BOUWCAMPUS DUURZAAMHEIDSCONGRES PANTA RHEI Willem Verbaan – 27 juni 2013
JOKE SICKMAN
SAMENHANG
EEND OF KONIJN: GESTALT-SWITCH VAN O.A. KUHN • Anders leren kijken
5
BUSINESS DOOR DE EEUWEN HEEN.. • Stoom
• Staal, elektriciteit en zware industrie
• De brandstofeconomie 6
SHELL: START-UP IN SCHELPENHANDEL
7
KONDRATIEFF CYCLY…. • De aanstormende golf?
8
LAC DE SERRE- PONCON
10
WATER WORDT VELE MALEN GEBRUIKT
11
PETER VADASZ
12
Oh se-Hoon
TRAFFIC ON THE CHON GAE
PEOPLE ON THE CHON GAE
CORRIDOR (S.A.A.) SCHIPHOLAMSTERDAM-ALMERE
19
20
GEBOUWEN TE KOOP
WAAROM EEN DUURZAME STAD • Internationale ketens met CFP • Green hubs doen het met Green hubs • Verduurzaming Business incubator
22
de staat is uit
de stad is in A. Bakas
23
DE TRIOMF VAN DE STAD • Edward Glaeser “the city is humanity’s greatest invention and our best hope for the future “
• Metropolitane gebieden NO Amerika: 55 miljoen • Randstad: 7 miljoen • 2030: 60% wereldbevolking (> 8,3 miljard) in steden 24
DE TRAGEDIE VAN DE STAD • Klimaatverandering • 5 miljard mensen in steden te voeden
Slums in Dhaka
• Omgaan met nieuwe bedreigingen
25
URBAN FARMING • 30.000 km bord eten. • Gigantische mobiliteitsclaim • Telen zonder natuurlijk licht mogelijk • Oplossing voor leegstand? • Grown Down Town! • www.degroentenuitamsterdam.nl
26
URBAN FLOWS • Mensen • Goederen (bevoorrading winkels) • Water • Data informatie • Afval • Geld
27
OLYMPISCHE SPELEN • In 2028 naar Nederland?
29
DE STAD IN CRISIS • Leegstand • Afboeken ( Apeldoorn ) • Verdichting wil maar moeilijk lukken • Bouw tot stilstand • Megaprojecten als N/Z lijn
Verzakking Vijzelgracht
30
BUSINESS MODEL STEDELIJKE INRICHTING • • • •
Eindeloze groei Bedrijven terreinen Grond Stakeholders: grondeigenaren, ontwikkelaars, beleggers, vastgoedfondsen, gemeenten, huiseigenaren. • Allen profiteerden • VVT
31
OUDE STEDELIJK VERDIENMODEL • Bouwen in de wei • Bedrijven op zicht lokaties langs de weg • Path- dependenties
32
STEDELIJKE GELD IS OP • • • • • • •
Leegstand 15 mio m2 kantoorruimte Afboeken. Probleem : Herfinanciering value/loan Verdichtingsproces steden niet op gang Grote tekorten grondbedrijven In de kramp van krimp Subsidies opgedroogd Oude geld is dus op
33
LEEGSTAND
34
WAT IS DE BOUW VOOR EEN SECTOR? • • • •
25% wegtransport 35% nationale afvalberg 40% energieconsumptie / CO2 emissies Faalkosten 15% - of meer? Elders < 1% • Rendementen 1 – 3% Elders > 10% • Wordt het niet tijd voor een fundamentele herijking??
35
FAALKOSTEN 15 TOT 20 %
36
MAASTRICHT 2003 – 2 DODEN…
TERMINAL 2 E CHARLES DE GAULLE 750 MIO EN VIER DODEN
BIJNA PAS…
EN DIT LEIDT NAAR……?????
FOTOSHOP OF ECHT??
ECHT GEBEURD IN USA
EEND OF KONIJN: GESTALT-SWITCH VAN O.A. KUHN • Anders leren kijken
43
CREATING TOMORROW • • • •
Anders leren kijken Nieuwe zoekrichtingen Nieuwe oplossingsrichtingen Nieuwe business modellen
• Het nieuwe geld zit bij… • • • •
PPS Waardenstromen Gebiedsaandelen- crowdfunding Ketensamenwerking 44
NIEUWE ZOEKRICHTINGEN • Gebied in plaats van object • Nieuwe ordening / nieuwe modellering • Nieuwe partnering / co-creatie • Gebiedsexploitatie ivp grondexploitatie • Duurzaamheid
45
PPS-VELDEN Vastgoed ( RGB,zorg…? )
Infra PPS PPS PPS
Overig (water, road pricing)
Gebiedsontwikkeling 46
SIJTWENDE
47
PPS A2 MAASTRICHT, GROENE LOPER
48
PPS A2 MAASTRICHT, ONDERTUNNELING
49
EEN NIEUW STADSDEEL MAASTRICHT
50
EEN NIEUW STUKJE AMSTERDAM ZUIDOOST
51
MAP OF POWER Bouw partijen
Financiële partijen
Nieuw speelveld
Systeemintegratoren
Consulants Overige Procesmanagers 52
FACILICOM BOUWT EEN BELASTINGKANTOOR
S.P.V. of S.P.C.
53
IKEA BOUWT STUDENTENHOTELS
PPS-STRUCTUUR SoN
S.P.V. of S.P.C.
E.P.C.
Levering
Assetmanagement/ maintenance 55
LEVENSDUURBATEN VS STICHTINGSKOSTEN NUT Beheer > 500%) Bouw (100%)
Design Bou B (10%)
Duurzaamheid
56
BEHEERPARADOX
57
SYSTEEMVERANDERINGEN • • • •
Van statisch naar dynamisch Van gefragmenteerd naar integraal Van accent op laagste prijs naar waarde gedurende de levensduur Van bouwen naar beheren
shift happens A. Bakas 58
ANDER BUSINESS MODEL
59
ZORG HEBBEN OM HALTEPLAATSEN
60
CONCESSIES MET WINST VOOR IEDER
61
WAARDESTROMEN OP EEN LUCHTHAVEN
62
CUSTOMER BASE > 40.000 STUDENTEN
63
WAARDESTROMEN? GOUDEN LOCATIE
64
Waardestromen
WAARDESTROMEN Informatie / telco
gebied Euro’s KPN
Energie Value capturing va
Afval Kringlopen vkringasluiten
Water
l.b.s.
Euro’s NUON
Euro’s etc.
Herordening va stromen bestaande
65
mobiliteit 65
HART VAN ZUID ROTTERDAM
66
FOOD CENTER AMSTERDAM
67
NIEUWE KANSEN: WATERVEILIGHEID
NIEUWE PRIJZEN
PROJECTEN OM VAN TE LEREN Den Haag Transvaal
Vogelwijk Hellevoetsluis
70
SPAREN VOOR JE EIGEN OMGEVING • Relatie tussen inkomen, bestedingen, besparingen en beleggingen • Oude koppelingen van vroeger werken niet meer •
Denk aan: macro-geldstromen
71
CROWDFUNDING • Samenwerken inversteerders en entrepreneurs; als groep alswel geld
• Texel TESO • Culemborg Thermo Bello
72
MIJN EIGEN TESO
73
THERMO BELLO
74
MAATSCHAPPELIJK VASTGOED • Veranderende verhouding overheid, maatschappelijke instellingen en burger • Rol van corporaties veranderd • Gebiedsaandelen; Development Trusts
75
76
NIEUW BUSINESS MODEL: KETENSAMENWERKING • Reductie faalkosten • Duurzaamheid • Veel sneller!
77
WAAROM BIM IN FM Tussen de 10% en 30% van de tijd (van FM’s) wordt gespendeerd aan het zoeken van informatie. Bron: International Alliance of Interoperability
Maar ook: • Kosten beheersing • Inzicht energie prestaties en andere simulaties • Verbetering marktpositie • Centraal meerdere gebouwen beheren • Verbetering van communicatie 78
WAAROM BIM IN FM Marc Calon:
‘De nadruk ligt in de bouw sterk op lage prijzen en niet op efficiënte processen. Voor de inrichting van mijn werkkamer is eerst iemand langs geweest met de stekkerdozen, toen een man voor het tapijt en daarna iemand die het schilderij ophing. Niemand die zich afvroeg hoe de totale inrichting zo efficiënt mogelijk kon. Goede coördinatie scheelt veel geld. Proceduretijden voor bouwprojecten halveren en de kosten ervan kunnen met 20% omlaag als opdrachtgever en bouwer in een vroeg stadium bij elkaar gaan zitten.’
79
CROWD SOURCING & BIM Museum in Oslo
81
82
STAND VAN ZAKEN IN NEDERLAND • Middenmoot • Eerste volledige BIM projecten (Meander ziekenhuis, Amersfoort) (N61) • Sommige bouwbedrijven komen dankzij BIM goed de crisis door • En toen werd het 29 juni 2011… • November 2011: RGD BIMnorm 83
ONTWERP RHIJNSPOORGEBOUW
84
KANSEN • • • • • • • • •
Waterveiligheid Smart Grids/ verduurzaming Gebiedsaandelen/ crowdfunding /crowdsourcing Waardenstromen kapitaliseren Beheren Ketensintegreren Leanconcepten CPO /Zelfbouw Nieuwe huursegment
86
WAT TE DOEN • • • • • • • • • • • •
Samen versnellen Ophouden met naar Den Haag te lijken Ophouden met de bubbles Leren verleden- anderen ICT-ICT-ICT …… BIM Samenwerking met anderen Talentontwikkeling Bouwen naar Beheren: Assetmanagement Better Cheaper Faster Duurzaam/ Duurzaam/ Duurzaam Modulair 5D´s 87
AGENDA BOUWCAMPUS
88
