BROODJE GEBAKKEN. studentenprojecten

In dit nummer:

TIJDSCHRIFT van het University College Hogeschool-Universiteit Brussel & KAHO Sint-Lieven januari 2011 - NUMMER 2

Een frisse herstart in februari Vondst Jacob van Maerlant Opleiding clickers in de les Internationaal telescoop La Palma

BROODJE GEBAKKEN 11

“De bakkerijgroep vroeg me te helpen bij de aanpassing van hun kwaliteitssysteem. Het werd een prima praktijkervaring.”

studentenprojecten vanaf pag 7

inhoud

N9 04 09 14 18

afstandsonderwijs

Een mix die blijft hangen

jacob van maerlant

Verborgen schat



passiefbouwen

Leslokalen als test

eindwerk in bakkerij

Prima praktijkervaring

Verder…

frisse herstart

03 Tweede instapmoment

23 Bedrijven ‘lenen’ lab



sterren kijken

08 Telescoop op La Palma

licht

bobje de bouwer

beleid voorstellen

clickers in de les





NUCLEAIR SKILLSLAB

24 Nieuwe kleurweergaveindex

10 Bouwdag en Techniekbeurs 25 Ouderen met handicap 16 Liever interactiever

EHSAB van start

21 Nieuwe studentenvereniging

agenda

COLOFON N9: viermaandelijks tijdschrift van de Hogeschool-Universiteit Brussel (www.hubrussel.be) en de KAHO Sint-Lieven (www.kahosl.be) Eindredactie: Sigrid Creytens (Hogeschool-Universiteit Brussel). Redactie: Filip Clarisse (Hogeschool-Universiteit Brussel) en Inge De Schuyter (KAHO Sint-Lieven) Concept, realisatie en productie: www.f-twee.be Cover: Studente Hilke De Keyser. Fotograaf: Anne Deknock Verantwoordelijke uitgever: Dirk De Ceulaer, Stormstraat 2, 1000 Brussel 

2 N9

vanaf pag 26

studiebegeleiding Tweede instapmoment bij Gezondheidszorg HUB

De HUB lanceerde voor het eerst een ‘tweede instapmoment’ voor alle opleidingen in het studiegebied Gezondheidszorg. De ideale oplossing voor studenten die na het eerste semester van opleiding willen veranderen zonder een jaar te verliezen.

INFO

Interesse in een nieuwe start? Mail naar [email protected]

Studenten kunnen ook in februari starten met een opleiding Gezondheidszorg. Sommige studenten beseffen na enkele maanden dat ze een verkeerde studiekeuze gemaakt hebben. Anderen hebben door ziekte, problemen thuis of andere omstandigheden de start van het academiejaar gemist. Het zou zonde zijn als daardoor een heel studiejaar verloren gaat. Daarom organiseert de HUB speciaal voor die jongeren een tweede instapmoment. “Die studenten kunnen in februari nog volwaardig starten met een opleiding Gezondheidszorg. Het gaat dus om de opleidingen Ergotherapie, Medische beeldvorming, Optiek & optometrie en Verpleegkunde”, aldus Jo Praet, directeur van het studiegebied Gezondheidszorg.

Inhaalbeweging Inhoudelijk krijgen de ‘tweede instappers’ dezelfde leerstof als studenten die in sep-

tember startten, en ook de aanpak loopt grotendeels gelijk. Het is vooral de volgorde van de vakken die verschilt. Jo Praet: “Ze kunnen natuurlijk niet zonder meer aansluiten bij de studenten die in september van start gingen. Voor de instappers is er een aangepast programma met een beperkt aantal vakken uit de eerste bachelor, goed voor ongeveer 30 studiepunten. De overige vakken combineren ze volgend jaar met vakken uit de tweede bachelor.”

Onthaaldag De studenten die inschreven voor het tweede instapmoment kunnen op een intensieve begeleiding rekenen. Zo waren er van november tot januari informatiedagen op Campus Brussel - Terranova. Eind januari stond een speciale onthaaldag op het programma, georganiseerd door de vier

opleidingen van Gezondheidszorg. Daarna konden de nieuwkomers aansluiten bij de SOVA-dagen, in het vormingscentrum Destelheide in Dworp. Op die driedaagse kregen alle eerstejaarsstudenten technieken aangereikt om beter met anderen te leren omgaan, met opdrachten rond samenwerken, feedback geven en teambuilding. Jo Praet: “Al die initiatieven waren voor de nieuwkomers een prima gelegenheid om kennis te maken met de campus, het studieprogramma en de studenten die al in september gestart waren. De ideale mix voor een vliegende herstart. Bij het ter perse gaan hadden 42 geïnteresseerde studenten zich al aangemeld. Het tweede instapmoment speelt dus duidelijk in op een maatschappelijke behoefte.” 

N9 3

corporate

De HUB organiseert voortaan de opleidingsprogramma’s Handelswetenschappen en Verpleegkunde ook via afstandsonderwijs. Het initiatief is een antwoord op de groeiende vraag van mensen met een job of een gezinsleven die een extra diploma willen halen.

Afstandsonderwijs

Katie Goeman en Kathy Pletinckx: “Blended learning is een

Een studie combineren met een job of een gezinsleven? Dan kan afstandsonderwijs een goede keuze zijn. Tot voor kort kon dat aan de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) enkel voor de richting Handelswetenschappen, in avondonderwijs. Maar sinds dit academiejaar kan het ook in afstandsonderwijs, net als bij de opleiding Verpleegkunde. In beide gevallen gaat het om een uitgekiende mix van klassiek onderwijs op de campus en verschillende vormen van afstandsonderwijs. Blended learning heet dat in het pedagogisch jargon. “De studenten Handelswetenschappen op afstand hebben twee avonden per week les op Campus Brussel. Wij noemen het contacturen omdat er op dat moment een reëel, niet-virtueel contact is tussen de studenten en de docenten”, verduidelijkt Katie Goeman, projectleider Onderwijsinnovatie bij de HUB. “De docenten bepalen zelf hoe ze die uren

4 N9

invullen. Ze kunnen cases bespreken of zaken inoefenen die de studenten thuis hebben voorbereid.”

Virtueel De rest van het studieprogramma verloopt via afstandsonderwijs met de cursussen en handboeken uit de gewone opleiding, maar ook via e-learning. Katie Goeman: “Daarvoor kunnen de studenten terecht op het digitaal leerplatform. Daar vinden ze informatie, studietips, interactief cursusmateriaal, zelfstudieopdrachten en een forum waar ze samenwerken aan groepsopdrachten en vragen kunnen stellen – aan elkaar en aan hun docent. Er zijn ook virtuele spreekuren met de docent, via Skype. Een pc met internetverbinding is dus een basisvereiste voor afstandsleren, maar we gebruiken alleen zeer goedkope en breed beschikbare toepassingen.”

Ook verplegers “Ons systeem van afstandsonderwijs lijkt goed op dat van Handelswetenschappen”, vertelt Kathy Pletinckx, opleidingscoördinator Verpleegkunde. “We hebben het dan ook grotendeels in wederzijds overleg ontwikkeld en we mikken op dezelfde doelgroep: mensen die een job en vaak ook een gezinsleven willen combineren met studeren. Dat kan gaan om mensen die in een heel andere sector werken, of om verpleegkundigen met een diploma A2 of HBO-V die hun positie op de arbeidsmarkt willen versterken met een bachelordiploma Verpleegkunde. In de praktijk hebben de studenten Verpleegkunde één lesdag per week, op vrijdag. Op die contactdag ligt het accent op monitoraten, praktijklessen en vaardigheidsonderwijs. De theorie verwerken gebeurt dan weer grotendeels via zelfstudie.”

Zelfstudie wil dus niet zeggen: trek je plan. Katie Goeman: “Die mix van contact- en afstandsonderwijs is echt vernieuwend. De studenten springen actief met de leerstof om en ze diepen hun nieuwe kennis nog verder uit door in teams met andere studenten samen te werken. Het is wetenschappelijk bewezen dat de leerstof zich op die manier dieper verankert. Het blijft allemaal beter hangen.”

Ondersteuning

uitgekiende mix van klassiek onderwijs op de campus en verschillende vormen van afstandsonderwijs.”

Filmpjes kijken Ook de beroepsspecifieke vaardigheden moeten toekomstige verpleegkundigen onder de knie krijgen. Die technieken kunnen ze op vrijdagavond in het skillslab inoefenen na de lessen. Kathy Pletinckx: “Zo’n oefensessie moeten ze wel tijdens hun zelfstudietijd voorbereiden. Daarom maken we voor alle vaardigheden duidelijke instructiefilmpjes, die de studenten op het digitaal leerplatform kunnen bekijken. Zo kunnen ze ook thuis – met die filmpjes – de juiste vaardigheden aanleren. Tot nu toe zijn er filmpjes klaar over verbandleer, hygiënische zorgen, inspuitingen en andere vaardigheden die in het eerste semester aan bod komen. De rest wordt op dit moment nog voorbereid.”

Verankerd Afstandsonderwijs wordt duidelijk een vaste waarde, ook bij de KAHO Sint-Lie-

ven. Daar kan men alle opleidingen via die formule volgen. Flexibiliteit is de meest in het oog springende troef van afstandsonderwijs. Studenten leren wanneer en waar ze dat willen, op hun eigen tempo en

Inhoudelijk zijn de afstandsonderwijsprogramma’s Handelswetenschappen en Verpleegkunde natuurlijk verschillend, maar qua aanpak en filosofie lopen ze erg parallel. Kathy Pletinckx: “Tijdens de hele voorbereiding, ontwikkeling en uitwerking hebben we continu overlegd en kennis uitgewisseld. Voor onze didactische en technologische vragen konden we terecht bij ICTO, de dienst die de verbinding legt tussen onderwijs en ICT. Ook de begeleiding van andere ondersteunende diensten, zoals de dienst Onderwijs en Kwaliteit, was van essentiële waarde: drie keer per jaar voeren we met hen een evaluatie door, via enquêtes en andere onderzoeksinstrumenten die we gemeenschappelijk ontwikkelden: de eerste keer bij de instro-

“Zelfstudie betekent niet: trek je plan. Je wordt goed begeleid met allerlei aanwijzingen en studietips. En je kunt altijd digitaal aankloppen bij je docenten.” zelfstandig. Dat wil niet zeggen dat ze er alleen voor staan. Zelfstudie wordt goed begeleid. Zo krijgen afstandsstudenten aanwijzingen en studietips. Ze kunnen ook rekenen op hulp bij het voorbereiden van de lesdagen en bij de verwerking van de leerstof. Uitleg en feedback zijn mogelijk via het leerplatform. En ze kunnen altijd ‘digitaal aankloppen’ bij de docenten.

ming, de tweede keer halfweg het jaar en de derde keer op het einde van het jaar. We merken in elk geval dat de meeste studenten – ondanks de moeilijke combinatie van werken en studeren – zeer gemotiveerd zijn! Flexibele leertrajecten aanbieden om de studies tot een goed einde te brengen, is dan ook een belangrijke opdracht van de trajectbegeleiding.” 

N9 5

Kort Nieuws

schattenjacht 01 Op met de GPS Campus Dirk Martens krijgt al enkele maanden schattenjagers over de vloer. Schattenjagers met een GPS in de hand meer bepaald, ofwel ‘geocachers’. “Geocaching is de nieuwste rage in het digitale tijdperk”, vertelt Geert Callebaut, docent Lerarenopleiding. “In het spel ga je op zoek naar zogenaamde ‘caches’, verspreid over de hele wereld. Een van de plaatsen waar je zo’n schat kunt vinden, is Campus Dirk Martens. Het systeem werkt als volgt: iemand verstopt ergens een waterdichte doos met een logboek en voorwerpen. Daarna publiceert hij de coördinaten van de schuilplaats op www.geocaching.com. Vanaf dan kan de GPS-jacht beginnen.” KAHO Sint-Lieven wil Geocaching ook gebruiken voor onderwijsdoeleinden. Erwin Declercq, docent Lager onderwijs: “De didactische mogelijkheden van Geocaching zijn groot. Kinderen kunnen er actief hun eigen leefomgeving mee verkennen, maar ook virtuele wereldreizen maken.” KAHO

02 Kunstboek met Zonnelied De HUB publiceerde samen met vzw Zonnelied een kunstboek, met werken van 12 kunstenaars met een handicap. De inleiding werd geschreven door Jan Hoet. De kunstwerken worden gecombineerd met getuigenissen van bekende en minder bekende Vlamingen. Die getuigenissen variëren van een korte gedachtegang tot een vers, een anekdote, een ervaring... Het resultaat is een inspirerende bundel vol beelden. Mooi om te zien, boeiend om te lezen. Het boek sluit aan bij de jaarlijkse Ga Ervoor-prijs die de HUB samen met de KAHO Sint-Lieven organiseert. De prijs zet elk jaar verdienstelijke studenten, oud-docenten, personeelsleden en externe partners in de bloemetjes. HUB

6 N9

03

Hoorcolleges online Ze worden steeds populairder, digitaal opgenomen colleges. Want zogeheten webcolleges kan de student volgen wanneer en waar hij dat zelf wil. Om verschillende redenen worden die digitaal opgenomen colleges steeds populairder. Een moeilijk college herbekijken tijdens de blokperiode? Een verplaatsing naar de campus uitsparen omdat een student die dag slechts één lesuur heeft? Niet alle vakken kunnen volgen omdat de student voor een flexibel leerprogramma koos? Het kan! Maar de organisatie ervan is wel een didactische én technologische uitdaging. Johan Van den Bossche, promotor van de webcolleges bij de KAHO, legt uit: “Een aantal hoorcolleges wordt nu digitaal geregistreerd en daarna op het internet geplaatst. Tot nu toe nemen we die hoorcolleges vooral manueel op. Behoorlijk arbeidsintensief, dus. Maar in samenwerking met AVNet (Audiovisual and New Educational Technologies and Networking) van de K.U.Leuven en DOO (Onderwijsondersteuning en -ontwikkeling) van KAHO ontwikkelden wij nu zelf een draagbare opname-unit die onder meer bestaat uit twee Apple-computers en specifieke software. Binnenkort kan elke docent dus zelf zijn hoorcollege opnemen met die opname-unit. Dat komt na de les meteen op Toledo, ons digitaal leerplatform voor studenten.” KAHO

04

Eén taaltest voor anderstaligen Om een hogere studie te mogen aanvatten, moeten anderstalige kandidaat-studenten bewijzen dat ze het Nederlands voldoende beheersen. Jaarlijks leggen enkele honderden kandidaten een taaltest af. Vanaf dit academiejaar gebeurt dat met hetzelfde taalexamen, ongeacht of de studenten aan de universiteit van Antwerpen, Brussel (HUB), Gent of Leuven willen studeren. De talencentra van de universiteiten ontwikkelden immers samen de Interuniversitaire Taaltest Nederlands voor Anderstaligen. Het is een duidelijke verbetering, want een test afgelegd in één testcentrum, geldt voor alle testcentra. HUB

HUB

05 goes global Onlangs organiseerde de HUB een internationale week om studenten én docenten te laten kennismaken met internationalisering, uitwisselingsmogelijkheden en partnerinstellingen. Het programma sloot aan bij het Europese jaarthema ‘Armoedebestrijding en sociale uitsluiting’. De keynote sessie werd verzorgd door de Indische sterjournalist P. Sainath met een begeesterde lezing over armoede en sociale problemen, vooral in de landelijke gebieden, als gevolg van de toenemende globalisering.

06 Doosje vol troost Als een familielid kanker heeft, lijden ook de kinderen. Maar hoe moet je dat verdriet verwoorden? ‘Een doosje vol troost’ doorbreekt de stilte. Het bevat een dvd waarmee kinderen een wandeling doorheen een ziekenhuis maken en informatie krijgen over elke vorm van kankerbehandeling. Er zit ook een cd-rom in met spelletjes die uitnodigen tot praten over gevoelens. En tot slot vindt het kind er knutselspullen met originele opdrachten, zoals een papieren duif die je met een boodschap erbij aan het bed van de zieke kunt achterlaten. Het doosje is een eindwerk van oud-studente Rozane Corten van de HUB. Zij maakte dat samen met psycholoog Erik Verliefde. Beide zijn verbonden aan het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis in Asse. Het doosje wordt nu gecommercialiseerd. Prinses Mathilde nam het allereerste doosje in ontvangst op Campus Brussel - Terranova tijdens het symposium ‘Wat nu… mijn mama heeft kanker’. HUB

HUB

07 Maak zelf je digitale bord Digitale borden veroveren in steeds meer Vlaamse leslokalen een plekje. Eén nadeel: zo’n digibord betekent al gauw een flinke hap uit het budget. Daarom ging de expertisecel Onderwijs van Campus Dirk Martens op zoek naar een budgetvriendelijke oplossing. Geert Callebaut, docent Lerarenopleiding bij de KAHO Sint-Lieven: “Eerder al gebruikte een zekere Chung Lee de afstandsbediening van een Wii-spelcomputer als basis voor een digitaal bord. De expertisecel Onderwijs vertaalde zijn softwareaanpassing naar een gebruiksvriendelijk pakket voor een leslokaal. Geïnteresseerde leerkrachten leren de kneepjes van het digibord in een van onze workshops, maar door de massale belangstelling publiceerden we onlangs ook het boek ‘Maak zelf je digitale bord’. Zo kan iedereen zelf aan de slag.” In maart staan drie workshops over het digibord op het programma. Info over het boek en inschrijvingen: [email protected] KAHO

N9 7

INTERNATIONAAL

Oud-student standaardiseert telescopen Wim Pessemier studeerde af als ingenieur Elektrotechniek, afstudeerrichting Automatisering, bij de KAHO Sint-Lieven. Zijn masterproef speelde een belangrijke rol in de automatisering van technieken in de Mercator-telescoop op La Palma. Met zijn doctoraat wil hij nu een stap verder zetten. Zijn aanvraag voor een specialisatiebeurs wordt alvast ondersteund door de European Southern Observatory (ESO).

Het Canarische eiland La Palma is het mekka van de sterrenkijkers. Er staan niet minder dan 14 telescopen opgesteld. Eén daarvan is de GranTeCan, met zijn spiegel van 10 meter de grootste ter wereld. Momenteel bereiden onder andere de VS en Europa nog grotere toestellen voor, met een spiegelgrootte tot 40 meter. Ook die zouden op La Palma komen. “De klimatologische omstandigheden zijn daar uitzonderlijk gunstig voor observatoria”, aldus Philippe Saey, docent in de onderzoeksgroep Energie en Automatisering en copromotor van het doctoraat. “De Leuvense Mercator-telescoop met een spiegel van 1,2 meter staat daar ook, op een hoogte van 2.350 meter. Over die telescoop heeft oud-student Wim Pessemier zijn masterproef gemaakt. Hij was altijd al een gepassioneerd amateurastronoom en dus wilde hij rond dat thema onderzoek verrichten.”

8 N9

Wim Pessemier vervangt maatwerk in telescopen door standaard automatiseringsapparatuur.

Maatwerk Als masterstudent trok Wim Pessemier drie keer naar La Palma. Hij werkte er aan de automatisering van een aantal hulpdiensten, zoals de koepelsturing. Het Instituut voor Sterrenkunde van de K.U.Leuven was uitermate tevreden over zijn werk en gaf hem onmiddellijk een job als ingenieur. In zijn doctoraat wil Wim nog een stap verder zetten. Het is de bedoeling om het maatwerk in de telescoop te vervangen door standaard industriële automatiseringsapparatuur. Philippe Saey: “De Mercator-telescoop is gebouwd in 2000. Het is een zustertelescoop van de Zwitserse Euler-telescoop, die in Chili staat. Ook de controlesystemen zijn een kopie van die telescoop. Het probleem is dat men bij de bouw van deze en andere telescopen steeds voor maatwerk gekozen heeft, met weinig of geen standaardoplossingen. Dat

werkt wel, maar het onderhoud is arbeidsintensief en duur en je kunt de instellingen ook niet meer aanpassen.”

E-ELT In zijn doctoraat wil Wim Pessemier onderzoeken hoe de Mercator-telescoop volledig geautomatiseerd kan worden met behulp van standaard industriële automatiseringsapparatuur en moderne concepten. De ESO ondersteunt het project en volgt het van nabij op. Voor de controle van de geplande E-ELT (European Extremely Large Telescope) hoopt de ESO immers een aantal lessen te trekken uit deze eerste echte praktijktest. 

ONDERZOEK Fragment Jacob van Maerlant verhelpt tandpijn

Gek wat je bij een verhuis zoal van onder het stof kunt halen. Toen hij de boeken van de voormalige KUB-bibliotheek uitpakte, ontdekte literatuurhistoricus Remco Sleiderink een pareltje uit de middeleeuwse literatuur: een onbekend fragment van de schrijver Jacob van Maerlant.

De stukjes perkament zaten goed verborgen in de band van een Latijns retoricaboek uit 1620, dat in de jaren zeventig achter een kast in de voormalige bib verzeild was. Voor Remco Sleiderink, die met de vondst erg in zijn nopjes is, begon zo de zoektocht om de snippers te identificeren. “De stukjes perkament puzzelde ik eerst aan elkaar. De tekst heb ik vervolgens vergeleken met andere teksten. Het bleek al snel te gaan om een fragment uit de natuurencyclopedie ‘Der naturen bloeme’. Op de voor- en achterzijde van de perkamentsnippers staan twee korte passages uit het vierde boek van de encyclopedie. De zeedraak en de dolfijn worden er in dichtvorm onder de loep genomen.

Zo vertelt van Maerlant dat wie erin slaagt de draak te vangen en de botten tot poeder te vermalen, een prima medicijn heeft tegen tandpijn.”

Nieuw licht De nieuwe schat is een onbekende variant van Jacob van Maerlants encyclopedie, die de man zelf in 1270 neerpende. Remco Sleiderink: “Het werk moet enorm populair geweest zijn want naast de nieuwste vondst zijn er van ‘Der naturen bloeme’ eerder al twaalf volledige manuscripten en fragmenten van vijftien andere handschriften opgedoken. Dat is ongewoon veel voor een werk uit die periode. Het laat zien dat van Maerlant met zijn populariserende wetenschap een

enorm publiek bereikte. Elk middeleeuws handschrift is uniek en dat bleek ook hier weer toen ik dit veertiende-eeuwse fragment met de andere tekstgetuigen vergeleek. Zo was het handschrift vermoedelijk vrij duur. De letters zijn zeer verzorgd, er staan geen afkortingen in en een reconstructie van het blad waar de snippers uit komen, laat zien dat de tekstjes hoogstwaarschijnlijk geïllustreerd waren met mooie miniaturen. De fragmenten werpen tot slot een nieuw licht op ons voegwoord ‘en’. Doordat de veertiendeeeuwse kopiist steevast ‘end’ gebruikte in plaats van de gebruikelijke afkorting ‘en–’, vermoeden we dat de eind -e van dat woord waarschijnlijk al in die periode niet meer werd uitgesproken. Interessant voer voor de nieuwe lichting studenten Taalen Letterkunde!”

Het ontdekte fragment is een onbekende variant van Maerlants encyclopedie ‘Der naturen bloeme’. N9 9

evenement

Bouwdag en Techniekbeurs

Jong geleerd is oud gedaan, dacht men bij de KAHO SintLieven. Met interactieve beurzen wil de hogeschool potentiële werkkrachten al op jonge leeftijd warm maken voor een carrière in de bouwsector of in de wereld van de techniek. De Bouwdag op Campus Dirk Martens vond onlangs plaats en binnenkort houdt Campus Waas een Techniekbeurs. Muren metselen, afvoeren plaatsen of daken leggen: het staat niet in de eindtermen van het gewone lager en secundair onderwijs. Geen wonder dat er zo heel wat potentieel talent verloren gaat… De interactieve beurzen die de KAHO Sint-Lieven organiseert moeten hier een stokje voor steken. De bouwsector helpt al mee aan

bouwsector kennen op een leuke, actieve manier. De Bouwdag lokte alvast heel wat nieuwsgierigen. Karolien Van Overwaelle van de Confederatie Bouw Oost-Vlaanderen stond mee in voor de organisatie van de Bouwdag en zag dat het goed was. “Er waren specifieke workshops voor elke leeftijdscategorie. Lagereschoolkinderen

“Interactieve beurzen moeten jonge mensen naar de bouwsector en de wereld van de techniek lokken.”

de Open Wervendag, waarbij kinderen in heel Vlaanderen een kijkje kunnen nemen op echte werven. Maar de Bouwdag, die in november voor het tweede jaar op rij plaatsvond, is niet zozeer een kwestie van kijken maar van doen. Zowat 450 jongeren leerden op Campus Dirk Martens de

10 N9

konden er bijvoorbeeld daken leren leggen, een muurtje metselen, een afvoer plaatsen tussen een douche en een toilet... Ook voor de allerkleinsten was er van alles te beleven: kleuters leerden er onder meer metselen, een hut en een hangbrug bouwen en een knikkerbaan ineen knut-

selen. Aan de hand van een theaterstukje toonden de studenten van de KAHO hoe ze dat precies moesten aanpakken. Veel van de spulletjes die de kinderen zelf maakten, kregen ze nadien mee naar huis. Op die manier wilden we ook aan hun ouders de boodschap meegeven dat de bouwsector meer is dan Bob De Bouwer alleen.”

Geen sinecure De Bouwdag moet haar nut bewijzen op twee vlakken. “Enerzijds willen we meer jongeren aantrekken om na de middelbare school te kiezen voor een van de bouwrichtingen die de KAHO aanbiedt. Als we ze zover krijgen, dan zullen er logischerwijs ook meer studenten voor een job in de bouwsector kiezen. Anderzijds willen we de studenten uit de bacheloropleiding Bouw meer ondernemingszin bijbrengen. Zo’n Bouwdag organiseren is immers geen sinecure, vooral niet als

INFO

Techniekbeurs op 4 feb - zie pagina 26

Ook de allerkleinsten worden warm gemaakt voor de bouwsector: ze leerden muurtjes metselen en een hangbrug bouwen. een deel van het publiek nog maar net de pampers ontgroeid is. Alle workshops werden overigens door de studenten zelf op poten gezet én begeleid. Studenten uit de bacheloropleiding Bouw gaven vóór de beurs les aan de studenten uit de lerarenopleiding Lager- en kleuteronderwijs, zodat zij de meest voorkomende technieken uit de bouwsector leerden kennen en op de Bouwdag workshops mee konden begeleiden.”

Warm maken Met de Techniekbeurs, die op 4 februari voor de tweede maal plaatsvindt op Campus Waas, heeft de hogeschool exact hetzelfde doel voor ogen, maar dan voor de technieksector in plaats van de bouw. De beurs is niet rechtstreeks gericht naar kinderen en jongeren maar naar leerkrachten (in spe) die lesgeven in het kleuter-, lager en secundair onderwijs. Catherine Decraene van de KAHO hielp de beurs mee

organiseren: “De beurs bestaat uit twee luiken. Het eerste luik is een leermiddelenbeurs, waarbij verschillende standhouders uit de echte bedrijfswereld, waaronder heel wat uitgeverijen, hun ‘leermiddelen’ voorstellen. Uitgeverij Averbode bijvoorbeeld heeft de succesvolle reeks ‘Proeven van techniek’ volledig herwerkt. Uitgeverij De Boeck stelt dan weer haar ‘WO-theek’ voor in het kleuter- en lager onderwijs. De reeks bezorgt bouwstenen voor een frisse aanpak van wereldoriëntatie. En de map ‘CLIM: Zit er een schroefje los?’ leent zich uitstekend voor leerlingen in de tweede graad van het lager onderwijs.”

Techniek met ballen In het tweede luik van de Techniekbeurs gaat het er wat interactiever aan toe. Leerkrachten kleuter-, basis- en secundair onderwijs maar ook studenten uit de lerarenopleiding Lager en Secundair onderwijs kunnen er deelnemen aan on-

geveer dertig workshops. Daar leren ze op een prettige manier hoe ze techniek kunnen aanleren aan hun (toekomstige) leerlingen. Catherine Decraene: “Voor leerkrachten van het secundair onderwijs is er bijvoorbeeld de workshop ‘Speelse fysica’, waarbij op een verrassende en uitdagende manier de basiswetmatigheden van de fysica worden aangetoond met behulp van huis-, tuin- en keukenmateriaal. Voor het lager onderwijs is er onder meer een workshop ‘Techniek met ballen’, waarbij de link wordt gelegd tussen techniek en alle soorten balsporten. En leerkrachten kleuteronderwijs ontdekken in de workshop ‘Techniek in het kleuteronderwijs’ wat techniek in de kleuterklas precies kan betekenen. Aan de hand van materiaal en concrete voorbeelden leren ze hoe techniek verweven zit in talloze activiteiten.”

Info op www.techniekbeurs.be

N9 11

Kort Nieuws

03

Topspreker Danny Goderis

01

Wat hebben de transistor, de fotovoltaïsche cel en Unix gemeen? Al deze technologieën werden ontwikkeld door het legendarische Bell Labs, waarvan de onderzoekers meerdere Nobelprijzen voor Natuurkunde kregen. Op 27 oktober was niemand minder dan Danny Goderis, vice-president van Bell-Labs Belgium (Alcatel-Lucent) te gast bij de HUB. Hij besprak het innovatieproces binnen Bell Labs en illustreerde zijn betoog rijkelijk met cases zoals Assisted Living for the Elderly en Immersion Communication. De lezing werd gegeven op uitnodiging van docent Stijn Kelchtermans in het kader van het opleidingsonderdeel Innovation & Technology Management voor de studenten Handelsingenieur van de HUB. HUB

Tussen leven en dood

Hoe kunnen mensen bewustzijn ervaren tijdens hun hartstilstand, als lichaam en hersenen niet meer functioneren? De Nederlandse cardioloog Pim Van Lommel bracht in december zijn wetenschappelijke visie op de bijna-doodervaring. Raf Stevens, docent Wereldreligies aan de HUB: “Zijn bevindingen over het bewustzijn staan haaks op de wetenschappelijke consensus en toch publiceerde het gerenommeerde wetenschappelijk vakblad The Lancet in 2001 de resultaten van zijn baanbrekend onderzoek naar bijna-doodervaringen. Zes jaar later verscheen zijn boek ‘Eindeloos bewustzijn’ dat de bijna-doodervaringen weigert te reduceren tot fantasie of zuurstoftekort.”

04

HUB

02

Jonge wetenschapsknobbels Op de Dag van de Wetenschap gunden de HUB en de KAHO Sint-Lieven jong en oud een blik achter de schermen, met workshops, rondleidingen en testopstellingen. Elisabeth Torfs (HUB): “Publiekstrekker was een middeleeuws perkamenten fragmentje dat voor de eerste keer aan het publiek werd getoond (zie pagina 9). Ook de workshop rond smart phones kon op heel wat jonge aandacht rekenen.”“Op de Technologiecampus was vooral veel interesse voor de workshops over het ontwerpen van een bouwkraan, produceren van bier en ontwikkelen van websites”, aldus Hugo Verbeke (KAHO). De Dag van de Wetenschap was meteen de start van de Vlaamse Wetenschapsweek en dat werd een succes. De campussen Brussel, Brussel - Nieuwland en Brussel - Terranova openden de deuren voor 900 leerlingen uit de laatste graad van het secundair onderwijs, terwijl Technologiecampus Gent, Campus Dirk Martens en Campus Waas samen 1.800 jonge wetenschapsknobbels verwelkomden. KAHO

12 N9

HUB

Recht van antwoord

De rechtsfaculteit van de HUB organiseerde onlangs drie studentenlezingen met prominente sprekers. Renaat Landuyt beet de spits af en besprak de gevolgen van een mogelijke federalisering van justitie. Ontslagnemend premier Yves Leterme verdedigde vol vuur de verwezenlijkingen van het Belgische voorzitterschap van de EU. De strafpleiter Filip Van Hende, bekend van tv, kwam tot slot het verloop van het assisenproces uit de doeken doen. Alle rechtenstudenten woonden de lezingen bij want die maken deel uit van hun studiepakket. En ze werden – via een wedstrijd – aangemoedigd om op voorhand stevige vragen te formuleren voor de sprekers. Studenten die de beste vraag indienden, genoten een VIP-behandeling: na de lezing dronken ze samen met de spreker een glaasje, ze praatten wat na, mochten met de spreker op de foto en kregen een prijs. De formule leverde een sprankelende wisselwerking op tussen sprekers en studenten. HUB

05

Geknipt voor kleuters?

Wie graag met kinderen werkt, denkt al snel aan een Lerarenopleiding Kleuteronderwijs. Maar hoe weet je als student of je wel de geknipte man of vrouw bent voor de job? Bij de HUB geeft een ‘totaal assessment’ nu inzicht in de kwaliteiten en eventuele tekorten van de kersverse studenten. “In totaal hebben 65 eerstejaars deelgenomen aan vijf individuele toetsingsmomenten. Die testen de muzikale vaardigheden en stemgebruik, taalvaardigheden en leerstrategieën. Elke student moest ook – zonder enige didactische voorkennis – een kleine spelproef in een kleuterklas organiseren. Hiermee willen we de studenten van bij de start een correct beeld geven van hun toekomstig beroep wat hun slaagkansen meteen ook een stuk verbetert”, verduidelijkt opleidingscoördinator Els Mertens. HUB

07 Groeten uit Genève Eind oktober maakten de masterstudenten Handelswetenschappen van de HUB, afstudeerrichting Internationale betrekkingen, een vierdaagse studiereis naar Genève. Ze brachten een bezoek aan de Verenigde Naties, waar enkele VN-functionarissen de werking van hun departementen uit de doeken deden. Nadien volgden de Wereldhandelsorganisatie en de World Intellectual Property Organization. Als afsluiter stonden Belgische diplomaten de studenten op te wachten om hen te informeren over diverse actuele dossiers. Docenten Ann Pauwels en Karolien De Bruyne zijn enthousiast: “In Genève staan onze studenten met beide voeten in de praktijk. Ze maken kennis met belangrijke internationale organisaties en kunnen zich een beeld vormen van een carrière in de diplomatie.” HUB

06 The Road Ahead Iedereen kent het iconisch beeld van The Beatles die het zebrapad van Abbey Road oversteken. ‘The Road Ahead’, een lezingenreeks op Campus Dirk Martens, gebruikt dezelfde foto. Alleen blijkt drummer Ringo Starr op hun versie in de tegenovergestelde richting te lopen. Is de toekomst aan wie tegen de stroom in durft gaan? “Onze gasten hebben het in hun lezing over de trends, tendensen en maatschappelijke uitdagingen die de komende jaren op ons afkomen”, aldus Dirk Trachet, coördinator van de expertisecel Entrepreneurship. “Voor ons programma van 2011 konden we reeds Carl Devos, Jan Hautekiet en Rik Torfs strikken. Info vind je op www.jciaalst.be/lezingenreeks.” KAHO

08 Games in de les? Gaan we geschiedenisboeken lezen of spelen we een middeleeuws oorlogsspel op internet? De opleiding Handelwetenschappen, afstudeerrichting Business Information Management, van de HUB onderzocht in samenwerking met de KHLim de populariteit van gamen in de klas. De onderzoekers vonden geen verband tussen gamen, sporten en sociaal netwerken. De bewering dat jongeren minder achter de computer moeten zitten en meer moeten sporten, houdt dus geen steek. Uit de rondvraag bij 1.000 leerlingen en 300 (toekomstige) leerkrachten blijkt een grote interesse om games in de lessen te gebruiken, maar leerkrachten kampen met een gebrek aan specifieke kennis. Acht op tien heeft nog nooit computerspelletjes in de les gebruikt. Bij jongens en leerlingen uit het TSO is er helemaal geen sprake van ‘gamesanalfabetisme’. Zij spelen veel vaker en veel langer dan meisjes en leerlingen uit het ASO en BSO. De gedetailleerde resultaten van het onderzoek zijn beschikbaar in rapportvorm en kunnen opgevraagd worden bij [email protected]. HUB

N9 13

onderzoek

Twee testlokalen bouwkunde op de Technologiecampus Gent

Dit voorjaar start de uitbreiding van het gebouw van de vakgroep Bouwkunde bij de KAHO Sint-Lieven. Bovenop het bestaande gebouw van de Technologiecampus Gent komen twee klaslokalen, gebouwd volgens de regels van de passiefbouw. Die zullen als leslokaal en als testlokaal gebruikt worden voor de studenten Industrieel Ingenieur.

Energiekosten terugdringen en toch voldoen aan de hoge comfort- en klimaateisen van een klaslokaal? Het kan, dankzij de passiefhuistechnologie. Die eisen zijn nochtans niet min, weten Alexis Versele en Barbara Wauman van de onderzoeksgroep Duurzaam Bouwen van de KAHO Sint-Lieven. “Eerst is er de bezettingsgraad: gemiddeld bedraagt die in kantoren 15 m²

de impact op de luchtkwaliteit enorm. Een slechte luchtkwaliteit is nefast voor het comfort en het prestatievermogen: zelfs de actiefste student wordt er soezerig. Voldoende ventilatie is dus noodzakelijk.”

wisseld met periodes van stilstand, zoals weekends en vakanties. Dat creëert een onderbroken patroon in de interne warmtewinsten, wat extra onderzoek nodig maakt.”

Oververhitting

Bouwschillen

“Daarnaast zijn de ramen in een school meestal zeer groot. Dat is nodig om vol-

De KAHO Sint-Lieven speelt duidelijk een voortrekkersrol in het verhaal van duurzaam bouwen. Architect Alexis Versele krijgt het woord: “Voor elk lokaal werd een ander type van passieve bouwschil uitgedokterd. Het ene lokaal is opgevat als een massieve structuur van beton en baksteen met een isolatieschil in een houtskelet. Het andere is een halfzware structuur in een houtskelet en een massieve vloer. Beide zijn vooral bedoeld als testlokalen, maar we gebruiken één lokaal ook effectief als leslokaal. Zo bekomen we een unieke gecontroleerde testomgeving met reële gebruikers. Door de lokalen gelijktijdig te gebruiken, krijgen we een interessante vergelijkende testomgeving.”

“De resultaten van onze onderzoeken zullen worden toegepast in de 24 pilootscholen die volgens de passiefbouwstandaard gebouwd worden.” per persoon en in klaslokalen 2,5 m² per persoon. Voor het hoger onderwijs kan de bezetting zelfs oplopen tot waarden lager dan 1,5 m². Onze testklassen krijgen een oppervlakte van 136,5 m², wat in een bezettingsgraad van ongeveer 1,4 m² per student resulteert. Door de hoge uitstoot van waterdamp, lichaamsgeuren en CO2 is

14 N9

doende daglicht binnen te laten en het zorgt voor heel wat warmtewinst. Dat is een voordeel in de winter maar het kan in de zomer tot oververhitting leiden. Voldoende aandacht voor een goed zomercomfort is dus belangrijk. Tot slot moet je in een schoolomgeving ook rekening houden met korte gebruiksperiodes, afge-

Alexis Versele: “Ons proefpubliek van studenten zal de passieflokalen uittesten.”

Constant meten Het gebouw, de technische uitrusting en de regeling zijn modulair opgevat. Tijdens de duur van het onderzoeksproject kunnen de onderzoekers kleine wijzigingen in het concept aanbrengen. Zo kunnen ze nagaan wat de beste oplossingen zijn. Alexis Versele en Barbara Wauman: “De klaslokalen zullen uitgebreid en langdurig gemonitord worden. We bekijken het binnenklimaat, inclusief warmtecomfort, luchtkwaliteit, visueel comfort en relatieve vochtigheid, maar ook het energieverbruik op het vlak van verlichting, verwarming, koeling en ventilatie. Daarnaast evalueren we de werking van het verwarmingsen ventilatiesysteem – het zogenaamde HVAC systeem – en van de zonwering. We gaan ook na hoe een testwand reageert op schommelingen in temperatuur en vochtigheid.” Tijdens het project zullen de onderzoekers ook nagaan hoe effectief de verschillende statistische en dynamische rekenprogramma’s zijn. De kans is groot dat de bestaande statistische rekenpakketten onvoldoende aangepast zijn aan het typische gebruik van schoolgebouwen. Alexis Versele en Barbara Wauman: “De be-

rekeningsmethodes die men nu gebruikt om tot de passiefhuisstandaard te komen, zijn effectief voor de woningbouw. Voor schoolgebouwen zijn ze te beperkt en niet specifiek genoeg. De berekening van het verwarmingsvermogen geldt bijvoorbeeld enkel voor gebouwen die permanent verwarmd worden, terwijl een school met tussenpozen wordt verwarmd.”

Pilootscholen volgen De twee nieuwe passieflokalen worden normaal eind 2011 opgeleverd. Vanaf februari 2012 worden ze in gebruik genomen. De conclusies van het onderzoek bij de KAHO Sint-Lieven komen al in de nabije toekomst van pas want de Vlaamse regering heeft het licht op groen gezet voor 24 pilootscholen die volgens de passiefbouwstandaard gebouwd zullen worden. De projecten zijn verspreid over de provincies en de onderwijsnetten. Een school in Etterbeek krijgt de primeur. Dit moet meteen ook het startschot zijn voor een grootse inhaalbeweging op het vlak van schoolinfrastructuur. 

Startschot verbetering van schoolinfrastructuur Het programma ‘Scholen van Morgen’ omvat het ontwerp, de bouw, het onderhoud en de financiering van ongeveer 200 scholen tussen vandaag en 2016 volgens de DBFMprocedure (design - build - finance - maintain). Na de oplevering van die infrastructuur zal de DBFM ook 30 jaar lang instaan voor het onderhoud ervan. Alexis Versele en Barbara Wauman: “Als leidraad voor al deze projecten wordt gebruik gemaakt van een instrument voor duurzame scholenbouw dat werd ontwikkeld door GO! en AGIOn. Daarin zijn groene campussen, milieuvriendelijke voorzieningen en passiefscholen prioritair en gaat veel aandacht naar het aspect energieprestatie. Het document spoort ontwerpers aan om een bouwteam te vormen met architecten, ingenieurs, directeurs en gebruikers. Die kunnen met behulp van de ‘duurzaamheidsmeter’ samen nadenken over de duurzaamheid van elke keuze die ze maken.”

N9 15

OPLEIDING

Met stembakjes sturen studenten in real-time hun antwoord op een meerkeuzevraag naar de laptop van de lesgever.

Clickers in de les

Lesgeven aan grote groepen studenten wordt er niet eenvoudiger op. Integendeel: studenten van vandaag hebben alle mogelijke gadgets op zak die ze vaak interessanter vinden dan de les zelf. KAHO Sint-Lieven heeft de boodschap begrepen: studenten hebben het liever wat (inter)actiever.

16 N9

In de lessen fysica gaat het er al een tijdje interactiever aan toe. Om hun studenten meer bij de les te betrekken, maken docenten Annemie Vermeyen en Johan Van den Bossche gebruik van ‘clickers’. Met die stembakjes kunnen studenten hun antwoord op een meerkeuzevraag doorsturen naar de laptop van de lesgever. Met één muisklik ziet de docent de verdeling van de antwoorden op zijn computerscherm. Dat leidt vaak tot interessante discussies, zowel tussen de studenten als tussen student en lesgever.

Koffieklets over fysica “Mijn lessen fysica zien er compleet anders uit dan vroeger”, getuigt Annemie Vermeyen. “Voor het hoorcollege krijgen de studenten via hun digitaal leerplatform Toledo de opdracht om een deel van de cursus door te nemen en vragen te posten, die ik vervolgens verwerk in de meerkeuzevragen tijdens de les. Bij een grote spreiding van antwoorden zet ik de studenten aan om met hun buur te overleggen, of om in de cursus op zoek te gaan naar argumenten die hun antwoord staven. Ook demo­proeven en oefeningen komen in de les aan bod. En de methode werkt: vaak staat er na de les nog een groepje studen-

ten te dralen om nog wat verder te kunnen discussiëren.” Ook de lessen van Johan Van den Bossche ondergingen een interactieve make-over. “Het was even wennen om minder aandacht te besteden aan de theoretische kant, maar volgens mij zijn studenten zelf best in staat om de theorie zelfstandig te verwerken. De examenresultaten zijn het bewijs: die zijn er hoegenaamd niet op achteruitgegaan. Een minpuntje: het is nooit meer echt rustig in de les. Maar nu praten de studenten tenminste over fysica, en niet over wat ze de avond ervoor zoal hebben uitgespookt…”

ActiMath Het volgende punt op de agenda is het vak wiskunde. Dat blijkt voor heel wat studenten nog een struikelblok. Daarom start de KAHO Sint-Lieven op 1 januari met het project ‘ActiMath’. Een mooi nieuwjaarsgeschenk voor wiskundestudenten. Annemie Vermeyen: “Het Onderwijs Ontwikkelingsfonds van de Associatie K.U.Leuven, kortweg OOF, ontwikkelde op een elektronisch leerplatform een bijspijkercursus wiskunde. Naast een theoretisch luik zal de student ook bepaalde wiskundevaardigheden intensief kunnen inoefenen en (zelf ) evalueren.” 

OPLEIDING

01

Online hulp voor studenten

Tijdens de studiedag ‘Onderwijs en begeleiding op klikafstand – 25 jaar monitoraat’ van het departement Industrieel ingenieur werden twee gloednieuwe toepassingen gedemonstreerd. Tony Stevens (links), verantwoordelijke monitoraat, legt uit: “Dankzij een geautomatiseerd plannings- en opvolgingssysteem kunnen studenten met uitstelgedrag zich efficiënter laten begeleiden en zo hun attitude bijsturen.” Dimitri Coppens (rechts): “Het monitoraat biedt nu ook vakinhoudelijke begeleiding aan via webmeetings. Die begeleidingsvorm richt zich naar de studenten Industrieel ingenieur die het monitoraat op de campus niet kunnen opzoeken door werkomstandigheden of ziekte. Ook tijdens blok- en examenperioden kunnen studenten via de technologie van thuis uit vragen stellen. Voor deze webmeetings maken we gebruik van digitale tekentabletten waarbij wij interactief met de student kunnen communiceren, net alsof hij fysiek aanwezig is in het monitoraat.” KAHO

02

03

Contact leggen met de ouders van leerlingen is voor een leerkracht niet altijd eenvoudig. Wanneer ook nog een cultuurverschil opduikt, wordt het soms heel moeilijk. De lerarenopleiding van de KAHO Sint-Lieven probeert een brug te bouwen via studieondersteuning aan huis waarbij studenten bij leerlingen thuis aankloppen. Bovendien loopt bij het departement Sint-Niklaas het onderzoeksproject ‘Communicatie in een diversiteit aan ouders’. Geert Van Buynder, opleidingshoofd Lager onderwijs: “We mogen het contact met ouders niet aan het toeval overlaten. Daarom willen we onze studenten inzichten meegeven over hoe je een goede communicatie met ouders het best opzet en onderhoudt.” KAHO

In de gezondheidssector is de vraag naar bijscholing erg groot: elk jaar volgen honderden verpleegkundigen een postgraduaat of een permanente vorming georganiseerd door de dienst Voortgezette Opleidingen van de KAHO Sint-Lieven. Ann Jaques, coördinator permanente vorming Gezondheidszorg: “Op dit moment zijn de opleidingen ouderenzorg en oncologische zorg veelgevraagd. Die opleidingen zijn modulair gestructureerd, in 3 modules van 50 uur. Dat zorgt voor flexibele instapmogelijkheden voor de cursisten. De modules worden overdag ingericht en zijn gespreid over onze drie campussen, in Gent, Aalst en Sint-Niklaas.” Via bijscholing verhogen verpleegkundigen hun beroepscompetenties en dankzij de beroepstitel krijgen ze ook een loontoeslag. Ook hun werkgevers varen er wel bij. Afdelingen worden immers mee op basis van die beroepstitels erkend. Leen Stevens is programmaverantwoordelijke ouderenzorg: “Daarnaast hebben we ook nog permanente vorming in radioprotectie,  pijn, nutritie, nefrologie, neurologie… en organiseren we vormingen op maat voor ziekenhuizen of instellingen in de zorgsector”. KAHO

Omgaan met diverse ouders

Permanente vorming verpleegkundigen

N9 17

Studentenproject

Eindwerk in de bakkerij

De HUB stuurt haar studenten graag het werkveld in: het perfecte voorsmaakje van de arbeidsmarkt. Voor haar masterproef Handelswetenschappen hielp studente Hilke De Keyser mee met de invoering van een nieuw kwaliteitssysteem in een ambachtelijke bakkerij met 5 vestigingen. Een mooie praktijkervaring voor de economiste in spe.

Elke bakker in België moet nu bij controle door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) kunnen aantonen dat hij de wettelijke voorschriften rond voedselveiligheid, kwaliteit en traceerbaarheid toepast. Bakkerij d’Elst in Schepdaal schakelde HUB-studente Hilke De Keyser in om haar kwaliteitssysteem aan te passen aan die nieuwe autocontrolewet voor brood- en banketbakkerijen.

ontvallen dat ze nog op zoek was naar een masterproefonderwerp om haar academische studie af te ronden. De timing kon niet beter: wij stonden net op het punt om het nieuwe kwaliteitssysteem in onze bakkerij in te voeren. Hilke was de ideale persoon om ons daarbij te helpen, niet alleen door haar economische achtergrond maar ook omdat zij het reilen en zeilen van onze bakkerij al goed kende.”

Perfecte timing

Een voorsmaakje

Nieuwe voorschriften implementeren in een zaak, dat gebeurt doorgaans niet zonder slag of stoot. Voor Bakkerij d’Elst betekende de nieuwe wet zelfs een complete aanpassing van haar kwaliteitssysteem. “Eenvoudiger gezegd dan gedaan: in de praktijk vergt zo’n aanpassing veel werk en vooral veel tijd”, zegt zaakvoerder Els Van Schepdael. “En dat is geen gemakkelijke opdracht als je tegelijk nog eens een zaak moet runnen. Wat extra hulp kwam dus zeker van pas. Die hulp kwam niet bepaald uit onverwachte hoek. Hilke werkte hier al een tijdje als weekendhulp en zij liet zich

De HUB laat haar economiestudenten wel vaker projecten in bedrijven doen, kwestie van al vóór hun afstuderen voeling met de echte businesswereld te krijgen. Hilke De Keyser: “Toen de bakkerij mij vroeg om hen te helpen met het nieuwe kwaliteitssysteem, was ik meteen enthousiast. En ook de HUB vond het een goed idee. Het was de ideale manier om al eens een voorsmaakje te krijgen van een job in het economische werkveld. De werking van de bakkerij zelf kende ik al goed, maar vooraleer ik aan de slag kon gaan, moest ik wel eerst de nieuwe wetgeving voor bakke-

18 N9

rijen en de informatie van het FAVV onder de knie krijgen. Van daaruit zijn we dan vertrokken om het nieuwe kwaliteitssysteem stap voor stap te implementeren.”

Potjes afdekken Maar om een kwaliteitscontrole naar behoren uit te bouwen, moet heel de organisatie mee willen. “Het zijn voor een groot deel de medewerkers die de theoretische voorschriften daadwerkelijk moeten omzetten naar de praktijk”, zegt Hilke. “Naar die motivatie heb ik gepeild met een enquête. Daaruit bleek dat de medewerkers bitter weinig wisten over de nieuwe wetgeving en dat ze liever volgens hun oude werkwijze wilden blijven werken. Dat is logisch: waarom zou je bijvoorbeeld plots elk potje in de diepvriezer gaan afdekken als je niet weet waarom dat noodzakelijk is voor de voedselveiligheid? Ik heb het management daarom aangeraden om een cursus te organiseren voor de arbeiders en bedienden van de bakkerij. We pakten ook samen het bureauwerk aan. Nu is er iemand aangeduid die zich enkele dagen per week conti-

Bakkerij d’Elst schakelde studente Hilke in voor een complete aanpassing van hun kwaliteitssysteem. nu bezighoudt met de administratie, zoals personeelszaken, facturen, opvolging en controle, het checken van de temperatuur van producten die binnenkomen... Vroeger gebeurde dit niet op zo’n gestructureerde en systematische manier.”

te geven over de nieuwe wetgeving. Dat hebben we dan ook gedaan: onlangs kregen zowel de arbeiders als de bediening een volledige dag opleiding. Nu weten ze op welke manier ze precies moeten werken, op welke punten ze specifiek moeten

“Hilke peilde naar motivatie in de bakkerij, suggereerde cursussen over de nieuwe voedselwetgeving en organiseerde een nieuwe aanpak van ons bureauwerk.” Eindmeet in zicht Toen Hilke haar masterproef afrondde, stond het nieuwe kwaliteitssysteem nog niet volledig op poten. “Zoiets vraagt tijd, vooral als je het goed wilt doen”, zegt Els Van Schepdael. “We zijn nu ongeveer anderhalf jaar bezig, maar de eindmeet is in zicht. Zonder Hilke hadden we dat nooit zo snel kunnen afronden. Haar eindwerk was voor ons de ideale aanzet om alles op punt te stellen. Zo had ze ons onder meer aanbevolen om ons personeel een cursus

letten. Hopelijk voelen de medewerkers zich daardoor wat meer gemotiveerd om de voorschriften ook effectief en op systematische wijze toe te passen. De samenwerking met Hilke verliep overigens van een leien dakje. Soms merkte je wel dat ze nog studeerde, want af en toe bleef ze een beetje steken in de theorie, maar zonder haar was dit een zeer lange en moeizame reis geworden.” Ook de HUB was tevreden: Hilke kreeg voor haar masterproef grote onderscheiding. 

D’Elst, geen gewone bakkerij Bakkerij d’Elst startte in 1989 met een heel eigen concept: Patrick Van Schepdael bouwde een ambachtelijk atelier om koude en warme bakkers, traiteurs, feestzalen en restaurants te bevoorraden. Naast het atelier kwam ook een bakkerswinkel. Het concept sloeg duidelijk aan want in 1998 opende d’Elst een tweede winkel in Lennik, gevolgd door Zellik in 2001 en Dilbeek en Halle in 2008. Voor een organisatie in volle uitbreiding kwam de nieuwe autocontrolewet voor brood- en banketbakkerijen een beetje ongelegen. Maar d’Elst wilde natuurlijk zo snel mogelijk kunnen aantonen dat zij de wettelijke voorschriften rond voedselveiligheid, kwaliteit en traceerbaarheid toepassen. Samen met HUB-studente Hilke De Keyser werkten ze aan een complete aanpassing van hun kwaliteitssysteem.

N9 19

studentenproject

01

Ouders mogen gerust zijn ‘Jongeren willen zorgen’, zo klinkt de verrassend positieve conclusie van een recente bevraging van 250 jongeren door studenten Gezinswetenschappen van de HUB. Meer dan de helft van de jongeren geeft aan dat ze later voor hun ouders zullen zorgen. Allochtone jongeren willen hun vader en moeder desnoods zelf verzorgen. Vooral de meisjes dan. Negen op de tien wil het hele pakket voor hun rekening nemen: van praktische over huishoudelijke tot zelfs medische ondersteuning. Jongeren uit autochtone gezinnen denken dat ze hun ouders vooral praktisch en financieel zullen helpen. “Door de vergrijzing zullen steeds meer ouderen ondersteuning nodig hebben. Deze onderzoeksresultaten nuanceren het beeld van de jongeren als de ‘ik-generatie’ die vooral uitgaan en pret maken bovenaan de agenda plaatst”, aldus Gaby Jennes van Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen. HUB

02 Kerstacties voor het goede doel Rond de kerstperiode zamelt de KAHO Sint-Lieven naar goede gewoonte geld in voor kansarmen. Campus Dirk Martens steunt dit jaar het project Clara vzw. Francis Kadaplackal, docent Wijsbegeerte en ethiek, legt uit: “Drie Aalsterse vzw’s die aan armoedebestrijding doen (Mensen voor Mensen, Daenshuis en Niemandsland) willen samen het leegstaande klooster van de zusters Clarissen inrichten voor verenigingen die zich inzetten voor (kans)armen. Voor de verbouwingen hebben ze echter nog heel wat fondsen nodig. Met ons kerstmenu, een speciale kersthappening, een minivoetbalmatch en een kerstmutsenverkoop willen wij ons steentje bijdragen. Bovendien zal een 10-tal studenten uit de opleiding Bouw hen helpen bij de verbouwingen als onderdeel van hun sociale stage.” Campus Waas heeft in de inkomhal een kerstboom gezet waarin kaartjes hangen. Catherine Decraene, communicatieverantwoordelijke Campus Waas : “Studenten en personeelsleden kunnen een kaartje kiezen en een verjaardagsgeschenk kopen voor de persoon die daarop vermeld staat. In de Sint-Jozefparochie vindt dezelfde actie plaats, maar dan met kerstcadeautjes. Zo krijgen de kansarme gezinnen uit de regio toch minstens twee keer per jaar een geschenk.” KAHO

03

Studenten voor studenten

Het taboe rond de geestelijke gezondheidszorg is nog groot. Op 11 februari 2011 proberen de derdejaarsstudenten Verpleegkunde van de KAHO Sint-Lieven, afstudeerrichting Psychiatrische verpleegkunde, de drempel weer wat lager te maken met een studiedag op Campus Waas over geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen. Docent Hilde Lahaye: “Alle geïnteresseerden zijn welkom maar de belangrijkste doelgroep zijn de tweedejaarsstudenten Verpleegkunde. Die hebben immers vaak een verkeerd beeld van de psychiatrie en het werk van de psychiatrisch verpleegkundige. Daarom hebben we psychiatrische verpleegkundigen uitgenodigd die hun eigen ervaringen en hun motivatie om te kiezen voor een job in de psychiatrie komen toelichten.” KAHO

20 N9

studentenproject

Nieuwe studentenvereniging EHSAB (European HUB Student Association Brussels) heet de gloednieuwe studentenvereniging van de HUB. Geen drinkgelag en fratsen, maar onvervalste, degelijke informatie over Europa. “Alle belangrijke politieke en economische beslissingen worden in Brussel genomen. Met een inhoudelijk sterk programma brengen we datzelfde Europa dichter bij de studenten.” Brusselse studenten lopen warm voor Europese initiatieven en instellingen. De impact van Europa op het dagelijks leven is groot, zoveel is duidelijk. Denken we niet alleen aan de monetaire eenmaking, de vrije markt of het Europese landbouwbeleid, maar ook aan Europese initiatieven zoals het ouderschapsverlof, de beschermde streekproducten en de energieprestatiecertificaten. “Toch lijkt datzelfde Europa voor vele HUB-studenten een ver-van-mijn-bedshow. Samen met enkele medestudenten uit de opleiding Handelswetenschappen en Handelsingenieur proberen wij de Europese interesse onder de studenten aan te scherpen met onze studentenvereniging: de European HUB Student Association Brussels, kortweg EHSAB”, vertelt voorzitter Julie Luypaerd.

Europese nieuwsbrief ”Ons openingsdebat ‘European Competitiveness’ zette EHSAB meteen op de

kaart. Met klinkende namen zoals Stefaan Depypere (Europese Commissie), Saïd El Khadraoui (Europees Parlement), Ronald Janssen (ETUC), de professoren Johan Albrecht en Filip Abraham en meer dan 150 geïnteresseerde luisteraars was dit een eerste succes. We plannen ook bezoeken aan Europese bedrijven en instellingen, en tijdens de Internationale week hielpen we met de opvang van buitenlandse studenten. In juni 2011 organiseren we een internationale workshop rond economische integratie.” Leden van EHSAB krijgen tweemaandelijks een Europese nieuwsbrief in hun mailbox. “Onze masterstudenten Vertalen maken een Engelstalige versie van de nieuwsbrief, terwijl de masterstudenten Journalistiek de eindredactie en vormge­ ving verzorgen. We kiezen er expliciet voor om tweetalig te werken: Nederlands om jongere studenten niet af te schrik-

ken, Engels om ons ook internationaal te profileren, vooral naar de internationale studenten toe.”

Board geeft raad De studentenvereniging wordt bijgestaan door een raadgevende Academic Board. De docenten die in de Board zetelen zijn specialisten in Europese thema’s zoals de economische markt, het integratiedossier en de politieke instellingen. Voorzitter en docent aan de HUB, Jan Van Hove: “Veel studenten kiezen doelbewust voor een opleiding aan de HUB, omdat Brussel het beslissingscentrum is van honderden multinationale ondernemingen en Europese politieke instellingen. In de lessen komt het hele Europese spectrum weliswaar aan bod, maar de studentenvereniging geeft aan jonge mannen en vrouwen de kans om Europa ook van binnenuit te ontdekken.” 

N9 21

studentenproject

01

03

Barco bekroont Prestigieuze prijzen winnen: het blijft leuk, zelfs als het stilaan een traditie aan het worden is. En jawel, opnieuw gingen vier Barco-prijzen naar KAHO-projecten. Steven De Lausnay en Thomas Standaert, twee pas afgestudeerde Industrieel ingenieurs Elektronica-ICT, wonnen de Barco-VIK prijs. Onder begeleiding van Nobby Steven ontwikkelde dat duo voor hun masterproef een draadloos communicatiesysteem dat dodehoekongevallen helpt voorkomen. Brecht Van Cauwenberghe en Ruben Williams (foto), oud-studenten van de professionele bacheloropleiding Elektronica, wonnen dan weer de Barco-Bachelorprijs. Voor hun stageproject met Eric Carette als promotor ontwikkelden ze een digital video analyser.

Studenten met Cera-prijzen Céderic De Vuser (Industrieel ingenieur Bouwkunde) vond een oplossing voor de oververhitting in de cafetaria en keuken van het rustverzorgingstehuis Sint-Jozef in Moerzeke. Tim Eggermont (Industrieel ingenieur Elektrotechniek) drong met energiezuinige verlichting de elektriciteitsfactuur terug van het gemeenschapscentrum De Zandloper in Wemmel. En Pieter De Vijlder (Industrieel ingenieur Elektromechanica) adviseerde het AZ Sint-Blasius in Dendermonde om de energieverslindende koelgroepen in de RXafdeling door ventilo-convectoren te vervangen. Knap werk dat hen elk een Cera Award opleverde. KAHO Sint-Lieven was dit jaar goed voor drie van de zes laureaten!

KAHO

02

De Werf onderzocht

Cultuurcentrum De Werf is een trekpleister voor jongeren uit en rond Aalst. Om zijn aanbod en imago nog verder op punt te stellen, krijgt het Cultuurcentrum de hulp van studenten Bedrijfsmanagement van de KAHO Sint-Lieven. De marketingspecialisten zijn gestart met een marktonderzoek bij jongeren in de regio. Studente Marketing Evelien Nyckees: “We onderzoeken hoe jongeren uit de regio cultuur en jeugdwerking zien. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat Aalsterse jongeren vragende partij zijn voor een grote discotheek of fuifzaal in hun stad. Ze willen via Facebook op de hoogte worden gehouden worden van culturele activiteiten en vooral comedy en pokeravonden zijn populair. Zo weet De Werf meteen waarop ze het best verder inzet.” KAHO

22 N9

04

KAHO

Huizenparadox Nederland - België

Nederlandse woningen zijn veel duurder dan Belgische en toch spenderen de Nederlanders ongeveer evenveel aan huisvesting als de Belgen. Katlijn Van Audenaerde, studente Handelswetenschappen aan de HUB, onderzocht in haar masterproef die paradox en sleepte prompt de studentenprijs van de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector in de wacht. “Het zijn vooral de uiteenlopende overheidsmaatregelen die de prijzen op de vastgoedmarkt bepalen. Nederland is met 100 procent hypotheekrenteaftrek extreem royaal, terwijl in ons land de hypotheeklasten slechts geplafonneerd aftrekbaar zijn. Resultaat? In Nederland mogen de woningprijzen tot 20 procent duurder zijn om uiteindelijk als koper toch evenveel centen uit te geven.” De BVS-prijs bedraagt 1.250 euro en bekroont een eindwerk dat een originele bijdrage levert voor de vastgoedsector. “Voor de eerste keer werd de prijs uitgereikt aan een student Handelswetenschappen in avondonderwijs”, zegt een trotse promotor Karolien De Bruyne. HUB

OPLEIDING

Wereldspelers zoals Covidien ‘lenen’ graag topapparatuur van de HUB voor de opleiding van hun klanten.

Bedrijven gebruiken skillslab

In het skillslab van de opleiding Medische beeldvorming van de HUB leren studenten werken met medisch-nucleaire stoffen en met een gammacamera. Een unicum in België. Ook privébedrijven maken er graag gebruik van. Het skillslab maakt studenten vertrouwd met een brede waaier medische beeldvormingstechnieken. Eén van die technieken is de nucleaire variant. “Bij de verhuis naar de nieuwe campus hebben we geïnvesteerd in een hotlabo met een veiligheidskast”, legt praktijklector Hans François uit. “Daar leren onze studenten op een veilige manier de producten bereiden die in de nucleaire beeldvorming nodig zijn. Eerst oefenen ze met water, daarna schakelen ze over op echte, licht radioactieve producten. Het gaat dan vooral om technetium en afgeleiden. In het skillslab doen studenten simulatieoefeningen met isotopen, fantomen en gammacamera. In de praktijk

worden de isotopen in de patiënt ingespoten en hopen ze zich op in een specifiek orgaan.”

Gammacamera Een gammacamera detecteert de straling en brengt het bewuste orgaan in beeld. Een gammacamera was dan ook een tweede belangrijke investering voor het domein nucleaire beeldvorming. Zo leren de studenten hoe ze een patiënt op de camera moeten positioneren en hoe kwaliteitscontroles gebeuren. “Het skillslab functioneert als een simulatieomgeving waar de studenten in veilige omstandigheden alle handelingen aangeleerd krijgen en kunnen oefenen onder begeleiding. Dezelfde handelingen voeren ze tijdens hun stages uit bij patiënten”, beaamt opleidingscoördinator Dirk De Backer.

Onder de indruk Met haar uitgebreide uitrusting is het HUB-skillslab van de opleiding Medische beeldvorming een unicum in België. Zelfs

privébedrijven zijn onder de indruk. Covidien, een wereldspeler op het vlak van de productie van medische radioactieve stoffen, organiseert in het lab opleidingen voor werknemers van zijn klanten. Tot nu toe kwamen technici en verpleegkundigen in de nucleaire geneeskunde al een viertal halve dagen een bijscholing volgen in het skillslab. En er staan er nog op het programma. Intussen lopen er ook onderhandelingen met een andere multinational, die het lab nog een stuk frequenter wil gebruiken voor simulaties met computertomografie. Dirk De Backer: “Het is een win-winsituatie. De wereldspelers willen graag dat studenten met hun materiaal opgeleid worden. De gloednieuwe Campus Brussel - Terranova en het skillslab van Medische beeldvorming kunnen als educatieve setting fungeren voor bedrijven die opleidingen aanbieden in die zeer gespecialiseerde domeinen. Bovendien vergroten we zo de naam­bekendheid van onze medische opleidingen in het werkveld.”

N9 23

ONDERZOEK

Kevin Smet: “We zoeken naar verlichting die een ‘perfect groene’ appel of een ‘perfect geel’ badeendje oplevert.”

Een nieuwe kleurweergaveindex

De kleurweergaveindex vertelt hoe een lamp de kleuren beïnvloedt. Die index dateert echter uit het tijdperk van de gloeilamp. Kevin Smet van het Laboratorium voor Lichttechnologie van de KAHO Sint-Lieven stelt een nieuwe index voor, die beter overweg kan met de huidige spaar- en ledlampen. Kleur zit niet ‘in’ een voorwerp. Het is een samenspel van het voorwerp zelf, de lichtbron en de gevoeligheid van het menselijk oog. Als je het spectrum (de hoeveelheid energie per golflengte) van de lichtbron verandert, verandert de wisselwerking met het voorwerp en dus ook de kleur. Simpel gezegd: het blauw van een smurfpoppetje ziet er onder een gloeilamp niet hetzelfde uit als onder een spaarlamp. En zo komen we bij de ‘kleurweergaveindex’ opgesteld door de CIE (Commision Internationale d’Eclairage).

Niet mee met de tijd “Die index, die wereldwijd gebruikt wordt, vertelt hoe een lamp voorwerpen weergeeft in vergelijking met een referentielamp van dezelfde kleurtemperatuur”, legt Kevin Smet uit. “De index, opgesteld in de gloriejaren van de gloeilamp, komt

24 N9

echter niet altijd overeen met de visuele appreciatie van de kleurkwaliteit bij fluorescentielampen en ledlampen. Op vraag van het Internationaal Technisch Comité TC1-69 (waarin ons lichtlabo trouwens zelf zetelt) van de CIE zoeken internationale onderzoeksgroepen nu naar alternatieve systemen om de kleurkwaliteit van een lichtbron te beoordelen. Ook ons lichtlabo zocht mee.”

Granny en cola Het gebrek van de bestaande kleurweergaveindex is dat ze vertrekt van een referentielamp, die niet noodzakelijk de ‘ideale’ lamp is. Daarom gooide Kevin Smet het over een andere boeg. Zijn referentie is geen lamp, maar wel de interne referentie die mensen in hun hoofd hebben. In het lab liet hij proefpersonen kijken naar bekende objecten die we met een specifieke

kleur associëren: een groene appel, een geel badeendje, een rood colablikje... Die voorwerpen werden gepresenteerd in een testbox. Via ledverlichting werd de kleur van de voorwerpen veranderd. Wat als de perfecte ‘groene appel’ of ‘blauwe smurf’ werd ervaren, kreeg de hoogste score. Een nieuwe index was geboren.

Perfect groen “Met dit systeem kun je lampen beoordelen op basis van wat mensen een perfecte kleur vinden. Het nieuwe systeem werd bovendien in verschillende visuele experimenten met succes uitgetest op een aantal lampen. We kregen alvast positieve commentaren van collega’s uit de sector.” Het finale rapport van het technisch comité van de CIE met aanbevelingen voor alternatieve indexen zou klaar zijn tegen juli 2011. “Maar daarop wachtten we niet. Op basis van ons onderzoek ontwikkelden we zelf al een nieuwe lamp die ervoor zorgt dat objecten er zo goed mogelijk uitzien. Het is een specifieke mix van 4 ledlampen – warmwit, rood, blauw en groen. Mijn volgende opdracht is uitzoeken of er geen culturele verschillen zijn in de appreciatie voor kleuren van bekende objecten.”

ONDERZOEK Ouder worden met een handicap

Dankzij betere medische zorgen worden ook mensen met een handicap steeds ouder. Moeten hun specifieke voorzieningen en diensten zich aanpassen aan hun verouderend profiel of kan de doelgroep ook begeleid worden vanuit de gewone woon- en zorgcentra? Of moet de overheid meer op mantelzorg mikken? Uit een onderzoek van Pragodi blijkt dat we best inzetten op meerdere paarden. Onze buurlanden ondersteunen al langer mantelzorg, de informele zorg die mensen met een handicap krijgen van familieleden, buren of vrienden. België koos traditioneel voor tehuizen met professionele verzorgers. “De bewoners van die instellingen leven steeds langer en dat is een goede zaak”, aldus Joris Van Puyenbroeck, projectleider bij Pragodi, het Onderzoekscentrum voor Praktijkgebaseerd Onderzoek en Dienstverlening van de HUB. “Maar dat gegeven zorgt wel voor twee problemen. Jongere mensen met een handicap die in zo’n instelling willen wonen, komen op een wachtlijst terecht. En de tehuizen zelf krijgen te maken met een vergrijzingsproblematiek.”

Beleidsopties Op vraag van het ministerie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin onderzocht

Inge Vandevyvere, projectonderzoeker bij Pragodi in 2009 en 2010 de mogelijke beleidskeuzes. Ze ging na hoe mensen uit het werkveld en de zorggebruikers zelf tegenover die beleidskeuzes staan. Joris Van Puyenbroeck: “Enkele tientallen experts konden in focusgroepen beleidsvoorstellen doen. We hebben die opgelijst en via een enquête afgetoetst bij een groep van een 170-tal mensen. Eén voorstel was bijvoorbeeld: laat ons alle tehuizen in de gehandicaptensector zodanig aanpassen, dat ze ook de oudere bewoners met dementie kunnen opvangen. Een andere optie was om de mantelzorg te versterken via (betaalbare) thuiszorg. Elke beleidsoptie werd beoordeeld op de wenselijkheid en de haalbaarheid. Zo kreeg het kabinet van de minister een goed beeld van het draagvlak voor elke optie.”

Thuis blijven wonen De conclusie van het onderzoek? We leggen beter niet al onze eieren in één mand. Zowel de woonzorg (die sinds het woonzorgdecreet de ouderenzorg overkoepelt) als de gehandicaptenzorg moeten inzetten op verschillende trajecten. In navolging van het buitenland kan er best ook meer ondersteuning komen van de mantelzorg. Veel mensen willen immers het liefst zo lang mogelijk thuis blijven wonen, in hun vertrouwde omgeving. Joris Van Puyenbroeck: “Het toekomstperspectief is dat de mantelzorger en de professionele zorgverlener de verantwoordelijkheid delen en samen zoeken naar een oplossing op maat. Een van onze voorstellen is om per regio een ‘vraagverduidelijkende’ organisatie aan te duiden die de beide welzijnssectoren goed kent. Deze intersectorale dienst kan de mensen dan begeleiden bij hun zoektocht naar de beste oplossing.”

Woonzorg en gehandicaptenzorg moeten inzetten op verschillende trajecten, waaronder ook mantelzorg. N9 25

AGENDA

4 feb

KAHO

Techniekbeurs

8/15/24 feb

HUB

Junior colleges

22 feb- 8 maa

KaHo HUB

Rechtspraktijk

voor leerkrachten

voor leerlingen

blijf up-to-date

Hoezo, aan techniek hebben je leerlingen een broertje dood? Met de techniekbeurs willen de KAHO Sint-Lieven en de scholengemeenschap Sint-Nikolaas de leerkrachten van het basis- en secundair onderwijs methodes aanreiken om techniek te onderwijzen op een boeiende manier. Leerkrachten kunnen op Campus Waas een dertigtal workshops volgen en meteen ook de nieuwste leermiddelen ontdekken op de leermiddelenbeurs.

Om de drempel naar het hoger onderwijs te verlagen, organiseert de HUB Junior Colleges voor leerlingen uit de derde graad secundair. Twee topdocenten bespreken een actueel thema dat perfect aansluit bij hun leerprogramma. Het Junior College biedt de leerlingen een unieke kans om een academische omgeving van dichtbij te leren kennen en de sfeer van hun toekomstige studentenleven op te snuiven.

De rechtsfaculteit van de HUB organiseert drie avondlezingen voor alumni en andere geïnteresseerden. Op het programma staan ‘Handelspraktijken en consumentenbescherming’, ‘Uw spaargeld: de uitbreiding van de Europese spaarrichtlijn’ en ‘Rechtspraak in het vennootschapsrecht tussen 2007 tot 2010’. De lezingen zijn niet alleen relevant voor de rechtspraktijk maar lenen zich ook tot persoonlijke verdieping.

Info

Info

Info

[email protected] Waar? Campus Waas, Hospitaalstraat 23 in SintNiklaas Wanneer? 4 februari

www.hubrussel.be/juniorcollege Waar? Campus Brussel, Stormstraat 2 in Brussel Wanneer? Wiskunde op 8 februari, milieu en preventie op 15 februari, economie op 24 februari, van 12u30 tot 15u

[email protected] Waar? Campus Brussel, Stormstraat 2 in Brussel Wanneer? 22 februari, 1 maart en 8 maart, van 18u tot 20u

7/14 feb

HUB

Op zoek naar

22 feb/4 maa

KAHO

JE WERKT

24 FEB

KAHO

QUALITY CONTROL

universele grammatica

voor je het merkt

in het klinisch lab

Talen verschillen minder van elkaar dan men denkt. De Italiaanse professor Guglielmo Cinque (Università Ca’ Foscari di Venezia) bestudeert de gemeenschappelijke eigenschappen en schrijft die kern toe aan een aangeboren taalvermogen. In het kader van de Franqui-leerstoel houdt de vermaarde taaldeskundige (Engelstalige) lezingen over onder meer ‘The Internal Structure of the Determiner Phrase: The Syntax and Semantics of Adjectives’.

Afgestudeerd aan de KAHO Sint-Lieven, wat nu? Om afgestudeerden snel aan een job te helpen, organiseert de KAHO een jobbeurs in zowel Gent als Aalst. De jobbeurs speelt in op de vraag van bedrijven en organisaties om aan onze laatstejaarsstudenten (bachelors en masters) vacatures kenbaar te maken. In Aalst nemen meer dan veertig bedrijven deel, in Gent zelfs tachtig.

De navorming ‘kwaliteitscontrole in de klinische biologie’ gaat van start eind februari en richt zich tot medisch laboratoriumtechnologen die in de dagdagelijkse praktijk van een klinisch laboratorium te maken krijgen met staalname, controleen referentiestalen. Deze navorming wordt georganiseerd door de vakgroep Life Sciences van de Technologiecampus Gent in samenwerking met de Belgische Vereniging van Laboratoriumtechnologen en de firma Bio-Rad.

Info [email protected] Waar? Campus Brussel, Stormstraat 2 in Brussel Wanneer? 7 februari en 14 februari, van 13u30 tot 15u30

26 N9

Info Waar? Campus Dirk Martens, Kwalestraat 154 in Aalst Wanneer? 22 februari, van 10u tot 12u30 Info bij [email protected] Waar? Technologiecampus Gent, Gebroeders De Smetstraat 1 in Gent Wanneer? 4 maart, van 9u tot 13u Info bij [email protected]

Info [email protected] Waar? Technologiecampus Gent, Gebroeders De Smetstraat 1 in Gent Wanneer? 24 februari

4 maa

KaHo KAHO

27 maa

KAHO

Eurekaswedstrijd

WANABA-beurs

studeren na bachelor

wetenschap proeven

Een bijkomende opleiding volgen na je bachelordiploma? Op die vraag vind je alle antwoorden tijdens de WaNaBabeurzen. Verschillende instellingen van de Associatie K.U.Leuven geven er een overzicht van alle masterprogramma’s, schakelprogramma’, postgraduaten, voortgezette opleidingen. Op 2 maart kun je bijvoorbeeld naar de K.U.Leuven (zie www.associatie.kuleuven.be/wanaba) maar ook de KAHO Sint-Lieven organiseert een WaNaBa-beurs, op 4 maart.

Jongeren warm maken voor wetenschappelijke, technische en technologische vakken: dat is de doelstelling van de Eurekaswedstrijd. De wedstrijd richt zich tot jongeren van 12 tot 18 jaar. In kleine groepjes werken ze een proef naar keuze uit. Na diverse selectierondes kunnen ze doorstoten tot de grote finale. Eurekas is een project van Technopolis, K.U.Leuven, GROEP-T, KAHO Sint-Lieven, KATHO en Lessius Mechelen.

INFO

Info [email protected] Waar? Technologiecampus Gent, Gebroeders De Smetstraat 1 in Gent Wanneer? 4 maart, van 9u tot 13u

4 maa

HUB

GALABAL

www.eurekas.be [email protected] Waar? Technologiecampus Gent, Gebroeders De Smetstraat 1 in Gent Wanneer? Project indienen ten laatste op 27 maart

tot

4 mei

INFODAGEN KAHO SINT-LIEVEN • 11 maart 2011 van 14u30 tot 17u (enkel op Technologiecampus Gent) • 23 maart 2011 van 14u30 tot 17u • 30 april 2011 van 10u tot 17u • 25 juni 2011 van 10u tot 13u • 3 september 2011 van 10u tot 16u

HUB

VOETVERZORGING

gratis

Eén keer per jaar slaan alle HUB-studentenclubs de handen in elkaar voor het grote HUB-galabal. Na eerdere ‘kleppers’ zoals Regi en Les Truttes strikten ze dit jaar als hoofdact de top-DJ en muziekproducer Peter Luts. Maar ook DJ Polfliet, DJ Sir Vain, Lexic en Les Mecs staan op de affiche. En voor wie even op adem wil komen, wordt de pianobar the place to be. Iedereen is welkom!

Het Groepscentrum Permanente Vorming van de HUB richt elk academiejaar de opleiding ‘Medische pedicure en podotherapie’ in. Zij zoeken vrijwilligers die hun voeten professioneel willen laten verzorgen op Campus Brussel - Terranova. Een win-win situatie voor u en de cursisten: de studenten kunnen praktijkgericht oefenen en u laat – kosteloos en met een gerust gemoed – uw voeten heerlijk in de watten leggen.

Info

De beste manier voor laatstejaarsstudenten om op al hun vragen antwoord te krijgen én sfeer op te snuiven? Zonder twijfel de infodagen! Studenten kunnen er cursussen inkijken, docenten en studenten aan de tand voelen, labo’s bezoeken, studentenverenigingen vergelijken en zich informeren over studiegeld, de prijzen van de cursussen en studietoelages.

www.kahosl.be/infodagen

glitter en glamour

Tickets via [email protected] Waar? Birmingham Palace, Birminghamstraat 112 in Anderlecht (pendeldienst tussen HUB, Stormstraat 2, 1000 Brussel en de feestzaal) Wanneer? 4 maart, deuren vanaf 22u

infodagen

voor al je vragen

INFODAGEN HUB • 16 maart 2011 van 13u30 tot 16u30 • 30 april 2011 van 9u tot 13u • 24 juni 2011 van 13u tot 18u (enkel op Campus HIG) • 25 juni 2011 van 9u tot 13u • 29 juni 2011 van 13u30 tot 16u30 • 3 september 2011 van 9u tot 13u • 3 september van 10u tot 14u (enkel op Campus HIG) • 10 september 2011 van 9u tot 13u www.hubrussel.be/infodagen

PS. OPENLESDAGEN = sfeer opsnuiven

Info Inschrijven via [email protected] t.a.v. Tina Van Mieghem Waar? HUB, Campus Brussel - Terranova, Blekerijstraat 23-29 in Brussel Wanneer? Tot en met 4 mei, elke woensdagavond (uitgezonderd schoolvakanties), om 18u15

Laatstejaarsstudenten kunnen ook proeven van het hoger onderwijs door échte colleges te volgen! Raadpleeg de websites voor meer details. www.kahosl.be/infodagen (> proefdagen) www.hubrussel.be/openlesdagen

N9 27

Sterk lokaal aanwezig met kwalitatief aanbod

Het opleidingsaanbod van de HUB en de KAHO Sint-Lieven Professionele bachelors

Academische bachelors

Agro- en biotechnologie (Sint-Niklaas) Bedrijfsmanagement (Aalst – Brussel) Biomedische laboratoriumtechnologie (Gent) Bouw (Aalst) Chemie (Gent) Elektromechanica (Aalst) Elektronica-ICT (Gent) Elektrotechniek (Gent) Ergotherapie (Brussel) Facilitair management * (Sint-Niklaas) Gezinswetenschappen (Brussel) Kleuteronderwijs (Aalst – Brussel) Lager onderwijs (Aalst – Sint-Niklaas – Brussel) Mechanische ontwerp- en productietechnologie (Gent) Medische beeldvorming (Brussel) Office management (Aalst - Brussel) Optiek & optometrie (Brussel) Orthopedagogie (Brussel) Secundair onderwijs (Sint-Niklaas – Brussel) Sociaal werk (Brussel) Toegepaste informatica (Brussel) Vastgoed (Aalst) Verpleegkunde (Aalst – Sint-Niklaas – Brussel) Voedings- en dieetkunde (Gent) Vroedkunde (Sint-Niklaas)

Business administration (Brussel) Handelsingenieur (Brussel) Handelswetenschappen (Brussel) Industriële wetenschappen (Aalst - Gent) Milieu- en preventiemanagement (Brussel) Rechten (Brussel) Taal- en letterkunde (Brussel) Toegepaste taalkunde (Brussel)

* De opleiding Facilitair management wordt vanaf 2011-2012 aangeboden in Gent (eerste modeltraject)

Masters Biochemie (Gent) Bouwkunde (Gent) Business administration (Brussel) Chemie (Gent) Elektromechanica (Gent) Elektronica-ICT (Gent) Energie (Gent) Handelsingenieur (Brussel) Handelswetenschappen (Brussel) International business economics and management (Brussel) Internationale bedrijfseconomie en –beleid (Brussel) Journalistiek (Brussel) Meertalige communicatie (Brussel) Milieu- en preventiemanagement (Brussel) Tolken (Brussel) Vertalen (Brussel)

Ook over schakelprogramma’s, bachelor-na-bachelors, master-na-masters, voortgezette opleidingen, posthogeschoolopleidingen, seminaries en studiedagen vindt u meer informatie op

www.hubrussel.be en www.kahosl.be