Bond zonder Naam vzw Toelichting bij uitgifte obligatielening ter realisatie van
stiltehoeve
C.G. Jung
Inhoud. 1. 2. 3. 4.
5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Inleiding Bestuur en Algemene Vergadering Bond zonder Naam vzw Korte beschrijving van de activiteiten per project Beschrijving van de activiteiten van BZN Stiltehoeve Metanoia 4.A. Stiltehoeve Metanoia binnen de beweging Bond zonder Naam 4.B. Omgevingsanalyse Haalbaarheidsplan Businessplan eerste 4 jaren Financiering van het project De Terugbetaling van de Obligatielening Voorwaarden van de Obligatielening Jaarrekening Bond zonder naam en BZN Metanoia Architecturale plannen Contact
1. Inleiding. Bond zonder Naam (hierna ‘BZN’) is een vzw die een deel van het patrimonium van Bond zonder Naam beheert. Bond zonder Naam is een breed vertakte pluralistische organisatie die sinds 1959 actief is met projecten om menselijke waarden terug in het centrum van de samenleving te plaatsen. Bond zonder Naam kan haar activiteiten uitvoeren dankzij de steun van meer dan 1.000 vrijwilligers en de giften en schenkingen van grote en kleine schenkers. Bond zonder Naam hecht belang aan transparantie en laat jaarlijks een doorlichting maken van haar rekeningen (zie www.bzn.be). BZN is o.m. eigenaar van de gronden waarop het project Stiltehoeve Metanoia vzw zal worden gerealiseerd. BZN Metanoia vzw heeft een erfpachtcontract afgesloten met Bond zonder Naam vzw en heeft aldus langdurige gebruiksrechten op de betrokken gronden. BZN zal de nodige gelden lenen aan BZN Metanoia vzw teneinde toe te laten het project ‘Stiltehoeve Metanoia’ uit te voeren. Om deze lening te financieren zal BZN zelf gelden ophalen bij leden en sympathisanten door middel van een obligatielening voor een bedrag tot 3 miljoen euro volgens de voorwaarden uiteengezet in Hoofdstuk 9 Voorwaarden van de Obligatielening. BZN zal de opgehaalde gelden lenen aan BZN Metanoia vzw. Met deze lening kan het renovatieproject voor de Stiltehoeve in Damme worden gefinancierd. De Obligatielening is niet onderworpen aan de bepalingen van de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt omdat ze, zoals voorzien in artikel 16, §1, 8° van voormelde wet, wordt uitgegeven door een instelling zonder winstoogmerk met het oog op het verwerven van middelen die nodig zijn om hun niet-lucratieve doelen te verwezenlijken. BZN Metanoia vzw zal de lening aflossen t.a.v. BZN met o.m. de opbrengsten uit de diverse activiteiten van de Stiltehoeve, met giften en legaten, fondsenwervingscampagnes, sponsoring, etc. zoals uiteengezet in Hoofdstuk 8. Aangezien BZN de uitgever is van de lening, staat deze vzw bovendien met een deel van haar vermogen borg voor de terugbetaling van de Obligatielening.
2. Bestuur en Algemene Vergadering Bond zonder Naam vzw. Legislatuur 2009-2012 Bestuurders Aleydis Ceulemans Marleen Dejonckheere Walther Van Haelst Jan Goossens Algemene Vergadering Jozef Covents Martine Demarey Denise Dierickx Jacques Jansen Ingrid Meert Pol Patoor
Legislatuur 2013-2016 Bestuurders Jan Goossens Griet Bouwen Jac De Bruyn Kristin Vanschoubroek Algemene Vergadering Abdelkarim Bellafkih Lieve Bossuyt Jan De Cock Franky De Cooman Koen De Maesschalck Martine Demarey Luk Dewulf Sandra Grieden Ivo Mechels Geert Noels Barbara Torfs Walther Van Haelst Guy Voet
Structuurplan
3. Korte beschrijving van de activiteiten per project. Hieronder volgt een overzicht van de activiteiten die worden verricht door Bond zonder Naam in uitvoering van haar niet-lucratieve doelstellingen. BZN Sociale Dienst. www.bzn.be Armoedebestrijding is nodig. 11% van de inwoners in België moeten rondkomen met een inkomen onder de armoedegrens. BZN Sociale Dienst maakt hier werk van en geeft concrete hulp aan mensen in nood die hier terecht kunnen voor informatie, advies, begeleiding, financiële en materiële steun, of doorverwijzing naar andere projecten en initiatieven. BZN Gevangenenactie. www.bzn.be Met de hulp van vrijwilligers maakt BZN elk jaar 7.000 pakketten gevuld met materiaal dat we krijgen of aankopen, die tijdens de eindejaar periode worden uitgedeeld aan gevangenen in Vlaanderen met de boodschap: ‘Bond zonder Naam versterkt het beste in mensen’. Met deze actie wil BZN hen de hand reiken. BZN wil niets goed praten, noch van gevangenen ‘lieve jongens’ maken, maar we geloven wel in de kracht van menselijke aandacht. Ieder jaar wordt (i.s.m. verschillende organisaties en partners) een thema uitgewerkt (leesbevordering, de kwaliteit van de gevangenisbibliotheken, contact met de buitenwereld). Zowel de gevangene, als het gevangeniswezen, als de samenleving worden daarin betrokken. Filet Divers. www.filetdivers.be Filet Divers vzw (opgericht in 2004) is een samenwerkingsverband dat een initiatief is van en mee mogelijk wordt gemaakt dankzij de steun van Bond zonder Naam. Dit armoedebestrijdingsproject ijvert voor een menswaardig bestaan voor iedereen, ongeacht zijn of haar verblijfstatuut. Met dit initiatief wil BZN kansarmen ondersteunen en samenbrengen. Binnen de werking van Filet Divers worden mensen aan de rand van de samenleving ook aangesproken op hun capaciteiten. Zo worden ze bij de projecten betrokken. Enkele initiatieven binnen Filet Divers zijn de Sociale Kruidenier, conversatiegroepen Nederlands, het kookproject (multicultureel kookteam) en ’t Project(ill), een houtatelier voor mensen zonder papieren. BZN Café zonder Bier. www.bzn.be Café zonder Bier is een ontmoetingsplaats voor eenzame en marginale mensen in de stad, vooral generatiearmen. BZN luistert naar hun verhaal en reikt voorzichtig de hand. Mensen mogen zijn wie ze zijn. We dringen niks op en respecteren hen. Diverse activiteiten worden georganiseerd: wandelingen, kaartavonden, maaltijden, weekends, enz. Kleine grote dingen die belangrijk zijn. BZN De Stobbe. www.bzndestobbe.be In BZN De Stobbe (opgericht in 1990) vangen we (grote) gezinnen op die te maken hebben met o.a. huiselijk geweld. 70% van de cliënten zijn minderjarigen. Sinds 1995 is BZN De Stobbe erkend als ‘Centrum voor Integrale Gezinszorg’. Uiteindelijke doelstelling is om veilige opvoedingssituaties te creëren voor kinderen. We streven daarbij naar een maximale betrokkenheid van de ouders. United Religions Initiative. www.uri-europe.eu Aktieterrein: het stimuleren van duurzame religieuze samenwerking om gedeelde waarden te beschermen, het beëindigen van religieus geweld, het creëren van culturen van vrede en dialoog, recht en gerechtigheid tussen en in de godsdiensten. URI Europe wil een voorbeeld zijn voor wat kan tussen religies, rassen en culturen. De grondhouding is er een van respect en tolerantie, openheid en dialoog, vertrouwen en vriendschap. BZN Verbindend Platform voor Interlevensbeschouwelijke Dialoog (BZN VPiD). www.vpid.be Is een platform voor meer dialoog en samenwerking tussen verschillende levensbeschouwingen, culturen, religies en nationaliteiten in Vlaanderen en organiseert diverse laagdrempelige initiatieven, vooral geconcentreerd rond de smeltkroes van culturen in Antwerpen.
Waarden in Actie. www.wordechtrijk.be Met het project ‘Word écht rijk’ stelt Bond zonder Naam zich tot doel de komende jaren een concreet, realistisch en onderbouwd proces op te zetten dat het verhogen van het duurzaam geluk van mensen tot doel heeft. Dr. Martin Seligman bewees dat het leven van waarden één van de componenten is die het duurzaam geluk van mensen aantoonbaar verhoogt. In tijden van onzekerheid zijn geloofwaardige signalen van hoop zuurstof voor het kostbare weefsel dat onze samenleving is. Word écht rijk houdt o.m. in: Internationaal congres rond waarden in opvoeding, onderwijs en samenleving (april 2010) Nationale Waardepeiling, 11.000 deelnemers Levend lerend netwerk Online communicatieplatform Jaarlijkse mediacampagnes (eerlijkheid, dankbaarheid, eenzaamheid...) Samenwerking met partners in organisaties en bedrijven.
4. Beschrijving van de activiteiten van BZN Stiltehoeve Metanoia. 4.A. Stiltehoeve Metanoia binnen de beweging Bond zonder Naam. De naam. ‘Metanoia’ is een naam, een droom die werkelijkheid wil worden. ‘Metanoia’ betekent ommekeer, geestesverandering. Voor de Grieken betekende het een fundamentele verschuiving of verandering, of nog meer letterlijk: een beweging opzij. Want ‘meta’ betekent naast, achter, voorbij de geest. Terwijl ‘noia’ - komende van de stam ‘noos’ - van de geest, betekent. Blijkt dat Johannes de Doper het begrip ‘Metanoia’ in de mond heeft genomen wanneer hij doopte in de Jordaan. In de vroegere gnostische traditie kreeg het ook de betekenis van het ‘opwekken van een gemeenschappelijke intuïtie’ en ’het rechtstreeks kennen van het hoogste’. Peter Senge schrijft in zijn boek de ‘De Vijfde Discipline’: “Wie de diepere betekenis van ‘Metanoia’ begrijpt, begrijpt de diepere betekenis van ‘leren’, want leren houdt tenslotte ook een verschuiving of beweging van de geest in. Werkelijk leren raakt de kern van ons mens-zijn. Door te leren her-scheppen we onszelf.” Door te ‘leren zoeken’ worden we in staat gesteld iets te doen dat we daarvoor niet konden en krijgen we letterlijk een nieuwe kijk op de wereld en op onszelf in die wereld en breiden we ons scheppend vermogen uit. Naar dit soort leren hebben we hoe dan ook allemaal een diepe hunkering. De metafoor van de eik(el). De eik is een traag groeiende boomsoort die sterk en oud kan worden. Met zijn wortels diep in de aarde heeft hij een stevige basis. Jaar na jaar brengt hij trouw vruchten voort. Geworteld op één plek is hij van de kleine haarwortel tot de vogel die in zijn takken nestelt, verbonden met het ecosysteem waar hij een zuiverende rol speelt. Hij gaat om met de veranderingen van seizoenen en klimaat en biedt rust voor vogels die, moe van het reizen, willen schuilen. Bond zonder Naam ontstond meer dan 50 jaar geleden als een spontane reactie op een open vraag over de radio. Net als Bond zonder Naam wil de Stiltehoeve Metanoia ruimte creëren voor het scheppende vermogen en verlangen van mensen om hun leven en de wereld constructief te beïnvloeden. Net als Bond zonder Naam wil Metanoia een plek zijn waar de krachtbron, die als kiem aanwezig is, gevoed, versterkt en vruchtbaar worden.
Bond zonder Naam & BZN Stiltehoeve Metanoia richten zich op het scheppend vermogen. BZN gelooft in de kracht die ontstaat wanneer je het beste in mensen aanspreekt en in het vermogen tot maatschappelijke verandering die vanuit organische processen ontstaat. Daarom richt BZN zich met zijn initiatieven op menselijke krachtbronnen als waarden, talenten en inspiratie om van daaruit het menselijke verlangen te vervullen een bijdrage te willen leveren. BZN heeft zich altijd gericht op het vermogen van mensen om het eigen geluk in handen te nemen en van daaruit de eigen omgeving positief te beïnvloeden. Voor Metanoia is dat niet anders. Bond zonder Naam ontstond vanuit een inspiratie. Die zich weliswaar steeds vertaalt naar concrete actie, die weerom anderen inspireert. Dat is niet anders voor de individuele of groepsprocessen die BZN Metanoia wil realiseren. Inspiratie zoekt vertaling in woord en daad. Inspiratie zet mensen aan tot actie. De creatieve spanning die ontstaat tussen droom en werkelijkheid zet ook aan tot bewegen en beweging, veranderen en verandering. Waarden motiveren mensen intrinsiek tot het opnemen van hun verantwoordelijkheid. Bond zonder Naam gelooft dat een kwalitatief proces wordt gekenmerkt door het ontwikkelen van diepe wortels. BZN Metanoia kiest net zoals Bond zonder Naam voor duurzame beweging en fundamentele verandering. Bij uitstek situeert BZN Metanoia zich dan ook op ‘het diepere’ en zoekt zij van daaruit verandering voor individu, groep en samenleving.
Inspiratie leidt tot actie. Dat is de beweging. Ontmoeting tussen competentie en integriteit leidt tot kwaliteit. Bond zonder Naam en BZN Metanoia geloven dan ook dat in een duurzame beweging inspiratie en actie mekaar versterken en dat kwaliteit, deskundigheid koppelt aan integriteit.
Reflectie - Actie - Open ruimte.
Waar de stam de takken ontmoet, zitten werkgroepen met keyplayers, die zowel bezig zijn met reflectie (onder de grond in de wortels) als met het vertalen naar actie (boven de grond in de takken). Deze reflectie- en actiegroepen brengen de rijkdom van de verscheidenheid in verbinding met elkaar. De talenten van alle betrokkenen kunnen ingezet worden om de opdrachten binnen de diverse zoekprocessen te ondersteunen. Een aantal deskundige partners, die integriteit koppelen aan competentie, helpen het fundament van de verdieping te voeden en de inspiratie te bewaken. Wellicht zijn zij het hart van de Stiltehoeve Metanoia dat een ‘open ruimte’ wil zijn, een ruimte voor het ‘niet weten’... voor de Geest. Deze zoekprocessen, zowel individueel als in groep, vinden een mooie vertaling in de U-theorie zoals omschreven in het boek ‘Presence’ van Peter Senge & Otto Scharmer. Vier elementen uit hun werk komen binnen de Stiltehoeve uitgesproken aan bod:
Luisteren of het voorwaardenscheppende voor ‘gewaarwording’ Stilte of waar de verbinding wordt gelegd met de diepere binnenkant via ‘meditatie’ Verdieping als middel leidt tot ‘presencing’ Actie waar het hernieuwde vorm krijgt in ‘de wereld’
De U-beweging van Peter Senge geeft de bedding aan een creatief zoekproces. Het laat mensen toe vanuit hun spiritualiteit de krachten en de ideeën onderling te delen en te versterken. Het zoeken van de ene versterkt daarbij het zoeken van de ander. In die zin is Stiltehoeve Metanoia een concrete vertaling van de U-theorie. Binnen het ruimere Bond zonder Naam gebeuren ‘specialiseert’ Metanoia zich als facilitator van de U-theorie. Of daar waar mensen alleen of in groep afdalen naar het punt van waaruit verbinding kan worden gelegd met de toekomst die geboren wil worden. Op die manier zoekt Stiltehoeve Metanoia tegelijk mee naar het vinden van nieuwe
vormen/woorden/begrippen om ‘bestaande inhouden’ te verwoorden. Inhouden die vooral zijn ingegeven vanuit een eerder dominant christelijke traditie. Stiltehoeve Metanoia is het nest voor de existentieel zoekende mens. Omdat het belang van een creatief zoekproces tussen mensen in een steeds veranderende wereld van fundamenteel belang is, wordt de Stiltehoeve het project binnen de ruimere Bond zonder Naam dat alle andere projecten in hun zoeken, wil ondersteunen en versterken.. Metanoia is een boom. Hij is niet alleen. De oude eik BZN vormt samen met andere bomen het bos. Daarom gaat Bond zonder Naam actief op zoek naar duurzame partners met wie het wil samenwerken, zowel lokaal als mondiaal. Bond zonder Naam wil Stiltehoeve Metanoia van dag één ontsluiten op de omgeving en wil zo deelnemen aan de grote uitdagingen en het veel grotere transformatieproces eigen aan onze tijd. Het wil partner zijn in het zoeken naar die actoren die samen beweging kunnen maken. Zij wil ‘vroedvrouw’ zijn ten einde een samenleving te helpen geboorte te geven aan ‘nieuwe antwoorden’ op ‘oude vragen’.
“I like to use the metaphor of the butterfly. In metamorphosis, within the body of the caterpillar little things that biologists call ‘imaginable cells’, begin to crop up in the body of the caterpillar: they aren’t recognizable by the immune system, so the caterpillar’s immune system wipes them out as they pop up. It isn’t until they begin to link forces and join up with each other that they get stronger and are able to resist the onslaught of the immune system, until the immune system itself breaks down and the imaginable cells form the body of the butterfly. I think this is a beautiful metaphor for what is happening in our times. The old body is going into meltdown while the new one develops. It isn’t that you end one thing and then start another. So everybody engaged in recycling, in communal living, in developing healthier systems for themselves and each other is engaged in building the new world while the old one collapses. Its collapse is inevitable. There is no way around that.” Elisabeth Sahtouris (Evolution Biologist)
4.B. Omgevingsanalyse. Onze tijden zijn verward. Veel is gaan schuiven. We maken een cultuuromslag mee zonder voorgaande. De mens weet zich meegezogen in de wetmatigheden van systemen die hij zelf heeft gecreëerd en die hem dreigen te vernietigen. Tegelijkertijd biedt zich een wereld zonder grenzen aan en geeft de onbeperkte informatiestroom ons het euforisch gevoel dat alles wat denkbaar is ook maakbaar is. Een groeiende groep van zoekende mensen gelooft niet meer in een individualistische consumptiemaatschappij waar presteren, produceren en consumeren de afgoden zijn. Mensen haken ook af op het tempo. Onze kick-cultuur verraadt de leegte. Het creëren van steeds sterkere prikkels verraadt onze pogingen om het gevoel van gemis en verwarring te verdoven. Samen met de vervreemding is er het verlangen om ‘geraakt’ te worden. Aangesproken te worden op wat in ons aan-wezig is, op wat ons beroert en
bezig houdt. We willen ‘in-wezen-gehoor-geven-aan’ wat in ons als honger leeft, als droom is gelegd. Maar weten we wie we zijn? Als we onvoldoende beseffen wat de wezenlijke opgave van ons leven is, zijn we vervreemd. De rijkdom van de persoonlijke zoektocht. De voorgekauwde antwoorden van de grote religieuze tradities doen het voor velen niet meer. Eén allesomvattende waarheid die het monopolie is van één religie wordt niet langer aanvaard. Was het zoeken naar antwoorden op existentiële vragen bij de generaties die ons voorafgingen zaak van een beperkte en zelfs elitaire groep, vandaag is het de verantwoordelijkheid geworden van elke mens. Het eeuwenlange, relatieve comfort van ‘zij die het voor ons weten’, is weggevallen. Het vacuüm tussen de oude antwoorden die het niet meer doen en het persoonlijke antwoord dat groeien kan, creëert weliswaar onrust, maar houdt tegelijk de belofte in van het nieuwe, wat nog moet ontgonnen, geboren worden. Vandaag daagt een nieuwe tijdsgeest ons uit zélf op zoek te gaan. In elke mens is een levensproject, een droom gelegd. We worden uitgenodigd die op het spoor te komen, te realiseren. De fundamentele vragen van het leven openen de deur naar een eigen innerlijke wereld en dus naar een eigen weg. Maar opnieuw: weten we wie we zijn en wat we willen? Is wat we doen ook wat we ‘willen’ doen? Eugen Drewermann zegt hierover: “Er is een archief van bandopnamen in mij waarop mijn vader, mijn moeder, mijn broer, mijn leraar, mijn pastoor, mijn chef, spreken - die allemaal wisten wie ik ben en vooral wie ik moet zijn. Alleen ik wist het niet. En ik weet het nog steeds niet. Je praat dus niet met ‘mij’, maar met een tumult van stemmen in mij. ‘ik’ besta niet. ‘ik’ ben niet. Begrijp je?” Hoe ga je dan open voor jezelf? Hoe word je gevoelig voor je eigen trillingen? Hoe ontdek je jouw dromen? Hoeveel visioenen had je in je leven die werden afgebroken door teleurstellingen, door verboden, kwetsuren en pijn?” Mark Epstein schrijft in zijn boek ‘De stroom van zijn’: “Mensen willen wel opengaan, maar weten niet hoe. Zij weten niet, dat ze om werkelijk heling te laten plaatsvinden, moeten leren zichzelf te zien zoals ze werkelijk zijn”. Niet ‘wat’ we zoeken maar ‘hoe’ we zoeken. Een verhaal. Op een avond werd Nasrudin begroet door enkele vrienden toen hij op handen en knieën rondkroop onder een lantaarnpaal. “Wat zoek je?”, vroegen ze hem. “Ik ben de sleutel van mijn huis kwijt”, antwoordde hij. Allemaal kropen ze mee om hem te helpen zoeken, maar tevergeefs. Na enige tijd kwam iemand op het idee hem te vragen waar hij de sleutel kwijt was geraakt. “In huis”, antwoordde Nasruddin. “Waarom kijkt u dan onder de lantaarnpaal?”, was de daarop volgende vraag. “Omdat daar meer licht is”, gaf Nasrudin ten antwoord. Mark Epstein: “Het verhaal van Nasruddin brengt ons in contact met onze vervreemding. Het is de gehechtheid aan onze vermeende zekerheden die de valkuil creëert”. Niet ‘wat’ Nasrudin zoekt, maar ‘hoe’ hij zoekt , confronteert ons met onszelf, want zegt Bonhoeffer: “Als men op de verkeerde trein is gestapt, helpt het niets - dat men in de gang van de wagon de andere richting loopt - dan de trein rijdt.” Het verhaal nodigt ons uit te aanvaarden wat waar is over onszelf: hoe wij hardnekkig op dezelfde weg doorgaan ook als wij ‘weten’, dat die nergens toe leidt. ‘Aanvaarden wat waar is over onszelf’ is de enige basis van waaruit wij kunnen vertrekken om het anders aan te pakken. Dat is het startpunt. Wellicht ook die van een … ‘persoonlijke spiritualiteit’. De moed opbrengen om los te laten. Een ander verhaal. Wanneer in India de jagers aapjes willen vangen, zetten ze een ingenieuze val in elkaar gemaakt van een uitgeholde kokosnootdop. In de dop wordt een opening gemaakt waarin zoete hapjes worden gelegd, waarna de val aan een boom of aan een staak in de grond wordt gehangen. Wanneer een nieuwsgierige aap het voedsel ruikt, steekt hij zijn hand door het gat om het te pakken. Het gat is groot genoeg voor zijn lege hand, maar te klein voor een vuist vol eten, zodat hij die niet meer
terug kan trekken. Als de jagers komen, raakt de aap in paniek, maar zijn hand opendoen en het voedsel loslaten doet hij niet, ook al zou die simpele handeling zijn vrijheid betekenen. We zijn als die aapjes. We houden ons hardnekkig vast aan onze gewoonten en rationele vermogens. En dat is niet verwonderlijk als kinderen van de Verlichting, die de vaste overtuiging koestert dat bij elke vraag een antwoord hoort en voor elk probleem een oplossing bestaat. Zo zijn we ons leven lang geconditioneerd. In onze dagen zit het verstand stevig op de troon van de almacht. Dat schept vandaag ook een groeiende onrust. We ontdekken gaandeweg dat in alles waar we zo krampachtig aan vasthouden een belangrijke aanzet tot antwoord wordt gegeven. Epstein zegt: “Net als deze apen cultiveren wij onze gehechtheden, in plaats van te leren hoe we ze kunnen loslaten.” Maar laat nu net ‘loslaten’ iets zijn wat je de moderne mens niet mag vragen. Maar Epstein ervoer: “Toen ik mij kon ‘over-geven’ aan de onmogelijkheid van de opdracht begonnen de dingen te veranderen.” Hier raken we de essentie met ‘toen-ik-mij-begon-over-te-geven-aan-deonmogelijkheid’. Het gaat om ‘overgave’. Tegelijk breken hier taal en... verstand. Vroedvrouwkunde. Als we ervaren dat onze klassiek ingeblikte opvatting van een probleembenadering ons niet meer kan redden, als we toegeven ‘het-niet-meer-te-weten’, maken we op een of andere manier ‘een opening’. Door het aanvaarden voor onszelf ‘het’ niet meer te begrijpen, scheppen we een ‘ruimte’. Een ‘open, niet ingevulde ruimte’. Als we onze krampachtige pogingen alles te willen ‘be-grijp-en’ niet langer ‘vast-grijpen’, maar leren loslaten, creëren we die ruimte die nodig is om een andere dimensie kansen te geven. We worden als het ware zwanger van een antwoord dat niet het product is van ons falende verstand of dat van buitenaf komt - maar in onszelf ligt. Het rust er in ons wezen. Wat ons ten deel valt, overstijgt elk weten, kunnen of presteren. Het laat zich ook niet ‘be-grijp-en’, omdat het van een andere orde is. We hoeven er ook niets voor te ‘doen’. De aard ervan vraagt niets te doen. Het heeft wel van doen met scherp luisteren, aandacht, bewust worden, gewaarworden, ‘gewaarwording’ van wat zich aan de binnenkant van het leven laat horen. “Het gaat er om”, schrijft Tjeu van den Berk in zijn boek ‘Mystagogie’, “een bewustwordingsproces op gang te brengen, niet door allerlei levende waarden en waarheden over te dragen, maar door een dynamiek van binnenuit op gang te brengen waardoor een mens zélf nieuw leven baart”. Het heeft dus te maken met een zeker ‘zwanger zijn’ van datgene dat wezenlijk van onszelf is en tegelijk weer niet, want het gaat om, jawel nieuw leven, maar tegelijk ander leven. Het gaat om vroedvrouwkunde. De vroedvrouw weet bij uitstek dat zij aan het nieuw leven geen verdienste heeft. Zij kan enkel wachten en respectvol getuige zijn van wat zich aanbiedt en schroomvol helpen bij wat en wie geboren wordt en leven wil. Wat in het wezen embryonaal in-wezig is, is mysterie en geeft in zijn wordingsgeschiedenis geboorte op zijn tijd. Het vraagt geduld en vertrouwen. Het gaat dus om wachten, luisteren, vertrouwen en weer wachten en luisteren en leren vertrouwen. Het ‘zelf’ vraagt naar de afstemming op het grotere ‘geheel’. Mannen en vrouwen - weliswaar allemaal een beetje buiten adem - en ingehaald door hun onmacht, en gedreven door die innerlijke noodzaak een authentieke manier van zijn te vinden - komen op het spoor dat de fundamentele antwoorden van het leven in het ‘wezen’ gelegd zijn. Precies door te zijn wie ze mogen worden, zullen mensen het niet enkel gemakkelijker hebben om ‘de eigen weg’ te vinden in het leven, ze zullen meer in eenheid, meer geïntegreerd, meer ‘integer’ leven. Ze zullen ook gelukkiger zijn, want een eigen spiritualiteit genereert een missie die zich vertaalt in betrokkenheid op mens en samenleving. Het ‘zoeken’ vertrekt wel bij het individu, maar zal in haar organische ontwikkeling een vertaling maken naar een bijdrage aan de samenleving. Viktor Frankl zegt in dit verband: “…het wezenlijke doel van het menselijke bestaan is niet te vinden in zelfverwezenlijking. Het menselijke bestaan is in wezen zelf-transcendentie en niet zelfverwezenlijking… Want de mens kan zich slechts tot
op dezelfde hoogte verwezenlijken als hij zich gebonden acht - de betekenis van zijn leven te verwezenlijken.” Onze tijd rijp voor een ommekeer. Als wij als kinderen van de Verlichting onze rationele mogelijkheden de laatste 250 jaar uitgewrongen, verafgood en verabsoluteerd hebben met een haast grenzeloos vertrouwen in onze verstandelijke vermogens, zijn we als Nasrudin die de sleutel zoekt onder de ‘verlichte’ lantaarnpaal. Wij worden uitgenodigd om de plaats waar wij ‘denken’ te vinden te verlaten en elders te gaan zoeken. In de eerste plaats in ons eigen huis. Diep in onszelf kunnen we vinden en zijn we zwanger van een niet voorgekauwde spiritualiteit. De Franse filosoof André Malraux zei laat in de jaren 80 van de vorige eeuw: “De 21ste eeuw zal spiritueel zijn of niet zijn”. Onze tijd is rijp voor een ‘Metanoia’ waarvan C.G. Jung zei “dat het niet gaat om andere dingen zien, maar om anders zien”.
5. Haalbaarheidsplan. Inleiding ‘Stiltehoeve’. De Stiltehoeve wordt gebouwd op een terrein gelegen in Moerkerke (Damme). De landelijke buitenruimte beslaat meer dan 20 ha met - naast bestaande gebouwen - een boomgaard, een aangelegde tuin, een wandelpad en een volledig ingerichte groenomgeving. De gronden en de bijbehorende hoeve infrastructuur werd door BZN gekocht in 1983. Het verbouwingsproject zal gerealiseerd worden door de vzw BZN Metanoia, die over een erfpacht beschikt met betrekking tot de gebouwen tot 2043. Daarnaast heeft vzw BZN Metanoia een pachtovereenkomst gesloten omtrent de gronden tot 2019. Het verbouwingsproject bestaat uit tijdelijke logies voor 22 gasten en een permanente verblijfsmogelijkheid voor 2 personen. Daarnaast is er ruimte voor: diverse leef- en werkruimtes diverse grotere werk- en conferentieruimtes een meditatieruimte een onthaal & secretariaat een eetruimte, keuken & voorraadkamer een technische ruimte en bergruimte een schuur voor landbouwmateriaal & werktuigen Het project wordt gerealiseerd vertrekkend vanaf de bestaande hoeve en stallen die 9.000 mᶟ in beslag nemen. Veel aandacht zal gaan naar licht, kleurgebruik en de relatie tussen binnen- en buitenruimte. De ontwikkeling van het concept wil uitnodigen tot verstilling en rust uitstralen.
Missie en doelstellingen. “In order to ‘create the world anew’ we will be called to participate in changes that are both deeply personal and inherently systemic.” Uit ’Presence’ van Peter Senge. Op de achtergrond van de uitdagingen uitgeschreven in de omgevingsanalyse wil Stiltehoeve Metanoia een kwalitatief aanbod ontwikkelen voor de existentieel zoekende mens.
Daartoe zal de Stiltehoeve Metanoia: I. II. III.
een gepaste omgeving aanbieden een huiscultuur creëren een inhoudelijk aanbod ontwikkelen
...dat zowel het individuele zoeken als het zoeken in groep ondersteunt.
I.
Stiltehoeve Metanoia biedt een gepaste omgeving aan die het zoekproces ondersteunt.
De stilte. Een zeldzaam en vandaag hoog gegeerd helend goed dat voorwaarde is voor elk zoeken. Metanoia zal de stilte koesteren, bewaken en bewaren, en tegelijk bewust creëren via o.a. meditatie en stiltedagen. De natuur. Zij voedt, heelt, herbergt de mens. Metanoia zal in al wat zij onderneemt de natuur actief betrekken en respecteren. Agrarische aanbod. Geen menselijke activiteit die onze verbondenheid met het ecosysteem sterker voelbaar maakt dan bezig te zijn met de aarde. Haar voelen gaat de vervreemding tegen en maakt ‘verbondenheid’ fysiek tastbaar. De Stiltehoeve zal agrarische activiteiten als onderdeel van haar aanbod integreren.
II. Stiltehoeve Metanoia wil een huiscultuur creëren die het zoekproces ondersteunt. De medewerkers. Het zullen mensen zijn die de sfeer maken. Wie binnen de Stiltehoeve een taak opneemt, is op de hoogte van het doel, onderschrijft en helpt het realiseren vanuit een samen gedragen verantwoordelijkheid. Regelmaat. Vaste structuur schept rust en basisveiligheid. Het helpt mensen, binnen de chaos eigen aan elk zoekproces, zichzelf te verhouden, staande te houden en door te gaan. Metanoia wil in haar vooraf opgesteld jaarprogramma op vaste tijdstippen begeleiding- en meditatiemomenten aanbieden. Ora et labora. Het gaat om de balans tussen actie en reflectie, lichaam en ziel. Metanoia organiseert agrarische activiteiten, die mensen de kans geven vanuit het werken met de aarde uit de vervreemding te stappen en zo inzicht te verwerven m.b.t. het helend vermogen van de natuur. You are what you eat. Verbondenheid met de natuur, respect voor het leven en het leven van waarden resulteert onvermijdelijk in kiezen voor eerlijke voeding. Wat we eten beïnvloedt ons ‘zijn’. De Stiltehoeve zal daarom dominant vegetarische maaltijden aanbieden, die het persoonlijke zoekproces ondersteunt en versterkt. Ze wil aandacht geven aan de relatie tussen voeding en levensgevoel. Waarden leven. In nauwe verbondenheid met het Waardentraject dat Bond zonder Naam in Vlaanderen uitrolt, wil Stiltehoeve Metanoia de waarden die zij voorstaat zo authentiek als mogelijk leven. Zo wil zij bij de materiële uitbouw van haar aanbod kwaliteit en duurzaamheid, maar tegelijk essentie en eenvoud nastreven.
III. Stiltehoeve Metanoia wil een kwalitatief inhoudelijk aanbod ontwikkelen. Geluk. Metanoia zoekt het geluk van mensen. De ingrediënten daarvoor zijn vandaag vanuit menig wetenschappelijk onderzoek genoegzaam bekend. Het is alleszins fundamenteel van belang dat mensen ‘de zin van het eigen leven’ op het spoor komen. Dat is de belangrijke opdracht waarvoor Metanoia zich geplaatst weet wanneer zij de zoekende mens een hand reikt. De Socratische methode. Metanoia wil de zoekende mens zien als ‘zwanger’ van het eigen antwoord en uitnodigen de eigen ‘roeping’ of ‘bestemming’ op het spoor te komen. De begeleid(st)er stelt zich eerder op als ‘vroedvrouw’ en helpt ‘verlossen’. Er worden vooraf geen antwoorden van buitenaf voorgesteld of gesuggereerd. Metanoia vertrekt vanuit het geloof dat in elke mens een (zelf)helend vermogen aanwezig is. Dit vermogen helpen ontdekken, aanmoedigen en versterken, ziet zij als één van haar basisopdrachten. Responsabiliseren. Metanoia gelooft dat de mens verantwoordelijk is voor het eigen zoekproces. In die zin wil zij een ‘broedplaats’ zijn voor verinnerlijking, zelfverkenning en zelfexpressie. Zij wil mensen ondersteunen in de ervaring dat de weg van de (innerlijke) confrontatie bevrijdend is. Daarom wordt gekozen voor het aanmoedigen van de dynamische beweging van ‘binnen naar buiten’ en opteert zij niet voor het louter assimileren van wat anderen aanbrengen, voorhouden of geloven. Via haar aanbod wil de mens aldus aangemoedigd worden tot ‘zelfrealisatie’, waarbij het in wezen gaat - en dat is belangrijk - om ‘zelftranscendentie’. En zelftranscendentie kan maar in diepe verbondenheid met het ware, authentiek, oorspronkelijke zelve, de ander als medemens en de Ander. Ontmoeting. Stiltehoeve Metanoia wil haar maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen door mee te werken aan de herwaardering van ‘een cultuur van ontmoeten’, omdat zij gelooft dat de mens pas echt onafhankelijk kan zijn in diepe verbondenheid met de ander, zijn leefomgeving en de/het Ander(e). Holistisch. Het aanbod van Metanoia is gericht op het herstel van de verbondenheid met de eigen wezenskern, het eigen lichaam, de natuur, de ander, de samenleving én de spirituele dimensie. Alles in respect voor het unieke proces en het tempo waarmee de zoekende mens zijn of haar weg gaat. Het tempo. Metanoia wil respect opbrengen voor het eigen zoektempo van elk van de gasten, omdat zij gelooft dat de individuele mens verantwoordelijk is voor zijn persoonlijke groei en maar gebaat is als hij of zij zelf het tempo mag bepalen waarmee het zoekproces verloopt. Niet weten. Metanoia wil respectvol omgaan en ruimte geven aan wat niet beantwoord of verwoord kan worden. Ze wil de ‘leegte’ in de uitbouw van haar werking bewust ruimte geven, omdat zij gelooft dat in de ‘open ruimte’ van het ‘niet weten’ spiritualiteit pas echt kansen krijgt. Uitdrukkingsvormen. Metanoia wil die elementen die doorheen de tijden universeel als helpend en helend werden ervaren, integreren in haar aanbod. Om dit doel te bereiken, wil zij gebruik maken van de oervormen waarmee de psyche en het wezen zich uitdrukt en die doorheen alle culturen en in alle tijden hun doeltreffendheid bewezen hebben en aldus voor élke mens toegankelijk zijn: De stilte De natuur Het gesprek De ontmoeting met de ander Het ambachtelijk en artisanaal bezig zijn Zelfexpressie in diverse vormen
De stille meditatie of de ontmoeting met de/het Ander(e)
Zijnskwaliteiten. Metanoia wil de mens en zijn verhaal centraal stellen en wil eerder voorzichtig omgaan met begrippen als ‘methodiek’, ‘therapie’, ‘therapeut’ en ‘psychotherapeut(isch)’, omdat deze de indruk wekken dat het helend vermogen het alleenrecht is van een selecte groep van mensen (cf. de therapeut). Metanoia doet geen afbreuk aan het belang van een gedegen opleiding, maar zoekt niet een bepaalde ‘kennis’ centraal te stellen, dan wel de zijnskwaliteiten van de begeleider. Van de begeleider, die eerder gezien wordt als een tochtgenoot, wordt verwacht dat hij of zij diepgaand door het eigen zoekproces is gegaan. Integratie. Metanoia vindt het belangrijk de integratie te promoten tussen ‘de cultuur van het zoeken’ én het dagdagelijkse leven. Zij wil te allen tijde vermijden met haar aanbod in het ‘hier en nu’ en in het ‘individueel proces’ te blijven steken. Zij wil daarom bewaken dat er steeds een terugkoppeling gemaakt wordt van het gebeuren binnen Stiltehoeve Metanoia naar het grotere gebeuren ‘buiten’, in de wereld van de gast. Lerende organisatie. Metanoia zal geen enkel model als ideaal poneren. Zij mag als ‘lerende organisatie’ het zoeken naar helende krachten nooit loslaten, zoals zij evenmin het gevonden antwoord als af mag beschouwen. Zij wil steeds zoeken naar betere antwoorden. Deze grondhouding is fundamenteel de garantie voor een kwaliteitsvolle uitbouw. In de diepte eerder dan in de breedte. Metanoia vindt het van belang te kiezen voor een aanbod dat zich eerder ontwikkelt in de diepte dan in de breedte, en kiest zodoende eerder voor een beperkt, maar kwalitatief aanbod. Pluralisme. Metanoia wil actief pluralistisch zijn waarbij zij zich laat inspireren door het waarheid zoeken binnen andere religies en spirituele bewegingen. Zij wil de verbinding leggen tussen de rijkdom van westerse en oosterse religieuze tradities en psychologie. Verblijfsduur. Stiltehoeve Metanoia wil een flexibele verblijfsduur binnen haar aanbod ontwikkelen, gaande van één ontmoeting of gesprek, tot een reeks van gesprekken, individuele of groepssessies, één-dags-verblijf, over een midweek tot een langdurig verblijf met een vooraf afgesproken maximumduur. Elk verblijf is per definitie tijdelijk. Aanbod. De Stiltehoeve wil flexibel en laagdrempelig zijn, maar tegelijk een aanbod doen voor exclusief spirituele verdieping. Alvorens de gast intekent op het aanbod moet hij zelf bewust gekozen hebben voor het aanbod van stilte, alleen zijn of werken in groep en spiritualiteit. Elke gast kan intekenen op een al dan niet vooraf uitgewerkt programma. No-one claims, everyone supports. Metanoia gelooft dat het slagen van haar opzet de vrucht wordt van elkeen. Geen enkele taak is belangrijker dan een andere. Het geheel is meer dan de som van de delen. Metanoia laat zich daarbij inspireren door de gedachte die ook tot de huiscultuur behoort van de Bond zonder Naam: niemand claimt, iedereen draagt. In die zin is een mogelijke overlapping met bestaande initiatieven te vermijden en wordt samenwerking met relevante partners aangemoedigd.
Het concrete aanbod. I. Eens het volledige masterplan is gerealiseerd biedt de Stiltehoeve: Verblijfsmogelijkheid voor een 40-tal gasten inclusief sanitair Studio of permanente verblijfsmogelijkheid voor 2 personen (cf. conciërge) Verblijfsmogelijkheid voor 3 wisselende begeleiders en/of eindverantwoordelijke(n) Eén verblijfsmogelijkheid voor een gehandicapte persoon (uitbreiding voorzien bij 2de fase) Meditatieruimte voor ongeveer 40 personen Conferentie- & vergader- & werk- & spreekruimte(s) Inkom, onthaal & secretariaat Eetruimte & keuken & voorraadkamer Technische ruimtes en bergruimtes Schuur voor berging van landbouwmateriaal en –werktuigen Stal voor kleine dieren II. Aangepast aan de mogelijkheden & seizoenen. Een landelijke buitenruimte van meer dan 20 ha met een boomgaard, een aangelegde tuin, een wandelpad en een volledige ingerichte groenomgeving, die mensen helpt om van bij de aankomst de verbondenheid met het land en de seizoenen te voelen. We willen daarnaast de binnenruimten zo aankleden dat ‘buiten’ binnen word gehaald en aangepast is aan de seizoenen (cf. inrichting, decoratie). We voorzien maaltijden die nauw aansluiten bij de seizoenen. In de keuken verwerken we de vruchten en seizoensgroenten van eigen teelt. We vertalen de seizoenen mee in het aanbod zoals bijv. in het voorjaar zuiverings- en vastenkuren. Voor het opmaken van het programma hanteren we een dubbele beweging: -
Enerzijds vertrekken we vanuit een jaarprogramma waarin we die aspecten onderbrengen waaraan we binnen de Stiltehoeve ruimte willen geven. Voor die aspecten gaan we op zoek naar begeleiders die het aanbod kwalitatief kunnen invullen.
-
Anderzijds kunnen mensen die een programma aanbieden zelf een vraag stellen, zo lang het aanbod maar aansluit bij de doelstellingen van Metanoia.
Vanuit die dubbele beweging zal een periodiek seizoensgebonden programma-aanbod ontstaan dat aan de hand van een fysiek en digitaal programmaboekje zal worden verspreid via de BZN communicatiekanalen, andere netwerken en gespecialiseerde tijdschriften. III. Een aanbod dat flexibel aansluit op verschillende doelgroepen. Daarbij denken we zowel aan mensen die een week in stilte willen doorbrengen om het eigen zoeken ruimte te geven, als aan mensen die vanuit hun zoeken inschrijven op een geprogrammeerd aanbod. Geen enkele doelgroep wordt uitgesloten, op voorwaarde dat de vraag aansluit op de doelstellingen van Stiltehoeve Metanoia. De volgende ‘zoekers’ zijn welkom: -
die de stilte, de reflectie zoeken of een sabbatperiode willen die groei- en leerkansen willen ontwikkelen die het helende van de natuur zoeken
-
die omwille van jarenlange stress overbelast zijn en uit de vervreemding willen stappen die als kind of volwassene met kwetsuren pogen te (over)leven die als hulpverlener, zakenman, pastor, enz. vermoeid, ‘burned out’ of levensmoe zijn
-
die op zoek zijn naar een plek om op adem te komen die voor een belangrijke keuze of koerswijziging staan die de zin van hun leven verloren zijn of door een moeilijke periode gaan
-
die de Andere, het Andere, God(delijke) zoeken
Een aanbod dat kort of langer kan zijn. -
Een dag, een midweek, een weekend, een week of een langer verblijf mits goede afspraken
-
Een Stiltehoeve programma waarop kan worden ingetekend Een thema m.b.t. spiritualiteit door derden opgezet
-
Een lunch-to-lunch meeting Een stiltedag of -week, met of zonder aanbod
Voorbeelden van het permanent en vast aanbod. -
Mogelijkheid tot een gesprek
-
Aanbod van (stille en/of begeleide) wandelingen Aanbod van fietsroutes met een daaraan verbonden fietsenverhuur Info- en leef afspraken voor elke gast, wandelaar of fietser
-
Ochtend- en avondmeditatie op vaste tijdstippen Stille bibliotheektijden Aanbod m.b.t. de werkzaamheden in de keuken, op het land en in de tuin
-
Salonavonden met vertelmomenten, e.d. Aanbod jaarlijkse klusjesweek
Voorbeelden van het variabel aanbod. -
Meditatie (leren) in combinatie met een stilteweek Meditatie (leren) in verschillende levensbeschouwingen Meditatie & voeding
-
Lezingenreeksen
-
Meditatief schilderen, tekenen, dansen… Stiltedagen, (-week) Themadagen & -weken
Wie werkt binnen de Stiltehoeve Metanoia? De vraag ‘welke eisen stellen we aan een begeleider die binnen Metanoia tewerkgesteld wordt?’ krijgt veel aandacht. We benoemen een aantal expliciete criteria. Begeleiders -
die zich in het gedachtegoed van het initiatief herkennen en het genegen zijn die het eigen zoekproces fundamenteel doorlopen hebben
-
die bewaken dat de verantwoordelijkheid in het zoekproces op de juiste plaats blijft die de socratische grondhouding voorstaan, uitoefenen en respecteren die leven vanuit een sterk en oordeelsvrij inlevingsvermogen
-
die een eigen inspiratie hebben en in staat zijn deze niet op te dringen binnen het aanbod die het zoekproces van de individuele mens uitdrukkelijk aanmoedigen
-
die kwalitatief en professioneel luisteren en begeleiden centraal stellen die bereid zijn zichzelf te (laten) evalueren, bevragen en willen blijven groeien die een gevalideerde en/of erkende opleiding of vorming hebben doorlopen
Gasten wordt gevraagd te communiceren over de gebruikte medicatie, medische begeleiding en vertrouwenspersonen die gecontacteerd moeten worden bij onverwachte gebeurtenissen. Er is in dit verband binnen de Stiltehoeve een arts-psychiater beschikbaar, die in noodgevallen kan tussenkomen. De gasten wordt gevraagd een document te ondertekenen waarbij zij Metanoia vrijstelt van specifieke verantwoordelijkheden. Daarnaast beschikt de Stiltehoeve over een protocol en een inventaris van contactadressen en telefoonnummers. Er is nood aan een begeleidend team, een kleine kern van mensen met ‘kennis, achtergrond en ervaring’, die vanuit hun levenskeuze en/of beroepsactiviteiten mee kunnen denken en het proces van Stiltehoeve Metanoia inhoudelijk kunnen voeden en bewaken. Er is m.a.w. nood aan een aantal ‘trekkers, dragers en bewakers’ van het ruimere proces dat Stiltehoeve Metanoia doorloopt.
Het agrarisch aanbod. I. Achtergrond. Omdat de vzw Bond zonder Naam vorm wilde geven aan haar overtuiging dat het welzijn van mensen positief beïnvloedt wordt door verbondenheid met het land en gezonde voeding, kocht zij in 1983 in Damme een hoeve met de intentie er een Zorghoeve uit te bouwen. De ambitie van het project was toen: een dynamisch biologisch tuin- en landbouwbedrijf opzetten waarbinnen kankerpatiënten en terminaal zieken konden worden opgevangen. Zij worden betrokken bij de land- en tuinbouwactiviteiten. Het waren in oorsprong een aantal artsen en andere geïnteresseerden die Bond zonder Naam aanspraken met dit idee, dat later de vzw Oasehoeve zou worden. Uit het initiatief groeiden twee bedrijven: enerzijds een rendabel bio-tuinbouwbedrijf vzw De Vier Jaargetijden en daarnaast het kaas- en melkbedrijf van de vzw Oasehoeve. Toen de laatste boer in september 2003 het bedrijf verliet, wou Bond zonder Naam de oude droom alsnog realiseren. De enige voorwaarde was, dat alles hertaald zou worden naar de inzichten en de noden van de huidige tijd. Metanoia wortelt zodoende in een oude droom. Mahatma Gandhi stelde: “In the attitude of silence the soul finds the path in a clearer light”. De helende kracht van stilte en meditatie op zowel fysisch als psychisch vlak zijn overvloedig aangetoond in verschillende wetenschappelijke studies. De heilzame kracht van stilte is een zeer belangrijk element in het aanbod van Stiltehoeve Metanoia. De hoeve is gelegen pal in het hart van de nog weinig ‘stille gebieden’ in Vlaanderen. Hippocrates zei: “Laat voeding je medicijn zijn en je medicijn je voeding”. De invloed van een uitgebalanceerde en gezonde voeding op de fysieke en psychische gezondheid is ondertussen uitvoerig en veelvuldig aangetoond. Metanoia wil haar gasten vegetarische voeding aanbieden van eigen teelt. En wie zei ook alweer ‘Ora et labora’? Een goede balans tussen reflectie en werken, werd door de eeuwen heen geprezen als helend en heilzaam. Het hoevegebeuren wil helpen deze verbinding tot stand te brengen, zonder evenwel de druk van wat rendabiliteit hoort te zijn, bij de gasten te leggen.
II. Het concrete aanbod. De agrarische activiteiten binnen BZN Metanoia situeren zich op 2 vlakken: 1. Een “intensief” gedeelte. Dit bevindt zich in de onmiddellijke omgeving van de hoeve: een groentetuin, een bloementuin, een kruidentuin, een perceel klein fruit en een hoogstam-boomgaard. Hier de kunnen de mensen die begeleid worden, actief participeren. 2. Een “extensief” gedeelte. Dit situeert zich in het omringende landschap, de inrichting en het beheer ervan. Er zijn wandelpaden langs struwelen en bezinningsplekken, door weiden waar de dieren grazen. In dit gedeelte zijn er weinig of geen georganiseerde activiteiten. Een activiteit die evenwel tot de mogelijkheden behoort, is het verzorgen en voederen van de dieren. De toegang tot de Stiltehoeve zal gelegen zijn langs een bestaande ontsluitingsweg langs de westzijde van de hoeve. De parking wordt bewust zeer beperkt gehouden. Bezoekers zullen gevraagd en aangemoedigd worden om (enkel) het openbaar vervoer te gebruiken om de hoeve te bereiken. Een eigen pendeldienst en de belbus kunnen hierbij een rol spelen. De parking zal niet zichtbaar zijn vanaf de straat. Er wordt geopteerd voor een kleinschalige individuele waterzuivering door middel van een rietveld, dat een lange levensduur heeft, ecologisch verantwoord is en minimaal onderhoud vraagt. Het heeft daarnaast geen continue werkingskost zoals bij een ondergrondse waterzuivering (continue beluchting
e.d.) en is bovendien zonder reuk- en lawaaihinder. Ook op esthetisch vlak kan een rietveld perfect in deze landelijke omgeving worden geïntegreerd. III. Verbinding van het aanbod met de land- en tuinbouwactiviteiten. Het Stiltehoeve Metanoia project bestaat uit onderscheiden delen die samen en elk op zich uitdrukking geven aan en draagvlak zijn voor de doelstellingen. Naast ‘verblijf’, ‘ontmoeting’ en ‘aanbod’, geven aanwezige ‘land- en tuinbouwactiviteiten’, een aparte dimensie. Om zich in regel te stellen met de bestaande landbouwwetgeving en regelgeving heeft BZN Metanoia een erkenning aangevraagd en bekomen van het Ministerie van Landbouw en werden met een plaatselijke loonwerker afspraken gemaakt om de landbouwgronden tijdelijk te onderhouden. Gezien de ervaring met een vorige pachter heeft BZN evenwel beslist de landbouwgronden in eigen beheer te houden en binnen de eigen werking de nodige landbouwexpertise te verwerven. Daarom werd in de samenstelling van de Raad van Bestuur BZN Metanoia aandacht gegeven aan beheerders met de nodige kwalificaties en kennis m.b.t. de landbouw. IV. De plannen rond landbouw zijn gebaseerd op de volgende pijlers. Grondige opwaardering van de landbouwgronden. Niet alleen vanuit de eigen ideologie, maar mede ondersteund door een grondanalyse, uitgevoerd door het Provinciaal Onderzoek- en Voorlichtingscentrum voor Land- en Tuinbouw, werd gekozen voor bio landbouw. Aangezien de vzw Bond zonder Naam de landbouwgronden in eigen beheer wenst te houden werd een pachtovereenkomst opgemaakt met de vzw BZN Metanoia op basis van haar statuut als erkende landbouwentiteit. Met de Mestbank en via de verzamelaanvraag werden alle gronden in die zin aangegeven. Teneinde BZN Metanoia in regel te stellen met de controle van de autoriteiten voor de bio land- en tuinbouw werd contact genomen met de dienst ‘Integra’ en werden de aansluitingspremies betaald bij hun afdeling ‘Blik’. Metanoia wil een verbinding creëren tussen haar landbouwactiviteiten met waardevolle eindproducten met een authentieke waarde. In die zin werden contacten gelegd met verschillende afnemers in de handel en productie van bio voeding. Aan de hand van beheerscontracten en plannen met de Provincie werd geopteerd om een waardevolle verbinding tot stand te brengen tussen landbouw en natuurbeheer. In deze context werd contact genomen de Provinciale diensten en een plan van aanleg opgesteld. Aangezien Bond zonder Naam voor belangrijke investeringen staat in het kader van de realisatie van het Stiltehoeve Metanoia project, werd voorlopig afgezien van een investering in landbouwmateriaal en bijkomende gebouwen. Daarom wordt beroep gedaan op plaatselijke en gespecialiseerde loonwerkers om alle werkzaamheden uit te voeren. Het teeltplan dat werd opgemaakt voorziet in een wissel van de jaarlijkse gewassen. Hieruit volgen jaarlijkse afspraken met afnemers die te allen tijde kunnen aangepast worden in functie van de verdere uitbouw van de landbouwactiviteiten. Het ruime betonnen landbouw-loodsgebouw op de hoevesite blijft in de eerste fase behouden en wordt ingericht in functie van de vooropgestelde eigen beheersactiviteiten. In de volgende fase wordt hiertoe een afzonderlijke infrastructuur vooropgesteld. De bedoeling op middellange termijn blijft een volwaardige tuin- en landbouwfunctie te ontwikkelen in functie van de financiële investeringsmogelijkheden en opgebouwde expertise. De verwerving van bijkomende landbouwgronden en de uitbreiding naar een eigen veestapel is een onderdeel van dit plan. Een ander belangrijk onderdeel in de visie van het Stiltehoeve project is de verbinding te leggen tussen het menselijke traject en de landelijke omgeving waarin deze zoektocht zich situeert. Vandaar de aanwezigheid van een belangrijke tuin- en landbouwactiviteit en haar onderliggende keuzes die verband houden met respect voor natuur en land.
Het is daarnaast een belangrijk uitgangspunt ‘bezoekers & landbouw’ te kunnen verbinden en de mogelijkheid te voorzien tot een actieve participatie in de landbouwactiviteiten die hierna worden opgesomd. Deze doelstelling zal gemakkelijker kunnen worden gerealiseerd wanneer in een latere fase een volwaardig verblijf op de Stiltehoeve mogelijk wordt en onze landbouwactiviteiten verder worden uitgebouwd. V. Waar gebeurt de verbinding met CSA tussen de gasten en de landbouwactiviteit? In de visie van Bond zonder Naam en Stiltehoeve Metanoia is het tot op vandaag nog steeds de bedoeling om de dubbele opdracht te realiseren: -
Enerzijds een aanbod te ontwikkelen waarbij de gasten naast en tijdens het therapeutische gebeuren betrokken worden bij het tuin- en landbouwgebeuren.
-
Anderzijds het realiseren van het ‘Community Support Agriculture’ (CSA) initiatief, dat het oogstaandeelhouderschap o.l.v. een boer tuinder realiseert en waarbij de vzw voorziet in eigen behoeften aan fruit (cf. boomgaard) en groenten (cf. aanbod van vegetarische maaltijden) en waarbij tegelijk het project wordt ontsloten op de wijdere omgeving.
Wat is CSA? ‘Community Support Agriculture’ is een landbouwbedrijf waarbij de consument rechtstreeks komt oogsten bij de landbouwer. De cliënt betaalt een jaarlijkse bijdrage en mag in ruil daarvoor het ganse jaar de groenten zelf komen oogsten. Management en boekhouding zijn bekend en transparant voor alle betrokkenen, wat zoveel wil zeggen dat er veel communicatie is tussen boer en klant. Voordelen. Geringe ecologische voetafdruk Directe contact tussen consument en land/aarde & boer/product Grote betrokkenheid door één of meer meewerkdagen per maand Groei v/e ‘gemeenschap’ rond de telen Grote educatieve waarde naar de doelgroepen (w.o. ook kinderen) Waarom bio? Op dit ogenblik exploiteert Metanoia de gronden op ecologische wijze en is zodoende officieel lid van Integra, het controleorganisme voor de professionele bio producenten. Vanuit het respect voor een harmonische samenwerking met de natuur teelt Metanoia bio voedergewassen waarbij rekening wordt gehouden met de grond en de grondlagen. Er wordt gewerkt met compost en mest afkomstig van een bio geitenhouderij, zodat we verantwoorde kringlopen helpen realiseren. Niets wordt geforceerd. Er worden noch herbiciden, noch pesticiden gebruikt. Flora en fauna varen er wel bij. De educatieve en sensibiliserende waarde is belangrijk en hoeft niet ten koste te gaan van het economische aspect. De teelten van het CSA project passen dan ook perfect in dit ecologisch verhaal. Het CSA-project kadert zich prominent binnen Stiltehoeve Metanoia. Daar het zich inpast in de visie en de missie van het project Er voldoende landbouwgrond is Er genoeg geïnteresseerden/doelgroepen zijn Het initiatief zelf behoefte heeft aan aanvoer van bio groenten voor haar werking. Doelgroepen. Leden uit de regio die een jaarbijdrage betalen voor het komen oogsten van hun fruit en groenten. Mensen met een beperking. Er is vandaag interesse van diverse instellingen om cliënten af en toe tot regelmatig te laten participeren aan hoeveactiviteiten van Metanoia en dus ook in het CSA-project. Zoals hierboven gesteld, is het project als dusdanig ook een doelgroep, omdat er fruit- en groentevolumes moeten worden geteeld voor de vegetarische maaltijden die worden aangeboden. Er zijn
leveringsmogelijkheden aan ‘Het Brugs Ommeland’, een samenwerkingsverband van bio groentetelers en één bio-verswinkel in Brugge. Vrijwilligers uit Moerkerke en de naburige dorpen die op deze manier het initiatief verder helpen te ontsluiten op de omgeving. In het voor- en najaar voorziet de Stiltehoeve een programma-aanbod dat de helende en versterkende kracht van zuiveringskuren op basis van kiem- en tarwegras, vruchten- en groentesappen koppelt aan stilte, meditatie, ontmoeting en gesprek. De kiemen, grassen, kruiden, vruchten en groenten willen we genereren uit eigen teelt. Daarnaast wil de Stiltehoeve ook een praktijkgerichte kennisoverdracht realiseren zodat de effecten van een verblijf duurzaam worden. De gasten worden op vrije basis betrokken bij de tuin- en landbouwactiviteiten als afwisseling tussen de meditatie, de gesprek- en groepsmomenten. Metanoia onderzoekt de mogelijkheid om mensen met een beperking op de landerijen te laten (mee)werken onder begeleiding van een professionele hulpverlener. Een aanbod m.b.t. gezond vegetarisch koken wordt een onderdeel van het aanbod. Hierbij koppelen we een motiverende ervaring aan het cursusaanbod. VI. Tot slot. Uiteindelijk loopt doorheen heel het Stiltehoeve Metanoia project - en wel als een rode draad - het verlangen ‘het land’ terug te geven aan ‘de mens’, precies omdat het hoevegebeuren vandaag veelal een bedrijfseconomisch gebeuren is geworden. Bond zonder Naam wil met Stiltehoeve Metanoia haar bijdrage leveren de vervreemding op te heffen en de liefde voor het land en de landbouw te helpen opwaarderen. Het is onze overtuiging dat Metanoia, met de combinatie van mogelijkheden zoals ze in deze nota omschreven werden, een heilzame en helende plek kan worden voor velen.
Opbrengsten
428.302,50
Cash Flow jaar 2
162.240,00 15.500,00 33.000,00 10.000,00 20.000,00 90.000,00 11.515,15 3.500,00 123.636,36
-41.089,01
123.636,36
82.547,35
Keuken + onderhoud Nutsvoorzieningen Grondstoffen Onderhoud groen Raampost Interesten obligatielening Erfpachtvergoeding Pachtvergoeding Afschrijvingen
Resultaat jaar 3
Afschrijvingen
Cash Flow jaar 3
Logies Dagverblijf Conferenties Landbouw Steun BZN
230.862,50 11.440,00 132.000,00 9.000,00 45.000,00
Cash Flow jaar 4
Afschrijvingen
Resultaat jaar 4
Keuken + onderhoud Nutsvoorzieningen Grondstoffen Onderhoud groen Raampost Interesten obligatielening Erfpachtvergoeding Pachtvergoeding Afschrijvingen
Kosten
469.391,51
-8.715,15
Cash Flow jaar 1
Afschrijvingen
Resultaat jaar 2
Keuken + onderhoud Nutsvoorzieningen Grondstoffen Onderhoud groen Raampost Interesten obligatielening Erfpachtvergoeding Pachtvergoeding Afschrijvingen
Kosten
123.636,36
Afschrijvingen
167.900,00 8.400,00 82.000,00 9.000,00 45.000,00
Cash flow jaar 4
-132.351,51
Resultaat jaar 1
Logies Dagverblijf Conferenties Landbouw Steun BZN
Cash flow jaar 3
150.000,00 11.000,00 25.000,00 10.000,00 20.000,00 90.000,00 11.515,15 3.500,00 123.636,36
Keuken + onderhoud Nutsvoorzieningen Grondstoffen Onderhoud groen Raampost Interesten obligatielening Erfpachtvergoeding Pachtvergoeding Afschrijvingen
312.300,00
Kosten
Opbrengsten
Kosten
444.651,51
Cash flow jaar 2
Cash flow jaar 1
135.282,75
123.636,36
11.646,39
168.729,60 18.000,00 38.000,00 10.000,00 20.000,00 90.000,00 11.515,15 3.500,00 123.636,36
483.381,11
43.509,85
123.636,36
-80.126,51
156.000,00 13.500,00 28.750,00 10.000,00 20.000,00 90.000,00 11.515,15 3.500,00 123.636,36
456.901,51
Logies Dagverblijf Conferenties Landbouw Steun BZN
Opbrengsten
Logies Dagverblijf Conferenties Landbouw Steun BZN
Opbrengsten
272.837,50 11.440,00 156.750,00 9.000,00 45.000,00
495.027,50
209.875,00 10.400,00 102.500,00 9.000,00 45.000,00
376.775,00
6. Businessplan eerste 4 jaren.
Dit businessplan neemt de geschatte exploitatiecijfers op van het project vanaf de opening van de Stiltehoeve. Indien de vooropgezette timing gehaald wordt, dan betreft dit het kalenderjaar 2014. Uit deze analyse blijkt dat het 1e jaar het project afgesloten wordt met een licht negatieve cash flow, na verrekening van alle kosten, waaronder de kosten van de financiering. Over de daaropvolgende jaren wordt stelselmatig een positieve cash opgebouwd, op basis van een groeiende bezettingsgraad van de Stiltehoeve, zowel voor de logies als voor de conferenties.
7. Financiering van het project. Het totale budget voor de Stiltehoeve bedraagt € 2.650.000. Daarvan wordt € 2.100.000 voorzien voor de afbraak en renovatie van de gebouwen en € 550.000 voor de afwerking en inrichting. Dit volledige bedrag zal gefinancierd worden middels de uitgifte van de obligatielening door BZN. Het bedrag waarvoor de obligatielening wordt uitgeschreven bedraagt € 3.000.000. Er werd € 350.000 extra budget voorzien m.b.t. de meerwerken, ongekende kosten en bufferkapitaal om de opstartfase te overbruggen. De obligatielening loopt over een termijn van 7 jaar. De jaarlijkse rente bedraagt 3% (zie Hoofdstuk 9 voor meer informatie over de voorwaarden). BZN zal het geld van de obligatielening integraal ter beschikking stellen aan vzw BZN Metanoia krachtens een leningsovereenkomst voor eenzelfde duur. De intrest op deze lening zal 1,5% bedragen omdat het onroerend goed in de periode dat de lening loopt, niet in pand gegeven mag worden of een hypotheek op gevestigd mag worden, dan met de expliciete goedkeuring van BZN.
8. De terugbetaling van de obligatielening. vzw BZN Metanoia zal de lening aan BZN aflossen met de opbrengsten uit de diverse activiteiten van de Stiltehoeve en eveneens met andere niet in het businessplan opgenomen inkomsten, zoals giften, legaten, fondsenwervingscampagnes en activiteiten inzake sponsoring. In de mate dit niet voldoende is voor de terugbetaling van de obligatiehouders, staat BZN bovendien met haar vermogen borg voor de terugbetaling van de obligatielening. In dit kader kan verwezen worden naar o.a. de volgende eigendommen van BZN:
Sint-Jacobsmarkt te Antwerpen, de hoofdzetel van BZN (verzekerde waarde: € 939.000) Rolwagenstraat te Antwerpen, Filet Divers (verzekerde waarde: € 447.000) Familiestraat te Antwerpen, Café zonder Bier (verzekerde waarde: € 278.000) Frans Halsplein te Antwerpen (verzekerde waarde € 362.000), waarop een nieuwbouw gepland wordt Hoeve en gronden Moerkerke (met een verzekerde waarde vóór renovatie voor het gebouw van € 986.000)
Tenslotte kan gemeld worden dat BZN op vandaag - met uitzondering van de obligatielening - geen financiële schulden heeft. Het boekhoudkundig eigen vermogen van BZN bedraagt per 31/12/2011 in totaal € 790.448. Rekening houdend met deze latente meerwaarden bedraagt het gecorrigeerd boekhoudkundig eigen vermogen € 3.696.877.
9. Voorwaarden voor de obligatielening. Uitgever
VZW Bond zonder Naam, een vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht met zetel te 2000 Antwerpen, Sint-Jacobsmarkt 39 en ingeschreven in het Register van Rechtspersonen van Antwerpen onder het nummer 406.693.878.
Vorm en titel
De obligaties zullen op naam zijn en blijven. Zij kunnen niet worden omgezet in enige andere vorm. De eigendom van de Obligaties zal uitsluitend blijken uit een inschrijving in het register. Van deze inschrijving wordt een certificaat afgeleverd aan de eigenaar van de Obligaties (de "Obligatiehouders"). Deze certificaten zijn niet verhandelbaar.
Nominale waarde, uitgifteprijs en minimaal inschrijvingsbedrag
De Obligaties hebben elk een nominale waarde van € 1.000. De uitgifteprijs is 100 per cent. Het minimale inschrijvingsbedrag is € 1.000.
Bedrag van uitgifte
In het kader van de Uitgifte zullen maximaal 3.000 Obligaties worden uitgegeven voor een waarde van € 3.000.000.
Overdraagbaarheid Verschillende eigenaars
De Obligaties zijn vrij overdraagbaar, zowel aan andere Obligatiehouders als derden. De Obligaties mogen niet worden aangeboden, verkocht of afgeleverd in enig land of aan, voor rekening van, of ten gunste van, enige personen, indien in dat verband enige goedkeuringen of handelingen onder toepasselijk effectenrecht vereist zijn, met dien verstande dat de Uitgever niet de verplichting zal hebben om na te gaan of deze beperking werd nageleefd. Overdrachten dienen onverwijld te worden gemeld aan de Uitgever, met het oog op de bijwerking van het register van obligaties op naam dat wordt gehouden op de zetel van de Uitgever. De overdracht is slechts tegenwerpbaar aan de Uitgever vanaf de gezamenlijke kennisgeving daarvan door de overdrager en de overnemer, waarbij de overnemer verklaart in te stemmen met deze voorwaarden. Dit betekent dat tot dergelijke kennisgeving is gebeurd, de overnemer geen van de aan de Obligaties verbonden rechten kan uitoefenen en de Uitgever eventuele betalingen van hoofdsom en interest bevrijdend kan doen aan de overdrager. Indien een Obligatie aan verscheidene eigenaars toebehoort, wordt de uitoefening van de eraan verbonden rechten geschorst tot één enkele persoon is aangewezen als eigenaar van de Obligatie ten aanzien van de Uitgever.
Status van de obligaties
De Obligaties zijn onmiddellijke, onvoorwaardelijke, en nietgewaarborgde verbintenissen van de Uitgever zelf (zonder dat deze kunnen verhaald worden op verbonden verenigingen).
Aanwending van de obligatielening
De Obligatielening zal gebruikt worden voor het toekennen van een lening aan de VZW Bond zonder Naam “Metanoia” voor de bouw door deze laatste van een Stiltehoeve in Moerkerke, zoals uiteengezet in de Toelichtingsnota.
Uitgiftedatum
15/12/2012
Biedperiode
Van 1/11/2012 tot 30/11/2012 onder voorbehoud van vervroegde afsluiting of verlenging.
Vervaldatum
7 jaar na uitgiftedatum.
Rente
3% of € 30 bruto per obligatie. De intrest is jaarlijks betaalbaar op de verjaardag van de uitgifte (15 december). Inschrijvers kunnen echter afzien van hun recht op intrestbetalingen; zonder dat deze afstand of schenking recht zal geven op een fiscale aftrekbaarheid.
Uitgifteprijs
100%
Terugbetaling
Eenmalig op vervaldag.
Annulatie/verlenging/ vermindering
Als het maximaal totaal bedrag van € 3.000.000 niet voltekend zou zijn op 30/11/2012, behoudt de Uitgever zich het recht om (i) de uitgifte van de Obligatielening te annuleren, (ii) de inschrijvingsperiode ervan te verlengen en/of (iii) het totaal op te halen bedrag te verminderen.
Financiële dienstverlening
Door Hefboom VZW
Vervroegde terugbetaling door Obligatiehouder
Niet mogelijk
Betaling en fiscaliteit
Alle betalingen te verrichten door de Uitgever, zowel van hoofdsom als van interest, zullen gebeuren op de euro-bankrekening van de Obligatiehouder meegedeeld door de Obligatiehouder aan de Uitgever. Alle betalingen met betrekking tot de Obligaties zullen onderhevig zijn aan enige toepasselijke fiscale of andere wetten of reglementering. Alle betalingen met betrekking tot de Obligaties zullen onderhevig zijn aan enige inhoudingen of aftrekken van enige aard die de Uitgever ingevolge de toepasselijke fiscale wetgeving zou dienen te verrichten. De Uitgever zal geen verplichting hebben om het te betalen bedrag te bruteren om de Obligatiehouder te compenseren voor enige te verrichten inhoudingen of aftrekken. De Uitgever staat niet in voor enige belastingen (in de meest ruime zin, met inbegrip van inhoudingen, boetes en interesten) in hoofde van de Obligaties of de Obligatiehouders. Er zullen door de Uitgever geen kosten worden aangerekend aan de Obligatiehouders op enige betalingen met betrekking tot de Obligaties. Indien een betaling verricht zou dienen te worden op een dag die geen werkdag is (d.w.z. een dag waarop banken in België open zijn voor normale activiteiten (“Werkdagen”), zal de betaling worden uitgesteld naar de eerstvolgende Werkdag zonder dat de Obligatiehouder hiervoor recht heeft op bijkomende interesten en/of nalatigheidsinteresten.
Toepasselijk recht
De Obligaties, de aanbieding van en inschrijving op Obligaties, het inschrijvingsformulier en enige niet-contractuele verbintenissen die zouden voortvloeien uit, of in verband staan met, de Obligaties, de aanbieding van en inschrijving op Obligaties, zijn onderworpen, en zullen worden geïnterpreteerd overeenkomstig, het Belgisch recht.
Jurisdistie
In geval van betwistingen die zouden voortvloeien uit, of in verband staan met, de Obligaties, de aanbieding van en inschrijving op Obligaties, het inschrijvingsformulier of enige niet-contractuele verbintenissen die zouden voortvloeien uit, of in verband staan met, de Obligaties, de aanbieding van en inschrijving op Obligaties, zijn uitsluitend de hoven en rechtbanken van Antwerpen bevoegd.
10. Jaarrekening vzw Bond zonder Naam en vzw BZN Metanoia Jaarrekening vzw Bond zonder Naam Jaarrekening vzw BZN Metanoia
BE 0406.693.878 BE 0473.438.390
De jaarrekening worden u op verzoek via e-mail (
[email protected]) digitaal toegestuurd.
11. Architecturale plannen
Inplanting in de omgeving
Schurencomplex
Schurencomplex
Hoeve
12. Contact. Bond zonder Naam Sint-Jacobsmarkt 39 2000 Antwerpen Inhoudelijke vragen: Praktische vragen obligatielening:
www.stiltehoevemetanoia.be
Patrick Hanjoul, Directeur telefoon 03 201 22 17
[email protected] [email protected]