Briefadvies onderwijsspecifieke medezeggenschap Naar meer evidence

gen en het internationale baccalaureaat • Een vlechtwerk van opvang en

onderwijs • Dienstverband, godsdienst en de openbare school • Onderwijs in cultuur • Doelgericht investeren in onderwijs • Waardering voor het leraarschap • Duurzame onderwijsrelaties • Bekostigingsbesluit WHW 2008 • Hoe kan governance in het onderwijs verder vorm krijgen? • Examinering:

draagvlak en toegankelijkheid • Briefadvies wetsvoorstel planningsvrijheid

vo • Versteviging van kennis in het onderwijs • Presteren naar vermogen

Opnieuw in stelling gebracht

based onderwijs • Doortastend onderwijstoezicht • Internationale leerwe-

Jaarboekje 2006

2006

• Briefadvies onderwijsspecifieke medezeggenschap • Naar meer evidence

Jaarboekje 2006

Opnieuw in stelling gebracht

Inhoudsopgave

Woord vooraf

1

Stelling 1

2

Wat moet er gebeuren volgens de raad?

4

Wat vinden anderen ervan?

6

Meer informatie

9

Voor- en naschoolse kinderopvang biedt scholen pedagogische kansen

Stelling 2

11

Extra geld is niet voldoende voor het bereiken van een hoger onderwijspeil Wat moet er gebeuren volgens de raad?

12


16

Meer informatie

21

Stelling 3

22

De school daagt jongeren uit zichzelf te overtreffen Wat moet er gebeuren volgens de raad?

24


28

Meer informatie

33

Woord vooraf

Met welke onderwerpen hield de Onderwijsraad zich bezig in 2006? Dit jaarboekje beantwoordt deze vraag aan de hand van drie actuele stellingen over onderwijs. Onder elke stelling vindt u relevante raadsadviezen uit 2006, mét de reacties van de minister en andere betrokkenen. Zo krijgt u een overzicht van de belangrijkste adviesonderwerpen van het afgelopen jaar, hier en daar aangevuld met aanbevelingen uit andere jaren als die voor de stelling van belang zijn. Dit jaaroverzicht van de Onderwijsraad bevat veel informatie. Voor wie (nog) meer wil weten is er ook het gebruikelijke, administratieve jaarverslag. Dat is, samen met alle andere publicaties van de raad, te vinden op www.onderwijsraad.nl.

Prof.dr. A.M.L. van Wieringen

Drs. A. van der Rest

Voorzitter

Secretaris

Stelling 1

06•

Voor- en naschoolse kinderopvang biedt scholen pedagogische kansen

Briefadvies onderwijsspecifieke medezeggenschap • Naar meer evidence based onderwijs • Doortastend onderwijstoezicht • Internationale leerwegen en het internationale baccalaureaat • Een vlechtwerk van opvang en onderwijs • Dienstverband, godsdienst en de openbare school • Onderwijs in cultuur • Doelgericht investeren in onderwijs • Waardering voor het leraarschap • Duurzame onderwijsrelaties • Bekostigingsbesluit WHW 2008 • Hoe kan governance in het onderwijs verder vorm krijgen? • Examinering: draagvlak en toegankelijkheid • Briefadvies wetsvoorstel planningsvrijheid vo • Versteviging van kennis in het onderwijs • Presteren naar vermogen

Inderdaad. Basisscholen moeten vanaf het schooljaar

Kinderen brengen, ook op zeer jonge leef-

goed vlechtwerk van gezin, zorg, opvang

2007/2008 voor- en naschoolse opvang organiseren

tijd, een deel van hun tijd door buiten

en onderwijs geeft kinderen de kans zich

voor hun leerlingen als de ouders daarom vragen.

het gezin waarin ze opgroeien. Ongeveer

optimaal te ontwikkelen. Te denken valt

Scholen krijgen er dus een taak bij. Als ze daarvoor

20% van alle kinderen onder de vier jaar

aan voorschoolse programma’s die helpen

bezoekt een kinderdagverblijf. Daarnaast

achterstanden bij kleuters te voorkomen,

aan de arbeidsmarkt. De raad vindt al langer dat een

gaat meer dan de helft van alle twee- en

of aan huiswerkbegeleiding en sportfacili-

sluitend arrangement van zorg, opvang en onderwijs

driejarigen naar een peuterspeelzaal. Op

teiten in de naschoolse opvang.

kinderen betere ontwikkelingskansen biedt.

bijna elke Nederlandse basisschool blijven leerlingen over, en 9% van alle leerlingen gaat naar de voor- of naschoolse opvang.

De verwachting is dat dit laatste cijfer zal toenemen als scholen verantwoordelijk

zijn voor de organisatie van deze vorm van

Voorbeeld van een mogelijke dagindeling van een basisschoolkind

opvang. Een deel van de opvoeding van

kinderen vindt dus buitenshuis plaats. Dat

heeft gevolgen voor het onderwijs. Scholen

uur

18:3 0

situatie, maar ook op die in de opvang. Een

r

moeten niet alleen inspelen op de thuis

uu

zijn dan een middel om ouders deel te laten nemen

0

voldoende worden toegerust, dan kan de opvang méér

7: 3

Jaarboek

Tijd

Aantal uren

Soort activiteit

07.30 – 08.30

1

Voorschoolse opvang

08.30 – 11.45

2,75

Onderwijs

11.45 – 13.00

1,25

Tussenschoolse opvang, overblijven

13.00 – 14.45

1,75

Onderwijs

14.45 – 18.30

3,75

Naschoolse opvang


Koppel de opvang aan het basisonderwijs, maar geef scholen de tijd voor de organisatie

Geef scholen de tijd om de voor- en naschoolse

De raad schetste vier mogelijke scenario’s voor

opvoeding, opvang én educatie aanbiedt. Er is een

opvang te regelen én laat ze zelf een passende

het organiseren van de opvang, met als uitgangs-

afdeling voor de basisschool, een kindercentrum

vorm kiezen. Het vervlechten van opvangvoorzie-

punt voor de kwaliteit de Wet kinderopvang. De

voor de opvang van nul- tot vierjarigen en een

ningen en onderwijs is goed voor de doorlopende

eenvoudigste manier is dat scholen een overeen-

afdeling voor zorg en educatie in buitenschoolse

ontwikkelingslijn van kinderen. Dit advies gaf

komst sluiten met aanbieders van buitenschoolse

tijd voor vier- tot en met twaalfjarigen. Dit laatste

de raad de minister in reactie op de motie-Van

opvang, zoals dat nu al regelmatig gebeurt. In de

scenario bouwt voort op het advies Spelenderwijs,

Aartsen-Bos (september 2005), die scholen wilde

praktijk blijken veel scholen voor dit ‘makelaars-

dat de raad uitbracht in 2002 (zie ‘Meer informa-

verplichten om vanaf 1 januari 2007 voor- en

model’ te kiezen. Een tweede mogelijkheid is dat

tie’ op pagina 9).

naschoolse opvang aan te bieden. De raad wilde

scholen zélf een stichting voor kinderopvang

dat scholen vanaf deze datum aantoonbaar hun

oprichten. In het derde scenario verzorgen basis-

best zouden doen om de opvang te regelen, maar

scholen onderwijsgebonden opvang die bijdraagt

dat de verplichting pas in 2010 in de onderwijswet

aan de kerndoelen van het onderwijs. In de laatste

zou worden opgenomen.

variant ziet de raad een instelling voor zich die


Reacties op het advies over de buitenschoolse opvang

Het advies over de voor- en naschoolse opvang was getiteld Een vlechtwerk van opvang en onderwijs. Het kreeg direct na verschijning in februari 2006 veel aandacht in kranten, op televisie, internet en radio, en later ook in (vak)tijdschriften. De reacties uit het onderwijsveld waren overwegend positief. De Onderwijsbond CNV noemde

Reactie minister Eind april namen de minister en het kabinet het advies van de raad over om scholen per 1 januari 2007 een inspanningsverplichting te geven. Scholen moeten sinds deze datum inventariseren wat ouders willen, en overleggen met kinderopvangorganisaties in hun omgeving. Scholen die dat willen, kunnen al starten met de voor- en naschoolse opvang, of de voorzieningen die ze al hebben uitbreiden. De resultaatverplichting komt echter vroeger dan de raad wilde: scholen zijn vanaf het schooljaar 2007/2008 verplicht om de organisatie van de opvang op zich te nemen als ouders daarom vragen. De kwaliteit moet voldoen aan de Wet kinder opvang en de school kiest samen met de ouders het organisatiemodel.

het een ‘wijs en realistisch’ advies. Ook de Besturenraad (organisatie voor het christelijk onderwijs) kon zich er in grote lijnen in vinden. De AVS (Algemene Vereniging van Schoolleiders)

ook had de raad duidelijker moeten formuleren

personeel voor de voor- en naschoolse opvang.

was blij met de ‘gebalanceerde’ visie van de raad

hoe de extra inzet van het management en de

Bovendien vond de AOb het niet juist om buiten-

en de voorgestelde gefaseerde invoering van de

taakverbreding gewaardeerd moesten worden.

schoolse activiteiten als muziek en sport te laten

opvang. De AVS vond wel dat de raad duidelijker

De AOb (Algemene Onderwijsbond) vond dat het

voldoen aan de eisen voor de kinderopvang.

had moeten zijn over de verantwoordelijkheids-

advies een aantal stappen in de goede richting

De bond pleitte voor een duidelijke scheiding in

verdeling tussen de school en de gemeente, en

zette, maar miste het adviesrecht van onderwijs-

financieringsstromen om te voorkomen dat het

“We kunnen kinderen stimuleren vanuit hetzelfde pedagogische klimaat” Peter Notten, directeur kinderopvangorganisatie Korein en voorzitter van het Branchebestuur Kinderopvang (Maatschappelijk Ondernemers groep): “Opvang koppelen aan de basisschool vind ik een goed uitgangspunt. We kunnen het vanaf augustus 2007 goed organiseren, want er is al veel gedaan. Met de koppeling kun je de ontwikkeling van een kind stimuleren vanuit hetzelfde pedagogische klimaat en vanuit dezelfde visie. Tijden sluiten beter aan en er is een goede aansluiting tussen wat er op school, in de naschoolse opvang en in de vrije tijd gebeurt. Dat is goed voor de sociale, cognitieve en motorische ontwikkeling van kinderen. In Nederland denken wij dat je niets hoeft

te kunnen om kinderen op te voeden, maar in de ons omringende landen is het heel gebruikelijk dat er professionals aan te pas komen. De in te zetten professionals moeten wel een aantrekkelijk takenpakket krijgen. Wij zien het liefst combinatiefuncties waar dagopvang, peuterwerk, voor-, tussenen naschoolse opvang onderdeel van uitmaken, en eventueel ook de functie van klassenassistent. De school krijgt hiermee een belangrijker aandeel in de begeleiding van opgroeiende kinderen. Maar wij gaan veel meer uit van de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de school, de ouders en de kinderopvangorganisatie. En wij nemen het kind als uitgangspunt.”

Meer informatie

De aanbevelingen over de opvang komen uit het advies Een vlechtwerk van opvang en onderwijs (februari 2006). Het bouwt voort op eerdere adviezen van de raad. In Spelenderwijs (2002) pleitte de raad al voor het creëren van één voorschoolse voorziening voor opvang en educatie. onderwijs mee gaat betalen aan de kinderopvang.

Woordvoerders van de VVD en de PvdA, de initia

Deze zogenoemde kindercentra voor nul- tot vier-

De Bond KBO (besturenorganisatie voor het katho-

tiefnemers van de motie-Van Aartsen-Bos, rea-

jarigen zouden in de plaats moeten komen van de

lieke primaire onderwijs) steunde het door de

geerden afwijzend op het advies om scholen meer

kinderdagverblijven (opvangvoorzieningen) en de

raad voorgestelde tijdpad, maar was van mening

tijd te geven. VVD-voorman Van Aartsen sprak

peuterspeelzalen (meer gericht op voorschoolse

dat de vier modellen voor de opvang niet de enige

van een ‘modderig middenveld’ dat probeerde het

educatie).

modaliteiten moeten zijn: schoolbesturen moeten

beleid ‘te traineren’. PvdA en VVD hielden beide

vrij zijn in hun aanpak.

vast aan een wettelijke verplichting voor scholen

Alle publicaties zijn te vinden en te bestellen via

in 2007.

de website: www.onderwijsraad.nl

“Kinderen moeten niet de hele dag buitenshuis werken” Rita Dijkstra, directeur van basisschool de Utrechtse Schoolvereniging: “In mijn opvatting zijn kinderen in eerste instantie gezinskinderen en geen schoolkinderen: de school houdt op, het gezin blijft. Het lijkt me van wezenlijk belang voor de rest van je leven om een goed thuisgevoel te ontwikkelen. Kinderen moeten niet de hele dag buitenshuis ‘werken’. Volwassenen overzien een week, verheugen zich erop dat ze maar één avond weg hoeven. Kinderen niet, het overkomt hen. Daarbij is het goed om kinderen niet aan stress bloot te stellen. Hun lichaam en hun hersentjes hebben op tijd rust nodig, die mogelijkheid hebben zij, als het goed is, thuis veel meer. Op de buitenschoolse opvang is er toch weer de druk van de groep, de leidsters, en het late thuiskomen. Ik zou liever zien dat de

politiek en de werkgevers jonge gezinnen in staat stellen om dagelijks vroeg te stoppen met werken om meer ongedwongen tijd voor thuis te hebben. Ouders kunnen de twee uur die zij ‘s middags eerder stoppen ’s avonds inhalen. Zo krijgen we op de scholen weer kinderen die van huis uit gewend zijn in een (gezins)groep te leven. Ik heb niet de indruk dat kinderen socialer worden van de buitenschoolse opvang. Omdat ze op veel te jonge leeftijd voor zichzelf moeten opkomen, kweken we juist meer egocentrische mensen. Natuurlijk zijn er situaties waarin kinderen beter af zijn op de opvang dan thuis. Voor de kinderen die het betreft moeten we alles doen om ze een zo goed mogelijke jeugd te geven en dan zou de opvang onderdeel kunnen uitmaken van gezinsbegeleiding.”

11

10

Stelling 2

06•

Extra geld is niet voldoende voor het bereiken van een hoger onderwijspeil


Alleen extra geld is inderdaad niet voldoende. Neder-

Goed opgeleide burgers stellen onze toe-

welvaart, maar ook uit besparingen in de

land wil als kennisnatie tot de Europese top behoren.

komstige welvaart veilig. In de wereld

sociale zekerheid, criminaliteitsbestrijding

Daar is geld voor nodig, zowel uit de publieke als uit

economie draait het immers om kennis.

en gezondheidszorg. Het onderwijs ver-

de private sector. Maar met meer investeringen al-

Onderwijs vervult een sleutelrol in onze

dient daarom behalve meer financiële, ook

samenleving. Op dit moment bedraagt de

meer maatschappelijke waardering.

léén zijn we er niet. Het geld moet ook op een slimme

manier worden ingezet. We moeten het besteden

aan maatregelen die veel opleveren en waarvan de

onderwijsbegroting 29 miljard euro. De

effectiviteit bewezen is. Doelgericht investeren dus.

raad denkt dat er in de komende tien jaar

Daarnaast is het zaak de betrokkenheid van de sa-

enkele miljarden euro’s extra nodig zijn

menleving bij en waardering voor het onderwijs te

voor doelgerichte investeringen. Met dat

vergroten.

8000

8000

geld kunnen meer Nederlanders een hoger opleidingsniveau bereiken en is ook de

kwaliteit van het onderwijs in alle sectoren

6000

te verbeteren. Er is vooral meer geld nodig voor het leraarschap. Investeren in onderwijs, zowel met publieke als met private middelen, betaalt zich op termijn terug.

De maatschappelijke opbrengsten bestaan niet alleen uit het veilig stellen van onze

Totale uitgaven (in dollars) die onderwijsinstellingen doen voor kernactiviteiten per leerling/student

Gebaseerd op gegevens uit 2003, uit: Organisation for Economic Coordination and Development, 2006: Education at a glance.

4000

Verenigde Staten Vlaanderen (België) Zweden Duitsland Engeland (VK) Nederland Australië Frankrijk Nieuw Zeeland

Jaarboek

12


13

Zorg voor meer publieke en private investeringen in onderwijs Investeer meer in het onderwijs, maar besteed het geld aan maatregelen die het hoogste rendement opleveren en waarvan de effecten bewezen zijn. De raad hecht aan evidence based onderwijsbeleid: beleid dat is gestoeld op onderzoek, kennis

Versterk de functie van leraar

en ervaringen (zie ‘Meer informatie’ op pagina 21).

ook stelling 1), het voorkomen van leerachterstan-

De raad heeft een investeringsagenda gepresen-

den en het leraarschap. Extra private middelen

Eén van de ambities uit de investeringsagenda is: versterk de functie van leraar. De raad bracht een

teerd voor het onderwijs voor de komende tien

zijn – in combinatie met publieke – beter in te

apart advies uit over dit onderwerp. De komende

jaar. Daarin staan acht ambities: kinderopvang-

zetten in het niet-leerplichtige onderwijs, met

jaren worden forse lerarentekorten verwacht,

voorzieningen stimuleren, achterstanden voor-

name in het hoger onderwijs. Hier gaat het vooral

vooral in het voortgezet onderwijs. Naast de

komen, de functie van de leraar versterken, alle

om maatwerk en differentiatie. De raad wil top-

tekorten speelt downgrading een rol: eerstegraads

talenten benutten, internationalisering integreren

studies realiseren: intensiever en kleinschaliger

leraren worden steeds meer vervangen door

in het onderwijs, de cultuurpedagogische taak

onderwijs voor 20% van de studenten. Als in het

tweedegraads collega’s, voor wie weer onderwijs-

van het onderwijs verstevigen, een leven lang

hoger onderwijs de kwaliteit verbetert en de over-

assistenten in de plaats komen.

leren bevorderen en de onderwijsinfrastructuur

heid een ruimhartiger beurzenbeleid voert, dan

opwaarderen.

kunnen particulieren meer bijdragen via gelei-

Om het vak aantrekkelijker te maken is niet alleen

delijk oplopende collegegelden. Tot slot zou de

meer geld nodig, maar ook een kwaliteitsimpuls:

Extra publieke middelen moeten ten goede komen

aftrekbaarheid van studiekosten voor werknemers

een beter loopbaanperspectief (met name voor

aan het leerplichtige onderwijs, en dan vooral aan

moeten worden verruimd, om werkende mensen

academisch opgeleide leraren), betere betaling en

de eerste drie punten: opvangvoorzieningen (zie

de kans te geven door te leren.

een verhoging van het opleidingsniveau.

14

15

Verstevig de cultuurpedagogische taak van scholen De raad wil de arbeidsvoorwaarden verbeteren,

Een andere ambitie uit de investeringsagenda is:

maar pleit ook voor de mogelijkheid om bonus-

verstevig de cultuurpedagogische taak van het

wijs, de cultuursector en de overheid. Educatie is dus

sen te geven aan leraren die werken in regio’s of

onderwijs. Ook deze aanbeveling is uitgewerkt in

een kerntaak van culturele instellingen. Die moeten

vakgebieden met de grootste tekorten. Daarnaast

een apart advies, uitgebracht door de Onderwijsraad

daarvoor voldoende tijd en geld reserveren en niet

moet het opleidingsniveau van ten minste 10%

en de Raad voor Cultuur gezamenlijk. De belang-

als eerste hierop bezuinigen. Ook pleiten de raden

van de leraren omhoog. Docenten die een speciale

rijkste boodschap is dat alle basisscholen gebruik

voor voldoende deskundige leraren. Pabostudenten

masteropleiding volgen of hun werk combineren

moeten kunnen maken van een specifieke regeling

moeten in ten minste één kunstvak afstuderen en er

met promotieonderzoek komen in aanmerking

voor cultuureducatie. Scholen krijgen via deze rege-

zou een opleiding Culturele en Kunstzinnige Vorming

voor een diplomaopslag. De raad vindt in zijn

ling een geoormerkt budget dat hun de kans geeft

(CKV) op hbo- en universitair niveau moeten komen.

algemeenheid dat uitblinkende docenten beter

een visie uit te werken én een samenwerking op te

Gemeentelijke en provinciale overheden kunnen een

beloond moeten worden. Tot slot is een parle-

bouwen met culturele organisaties. Nog niet alle

brug slaan tussen onderwijs en cultuur door net-

mentair onderzoek nodig naar de positie van

scholen hebben aanspraak gemaakt op het geoor-

werken te bevorderen, intermediaire organisaties te

de leraar. De Tweede Kamer kan hiermee tevens

merkte budget. De raden vinden dat dit eerst moet

steunen en prestatieafspraken te maken met cultu-

een signaal afgeven de problematiek serieus te

gebeuren, voordat het geld voor cultuureducatie kan

rele instellingen.

nemen.

opgaan in de lumpsum. De raden vinden verder dat de versterking van cultuureducatie nadrukkelijk een

gezamenlijke verantwoordelijkheid is van het onder-

16


17

Reacties op het advies over meer investeringen in onderwijs

Reacties op het advies over de leraar

De investeringsagenda verscheen in juni 2006

onderwijs. In de zomer verschenen meerdere

Dit advies, getiteld Waardering voor het leraar-

waren bang voor ‘scheve ogen’, voorstanders

onder de titel Doelgericht investeren in onderwijs.

‘kennisinvesteringsagenda’s’: onder andere van

schap, was niet gericht aan de minister maar

juichten het toe om leraren die extra hun best

Korte krantenberichten over het advies zoomden

het Innovatieplatform van premier Balkenende,

aan de Tweede Kamer. Het kreeg van alle uitge-

doen of meer vakkennis hebben, beter te belo-

vooral in op ‘het bijspijkeren van leerlingen in

van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en

bracht adviezen in 2006 de meeste aandacht in

nen. Allemaal waren ze het erover eens dat er een

de weekeinden en de vakanties’ (de aanbeveling

Technologiebeleid (AWT) en van de Raad van

de media. NOS Teletekst meldde direct na ver-

behoorlijke cultuuromslag nodig zou zijn om de

om dreigende leerachterstanden tegen te gaan

Economisch Adviseurs (REA). Allemaal pleitten ze

schijning op 31 augustus dat de Onderwijsraad

aanbevelingen in praktijk te brengen.

door extra onderwijstijd in te bouwen). Ook de

voor extra publieke én private investeringen in

bonussen voor docenten met een academische

verhoging van het collegegeld, het invoeren van

het onderwijs om het gemiddelde kennisniveau

opleiding, werkzaam in tekortvakken en in lastige

De meeste onderwijsbonden waren blij met de

taaltoetsen voor het opsporen van achterstanden,

van de basisschool tot en met het bedrijfsleven te

regio’s wilde invoeren. Dat was ook de belangrijk-

analyse van de Onderwijsraad en schaarden zich

en het advies om zittenblijven op de basisschool

verhogen. En ook al moet het onderwijs voor de

ste boodschap in de stroom nieuwsberichten die

achter het pleidooi om leraren beter te belonen,

te vergemakkelijken kregen aandacht.

verdeling van overheidsgeld flink concurreren met

loskwam in andere media. Kranten en tijdschriften

hoger op te leiden en meer carrièreperspectief te

de zorg, het openbaar bestuur en de veiligheid,

lieten schoolleiders en leraren aan het woord

geven. Een aantal vakorganisaties verwachtte ech-

De Onderwijsraad was niet de enige organisa-

alle grote politieke partijen namen het pleidooi

die onderling verdeeld waren over de door de

ter meer heil van een algehele salarisverhoging

tie die een investeringsplan uitbracht voor het

voor meer investeringen in het onderwijs over.

raad bepleitte loondifferentiatie. Tegenstanders

en van een verlaging van de werkdruk dan van

Reactie minister Minister Van der Hoeven reageerde samen met staatssecretaris Van Gennip (Economische Zaken) in december op de investeringsagenda’s van de Onderwijsraad, het Innovatieplatform, de AWT en de REA. De bewindslieden waren positief over de adviezen. Ze onderschreven de noodzaak om al het in ons land aanwezige talent volledig te benutten en daarin gericht te investeren. Ze gaven aan dat het kabinet al fors geïnvesteerd heeft in de kenniseconomie en dat veel van de aanbevelingen liggen in het verlengde van wat al in gang is gezet. Expliciet vermeldden de bewindslieden dat het kabinet bij de voorgestelde maatregelen steeds goed heeft gekeken naar het rendement ervan. Tot slot stelden ze dat het aan een volgend kabinet is “om te bepalen of, in hoeverre en op wat voor manier, hieraan een vervolg zal worden gegeven”.

“Ik zie niets in bonussen voor regio’s of vakken met tekorten” Gerard ter Bogt, adjunctdirecteur OSG Erasmus in Almelo: “Het vak van leraar staat in een negatief daglicht en daar moeten we iets aan doen. Dat kan via de salarissen: als een leraar goed is mag hij wat mij betreft sneller méér verdienen dan zijn collega’s. Als de variatie in belonen maar gebeurt op basis van competenties en kwaliteiten. Dat betekent ook dat er een goed beoordelingstraject moet komen. Ik zie niets in bonussen voor regio’s of vakken met tekorten. Je moet niet van meet af aan bepaalde groepen meer betalen. Docenten moeten eerst iets neerzetten. De opleidingsgraad vind ik ook geen goed criterium voor variatie: een tweedegraads docent kan zich met hart en ziel inzetten en moet net zoveel kunnen verdienen als zijn eerstegraads collega. Wat voor het vak misschien wel belangrijker is dan het salaris, zijn de overige arbeidsvoorwaarden. Het leraarschap wordt een stuk aantrekkelijker als er meer ruimte is voor scholing en overleg én als de faciliteiten verbeteren: een behoorlijke werkruimte voor docenten, goede apparatuur en andere middelen. Docenten moeten eenvoudigweg meer tijd en middelen krijgen om hun vak goed uit te oefenen. Die kwaliteitsverhoging kost wel meer geld.”

18

19

Reactie minister Minister Van der Hoeven zag het advies als een steun in de rug om “het gevoel van urgentie bij alle betrokkenen nog eens op te roepen”. In een reactie schreef ze dat er op landelijk niveau al veel afspraken waren gemaakt en dat de scholen nu aan zet zijn. Er is al veel gedaan aan het verbeteren van loopbaanperspectief, aan professionalisering van onderwijspersoneel en het openen van de arbeidsmarkt, aan het verhogen van de aanvangssalarissen, aan decentrale schoolbudgetten die ruimte geven voor functieen beloningsdifferentiatie en aan de salarissen van schoolleiders. Scholen hebben al de mogelijkheid om met een gestructureerd personeelsbeleid differentiatie toe te passen. Een hogere beloning voor specifieke vakken en regio’s vond Van der Hoeven het overwegen waard. Bij de behandeling van de onderwijsbegroting in oktober maakte ze vijf miljoen euro vrij om 200 leraren uit het basisonderwijs en afgestudeerde pabostudenten in te zetten als zij-instromers in het voortgezet onderwijs.

vervolgopleiding te doen), meer ondersteunend personeel, bestrijding van uitval én onderwijs voor peuters en kleuters voordat ze naar de basisschool gaan. Het advies aan de Tweede Kamer om een parlementair onderzoek te starten naar de positie van de leraar werd niet door iedereen goed ontvangen. De AOb reageerde welwillend op het voorstel, en de profielcommissies (door de minister geïnstalleerd om te adviseren over de toekomst

docentenbonussen. De schaarstetoeslagen kre-

wel, net als de Bond KBO en de Bond KBVO, het

van de tweede fase) hebben zich inmiddels uit-

gen de minste steun. Marleen Barth van het CNV

idee van belonen naar prestatie de moeite waard

gesproken voor een onderzoek door een staats-

verwoordde het zo: “Waarom zou je een slechte

om verder uit te werken. De AOb kwam een week

commissie. PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer was

leraar economie een opslag geven terwijl een

na verschijning van het raadsadvies met een

bij de presentatie van het advies positief over het

betere leraar Nederlands die niet krijgt?” Ook de

manifest dat opriep om 4,5 miljard euro te inves-

voorstel. Haar CDA-collega Jan de Vries vond een

VOO (Vereniging voor Openbaar Onderwijs) vond

teren in onder andere een betere beloning van

onderzoek overbodig.

de schaarstetoeslag lastig. De vereniging vond

leraren, meer scholing (zoals het recht om een

“Ik ben toevallig verliefd op mijn baan” Caroline van der Voort, lerares Scheikunde scholengemeenschap Northgo in Noordwijk: “Ik heb zelf een universitaire opleiding en ik vind het frustrerend dat tweedegraads docenten net zoveel verdienen als ik. Want ik ben breder inzetbaar en ik heb meer geïnvesteerd in mijn opleiding. Op dit moment hebben schooldirecties al de mogelijkheid om loondifferentiatie toe te passen. Helaas komen de hogere salarissen vaak niet terecht bij de onderwijsgevenden, maar worden ze opgehangen aan nevenfuncties zoals coördinator of voorzitter van de medezeggenschapsraad. Die vorm van loondifferentiatie heeft dus niets met onderwijskundige kwaliteiten te maken.

Ik zou zeggen: kijk bij de waardering in de eerste plaats naar het opleidingsniveau van leraren, in combinatie met hun didactische kwaliteiten. Ga maar in de klassen kijken en beoordeel mensen. Laat het salaris van de goede leraren doorgroeien naar een beloning op academisch niveau, in plaats van ze hun leven lang in dezelfde schaal te houden. Dat is de enige manier om meer academici voor de klas te krijgen én te houden. Ik ben toevallig verliefd op mijn baan: leuke collega’s, werken met jongeren, en vakinhoudelijk heb ik heel veel vrijheid om leuke projecten te doen. Maar ik mis wel heel erg de financiële prikkel.”

Meer informatie

20

De investeringsagenda verscheen onder de titel Doelgericht investeren in onderwijs (juni 2006). De aanbevelingen voor evidence based onderwijsbeleid bouwen voort op het advies Naar meer evidence based onderwijs, dat in januari 2006 is verschenen en

Reacties op het advies over cultuureducatie

al is behandeld in het Jaarboekje 2005. Het advies over de versteviging van cultuuredu-

budget voorlopig in stand te houden, de deskun-

catie is uitgebracht door de Onderwijsraad én de

digheid van leraren te bevorderen en de samen-

De aanbevelingen over de versterking van de positie

Raad voor Cultuur. De meeste reacties kwamen

werking tussen culturele instellingen en scholen

van de leraar komen uit het advies Waardering voor

uit de cultuursector. Organisaties als de Stichting

te intensiveren. Ze vroegen aandacht voor het

het leraarschap (augustus 2006). In Opleiden in de

Erfgoed Actueel, Cultuurnetwerk Nederland, de

gebrek aan mensen en middelen bij vooral de

school (2005) heeft de raad al gepleit voor het verster-

Stichting CJP, de Stichting Kunstconnectie VKV, de

kleinere culturele instellingen, die vaak afhanke-

ken van de functie van een specifieke groep leraren:

Stichting Lezen en de Vereniging van Openbare

lijk zijn van vrijwilligers en daarom moeite heb-

de zij-instromers.

Bibliotheken waren positief. Ze schaarden zich

ben hun educatieve taak uit te voeren.

achter de aanbevelingen om het geoormerkte

De aanbeveling over cultuureducatie komt uit het advies dat de Onderwijsraad uitbracht samen met de Raad voor Cultuur en dat is getiteld Onderwijs in cultuur (april 2006). Alle publicaties zijn te vinden en te bestellen via de website: www.onderwijsraad.nl

Reactie minister Minister Van der Hoeven nam de aanbeveling over om de stimuleringsregeling voor cultuureducatie te verlengen, maar ze koos voor een verlenging met één jaar in plaats van de geadviseerde drie jaar. Daarnaast kondigde ze aan afspraken te maken met het Platform Kwaliteit en Innovatie in het primair onderwijs over de besteding van gelden voor cultuureducatie. Voor het voortgezet onderwijs stelde de minister voor een helpdesk op te zetten voor de oprichting van Cultuurprofielscholen en speciaal voor hen een keurmerk te ontwikkelen. Ze gaf ook aan de pilots cultuureducatie in de lerarenopleiding voortgezet onderwijs verder uit te breiden en de al lopende stimuleringsprogramma voor de pabo’s voort te zetten. De culturele instellingen ondersteunde ze door 1,2 miljoen euro extra ter beschikking te stellen voor vernieuwende cultuureducatieve projecten.

21

23

22

Stelling 3

06•

De school daagt jongeren uit zichzelf te overtreffen


Jaarboek

Dat is zeker de opdracht van de school. Het onder-

Elke inwoner van Nederland verdient de

Om alle talenten te benutten moeten we

wijs moet jongeren stimuleren om de top van hun

kans zich maximaal te ontplooien en daar-

meer aandacht besteden aan de inhoud

kunnen te bereiken. Zo kunnen we alle talenten

mee persoonlijke welvaart te verwerven.

van het onderwijs. Maar er is ook aandacht

benutten en onderpresteren tegengaan. Want ook al

Maar ook als kennissamenleving zijn wij

nodig voor de vorm: meer maatwerk en

gebaat bij het streven om ieders capaci-

differentiatie. Het is niet langer voldoende

bij (hoog)begaafde leerlingen, maar ook bij jongeren

teiten te benutten. Kennis is ons kapitaal.

om grote groepen leerlingen hetzelfde pro-

die een gemiddeld cognitief vermogen hebben of daar

Er is nog te veel capaciteit onbenut. In het

gramma aan te bieden. We moeten niet al-

onder zitten. Daar moeten we iets aan doen.

basis- en voortgezet onderwijs varieert het

leen uitgaan van het aanbod, maar ook van

percentage leerlingen van een groep dat

de capaciteiten van de leerling. We willen er

onderpresteert, maar meestal ligt het tus-

immers uithalen wat erin zit.

presteren de meeste leerlingen naar vermogen, er

zijn er die dat niet doen. Onderpresteren komt voor

sen de 10% en 18%. En ook voor degenen die wél presteren naar vermogen kunnen

Percentage leerlingen dat onderpresteert t.o.v. eigen IQ-score (in %)

we de lat wat hoger leggen. Met onze cultu-

Groep 4

rele achtergrond, welvaart, technologische

Type onderbenutting

ontwikkeling en ambities mogen we best

Taal achter t.o.v. IQ

iets harder lopen.

Rekenen achter t.o.v. IQ

20 15 10

5 0

Groep 6

Groep 8

24


Verstevig de kennis in alle onderwijssectoren

25

Ga onderpresteren tegen door maatwerk te leveren

Internationaal doet ons onderwijs voor jongeren

van leerlingen en studenten (extern) laten toetsen,

Lever maatwerk in het basisonderwijs en het

De overheid moet de scholen ondersteunen bij het

tot vijftien jaar goed mee. Toch zijn er indicaties

juist omdat de instellingen zelf verantwoordelijk

voortgezet onderwijs. Daarmee bereiken meer

leveren van maatwerk. Dat kan bijvoorbeeld met

dat we niet tevreden mogen zijn met het bereikte

zijn voor de inrichting van hun onderwijs. Bij vrij-

jongeren de top van hun kunnen. Zet daarvoor de

subsidies, het maken van afspraken, het geven

kennisniveau. De raad roept alle instellingen in

heid in het ‘hoe’ hoort ook duidelijkheid over het

meest effectieve maatregelen in. Te denken valt

van voorlichting of het laten verrichten van onder-

vooral het hoger onderwijs op om deze leemten

‘wat’. Eens in de vijf jaar zou voor elk vak een

aan extra leertijd (na school, in de weekeinden

zoek. Ook zou een format moeten worden ontwik-

op te sporen en te repareren. De minister van

kern moeten worden bepaald. Bovendien mogen

en in de vakanties), een goede registratie van de

keld voor een eindrapport van de basisschool om

Onderwijs moet die reparatieprogramma’s ruim-

we een hoger niveau verwachten van leerlingen,

prestaties van leerlingen (via eigen waarnemingen

dat veel meer status te geven.

hartig ondersteunen. Er zijn sterke signalen dat er

studenten en docenten. We kunnen de lat in alle

van leraren, toetsen en testen, leerstandaarden en

een niveauverlies is voor de vakken Nederlands

onderwijssectoren hoger leggen dan hij nu (inter-

leerlingvolgsystemen), deskundigheidsbevorde-

In eerdere jaren deed de raad aanbevelingen om

en wiskunde. Dat blijkt uit onderzoek maar ook

nationaal) ligt. Tot slot waarschuwt de raad dat

ring van leraren en het aanbieden van extra leer-

de prestaties van het Nederlandse onderwijs te

uit het feit dat hogescholen, universiteiten en

bij onderwijsvernieuwingen de inhoud extra aan-

stof in de klas. Hiermee kan een groot aantal leer-

verhogen en talenten beter te benutten. Deze

regionale opleidingscentra programma’s hebben

dacht nodig heeft, en dat de kwaliteit van leraren

lingen beter presteren dan het nu doet. Kinderen

adviezen zijn ook bruikbaar voor het verminderen

om tekorten te repareren. Er is nauwelijks infor-

en hun opleidingen omhoog moet.

die relatief vaker onderpresteren zijn bijvoorbeeld

van onderpresteren. Ze zijn te vinden onder het

Nederlandse leerlingen van laagopgeleide ouders,

kopje ‘Meer informatie’ op pagina 33.

matie over het kennisniveau in andere vakken. Landelijke, structurele peilingen in alle onderwijs-

De raad verspreidde de verkenning in het

leerlingen van Turkse afkomst en hoogbegaaf-

sectoren zijn daarom nodig.

voortgezet onderwijs, het middelbaar en hoger

den. Meer in het algemeen is de taalontwikkeling

beroepsonderwijs, en onder universiteiten en

van jongens op de basisschool niet optimaal, en

Verder is het belangrijk per vak of leergebied te

andere betrokken organisaties, en vroeg ze erop

meisjes doen het niet goed genoeg in de exacte

bepalen wat het basisniveau voor kennis is. De

te reageren.

vakken.

raad wil dat graag vastleggen en het kennisniveau

27

26

Zorg voor toegankelijke en betrouwbare examens

Geef iedereen die dat wil de kans examen te doen

beveling ook in het middelaar beroepsonderwijs

en een diploma te behalen. Stel de examens open

en in het hoger onderwijs externe deskundigen bij

voor mensen die het bijbehorende onderwijs niet

de examinering te betrekken. In het hoger onder-

hebben gevolgd. In het voortgezet onderwijs

wijs kunnen enkele vergelijkbare opleidingen

bestaat die mogelijkheid al in de vorm van het

gezamenlijk een examen ontwikkelen. Studenten

staatsexamen. Daaraan zou wel meer bekendheid

leggen zo dezelfde toetsen af en stappen mak-

moeten worden gegeven. De raad wil dezelfde

kelijker over van een bachelor- naar een master

mogelijkheid creëren in het middelbaar beroeps-

opleiding binnen de samenwerkende opleidingen.

onderwijs en in het hoger onderwijs. Voor een vrij toegankelijk examen in de laatste sector is een speciale exameninstelling nodig. Verder kan aan het diploma in het voortgezet onderwijs een diplomasupplement worden toegevoegd met aanvullende informatie, zoals extra gevolgde vakken en elders gehaalde en erkende certificaten. Daarnaast moeten de examens een grotere betrouwbaarheid krijgen, vooral in het voortgezet onderwijs. Verschillende maatregelen zijn daarvoor nodig. Het omdraaien van de correctie volgorde bij examens is er een van: eerst kijkt een leraar van een andere school het examen na en dan pas de leraar van de eigen school. Dat is goed voor de objectiviteit. Daarom verdient het aan

28

Wat vinden anderen ervan? Reacties op de verkenning over versteviging van kennis

29

De verkenning Versteviging van kennis in het onderwijs verscheen in december 2006 en maakte een stroom nieuwsberichten los in kranten, op televisie, internet en radio. De raad verzamelt de reacties en consulteert daarnaast onderwijsinstellingen om de aanbevelingen in het rapport verder aan te kunnen scherpen. De eerste reacties waren instemmend. Voorzitter Frank Rokebrand van het Landelijk Overleg Lerarenopleidingen Basisonderwijs zag in het rapport van de raad een bevestiging dat niet alleen de lerarenopleidingen te kampen hebben met problemen. Op de website ScienceGuide.nl (nieuwsmagazine voor de kennissector) zei hij dat

nen zijn vaardigheden die iedere burger nodig

aan de kwaliteit van het aanbod “moedeloos wor-

het gebrek aan kennis niet alleen in zijn sector

heeft om zich staande te houden in de samen-

den van dit soort rapporten”. Heerschop herkende

aan de orde is, maar in het hele onderwijs.

leving. De overheid is daarom verplicht ondub-

de problemen met taal en rekenen niet in zijn

belzinnig te eisen dat scholieren dit goed leren.

regio. Het Limburgs Dagblad vond dat de minister

In een commentaar schreef de hoofdredactie

Op de site van het Friesch Dagblad betreurde

‘sommige doorgeschoten onderwijsvernieuwin-

van het Dagblad van het Noorden dat de ernst

voorzitter Heerschop van de Christelijke Koepel

gen’ terug moest draaien en de aanbevelingen van

van de gebreken die de raad constateert, ver-

Basisonderwijs Fryslân de negatieve berichtgeving

de Onderwijsraad onverkort moest opvolgen. Er

der reikt dan het economische belang van goed

over het onderwijs. Hij was bang dat leerkrachten

waren overigens meer opiniemakers die onder-

opgeleide burgers. Goed kunnen spellen en reke-

die dagelijks voor de klas staan en hard werken

wijsvernieuwingen aanwezen als de hoofdoorzaak

“De basisgedachte van de tweede fase vind ik goed” Koos Winnips, adviseur ICT en Onderwijs en projectleider MathMatch , Universiteit Twente: “Wij merkten dat onze docenten gefrustreerd raakten en zelfs afhaakten, omdat hun studenten de basisvaardigheden wiskunde niet beheersten. Het volstond niet meer om bijlessen te geven in het eerste studiejaar. MathMatch is een elektronisch hulpmiddel voor zelfstudie dat gebruikt wordt in reparatieprogramma’s wiskunde. Het is een goede methode om de basisvaardigheden alsnog bij te brengen, maar eigenlijk is het een pragmatische oplossing. Je zou het liefst zien dat het probleem uiteindelijk in het voortgezet onderwijs wordt opgelost. De basisgedachte van de tweede fase vind ik goed. Ik ben een voorstander van zelfstandig en samenwerkend leren en van leren

in levensechte situaties. Dat motiveert enorm. Maar die nieuwe leeromgeving is in het voortgezet onderwijs nog niet voldoende uitgewerkt. Docenten moeten hun leerlingen begeleiden bij het oplossen van problemen, maar óók de mogelijkheid krijgen om door te verwijzen naar ondersteunende materialen als ze merken dat leerlingen basisvaardigheden missen. Leraren krijgen dus meer de rol van informatiemanager, en daar zijn ze nog niet helemaal klaar voor. De ondersteunende materialen zijn bovendien nog niet beschikbaar op scholen. En de efficiency is een probleem: je kunt geen dertig leerlingen individueel begeleiden én basisvaardigheden bijbrengen.”

31

30

van de door de raad gesignaleerde problemen.

hebben geïnterpreteerd en er zouden andere

De verkenning gaf aanleiding voor nieuwe discus-

onderzoeken ontbreken. De VO-raad vond dat de

siestukken over het ‘nieuwe leren’ in kranten en

Onderwijsraad zich terughoudender had moeten

vakbladen. In januari 2007 uitten de scholieren-

opstellen, omdat het immers om een verkenning

en studentenorganisaties LAKS, JOB en LSVb via

gaat.

Reactie minister Bij het in ontvangst nemen van de verkenning zei minister Van der Hoeven blij te zijn dat de raad de witte vlekken blootlegde. Ze zei al aandacht te hebben voor de gebreken bij wiskunde en Nederlands. De minister heeft de Inspectie opdracht gegeven het onderwijs in rekenen en taal te onderzoeken, en ze werkt aan een taal- en rekentoets voor studenten van de lerarenopleidingen. Verder vond ze dat het onderwijsveld zelf met de conclusies aan de slag moest.

een brandbrief aan staatssecretaris Bruins hun zorgen over het verminderde aantal (inhoudelijke) lesuren en het feit dat er minder kennisoverdracht plaatsvindt in het onderwijs. Onder het motto “Wij willen leren, geef ons ook de kans!” riepen zij de staatssecretaris op om samen een oplossing te vinden voor de ontstane problemen. Er waren ook kritische geluiden. Het Onderwijs

Reacties op het advies over onderpresteren

blad (een uitgave van de AOb) vond dat de raad het rapport met ‘veel bombarie’ had gepresen-

Dit advies, getiteld Presteren naar vermogen

teerd, maar dat de bewijsvoering erin te selectief

is februari 2007 verschenen. Bij het ter perse

was. Het gebruikte PPON-onderzoek naar het

gaan van dit jaarboekje zijn er nog geen reacties

rekenniveau van het CITO zou de raad verkeerd

beschikbaar.

“De menselijke maat moet weer terugkomen in het mbo” Achmed Sadat, mbo-leerling en voorzitter van de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB): “Nu ik stage loop merk ik dat sommige dingen, waarvan ik dacht dat ik ze goed kon, beter kunnen. Ik hoor van mijn stagebegeleider bijvoorbeeld dat het nog schort aan mijn schrijfvaardigheid. Hij gaat er echt even voor zitten, om uit te leggen wat er niet in orde is. Op school mis ik die persoonlijke begeleiding, omdat we met 30 leerlingen in een klas zitten. Ik denk dat het niveau van mbo-leerlingen omhoog kan als we de klassen kleiner maken. Daarmee verbeter je de persoonlijke begeleiding en kun je beter inspelen op individuele interesses en kwaliteiten. De menselijke maat moet weer terugkomen in het mbo. Dat lijkt mij ook goed voor de docenten: het maakt hun vak

uitdagender en aantrekkelijker. Verder denk ik dat mbo-scholen al goed moeten kijken naar de leerlingen als ze binnenkomen. Neem maar een toelatingstoets af om te zien welke kwaliteiten iemand heeft en hoe het onderwijs daarop kan aansluiten. Iemand die slecht Nederlands spreekt kan misschien uitstekend een Engelstalige opleiding volgen. Daar moet hij dan wel goed over worden geadviseerd. En als hij toch een opleiding wil doen waarin Nederlands belangrijk is, moet het advies zijn: dan maar een jaartje bijspijkeren. Ook het voortgezet onderwijs zou een goed advies moeten opstellen voor schoolverlaters.”

Meer informatie

32

Reacties op het advies over examinering

33

Het advies Examinering: draagvlak en toeganke-

De aanbevelingen over de versteviging van kennis

zen De helft van Nederland hoogopgeleid en Betere

lijkheid verscheen in november 2006. Zoals te ver-

komen uit de verkenning Versteviging van kennis in

overgangen in het onderwijs (beide december 2005)

wachten was, waren de instellingen niet enthou

het onderwijs (december 2006). Dit onderwerp behan-

komen de volgende aanbevelingen voor: ondersteun

siast over een exameninstelling die buiten hen om

delde de raad al eerder in het advies Leraren opleiden

de overgang van basis- naar voortgezet onderwijs

functioneert. In dagblad Trouw reageerden verte-

in de school (2005), en het komt ook aan de orde in

beter, bouw de aansluitprogramma’s tussen voort-

genwoordigers van het hoger onderwijs sceptisch

het advies Waardering voor het leraarschap (zie pagi-

gezet onderwijs/mbo enerzijds en hoger onderwijs

op dit voorstel. Een woordvoerder van de koepel

na 13 van dit boekje).

anderzijds verder uit, zorg voor meer differentiatie in

van universiteiten VSNU stelde dat examens te

het aanbod van hoger onderwijs, zorg voor betere en

zeer een onderdeel zijn van de opleiding om ze

De aanbevelingen over het tegengaan van onderpres-

doorlopende loopbaanbegeleiding, en zorg voor meer

los aan te bieden via een zelfstandig instituut. De

teren komen uit Presteren naar vermogen (februari

flexibiliteit in overgangen tussen werk en het volgen

HBO-raad waarschuwde in hetzelfde artikel dat

2007). Het bouwt voort op eerdere adviezen van de

van onderwijs.

het met zo’n instituut lastig wordt om snel in te

raad, die ook bruikbaar zijn voor het verminderen

spelen op veranderingen.

van onderpresteren. Zo is er de aanbeveling om leer-

De aanbevelingen om de examinering toegankelijker

standaarden in te voeren in het basisonderwijs, die in

en betrouwbaarder te maken komen uit Examinering:

De heer Van Lonkhuizen, secretaris van de koepel

verschillende adviezen voorkomt: Zeker weten (1999),

draagvlak en toegankelijkheid (november 2006). Het

van christelijke scholen voor voortgezet onder-

De kern van het doel (2002) en Koers primair onder-

bouwt voort op de adviezen Examinering in ontwik-

wijs Fricolore en rector van het Bornego College

wijs (2004). De raad adviseerde onder andere in Tot

keling (november 2002) en Examinering in het hoger

in Heerenveen, zei in het Friesch Dagblad dat een

hier en nu verder (2004) en Hoe kan onderwijs meer

onderwijs (2004).

examen “niet een probeertoets moet worden”. Hij

betekenen voor jongeren? (2004) om de school meer

vond dat jongeren die een examen willen doen,

aandacht te laten besteden aan buitenschoolse acti-

Alle publicaties zijn te vinden en te bestellen via de

wel moet worden gewezen op de manieren die

viteiten die leerlingen aanspreken. En in de advie-

website: www.onderwijsraad.nl

bestaan om zo’n toets te kunnen halen: “Zakken betekent nogal wat voor iemand”.

34

Colofon

Uitgebrachte adviezen 2006

2007 (al in dit boekje behandeld)

• Briefadvies onderwijsspecifieke medezeggenschap

•

Presteren naar vermogen

[1 februari 2007]

[11 januari 2006]

• Naar meer evidence based onderwijs

De Onderwijsraad is een onafhankelijk adviescollege, opge-

ISBN-13: 978-90-77293-64-5

over hoofdlijnen van het beleid en de wetgeving op het

gebied van het onderwijs. Hij adviseert de ministers van

Concept en tekst Francissen Communicatie, Amsterdam

[19 januari 2006]

Voor informatie over deze en andere publicaties:

•

Doortastend onderwijstoezicht

www.onderwijsraad.nl

en Voedselkwaliteit. De Eerste en Tweede Kamer der Staten-

[1 februari 2006]

•

Internationale leerwegen en het internationale

[9 februari 2006]

Generaal kunnen de raad ook om advies vragen. Gemeenten

Ontwerp en opmaak

kunnen in speciale gevallen van lokaal onderwijsbeleid een

Maarten Balyon graﬁsche vormgeving

beroep doen op de Onderwijsraad.

• Een vlechtwerk van opvang en onderwijs

[27 februari 2006]

•

Dienstverband, godsdienst en de openbare school

[31 maart 2006]

• Onderwijs in cultuur

De raad gebruikt in zijn advisering verschillende wetenschap-

© Onderwijsraad, Den Haag Alle rechten voorbehouden. All rights reserved.

[20 april 2006]

van educatie in Nederland. De raad adviseert over een breed

Doelgericht investeren in onderwijs

terrein: van voorschoolse educatie tot aan postuniversitair

[29 juni 2006]

•

Waardering voor het leraarschap

onderwijs en bedrijfsopleidingen. De producten van de raad

[31 augustus 2006]

•

Duurzame onderwijsrelaties

verkenningen. Daarnaast initieert de raad seminars en web-

[19 oktober 2006]

sitediscussies over onderwerpen die van belang zijn voor het

•

Bekostigingsbesluit WHW 2008

[23 oktober 2006]

onderwijsbeleid.

worden gepubliceerd in de vorm van adviezen, studies en

krijgen?

De raad bestaat uit veertien leden die op persoonlijke titel

[30 oktober 2006]

zijn benoemd.

•

E xaminering: draagvlak en toegankelijkheid

[13 november 2006]

• Briefadvies wetsvoorstel planningsvrijheid vo

[30 november 2006]

•

Versteviging van kennis in het onderwijs

[verkenning: 7 december 2006]

TDS printmaildata

onderwijs. Er is ook aandacht voor de internationale dimensie

•

Hoe kan governance in het onderwijs verder vorm

Drukwerk

pelijke disciplines en verbindt deze met de praktijk van het

•

Uitgave van de Onderwijsraad, Den Haag, 2007.

richt in 1919. De raad adviseert, gevraagd en ongevraagd,

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Landbouw, Natuur

baccalaureaat

35

36

Briefadvies onderwijsspecifieke medezeggenschap Naar meer evidence

Recommend Documents