden voor de kust. Werkelijk een schitterende reis.
o.b.v. halfpension
Reiscode: BE28185 Boek met deze code op peterlanghout.nl
Reiscode: BE28180 Boek met deze code op peterlanghout.nl Italië staat bekend om zijn mooie landschappen en monumentale steden. We beginnen de reis in het mooie Toscane. U verblijft in Montecatini Terme, één van de bekendste kuuroorden van Italië. In Toscane maken we een excursie naar het prachtige Florence. Vervolgens brengen we een bezoek aan de wereldstad Rome met het prachtige Colosseum. Tenslotte gaan we naar Noord-Italië, waar we in de schitterende omgeving van het Gardameer verblijven en een bezoek brengen aan gondelstad Venetië.
Excursies • Bezoek aan Florence onder leiding van een deskundige gids • Bezoek aan Orvieto • Bezoek aan Rome onder leiding van een deskundige gids • Bezoek aan Fiuggi Terme • Bezoek aan Venetië incl. boottocht Diverse vertrekdata maart t/m november
Spanje
Italië
Blanes
Rimini
Kroatië, al jaren een geliefde vakantiebestemming. Dit jaar nemen we u mee naar het zuidelijke deel van Kroatië; Dalmatië en de Makarska Rivièra. Een heerlijke bestemming voor liefhebbers van zon en cultuur. Lekker luieren op het strand, wandelen over de gezellige boulevard, het is allemaal mogelijk. Maar natuurlijk nemen we u ook mee op diverse interessante excursies. We bezoeken steden als Split en Dubrovnik. Op weg
Laagseizoen v.a.
159
Diverse vertrekdata april t/m oktober
Gran Canaria Playa del Inglés
OOK VLIE G
EN 10 dagen Hotel MOGELIJK Blumen*** o.b.v. logies en ontbijt
10 dagen App. Sorrall** o.b.v. logies
Excursies • Bezoek aan Senj • Bezoek aan havenstad Split o.l.v. een gids • Bezoek aan de historische stad Trogir o.l.v. een gids • Tour langs enkele dorpjes in het binnenland • Busrit door de Neretvakloof • Bezoek aan Mostar • Boottocht incl. lunch en drankjes • Bezoek aan de eilanden Hvar en Brac • Bezoek aan Dubrovnik o.l.v. een gids
Laagseizoen v.a.
8 dagen App. Los Ficus** o.b.v. logies
299
Laagseizoen v.a.
399
Hoogseizoen v.a. 199
Hoogseizoen v.a. 339
Hoogseizoen v.a. 459
Ideaal appartementencomplex voor zonliefhebbers. Het complex ligt direct aan het strand van Blanes en op loopafstand van het centrum. Reiscode: BEA6855
Hotel Blumen is een goed en geheel gerenoveerd 3-sterren hotel met mooie kamers en een gunstige ligging aan het strand en direct aan de boulevard. Alle kamers zijn mooi gerenoveerd. Reiscode: BEA6658
Dit gemoedelijke complex is geroemd om zijn centrale ligging. Het strand en de winkelcentra liggen binnen handbereik. Het complex is een prima vakantieadres voor zowel jong als oud en heeft diverse faciliteiten. Reiscode: BEA5130
Turkije
Griekenland
Kusadasi
Kos Stad
10 dagen Hotel Pigale Beach Resort*** o..b.v. all inclusive
8 dagen appartementen Oscar*** o.b.v. logies
Laagseizoen v.a.
439
Laagseizoen v.a.
Vraag de nieuwste brochures aan! Shortbreak brochure 2008 (Auto- Bus- en Vliegvakanties)
399
Hoogseizoen v.a. 469
Hoogseizoen v.a. 469
Het ruim opgezette hotel Pigale ligt direct aan het mooie zandstrand van Kustur Beach op slechts 5 kilometer van Kusadasi dat met de dolmus goed te bereiken is. Reiscode BEA5088
Een bekend en populair appartementencomplex met een uitstekende ligging in het hart van Kosstad. Door de centrale ligging en de aantrekkelijke reissommen, is deze accommodatie bij uitstek geschikt voor jongeren! Reiscode: BEA6912
Bus Excursiereizen zomer 2008
Zonbrochure zomer 2008 (Auto- Bus- en Vliegvakanties)
TELEGR06
Vraag nu onze nieuwste brochures zomer 2008 aan! Meer weten? Onze reisinformatrices vertellen u graag meer (ook op zaterdag en zondag):
bel 0900-0991
(€ 0,15 p.m.)
Of surf naar peterlanghout.nl en bespaar € 20,- reserveringskosten
PLH_TG06_v3.indd 1
Alle prijzen zijn p.p. De prijzen zijn per persoon. Prijzen zijn excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. Aan eventuele fouten en/of vergissingen kunnen geen rechten ontleend worden.
22-01-2008 14:17:10
15
Themabijlage BUIK IN BALANS
De allernieuwste technieken voor de beste behandeling Het lijkt wel science fiction; je slikt een cameraatje in en de arts kan precies zien wat er mis is in je buik. Deze techniek is echter al volop in gebruik, net als allerlei andere baanbrekende methoden. Door Marian Vleerlaag
R
obin Timmer is maag-darmleverarts bij het ziekenhuis dat is ontstaan uit de fusie van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en het Mesos Medisch Centrum in Utrecht. Dit ziekenhuis is een van de koplopers op het gebied van de medische technieken in Nederland waar het gaat om maag- en darmbehandelingen. “Met die technieken kunnen afwijkingen in een steeds vroeger stadium worden ontdekt en behandeld”, aldus Timmer. “Vooral op het gebied van de kijkoperatie is de laatste jaren grote vooruitgang geboekt. Bij een kijkoperatie, of de laparoscopie, maakt de chirurg een klein sneetje in de buik waardoor lucht naar binnen wordt geblazen. Middels twee tot vijf andere sneetjes worden voorzichtig de operatiematerialen naar binnen gebracht. Een cameraatje volgt precies de kleine grijpers en schaartjes die via een soort robotarm door de arts worden bediend. Onze chirurgen Smits en de Brauw hebben deze techniek in een vroeg stadium opgepakt, waardoor ze veel ervaring hebben. De resultaten zijn uitstekend en de voordelen voor de patiënten zijn zo groot dat de kijkopera-
Afwijkingen kunnen in een steeds vroeger stadium worden ontdekt en behandeld
Bron: Mesos Medisch Centrum
tie voor darmoperaties en de meeste andere buikoperaties als standaardbehandeling wordt toegepast in ons ziekenhuis.” Slokdarmkanker De chirurgische handelingen die met de kijkoperatie uitgevoerd worden, zijn heel divers: van het weghalen van poliepen tot het verwijderen van een deel van
de dikke darm vanwege tumor of ontsteking. Deze vorm van opereren is minder ingrijpend, er zijn geen grote littekens en omdat de patiënt sneller geneest, mag hij eerder naar huis. Werken met een interne camera is ook al langer gebruikelijk bij de endoscopie. De MDLarts brengt een bestuurbare slang, een endoscoop, via de mond of de anus in het lichaam. Met een camera of middels
Als afvallen niet lukt Als iemand al meerdere lijnpogingen heeft gedaan en niets helpt, is een maagverkleining een optie. Daarmee is het mogelijk om in anderhalf jaar de helft of meer van het overtollig gewicht kwijt te raken. Door Maartje Lute, met dank aan de Nederlandse Obesitas Kliniek
O
m in aanmerking te komen voor een maagverkleinende operatie moet je tussen de achttien en zestig jaar zijn. De ingreep wordt alleen verricht als iemand al vijf jaar overgewicht heeft, alle andere serieuze pogingen om af te vallen geen succes hebben gehad, en als er gezondheidsproblemen zijn die te maken hebben met het overgewicht. Ook moeten de extra kilo’s geen andere oorzaken hebben, zoals een stofwisselingsziekte of een andere aandoening. Een dergelijke operatie lost echter niet alles op: men moet ook gemotiveerd zijn om na de ingreep het eet- en leefpatroon aan te passen om nieuwe gewichtstoename te voorkomen. Technieken Er zijn verschillende technieken om de maag te verkleinen. Sommige operaties zorgen er voor dat men gewoonweg minder kan eten en minder honger heeft (restrictie). Andere operaties zorgen er voor dat het gegeten voedsel minder goed door het lichaam wordt opgenomen (malabsorptie). De maagband Bij deze methode wordt om het boven-
ste gedeelte van de maag een bandje aangebracht. De maag wordt hierdoor in twee gedeelten gesplitst die door middel van een kleine opening met elkaar zijn verbonden. Het bovenste gedeelte van de maag is het kleinst – er kan daardoor nog maar weinig voedsel in. Gastroplastiek of maagverkleining Hierbij wordt een gedeelte van de maag operatief verwijderd, of wordt de maaguitgang kleiner gemaakt, waardoor de maag veel minder voedsel kan bevatten. Gastric Bypass Tijdens deze operatie wordt een gedeelte van de maag en de dunne darm uitgeschakeld doordat er een omleiding wordt aangelegd. Het voedsel gaat versneld door de dunne darm waardoor er minder voedingsstoffen worden opgenomen. Complicaties Een operatie kent altijd zekere risico’s, maar obesitaspatiënten hebben vaak al gezondheidsproblemen die het opereren nog lastiger maken. Complicaties die kunnen voorkomen zijn onder meer longproblemen, leverbeschadiging, ont-
stekingen of een maagperforatie. In verband met dit verhoogde risico gaat de patiënt soms na de operatie, voor één dag, naar de intensive care. Ondanks deze risico’s kan een operatie toch aan te raden zijn. Mensen met obesitas hebben namelijk een verhoogd risico op diabetes type 2, hoge bloeddruk, hart- en vaatziektes, en been- en gewichtsproblemen. Kosten Verschillende ziekenhuizen in Nederland voeren maagverkleiningen uit die worden vergoed door zorgverzekeraars. Dat gebeurt pas als er een indicatie voor is gedaan door een arts. Sommige patiënten kiezen er echter voor om de ingreep zelf te betalen. Dit soort ingrepen vinden dikwijls in België plaats of in een privékliniek in Nederland. Kosten van de diverse soorten operaties variëren van € 3.000 tot € 10.000. Als de patiënt door een ziekenhuis wordt afgewezen voor een operatie die wordt vergoed (op basis van de eerder genoemde voorwaarden) is het overigens meestal niet verstandig om de operatie toch op eigen kosten te laten uitvoeren bij een kliniek die wellicht soepeler regels hanteert.
geluidsgolven wordt de binnenkant van de slokdarm, maag en darm in beeld gebracht. Timmer: “Bij patiënten met veel last van zuurbranden door het maagzuur kan Barettslokdarm ontstaan, dat een verhoogde kans geeft op slokdarmkanker. Via de endoscoop kun je zien wat er aan de hand is en kleine afwijkingen lokaal weghalen. Bij de nieuwe EMR-ingreep verwijderen we het slijmvlies in de slokdarm zodat de slokdarm zelf gespaard wordt.” Videocapsule Volgens de maag-darm-leverarts wordt de apparatuur steeds beter. “Camera’s hebben een hogere resolutie en geven mooier beeld. Er zijn twee nieuwe technieken waardoor we tegenwoordig zelfs bij de moeilijk bereikbare dunne darm
kunnen komen. De patiënt slikt een kleine videocapsule in die op reis gaat door de buik. Het cameraatje neemt twee foto’s per seconde die direct worden uitgezonden en door ons worden nagekeken. Daarnaast wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van een hele lange endoscoop, een kijkapparaat met twee ballonnetjes die beurtelings worden opgeblazen en weer leeggelaten. Zo tijgeren we als het ware door de dunne darm en kan er meteen behandeld worden.” Teamwork Maar er zijn meer ontwikkelingen waarvan in de toekomst veel verwacht wordt. “De inzet van medicatie bij kanker bijvoorbeeld. De medicijnen zijn nog volop in ontwikkeling en duur maar bij uitzaaiingen van dikkedarmkanker werken zij al levensverlengend mét kwaliteit van leven. En daarnaast zie je dat er steeds meer samenwerking komt tussen maag-darm-leverartsen, chirurgen, oncologen en radiologen waarbij beslissingen over de behandelingen worden genomen door het hele team: een prima ontwikkeling.”
“Een maagband is alleen een hulpmiddel” Elma Groen 47 jaar, Zoetermeer: “Eind januari 2007 woog ik 140 kilo, mijn Body Mass Index (BMI) was 46. Ik had morbide obesitas. De maagband was echt nodig. Tijdens de operatie, die ik onder volledige narcose onderging, werden er vijf kleine gaatjes in mijn buik gemaakt. Via deze openingen is de band geplaatst. De operatie duurde ongeveer twee uur, daarna moest ik nog twee nachten blijven. Ze plaatsen het bandje op 1/5 van de maag, bovenaan. Het resultaat is dat je maag in twee stukken wordt verdeeld. Ik hield een heel klein bovenmaagje over, met een smalle doorgang naar de ondermaag. Het bandje kan gevuld worden met fysiologische zoutoplossing, hierdoor wordt de opening tussen de twee maagdelen vernauwd of verwijd. De operatie heb
ik echt onderschat. Het viel me zwaar, vooral de weken erna. Er volgde acht weken van thuiszitten met veel pijn, mijn buik was bont en blauw. Ik verdroeg alleen vloeibaar voedsel. Als ik te veel at, kwam alles weer omhoog. Mijn leven moest ik drastisch omgooien. Ik ben de helft minder gaan werken, en volg een strikt eetpatroon, ook mijn beweegpatroon is verbeterd. Psychologische begeleiding, gesprekken met lotgenoten en voedingsadvies is onmisbaar. Ik heb vaak gewenst dat ik er nooit aan begonnen was, maar ik ben enorm blij met het eindresultaat. In een jaar ben ik van maat 54 naar 44 gegaan en meer dan 50 kilo afgevallen. Ik ga door, met afvallen én mijn gezonde levenspatroon. De maagband was alleen een hulpmiddel, uiteindelijk moet ik het echt zelf doen.”
Fiets je Fit bij Fletcher!
V.A.
DAAGS &IETS !RRANGEMENT
Ep8.p.9
s 7ELKOMSTDRANKJE
s 'IDS VAN DE OMGEVING
s OVERNACHTINGEN
s DAGEN l ETSHUUR
s X UITGEBREID ONTBIJTBUFFET
E KORTING BIJ GEEN GEBRUIK VAN HUURl ETS
s X LUXE GANGEN DINER DAG VAN AANKOMST
s 'ELDIG TM APRIL
(OTELNUMMER
V.A.
E149
p.p.
(OTELNUMMER
04
05
06
07
p.p.
s ,UXE STERREN HOTEL MET EEN +ONINKLIJKE AMBIANCE
Oosterwolde - FRIESLAND
Leeuwarden - FRIESLAND
V.A.
V.A.
V.A.
V.A.
V.A.
V.A.
E129
E109
E109
E109
E99
E109
p.p.
(OTELNUMMER
p.p.
s &IETS EN WANDELEILAND BIJ UITSTEK s 0RACHTIG GELEGEN AAN GOLFBAAN
s 3FEERVOL Í LA CARTE RESTAURANT s 2UIME EN COMFORTABELE KAMERS
Hollum - AMELAND
Heerenveen - FRIESLAND
09
p.p.
s 6ELE l ETS EN WANDELMOGELIJKHEDEN s 'ELEGEN IN DE PRACHTIGE /OIJPOLDER
Ooij - GELDERLAND
p.p.
Roden - DRENTHE
E129 p.p.
s 'ELEGEN MIDDEN OP DE 6ELUWE s 5ITSTEKEND Í LA CARTE RESTAURANT
(OTELNUMMER
p.p.
E129 p.p.
p.p.
s 'ELEGEN MIDDENIN DE PRACHTIGE ONGEREPTE NATUUR
Hellendoorn - OVERIJSSEL
De Lutte - OVERIJSSEL
E109 p.p.
p.p.
V.A.
(OTELNUMMER
(OTELNUMMER
s 5NIEK GELEGEN BOVENOP DE 0AASBERG s 'EZELLIGE BAR EN SFEERVOLLE LOUNGE
Lochem - GELDERLAND
V.A.
(OTELNUMMER
(OTELNUMMER
s 'ELEGEN OP DE 3ALLANDSE HEUVELRUG s 3FEERVOL Í LA CARTE RESTAURANT
V.A.
(OTELNUMMER
Vierhouten - GELDERLAND
(OTELNUMMER
s 3FEERVOLLE LOUNGE BAR EN RESTAURANT s ,UXE STERREN HOTEL IN $RENTHE
V.A.
E89
(OTELNUMMER
(OTELNUMMER
V.A.
E89
s 'ELEGEN AAN HISTORISCHE TURFROUTE s -OOI VERBOUWD HOTEL
s &IETSROUTES
(OTELNUMMER
02
V.A.
(OTELNUMMER
E109 p.p.
V.A.
(OTELNUMMER
E129 p.p.
s "INNENZWEMBAD MET SAUNA s 5ITSTEKEND Í LA CARTE RESTAURANT
s 'EZELLIG EN KNUS HOTEL s &IETSHUUR MOGELIJK BIJ HET HOTEL
s +NUS BADHOTEL AAN DE BOULEVARD s 'EZELLIGE KERMIS OP DE BOULEVARD
s 'ELEGEN IN DE DUINEN AAN ZEE s 5NIEK WANDEL EN l ETSLANDSCHAP
Berg en Dal - GELDERLAND
Den Burg - TEXEL
Egmond aan Zee - NOORD-HOLLAND
Wijk aan Zee - NOORD-HOLLAND
20
V.A.
V.A.
V.A.
V.A.
V.A.
V.A.
E129
E119
E89
E169
E109
E119
p.p.
s 'EZELLIGE LOUNGE EN SCHITTEREND TERRAS s -IDDENIN DUINLANDSCHAP
Wassenaar - ZUID-HOLLAND
(OTELNUMMER
p.p.
s $ICHTBIJ HET STRAND EN DE BOULEVARD GELEGEN
(OTELNUMMER
p.p.
s 'EZELLIG EN KNUS HOTEL s 'ELEGEN IN CENTRUM VAN "RIELLE
Noordwijk aan Zee - ZUID-HOLLAND
Brielle - ZUID-HOLLAND
(OTELNUMMER
p.p.
(OTELNUMMER
p.p.
s ,UXE EN COMFORTABELE HOTELKAMERS s 'ERENOMMEERD Í LA CARTE RESTAURANT
s 3FEERVOL RESTAURANT EN GEZELLIGE BAR s 5NIEK WANDEL EN l ETSLANDSCHAP
Wassenaar - ZUID-HOLLAND
Naaldwijk - ZUID-HOLLAND
(OTELNUMMER
p.p.
s 'EZELLIG RESTAURANT EN 'RAND #AF£ s "IJZONDER EN KLASSIEK HOTEL
Middelburg - ZEELAND
22
V.A.
(OTELNUMMER
E129 p.p.
s 0ERFECTE LIGGING TEGEN DE DUINEN s 3FEERVOL Í LA CARTE RESTAURANT
Westkapelle - ZEELAND
25
V.A.
(OTELNUMMER
E119 p.p.
s %CHT OERBRABANTS GASTVRIJ HOTEL s 6LAKBIJ DE ,OONSE EN $RUNENSE DUINEN
Vlijmen - NOORD-BRABANT
26
E99 p.p.
s !AN DE -ERGELLAND l ETS EN WANDELROUTE
Noorbeek - LIMBURG
(OTELNUMMER
E109 p.p.
s (EERLIJK l ETSEN EN WANDELEN s "EZOEK DE PRACHTIGE GROTTEN
Valkenburg - LIMBURG
V.A.
(OTELNUMMER
E99 p.p.
s 0RACHTIG MONUMENTAAL PAND s 'EZELLIGE BRASSERIE EN BAR
Thorn - LIMBURG
V.A.
(OTELNUMMER
E109 p.p.
s 3FEERVOLLE BOERENHOEVE VOLLEDIG VERBOUWD TOT PRACHTIG HOTEL
Valkenburg - LIMBURG
E109 p.p.
s 'ELEGEN NABIJ NATUURRESERVAAT )NGENDAEL
Houthem St. Gerlach - LIMBURG
20
V.A.
(OTELNUMMER
02 04
V.A.
27
V.A.
(OTELNUMMER
24
V.A.
(OTELNUMMER
E119 p.p.
s 'ELEGEN NAAST DE +ASTEELTUINEN EN 4HERMAALBAD !RCEN
Arcen - LIMBURG
RESERVEREN? Bel 0900 - 422 4224 en toets het hotelnummer in
05
06
07
09
22
26 27 25
24
De 3- en 4-sterren hotels van Fletcher bevinden zich op de mooiste locaties van Nederland. In de duinen, aan het strand, in de bossen en op de Waddeneilanden.
; ; ; * 0)8' , )6 2 0
"OVENGENOEMDE PRIJZEN ZIJN EXCLUSIEF RESERVERINGSKOSTEN TOERISTENBELASTING EN EVENTUELE WEEKENDBELASTING $EZE AANBIEDING IS GELDIG OP BASIS VAN EEN TWEEPERSOONSKAMER EN BESCHIKBAARHEID MUV DE FEESTDAGEN
20080059 Fiets Adv Telegraaf2_v3.indd 1
22-01-2008 09:24:40
