Jaarkrant2009 De Jaarkrant 2009 is een uitgave van het Albert Schweitzer ziekenhuis Blz. 2
Blz. 3
Blz.4
SlaapWaakCentrum pakt slaapproblemen doeltreffend aan
Wat vinden we van ons ziekenhuis?!
Jaar in Beeld
Pas op de plaats In 2008 raakte het ziekenhuis voor het eerst in de rode cijfers. Dus moest de broekriem in 2009 flink worden aangehaald. Inkomsten en uitgaven moesten weer in balans komen en dat leidde tot de nodige maatregelen. Niet makkelijk en zeker niet leuk, maar uiteindelijk leidde deze pas op de plaats wel tot het gewenste resultaat. Het was een lastig proces om de begroting voor 2009 sluitend te krijgen. De patiëntenzorg mocht immers absoluut niet in het geding komen. Dus werd besloten om vooral te bezuinigen op diensten die niet direct met de patiëntenzorg te maken hebben. Er werd fors gesneden in de overheadkosten. Zo werd de Concernstaf opgeheven, waardoor de stafafdelingen direct onder de Raad van Bestuur kwamen. Tevens werden de beleidsadviseurs van de divisies samengevoegd met de centrale adviseurs en werd een algehele vacaturestop ingesteld. Dergelijke maatregelen verhoogden de werkdruk aanzienlijk.
Bezuinigen én investeren Meer bezuinigingen volgden, budgetten werden strenger bewaakt. Een aantal kleine investeringen werd uitgesteld en dankzij een meer gestandaardiseerde inkoop kon bespaard worden op materialen. De verpleegduur werd waar mogelijk teruggebracht en de organisatie van de zorg werd kritisch onder de loep gelegd. Hier viel winst te behalen, bijvoorbeeld door efficiënter gebruik te maken van ruimte, apparatuur en ICT. Overigens bleef de portemonnee niet helemaal gesloten. Alle zorgafdelingen kregen méér geld ten opzichte van 2008. Bovendien werd er geïnvesteerd in noodzakelijke pro-
jecten zoals het Elektronisch Patiëntendossier (EPD). En wat bleek: hoewel het geen leuke periode was, bleken bezuinigen en verantwoord investeren onverwacht goed samen te gaan.
Blauwe lucht Aan het einde van 2009 werd duidelijk dat deze flinke ‘pas op de plaats’ effect had. Dat is met name te danken aan de inzet en professionaliteit van alle medewerkers. En hoewel het zware weer nog niet helemaal achter ons ligt, verschijnt er her en der weer blauwe lucht achter de wolken. We zijn op de goede weg en kunnen voorzichtig positief vooruit kijken. Naar een nieuw jaar dat voor het Albert Schweitzer ziekenhuis ongetwijfeld tal van nieuwe uitdagingen met zich mee zal brengen....
Nieuwsgierig naar de cijfers? U leest ze in het Jaarverslag 2009 van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Dit kunt u vinden op internet: www.jaarverslag.asz.nl
TOC: Een betere doorstroming van patiënten
Eerste mobiele radiologische unit in Nederland
De totale opnameduur van patiënten structureel met 20 procent verkorten: vanuit die doelstelling werd in 2009 het TOCsysteem geintroduceerd. De afkorting TOC staat voor ‘Theory Of Constraints’ ofwel de theorie van de knelpunten. Vanaf de opname van een patiënt wordt direct naar de medisch verantwoorde ontslagdatum gekeken. Bij vertraging moet de reden worden gemeld in het computerprogramma Qarina. Eenvoudige vertragingen worden opgelost door een betere planning. Bij ernstige of structurele vertragingen moet het management in actie komen. Een nieuwe denkwijze, met een extra patiëntgerichte zorgverlening tot gevolg. De medewerkers van acht verpleegafdelingen gingen in 2009 van start met het TOC-systeem. In 2010 gaan ook de meeste andere verpleegafdelingen in het ziekenhuis volgens dit systeem werken.
Onder het motto ‘Goede Zorg dichtbij’ startte het Albert Schweitzer ziekenhuis in september met een Mobiele Radiologische Unit. In deze mobiele unit kunnen veel voorkomende onderzoeken worden uitgevoerd, zoals conventionele röntgenonderzoeken, echografie of mammografie. De mobiele unit is uniek in Nederland en biedt huisartsen en patiënten veel voordelen. Ziekenhuisexpertise en medische technologie in een innovatieve setting vlakbij de eerstelijnszorg maken radiologische behandelingen eenvoudiger en toegankelijker. Patiënten
kunnen snel terecht voor radiologisch onderzoek, potentiële medische problemen kunnen eerder worden ontdekt of juist worden uitgesloten. Bijkomend voordeel: indien nodig kunnen mensen sneller worden doorverwezen naar de juiste specialist.
Ommekeer Ommekeer, of omkeer, wordt in het Nederlandse woordenboek beschreven als ‘algemene verandering’. En als je me vraagt om het jaar 2009 in twee woorden te omschrijven, dan zijn dát de woorden die ik daarvoor kies. Na een onrustige periode kwam het Albert Schweitzer ziekenhuis in 2009 namelijk in een rustiger vaarwater terecht. En daardoor werd het mogelijk om veranderingen voor te bereiden en door te voeren. Allereerst kwam er weer een duidelijk ziekenhuisbestuur en daarmee keerde de rust terug in ons ziekenhuis. Bovendien kwamen we eind 2009 uit de rode cijfers, we konden het jaar met een mooi bedrijfsresultaat afsluiten. En hoewel de financiële zorgen nog niet helemaal achter ons liggen, gaan we zeker de goede kant op. De meest ingrijpende verandering was misschien nog wel het directiebesluit om de organisatiestructuur van het ziekenhuis te wijzigen. We nemen afscheid van de divisies en gaan werken in eenheden. Wat dat straks precies op de werkvloer gaat betekenen, is nu nog niet duidelijk. Maar één ding is zeker: ook deze ommekeer helpt ons ziekenhuis op weg naar een nóg gezondere toekomst. Volop veranderingen dus, die voor de medewerkers niet altijd even prettig waren. Vaak moest er méér gepresteerd worden met minder mensen. Dat we het jaar uiteindelijk zo goed hebben kunnen afronden, is dan ook absoluut te danken aan de kwaliteiten en de inzet van alle artsen, het verplegend en ondersteunend personeel én de vrijwilligers in ons ziekenhuis. Dankzij de ommekeer van 2009 kunnen we nu als ziekenhuis weer op volle kracht vooruit. En we willen veel bereiken, zoals bijvoorbeeld het meest patiëntvriendelijke ziekenhuis in de wijde omtrek zijn. Waar de patiënten altijd mogen vertrouwen op topkwaliteit zorg. En waar medewerkers kunnen rekenen op een professionele en prettige werksfeer. Samen gaat ons dat beslist lukken! Pier Eringa voorzitter Raad van Bestuur
JANUARI: DE VAKGROEP GYNAECOLOGIE START ALS EERSTE VAKGROEP MET HET NIEUWE BEELDMANAGEMENTSYSTEEM CLINICAL ASSISTENT FEBRUARI: ONDERZOEKSBUREAU EFFECTORY ONDERZOEKT DE MEDEWERKERTEVREDENHEID. IN TOTAAL DEDEN 1923 MEDEWERKERS (53,5 %) AAN HET ONDERZOEK MEE MAART: DE MEDISCH SPECIALISTEN REGISTRATIE COMMISSIE (MSRC) ERKENT DE OPLEIDING TOT PSYCHIATER. HET ALBERT SCHWEITZER ZIEKENHUIS HEEFT DAARMEE 18 ERKENDE MEDISCHE OPLEIDINGEN
Jaarkrant2009
SlaapWaakCentrum pakt slaapproblemen doeltreffend aan Slaapwandelen, overdag in slaap vallen, snurken of slapeloze nachten: één op de drie volwassenen tobt met slaapproblemen. In het SlaapWaakCentrum van het Albert Schweitzer ziekenhuis zijn deze mensen met hun problemen aan het juiste adres. Hier werken specialisten van verschillende vakgroepen nauw met elkaar samen, zodat een patiënt binnen twee dagen de oorzaak én aanpak van zijn slaapprobleem weet. In 2009 breidde het SlaapWaakCentrum zijn dienstverlening fors uit. Een uniek initiatief in Nederland! Het SlaapWaakCentrum (SWC) is gevestigd op locatie Zwijndrecht en is bedoeld voor iedereen die kampt met slaapstoornissen of andere problemen die leiden tot slapeloosheid. Na een korte telefonische intake wordt een patiënt in twee dagen door verschillende medische disciplines in het team onderzocht en behandeld. Vooraf vindt een uitgebreid onderzoek plaats en wordt de slaap van de patiënt geregistreerd (thuis of in het ziekenhuis). Het team van specialisten bestaat uit een neuroloog, een medisch psycholoog, een psychiater, longartsen en KNO-artsen.
Slaapproblemen vaak onderschat Dat het SlaapWaakCentrum in een grote behoefte voorziet, bleek duidelijk in 2009. Het centrum werd eind 2008 opgericht en kon zijn dienstverlening in de loop van 2009 al fors uitbreiden: wekelijks konden 35 nieuwe patiënten worden gediagnostiseerd. Het succes is niet verwonderlijk: veel patiënten hebben een slaapprobleem en willen daar snel vanaf. De aanpak daarvan is lonend: slaapproblemen zijn een belangrijke oorzaak van
Bouwen aan zorg Op 7 oktober 2009 bereikte de nieuwbouw van de ziekenhuiszone op het Dordtse Gezondheidspark haar hoogste punt. En dus lieten bestuursvoorzitter Leo Schoots en assistent-bouwcoördinator Gerard Hermus zich door een hijskraan naar ruim 45 meter hoogte brengen, waar zij met bescheiden trots de ziekenhuisvlag hesen. Ook op andere locaties van het zieken-
huis werd gebouwd. Op locatie Sliedrecht startte begin augustus de verbouwing van het parkeerterrein om 13 extra parkeerplaatsen te realiseren. Op locatie Zwijndrecht werd eind september de afdeling Radiologie onder handen genomen: de uitbreiding van de echografie en de komst van een MRI-scanner maakten een verbouwing noodzakelijk.
lichamelijke, psychische en relatieproblemen. Slaapproblemen zijn vaak onderschat en relatief onbekend. Het SlaapWaakCentrum brengt hier verandering in.
Krachten gebundeld De samenwerking tussen diverse disciplines op het gebied van slaapproblemen is overigens niet nieuw: al sinds het begin van de negentiger jaren zijn de verschillende specialisten in het Albert Schweitzer ziekenhuis vanuit verschillende invalshoeken bezig met de aanpak van slaapstoornissen. De kennis was er dus wel degelijk, maar eigenlijk té versnipperd in het ziekenhuis aanwezig. Dankzij de nieuwe gezamenlijke aanpak kan veel effectiever worden gewerkt.
Eigen vermogen Van € 16.6 miljoen (in 2008) € 19,4 miljoen (in 2009)
Vrijwilligers: zeer actief in 2009 Ook voor de vrijwilligers was 2009 een druk jaar. Vrijwilligers kwamen en gingen, projecten veranderden.
Hoofdzaken Voor de Vereniging Medische Staf (VMS) was 2009 vooral het jaar waarin er een einde kwam aan de onrust in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Er kwamen nieuwe, duidelijke werkafspraken tussen de VMS en de Raad van Bestuur. VMS-voorzitter Ruud van Leendert blikt tevreden terug:
“We kunnen weer beleid gaan maken” Hoe zou u 2009 omschrijven? “Als een jaar waarin veel zaken zijn afgerond, met name de onrust op bestuurlijk niveau. De Raad van Bestuur en het bestuur van de VMS hebben een convenant ondertekend, waarin goede werkafspraken zijn vastgesteld. Zo is duidelijk wie van ons verantwoordelijk is voor welke taken. Dat is wel zo prettig: het Albert Schweitzer ziekenhuis is toch het bedrijf van ons allemaal en die gedeelde verantwoordelijkheid nemen we graag. Daarnaast hebben we in 2009 natuurlijk een pittige discussie gehad over de eenhedenstructuur. Er is besloten tot een gefaseerde aanpak, waarbij we langzaam toewerken naar de resultaatverantwoordelijke structuur.”
Wat was voor de VMS het hoogtepunt? “De ondertekening van het convenant. Dit is toch de basis van waaruit we verder kunnen werken. We kunnen nu eindelijk weer eens beleid gaan maken, waarbij we als stafbestuur over veel zaken in het ziekenhuis kunnen meebeslissen. Een positieve ontwikkeling.”
Hoe nu verder? In 2009 kwamen 60 kandidaat-vrijwilligers op gesprek. Van hen werden 50 vrijwilligers geplaatst; van deze vrijwilligers zijn er in de loop van het jaar 24 gestopt. Daarnaast zijn nog eens 15 vrijwilligers gestopt met vrijwilligerswerk: een aantal van hen vanwege hun hoge leeftijd, anderen omdat zij betaald werk aangeboden kregen. Van 3 vrijwilligers is afscheid genomen omdat zij niet goed (meer) functioneerden. Twee (vrij jonge) vrijwilligers zijn overleden.
Brainstormen Op locatie Zwijndrecht ontstond een nieuwe vrijwilligersfunctie: gastvrouw op het SlaapWaakCentrum. Het lunchproject op locatie Zwijndrecht werd stopgezet, omdat de Stroke-patiënten voortaan op locatie Dordwijk worden opgenomen. Enkele nieuwe werkgroepen werden ingesteld. Eén daarvan betreft een werkgroep die gaat brainstormen over de manieren waarop wij als ziekenhuis onze patiënten afleiding kunnen bieden.
“We moeten er met name voor zorgen dat de eenhedenstructuur een succes gaat worden. We willen ons immers verder profileren als topklinisch ziekenhuis, waarin nieuwe ontwikkelingen en technieken bijdragen aan zorg van topkwaliteit. De eenheden vormen hiervoor de basis. Alle reden dus om hier, met een nieuw en goed beleid, gezamenlijk de schouders onder te zetten.”
Verpleegdagen Van 183.644 (in 2008) 176.189 (in 2009) Gemiddelde verpleegduur Van 6.50 (in 2008) 5,92 (in 2009)
Ridder en jubilarissen
Ziekteverzuim Van 5.5% (in 2008) 5% (in 2009)
Nel Volker, IRCAS-coördinator, is op 29 april 2009 geridderd in de orde van Oranje Nassau. In september 2009 werkte mevrouw Pien van Hoogstraten 60 jaar als vrijwilligster in ons ziekenhuis, een uitzonderlijk jubileum. Zij werd in ‘haar’ bibliotheek gehuldigd door Leo Schoots, voorzitter van de raad van bestuur van het Albert Schweitzer ziekenhuis.
Aantal opnamen Van 28.290 (in 2008) 29.752 (in 2009)
APRIL: HET ZIEKENHUIS START EEN SAMENWERKING MET DE CHRISTELIJKE HOGESCHOOL EDE, WAARBIJ HET ZIEKENHUIS STRUCTUREEL LEERLINGEN GAAT AFNEMEN VAN DE DUALE OPLEIDING VERPLEEGKUNDE MEI: LEERLINGEN VAN HET DA VINCI COLLEGE NEMEN DE SCHOOLOPDRACHT ‘DOE IETS GOEDS VOOR JE MEDEMENS’ SERIEUS EN HALEN € 450 OP VOOR DE KINDERAFDELING VAN LOCATIE DORDWIJK JUNI: OP DONDERDAG 11 JUNI WORDT VOOR DE 5E KEER DE WETENSCHAPSDAG GEORGANISEERD
Wat vinden we van ons ziekenhuis?!
Hoofdzaken Een lastig jaar waarin hard gewerkt moest worden om het ziekenhuis weer goed voorbereid aan de start te krijgen: zo omschrijft hoofd P&O Jan Jaap Ensing het jaar 2009. Alle inspanningen leidden tot succes, maar dat ging niet zonder slag of stoot:
Om de patiëntenzorg op hoog niveau te kunnen houden, moet je onder andere weten waar de verbeterpunten zitten. Dus vonden er in 2009 enkele tevredenheidsonderzoeken plaats: medewerkers én patiënten werd gevraagd naar hun mening. Eind januari ontvingen alle medewerkers van het Albert Schweitzer ziekenhuis een vragenlijst thuisgestuurd. In totaal vulden 1936 medewerkers de vragenlijst in: een respons van 53,5 procent. Het medewerkertevredenheidsonderzoek toonde aan dat medewerkers tevreden zijn over het werken in hun eigen team. De hoogste scores werden gehaald op de onderwerpen ‘bereidheid tot hulp aan collega’s’, ‘zinvol werk’ en ‘inzicht in prioriteiten’. Medewerkers bleken het minst tevreden over ‘meepraten met organisatiebrede onderwerpen’, ‘topdown communicatie’ en ‘vertrouwen in de leiding’.
Op de goede weg De verbeterpunten laten zien dat het Albert Schweitzer ziekenhuis met een aantal ingezette veranderingen inmiddels op de goede weg is. Zo kan de invoering van de eenheden een oplossing bieden voor een paar belangrijke knelpunten. Bij het werken volgens de nieuwe eenhedenstructuur worden beslissingen immers weer op de werkvloer genomen, waarmee leidinggevenden en medewerkers dichter bij elkaar worden gebracht.
Jaarkrant 2006
-1
OR-krant 2009
Albert Schweitzer ziekenhuis
INHOUDSOPGAVE Een week uit het leven van OR-lid Johan Gijzen
Pag. 2
OR: uw belangen staan bij ons voorop!
De OR Top 3 van 2009!
Pag. 3
Bereikbaarheid OR
Pag. 4
Vraag een collega of hij/zij weet wat de OR doet en je krijgt de meest uiteenlopende reacties. Sommige mensen moeten zelfs het antwoord op de vraag schuldig blijven. En dat is jammer. Want neem 2009. In dat jaar hebben we heel veel werk verzet, activiteiten waar ook jij baat bij hebt!
In 2009 bestond de OR uit (van links naar rechts en van boven naar beneden): Annelies Korporaal, Willy Bot, Henk Damen, Riet van der Laan, Adrie Stehouwer, Marianne Hendriks, Petra de Paauw, Bea Koetsier, Jannie Hartkoren, Corjo Hoogerwaard, Henk Bos en Joke Vroegh. Op de foto ontbreken: Didi Bosma, Christ Jochems, Johan Gijzen, Adri van der Burgh en Hans Gijsberts.
il OR verg 20 apr n, bren kiezinge op je uit je stem OR e favoriet leden!
Adviezen OR meegenomen in definitief plan
Extra aandacht voor medewerkers bij invoering Eenheden Bij alle beleidsmatige veranderingen in het ziekenhuis wordt de OR gevraagd om een advies uit te brengen. Dat was ook het geval in april 2009, toen het plan van aanpak rondom de invoering van de (toen nog) resultaatverantwoordelijke eenheden gepresenteerd werd. Welke OR-adviezen zijn in het uiteindelijke plan opgenomen? Aanvankelijk bracht de OR in april 2009 geen advies uit. Want hoewel het plan van aanpak zeker kan leiden tot kostenbeheersing en betere productie-opbrengsten, had de OR duidelijk een paar kritische kanttekeningen. Deze gingen o.a. over de samenwerking tussen de eenheden, de communicatie, de span of control van leidinggevenden en de taken van de afdelingshoofden. ‘Het plan van aanpak bevat te weinig concrete voorstel-
len’, zo meende de OR. En dus werd er op dat moment geen advies uitgebracht. Onder de loep gelegd In de maanden die hierop volgden, werd het plan van aanpak door de beleidsvoerders aangepast en door de OR kritisch onder de loep gelegd. De OR schakelde een extern adviseur in en vroeg zijn contactpersonen op de afdelingen om hun reactie. Daarnaast woon-
de de OR alle informatiebijeenkomsten voor operationeel managers en zoco’s bij. Na de zomervakantie kwam de OR met een advies. Een aantal aandachtspunten uit dat advies is uiteindelijk in het plan van aanpak ‘Eenheden’ overgenomen, zoals: 1. medewerkers op de afdeling worden betrokken bij de adviesgesprekken met bedrijfsleiders en afdelingshoofden. 2. iedere medewerker heeft recht op een goede leidinggevende. Daarom is het MD-programma voor bedrijfsleiders en afdelingshoofden verplicht gesteld. Een mooi resultaat! De suggestie van de OR om te komen tot een structuur met
niveau 4- en 5-verpleegkundigen werd helaas niet in het plan van aanpak overgenomen. En de suggestie om een verpleegkundig beraad op de afdelingen in te stellen (om zo te kunnen komen tot een eenduidig verpleegkundig beleid) zal verder vorm moeten krijgen op de afdelingen. De OR zal dit kritisch blijven volgen... Meer weten? Kijk op intranet! Dit artikel geeft slechts heel beknopt aan hoe het adviestraject over de invoering van eenheden verlopen is. Meer weten? Op intranet vind je alle brieven van en naar de OR over dit onderwerp: kijk op Afdelingen > Ondernemingsraad.
Zo kregen we bijvoorbeeld te maken met de invoering van Assist in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Ook werd er een gedeeltelijk nieuwe Raad van Toezicht aangesteld en kwam de invoering van de eenheden in beeld. Stuk voor stuk ontwikkelingen waar de OR-leden nauw bij betrokken waren. We zijn bij diverse werkoverleggen en hoorzittingen aanwezig geweest. Waren betrokken bij evaluaties, voerden talloze gesprekken en brachten meerdere adviezen uit. Om maar een paar dingen te noemen. Ons doel? Jouw belang in de organisatie zo goed mogelijk te behartigen. Prima werk, dat echter helaas niet bij alle collega’s in het Albert Schweitzer ziekenhuis bekend is. En dat is enerzijds logisch, want OR-werk gebeurt vaak achter de schermen en het resultaat is niet altijd rechtstreeks op de werkvloer merkbaar. Maar dat we in 2009 zó negatief scoorden in het medewerkerstevredenheidsonderzoek deed ons wel even schrikken. Hoog tijd dus om jullie, onze collega’s, duidelijker te maken waar we voor staan. Daarom ben je ons misschien al tegengekomen op je werkoverleg. En daarom presenteren we jullie ook deze OR-jaarkrant. Zodat iedereen weet wie we zijn, wat we zoal doen en waarvoor je eigenlijk wel en niet bij ons terecht kunt. En krijg je dan nog eens de vraag gesteld wat de OR doet? Dan weet je het antwoord: de OR maakt zich hard voor optimale werkomstandigheden in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Nu en in de toekomst! Henk Bos & Corjo Hoogerwaard, Dagelijks Bestuur OR Albert Schweitzer ziekenhuis
DE OR BRACHT IN 2009 ADVIES UIT OVER: REGLEMENT KLEDINGVOORSCHRIFTEN CONCENTRATIE LEGE BEDDEN/SLUITING A3 OPHEFFEN CONCERNSTAF/POSITIONERING STAFAFDELINGEN REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT EN RAAD VAN BESTUUR OUTSOURCING FYSIOTHERAPIE KORTE TERMIJN HUISVESTINGSPLANNEN PROFIELEN LEDEN RAAD VAN TOEZICHT ICT INRICHTINGSPLAN P&O, KV&I, HOTELSERVICE, AI&C,
De OR over 2009:
veel punten op het actielijstje De OR had in 2009 drie beleidsprioriteiten: HRM, arbeidsomstandigheden en de strategische koers van het ziekenhuis. Dat leidde tot diverse overleggen en de behandeling van veel adviesen instemmingsaanvragen. In de OR-jaarkrant staan alle aandachtspunten van de OR over 2009 uitgebreid op een rij. Nieuwsgierig? Kijk op intranet (-> Afdelingen -> Ondernemingsraad) en bekijk de pdf.
Gemiddeld een 8 Ook patiënten werd naar hun mening gevraagd. Onderzoeksbureau Blauw hield vanaf juli eens per kwartaal een telefonisch patiëntentevredenheidsonderzoek voor alle specialismen van het ziekenhuis. Voor ieder specialisme werden (tenminste) 60 patiënten geïnterviewd (in totaal 1467 patiënten). De vragenlijst bestond uit veertien vragen, gericht op onderwerpen zoals deskundigheid, nazorg, wachttijden en de manier waarop de patiënten behandeld werden. De patiënt geeft het Albert Schweitzer ziekenhuis gemiddeld een 8 als rapportcijfer. De onderzoeksresultaten tonen aan dat patiënten over het algemeen (zeer) tevreden zijn over de mate waarin er naar hen wordt geluisterd. Ook de vriendelijkheid van de medewerkers scoort zeer goed. Aandachtspunten zijn de organisatie van de nazorg na afloop van de behandeling, de poliklinische wachttijden, de wachttijden op de poliklinieken en de informatie vóór, tijdens en na de behandeling.
“Het was vooral een jaar van hard werken” Hoe zou u 2009 omschrijven?
Betere zorg De resultaten van dit onderzoek werden naar de diverse operationeel managers en medisch managers verstuurd. De verbeterpunten zijn op de afdelingen besproken tijdens afdelingsoverleggen en waar mogelijk opgepakt. Zo werken we er hard aan om onze zorgverlening verder te verbeteren!
EPD: gemak, snelheid en veiligheid Halverwege december 2009 startten de vakgroepen Maag-, Darm- en Leverziekten en Keel-, Neus- en Oorheelkunde (KNO) als eersten met een nieuw Elektronisch Patiëntendossier (EPD). De vakgroep KNO werkte al met een EPD, maar stapte over op een nieuw ziekenhuisbreed EPD. Het EPD bevat de medische gegevens die binnen het Albert Schweitzer ziekenhuis bekend zijn van een patiënt. Voordeel? De gegevens zijn digitaal beschikbaar en snel door de behandelaar in te zien, op iedere compu-
ter in elke ziekenhuislocatie. Het EPD in het Albert Schweitzer ziekenhuis onderscheidt zich van EPD’s in andere ziekenhuizen doordat het generiek van opzet is: alle medisch specialismen gebruiken dezelfde systematiek.
Beste website! In november 2009 werd de website www.asz.nl van het Albert Schweitzer ziekenhuis door Zorgwebmonitor uitgeroepen tot beste ziekenhuiswebsite van Nederland. Vooral de gebruiksvriendelijkheid van onze website scoort zeer hoog, in drie klikken is de gebruiker bij de eindbestemming. Een glunderende afvaardiging van de afdeling Communicatie nam samen met bestuurder Leo Schoots de eerste prijs in ontvangst. Op de foto: Ben Arnts (Zorgwebmonitor), Caroline van der Mijle, Fennegien Wietses, Leo Schoots, Natascha Roukema, Jan Pieter Helmholt (Zorgwebmonitor) en Anne Zantinge.
“Het was vooral een lastig jaar, waarin hard gewerkt moest worden en veel gevraagd is van onze medewerkers. Maatregelen zoals de vacaturestop en de terughoudende inzet van flexwerkers legden een zware druk op ons allemaal. Maar met succes: we hebben ons goed hersteld van het pittige jaar 2008 en konden 2009 positief afsluiten.”
Waren er hoogtepunten? “Zeker, denk bijvoorbeeld aan het ziekteverzuim dat daalde naar 5%. Een mooi resultaat, waarmee we een stap verder in de goede richting hebben gezet. Ook over het nieuw afgesloten Sociaal Plan ben ik tevreden. Daarnaast is er hard gewerkt aan de voorbereiding van de eenhedenstructuur. Dankzij de inzet van velen kon hierover een definitief besluit worden genomen. Eén van de gevolgen daarvan is het feit dat leidinggevenden straks meer herkenbaar zijn voor de medewerkers, een positieve ontwikkeling.”
Hoe nu verder? “We gaan verder op de ingeslagen weg, waarbij we hard blijven werken aan een prettig ziekenhuis waar iedereen zich thuisvoelt. Goed werkgeverschap is hierbij één van de speerpunten. Als het aan mij ligt, staat aandacht voor de individuele werknemer daarbij centraal.”
1e Polibezoeken Van 196.196 (in 2008) 198.755 (in 2009) Aantal dagopnamen Van 35.813 (in 2008) 37.280 (in 2009)
Totale omzet Van € 223.1 miljoen (in 2008) € 236.8 miljoen (in 2009) Totale kosten Van € 217.5 miljoen (in 2008) € 228.3 miljoen (in 2009)
JULI: OM VOORBEREID TE ZIJN OP DE MEXICAANSE GRIEP WORDT EEN WERKGROEP SAMENGESTELD DIE ZICH BEZIG GAAT HOUDEN MET DE EVENTUELE UITBRAAK VAN DE GRIEPPANDEMIE AUGUSTUS: HET SLAAPWAAKCENTRUM BREIDT FORS UIT EN KAN NU PER WEEK 35 NIEUWE PATIËNTEN DIAGNOSTISEREN SEPTEMBER: HARTPATIËNTEN UIT HET VERZORGINGSGEBIED VAN HET BEATRIXZIEKENHUIS IN GORINCHEM KUNNEN VOOR EEN DOTTERBEHANDELING VOORTAAN TERECHT IN HET ALBERT SCHWEITZER ZIEKENHUIS
Jaarkrant2009
Jaar in beeld Januari
Februari
Maart
April
Locatie: Malawi
Gezond, vers en gevarieerd eten
Open Huis Stiltecentrum
Apotheek verwelkomt robot
Als onderdeel van een samenwerkingsproject met Cordaid reizen verpleegkundige Jolanda Jongejan en OK-operationeel manager Ruben de Vet (beiden van het Albert Schweitzer ziekenhuis) in januari af naar Malawi. Hun taken? Praktische kennis overdragen en vooral ook veel leren van de Malawianen. Jolanda en Ruben blijven drie maanden in Malawi.
In februari opent een deel van het nieuwe restaurant op locatie Zwijndrecht. Met een nieuwe opstelling en dito assortiment wil Sodexo haar concept ‘Daily Essentials’ onder de medewerkers van het ziekenhuis testen. Gezond, vers en vooral gevarieerd eten is het devies.
Het Stiltecentrum op locatie Dordwijk dat eind 2008 werd geopend, houdt begin maart een Open Huis. Bezoekers kunnen deelnemen aan diverse rondleidingen en meditaties. Het Stiltecentrum heeft een oecemenische en islamitische gebedsruimte en is een ideale plek voor iedereen die een moment van rust zoekt.
In de Poliklinische Apotheek op locatie Zwijndrecht wordt een ultramoderne robot geplaatst. Deze robot zorgt ervoor dat het juiste geneesmiddel snel en veilig aan de balie wordt bezorgd. Daarnaast kan de robot nieuw geleverde medicijnen opbergen en zonodig bewaren in de koelkast. Zo kan de apothekersassistente aan de balie meer tijd besteden aan de patiënt.
Mei
Juni
Juli
Augustus
Bouw bunkers in volle gang
Dag van de Bouw trekt veel bezoekers
Op het terrein van het nieuwe Gezondheidspark worden de dakvloeren van twee van de vier nieuwe bunkers volgestort met beton. De bunkers zijn bestemd voor de afdeling Radiotherapie van het Erasmus MC. Dankzij de samenwerking met het Erasmus MC beschikt de ziekenhuiszone in het Gezondheidspark van het Albert Schweitzer ziekenhuis straks over een radiotherapievoorziening. Patiënten hoeven hiervoor niet meer naar Rotterdam af te reizen.
Een route lopen over het bouwterrein, de bunkers van Radiotherapie bezoeken of het bouwterrein vanaf grote hoogte bekijken: het kan allemaal tijdens de Dag van de Bouw. Veel mensen komen een kijkje nemen op het bouwterrein.
September
Oktober
Lopen voor Malawi Meer dan 750 deelnemers trekken op 26 september de sportschoenen aan voor de Schweitzerloop. Samen met de sponsors halen zij € 17.500 op voor het Holy Mission Family Hospital in Malawi.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis bestaat 10 jaar Tien jaar geleden fuseerden het Merwede Ziekenhuis en het Drechtsteden Ziekenhuis tot het Albert Schweitzer ziekenhuis. Dat wordt gevierd, o.a. met gebak voor alle medewerkers én een bezoek van het ‘Beter Gezelschap’. Een bont gezelschap van artiesten bezocht alle ziekenhuislocaties om de medewerkers te verwennen met nekmassages, gedichten, aromatherapie, kunst en muziek.
Pijnbehandelcentrum Sliedrecht vernieuwd
Geurbehandeling
Mede dankzij een forse donatie van de stichting Vrienden van het Albert Schweitzer ziekenhuis is het Pijnbehandelcentrum op locatie Sliedrecht flink uitgebreid en vernieuwd. Het geld is benut voor een interne verbouwing, naast een operatiekamer heeft het centrum nu ook een eigen behandelunit.
Op de afdeling A3 kunnen patiënten sinds kort een geurbehandeling krijgen. Dit gebeurt door middel van vernevelen. Deze complementaire zorg draagt in belangrijke mate bij aan het welzijn van de patiënten. De vernevelaars konden worden aangeschaft dankzij een donatie van de stichting Vrienden van het Albert Schweitzer ziekenhuis.
November
December
Informatiemarkt voor chronisch zieken
Startsein voor sportpolikliniek
Voor de vijfde keer vindt in de centrale hal van locatie Amstelwijck de Informatiemarkt voor chronisch zieken plaats. Bezoekers kunnen terecht bij meer dan dertig kraampjes van afdelingen van het ziekenhuis, patiëntenorganisaties en andere organisaties uit de gezondheidszorg. De markt wordt zoals ieder jaar druk bezocht.
Op locatie Dordwijk wordt de Sportpolikliniek geopend. Sporters van alle leeftijden en alle niveaus kunnen hier terecht op speciale sportspreekuren, voor preventieve medische onderzoeken en sportkeuringen. Diverse medische disciplines werken nauw samen, zodat de patiënt met sportgerelateerde klachten snel bij de juiste zorgverlener terechtkomt.
Colofon De Jaarkrant 2009 is een uitgave van het Albert Schweitzer ziekenhuis en wordt verspreid onder medewerkers en relaties van het ziekenhuis. Redactie: afdeling Communicatie: Anne Zantinge, Vanessa Neiteler Teksten: Sacha Eikenboom Fotografie: afdeling Communicatie, Frederike Slieker, Cees Schilthuizen, Rob van der Pas, Alfons Jannink Creatie & Realisatie: Artoos Communicatiegroep bv. Oplage: 1500 exemplaren Albert Schweitzer ziekenhuis Postbus 444 3300 AK Dordrecht Telefoon: (078) 654 28 73 E-mail:
[email protected] Website: www.asz.nl
Personeel
aantal in 2008
aantal in 2009
Medewerkers
3339
3235
fte medewerkers:
2558
2320,2
medisch specialisten
211
211
fte medisch specialisten:
189
194,7
OKTOBER: HET PERSONEEL VAN DE AFDELING KINDERGENEESKUNDE KRIJGT VAN PILOOT EN LUCHTVAARTPSYCHOLOOG WILLEM DE KLEYNEN EEN TRAINING IN ‘VEILIG COMMUNICEREN’ NOVEMBER: VAN DE 2600 MEDEWERKERS DIE IN AANMERKING KOMEN VOOR EEN INENTING TEGEN DE MEXICAANSE GRIEP, LATEN ER 1500 ZICH DAADWERKELIJK INENTEN DECEMBER: MET EEN GIGANTISCHE HIJSKRAAN WORDT DE 5000 KILO ZWARE MAGNEET VAN EEN NIEUWE MRI-SCANNER BIJ DE LOCATIE ZWIJNDRECHT NAAR BINNEN GETILD.
Vooruitblik2010-2013 BEWUST BETER is de titel van het onlangs verschenen Ziekenhuisbeleidsplan voor de periode 2010-2013. Een ‘kaderstellend en richtinggevend document’. Simpeler gezegd: een boekje met de koers van het ziekenhuis voor de komende jaren. Waar willen we heen en hoe willen we daar komen? PIER ERINGA, voorzitter van de Raad van Bestuur, trad vrijwel gelijktijdig aan met het verschijnen van het plan. Hoewel hij er niet aan meeschreef, onderschrijft hij het volkomen.
‘Einde aan de vrijblijvendheid’ De ‘waarden’ van het Albert Schweitzer ziekenhuis zijn: Klantgericht - Samenwerken - Professionaliteit, zo staat te lezen in ‘Bewust Beter’. Is dat niet een open deur? Welke organisatie wil dat nou niet? “Ja en nee. Het zijn inderdaad universele positieve waarden. Maar we kiezen niet voor niets juist déze waarden. We spreken uit dat deze drie waarden de komende tijd de allerbelangrijkste leidraad zijn in ons handelen. Andere waarden komen daarna, of ze vloeien automatisch voort uit deze drie. Door ze te benoemen, kunnen we ons handelen toetsen. Iedereen, van hoog tot laag in de organisatie, kan zichzelf de vraag stellen: ‘Doe ik de dingen zodanig dat ik bijdraag aan Klantgerichtheid, Samenwerking en Professionaliteit?’. En je kunt elkáár aanspreken op gedrag dat in strijd is met deze waarden.”
Is dat nodig? “Ja. Volgend jaar worden we naar verwachting volwaardig lid van de Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen, de STZ. Dat betekent dat we onze professionaliteit verder gaan opvoeren, nog meer deskundigheid laten zien. Mij is in de eerste maanden als bestuursvoorzitter opgevallen dat in het Albert Schweitzer ziekenhuis veel dingen goed gaan, maar dat een aantal zaken nog te vrijblijvend geregeld is. Dat gaat bijvoorbeeld om simpele, praktische zaken als het naleven van het kledingreglement, verantwoord omgaan
“Handhaven is ook voor een leidinggevende niet altijd even makkelijk en zeker niet altijd leuk” met informatie, het dragen van de personeelspas, het stallen van auto’s en fietsen op de plek die daarvoor bedoeld is. Die vrijblijvendheid roep ik een halt toe. We gaan ons meer en beter aan procedures houden. Dat betekent niet dat de menselijke maat gaat verdwijnen, maar dat iedereen gaat meewerken aan een constantere mate van Klantgerichtheid, Samenwerking en Professionaliteit.”
Hoe gaan we dat doen? “Door meer discipline, door volgens vaste stramienen te werken, door een ‘Albert Schweitzer-standaard’ in te voeren. Die spreken we met elkaar af op basis van de uitgangspunten in het beleidsplan, per eenheid, per afdeling. Ik wil dat leidinggevenden met hun mensen bespreken wat goed gedrag is, dat ze daarna afspreken welke regels hieruit voortvloeien en dat ze elkaar aanspreken als de regels niet worden nageleefd. Voor de vele collega’s die van goede wil zijn, is het niet prettig om te zien dat een andere groep nu profiteert van de ruimte die
is ontstaan door het afwezig zijn van duidelijke afspraken.”
Dat klinkt nogal streng. “Zo is het niet per se bedoeld. We zoeken naar balans tussen duidelijkheid en werkplezier. Soepelheid is vooral leuk voor een enkeling, strengheid geeft duidelijkheid naar elkaar toe en betere resultaten. Dit verhoogt uiteindelijk de medewerkertevredenheid, let maar op. Bovendien kunnen we ook leuke dingen met elkaar afspreken, bijvoorbeeld dat iedereen voldoende kansen krijgt om beter te worden in zijn of haar vak, door middel van scholing en training.”
Waar bevindt de patiënt zich in dit verhaal? “Zeker in het Gezondheidspark zullen we schaalvergroting moeten compenseren met meer klantgerichtheid. Dat is mede een kwestie van bejegening en inleving. Ook daarbij zijn afspraken en discipline onmisbaar. De klant moet zich bij ons welkom voelen vóór, tijdens en na de behandeling. Dat
bereiken we door een kortere toegangstijd, minder wachttijd, bejegening op basis van gelijkwaardigheid, adequate informatie en goede terugkoppeling achteraf, ook naar de huisarts. Het mag daarbij niet uitmaken of je bij het ene of het andere specialisme te gast bent: de standaard moet overal dezelfde zijn.”
“Handhaven is ook voor een leidinggevende niet altijd even makkelijk en zeker niet altijd leuk. Je kunt het gevoel krijgen dat je alleen staat. Vanaf nu kunnen leidinggevenden er op rekenen dat ze ten volle mijn steun hebben bij het verkondigen van serieuze boodschappen.”
Wat staat er nog meer in het beleidsplan? Moet iedereen het beleidsplan lezen en kennen? “Nee, zolang je maar weet dat sommige veranderingen waarmee je wordt geconfronteerd, uit dit plan voortkomen. Bedrijfsleiders, stafhoofden en leidinggevenden moeten het wel kennen. Van hen verwacht ik ook dat ze het goede voorbeeld geven, enthousiasmeren en inspireren. Tijdens onze eerste managementconferentie op 26 april heb ik gelukkig geconstateerd dat zij mijn eerste waarnemingen bevestigen en gezamenlijk willen werken aan een mentaliteitsverandering.”
De meesten van hen waren vóór jouw komst ook al leidinggevend, toen de huidige cultuur is ontstaan.
Het Ziekenhuisbeleidsplan is te vinden op intranet onder: Organisatie > Beleidsplan
“Tal van andere uitgangspunten voor de koers van het ziekenhuis, meer beleidsmatig van aard, op allerlei deelgebieden. Bijvoorbeeld over ontwikkelingen in de zorgmarkt, over relaties met andere ziekenhuizen, huisartsen en zorgverzekeraars, over prestatie-indicatoren en over randvoorwaarden zoals huisvesting, ICT en financiën. Op alle vlakken geldt: je kunt doelen alleen behalen wanneer je ze eerst benoemt. Onze ambities zijn hoog, we willen veel tegelijk en veel zaken hangen met elkaar samen. Je kunt bijvoorbeeld alleen investeren in kwaliteit als je een gezonde financiële basis hebt en op de kosten let. Ik wil op alle terreinen de komende drie jaar met het zelfde aantal mensen beter gaan presteren.”
Vooruitblik2010-2013 FORMARE II Het ziekenhuis en de Vereniging Medische Staf hebben elk hun eigen beleidsplan tot 2013. ‘Formare II’ is de titel van het nieuwe Medisch Beleidsplan: een Latijnse titel, zoals het artsen betaamt. Formare betekent scheppen, vormgeven, modelleren. Het vorige beleidsplan droeg ook deze naam, vandaar de Romeinse twee. Voorzitter RUUD VAN LEENDERT van het Stafbestuur vertelt over belangrijke stappen die gezet gaan worden.
‘Opleiden wordt de rode draad’ Wat gaan jullie ‘scheppen, vormgeven’? Wat is dé uitdaging voor het Albert Schweitzer ziekenhuis op medisch gebied? “Vanaf 2011 zijn we naar verwachting volwaardig lid van de Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen. Als we eenmaal tot die club behoren, willen we niet ergens onderaan bungelen. Niet dat er een echte ranglijst bestaat, maar in het ‘wereldje’ weet iedereen wie de sterkere STZ-leden zijn. Wij willen tot die top behoren. Dat betekent dat we met name twee zaken de komende jaren heel goed moeten gaan neerzetten: algemene en specifieke specialistische zorg en een goed opleidingsklimaat. Daar waren we al mee begonnen in ‘Formare’ en het zijn nu opnieuw de twee belangrijkste thema’s in ‘Formare II’.”
Laten we beginnen bij specialistische zorg. Wat zijn de doelen? “We streven naar verbreding en verdieping tegelijk. Enerzijds willen we uitgroeien tot uitblinker, centre of excellence, op het gebied van een aantal moeilijke ziektebeelden en hoogtechnologische behandelingen. Dat brengt met zich mee dat we doorverwijzingen krijgen uit een veel groter gebied dan ons
“Om je te profileren met ‘moeilijke kunstjes’, heb je allereerst een goede basis nodig” eigen verzorgingsgebied. Je hebt namelijk flinke patiëntaantallen nodig om dergelijke behandelingen te kunnen aanbieden. Daarvoor is dus samenwerking nodig met andere ziekenhuizen, bijvoorbeeld met Rivas en Ikazia op het terrein van interventiecardiologie en kindercardiologie en met Erasmus MC op het gebied van stamceltransplantatie en klinische genetica. Anderzijds moeten we blijven werken aan een hoogwaardig aanbod van specialistische zorg in de breedte. Om je te profileren met ‘moeilijke kunstjes’, heb je allereerst een goede basis nodig.”
Wat zijn de plannen met betrekking tot opleiden? “Opleiden geeft een enorme kwaliteitsprikkel. Als opleider moet je absoluut bijblijven in je vak. Je wordt door kritische assistenten continu gedwongen om goed na te denken over je werkwijze. Het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft achttien opleidingen in huis en er zijn er nog eens drie aangevraagd. Voor een regionaal ziekenhuis is dat veel. We hebben een goed functionerend Leerhuis en we doen in toenemende mate zelf wetenschappelijk onderzoek. Wat dat betreft voldoen we aan de eisen die de STZ aan een
opleidingsziekenhuis stelt, maar er zijn nog grote verschillen merkbaar tussen maatschappen onderling als het gaat om opleiden. De ambitie die enkele maatschappen op dit moment aan de dag leggen, moet de standaard worden in het hele ziekenhuis. We willen toe naar een klimaat waarin opleiden integraal onderdeel is van alles wat hier gebeurt, een rode draad door de organisatie.”
Hoe krijg je specialisten daarin mee? “Onder meer door erop te hameren tijdens onze ledenvergaderingen, maar ook in de reguliere viermaandelijkse gesprekken van Stafbestuur en Raad van Bestuur met medisch managers en bedrijfsleider en ook nog tijdens mijn eigen bezoeken als stafvoorzitter aan de maatschappen. Ook de Opleidingscommissie heeft een belangrijke stimulerende rol. Het is niet zo dat we opleidingen opdringen, maar het streven zal wel overal kenbaar worden gemaakt: hoe meer, hoe beter. Van specialisten/stafleden wordt overigens ook verwacht dat ze bewust met hun eigen bijscholing en vorming bezig zijn. Dan zit je meer op het gebied van kwaliteit en veiligheid, ook een van de zes hoofdthema’s in ons beleidsplan. Kwaliteit en veiligheid staan erg in the picture bij de inspectie en de overheid, die van ons verwachten dat wij ons handelen meer toetsbaar maken.”
Hoe wordt daar binnen het Albert Schweitzer ziekenhuis aan gewerkt? “We zijn al in 2006 van start gegaan met het systeem van individuele beoordelingsgesprekken dat bekendstaat als Appraisal & Assessment. Het begin was goed, maar het is nog niet gelukt het systeem te borgen. Het aantal specialisten dat geschoold is om collega’s te toetsen, moet omhoog van acht naar dertig. Wanneer zij ieder gemiddeld vier gesprekken per jaar voeren, kunnen alle stafleden binnen afzienbare tijd aan de beurt komen. Uiteindelijk zal deelname hieraan een harde eis worden aan alle nieuwe stafleden, maar ook oudere collega’s moeten zich toetsbaar durven opstellen.” “Twee andere belangrijke graadmeters op het gebied van kwaliteit en veiligheid zijn complicatieregistratie en SAVE-meldingen. Met complicatieregistratie gaan we dit jaar beginnen, in SAP. Elke specialist wordt geacht elk nadelig of onverwacht effect van een behandeling te registreren. Op het gebied van SAVE-meldingen, waarbij het veel meer gaat om incidenten, gaan artsen nu niet altijd even nauwkeurig te werk. Dat moet beter, omdat ook SAVE een zeer belangrijk instrument is om van onze fouten te kunnen leren en te verbeteren.”
Het Medisch Beleidsplan is te vinden op intranet onder: Organisatie > Beleidsplan
Met 126 pagina’s is het Medisch Beleidsplan nogal lijvig... Is een plan dat zoveel woorden nodig heeft, nog bruikbaar als leidraad? “Het is niet bedoeld om als een boek te lezen. De eerste 35 pagina’s bevatten het eigenlijke beleidsplan, daarna geven alle vakgroepen hun eigen visie op het heden en de toekomst. We hebben die bijdragen integraal overgenomen in het plan.”
Wat betekent de invoering van de eenhedenstructuur binnen het Albert Schweitzer ziekenhuis voor individuele stafleden en maatschappen? “Dat zij slagvaardiger worden, directer invloed kunnen uitoefenen op keuzes en kosten beter in de hand kunnen houden. Dat is belangrijk omdat we ons in een snel veranderende en complexe omgeving bevinden, met veel partijen die eisen aan ons stellen of invloed hebben op ons handelen: overheid, zorgverzekeraars, de ‘markt’, collega-ziekenhuizen, private initiatieven en niet in de laatste plaats de patiënt. De patiënt is mondig, goed voorgelicht en veeleisend. Daar moeten wij in mee. De ouderwetse specialist, die bazig achter zijn bureau zit en lange toegangstijden beschouwt als bewijs van zijn eigen kwaliteit, heeft geen bestaansrecht meer.”
