Bouwen. Oplevering Kindcentrum Deventer aanstaande. Social Return is ook een kans. Bouwgilde staat voor bouwtalent van morgen

Magazine Magazine voor voor bouwend bouwend Oost Oost Nederland Nederland 22e no.16-•februari december 2014 20e Jaargang Jaargang•no. 2012

Bouwen Oosten in het

In dit nummer:

• Oplevering Kindcentrum Deventer aanstaande • Social Return is ook een kans • Bouwgilde staat voor bouwtalent van morgen • Geslaagde Wildavond in De Citadel

e v a g p o s Inhoud pag.3

Voorwoord: “Consistent beleid”

pag.4

Bouwgilde staat voor bouwtalent van morgen

pag.8

Face2Face Citadel: “Samenwerking, scholing en stamppot

pag.13

Column Caspar Jansen; PAG 4 “Holder de bolder, we hebben kolder in de polder”

Oplevering Kindcentrum Rivierenwijk Deventer aanstaande pag.15

Bijzondere ligging nieuw Kindcentrum

pag.17

Intensieve voorbereiding, vlot verloop

pag.18

‘We zijn apetrots”

pag.21

Project volgens het boekje

pag.24

Hout belangrijk element in nieuw Kindcentrum Deventer

pag.26

Kindcentrum echte uitdaging voor Mulder Installatietechniek

pag.29

Op zoek naar zekerheid bij constructies

pag.32

Terugkeer in utiliteitsbouw smaakt naar meer

pag.34

Goed ontwerp leidt tot verwacht resultaat

pag.37

Column Kienhuis Hoving: “Bouwen voor de zorg”

pag.39

Prominente rol Keizer Enschede in Oosterbeeks project

pag.42

Social Return is ook een kans

pag.44

Drie inspirerende items bij Opleidingcentrum Twente

pag.48

Built4U renoveert op passiefbasis

pag.50

Almeloos tegelwerk voor Fries zwembad

pag.52

Column Nobel Bouwcentrum: “Renoveren”

Bouwen Oosten in het

BOUWEN IN HET OOSTEN

PAG 15

PAG 42

Magazine voor bouwend Oost Nederland 22e Jaargang • no. 6 • december 2014

1

Op de cover:

VOORWOORD

Consistent beleid Als je de kop boven dit artikel leest, gaan je gedachten eigenlijk automatisch richting de beroemde Haagse vierkante kilometer, genaamd Het Binnenhof. Ministers beroepen zich maar al te graag op de consistentie van hun beleid. Dat is helaas niet altijd terecht. Voor de bouwsector worden maar al te vaak aanpassingen van beleid doorgevoerd de vrijwel haaks staan op eerdere uitgangspunten. Neem bijvoorbeeld alleen al de subsidiëring van zonnepanelen. Toen de regeling een doorslaand succes bleek, werden de fiscale duimschroeven op het Ministerie van Financiën uit de la gehaald en wist staatssecretaris Eric Wiebes niet hoe snel hij een wijziging van beleid moest doorvoeren. Ook de bijtelling van de auto van de zaak zal immer een heet hangijzer blijven. Van enige consistentie is in dit dossier al helmaal niets terug te vinden. Last but not least noem ik het verlaagde btw- regime voor bepaalde verbouwingen. Die is tijdelijk verlengd, maar wat zegt dat voor de toekomst. Als de Voorjaarsnota maar enigszins tegenvalt in mei en de uitslagen van de Provinciale Verkiezingen van eind maart bekend zijn, kunnen bepaalde partijen onder electorale scores of intern gekonkel dusdanig onder druk komen te staan, dat afspraken als sneeuw voor de zon kunnen verdwijnen. Er is al veel gezegd en geschreven over het runnen van de BV Nederland door een zakenkabinet. Daar is vanuit democratisch oogpunt veel op aan te merken. Anderzijds zijn wij in het bedrijfsleven gewend om bijvoorbeeld een lange termijn beleid uit te stippelen en contracten te respecteren.

Coverfoto: Kindcentrum Rivierenwijk Deventer wordt eind januari opgeleverd. Architect: DOK Architecten, Amsterdam. Bouwkundig hoofdaannemer: Klaassen Bouwmaatschappij, Dinxperlo

Colofon

Wat dat betreft kan men op die beroemde vierkante kilometer nog veel leren. Daar regeert de waan van de dag, voert haantjesgedrag de boventoon en wegen ego’s vaak zwaarder dan de inhoud. En dat is geen geruststellend gegeven voor overpeinzingen onder de kerstboom. Wel hoopgevend zijn de verwachtingen voor 2015. Het CBS kwam met relatief gunstige cijfers en prognoses en de ondernemers in onze sector die ik regelmatig spreek, zijn positiever dan pakweg een jaar geleden. Die geluiden van de werkvloer en “het veld” moeten we koesteren. Die zeggen namelijk veel meer dan beloftes van Haagse mannetjes en vrouwtjes.

Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: GF Uitgevers Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d Tel.: (0515) 429 429 Fax: (0515) 429 422 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: [email protected] Redactie: Gerard van Leeuwen, Joeri van Leeuwen, Henny de Mönnink (fotografie), Elan Producties, Wierden (fotografie) Elly Kroese (eindredactie) Tekstbijdrage: Jolanda Groothuis Accountmanagement: Frits Visser [email protected] Elzert Bonnema [email protected] Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Sandd Bouwen in het Oosten komt tot stand in samenwerking met De Citadel te Rijssen

Gerard van Leeuwen Redactie BOUWEN IN HET OOSTEN

3

Het hele pakket aan bouwopleidingen bij elkaar

Bouwgilde staat voor bouwtalent van morgen In Rijssen, waar het opleiden van vaklieden voor de bouw traditioneel op een hoog niveau staat, is een samenwerkingsverband opgericht onder de naam Bouwgilde. Een belangrijke reden voor deze samenwerking is om de afstemming VMBO-MBO-HBO te verbeteren. Hierdoor is het voor een student mogelijk om de opleidingen sneller te doorlopen. De leerlingen krijgen er veel individuele aandacht waardoor ze in principe al met één voet op de bouwplaats staan.

4

BOUWEN IN HET OOSTEN

De realiteit is dat als gevolg

opleidingen bij elkaar. Hier

van de recessie er weinig

krijgen de leerlingen veel

animo is voor een vakopleiding

persoonlijke aandacht en

in de bouw. “Dat moest maar

werken zij met de gereed-

eens veranderen”, aldus onder

schappen, materialen en

andere Eddy Gruppen (ROC van

methoden die ook op de

Twente) en Gerard Rutterkamp

daadwerkelijke bouw gebruikt

(CSG Reggesteyn). Samen

worden.”

met de gemeente Rijssen en

Eddy Gruppen, ROC Twente

verenigd in Opleidingsbedrijf

Visitekaartje van de bouw

Bouwmensen Twente-Rijssen

De school waar leerlingen de

sloegen zij eind vorig jaar de

meest uiteenlopende bouw-

Meer vacatures

handen ineen en opperden

opleidingen kunnen volgen

Gelukkig bestaat er

een nieuwe bouwschool op te

tot en met MBO4, werkt

momenteel meer optimisme

nauw samen met verschillende

om werk in de bouw te vinden.

bedrijven in de bouw en

Arjan van ’t Hul, voorzitter van

zo’n zestig bouwbedrijven,

beschikt over innovatieve praktijkruimten, die veel weg hebben van de bouwplaats. Gerard Rutterkamp: “De locatie aan de Reggesingel moet nog meer het visitekaartje van de bouw worden. Door krachten te bundelen moeten we samen die Arjan van ‘t Hul, Bouwmensen Twente-Rijssen

“Op alle niveaus specialisten in de bouw klaarstomen.”

uitstraling bewerkstelligen. Dat levert in de toekomst zeker een betere instroom op

Bouwmensen Twente-Rijssen:

in de bouwsector. De intentie is

“Vakmensen zijn altijd nodig.

richten: Bouwgilde. Een kennis-

om op alle niveaus specialisten

Door de vergrijzing komen er

centrum waar volop innovaties

in de bouw klaar te stomen.

weer vacatures. De recessie

plaatsvinden. En niet zonder

Het houdt in dat wij als

heeft de bouwwereld echter

succes!

onderwijzend personeel

wel veranderd. Veel bedrijven

anders te werk moeten gaan Afgelopen september werd

en bovendien meer moeten

het nieuwe pand van Bouwgilde

gaan samenwerken met het

in Rijssen officieel geopend

bedrijfsleven. Concreet

door Maxime Verhagen. De

komt het er op neer dat de

voorzitter van Bouwend

leerlingen minder vaak in het

Nederland benadrukte dat

klaslokaal zitten en vaker in

opleidingen in de bouw steeds

de praktijk aan de slag

meer afgestemd moeten

gaan. Bouwgilde herbergt

worden op wat het bedrijfs-

een aantal royale praktijk-

leven vraagt. Hij juicht

ruimtes waar de leerlingen

jongeren dan ook toe die graag

van de aangesloten onderwijs-

in de bouw aan de slag willen.

instellingen een breed scala

“In feite brengt Bouwgilde

aan opleidingen kunnen

het hele pakket aan bouw-

volgen.” BOUWEN IN HET OOSTEN

Gerard Rutterkamp, CSG Reggesteyn

5

hebben gereorganiseerd, maar

Rutterkamp is het niet alleen

zijn weer op zoek naar goed

timmeren en metselen binnen

gekwalificeerd personeel.

Bouwgilde. “Ook geavanceerde

Opleidingen zullen steeds meer

zaken zoals 3-D tekenen, CNC-

afgestemd moeten worden op

machine werkzaamheden en

wat het bedrijfsleven vraagt.”

digitale maatvoering zijn aan de orde. Het is dan ook de

Masterclass

ideale locatie om basisschool-

Gruppen: “Bovendien

leerlingen kennis te laten

kiezen vaklieden er steeds

maken met de techniek en

vaker voor om een eigen

met de bouw specifiek.

bedrijf te beginnen. Kennis

Daarnaast is de doorgaande

over ondernemerschap moet

leerlijn in het model bij

een steeds belangrijker plaats

Bouwgilde, de manier om naar

krijgen in de opleidingen.

behoefte en capaciteit, de

Daarom heeft het ROC van

leerling te laten instromen

Twente een speciale master-

of uitstromen. Met andere

class opgezet die zo’n honderd

woorden, een leerling die

extra studie-uren omvat. Met

vooralsnog voor timmeren

het ECDL-certificaat dat de

heeft gekozen in de BOL,

studenten hiermee behalen

maar er tijdens de opleiding

kunnen ze in Nederland, maar

achter komt tevens wat te

ook over de grens een eigen

zien in de BOL 4 kan zonder

bedrijf beginnen. De eerste

veel overlapping doorstromen.

groep gediplomeerden mocht

Mogelijk kunnen we in het

tijdens de officiële opening het

onderwijsconcept ook een

certificaat in ontvangst nemen

soort “snuffelperiode”

van Maxime Verhagen.”

inlassen, zodat leerlingen nog beter hun keuze voor

Doorstromen

de vervolgopleiding kunnen

Volgens Gruppen en

maken.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

7

Samenwerking, scholing en stamppot Ve r s l a g F a c e 2 F a c e - b i j e e n k o m s t 6 november 2014

Op 6 november vond er een bijzonder Face2Facenetwerkavond plaats. Naast informatie over het CVJO, vernieuwing in de bouw, gezamenlijke projecten en de Citadel Academy, vertelde jager Jan Kleinjan de aanwezigen over de jacht. Nadat een groep jachthoornblazers (‘t Opbroekbloazers’) enkele jachtsignalen ten gehore had gebracht werd de avond traditiegetrouw afgesloten met een stamppotbuffet. Mét een gebraden wild zwijn. Tekst: Margreet Koster

CVJO

vond hij niet alleen een

Jan Flim opent de avond

werkplek, maar ook

met een korte intro over

andere mensen die

het Centrum voor Jong

elkaar inspireren. Zijn

Ondernemerschap dat nu een

bedrijf heet atelier

jaar gevestigd is in de Citadel.

007 en vertaalt woon-

Een groot succes met inmiddels

en werkwensen naar

ruim 20 ondernemers. De

een bouwkundig en

aanspreekpunt.

eerste ondernemer die een

architectonisch geheel.

De ontwikkelingen worden

jaar geleden begon, heeft

8

voortdurend gemonitord op

inmiddels een internationaal

TCO-project Nieuwegein

basis van prestatieafspraken.

opererend bedrijf met drie

Ad Struik geeft een toelichting

Zodra zich een huurder

medewerkers.

op dit project. De Citadelgroep

aandient, zal dit traject verder

(een aantal F2F-ondernemers)

opgepakt worden.

Atelier 007

maakte gezamenlijk een plan

Gerard ten Hofte is architect

om een leegstaand kantoor-

Beheer schoolgebouwen

en een van de ondernemers

gebouw (met 7 bouwlagen)

Schoolbesturen zijn vanaf 2016

van het CVJO. Hij is al 2,5 jaar

te verduurzamen van label D

zelf verantwoordelijk voor het

ondernemer, maar miste

naar A. Het is de bedoeling

onderhoud van de gebouwen.

het contact met andere

het traject van a tot z op

Humprey Remie vertelt over

ondernemers. Bij het CVJO

te pakken, met slechts één

de methodiek die hij met

BOUWEN IN HET OOSTEN

enkele ondernemers aan het ontwikkelen is. Zo heeft men direct inzicht in actuele

Citadel Academy

en toekomstige kosten voor

Gert-Harm ten Bolscher licht

onderhoud en energieverbruik.

de plannen voor cursusaanbod

Het concept is nog in de pilot-

binnen de Citadel toe. Er is

fase, maar kan op termijn

veel kennis aan boord binnen

vlot uitgerold worden. De

het F2F-netwerk en die moet

groep ontwikkelaars zoekt

beter ontsloten worden.

nog een financieel specialist

Er wordt gezocht naar

en mensen die bereid zijn

cursussen/trainingen die

mee te financieren.

door F2F-leden of CVJOBOUWEN IN HET OOSTEN

9

ondernemers verzorgd worden.

vaardigheden, samenwerken,

nieren. Uit een enquête blijkt

Met jaarlijks een spraakmakend

ondernemersvaardigheden, etc.

dat 60% van de Nederlands

symposium. Doelgroep is de

het nut en de noodzaak van

bouw. Het geheel zal onder

Het eerste plan is een thema-

de jacht inziet. Jagen is

de noemer ‘Citadel Academy’

bijeenkomst waarin de

noodzakelijk, maar het

volledig vanuit de Citadel

wijzigingen rondom het bouw-

moet wel door professionals

gefaciliteerd worden. De

besluit per 1-1-2015 aan de

gebeuren. Daarom is het goed

docent hoeft slechts de cursus

orde komen. Daarnaast worden

dat er verplichte cursussen en

voor te bereiden en krijgt een

er themabijeenkomsten

een jachtakte zijn. Jagers zijn

vergoeding.

georganiseerd voor F2F-

geen schutters, maar zuinig op

leden, participanten en

het wild en behandelen het

De Academy is dus een

hun introducees. Er volgt

met respect. Elk land heeft

professioneel platform voor de

binnenkort een inventarisatie-

zijn eigen regels.

bouw, die nieuwe doelgroepen

ronde om de behoefte en

De verschillen zijn groot tussen

en cursisten wil ontmoeten.

mogelijkheden te peilen.

bijvoorbeeld Nederland,

Mogelijke onderwerpen:

Schotland en Duitsland. Dat

SROI, bouwbesluit, prestatie-

De jacht

geldt ook voor het imago van

contracten, levensloop-

Een onderwerp waar velen een

de jager. Wordt men in

bestendig ontwikkelen,

mening over hebben, maar

Nederland nog wel eens met

ontwerpen en bouwen,

slechts weinigen weten hoe

argusogen bekeken, in

private kwaliteitsborging etc.

belangrijk de jacht eigenlijk

Duitsland groet men jagers met

Maar ook: marketing en

is, aldus Jan Kleinjan ‘van

een respectvol ‘Waldmannsheil’

communicatie, persoonlijke

Tolplas’, jager in hart en

(jagersgeluk)!

BOUWEN IN HET OOSTEN

11

Uw partner in esthetische en constructieve producten De naam Inncempro is samengesteld uit een drietal woorden welke exact de betekenis van onze visie aangeeft, namelijk uitgroeien tot één van de meest toonaangevende en innovatieve leveranciers op het gebied van vezelcement, houtvezelcement, keramiek, en betegelbare hardschuim elementen in binnen- en buitenland. Naast het uitgebreide assortiment heeft Inncempro ook een hoge servicegraad op meerdere niveaus zoals: • • • • • •

voorraadfunctie productbewerkingen productpresentaties projectbegeleiding montage bemiddeling sales, aftersales en transport.

Topaasstraat 31 I 7554 TJ HENGELO Tel: +31(0)74 25 013 94 Fax: +31(0)74 250 23 31 Email: [email protected] www.inncempro.nl

Caspar Jansen is directeur van Duoflex, een HalDu Groep onderneming waartoe ook Halkers en Gromada uit Groesbeek behoren. Het uitzend- en detacheringsbureau gericht op de sectoren bouw en installatietechniek wordt dagelijks geconfronteerd met het wel en wee van de arbeidsmarkt. Zaken als onderwijs, krapte en arbeidsvoorwaarden passeren in deze rubriek de revue. Serieus en veelal gelardeerd met een knipoog, geïllustreerd door cases vanuit de praktijk van alledag.

Er bestaat een typisch Nederlands werkwoord en ons is jarenlang ingepeperd daar trots op te zijn: polderen. Synoniem voor het met alle betrokken partijen, ongeacht de situatie en belangen, tot een compromis komen. Ik geloof dat Wim Kok er de geestelijke vader van is en zelfs Bill Clinton prees hem erom. Maar inmiddels, kan ik u vertellen, ben ik dat begrip polderen zó ongelooflijk zat. Met de laffe compromissen waartoe het leidt, kun je Nederland inmiddels plaveien. Ik geef u enkele voorbeelden, oplopend in ernst. De Pietendiscussie. Na lang steggelen tussen volwassenen rolde hier een zouteloos compromis is: kaaspieten en regenboogpieten. Het lijkt nergens op en verwoest een oud Nederlands familie en met name kinderfeest. De gepolderde Piet is het gewoon niet. Zelden zag ik over de intocht van Sint zijn kleurloze sfeer hangen als dit jaar. Voorgoed kapot door een ellendig compromis. Sterker nog, bij de intocht in Gouda kwam het zelfs tot een botsing tussen vooren tegenstanders van Sinterklaas. Laten we eerlijk zijn: waren het trouwens kinderen die aan het protesteren waren tegen Sinterklaas of waren wij het weer, volwassenen die zich zo nodig moeten laten gelden? Stelletje Zeurpieten die wij zijn. We hebben inmiddels allerlei soorten Pieten, van Stroopwafel- tot Kaaspiet, maar laten we ze gewoon allemaal vervangen door Zeurpieten. Ben je in één keer van al het gemekker af. Een oeverloze discussie die aan alles voorbij gaat en nergens toe leidt. Een nog veel ernstiger en laffer compromis is wat ik onze minister van Veiligheid en Justitie op regenteske wijze voor de tv hoorde mompelen: terugkerende Jihadi krijgen de optie voorgelegd of zij vrijwillig ge-deradicaliseerd willen worden of niet. Denkt u zich eens in: deze van iedereen vervreemde koppensnellers mogen in een conferentieoord op de Drentse hei in een groepje gaan nadenken of zij het moorden willen loslaten. En ze mogen nog nee zeggen ook! Ja, polderen krijgt zo ineens een totaal andere lading. En dan is er nog een recent Haags compromis waarvan je afvraagt of de ministers wel besef hebben van wat ze doen? U bent uiteraard bekend met de onverwacht en ongekend hoge naheffing uit Brussel. De Nederlandse politiek klom direct hoog in de boom en beet hard van zich af. Goed zo, dacht ik. Eindelijk. Toch voelde ik aan mijn theewater alweer een zielloos compromis om de hoek komen kijken, een soort polderen om de pecunia. En ja hoor, medio november werd bekend dat Nederland de naheffing van de Europese Unie van ruim 642 miljoen euro gaat betalen. Dat bleek

COLUMN

Holder de bolder, we hebben kolder in de polder

uit een brief die minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën aan de Tweede Kamer stuurde. Diezelfde dag bleek dat ook een meerderheid van de Kamer zich neerlegde bij de extra afdracht. En het compromis? Dat zat ‘m erin dat we in termijnen mogen betalen. Wat zijn we hier blij mee! U voelt het al aan komen; het keihard en compromisloos werkende MKB krijgt de rekening uiteindelijk gepresenteerd, in termijnen. Ik begrijp niet dat er niet één partij is die zijn rug recht en zegt: we doen het gewoon niet en we gaan niet voor een compromis. Of wat dacht u van de belastingtegenvaller zodat ongeveer 5 miljoen Nederlanders waaronder u en ik volgend jaar nog even een klein toefje mogen nabetalen? Gelukkig maar dat we ook die in termijnen mogen terugbetalen. En ondertussen vraagt de heer Rutte ons meer te besteden om de economie op gang te brengen. Kunt u het nog rijmen? Mijn laatste voorbeeld: bent u ondernemer en least u een auto? Dan is uw netto inkomenspositie ook de komende tijd behoorlijk onzeker. De minister kan maar geen einde maken aan de onzekerheid omtrent bijtellingpercentages, de veranderingen daarin en de gevolgen die dat heeft voor u en mijn portemonnee. Okay, de autobranche sprong erin en presenteerde de minister dan maar een eigen en goed doortimmerd voorstel. De minister was verrast, maar nog steeds is er geen uitkomst. Pleit ik nu voor het weggooien van het poldermodel? Nee, maar ik pleit hier wel voor common sense. Of gewoon: boerenverstand. Wat in onze ogen niet deugt, moet je gewoon niet doen en via polderen in een soort mal proberen te gieten van oeverloos begrip. We zijn de zachte heelmeesters zat, daar krijg je stinkende wonden van. U denkt nu wellicht hij gaat nogal tekeer. Voor mijn doen is dit inderdaad een stevige column. Hoewel? In ál mijn columns in Bouwen in het Oosten, al sinds 2008, ventileer ik een compromisloze visie op heel veel mistanden. Het jaar 2014 nadert zijn einde. Economisch staan we er iets beter voor dan een jaar geleden. Laten we hopen dat het MKB de handjes vrij mag houden om die weg omhoog stevig in te slaan zonder een pakket aan gepolderde en dus remmende voorschriften vanuit Den Haag. Ik zeg u nu waar in mijn ogen MKB, de banenmotor van onze economie voor staat: Meer Krachtig Boerenverstand! Maar eerst op weg naar de feestdagen. Ik heb er zin in en ik zie er naar uit om volgend jaar weer voor u te mogen schrijven. Ik wens u een gezellige tijd toe. Caspar Jansen

BOUWEN IN HET OOSTEN

13

Bijzondere ligging nieuwe Kindcentrum Het nieuwe stralende Kindcentrum in het hart van de Rivierenwijk in Deventer maakt deel uit van de vernieuwing van deze veelzijdige groene buurt.

Het Kindcentrum is een multi-

mee naar buiten te nemen en

de vleugels. De traptribune

functioneel gebouw waar de

alle zintuigen van de kinderen

nodigt uit tot klimmen en

buurtbewoner terecht kan voor

te prikkelen.

ontdekken en maakt de ruimte

de ontwikkeling en opvang van

De vorm van het gebouw

bruikbaar voor vele doel-

het opgroeiende kind. Het

past bij de locatie en functie,

einden. De combinatie van

bevat een basisschool met

een vlinder in aanzien,

functies en dubbelgebruik

15 lokalen, 2 speellokalen, een

vriendelijk en toegankelijk.

brengt met zich mee dat

gymzaal, consultatiebureau en

Gastvrij en open naar het

de sfeer in en om het

een peuter- en kinderopvang.

kindlint; een speelse en

Kindcentrum altijd levendig

Een uitnodigend licht gebouw

veilige route voor kinderen

is, ook buiten schooltijd.

waar plaats is voor ontmoeting,

om zelfstandig naar school te

Door het gebruik van duurzame

sport en spel. Door de

gaan. De centrale hal is een

natuurlijke materialen en de

bijzondere ligging, als een

spannende ruimte met niveau-

mooie rondingen heeft het

paviljoen in het park, is het

verschillen en biedt goed

Kindcentrum een warme

makkelijk om het onderwijs

overzicht over de lokalen in

prettige uitstraling.

Leren, sporten en ontmoeten in een fijne omgeving, een plek die in herinnering blijft.

BOUWEN IN HET OOSTEN

15

DONEC AFBOUW B.V. De specialist in binnenbouwsystemen: Metal-stud wanden • Timmerwerk • Verplaatsbare • systeemwanden Systeem plafonds •

Deventer • Tel.: 0570-502390 www.donec-afbouw.nl

Volgipswanden • Brandwerende vloeren •

Klaassen Bouwmaatschappij realiseert Kindcentrum Deventer

Intensieve voorbereiding, vlot verloop Voor projectleider Dennis Scholten van bouwkundig hoofdaannemer Klaassen Bouwmaatschappij uit Dinxperlo kwam de nieuwbouw van het Kindcentrum eind vorig jaar in beeld. Dennis Scholten: “De opdracht werd verworven vanuit een niet openbare aanbesteding met pre-selectie. Het ontwerp (DO+) van Dok architecten lag reeds in grote

voorbereiding hebben we een

der Pol. De ontwerppijlers

lijnen vast en het installatie-

basis gelegd voor een redelijk

stroken niet altijd met onze

advies, door Vintis Installatie-

voorspoedige bouw. Eigenlijk is

bouwkundige inzichten, maar

adviseurs, was in een

alleen het buitenstucwerk een

daar is uiteindelijk consensus

vergevorderd stadium. Met

tegenvaller gebleken. We hebben

over bereikt. Wij ervaren het

Pieters Bouwtechniek, Mulder

te maken met gecompliceerd

Kindcentrum als speciaal. Van

Installatietechniek, De Groot

stucwerk uit enkele lagen met

KNAUF hoorden wij dat de

Vroomshoop en onze opdracht-

een eigen hardingtijd. Ook de

gestukadoorde rondingen in de

gever zijn we een intensief

juiste selectie van de stuc-

overstekken een primeur zijn.

traject ingegaan, waarbij we

profielen had enige voeten in

En wat te denken van de

het ontwerp nader hebben

de aarde. Wellicht hebben we

toepassing van de grote draai-

uitgewerkt. Het gebouw is

dat enigszins onderschat.

ramen en de sierregels op de

opgebouwd uit houten kolommen

Momenteel hebben we nog een

gevels.”

en liggers en de toepassing van

kleine uitdaging om de afwerk-

houten vloeren (tevens over-

vloeren voldoende droog te

Nieuwe relaties

stek) en gevelvullende HSB-

krijgen om de vloerafwerking

Klaassen schakelde in het

elementen. Belangrijke aspecten

aan te kunnen brengen. We zijn

‘Deventer’ project grotendeels

als brandveiligheid en geluid

daar druk mee bezig. Al met

bekende relaties in. Er waren

zijn aan de orde gekomen. De

al denk ik dat de opleverings-

twee uitzonderingen. Dennis

ronde vormen in zowel de boei-

datum omstreeks eind januari

Scholten: “We hebben voor het

delen als het gebogen stucwerk

haalbaar is. Wij hebben daar

eerst samengewerkt met

van de overstekken zijn vrij

het volste vertrouwen in.”

Mulder Installatietechniek en dat is ons prima bevallen.

bewerkelijk, maar wel heel mooi. Sterker nog, wij zijn er

Eigen visie

Kwalitatief een uitstekende

trots op een dergelijk mooi

Dennis Scholten roemt het ont-

pro-actieve partner. Ook

gebouw door Dok architecten

werp van Dok architecten: “Het

schildersbedrijf MPN uit Rijssen

te mogen bouwen. Door de

bureau heeft een eigen visie,

was voor ons nieuw. Ook zij

intensieve, gedegen

met name door Liesbeth van

hebben het prima gedaan.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

17

We zijn straks apetrots Als alles volgens planning verloopt, zullen de 230 leerlingen van basisschool Rivierenwijk direct na de krokusvakantie, eind februari, hun intrek nemen in het fonkelnieuwe Kindcentrum, waar naast de school, ook ruimten zijn gecreëerd voor naschoolse activiteiten in de breedste zin van het woord. Redenen voldoende om Ton Plagman, directeur van de school, te vragen om een toelichting.

18

Ton Plagman windt er geen

werken. Daarvan ben ik rots-

zijn de eerste criteria opgesteld

doekjes om. Als begin maart

vast overtuigd.” De eerste

en zijn er na een voorselectie

de eerste lessen zullen

plannen om tot nieuwbouw te

drie architecten uitgenodigd

worden gegeven in het nieuwe

komen dateren van enkele

om hun ideeën uit te werken.

Kindcentrum Rivierenwijk,

jaren geleden. Plagman: “Onze

De werkgroep hoefde na de

zullen alle betrokkenen ape-

huidige locatie is gebouwd in

presentaties niet lang na te

trots zijn op het resultaat.

1978 en dus aan vervanging toe.

denken. Het ontwerp van DOK

Plagman: “Het wordt een

Ooit resideerden vier scholen

architecten uit Amsterdam

fantastisch gebouw, zowel qua

in de deze wijk, maar door

kon rekenen op een unanieme

exterieur als interieur. De

demografische ontwikkelingen

voorkeur. In de werkgroep

locatie van een mooi, wit

en het feit dat de Rivierenbuurt

waren naast het schoolbestuur

gebouw midden in een park zal

een herstructureringswijk is,

ook de gemeente Deventer

een uitstraling hebben van een

zijn we na de fusie in 2011 van

en enkele bouwkundigen

echt landmark. Dat effect zie

de overgebleven christelijke en

vertegenwoordigd. Het ontwerp

je terug in het interieur.

openbare basisschool, voorzichtig

sprong er echt uit. Met het

Modern, ruim, het zal een

gaan nadenken over nieuw-

opstellen van de criteria, het

plezier zijn om hier te mogen

bouw. In het voorjaar van 2013

ontwerp, de kleurkeuze en de

BOUWEN IN HET OOSTEN

flexibele inrichting zat het

tal van naschoolse activiteiten.

al zes jaar met groot succes

meeste werk voor de school

Plagman: “We geven hier

een zomerschool!”

er wel op. Ik word regelmatig

onderwijs op basis van het

bijgepraat door ICS dat de

continurooster. Dat impliceert

Pluim

bouwbegeleiding voor haar

dat kinderen elke dag van half

Tot slot wil Ton Plagman een

rekening neemt. Tussentijds is

negen tot twee uur les krijgen.

welgemeende pluim uitreiken

er vrijwel niets meer veranderd.

Ieder kind werkt hier op basis

aan de gemeente Deventer, de

De voorbereiding was intensief

van het gebruik van een tablet

financier van het project. “Je

en behoorlijk gedetailleerd,

of iPad. ICT speelt bij ons een

hoort tegenwoordig wel eens

maar daarna is het tijdens de

essentiële rol. Na twee uur

verhalen dat alles voor een

uitvoeringsperiode rustiger. Ik

bieden we tal van activiteiten

uitgekleed budget gerealiseerd

heb begrepen dat er een paar

aan. Je kunt dan denken aan

moet worden. Daarvan is hier

kleine probleempjes waren bij

sport, muziek, creativiteit-

absoluut geen sprake.

de afwerking van de vloeren

cursussen en kooklessen.

Integendeel, de gemeente heeft

in verband met de lage

Verreweg de meeste activiteiten

een extra bedrag toegekend

temperatuur en ook het grond-

bieden we zelf aan door middel

van circa een miljoen euro om

en bestratingwerk rondom het

van een groep enthousiaste

alles tip top te laten uitvoeren.

Kindcentrum zou nog spannend

vrijwilligers of mensen die

Er is in deze wijk veel gebeurd.

kunnen worden indien het een

werken voor een zeer geringe

Veel woningen zijn gesloopt en

strenge winter wordt, maar ik

vergoeding. Je kan hier dan

de nieuwbouw had te kampen

heb er alle vertrouwen in dat

judoën, drummen, koken,

met veel vertraging waardoor

het zal slagen.”

keyboard spelen, noem maar

grote terreinen in de Rivieren-

op. We willen een centrum zijn

wijk soms jarenlang braak lagen.

Van twee tot dertien jaar

voor kinderen van twee tot

Daarin komt nu verandering en

dertien jaar dat in principe alle

het Kindcentrum neemt daarin

Het Kindcentrum zal naast de

dagen geopend is, ook in de

letterlijk een centrumpositie

basisschool een dak bieden aan

vakanties. We organiseren hier

voor haar rekening.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

19

Project volgens het boekje Bedrijfsleider Marcel Nijkamp MPN Schilderwerken

Het Kindcentrum in Deventer betekende voor het Rijssense MPN Schilderwerken de eerste kennismaking met bouwkundig hoofdaannemer Klaassen Bouwmaatschappij. Een contact dat van beide dusdanig werd gewaardeerd dat inmiddels een tweede samenwerking is beklonken. Bedrijfsleider Marcel Nijkamp is niet voor niets content over het reilen en zeilen tijdens het opvallende project in de wijk Rivierenland.

gecompliceerd werk. In technische zin was het niet uitdagend, maar qua volume was het wel aan de maat. We hebben toch een kleine twaalf weken met gemiddeld vijf, zes mensen op de bouwplaats vertoefd. Voor ons is het een voorbeeldproject. Helemaal volgens het boekje. Je kon zien MPN had in het kader van

in de middelgrote projecten

dat de organisatie vanuit de

de aanbesteding voor het

waar dit Kindcentrum een

basis al goed functioneerde. De

Kindcentrum een prijs gemaakt

mooi voorbeeld van is. We zijn

bouw stond er mooi bij toen

voor een andere gading-

allround en dat betekent dat

wij startten en dat maken we

makende aannemer. Toen

we alle disciplines binnen ons

ook regelmatig anders mee. We

Marcel Nijkamp hoorde dat

vakgebied goed aankunnen.

zitten nu eenmaal aan het eind

Klaassen Bouwmaatschappij de

In Deventer hebben we naast

van de rit van het bouwproces.

opdracht had verworven, was

alle schilderwerken ook de

De overlegstructuur is helder

een telefoontje snel gepleegd.

beglazing, inclusief het brand-

en er is ruimte voor ieders

“De prijs was redelijk genoeg

en geluidswerende speciaal

inbreng. De samenwerking en

om in gesprek te geraken”,

glas geleverd en gemonteerd.

daarmee de sfeer hebben wij

vertelt Nijkamp. “Voor ons was

Ook de afwerking van de

als prettig ervaren.”

dat niet heel verwonderlijk

wanden, deuren en kozijnen

want we kunnen in het

hebben we voor onze rekening

Consolidatie

algemeen goed meekomen

genomen. Het was niet een

In de drie jaar van haar

BOUWEN IN HET OOSTEN

21

bestaan groeide MPN (Multi Protect Nederland) stormachtig. Marcel Nijkamp: “We zijn dit jaar qua aantal medewerkers van twintig naar dertig gegroeid en navenant hieraan steeg de omzet ook met vijftig procent. Volgend jaar zal wat ons betreft in het teken staan van consolidatie. De vooruitzichten zijn hoopvol. We kunnen maar liefst vier, vijf maanden vooruitkijken en dat ervaar ik als een luxe situatie. Er staan een aantal mooie projecten op de kalender, vooral in de seriematige woningbouw; een van onze peilers. We werken in principe landelijk, uitgezonderd Limburg, Zeeland en de Waddeneilanden. We volgen enkele landelijk opererende bouwers. De eerste helft van het volgens jaar staan er woningen en appartementen op het programma in onder

utiliteitswerken vormen voor

ook de tweede opdracht van

andere Wageningen,

ons een ander belangrijk speer-

Klaassen Bouwmaatschappij op

Veenendaal, Amsterdam en

punt. Wat dat betreft is het

de rol staat; een zorgcomplex

Opheusden. De middelgrote

leuk te melden dat inmiddels

voor Mediant in Enschede.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

23

Hout belangrijk element in nieuw Kindcentrum Deventer De Groot Vroomshoop Gelijmde Houtconstructies engineerde, leverde en monteerde de volledige bovenbouw, om precies te zijn de gelamineerde kolommen en liggers, de houten vloeren, daken en hsb- elementen. Een prominente rol derhalve en redenen voldoende om Hoofd Bedrijfsbureau Jan van der Noort een toelichting te vragen.

24

“De Groot Vroomshoop kwam

ingebracht was zonder twijfel

uitstraling gekregen. Het

in beeld in een vroegtijdig

de constructievloer. We hebben

gebruik van staal is werkelijk

stadium”, vertelt van der

gekozen voor gelamineerde

tot het minimum gereduceerd.

Noort. “Dok had het ontwerp

ribben. Een belangrijke

Het was een mooie, grote

gereed en in nauwe samen-

optimalisatie derhalve. En

opdracht die uitstekend past

werking met de aannemer,

passant leverde dat eveneens

in onze filosofie, waar

installateur en constructeur

een substantieel bezuinigings-

duurzaamheid een centrale

zijn we gestart met de

bedrag op. Al met al heeft het

rol speelt. Omdat we zowel

engineering. De grootste

Kindcentrum door de toepassing

de productie, levering als

aanpassing die we hebben

van hout een geweldige

montage geheel in eigen

BOUWEN IN HET OOSTEN

beheer uitvoeren kunnen we alles ook garanderen en certificeren. Er was een bedrag mee gemoeid van circa zeven ton.”

Goede samenwerking Jan van der Noort is enthousiast over de samenwerking. “Zowel in de voorbereiding als in de uitvoerende fase hebben we prima kunnen samenwerken met Klaassen Bouwmaatschappij. We kenden elkaar onder andere van een project in Doetinchem waar we betrokken waren bij de realisatie van een sporthal. Onze piek qua werkzaamheden lag vlak voor de bouwvak van dit jaar. We zijn er zo’n acht weken intensief mee bezig geweest. Het was een project met een soepel verloop, terwijl we best wel met veel facetten van doen hebben, van de

Jan van der Noort:

vloer tot het dak en de gevel-

“Onze piek qua werkzaamheden lag vlak voor de bouwvak van dit jaar.”

constructie. Ik vind het ontwerp heel geslaagd. Het Kindcentrum zal een echte eyecatcher worden voor de wijk Rivierenland. Je kunt het er vanaf zien dat de gemeente

de techniek en de markt.

heeft. Nu zijn we voornamelijk

niet voor een dubbeltje op de

Technisch gezien is het al

actief in de utiliteitsbouw,

eerste rang wou zitten.”

mogelijk. In Zweden heb ik

maar dit zou meerdere opties

projecten gezien van zeven

mogelijk maken. Voorlopig

Interessante ontwikkelingen

etages. Daar onderzoekt men

mogen we echter beslist niet

met ingebouwde sensoren wat

klagen qua orderportefeuille.

De Groot Vroomshoop

de gevolgen en invloeden zijn

Normaliter kunnen we gemid-

onderzoekt momenteel de

van het krimpen van hout door

deld ongeveer een kwartaal

mogelijkheden om haar

de jaren heen. De resultaten

vooruit kijken. Die termijn is

constructies geschikt te maken

zijn bemoedigend. In Nederland

nu al opgerekt naar twintig

voor meerdere bouwlagen dan

wordt de discussie met name

weken. We maken al een jaar

de twee die nu als maximum

gevoerd op het gebied van de

gebruik van veel inleners en

gelden. Jan van der Noort:

brandwerendheid. Wij zijn ervan

die trend zal zich ongetwijfeld

“We zitten middenin het voor-

overtuigd dat hout ook in de

voortzetten in 2015. De

traject en oriënteren ons op

meerlaagse bouw de toekomst

vooruitzichten zijn goed.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

25

Kindcentrum echte uitdaging voor Mulder Installatietechniek Een belangrijke rol In de realisatie van het Kindcentrum in Deventer is weggelegd voor het eveneens in deze stad gevestigde Mulder Installatietechniek B.V. Een echte uitdaging, omdat er een schijnbare tegenstelling in het ontwerp van Dok architecten was opgesloten. Een forse EPC score van -25% op het bouwbesluit te behalen, gecombineerd met een bovenmodale ventilatiecapaciteit om mede hierdoor een goed binnenklimaat te creëren aan de hand van de leidraad “Frisse Scholen 2012”. Directeur Gerard Mulder en zijn mensen gingen de uitdaging met genoegen aan. “We zijn op ons sterkst in de wat afwijkende en aparte opdrachten.”

bestempeld. Het Kindcentrum loopt ver vooruit op een eventuele aanscherpen van de normen. Gerard Mulder: “Voor het klimaat is gekozen voor een vloerverwarming op de begane grond als ook op de verdieping welke als basis op zeer lage temperatuur is ingeregeld. Is Mulder Installatietechniek was

terug en kon je niet even een

er extra warmte nodig in de

reeds in een pril stadium

ventilatiekanaal omleggen. Een

lokalen dan wordt de lucht

betrokken bij het project nadat

voordeel is dan wel dat je veel

inblaas temperatuur per lokaal

Dok architecten het definitief

meer kunt prefabriceren.

nageregeld in combinatie met

ontwerp had vastgesteld.

Klaassen Bouwmaatschappij

de ventilatie. De ventilatie

Gerard Mulder: “Door Vintis

heeft de werkvoorbereiding

hoeveelheid wordt eveneens

is een DO bestek als leidraad

lean ingezet en dat heeft er

per lokaal op Co2 aangestuurd

gebruikt voor het uit

toe geleid dat alles uitgewerkt

zodat de lucht kwaliteit

engineeren van de installaties.

was en beslissingen tijdig

optimaal blijft. Daarnaast

Dok tekende het gebouw, met

genomen werden waardoor er

heeft het gebouw een zeer

schoolfunctie, sporthal en

nagenoeg geen faalkosten zijn

goede isolatie waardoor de

speellokalen vanaf de eerst

geweest. Een echt voorbeeld-

verwarmingscapaciteit

schets in 3d BIM (Building

project, kun je wel zeggen.”

minimaal is en er zelfs geen

Information Modelling)

Goed binnenklimaat steeds belangrijker

een gewone opstelling. Er

het Design & Build proces goed konden worden uitgewerkt.

Mede onder invloed van

per uur geventileerd en bij

Door de houten constructie zijn

discussies in de politiek, mag

10 graden vorst is er maar

vooraf alle sparingen gemaakt

het binnenklimaat van scholen

14 Kw nodig om dit op

en daardoor was er geen weg

als een “hot item” worden

16 graden Celsius te brengen

waardoor alle installaties in

26

stookruimte is gebouwd maar

BOUWEN IN HET OOSTEN

wordt in totaal 18.000 m3

monteurs bij bijvoorbeeld bedrijfsbeëindigingen elders onder dak zijn, dan zegt dat iets over de te verwachten druk op de personeelsmarkt wanneer de economie weer echt aantrekt. Wij blijven het zoeken in de veelzijdigheid en in die projecten waar vakmanschap vereist is; de wat aparte werken. We hebben hier ook en dat zegt wel iets over het

is van eigen makelij. Onze

nog specialisten in huis die

rendement van de warmte

monteurs zijn trots op hun

koper, zink- en loodwerk aan

terugwinning. Naast energie-

werk omdat een enorm mooi

monumentale panden kunnen

zuinige verlichting zijn er

complex is maar ook omdat ze

uitvoeren. Mensen die het

80 PV panelen geplaatst om de

deze kwalitatief hoogwaardige

ambacht nog echt koesteren,

energiekosten zo laag mogelijk

installatie mochten maken.”

daar kan ik van genieten. En,

te houden. Vermeldenswaard is

tenslotte, wat het Kindcentrum

tevens dat het gehele gebouw

Positivisme overheerst

betreft: zo zou het dagelijkse

is geautomatiseerd en op diverse

Gevraagd naar zijn ideeën over

werk altijd moeten zijn!

plaatsen zitten touchscreens

volgend jaar, meldt Gerard

Een compliment voor alle

om de installaties te bedienen,

Mulder 2015 met optimisme

betrokkenen is op zijn plaats.”

van verlichting, ventilatie,

tegemoet te treden. “We zijn

vakantie instellingen, overwerk

met veel mensen in gesprek

en alarmen. Deze wordt op

en daar gaat werk uit voort-

afstand door onze service-

vloeien. Een aantal projecten

afdeling beheerd.”

heeft inmiddels een definitieve status. Binnenkort starten

Trots

wij onder andere met: de

Gerard Mulder vertelt dat een

renovatie en uitbreiding

van de peilers van het succes

kantoren Nationaal Park de

van de onderneming de

Hoge Veluwe en een aantal

veelzijdigheid betreft. Men

MC Donald vestigingen. Ook

is actief in alle “takken van

start een interessant project,

sport” binnen de installatie-

een woon-zorgcentrum te

sector. Dat kwam goed van pas

Dieren in opdracht van Attent

in het Kindcentrum. “We

wonen. Eigenlijk hebben we

hebben de gehele installatie

in mindere mate last van de

geengineerd en met eigen

crisis, al moeten we met zijn

monteurs gemaakt in de

allen wel wat harder werken

disciplines: Niets is uitbesteed

voor een vergelijkbaar

aan derden. Loodgieterwerk,

resultaat. We zijn nog steeds

sanitair, verwarming,

met 39 medewrekers en dat

ventilatie, elektra en

aantal is al jaren stabiel.

verlichting, vormden de hoofd-

Verheugend is dat we weer

moot. De brand- en inbraak-

meer leerlingen een werk-

installatie, camera bewaking

ervaringsplaats kunnen

en de data netwerken en de

aanbieden. Ik hoop dat dit een

regelinstallatie en alles wat

trendbreuk is, want als je ziet

daar bij komt kijken, alles

hoe snel gekwalificeerde BOUWEN IN HET OOSTEN

27

Op zoek naar zekerheid bij bijzondere constructies Alle binnenwanden en buitenbekleding met KnaufZeker garantie

De Rivierenwijk in Deventer wordt vernieuwd. Het Kindcentrum ‘De Vlinder’ is een belangrijk onderdeel van de wijkvernieuwing en komt centraal in de wijk te liggen. In het Kindcentrum wordt een school, consultatiebureau en peuter- en kinderopvang gerealiseerd. Het zal een centrale ontmoetingsplek in de wijk worden.

Het ontwerp van het gebouw,

Aquapanel. Doorslaggevend

dat qua bovenaanzicht wel wat

voor deze keuze was de

wegheeft van een vlinder, is

zekerheid die de opdrachtgever

bijzonder. Waar Nederlandse

kreeg door toepassing van

bouw zich over het algemeen

KnaufZeker garantie.

kenmerkt door betonnen en bakstenen constructies,

Geen risico

wordt dit gebouw traditioneel

Bij de uitvoering van dit

opgetrokken door middel van

bijzondere project moest elk

houtskeletbouw. De buiten-

risico uitgesloten worden: de

gevel kenmerkt zich door een

gebogen constructie moest

gebogen aansluiting van buiten-

goed zijn en blijven. Knauf

plafond naar buitenwand. Die

heeft op basis van alle wensen

ronde vormen vragen om een

en specificaties een uitgebreid

speciale afwerking, die Knauf

advies uitgebracht: het Knauf

na een intensief adviestraject

Aquapanel Outdoor systeem

met de aannemer en architect

bestaande uit Aquapanel

kan leveren: de gehele gevel

beplating, afgestuct met

wordt voorzien van Knauf

basislaag SM 700 en een

BOUWEN IN HET OOSTEN

29

witte afwerklaag LP 221.

konden geen standaard

een blijvend karakteristieke

profielen toegepast worden.

uitstraling geven. DOK

Vergaand projectadvies

In samenspraak met profielen-

architecten wilde daar gebruik

De gebogen overgangen

specialist Ceves Vergeer zijn

maken van de houten balken

hebben een radius van slechts

speciale dilatatieoplossingen

om een bepaald esthetisch

500 millimeter; een flinke

ontwikkeld en speciale

schaduweffect te realiseren.

uitdaging om daarvoor een

profielen voor gebogen.

Dat vergde een speciale

geschikte oplossing te

aansluiting van de wanden op

bedenken. Knauf is daarom

de houten elementen. Ook

verder gegaan dan een

hierbij heeft Knauf een advies

schriftelijk advies: om zowel

uitgebracht met behulp van

aannemer Klaassen als DOK

gedetailleerde tekeningen.

architecten een 1-op-1 indruk

De wens was toepassing van

te geven van hoe de gebogen

een enkele beplating, om

constructie er in werkelijkheid

slanke wandconstructies te

uit zou komen te zien, maakte

bouwen en de kosten voor

Knauf speciaal voor dit project

verwerking binnen de perken

een mock-up met verschillende

te houden. Door alle binnen-

mogelijkheden.

wanden van Knauf Diamond Board platen te voorzien, kan

De betrokken partijen konden

worden voldaan aan die wens.

deze waarheidsgetrouwe proef-

Diamond Board heeft daarnaast

opstelling fysiek (op ooghoog-

extra eigenschappen op het

te) in de Knauf Akademie

gebied van geluidsisolatie,

komen bekijken, voelen en

stootvastheid, vocht- en

beoordelen wat de beste

brandwerendheid.

oplossing was. De toepassing van de nieuwe Knauf Aquapanel

Huidige stand van zaken

SkyLite plaat bleek, ook

Inmiddels is de montage van

esthetisch, het meest geschikt.

de gebogen buitenbeplating in

Deze plaat is lichter en dunner

volle gang. De rol van Knauf

dan bestaande buitenplaten

stopt niet bij de advisering in

en daarmee gemakkelijker te

het voortraject; ook tijdens de

buigen in de kleine radius van

bouwfase is Knauf aanwezig om waar nodig te ondersteunen.

de kromming. Door toepassing van KnaufZeker garantie op de

Binnenafbouw

Naar verwachting zal het

constructie kreeg aannemer

Aan de buitenkant zal de

project eind januari 2015

Klaassen de 100% zekerheid

houten onderconstructie

worden opgeleverd. Tijdens de

waarnaar hij op zoek was.

uiteindelijk weggewerkt

afbouwfase, binnen en buiten,

Vanwege de bijzondere

worden, maar aan de binnen-

zal Knauf dit project blijven

aansluitingen en rondingen

kant blijft het hout zichtbaar

volgen.

KnaufZeker: 100% garantie op systeemprestaties KnaufZeker omvat diverse Knauf systemen die vooraf uitvoerig getest zijn op hun individuele en gecombineerde prestaties. Als deze systemen conform de Knauf verwerkingsvoorschriften verwerkt worden, geeft Knauf 100% KnaufZeker prestatiegarantie: de zekerheid dat gewenste prestaties daadwerkelijk gerealiseerd worden. www.knaufzeker.nl

BOUWEN IN HET OOSTEN

31

Op het moment van schrijven, medio december, legt Timmerfabriek Florijn uit Neede de laatste hand aan de werkzaamheden voor het nieuwe Kindcentrum in Deventer. De sierlijsten rondom het gebouw vormen het sluitstuk van een mooi en soepel verlopen project. De eigenaren van Florijn blikken met tevredenheid terug.

Terugkeer in utiliteitsbouw smaakt naar meer

32

Timmerfabriek Florijn, ruim

geleden is het bedrijf verhuisd

kunststof kozijnen en prefab

100 jaar geleden in Geesteren

van Geesteren naar het

HSB gevelelementen. Florijn:

Gld opgericht, inmiddels is de

bedrijventerrein in Neede.

“En dat is ook een van de

vierde generatie in het bedrijf

Naast de fabricage van houten

redenen van ons succes.

werkzaam, mag zich met recht

kozijnen, houdt het bedrijf zich

We richten ons niet op een

all round noemen. Vijf jaar

ook bezig met de productie van

specifiek onderdeel, maar

BOUWEN IN HET OOSTEN

bestrijken het hele gebied. We

nodige gebeurd in onze

uitstekend georganiseerd door

koppelen deze veelzijdigheid

bedrijfstak. Als gevolg van de

Klaassen. De opdracht past ook

aan een stuk vakmanschap.

economische crisis zijn een

bij ons. Dok architecten staat

Omdat we eigenlijk alleen

aantal concurrenten van de

voor een heldere visie, en dat

maar maatwerk leveren en

markt verdwenen of sterk

zie je ook in de keuzes die

niet betrokken zijn bij grootschalige, seriematige productie is dat ook noodzaak. Ondanks het feit dat ook wij over een

Florijn:

geavanceerd machinepark

“We weten inmiddels dat de orderportefeuille voor het eerste kwartaal van volgend jaar al goed vol begint te lopen.”

bezitten en een hoge automatiseringsgraad kennen zijn onze medewerkers bepaald geen veredelde machineoperators. Wij voelen ons thuis in de wat “aparte”, afwijkende opdrachten. We leveren puur via aannemers, montagebedrijven en ZZP-ers. Die

gekrompen. Hierdoor komen

het bureau gemaakt heeft.

laatste groep vormt een steeds

bedrijven als de onze weer

De kozijnen zijn bijvoorbeeld

belangrijker bestanddeel van

meer in the picture. We kunnen

afgewerkt met een

onze omzet. Omdat we dus

niet anders zeggen dat de

transparante lak. Technisch

veel, kleine opdrachtgevers

samenwerking wederzijds

niet moeilijk, maar het geeft

hebben maakt dat het bedrijf

goed is bevallen. Alles was

wel een finishing touch.”

minder kwetsbaar. Overigens merken we dat de markt voorzichtig begint aan te trekken. We kunnen behoorlijk ver vooruitkijken en weten inmiddels dat de orderportefeuille voor het eerste kwartaal van volgend jaar al goed vol begint te lopen. Enig gematigd optimisme is op zijn plaats.”

Goed bevallen Met de productie van de kozijnen voor het Kindcentrum beleeft Timmerfabriek Florijn een soort terugkeer in de middelgrote utiliteitsbouw. Florijn: “Helemaal een terugkeer is het eigenlijk niet, maar het heeft wel op een laag pitje gestaan. In het verleden hadden we met Klaassen Bouwmaatschappij weleens vaker samengewerkt, maar niet echt intensief. Er is echter het BOUWEN IN HET OOSTEN

33

Goed ontwerp leidt tot verwacht resultaat Een prominente rol in het Kindcentrum project in de Rivierenbuurt in Deventer is weggelegd voor het eveneens in de Koekstad gevestigde Donec en haar zusterbedrijven Habovo Afbouw bv en Nicon Vloeren. Eerstgenoemde leverde en monteerde onder andere de metal-stud wanden en de systeemplafonds. Habovo Afbouw tekent voor het stucwerk aan de buitengevel en Nicon Vloeren voor de dekvloeren.

34

Directeur Gerhard ten Bokkel

inclusief het aanbrengen van

akoestiek en de nauwelijks

blikt met tevredenheid terug

de brandschermen, en de

aanwezige geluidsoverdracht

op het project dat voor Donec

systeemplafonds, waar gekozen

naar omliggende vertrekken.

tot de middelgrote opdrachten

is voor onder andere Rockfon

Die kwaliteit zie je in het

behoort. “We zijn door

44 DB plafonds. Deze hebben

hele gebouw terug.

Klaassen Bouwmaatschappij

een dikte van zestig millimeter

betrokken geraakt bij het

en zijn bevestigd aan trillings-

Kindcentrum. We werken zeer

vrije hangers. Door het gewicht

Gerhard ten Bokkel

regelmatig voor deze opdracht-

van de elementen is het niet

gever, en dan met name de

een kwestie van ophangen en

Arnhemse vestiging. In eerste

weer door. We hebben alle

instantie werden we gevraagd

plafonds nadien bijgesteld

een prijs te geven voor de

zodat alles er piekfijn uitziet.

beplating achter het gevelstuc-

Het is mooi te zien dat de

werk, maar dat heeft Klaassen

keuze is gevallen op een

zelf uitgevoerd. Onze focus

dergelijk hoogwaardig systeem-

lag op de metal studwanden,

plafond met een prachtige

“Door het gewicht van de elementen is het niet een kwestie van ophangen en weer door.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

Qua complexiteit is het Kindcentrum van een andere orde dan de meer gangbare opdrachten.

Habovo Afbouw

Als gevolg van de dominantie van houtskeletbouw in het ontwerp heb je te maken met andere

Habovo Afbouw uit IJsselmuiden, zoals reeds

verbindingen en andere aanpassingen. Ook krijg

gememoreerd zusterbedrijf van Donec, realiseerde

je te maken met dubbel skelet wanden en wind-

het stucwerk aan de buitengevel van het

verbanden met dragende kokers. Je kunt al met

Kindcentrum. “Een opdracht met de nodige haken

al spreken van chique, aansprekend ontwerp .

en ogen”, vertelt Hoofd Bedrijfsbureau Bert van der

De gemeente beoogt een blikvanger te maken

Weerd. “De aannemer had de betimmering en de

van het Kindcentrum en daarin is men zonder

onderconstructie reeds aangebracht, waarna

meer geslaagd. Zeker als in het voorjaar de

wij aan de slag konden. We hebben gewerkt met

beplanting zal zijn aangebracht is het een

producten van Knauf, een leverancier waarmee we

plaatje. En goed ontwerp met een verwacht

regelmatig samenwerken maar dan met name in de

resultaat.”

binnenafwerking. Nu had de architect ook de nodige

Bepaald niet pessimistisch

alle betrokkenen de nodige voeten in de aarde

Ten Bokkel is bepaald niet pessimistisch gestemd

had. In het vlakke deel waren er niet of nauwelijks

ideeën over de buitengevel. Een gegeven dat voor

voor 2015: “Onze vooruitzichten zijn goed. We

problemen maar de in- en uitwendige ontmoetingen

hebben de laatste jaren overigens, ondanks de

op de hoeken was alertheid vereist. We hadden te

crisis in de sector, elk jaar nog geplust. Wat

maken met meerder lagen. De onderlaag is gevormd

dat betreft trekken we een opgaande lijn door.

door een mortelweefsellaag, waarbij eventuele

Ik verwacht dat we volgend jaar minimaal

spanningen in de laag zelf worden opgevangen en

hetzelfde resultaat zullen boeken dan dit

scheurvorming wordt tegengegaan. De eindlaag was

jaar. Ik ben tevreden over de huidige order-

zeer gedetailleerd en is gestukadoord in verschillende

portefeuille. We werken vooral voor grotere,

kleuren. Het eindresultaat is geweldig. Het gebouw

landelijk opererende aannemers en zijn terug

is een echte eyecatcher voor de omgeving. Het

te vinden in het hele land. Zo lopen er

proces voorafgaand was weliswaar met de nodige

bijvoorbeeld projecten in Winschoten,

afstemmingen met de andere partijen niet eenvoudig,

Ede, Apeldoorn en Zoetermeer. We zien de

maar al met al mag je toch spreken van een mooi

toekomst met vertrouwen tegemoet.”

en geslaagd project waar de nodige uitdagingen zijn overwonnen in een goede onderlinge sfeer.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

35

Kindcentrum Deventer Onderstaande bedrijven zijn betrokken bij de realisaties van het nieuwe Kindcentrum Rivierenwijk te Deventer: Opdrachtgever: Basisschool Rivierenwijk/Gemeente Deventer; Architect: DOK architecten, Amsterdam; Bouwkundig hoofdaannemer: Klaassen Bouwmaatschappij, Dinxperlo; Adviseur bouwfysica: ZRI adviseurs ingenieurs; Adviseur installaties: Vintis installatieadviseurs BV; Aftimmerhout: Jongeneel; Afwerkvloeren: Habovo Afbouw BV; Aluminium waterslagen: Mongo Aluminium B.V.; Begane grond vloer: VBI verkoopmaatschappij b.v.; Beglazing: MPN Schilderwerken; Behangwerk/schilderwerk: MPN Schilderwerken; Beton benodigdheden: Hakron Nunspeet b.v.; Betonmortel, betonpomp: Dyckerhoff Basal Betonmortel b.V.; Betonwerk fundatie: Klaassen Bouwmaatschappij Dinxperlo; Betonwerk druklaag: Jadi bedrijsvloeren; Binnendeuren: Reinaerdt Deuren; Binnenkozijnen hout: Florijn BV, timmerfabriek; Boor- en zaagwerk: Wiha B.V.; Bouwhekken: Allfence; Bouwmaterialen algemeen: Raab Karcher Bouwstoffen; Brandwerende afdichting: Wiha Brandpreventie; Buitendeuren/buitendeuren afhangen: Florijn BV, timmerfabriek; Buitenpleisterwerk: Habovo Afbouw BV; Constructeur: Pieters Bouwtechniek; Cv-installatie: Mulder Installatietechniek BV; Dakbedekking/dakwerk: Manning Dakbedekking; Dakluik: Gorter Luiken BV; Deklijsten, afgeschuind hout: Florijn BV, timmerfabriek; Elektra installatie: Mulder Installatietechniek BV; Gelijmde liggers/HSB wanden: Groot Vroomshoop Houtbouw B.V., De; Gevelbeplating/gipsplaten : Aquapanel Hout: Jongeneel; Grondwerk: Enzerink BV; Hang- en sluitwerk: DoZon B.V.; Heipalen: H. van Dieren; Hekwerk/balustrade: Framefact B.V.; HSB wanden: De Groot Vroomshoop B.V; Isolatie vloerverwarming: Habovo Afbouw BV; Kalkzandsteen: BrickPoint B.V.; Kantplanken: Raab Karcher Bouwstoffen; Keukens: Bribus B.V.; Kitwerk: Euro Kitafdichting B.V.; Klein ijzerwerk: DoZon B.V.; Kolommen, hout: Groot Vroomshoop B.V., De; Koppensnellen: Dieren, H. van; Kozijnen hout, gevel: Florijn BV, timmerfabriek; Kraanverhuur: Schiltmans, Kraanverhuur; Liftinstallatie: Easy Liften B.V.; Loodgieterswerk: Mulder Installatietechniek BV; Maatvoering: L.B.A. Bouw B.V.; Machinaal timmerwerk diversen: Florijn BV, timmerfabriek; Mantelbuizen/mechanische ventilatie: Mulder Installatietechniek BV; Matomrandingen: Storax B.V.; Metselmortel: Remix Droge Mortel B.V.; Metselwerk: Klaassen Bouwmaatschappij Dinxperlo; Multiplex, geperforeerd, Jongeneel; Natuursteen dorpels; Florijn BV, timmerfabriek; Plaatmateriaal algemeen: Jongeneel; Plinten, aluminium: Fastfloor Projecten b.v.; PS-fundatie bekisting: VBI verkoopmaatschappij b.v.; Sanitair: Mulder Installatietechniek BV; Scheidingswanden, sanitair: Kupan BV; Schuifdeuren: Reinaerdt Deuren; Seperatiewanden: Donec-afbouw B.V.; Spiegel: Mulder Installatietechniek BV; Sportvloer: Descol kunststof chemie B.V.; Staalconstructie: Groot Vroomshoop Houtbouw B.V., De; Staalconstructie, klein: Tiggelovend B.V.; Steigerwerk: RECO; Stucadoorswerk, HSB/ systeemplafonds; Donec-afbouw B.V.; Tegelwerk: Borckink BV, tegelzetbedrijf; Trappen hout: Agterhof Trappen; Tribune, hout/vloeren, hout: Groot Vroomshoop Houtbouw B.V., De; Valbeveiliging: Manning Dakbedekking; Ventilatieroosters: Storax B.V.; Vliesgevel, hout: Florijn BV, timmerfabriek; Vliesgevel, montage: Alwood; Vloerbedekking: Fastfloor Projecten b.v.; Vloercoating: Descol kunststof chemie B.V.; Vloerluiken: Storax B.V.; Vouwwanden: Spijker B.V.; Wapening dekvloeren: Habovo Afbouw BV; Wapening, levering/wapening montage: Krupp-Stahl GmbH.

36

BOUWEN IN HET OOSTEN

KienhuisHoving informeert

Bouwen voor de zorg De hervormingen in de zorg leiden tot belangrijke veranderingen voor het zorgvastgoed. In 2013 is het scheiden van wonen en zorg ingevoerd. Er is een toenemende vraag naar zorg geschikt vastgoed. Zorginstellingen en woningcorporaties werken samen. Huur- en zorgverleningsovereenkomsten worden onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de vergrijzing en de stijgende levensverwachting is er in Nederland een toenemend zorggebruik. De financiële houdbaarheid van het stelsel staat onder druk. De komende jaren zullen er verstrekkende hervormingen in de langdurige zorg worden doorgevoerd. Door het scheiden van wonen en zorg wordt de wooncomponent niet langer uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) voldaan. Cliënten worden zelf verantwoordelijk voor hun huisvesting en de kosten daarvan. Het kabinet wil de AWBZ vanaf 2015 ingrijpend gaan hervormen met als doel mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. De diversiteit in wonen wordt op deze wijze vergroot. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw ontstonden grootschalige verzorgingscomplexen, die nu aan vervanging toe zijn. Daarnaast komt deze grootschaligheid niet meer overeen met de huidige opvattingen over wonen en zorg. Men richt zich tegenwoordig op kleinschalige projecten. Mensen willen zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. Domotica en eHealth nemen een steeds grotere vlucht. Cliënten hechten aan wooncomfort, veiligheid en ontmoetingsgelegenheden. De huidige en toekomstige generaties ouderen zijn welvarender en gezonder dan de ouderen in het verleden. Zij hebben specifieke wensen ten aanzien van hun oudedagsvoorzieningen. Vermogende senioren zullen vaker opteren voor luxere en grotere zorgwoningen

op mooie locaties. In de zorg wordt dan ook steeds bewuster gebouwd.

Deze column is geschreven door mevr. Chantal Kolk, kandidaat-notaris Vastgoedrecht. chantal.kolk@

kienhuishoving.nl, Door de extramuralisering is er een tel.nr. 053-4804746 toenemende vraag naar nieuwe woningen, waar ouderen kunnen worden gehuisvest en waar (indien nodig) zorg kan worden geboden. Aan deze vraag kan tegemoet worden gekomen door nieuwbouw of door bestaand (zorg)vastgoed te herontwikkelen. Bij het invoeren van het scheiden van wonen en zorg is ook de bouwregelgeving aangepast. Het Bouwbesluit 2012 kent een ‘woonfunctie voor zorg’. Van deze laatste functie is sprake als het een woning betreft die bestemd is voor de verlening van professionele zorg aan de bewoners met een vanuit het zorgaanbod georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg. Het Bouwbesluit 2012 bevat onder meer voorschriften ten aanzien van de brandveiligheid.

In het zorgvastgoed worden huurovereenkomsten en de zorgverleningsovereenkomsten vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden door middel van een koppelbeding. De huurder wordt verplicht zorg af te nemen bij een bepaalde zorginstelling. Een koppelbeding mag niet onredelijk bezwarend zijn. Om te voorkomen dat een koppelbeding wordt vernietigd, is het essentieel dat de contracten op een juiste wijze worden opgesteld. Ook moet aandacht worden besteed aan de Mededingingswet. Door de veranderingen in de zorg en de toename van ouderen met een zorgbehoefte is er een vraag naar investeringen in het zorgvastgoed. De uitgaven aan zorg zullen blijven toenemen door de stijgende welvaart en innovaties. De zorg is kortom een groeimarkt met kansen voor de bouw, waarbij het belangrijk is aandacht te besteden aan de juridische aspecten.

BOUWEN IN HET OOSTEN

37

Prominente rol Keizer Enschede in Oosterbeeks project In opdracht van Aannemersbedrijf Koopmans Bouw en de Stichting Orthopedagogische Onderwijsinstellingen Arnhem en omstreken heeft Keizer Enschede zinkwerk aan de nieuwbouw van de Vaart en Vierbeek College uitgevoerd.

Patrick Vissers van het Enschedese bedrijf

aanbesteding. Het leeuwendeel van het

vertelt: “Het betrof een kwart ronde vorm,

werk zit er inmiddels op. De oplevering

uitgevoerd met felsbanen verdeeld in acht

staat gepland voor eind januari. In het

gelijke segmenten. Er is gekozen voor een

recente verleden hebben we vergelijkbare

uitvoering met VM Umicore Quartz. De

werken gerealiseerd in Zevenaar

opdracht is bij ons binnengekomen via een

(Woonzorgcentrum, met een gevelbekleding in Blue Grey in opdracht van Klaassen Bouwmaatschappij uit Dinxperlo), Holten (Kulturhus), Glanerbrug (appartementen- complex) en Enschede (Primark).”

Nieuwe opdracht Na het project in Oosterbeek, dient de volgende interessante opdracht zich alweer aan. Patrick Vissers: “Het betreft een werk in het centrum van Epe waar winkelcentrum Marktwand wordt herontwikkeld. Ook hier is Koopmans Bouw onze opdrachtgever. We starten in februari met de werkzaamheden die bestaan uit zinkwerk dat wordt uitgevoerd in wals blank en nova ten behoeve van de dakgoten en een fels dakbekleding. De aluminium bekleding in de kleur ten behoeve van de boei bekleding wordt uitgevoerd in een dikte van drie millimeter. Als alles volgens planning verloopt, zal het werk rond de bouwvak worden opgeleverd.”

Kansen pakken Keizer Enschede, waar zestien mensen hun werkkring vinden en waar men de

BOUWEN IN HET OOSTEN

39

beschikking heeft over een eigen zink-

onderscheiden ons op kwaliteit en

straat, spreekt van een markt waarin de

transparantie. We zijn zowel aangesloten

kansen die zich voordoen “gepakt moeten

bij UNETO VNI als het Gilde Zinkmeesters.

worden.” Patrick Vissers: “We zijn breed

Tevens zijn we in het bezit van het proces-

georiënteerd en dat heeft zo zijn

certificaat Aanbrengen zinken dakbedek-

voordelen. Qua zinkwerk kunnen we alles

kings- en gootconstructies en mogen wij

zelf zetten tot een lengte van drie meter.

ons gewaarborgd installateur en comfort installateur noemen. Ook zijn we erkend leerbedrijf. Voor 2015 komen er meerdere

Patrick Vissers

“Qua zinkwerk kunnen we alles zelf zetten tot een lengte van drie meter.”

mooie projecten aan. Het is wel steeds moeilijker om ver vooruit te blikken. Werken worden tegenwoordig op het laatste moment uitbesteed. Dit betekent dat het tekenwerk net klaar is ter controle of de onderconstructie moet al in de fase voor montage zijn. Dat is nu eenmaal de

Daarnaast zijn we ook sterk in installatie-

tendens van vandaag de dag. Dat vraagt

werk, zowel qua nieuwbouw, renovatie en

flexibiliteit en snelheid van handelen. We

onderhoud. Je moet denken aan de iets

kunnen een jaar dus niet helemaal

grotere projecten, maar zeker ook aan

inschatten, maar dat er volop kansen zijn is

badkamers of een cv vervanging. We

wel duidelijk. En kansen moet je pakken.”

BOUWEN IN HET OOSTEN

41

Social Return is ook een kans De laatste tijd is er de nodige discussie ontstaan over Social Return (SR). Vakbonden lopen te hoop tegen de verdringing op de arbeidsmarkt door oneigenlijke toepassing van het instrument. Dat er zeker een positieve kant zit aan SR blijft weleens onderbelicht. Bouwen in het Oosten nam de proef op de som en belicht in deze decembereditie een nieuwbouwproject van Dura Vermeer uit Hengelo, het Theater van de Wereld in Emmen. Het bedrijf schakelde intermediair en uitzender Haldu Groep, een vaste relatie van de aannemer, in voor de uitvoering en begeleiding van dit project.

Directeur Caspar Jansen van de

betonploeg die bijvoorbeeld

gever. Bij wederzijdse

Haldu Groep is enthousiast over

breedplaatvloeren leggen. We

tevredenheid volgt dan altijd

de resultaten. “We verzorgen

verzorgen voor onze opdracht-

een contract van 26 weken.

voor meerdere bouwbedrijven

gevers naast de selectie ook

Die termijn wordt ook door

de begeleiding van deze

tussenrapportages en leggen

de gemeente en het UWV

krachten die via het UWV

een en ander statistisch vast

gehanteerd. Tijdens die eerste

of de gemeente worden

aan de hand van enkele para-

weken is het vangnet van

aangedragen. Allen voldoen aan

meters. Zo voldoet onze relatie

de uitkeringsinstantie nog

het criterium “enige afstand

aan alle administratieve en

aanwezig, maar daarna staan

tot de arbeidsmarkt”, maar

organisatorische verplichtingen

de mensen bij ons op de pay-

zijn bepaald niet in één

en kunnen wij hem grotendeels

roll. Elke gemeente hanteert

stramien te plaatsen. Er zijn

ontzorgen. Om dit handen en

bij de aanmelding en selectie

mensen bij die bijvoorbeeld

voeten te geven hebben we

overigens andere criteria.

terugkomen van een situatie

zelfs iemand specifiek voor

Er zijn zelfs gemeenten die

met psychische problemen,

dit item aangenomen,

amper weten van social return

maar we hadden laatst ook

Natascha Janssen. Zij is ook

inhoudt. Dat is best wel triest.

een vakman die zijn vrouw had

het aanspreekpunt voor de

Tijdens het contract zijn er

verloren en vier jaar lang een

SR-krachten.”

enkele evaluatiepunten. Ik

zorgtaak had om zijn twee

42

besteed veel aandacht aan het

kinderen op te vangen omdat

Succesvol

vervolgtraject. Meestal komen

ze nog te jong waren voor de

“In het project in Emmen zijn

de SR- krachten uit de directe

basisschool. Kortom, het is

we inmiddels gestart met drie

omgeving van het bouwproject

allemaal zeer divers. Hetzelfde

mensen”, vertelt Natascha

en zijn niet altijd in het bezit

geldt voor de praktische inzet

Janssen. Een keetdame, een

van eigen vervoer. Daar

op de bouwplaats van SR-

beton/timmerman en een

probeer je dan een oplossing

krachten. Dat varieert van

bouwvakhulp. De procedure is

voor te vinden. Mensen die het

keetdames tot schoonmaak-

dat na een proefperiode van

traject succesvol volmaken,

krachten en van timmerlieden

twee tot vier weken een

komen namelijk bij ons in

die vrijwel zelfstandig kunnen

evaluatie plaatsvindt met

het bestand. Een volgende

werken tot mannen voor de

de SR- kracht en de opdracht-

opdracht kan uiteraard

BOUWEN IN HET OOSTEN

betekenen dat je moet kunnen

Het instroomniveau is zeer

jaar bij dezelfde werkgever

reizen. Ik begeleid de mensen

verschillend. Daar kunnen

ontslagen werd. Normaal

bij een goede invulling van hun

zogenaamde drop-outs tussen

gesproken kom je dan niet

nieuwe toekomstperspectief.

zitten, maar laatst had ik een

meer aan de bak. Nu werkt hij

Zo zou je het kunnen

man van 59 uit een heel andere

op basis van social return en

omschrijven. De eerste successen

bedrijfstak die door een

ziet zijn toekomst er weer

zijn inmiddels een feit!

bezuinigingsronde na veertig

rooskleuriger uit.”

Adri van Veggel, Dura Vermeer Adri van Veggel van Dura Vermeer maakt in Emmen voor het eerst kennis met het fenomeen Social Return. “Ik denk dat social return een vaste plaats gaat innemen bij overheidsopdrachten. Vooral gemeenten vinden het belangrijk. Zo zijn er ook regelmatig verzoeken om bedrijven uit de regio in te zetten. Waar mogelijk nemen wij deze mee in de selectieprocedure. In dit project zijn we de verplichting aangegaan vijf procent van de uren in te vullen door SR. Dat kunnen wij uiteraard niet alleen. Ook diverse onderaannemers en leveranciers, waaronder het installatiebedrijf en een transportbedrijf, zijn door ons betrokken bij de invulling. Haldu verzorgt voor ons het hele administratieve en organisatorische deel en is ook verantwoordelijk voor de evaluaties. Dat is voor ons een behoorlijke zorg minder. Op dit moment is er een dame voor de keetbediening en zijn er bouwvakhulpen aan het werk. Ook een timmerman is via Haldu op deze basis voor ons aan het werk. Parallel aan Emmen loopt er nog een project van ons, de nieuwbouw van het Voorzieningencluster De Veste in Borne. Ook daar werken we op vergelijkbare wijze samen. De mensen komen daar van het Werkplein Enschede, Hengelo en Borne. De veelgehoorde klacht vanuit de bonden dat SR een verdringend karakter heeft kan ik slechts deels onderschrijven. De keetbediening besteden we normaliter uit aan een schoonmaakbedrijf, maar dat geldt niet voor bouwvakhulpen of timmerlieden. Ze hebben een punt, maar het is de halve waarheid.”

Rob den Boef, gemeente Emmen Gemeente Emmen heeft inmiddels drie jaar ervaring met SROI en heeft de resultaten onlangs nog tegen het licht gehouden. Die zijn overwegend positief. De monitoring was in de eerste periode op een andere manier georganiseerd. Door het anders in te richten met inzet van een functionaris die er voor vrijgemaakt is, levert het SROI nog meer op aan arbeidsinpassing. Op dit moment lopen er zestig mensen in het kader van social return bij diverse projecten. Dat is relatief veel, omdat we dit jaar veel werken hebben uitbesteed in de bouw- en infrasfeer. Normaal moet je denken aan aantallen van dertig tot vijfendertig. Mijn verwachting is dat SROI op termijn wat breder zal worden getrokken. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan andere bedrijfssectoren en iets andere invalshoeken. Kijkend naar de invoering van het participatiebeleid in 2015 zal SROI een essentieel onderdeel hierin zijn. Accountmanager afdeling Werk, Team Poort & Arbeidsmarkt Rob den Boef van de gemeente Emmen beaamt dat er geluiden zijn, die de inzet van arbeidsplaatsen die voortkomen uit “social return”, zien als een vorm van verdringing van arbeid. Den Boef: “We zijn daar zeer alert op. Politieke partijen en vakbonden horen te vaak signalen die de suggestie van verdringing wekken. Werkgevers hebben soms net mensen moeten ontslaan en nemen dat in het kader van SROI nieuwe mensen aan, wat uiterst gevoelig ligt. In Emmen volgen we de Haagse richtlijn. Dat betekent dat bij ieder uitbesteed werk in principe vijf procent van de gecalculeerde manuren door social return moeten worden ingevuld. Het minimumbedrag per opdracht is 250.000 euro inclusief materiaal etcetera. Om je heen zie je dat de richtlijn vrij interpretabel is. Iedere gemeente kiest voor een eigen invulling. Momenteel is er een discussie op gang gekomen om in de drie Noordelijke provincies een en ander te harmoniseren. Veel aannemers en infrabedrijven werken in de Noordelijke regio. Het zou mooi zijn als we hierin slagen.

BOUWEN IN HET OOSTEN

43

Drie inspirerende items belicht bij Opleidingcentrum Twente In het kader van het cursusaanbod voor volwassenscholing 2014/2015 organiseerde het OCT in samenwerking met Bouwradius Training en Advies op 4 november j.l. een informatieve bijeenkomst bij het eigen Opleidingscentrum Twente. Er werden die dag drie inspirerende en actuele items uit de bouw belicht.

44

BOUWEN IN HET OOSTEN

Volgend jaar wordt het beter in de bouw In hoeverre geldt dat ook voor uw resultaat? door ing. F. Scherrenberg van Promotion Focus op kosten en het resultaat gaat omlaag. Focus op het gehele proces en het resultaat gaat omhoog! Voor welke optie kiest men? Gaat men als ondernemer voor de laagste prijs of voor de laagste kosten? Het rendement is het verschil tussen prijs en kosten. Alleen als het proces soepel, voorspelbaar en beheersbaar verloopt, nemen overbodige kosten in ras tempo af. Het logische gevolg is dat de resultaten in de vorm van rendement, snelheid, plezier, motivatie, veiligheid en klanttevredenheid stijgen. Is het een illusie of werkelijkheid om van een huidig of nieuw bouwproject met al deze aspecten een groter succes te maken. Als resultaatverbeteraar voor de projectorganisatie gaat Bouwradius T & A graag samen met ondernemers de uitdaging aan om op een praktische manier de resultaten van een bouwproject zichtbaar en voelbaar te verbeteren. Of het nu een eenvoudig of complex project bouwt. En volgens welke contractvorm u het project ook realiseert. Door vijf praktische en compacte stappen te nemen tijdens het uitvoeringsproces, merkt men al snel dat de resultaten in de meest brede zin van het woord verbeteren. Dat garanderen wij ! En er legt wordt een basis gelegd voor het continu en blijvend verbeteren van uw gehele bedrijfsorganisatie.

De uitvoerder wordt een digitale projectmanager door M. van Bommel van KYP De laatste jaren hebben steeds meer digitale hulpmiddelen hun intrede gedaan in de bouw. Informatie ligt niet meer op kantoor maar is overal en voor iedereen beschikbaar. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor de uitvoerder. Met behulp van de computer en apps kan hij zijn lean planning digitaal bijhouden, communiceren met zijn bouwpartners, materiaal en mensen automatisch afroepen en een digitaal dossier opbouwen. Het digitale dossier* is de basis voor een verbeter traject zodat het volgende project nog beter verloopt. Door gebruik te maken te maken van digitale hulpmiddelen kan veel werk van de uitvoerder geautomatiseerd worden. Hierdoor houdt hij meer tijd over om de kwaliteit en veiligheid te verbeteren of om meerdere kleine projecten tegelijkertijd te begeleiden. De uitvoerder wordt een digitale projectmanager. Centrale vraag is: “Zijn uw uitvoerders er al klaar voor? * De overheid wil vanaf 2015 een digiaal dossier bij oplevering verplicht stellen.

BOUWEN IN HET OOSTEN

45

Energieprestatie-eis voor nieuwbouw (EPG) door ing. H. Wegkamp De verlaging van 0.6 naar 0,4 m.i.v. 1 januari zal tot gevolg hebben dat er meer techniek (installatie) nodig is om deze norm te behalen. Bouwkundige voorzieningen zijn duurzaam en vragen om minder onderhoud dan technische voorzieningen. Omzettechnisch is dat voor de bouwer ook interessanter. Als je meer bouwkundige voorzieningen inzet, dan moet je het wel in één keer goed doen. Dat blijft uiteraard overeind. Investeren in eventuele extra technische voorzieningen heeft geen zin als je het bouwkundig niet op orde hebt. Dat vraagt om voorbereiding en om keuzes te maken. Door de definitieve veranderingen in het Energielabel moeten bouwbedrijven anders insteken. Bouwradius T&A kan een bouwbedrijf helpen bij een verlaging van de EPC naar 0.4 m.i.v. 1 januari om de luchtdichtheid te berekenen en te detailleren tegen de laagste kosten en uitvoeringsrisico’s.

Hoeveel % overlevingskans heeft uw bedrijf?

T: 0548 - 530 830

W: www.oct-rijssen.nu

Opleidings Centrum Twente geeft BHV cursussen in Rijssen Red levens met een BHV cursus

BOUWEN IN HET OOSTEN

47

Nederland kent een grote sociale woningvoorraad uit de jaren zestig en zeventig die in relatief slechte staat is. Deze woningen hebben een te grote energievraag. De huizen vervangen door nieuwbouw is geen optie, want slopen is te kostbaar en de vervanging zou tientallen jaren duren. Daarnaast is energiereductie noodzaak. Wereldwijd slinkt de voorraad fossiele brandstoffen en stijgen de energieprijzen. Bovendien hebben we als onderdeel van de Europese Unie de ’20-20-20-doelstellingen’. De Nederlandse woningcorporaties hebben dus een uitdaging waar Built4U de oplossing biedt.

Built4U renoveert op passiefbasis

48

Built4U renoveert sociale huur-

waarde steekt daardoor

Doorwin en Zehnder –

woningen volgens de principes

automatisch boven energie-

J.E. StorkAir en adviseurs

van passief renoveren en in

label A uit. Built4U geeft in

Trecodome, The Source Group

slechts vijf dagen worden

het voortraject inzicht in de

en Van Aken Architecten. Met

de woningen middels een

energiebesparing en daarmee

een innovatieve renovatieme-

prefab schil gerenoveerd. Het

in de financiële haalbaarheid

thode leveren zij een totaal-

minimaliseren van de warmte-

van de renovatie. Built4U is

product dat betaalbaar is

vraag van de woning staat

een samenwerkingsverband van

en opschaalbaar naar grotere

voorop. De energetische

leveranciers Kingspan Unidek,

woningaantallen.

BOUWEN IN HET OOSTEN

Prefab schil

en bewoners bepalen zelf het

over het resultaat en de werk-

De hoogwaardige isolatie wordt

uiterlijk van de schil, een

wijze. De huur gaat iets

gerealiseerd met een prefab

proces wat bijdraagt aan de

omhoog, maar door de enorme

schil. Er wordt dus niet

verbondenheid in de wijk.

energiebesparing die de

gesloopt of verbouwd, de

Daarnaast kan een nieuw

renovatie oplevert, gaan de

woning krijgt een op maat

uiterlijk het imago van de

bewoners er gemiddeld 50,-

ontworpen jas. De schil isoleert

buurt verbeteren.

euro per maand op vooruit.

zowel ’s zomers als ’s winters

Door de renovatie zijn de

en biedt ruimte voor de

Built4U in de praktijk

woningen gestegen naar een

installatietechniek. Andere

Woningcorporatie Accolade is

energielabel beter dan A++ en

maatregelen zijn drievoudige

de eerste woningcorporatie in

hebben ze een gezond binnen-

beglazing en vloerisolatie. Een

Nederland die deze renovatie-

klimaat.

gezond binnenklimaat wordt

methode in de praktijk heeft

gerealiseerd door comfort-

toegepast. Zestien woningen

Ook voor de woningcorporatie

ventilatie met warmteterug-

zijn voorzien van een nieuwe

heeft de werkwijze van Built4U

winning. Comfortventilatie

prefab buitengevel, nieuwe

veel voordelen. “Van ontwerp

resulteert in een continue

kozijnen met triple glas, vloer-

tot uitvoering zijn wij één

toestroom van frisse lucht en

isolatie, ComfortVentilatie met

aanspreekpunt voor de woning-

dankzij de warmteterugwinning

warmteterugwinning en een

corporatie’’, zegt projectleider

en gebalanceerde luchttoevoer

geïntegreerde dakoplossing

Youri Verwer. Leveranciers en

en –afvoer ervaart de bewoner

met isolatie en PV-panelen.

adviseurs werken horizontaal

geen ‘tocht’ en warme- en

Daarmee hebben de woningen

samen volgens het LEAN-

koudevlekken. De schil brengt

een heel nieuw uiterlijk en

principe. Dat leidt tot

ook een esthetisch als een

meer wooncomfort gekregen.

(product)innovaties en een

sociaal voordeel met zich mee.

gezamenlijke visie, waarin alle

Dankzij de verscheidenheid

“Een verschil van dag en

aan materialen kan de

nacht’’, vindt bewoner J.

oorspronkelijke uitstraling

Koster, die zeer tevreden is

kennis optimaal wordt ingezet.

worden nagebootst of gewijzigd. De woningcorporatie

BOUWEN IN HET OOSTEN

49

Almeloos tegelwerk voor Fries zwembad Medio januari zal in het Friese Joure sportcomplex Swimfun in gebruik worden genomen. Het complex bestaat uit drie onderdelen. Een zwembad met allure, een sporthal en een ruime entree met horecafaciliteiten. Een groot combinatieproject dat een Twents tintje krijgt. Er was namelijk een prominente rol weggelegd voor het Almelose Rietmeijer BV. De Almelose tegelspecialist had een aandeel in alle drie onderdelen.

Eigenaar Rene Oude Lashof

we samen meer zwembaden

redelijk speciaal vanwege de

licht toe. “We zijn een goede

gerealiseerd. Zwembad De

combinatie. Voor ons startte

relatie van Pellikaan die als

Vrolijkheid in Zwolle en onlangs

het project direct na de bouw-

bouwkundig hoofdaannemer

nog een resort in Den Haag zijn

vak. Gemiddeld waren er acht

fungeerde in dit project. In het

daar mooie voorbeelden

tot tien medewerkers actief.

(recente) verleden hebben

van. Deze opdracht was

We hebben Swimfun uitgevoerd in RBR verband. RBR staat voor Rietmeijer, Beld en Rivo. Het is een samenwerking van drie tegelzetbedrijven. Door gezamenlijk op te treden kunnen we meerdere grotere opdrachten aan die we in het verleden qua omvang moesten laten liggen. Het maakt alle drie de bedrijven flexibeler. Een pluspunt dat in de huidige markt niet gebagatelliseerd mag worden. De drie afzonderlijke bedrijven hebben allen gelijke ideeën over kwaliteit en hanteren een vergelijkbare bedrijfscultuur. Doen wat je afspreekt.” Swimfun krijgt onder andere een familieglijbaan en een heuse wildwaterbaan. Rene Oude Lashof: “Het krijgt de allure van een subtropisch zwemparadijs. De nieuwe wildwaterbaan wordt dé blikvanger. Op bijna vijf meter hoogte begint “het avontuur” langs

50

BOUWEN IN HET OOSTEN

watervallen en door grotten. Je

totale opdracht zo’n 220.000

en die ruimte wordt door

kunt deze “reis”onderbreken

euro omvatte.”

bedrijven als de onze opgevuld.

door even uit te rusten op

Dat wij het relatief goed doen is te danken aan meerdere

glijbaan is meer dan zestig

Druk tot de bouwvak aan toe

meter lang waar je met of

De orderportefeuille van

leveren van kwaliteit en

zonder opblaasband vanaf

Rietmeijer is goed gevuld.

domweg je afspraken nakomen.

kan glijden. Mede door deze

“Eigenlijk uitstekend gevuld

Voorts zitten we bovenop de

speciale attracties was het

kun je wel zeggen”, vertelt

markt en werken we voor veel

voor ons een behoorlijk

Oude Lashof. “Op 5 januari

verschillende aannemers in

bewerkelijk project met veel

starten we alweer met twee

plaats van slechts enkele grote.

rondingen, hoeken en hoogte-

nieuwe zwembaden in

Daarmee profileren we ons

verschillen. Ook wordt

Hardenberg en Havelte. De

duidelijk in de markt. Het

Swimfun gekenmerkt door

eerste voeren we uit in RBR

oprichten van RBR is eveneens

veel betegelde trappenhuizen

verband. Ook starten we vroeg

een goede stap geweest. Het

en wanden. Ook was er het

in het jaar met de renovatie

neemt niet weg dat ook de

nodige maatwerk nodig voor

van tweehonderd woningen in

particuliere markt nog steeds

de overgang tussen het binnen-

Zutphen en 26 nieuwbouw-

door ons wordt gekoesterd. Het

en buitenbad. Je hebt het

appartementen in Almelo. We

vormt misschien vijf tot tien

ook over een fors aantal

kunnen eigenlijk wel tot de

procent van de omzet, maar is

vierkante meters. Zo zijn

bouwvak vooruitkijken. Dat is

daarom niet minder belangrijk.

er zes grote kleedruimtes

in de bouwsector niet velen

Het betegelen van een douche

die alleen al goed zijn voor

gegund. In de afgelopen tijd

of toilet en het adviseren van

tweeduizend vierkante meter

zijn enkele grote spelers in

mensen in onze showroom, ook

aan tegels. Ik schat dat de

onze bedrijfstak fors afgeslankt

dat doen we nog steeds graag!”

speciale “bruisbanken”. De

BOUWEN IN HET OOSTEN

factoren. Het begint met het

51