Bodembeleid in Beweging!

Welkom bij de bijeenkomst

Bodembeleid in Beweging! Van samen denken naar samen doen

Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen


Programma Ochtend Tijdstip

Onderwerp

Plaats

10.00 – 10.15 uur

Welkom door dagvoorzitter

Statenzaal

10.15 – 11.15 uur

Plenaire sessie o.l.v. Hoofdspreker

11.15 – 11.30 uur

Vragen / discussie

11.30 – 16:30 uur

Markt

MSA-hal


Bodembeleid in beweging Van samen denken naar samen doen

Den Haag – 7 maart 2006 Zwolle – 14 maart 2006


Sjoerd Andela, Gemeente Haarlem VNG-vertegenwoordiger StuBo Den Haag – 7 maart 2006 Jos Mol, Gemeente Enschede Projectleider Routeplanner BodemAmbities Zwolle – 14 maart 2006


Inhoud presentatie • De weg naar verbreding: UP bodembeleidsbrief

Intermezzo: Landelijk gebied • De verbanden: samenhang UP-beleidsprojecten Intermezzo: Watersystemen • Waar draait het om: verbrede bodemthema’s en RO Intermezzo: Ruimtelijke planvorming • De uitvoering: decentralisatie bodembeheer Intermezzo: Informatievoorziening • Afsluiting Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Doelen Bodembeleidsbrief: → duurzaam bodembeheer → systeembenadering (bodem en water) → doelmatige besluitvormingsniveaus → samenhang en uitlegbaarheid


Bodembeleidsbrief (2003): → maatwerk op lokaal / regionaal niveau → integraal afwegingskader, RO focus → gebruik / maatschappelijke processen centraal → ontwikkeling decentraal beleid bodembeheer → instrumenten voor (lokaal) duurzaam bodembeheer → gebiedsgerichte benadering bodemkwaliteit


UP Bodembeleidsbrief: Prioritaire projecten (VROM)

Overige projecten (selectie)

Herziening Bouwstoffenbesluit

Waterbodems / KRW (WIK), Europa, Kennis & Communicatie

Grond & Bagger

Landbouw (biol. referenties, duurzaam bodemgebruik, agrodiversiteit)

Saneringscriterium

Routeplanner lokale bodem ambities

Normstelling en bodemkwaliteitsbeoordeling (NoBo)

BIELLS (bodeminformatie) Ruimtelijke ordening (plannen met ondergrond, RO-ondergrond)


Bodemsaneringsoperatie of maatschappelijke dynamiek ?

(monitoringrapportage RIVM, april 2005)


→ integraliteit:

bodemkwaliteit meer dan chemisch spoor

→ gebiedsgericht: decentrale uitdaging


Bodembeheer landelijk gebied Intermezzo

Marian Hopman LNV


EEN GEZONDE BODEM DE BASIS VOOR EEN VITAAL PLATTELAND Marian Hopman 7 maart 2006


WE WILLEN .....


EN GEEN MODERNE TOEMAAKDEKKEN!


WE WERKEN AAN 1. DUURZAAM BODEMGEBRUIK o.a. - in de landbouw - plannen met de ondergrond 2. ACTIEF BODEMBEHEER o.a. - beleidsgronden (SBB, DLG) - Kempen, Krimpenerwaard - verantwoord omgaan met grond en bagger Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

ROL GEMEENTE/PROVINCIE in landelijk gebied 1. 2. -

duurzaam bodemgebruik bv. : aanlegvergunningen bodemtechnische ingrepen afspraken over ontwatering in veengebieden stimuleren huur en ruil van land (bouwplanverruiming) bestemmingsplan; landbouw op vruchtbare gronden pilots bodemdiensten actief bodembeheer prioriteit voor en besluitvorming over bodemsanering/beheer beleidsgronden en NAVOS (mn SBB) En vooral integraal gebiedsgericht beleid door…. Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

VOORBEELD GEMEENTEN “Genneperhuis te Gennep”

AANSLUITEN BIJ ACTUELE ONTWIKKELINGEN EN SAMEN MET RELEVANTE PARTNERS MAATWERK LEVEREN “Oer-ij te Castricum”


SCHOON HOUDEN WAT SCHOON IS ZEKER IN HET LANDELIJK GEBIED!


Bodemkwaliteit Chemisch lokale verontreiniging diffuse bodemkwaliteit waterbodemkwaliteit grondwaterkwaliteit

bodemsanering preventiebeleid grondverzet baggeropgave

Cultureel

Fysisch

Ecologisch

draagkracht waterdoorlatendheid

biodiversiteit vruchtbaarheid

archeologie aardkundige waarden

landbouw natuur

Valleta

RO waterbeheer

Bodemkwaliteit


UP Bodembeleidsbrief: Prioritaire projecten (VROM)

Overige projecten (selectie)

Herziening Bouwstoffenbesluit

Waterbodems / KRW (WIK), Europa, Kennis & Communicatie

Grond & Bagger

Landbouw (biol. referenties, duurzaam bodemgebruik, agrodiversiteit)

Saneringscriterium

Routeplanner lokale bodem ambities

Normstelling en bodemkwaliteitsbeoordeling (NoBo)

BIELLS (bodeminformatie) Ruimtelijke ordening (plannen met ondergrond, RO-ondergrond)


Beoogd normenstelsel chemische bodemkwaliteit Totaalgehalte (mg/kgDW)

Saneringscriterium

Interventiewaarde Ambitieniveau / loc. ref waarden

Randvoorw. gev.functies

Land. refwaarden KINDERSPEELPL./ MOESTUIN

LANDBOUW

WONEN + TUIN

INDUSTRIE


Watersystemen & bagger Intermezzo

Arno van Breemen Unie van Waterschappen


De waterbodemopgave

Arno van Breemen beleidsmedewerker Unie van Waterschappen Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Nederland 70 miljoen jaar geleden Een puinwaaier van de Alpen en zeebodem


10.000 jaar geleden: einde ijstijd Nederland slibt aan


800 AD: we bouwen dijken en werken samen: waterschappen ontstaan Natuurlijke aangroei slib wordt beteugeld


1600 AD: we zijn aan het polderen Verdere beteugeling van het watersysteem


1950: industriële en agrarische revolutie Milieuverontreiniging en klimaatverandering


1990: natuur rukt aan de grenzen van het systeem dreigende overstromingen (93 en 95) wateroverlast (98) extreme droogte (03)


Juli 2003: NBW Nederland brengt het watersysteem op orde


April 2005: Startovereenkomst waterbodems We werken nog steeds samen, aan: Vernieuwing van het beleid Meer baggeren

IPO, VNG, Unie en Rijk Provincies, Gemeenten en Waterschappen Regionale akkoorden Bestemmingen voor bagger Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

2005: Waterbodemenquête 2004

Regionale bagger, waar gaat het over? 9 miljoen m3 in 2004 60 miljoen m3 2005-2009 8

7

in miljoenen situ-m3

6

5 2002 4

2003 2004

3

2

1

0 k la s s e 0 / 1 / 2

k la s s e 3 / 4


2005: Waterbodemenquête 2004 Regionale bagger, hoe is het verdeeld? 2004 Zoete Baggerspecie 2.000.000 1.000.000 200.000 Som van Klasse 0-2 Som van Klasse 3-4


2005: Waterbodemenquête 2004 Regionale bagger, waar gaat het naartoe?

Verspreiden op land

10%

29%

12%

Verspreiden in w ater Direct toepassen Verw erken Tijdelijke opslag

20%

13% 4%

12%

Storten in definitief depot Zandmarkt


Nu: ontwikkeling van bodem- en waterbodembeleid Bagger meer toepassen en verspreiden Wet bodembescherming Besluit bodemkwaliteit Ministeriële regeling Project Grond+Bagger Project Routeplanner bodemambities bodemkwaliteitskaarten Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Locatiespecifiek beleid gemeenten en gesloten (grond en) baggerbalans per gebied!? •Gemeenten formuleren locatiespecifiek beleid •voor ruimere toepassing en verspreiding van bagger -Depots -Terpen -Verspreiden -Werken Hoogste terp van Nederland -Overige •In samenspraak met waterschap en provincie Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Wat krijgen gemeenten terug? Een betere leefomgeving… Eigen gemeentelijke baggeropgave opgelost Minder extra grote (slimmere) ruimteclaim voor bagger Slimmere oplossingen Betere functiecombinatie Minder wateroverlast Meer veiligheid Mooier water Lagere totale lasten voor de burger Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Appèl

De waterschappen roepen gemeenten op De lokale baggerproblemen ook lokaal op te lossen In overleg met de waterschappen Gebiedsgewijs bodemambities vast te stellen Vanuit een gesloten baggerbalans Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Bodemkwaliteit Chemisch lokale verontreiniging diffuse bodemkwaliteit waterbodemkwaliteit grondwaterkwaliteit

bodemsanering preventiebeleid grondverzet baggeropgave

Cultureel

Fysisch

Ecologisch

draagkracht waterdoorlatendheid

biodiversiteit vruchtbaarheid

archeologie aardkundige waarden

landbouw natuur

Valleta

RO waterbeheer

Bodemkwaliteit


Wat is (duurzaam) bodembeheer: → geen product → procesmatig → niet sectoraal → integrale afwegingen → gebiedsgericht → actoren → mogelijk maken → functiegericht → keuzes maken en ambities stellen → beleidskader


Voorbeelden invulling breed bodembeheer →BodemVisie (Zuid-Holland) →Van Onderop (Gelderland) →Handreiking Plannen met de Ondergrond (VROM) →Diverse waterplannen (zie markt)


RO / integraal ondergrondbeleid Intermezzo

Gerard Lommers VROM


Ruimte en bodem Inhoud: • Voorkomen is beter dan genezen • Ruimte x Milieu: wat biedt dit


Plannen met de ondergrond • Centraal: betrek de ondergrond vroeg in de planvorming • Denk in lagen: - de ondergrond: bodem, water en biotisch systeem - fysieke infrastructuur: verbindingen in de bodem t.b.v. vervoer en communicatie - de functies op de bodem


Lagenbenadering in beeld


Elkaars taal leren spreken • Wat heb ik als milieukundige te bieden aan planologen en civieltechnici • Wat kunnen die anderen mij bieden • Veel projecten die deze relatie proberen vorm te geven: - IPO: bijv. duurzaambodembeheer in roplannen - MIRUP: handreiking milieu in ruimtelijke plannen - Bodemvisie ZH - Etc. Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Handreiking • Digitaal= website: Ruimte x milieu • Toegankelijk op VROM-site • Doelgroep: overheden, adviesbureau’s en belangenorganisaties • Richt zich op chemisch, biologisch en fysisch • Vraaggestuurd en interactief, site is dynamisch • Eerste opzet deel stedelijk gebied bijna klaar • Onderdeel landelijk gebied is opgestart • Praktisch, bevat methoden en voorbeelden Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Vijf luiken ruimte x milieu 1. Planproces: stapsgewijze beschrijving 2. Lagenbenadering 3. Kwaliteit: bodemkwaliteit beschreven ahv productiefunctie, regulatiefunctie, informatiefunctie en draagfunctie 4. Gebiedstypen: geven richting aan duurzaamheidsambities 5. Maatregelen: duurzaam beheren en ontwikkelen Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Omgevingen nieuwe WRO • Structuurvisie: nu nog niveau R X M • Bestemmingsplan • Projectplan


Zetting en verdichting van bodem Lood vervuiling Verzilting van bodem

Archeologisch erfgoed Landschap

Bodem Kwaliteit Biodiversiteit Diffuse bodemverontreiniging Grondwater kwaliteit

Grondverzet Baggeren Ondergronds bodemgebruik Grondwaterwinning

Bron: Bodemvisie Zuid-Holland (aangepast)


Duurzaam bodembeheer, decentrale invulling: → lokale problemen, behoeften & mogelijkheden zien → die leiden tot integrale ideeën & oplossingen → waarbij maatschappelijke processen leidraad zijn → en dus ruimtelijke ordening brandpunt is


Wat zijn uw kansen en mogelijkheden: → decentraal kan veel; vraag is: wat wilt u → welke bodemthema’s spelen in uw gebied? → welke actoren? wie profiteert? wie initieert? → keuze gebiedsgericht of generiek beleid Analyse, visie, strategie

Onderzoeken

Netwerken

Implementeren

Monitoren, evalueren communiceren


Waarom decentraal beleid, per saldo: → Grondverzet en baggeropgave optimaliseren chemisch spoor Grond & Bagger regelen, afstemming saneringsspoor

→ Gebiedsgericht werken vanuit ondergrond integraal ambitieus (milieu) beleid vormgeven, zonodig excl. chemisch

→ Interactie met actoren ondergrond kansen identificeren, gesprekspartner RO en ketenpartners

→ Creëren maatschappelijke meerwaarde financieel, perceptie (communicatief) of beleidsmatig Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Informatievoorziening Intermezzo

Ruben Busink, BIELLS / Royal Haskoning Mart Lucassen, BIELLS / provincie ZuidHolland


Het belang van informatie Belang van ondergrondinformatie neemt toe: NMP3: spoor 1 & spoor 2 Beleidsbrieven: Veranderende beleidsomgeving vraagt om geïntegreerde en verbrede informatie Verdrag van Aarhus: openbaarheid Geo-Informatisering Kennisintegratie Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Informatietoepassing Toenemend belang vraagt ook om: - Verbeterde ontsluiting - Verbeterde integratie - Hergebruik waar mogelijk - 1 (?) loket gedachte - Begrip van toepassing Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Het data-doolhof

BLGG

ALTERRA

BIS WIS GEOTECH

DINO


En de route erdoorheen… LIB BLGG

BIELLS DINO + BIS

ALTERRA

BIS WIS GEOTECH

DINO

RUIMTE X MILIEU BODEM / RO ETC.


Infobehoefte en -benutting


Startprojecten BIELLS • Brede definitie infobehoefte i.s.m. andere werkvelden • Data-acquisitie langs gebaande en nietgebaande paden • Data-combinatie en data-integratie • Eindverwerking & presentatie • Leerpunten en voorbeelden


Integratie

PZH

TNO

Alterra

NMI

DLG


Benutting & toepassing van bodem(brede) informatie & data, een kwestie van: DELVEN, DELEN & DURVEN !!


Tot slot: de vraag! • Hoe ziet UW ondergrondagenda eruit? • Wat zijn uw (verbrede) bodemthema’s? • Wie zijn uw beleids- en uitvoeringspartners? • Is de ‘echte’ bodemdeskundige RO-er?


Verdere informatie: www.bodemplus.nl of: vanmiddag op de bodemmarkt


Programma Middag Tijdstip

Onderwerp

Plaats

12.00 – 12.45 uur

Lunch

MSA-hal

12.45 – 14.15 uur

Workshopronde 1 Workshop A: Gebiedsspecifiek

Statenzaal + markt

Workshop B: Locatiespecifiek

Landschapszaal en koffiekamer

14.15 – 14.45 uur

Pauze

MSA-hal

14.45 – 16.15 uur

Workshopronde 2 Workshop A: Gebiedsspecifiek

Statenzaal + markt

Workshop B: Locatiespecifiek

Landschapszaal en koffiekamer

16.15 – 16.30 uur

Plenaire afsluiting

Statenzaal

16.30

Borrel

MSA-hal


Conclusies • RO is moeilijk voor bodemmensen • Communicatie centraal en zeer belangrijk Locatie: Veel zaken zijn nog onduidelijk. Dit is logisch, want projecten zijn nog niet afgerond. Behoefte is groot aan informatie en communicatie, m.n. over het saneringscriterium en besluit bodemkwaliteit


Conclusies Gebiedsgericht: • Wacht niet af, maar ga aan de slag • Leg ambities vast, denk na over samenwerkingspartners • De concrete invulling volgt, maar deze heb je hier nog niet voor nodig


Bedankt en tot op de volgende bijeenkomst van het platform bodembeheer: Nazorg 16 mei 2006 Provincie Utrecht Bodembeleid in Beweging - Van samen denken naar samen doen

Bodembeleid in Beweging!

Recommend Documents