Bloemenveilingen
Resultaten van de enquêtes onder telers en kopers van sierteeltproducten Vertrouwelijke rapportage aan de NMa
drs. P.Th. van der Zeijden drs. R.J.M. Vogels drs. S.C. Oudmaijer Zoetermeer, 6 juli 2007
Dit onderzoek is gefinancierd door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa).
De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij EIM bv. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van EIM bv. EIM bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.
The responsibility for the contents of this report lies with EIM bv. Quoting numbers or text in papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of EIM bv. EIM bv does not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections.
Inhoudsopgave
1
Inleiding
5
2
Telers van sierteeltproducten
7
2.1
Inleiding
7
2.2
Kenmerken telers
2.3
Het gebruik van afzetkanalen
2.4
Kenmerken van afzetkanalen
19
2.5
Overstapbereidheid en alternatieven
23
2.6
Lidmaatschap van een veiling
32
3
Kopers van sierteeltproducten
35
3.1
Inleiding
35
3.2
Kenmerken kopers
35
3.3
Het gebruik van inkoopkanalen
41
3.4
Kenmerken van inkoopkanalen
47
3.5
Overstapbereidheid en alternatieven
50
3.6
Inkoop via de veiling
55
7 14
Bijlagen I
Responsverantwoording
57
II
Vragenlijst telers
61
III
Vragenlijst kopers
71
3
1
Inleiding A a n l e i d in g De NMa heeft besloten dat voor de fusie van de Coöperatie Bloemenveiling Aalsmeer U.A. en de Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. een vergunning vereist is. Voor de behandeling hiervan voert de NMa momenteel nader onderzoek uit. Daarbij gaat het om onderzoek naar de markten waarop de betrokken marktpartijen actief zijn (afbakening van de relevante product- en geografische markt) en naar de gevolgen van de concentratie op die markten.
O n d e r z oe k De NMa heeft een deel van dit onderzoek uitbesteed aan een extern bureau (EIM bv). Daarbij gaat het om het uitvoeren van een enquête onder telers van sierteeltproducten en onder kopers van sierteeltproducten. Beide groepen kunnen gebruik maken van de diensten van de veiling.
Doel De resultaten van de enquêtes onder telers en kopers van sierteeltproducten moeten de NMa helpen bij de beoordeling van de vergunningverlening voor de beoogde fusie tussen de Coöperatie Bloemenveiling Aalsmeer U.A. en de Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. Daarvoor moeten de resultaten inzicht geven in de positie van de ‘klanten’ van de bloemenveilingen (telers en kopers van sierteeltproducten). Dit betreft onder andere de vraag naar de mate waarin de gebruikers van de bloemenveilingen gebonden zijn, de vraag naar de mate waarin er sprake is van respectievelijk alternatieve afzetkanalen voor telers en alternatieve inkoopkanalen voor kopers van sierteeltproducten, etc.
O n d e r z oe k so p z e t De NMa heeft EIM1 gevraagd de enquêtes onder telers en kopers van sierteeltproducten uit te voeren en de resultaten te beschrijven en te vergelijken tussen verschillende groepen telers en kopers. Daarvoor is als volgt te werk gegaan: − De NMa heeft de vragenlijsten opgesteld. Deze zijn door EIM van commentaar voorzien. − EIM heeft de vragenlijsten geprogrammeerd ten behoeve van een internetenquête. Voor beide vragenlijsten (voor telers en voor kopers) is zowel een Nederlandse als een Engelse versie geprogrammeerd. − Vervolgens zijn telers en kopers benaderd via e-mail (indien een e-mailadres bekend was), post (voor Nederlandse bedrijven waarvan geen e-mailadres bekend was en telers die via het Productschap Tuinbouw zijn benaderd) en fax (voor buitenlandse bedrijven waarvan geen e-mailadres bekend was). De potentiële respondenten kregen een persoonlijke inlogcode toegewezen. Daarmee konden de respondenten inloggen op de website en vervolgens kiezen welke vragenlijst voor hen het meest relevant was (telers/kopers en Nederlandstalig/Engelstalig).
1
Het project is gezamenlijk uitgevoerd door EIM bv en Stratus. Beide organisaties zijn onderdeel van Panteia.
5
− Circa 1 week na de eerste oproep is een herinneringsoproep verzonden. − Voor het benaderen van potentiële respondenten zijn de volgende adresbestanden gebruikt: − bestanden van Bloemenveiling Aalsmeer (telers en kopers), − bestanden van Bloemenveiling FloraHolland (telers en kopers), − bestand van het Productschap Tuinbouw van telers die geen gebruik zouden maken van de veiling. − De enquête heeft 1.995 bruikbare ingevulde vragenlijsten voor de telers opgeleverd en 718 voor de kopers (voor de responsverantwoording: zie bijlage I). − De resultaten zijn door EIM gecontroleerd. − EIM heeft de eerste analyses op de resultaten uitgevoerd. Dit betreft met name het berekenen van frequenties en gemiddelden en het toetsen van verschillen tussen verschillende groepen telers en kopers1. Het interpreteren van de resultaten en het trekken van conclusies ten behoeve van de beoordeling van de fusie tussen de Coöperatie Bloemenveiling Aalsmeer U.A. en de Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. worden door de NMa zelf ter hand genomen. − De resultaten zijn vervolgens beschreven in deze rapportage.
O p z e t r a p po r t a g e In hoofdstuk 2 worden de resultaten van de enquête onder de telers van sierteeltproducten uitgewerkt. In hoofdstuk 3 komen de resultaten van de enquête onder de kopers van sierteeltproducten aan de orde. Beide hoofdstukken zijn vooral beschrijvend, waarbij resultaten worden gepresenteerd in tabellen en grafieken met beknopte toelichtingen en beschrijvingen. In de bijlagen zijn opgenomen: − de responsverantwoording, − de gebruikte vragenlijsten. De resultaten van de telers en kopers naar verschillende indelingen zijn opgenomen in aparte tabellenboeken.
1
6
In de vragenlijsten waren sets met vragen opgenomen ten behoeve van conjointanalyses. Deze conjointanalyses worden uitgevoerd door de NMa.
2
Telers van sierteeltproducten
2.1
Inleiding In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de resultaten van de internetenquête onder telers van sierteeltproducten. Waar relevant, worden vergelijkingen gemaakt van verschillende groepen telers. Bij de beschrijving van de resultaten worden alleen significante verschillen vermeld. De volgende indelingen zijn daarbij gebruikt: − Lidmaatschap veiling (1): − lid VBA − lid FloraHolland − anders of onbekend − Lidmaatschap veiling (2): − lid van een veiling (VBA, FloraHolland, Vleuten, Oost-Nederland) − niet-lid van een veiling − Omvang van de telers naar omzetcategorieën − Type sierteeltproducten (indeling van telers naar de categorie waar de meeste omzet wordt gerealiseerd): − snijbloemen − kamerplanten − tuinplanten − Nationaliteit telers: − Nederland − Buitenland − Anonimiteit (ten opzichte van de NMa): − anoniem − niet-anoniem − Herkomst van de adressen van de benaderde telers: − VBA of FloraHolland − Productschap Tuinbouw Aanvankelijk was het ook de bedoeling om onderscheid te maken tussen telers die gebruik maken van een veiling en telers die geen gebruik maken van een veiling. Echter, het aantal respondenten dat geen gebruik maakt van een veiling bedroeg slechts 18. Dit onderscheid is derhalve buiten beschouwing gebleven. De resultaten uitgesplitst naar de genoemde indelingen zijn opgenomen in een apart document.
2.2
Kenmerken telers L i d m a a t s c ha p v a n e e n v e i l in g c o ö pe r a t ie Bijna 90% van de telers is lid van een veilingcoöperatie (veiling VBA, FloraHolland, Vleuten of Oost-Nederland). Van deze leden is bijna 56% lid van FloraHolland en bijna 43% van VBA.
7
Tabel 1
Lidmaatschap van een veilingcoöperatie (in procenten), n=1.913
Lidmaatschap
Veiling
Wel lid, namelijk van:
%
% van de leden
87,7 VBA
42,7
Flora
55,5
Veiling Vleuten
0,7
Veiling Oost-
1,1
Nederland Geen lid
12,3 100
Bron: EIM, 2007.
Leden van veilingcoöperaties hebben over het algemeen een hogere omzet dan telers die geen lid zijn van een veilingcoöperatie. Verder valt op dat telers met een hogere omzet (meer dan 2,5 miljoen) vaker lid zijn van VBA dan van FloraHolland (zie tabel 77 tabellenboek telers). Indien telers worden onderscheiden naar type sierteeltproducten die ze voortbrengen, zien we dat telers die de meeste omzet uit tuinplanten halen minder vaak lid zijn van een veilingcoöperatie dan telers die voornamelijk omzet halen uit snijbloemen en kamerplanten (68% bij tuinplanten tegenover 91% bij snijbloemen en 93% bij kamerplanten). Daarnaast zien we dat telers die voornamelijk omzet uit kamerplanten halen ongeveer net zo vaak lid zijn van VBA als van FloraHolland, terwijl telers van snijbloemen en tuinplanten duidelijk vaker lid zijn van FloraHolland (zie tabel 110 tabellenboek telers). Nederlandse telers zijn vaker lid van een veilingcoöperatie dan buitenlandse telers. Bijna 90% van de Nederlandse telers is lid van een veilingcoöperatie, vergeleken met zo’n 70% van de buitenlandse telers (zie tabel 145 tabellenboek telers).
L i d m a a t s c ha p v a n e e n t e le r sv e r e n ig i n g Bijna 14% van de telers is lid van een telersvereniging. Dit betreft onder andere de volgende verenigingen: AVBS, Brillianthus, Decorum, Dutch United, Ficus Forever, Holland Combi Roses, ID Plants, LTO, NBvB, Rosa Plaza, Unicum, etc.
8
Tabel 2
Lidmaatschap van een telersvereniging (aantal telers in procenten), n=1.914
% Wel lid
13,8
Geen lid
86,2
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Telers die een hogere omzet hebben zijn vaker lid van een telersvereniging. Van de bedrijven die meer dan 1 miljoen euro omzet hebben is bijna een kwart aangesloten bij een telersvereniging. Van de bedrijven met minder dan 100.000 euro aan omzet is 6% lid van een telersvereniging (zie tabel 79 tabellenboek telers). Indien naar verschillen ten aanzien van het lidmaatschap van een telersvereniging wordt gekeken naar typen sierteeltproducten, dan vallen verschillen waar te nemen tussen snijbloemen, kamerplanten en tuinplanten. Indien een teler de meeste omzet haalt uit de teelt van snijbloemen is hij in 12% van de gevallen lid van een telersvereniging. Indien een teler vooral kamerplanten teelt is hij in 20% van de gevallen lid van een telersvereniging, bij de teelt van tuinplanten ligt het percentage telers dat lid is van een telersvereniging op 12% (zie tabel 111 tabellenboek telers). Buitenlandse telers zijn beduidend vaker lid van een telersvereniging dan Nederlandse telers. 36% van de buitenlandse telers is lid van een telersvereniging (zie tabel 146 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet anoniem hebben ingevuld zijn vaker (in 15,3% van de gevallen) lid van een telersvereniging dan telers die dat anoniem hebben gedaan (11,6% van de gevallen) (zie tabel 181 tabellenboek telers).
Omvang in FTE Iets meer dan 75% van de telers geeft aan minder dan 10 FTE in dienst te hebben ten tijde van een normale bezetting. Tijdens het hoogseizoen heeft 64% van de bedrijven minder dan 10 FTE in dienst.
9
Tabel 3
Verdeling van de telers naar aantal FTE’s bij een normale bezetting en in het hoogseizoen (in procenten), n=1.531 Normale bezetting
Hoogseizoen
0 – 9
75,2
63,9
10 – 19
12,3
17,9
20 – 49
8,2
11,8
50 en meer
4,2
6,4
Totaal
100
100
Aantal FTE
Bron: EIM, 2007.
Er bestaan verschillen tussen leden en niet-leden van veilingcoöperaties. Ruim 78% van de leden van FloraHolland heeft bij een normale bezetting minder dan 10 FTE’s in dienst. Bij de leden van VBA is dat 71% en bij de andere telers 75%. Onder de telers die geen lid zijn van VBA of FloraHolland komen enkele zeer grote bedrijven voor met meer dan 1.000 FTE’s bij een normale bezetting (zie tabel 9 tabellenboek telers). Bij de telers die vooral snijbloemen telen heeft 79% minder dan 10 FTE’s bij een normale bezetting. Bij de telers van kamerplanten is dat 62% en bij de telers van tuinplanten 81% (zie tabel 112 tabellenboek telers). De buitenlandse telers werken zowel bij normale bezetting als in het hoogseizoen met meer FTE’s dan bij Nederlandse telers (zie tabel 147 tabellenboek telers). Telers die niet-anoniem de vragenlijst hebben ingevuld, hebben over het algemeen meer FTE’s in dienst dan telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 182 tabellenboek telers).
O m z e t ( o n tw i k k e l i n g ) Bijna 28% van de telers geeft aan een omzet van meer dan 1 miljoen euro te hebben (Tabel 4). Ruim een kwart van de telers heeft een omzet van minder dan 100.000 euro. De omzetontwikkeling van telers is over het algemeen positief geweest over de laatste 3 jaar: 47% van de telers geeft aan dat de omzet de laatste 3 jaar gegroeid is (Tabel 5). De gemiddelde omzetstijging van telers met groei over de afgelopen 3 jaar bedroeg 43% (n=704). Telers die te maken hebben gehad met een omzetdaling geven aan dat de gemiddelde omzetdaling over de laatste 3 jaar 23% bedroeg (n=144).
10
Tabel 4
Telers verdeeld naar omzetklasse in 2006 (in procenten), n=1.881
Omzetklasse (in euro’s)
%
0 – 100.000
25,9
100.000 – 500.000
31,1
500.000 – 1.000.000
15,4
1.000.000 – 2.500.000
16,3
Meer dan 2.500.000
11,3
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Tabel 5
Omzetontwikkeling in de laatste 3 jaar (in procenten), n=1.881
Ontwikkeling
%
Gestegen
47,0
Ongeveer gelijk gebleven
41,6
Gedaald
11,4
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Leden van veilingorganisatie VBA of FloraHolland zijn over het algemeen groter, in termen van omzet, dan telers die geen lid zijn van VBA of FloraHolland. Verder bedraagt de omzet van ruim 20% van de leden van veilingorganisatie VBA minder dan € 100.000,-. Bij de leden van FloraHolland is dat bijna 24% en bij de telers die geen lid zijn van VBA of FloraHolland is dat 45% (zie tabel 10 tabellenboek telers). Indien naar veilingcoöperaties (veilingorganisatie VBA, FloraHolland, Vleuten en Oost-Nederland) gekeken wordt valt eenzelfde beeld waar te nemen. Bijna 30% van de leden van veilingcoöperaties heeft een omzet van meer dan 1 miljoen euro, terwijl nog geen 20% van de niet-leden een omzet heeft van 1 miljoen euro of meer. De omzetontwikkeling laat geen significante verschillen zien tussen leden en niet-leden van veilingorganisaties (zie tabel 45 tabellenboek telers). Indien telers onderscheiden worden naar type sierteeltproducten waar de meeste omzet in wordt gerealiseerd, valt op dat telers van kamerplanten een hogere omzet realiseren dan telers van snijbloemen en tuinplanten. Meer dan 50% van de telers die kamerplanten als belangrijkste omzet hebben, heeft een omzet van meer dan 1 miljoen euro. Bij telers van snijbloemen en tuinplanten ligt het percentage telers met een omzet van meer dan 1 miljoen euro rond de 20% (zie tabel 113 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld hebben over het algemeen een hogere omzet uit de afzet van sierteeltproducten in 2006 dan telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld. Daarnaast laten telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld over het algemeen een positievere omzet-
11
ontwikkeling zien dan telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 183 tabellenboek telers). Relatief meer telers die via het productschap benaderd zijn bevinden zich in de lagere omzetklassen dan telers die afkomstig waren uit de adressenbestanden van veilingorganisatie VBA of FloraHolland (zie tabel 218 tabellenboek telers).
O m z e t ve r de l i n g Indien de groep telers als geheel bekeken wordt zien we dat telers meer dan 60% van de omzet behalen uit snijbloemen (Tabel 6). Ruim 20% van de omzet komt uit de teelt van kamerplanten en minder dan 20% uit de teelt van tuinplanten. Het gemiddelde aantal soorten snijbloemen per teler bedraagt 1,6 (n=1.291). De meeste telers telen 1 of 2 soorten snijbloemen. Ook het gemiddelde aantal soorten kamerplanten dat telers telen ligt op 1,6 (n=527). Tabel 6
Gemiddelde omzetverdeling (in procenten), n=1.945
Hoofdgroepen
%
Snijbloemen
61,2
Kamerplanten
20,3
Tuinplanten
18,5
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Indien leden en niet-leden van VBA en FloraHolland onderscheiden worden, zien we dat leden van VBA (64%) en FloraHolland (65%) gemiddeld genomen meer omzet halen uit snijbloemen dan niet-leden van VBA of FloraHolland (45%). Nietleden van VBA of FloraHolland (41%) halen juist meer omzet uit tuinplanten vergeleken met leden van VBA (12%) of FloraHolland (16%). Daarnaast valt op dat leden van veilingorganisatie VBA (24%) meer omzet halen uit kamerplanten vergeleken met telers die lid zijn van FloraHolland (19%) of geen lid zijn van VBA of FloraHolland (14%) (zie tabel 1 tabellenboek telers). Leden van een veilingcoöperatie halen meer omzet uit snijbloemen en kamerplanten vergeleken met niet-leden. Niet-leden van veilingcoöperaties halen daarentegen meer omzet uit tuinplanten vergeleken met telers die zijn aangesloten bij een veilingcoöperatie (zie tabel 36 tabellenboek telers). Indien telers onderscheiden worden naar nationaliteit zien we dat Nederlandse telers relatief veel omzet halen uit snijbloemen vergeleken met buitenlandse telers (62% voor de Nederlandse telers en 46% voor de buitenlandse telers). Buitenlandse telers halen daarentegen relatief veel omzet uit kamerplanten en tuinplanten vergeleken met Nederlandse telers (zie tabel 139 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld halen relatief veel omzet uit tuinplanten vergeleken met telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld (zie tabel 174 tabellenboek telers).
12
Telers die via het productschap zijn benaderd halen relatief gezien veel omzet uit tuinplanten, vergeleken met telers die door VBA of FloraHolland zijn aangeleverd (zie tabel 209 tabellenboek telers).
Combinatie snijbloemen, kamerplanten en tuinbloemen Ruim 80% van de telers geeft aan uitsluitend snijbloemen, uitsluitend kamerplanten of uitsluitend tuinplanten te telen. Slechts 20% combineert twee of drie groepen. Tabel 7
Verdeling van de telers naar type sierplanten (in procenten), n=1.945
Hoofdgroepen
%
Uitsluitend snijbloemen
54,4
Uitsluitend kamerplanten
13,4
Uitsluitend tuinplanten
12,5
Snijbloemen en kamerplanten
4,0
Snijbloemen en tuinplanten
5,8
Kamerplanten en tuinplanten
8,1
Snijbloemen, kamerplanten en tuinplanten
1,9
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Leden van VBA en FloraHolland telen vaker uitsluitend snijbloemen en kamerplanten vergeleken met telers die geen lid zijn van VBA of FloraHolland. Telers die geen lid zijn van VBA of FloraHolland telen vaker uitsluitend tuinplanten vergeleken met leden van VBA en FloraHolland (zie tabel 6 tabellenboek telers). Leden van veilingcoöperaties telen vaker uitsluitend snijbloemen en kamerplanten vergeleken met niet-leden van veilingcoöperaties. Niet-leden van veilingcoöperaties telen vaker uitsluitend tuinplanten vergeleken met leden van veilingcoöperaties (zie tabel 41 tabellenboek telers). Indien telers worden onderverdeeld naar omzetklassen zien we dat naarmate telers een hogere omzet hebben ze vaker uitsluitend kamerplanten telen. Telers met een relatief lage omzet telen vaak uitsluitend snijbloemen of tuinplanten (zie tabel 76 tabellenboek telers). Nederlandse telers telen vaker uitsluitend snijbloemen vergeleken met buitenlandse telers. Buitenlandse telers telen daarentegen vaker uitsluitend tuinplanten (zie tabel 144 tabellenboek telers). Niet-anonieme telers telen vaker uitsluitend snijbloemen dan anonieme telers. Telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld telen juist vaker uitsluitend tuinplanten (zie tabel 179 tabellenboek telers). Telers die via het productschap zijn benaderd voor het onderzoek telen vaker uitsluitend tuinplanten dan telers die via VBA of FloraHolland benaderd zijn. Te-
13
lers die met de adressenbestanden van VBA of FloraHolland benaderd zijn, telen vaker uitsluitend snijbloemen vergeleken met telers die via het productschap benaderd zijn (zie tabel 214 tabellenboek telers).
2.3
Het gebruik van afzetkanalen H u i d i g ge b r u i k v a n a f z e t k a n a l e n Uit Tabel 8 blijkt dat de klok van veilingorganisatie Aalsmeer en FloraHolland verreweg het meest gebruikte afzetkanaal is voor telers. 57% van de telers maakt gebruik van de klok van VBA en bijna 70% van de klok van FloraHolland. Actieve bemiddeling via VBA of FloraHolland zijn de afzetkanalen die respectievelijk door 26% en 31% van de telers wordt gebruikt. Daarna volgt met 21% van de telers de rechtstreekse afzet in Nederland als belangrijk afzetkanaal.
Tabel 8
Aantal telers dat gebruik maakt van de verschillende afzetkanalen (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk), n=1.762
Afzetkanaal
%
Klok Bloemenveiling Aalsmeer
57,2
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
25,6
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
13,7
Klok FloraHolland
69,7
Actieve bemiddeling FloraHolland
30,7
Basistarief FloraHolland
17,3
Klok overige Nederlandse veilingen
17,6
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
8,9
Klok veilingen in andere landen
5,9
Bemiddeling veilingen in andere landen
2,9
Internetveilingen
0,5
Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling) in NL
21,2
Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland
11,7
Afzet via agenten of telersverenigingen
5,3
Bron: EIM, 2007.
Uiteraard maken leden van de bloemenveiling Aalsmeer meer gebruik van de faciliteiten van bloemenveiling Aalsmeer en leden van de veilingorganisatie FloraHolland meer van de faciliteiten van veilingorganisatie FloraHolland. Niet-leden van veilingorganisatie VBA of FloraHolland maken meer gebruik van de klok en van bemiddeling van overige Nederlandse veilingen (respectievelijk 21% en 13% van de telers die geen lid zijn van VBA of FloraHolland), klok veilingen in andere landen (12%), bemiddeling van veilingen in andere landen (7%), rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling) in Nederland (47%), rechtstreekse afzet
14
(zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland (30%) en via agenten of telersverenigingen (9%) (zie tabel 12 tabellenboek telers). Indien naar veilingcoöperaties wordt gekeken valt eenzelfde soort beeld waar te nemen. Leden van veilingcoöperaties maken vaker gebruik van de faciliteiten van Bloemenveiling Aalsmeer en Bloemenveiling FloraHolland om producten af te zetten. Telers die geen lid van veilingcoöperaties zijn maken vaker gebruik van kanalen buiten VBA of FloraHolland om. Koploper voor de afzet van bloemen en planten van niet-leden van veilingcoöperaties is de rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst van een veiling) in Nederland. Bijna 50% van de niet-leden van veilingcoöperaties maakt gebruik van dit afzetkanaal (zie tabel 47 tabellenboek telers). Bij een verdeling naar omzetklasse valt op dat het aantal afzetkanalen waar telers gebruik van maken toeneemt naarmate de omzet van telers stijgt. Hoe hoger de omzet van telers, hoe meer afzetkanalen gebruikt worden (zie tabel 82 tabellenboek telers). Als we het gebruik van het aantal afzetkanalen onderverdelen naar type sierteeltproducten zien we dat telers van kamerplanten de meeste afzetkanalen gebruiken, gevolgd door telers van tuinplanten en snijbloemen (zie tabel 115 tabellenboek telers). Nederlandse telers maken meer gebruik van de faciliteiten van bloemenveiling Aalsmeer dan buitenlandse telers. Ook van de faciliteiten van bloemenveiling FloraHolland maken Nederlandse telers meer gebruik dan buitenlandse telers, met uitzondering van de klok FloraHolland die relatief meer door buitenlandse telers wordt gebruikt. Buitenlandse telers maken duidelijk meer gebruik van de volgende afzetkanalen in vergelijking met de Nederlandse telers: klok veilingen in andere landen, bemiddeling van veilingen in andere landen, rechtstreekse afzet in het buitenland en afzet via agenten of telersverenigingen (zie tabel 150 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld maken gebruik van meer afzetkanalen dan telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 185 tabellenboek telers). De telers die via het productschap zijn aangeschreven maken vaker gebruik van de klok van veilingen in andere landen, bemiddeling door veilingen in andere landen en rechtstreekse afzet in Nederland, dan telers die via de adressenbestanden van VBA of FloraHolland zijn aangeschreven. Telers die via de adressenbestanden van VBA of FloraHolland zijn aangeschreven, maken vaker gebruik van de afzetkanalen via VBA en FloraHolland vergeleken met telers die via het productschap zijn aangeschreven (zie tabel 220 tabellenboek telers).
O m z e t ve r de l i n g o ve r afz e t k an a l e n Het grootste deel van de omzet van de telers wordt afgezet via de klok van bloemenveiling Aalsmeer en FloraHolland (samen bijna 70%). Daarna volgt de rechtstreekse afzet in Nederland qua gemiddeld aandeel in omzet als belangrijkste afzetkanaal, namelijk 6,9%.
15
Tabel 9
Gemiddelde omzetverdeling over de verschillende afzetkanalen (in procenten), n=1.762
Afzetkanaal Klok Bloemenveiling Aalsmeer
% 30,4
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
5,1
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
2,6
Klok FloraHolland
38,2
Actieve bemiddeling FloraHolland
5,6
Basistarief FloraHolland
3,9
Klok overige Nederlandse veilingen
1,5
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
0,7
Klok veilingen in andere landen
1,0
Bemiddeling veilingen in andere landen
0,3
Internetveilingen
0,0
Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling) in NL
6,9
Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veilingen) in het
2,7
buitenland Afzet via agenten of telersverenigingen
1,1
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Leden van de Bloemenveiling Aalsmeer halen meer dan 80% van de omzet uit faciliteiten van Bloemenveiling Aalsmeer. Leden van Bloemenveiling FloraHolland halen meer dan 80% van de omzet uit faciliteiten van de Bloemenveiling FloraHolland. Niet-leden van VBA of FloraHolland halen meer omzet uit faciliteiten buiten VBA of Bloemenveiling FloraHolland om, zoals de klok van veilingen in andere landen, rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling) in Nederland, rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling) in het buitenland en afzet via agenten of telersverenigingen. Niet-leden van VBA en FloraHolland halen meer dan 40% van de omzet uit deze afzetkanalen. Daarbij is rechtstreekse afzet in Nederland goed voor 22% van de omzet van niet-leden van VBA en FloraHolland (zie tabel 13 tabellenboek telers). Leden van veilingcoöperaties halen zo’n 90% van de omzet uit faciliteiten van VBA en FloraHolland. Niet-leden van veilingcoöperaties halen ongeveer 60% van de omzet uit faciliteiten van VBA en FloraHolland. 40% van de omzetten van niet-leden van veilingcoöperaties wordt gehaald uit afzetkanalen buiten VBA en FloraHolland om (zie tabel 48 tabellenboek telers). Indien gekeken wordt naar de omzet die telers uit de verschillende afzetkanalen halen, valt op dat telers met een kleinere omzet relatief meer omzet binnenhalen via de klok (zowel via klok bloemenveiling Aalsmeer als klok FloraHolland) vergeleken met telers die een hogere omzet hebben. Telers met een hogere omzet halen daarentegen relatief meer omzet uit actieve bemiddeling en het basistarief van Bloemenveiling Aalsmeer en FloraHolland (zie tabel 83 tabellenboek telers).
16
Telers die de meeste omzet halen uit snijbloemen doen dit relatief vaker door gebruik te maken van de klok VBA (37% van de omzet) en de klok FloraHolland (49% van de omzet) dan telers die de meeste omzet halen uit kamerplanten (22% via VBA en 17% via FloraHolland) en tuinplanten (16% via VBA en 20% via FloraHolland). Telers die de meeste omzet halen uit kamerplanten doen dit relatief vaak door gebruik te maken van actieve bemiddeling en het basistarief van de bloemenveilingen Aalsmeer en FloraHolland. Telers die vooral omzet halen uit de verkoop van tuinplanten doen dit relatief vaker door middel van rechtstreekse afzet in Nederland en in het buitenland (zie tabel 116 tabellenboek telers). Nederlandse telers behalen meer omzet via de klok VBA en het basistarief FloraHolland vergeleken met buitenlandse telers. Buitenlandse telers daarentegen halen meer omzet binnen via de bemiddeling van veilingen in andere landen, rechtstreekse afzet in het buitenland en afzet via agenten of telersverenigingen (zie tabel 151 tabellenboek telers). Telers die via het productschap zijn benaderd, halen meer omzet via de klok bij veilingen in andere landen, bemiddeling veilingen in andere landen en rechtstreekse afzet in Nederland vergeleken met telers die zijn aangeschreven via de adressenbestanden van VBA en FloraHolland. Aan de andere kant zien we dat telers uit de adressenbestanden van VBA en FloraHolland vaker gebruik maken van de klok als afzetkanaal (zowel van bloemenveiling Aalsmeer als van FloraHolland) vergeleken met telers die door het productschap zijn benaderd (zie tabel 221 tabellenboek telers).
V e r an d e r i ng e n in he t g e b r u i k v a n a f z e t k a n a le n In Figuur 1 is aangegeven in welke mate de omzet via de verschillende afzetkanalen de laatste drie jaar is veranderd. In grote lijnen blijkt uit de figuur dat met name de omzet via de klok van de Nederlandse veilingen en via bemiddeling van de overige Nederlandse veilingen (Vleuten en Oost-Nederland) het minst sterk is gegroeid, terwijl aan de andere kant bemiddeling via de veiling in andere landen het sterkst is toegenomen. De belangrijkste redenen die telers noemen voor toe- en afname van de omzet via de verschillende kanalen zijn: − veranderingen in de vraag en in het gedrag van kopers (marktontwikkelingen), − de te realiseren prijs (betere prijs via een ander afzetkanaal), − meer rechtstreekse verkoop (rechtstreekse contacten met kopers, contracten, e.d.), − strategische overwegingen (zoals kostenbesparingen, organisatieveranderingen, e.d.), − veranderingen in het eigen assortiment, − veranderingen over de tevredenheid bij de veiling en verschillen tussen veilingen.
17
Figuur 1
Mate waarin de afzet via de verschillende kanalen is veranderd in de laatste drie jaar
Klok Bloemenveiling Aalsmeer Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer Klok FloraHolland Actieve bemiddeling FloraHolland Basistarief FloraHolland Klok overige Nederlandse veilingen Bemiddeling overige Nederlandse veilingen Klok veilingen in andere landen Bemiddeling veilingen in andere landen Internetveilingen Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling) in NL Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland Afzet via agenten of telersverenigingen 0% sterk gegroeid
gegroeid
10%
20%
30%
nagenoeg gelijk gebleven
40%
gedaald
50%
60%
70%
80%
90%
100%
sterk gedaald
Bron: EIM, 2007.
De afzet via klok bloemenveiling Aalsmeer is bij leden van FloraHolland en bij niet-leden van VBA of FloraHolland de afgelopen drie jaar meer gegroeid dan bij leden van VBA. De afzet via klok FloraHolland is bij leden van VBA en bij nietleden van VBA of FloraHolland de afgelopen drie jaar meer gegroeid dan bij leden van FloraHolland. Op het gebied van actieve bemiddeling door FloraHolland is de afzet van leden van VBA en van FloraHolland de laatste drie jaar sterker gegroeid dan de afzet van niet-leden (zie tabel 14 tabellenboek telers). Indien onderscheid gemaakt wordt tussen leden en niet-leden van veilingcoöperaties zien we dat de afzet via klok bloemenveiling Aalsmeer en FloraHolland de afgelopen drie jaar sterker is toegenomen onder niet-leden van veilingcoöperaties dan onder leden van veilingcoöperaties (zie tabel 49 tabellenboek telers). De afzet via de klok Aalsmeer en FloraHolland is de laatste drie jaar sterker gegroeid bij telers met een hogere omzet vergeleken met telers die minder omzet hebben (zie tabel 84 tabellenboek telers). De omzet via de klok Aalsmeer en FloraHolland is bij buitenlandse telers de laatste drie jaar sterker toegenomen dan bij Nederlandse telers (zie tabel 152 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld laten voor de afgelopen drie jaar een sterkere toename van de omzet zien via klok bloemenveiling Aalsmeer, actieve bemiddeling bloemenveiling Aalsmeer en klok FloraHolland dan de telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 187 tabellenboek telers).
18
A l t e r n a t ie f v o o r d e k l ok Aan telers die sierteeltproducten afzetten via de klok is gevraagd voor welk deel van de omzet via de klok er andere afzetkanalen zijn die een goed alternatief zijn. Gemiddeld blijkt dat voor 36% van de klokomzet andere afzetkanalen een goed alternatief vormen (n=629). Niet-leden van VBA of FloraHolland zien andere kanalen vaker als goed alternatief voor de klokafzet, namelijk voor 44% van de klokomzet. Bij de leden van veilingorganisatie VBA of FloraHolland is dat respectievelijk 31% en 37% van de klokomzet (zie tabel 15 tabellenboek telers). Telers van snijbloemen zien voor 30% van de omzet die via de klok wordt behaald goede andere afzetkanalen in plaats van de klok. Bij telers van kamerplanten en tuinplanten ligt het percentage van de klokomzet waarvoor goede alternatieve afzetkanalen zijn rond de 40%, substantieel hoger dan bij telers van snijbloemen (zie tabel 118 tabellenboek telers).
2.4
Kenmerken van afzetkanalen B e l a n g v an d e k e nm e r ke n b i j de ke u z e v a n a f z e t k a n a le n Aan de telers is gevraagd om een rangorde aan te geven voor zeven kenmerken die van belang zijn bij de keuze van een afzetkanaal (1 is meest belangrijk en 7 is minst belangrijk). Hiervan is een gemiddelde score berekend voor de verschillende kenmerken, op basis waarvan een gemiddelde rangorde is bepaald (zie Tabel 10). Hieruit blijkt dat de prijs die men voor het product ontvangt verreweg het belangrijkste aspect is voor de keuze van het afzetkanaal. Daarna volgen de betalingszekerheid, de kosten van het afzetkanaal en de omvang van de vraag in het afzetkanaal. Logistiek gemak, inzichtelijkheid van het prijsniveau en de kosten van aanvullende diensten zijn duidelijk minder relevant voor de keuze van het afzetkanaal. Aan de telers is vervolgens gevraagd of er nog andere belangrijke kenmerken zijn voor de keuze van een afzetkanaal. Ruim 20% van de respondenten heeft nog aanvullende kenmerken genoemd, waarvan de belangrijkste zijn: − de contacten met de klant en de communicatie, − de marktverwachtingen en de verwachte ontwikkeling van de vraag via de verschillende afzetkanalen, − de bereikbaarheid en de afstand tot het afzetkanaal, − de (afzet)zekerheid van het afzetkanaal (continuïteit).
19
Tabel 10
Rangorde van het belang van verschillende kenmerken van afzetkanalen voor de keuze van een afzetkanaal (1 is meest belangrijk en 7 is minst belangrijk) en de gemiddelde score per kanaal, n=1.811
Kenmerk afzetkanaal
Rangorde
Gemiddelde score
Prijs die men ontvangt voor het product
1
1,6
Betalingszekerheid
2
3,2
Kosten afzetkanaal (bijvoorbeeld omzetprovisie)
3
3,7
De omvang van de vraag in het afzetkanaal
4
3,9
Logistiek gemak/snelheid van de fysieke afhandeling
5
4,8
Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau
6
5,2
Kosten van aanvullende diensten (fust, opslag, e.d.)
7
5,7
Bron: EIM, 2007.
De gemiddelde rangorde is voor leden van VBA of FloraHolland en niet-leden gelijk. De gemiddelde scores verschillen echter wel. Voor leden van VBA of FloraHolland blijkt de prijs die men voor het product ontvangt belangrijker te zijn dan voor niet-leden van deze veilingorganisaties. Verder zijn de inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau voor niet-leden van VBA of FloraHolland belangrijker dan voor leden van VBA (zie tabel 16 tabellenboek telers). De gemiddelde rangorde is voor telers die lid zijn van een veilingcoöperatie gelijk aan die voor telers die geen lid zijn van een veilingcoöperatie. Leden van veilingcoöperaties hechten echter meer belang aan de prijs die wordt ontvangen voor producten dan niet-leden van veilingcoöperaties (zie tabel 51 tabellenboek telers). Voor zowel de telers van snijbloemen als de telers van kamer- en tuinplanten is de te ontvangen prijs het belangrijkste aspect bij de keuze van het afzetkanaal. Telers die de meeste omzet halen uit snijbloemen hechten echter wel relatief meer waarde aan de prijs die wordt ontvangen voor het product vergeleken met telers die vooral omzet halen uit kamer- en tuinplanten (zie tabel 119 tabellenboek telers). Buitenlandse telers vinden de betalingszekerheid van een afzetkanaal een belangrijker punt bij de keuze voor een afzetkanaal dan Nederlandse telers. Nederlandse telers vinden daarentegen de omvang van de vraag in een afzetkanaal een belangrijker criterium voor de keuze van een afzetkanaal dan buitenlandse telers (zie tabel 154 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld hechten meer waarde aan de omvang van de vraag in het afzetkanaal bij de keuze voor een bepaald afzetkanaal, vergeleken met telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 189 tabellenboek telers).
S c o r e v a n ve r sc h i l le n de a fz e t k a n al e n o p de ke n me r ke n Aan de telers is vervolgens gevraagd voor elk van de zeven kenmerken door middel van een rangorde aan te geven welk van de kanalen (klok veiling, bemid-
20
deling veiling, basistarief veiling, buiten de veiling om) het best voldoet aan het betreffende kenmerk. Dit levert per kenmerk een score en een rangorde op (zie Tabel 11). Daaruit blijkt dat de klok van de veiling op de meeste, en zeker de belangrijkste, kenmerken het beste scoort.
Tabel 11
Mate waarin de verschillende afzetkanalen scoren op de verschillende kenmerken, rangorde (1 is best scorende kanaal en 4 is minst scorende kanaal) en gemiddelde score, n=1.782
Afzetkanaal
Klok veiling
Bemiddeling
Basistarief
Buiten
veiling
veiling
veiling om
Kenmerk afzetkaRang
Score
Rang
Score
Rang
Score
Rang
Score
1
2,1
1
2,1
3
2,8
4
2,9
Betalingszekerheid
1
1,4
2
2,0
3
2,8
4
3,8
Kosten afzetka-
1
2,3
1
2,3
3
2,6
4
2,8
1
1,7
2
2,2
3
2,8
4
3,2
1
1,6
2
2,2
3
2,9
4
3,2
3
2,7
1
1,8
2
2,6
4
2,8
3
2,5
1
2,4
4
2,7
1
2,4
naal Prijs die men ontvangt voor het product
naal (bijvoorbeeld omzetprovisie) De omvang van de vraag in het afzetkanaal Logistiek gemak/snelheid van de fysieke afhandeling Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau Kosten van aanvullende diensten (fust, opslag, e.d.) Bron: EIM, 2007.
De scores van de verschillende afzetkanalen (zie Tabel 11) zijn vervolgens gewogen met de rangorde van de verschillende kenmerken voor de keuze van afzetkanalen (zie Tabel 10) om tot een totaalscore voor de aantrekkelijkheid per afzetkanaal te komen. Deze totaalscore is weergegeven in Tabel 12. Uit de resultaten blijkt dat voor telers gemiddeld genomen de klok van de veiling het meest aantrekkelijke afzetkanaal is, kort daarop gevolgd door de bemiddeling van de veiling.
21
Tabel 12
Totaalscore qua aantrekkelijkheid van de verschillende kanalen op basis van een gewogen gemiddelde van de scores van de verschillende kanalen op de verschillende kenmerken en de rangorde van de verschillende kenmerken (1 is meest aantrekkelijk en 4 is minst aantrekkelijk) en de gemiddelde score per kanaal, n=1.699
Kenmerk afzetkanaal
Rangorde
Gemiddelde score
Klok veiling
1
2,0
Bemiddeling veiling
2
2,2
Basistarief veiling
3
2,8
Buiten veiling om
4
3,1
Bron: EIM, 2007.
De aantrekkelijkheid van de verschillende afzetkanalen verschilt indien verschillende typen telers worden onderscheiden. Zo vinden leden van VBA en FloraHolland de klok van een veiling, gevolgd door de bemiddeling van de veiling, de meest aantrekkelijke afzetkanalen. De niet-leden vinden de bemiddeling door de veiling het meest aantrekkelijk, gevolgd door de klok en het kanaal buiten de veiling om. Echter, de verschillen tussen de scores van deze drie kanalen zijn bij de niet-leden beperkt (zie tabel 25 tabellenboek telers). Indien verschillen tussen leden en niet-leden van veilingcoöperaties worden bekeken zien we dat leden van veilingcoöperaties een voorkeur hebben voor een afzetkanaal dat loopt via de veiling (via de klok, bemiddeling of het basistarief van de veiling). Telers die geen lid zijn van een veilingcoöperatie hebben juist een grotere voorkeur voor afzet buiten de veiling om (zie tabel 60 tabellenboek telers). Hoe kleiner een teler is in termen van omzet, hoe sterker de voorkeur voor het afzetkanaal via de klok van een veiling. De voorkeur voor het basistarief van de veiling als afzetkanaal neemt toe naarmate telers een hogere omzet hebben. Telers met een omzet van meer dan 2,5 miljoen euro vinden de bemiddeling van de veiling het meest aantrekkelijke afzetkanaal, kort daarop gevolgd door het basistarief van de veiling en de klok van de veiling (zie tabel 95 tabellenboek telers). Telers die de omzet voornamelijk uit snijbloemen halen, hebben een relatief sterke voorkeur voor het afzetkanaal klok van een veiling. Telers die voornamelijk omzet halen uit kamerplanten geven de voorkeur aan de bemiddeling van de veiling en het basistarief van de veiling. Telers die voornamelijk omzet halen uit tuinplanten prefereren een afzet buiten de veiling om, gevolgd door bemiddeling via de veiling (zie tabel 128 tabellenboek telers). Indien telers worden onderscheiden naar nationaliteit zien we dat buitenlandse telers een grotere voorkeur hebben voor afzet buiten de veiling om in vergelijking met de Nederlandse telers. Nederlandse telers hebben echter een grotere voorkeur voor het basistarief van de veiling ten opzichte van buitenlandse telers (zie tabel 163 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld, hebben een grotere voorkeur voor afzet via het basistarief van de veiling vergeleken bij telers die de
22
vragenlijst anoniem hebben ingevuld. Anonieme invullers van de vragenlijst hebben daarentegen een grotere voorkeur voor het afzetkanaal via de klok van de veiling ten opzichte van telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld (zie tabel 198 tabellenboek telers). Telers die via het productschap zijn benaderd om mee te werken aan het onderzoek hebben een grotere voorkeur voor het afzetkanaal buiten de veiling om vergeleken met telers die met de adressenbestanden van VBA of FloraHolland zijn benaderd. Telers die via de adressenbestanden van VBA of FloraHolland zijn benaderd hebben juist een grotere voorkeur voor de klok of bemiddeling van de veiling als afzetkanaal (zie tabel 233 tabellenboek telers).
2.5
Overstapbereidheid en alternatieven
B e r e i d h e i d o m o v e r te s t a p p e n n aa r a n d e r a f z et k an a a l d a n V B A o f F l o r a H o l l an d Aan de telers is gevraagd hoe hoog zij de kans achten dat zij overstappen naar een ander afzetkanaal dan VBA of FloraHolland bij verschillende veranderingen bij de veiling. De resultaten zijn weergegeven in Tabel 13. Daaruit blijkt dat de kans voor een overstap het grootst is wanneer de telers zelf de financiële afhandelingen zouden moeten regelen. Wanneer je als teler bij de veiling zit, zorgen de veilingen voor de financiële afwikkeling van de transacties. Kennelijk is deze financiële afwikkeling door de veiling en de bijbehorende betalingszekerheid een belangrijk aspect van de veiling als afzetkanaal. De hoogte van de veilingkosten blijkt gemiddeld de minste invloed op een overstap naar een ander afzetkanaal te hebben.
23
Tabel 13
De kans dat telers overstappen naar een ander afzetkanaal dan VBA of FloraHolland bij de verschillende veranderingen (aantal telers in procenten) Verandering
Kans op
5% stij-
5% daling
5% daling
5% stijging
halve dag
zelf finan-
ging vei-
prijs sier-
vraag pro-
kosten aan-
langere fy-
ciële afhan-
lingprovi-
teeltproduc-
ducten op
vullende
sieke afhan-
deling rege-
sie
ten op de
de veiling
diensten op
deling op de
len, i.p.v.
de veiling
veiling
de veiling
een overstap
0-10%
veiling
65,3
43,9
41,6
44,5
40,8
15,9
10-20%
9,5
12,4
13,5
15,6
13,8
5,2
20-30%
6,5
9,7
9,6
10,9
9,9
6,7
30-40%
4,1
6,6
6,8
6,3
6,2
5,9
40-50%
4,1
6,7
7,1
5,8
7,6
8,3
50-60%
3,7
6,9
7,5
6,3
7,0
11,0
60-70%
1,1
3,6
3,9
2,2
3,2
6,6
70-80%
1,4
3,5
4,2
2,8
3,9
8,9
80-90%
1,4
2,4
2,5
2,5
2,6
8,2
90-100%
3,0
4,3
3,1
3,1
4,9
23,4
totaal
100
100
100
100
100
100
1.627
1.625
1.625
1.625
1.624
1.624
n Bron: EIM, 2007.
Niet-leden van VBA of FloraHolland zullen gemiddeld genomen eerder overstappen dan leden van VBA en FloraHolland bij de volgende veranderingen: een daling van de prijs van sierteeltproducten op de veiling met 5%, een daling van de vraag naar producten van de veiling met 5% en een stijging van de kosten van aanvullende diensten op de veiling met 5%. Dezelfde verschillen zien we wanneer leden en niet-leden van veilingcoöperaties worden onderscheiden (zie tabel 25 tabellenboek telers en tabel 61 tabellenboek telers). Telers met een omzet van meer dan 1 miljoen euro zijn sneller bereid over te stappen naar een ander afzetkanaal bij een 5% daling van de prijs van sierteeltproducten en indien de fysieke afhandeling op de veiling een halve dag langer duurt vergeleken met telers met een lagere omzet (minder dan 1 miljoen euro) (zie tabel 144 tabellenboek telers). Bij telers die de meeste omzet uit tuinplanten halen is de kans dat ze overstappen naar een ander afzetkanaal indien de prijs voor sierteeltproducten met 5% daalt, de vraag naar producten op de veiling met 5% daalt en de kosten van aanvullende diensten met 5% stijgen groter dan bij telers die de omzet voornamelijk halen uit snijbloemen en kamerplanten. Ook zijn telers van tuinplanten eerder geneigd over te stappen op een ander afzetkanaal wanneer de veilingprovisie met 5% stijgt vergeleken met telers van snijbloemen (zie tabel 129 tabellenboek telers).
24
Buitenlandse telers stappen eerder over naar een ander afzetkanaal in vergelijking met de Nederlandse telers indien er 5% stijging van de veilingprovisie wordt doorgevoerd, de prijs van sierteeltproducten met 5% daalt, de vraag naar producten van de veiling met 5% daalt en de kosten van aanvullende diensten van de veiling met 5% stijgen (zie tabel 164 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijsten anoniem hebben ingevuld stappen eerder over op een ander afzetkanaal dan telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld indien de fysieke afhandeling op de veiling een halve dag langer duurt (zie tabel 199 tabellenboek telers).
A l t e r n a t ie ve n vo o r V B A e n F l or a Aan de telers die hebben aangegeven dat de kans op een overstap naar een ander afzetkanaal van de VBA of FloraHolland bij een van de hiervoor genoemde veranderingen hoger is dan 10% is vervolgens gevraagd welke afzetkanalen zij dan als alternatief zien (zie Tabel 14). Het beste alternatief voor afzet via VBA of FloraHolland blijkt de rechtstreekse afzet in Nederland te zijn. Ruim driekwart van de telers noemt dit als een alternatief voor VBA of FloraHolland. Verder noemt bijna de helft van de telers de verkoop via andere veilingen in Nederland als alternatief voor VBA of FloraHolland. Buitenlandse kanalen en internetveiling scoren duidelijk minder als alternatief voor VBA en FloraHolland.
Tabel 14
Aantal telers dat de verschillende kanalen noemt als mogelijk alternatief voor VBA of Flora (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk), n=1.448 1
Alternatief
%
Verkoop via andere veilingen in Nederland
48
Verkoop via andere veilingen in het buitenland
25
Verkoop via internetveilingen
32
Rechtstreekse verkoop (zonder tussenkomst veiling) in Neder-
77
land Rechtstreekse verkoop (zonder tussenkomst veiling) in het bui-
35
tenland 1
Deze vraag is alleen gesteld aan de telers die bij een van de veranderingen uit Tabel 13 aangegeven hebben dat de kans groter is dan 10%.
Bron: EIM, 2007.
Leden van VBA (55%) en FloraHolland (47%) zien gemiddeld genomen andere veilingen in Nederland meer als een alternatief afzetkanaal voor VBA of FloraHolland dan niet-leden van VBA of FloraHolland (37%). De verkoop via internetveilingen wordt door ongeveer een derde van de leden van VBA en FloraHolland als een alternatief afzetkanaal voor VBA of FloraHolland gezien, niet-leden van VBA of FloraHolland zien internetveilingen in slechts een kwart van de gevallen als een alternatief voor VBA of FloraHolland. De rechtstreekse verkoop in Nederland wordt door leden van FloraHolland (80%) en niet-leden van FloraHolland of VBA (82%) vaker als een geschikt afzetkanaal gezien voor VBA of FloraHolland dan door leden van VBA (72%). Niet-leden van VBA of FloraHolland noemen in 47% van de gevallen een rechtstreekse verkoop in het buitenland als een geschikt al-
25
ternatief voor de afzetkanalen VBA en FloraHolland. Van de leden van VBA en FloraHolland noemt slechts een derde van de telers de rechtstreekse verkoop in het buitenland een alternatief voor VBA of FloraHolland (zie tabel 27 tabellenboek telers). Indien leden en niet-leden van veilingcoöperaties worden onderscheiden, zien we dat leden van veilingcoöperaties de verkoop via andere veilingen in Nederland vaker als alternatief zien voor de veilingen VBA of FloraHolland dan niet-leden van veilingcoöperaties. Niet-leden van een veilingcoöperatie zien daarentegen de volgende afzetkanalen vaker als alternatief voor VBA of FloraHolland vergeleken met leden van een veilingcoöperatie: verkoop via andere veilingen in het buitenland, rechtstreekse verkoop in Nederland en rechtstreekse verkoop in het buitenland (zie tabel 62 tabellenboek telers). Hoe hoger de omzet van telers, des te vaker zien ze de volgende afzetkanalen als een alternatief voor VBA of FloraHolland in vergelijking met telers met een lagere omzet: verkoop via andere veilingen in het buitenland, rechtstreekse verkoop in Nederland en rechtstreekse verkoop in het buitenland. Naarmate de omzet van telers afneemt worden andere veilingen in Nederland vaker als alternatief voor de veilingen VBA en FloraHolland genoemd (zie tabel 97 tabellenboek telers). Indien telers worden ingedeeld naar het hoofdproduct van de teelt, zien we dat telers die de meeste omzet halen uit kamerplanten en tuinplanten vaker de volgende afzetkanalen noemen als alternatief voor VBA en FloraHolland vergeleken met telers die snijbloemen als hoofdproduct telen: verkoop via andere veilingen in het buitenland, rechtstreekse verkoop in Nederland en in het buitenland. Telers die voornamelijk snijbloemen telen zien daarentegen vaker de verkoop via een andere veiling in Nederland als alternatief voor VBA of FloraHolland in vergelijking met telers van voornamelijk kamerplanten en tuinplanten. Verkopen via internet wordt door telers die voornamelijk snijbloemen telen in 37% van de gevallen als alternatief gezien voor de veilingen VBA en FloraHolland, gevolgd door telers van kamerplanten (27%) en telers van tuinplanten (19%) (zie tabel 130 tabellenboek telers). Nederlandse telers zien voornamelijk Nederlandse verkoopkanalen (verkoop via andere Nederlandse veilingen en rechtstreekse verkoop in Nederland) als alternatief voor VBA of FloraHolland vergeleken met buitenlandse telers. De buitenlandse telers zien juist vaker de buitenlandse afzetkanalen (verkoop via andere veilingen in het buitenland en rechtstreekse verkoop in het buitenland) als alternatief voor VBA of FloraHolland in vergelijking met de Nederlandse telers (zie tabel 165 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld zien verkopen via andere veilingen in Nederland vaker als alternatief voor de veilingen VBA of FloraHolland in vergelijking met telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld. De overige afzetkanalen (verkoop via andere veilingen in het buitenland, verkoop via internetveilingen en rechtstreekse verkoop in Nederland of het buitenland) worden door niet-anonieme telers vaker als alternatief voor VBA of FloraHolland genoemd in vergelijking met telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 200 tabellenboek telers).
26
B u i t e n l a n d se a l te r n a t i e v e n Aan de telers die een buitenlands kanaal als alternatief voor VBA of FloraHolland hebben genoemd, is gevraagd welke landen dan worden gezien als alternatief. Uit Tabel 15 blijkt dat meer dan 80% van de telers (die het buitenland als alternatief zien) Duitsland als alternatief afzetkanaal voor Nederland ziet. Overige landen worden door minder dan 50% van deze telers als alternatief afzetkanaal genoemd.
Tabel 15
Aantal telers (die het buitenland als alternatief zien) dat een bepaald land als alternatief kanaal noemt (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk) 1
Land
%
Duitsland
82
Groot-Brittannië
47
België
44
Frankrijk
38
Italië
22
Rusland
17
Verenigde Staten Anders 1
8 12
Deze vraag is alleen gesteld aan de telers die bij de alternatieve kanalen in Tabel 14 een buitenlands kanaal hebben aangegeven.
Bron: EIM, 2007.
Leden van veilingorganisatie FloraHolland (49%) en niet-leden van FloraHolland of VBA (52%) noemen België vaker als alternatief afzetkanaal voor Nederland in vergelijking met leden van veilingorganisatie VBA (33%). Leden van veilingorganisatie FloraHolland (52%) noemen Groot-Brittannië vaker als alternatief afzetkanaal dan leden van veilingorganisatie VBA (43%) en niet-leden van VBA of FloraHolland (41%) (zie tabel 28 tabellenboek telers). Niet-leden van een veilingcoöperatie (53%) zien België vaker als alternatief afzetkanaal dan leden van een veilingcoöperatie (42%) (zie tabel 63 tabellenboek telers). Naarmate de omzet van telers stijgt worden verder weg gelegen landen als Frankrijk, Italië, Rusland en Groot-Brittannië vaker een alternatief afzetkanaal voor telers (zie tabel 98 tabellenboek telers). Telers die voornamelijk omzet halen uit tuinplanten en kamerplanten noemen vaker landen rondom Nederland (België en Duitsland) als belangrijk afzetkanaal in vergelijking met telers die voornamelijk omzet halen uit snijbloemen. Telers die de meeste omzet halen uit kamerplanten noemen Italië in ruim 30% van de gevallen als alternatief afzetkanaal voor Nederland. Bij telers die vooral omzet halen uit snijbloemen en tuinplanten ligt dit percentage op 20%. Telers die voornamelijk omzet halen uit snijbloemen zien vaker landen die verder weg liggen (zoals Rusland en de V.S.) als alternatief afzetkanaal vergeleken met telers die
27
voornamelijk omzet halen uit kamer- of tuinplanten (zie tabel 131 tabellenboek telers). Nederlandse telers zien vaker Duitsland als alternatief afzetkanaal dan buitenlandse telers. Buitenlandse telers daarentegen zien vaker België en Frankrijk als alternatief afzetkanaal vergeleken met Nederlandse telers (zie tabel 166 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld zien de V.S. vaker als alternatief afzetkanaal in vergelijking met telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 201 tabellenboek telers).
V e r k o o p v i a h e t b a s i s t ar i e f Aan de telers die de verschillende soorten snijbloemen, kamerplanten en tuinplanten telen is per soort gevraagd of zij die bloemen of planten via het basistarief afzetten. Het percentage telers die snijbloemen via het basistarief verkopen varieert van 0 tot 26% (zie Tabel 16). Het percentage telers die kamerplanten of tuinplanten via het basistarief verkopen varieert van 0 tot 46% (zie Tabel 17). Gemiddeld worden planten meer via het basistarief verkocht dan snijbloemen. Tabel 16
Aantal telers die bepaalde snijbloemen verkopen (n) en het percentage telers dat die snijbloemen via het basistarief verkoopt (%) n
%
Alstroemeria
33
18
Anthurium (snijbloem)
35
23
141
19
Cymbidium (snijbloem)
45
20
Dianthus
48
6
Eustoma russellianum
38
8
Freesia
36
11
Gerbera
43
26
Gypsophila
20
10
Helianthus
101
3
Hippeastrum
46
9
Hydrangea (snijbloem)
54
7
Hypericum
58
2
Lilium
132
16
Paeonia
126
2
Rosa (snijbloem)
161
16
41
0
199
9
67
6
609
7
Categorie
Chrysanthemum (snijbloem)
Solidago Tulipa Zantedeschia Overige snijbloemen Bron: EIM, 2007.
28
Tabel 17
Aantal telers die bepaalde kamerplanten en tuinplanten verkopen (n) en het percentage telers dat die kamerplanten en tuinplanten via het basistarief verkoopt (%) n
%
Anthurium (kamerplant)
30
43
Begonia
19
11
Bromelia
24
46
Calathea
10
20
Chrysalidocarpus lutesc.
15
40
Chrysanthemum (kamerplant)
23
30
Cymbidium (kamerplant)
12
0
Dracaena
33
27
Euphorbia
36
22
Ficus
34
27
Hedera
14
43
Hyacinthus
23
30
Hydrangea (kamerplant)
32
9
Kalanchoe
22
32
Narcissus
28
32
Nolina
16
44
Phalaenopsis
50
46
Rhododendron
24
21
Rosa (kamerplant)
11
18
Saintpaulia
10
20
Spathiphyllum
20
35
Zamioculcas
26
35
Overige kamerplanten
341
32
Tuinplanten
552
18
Categorie
Bron: EIM, 2007.
T o e k o ms t ve r w a c h t in g ba s i s t a r ie f Meer dan 60% van de telers verwacht dat de afzet via het basistarief in de toekomst zal toenemen. Minder dan 9% van de telers verwacht een daling van de afzet via het basistarief.
29
Tabel 18
Toekomstverwachting ten aanzien van de afzet via het basistarief n=350
% Sterke toename
17,4
Lichte toename
45,7
Blijft gelijk
28,6
Lichte daling
6,6
Sterke daling
1,7
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Grote telers, in termen van omzet, verwachten een sterkere toename van de afzet via het basistarief dan telers met een lagere omzet (zie tabel 99 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld hebben een positievere toekomstverwachting over de afzet via het basistarief dan telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 204 tabellenboek telers).
V e r w a c h t ing r e c h t s tr e e k s e v e r k oo p b u i t e n d e ve i l i n g om Bijna 40% van de telers verwacht dat het aandeel van de rechtstreekse verkopen buiten de veiling om in de totale verkoop zal toenemen. Minder dan 10% verwacht een daling via de rechtstreekse verkopen buiten de veiling om. Tabel 19
Toekomstverwachting ten aanzien van de ontwikkeling van het aandeel van rechtstreekse verkoop buiten de veiling om in de totale verkoop (in procenten), n=1.239
% Sterk groeien
10
Licht groeien
29
Nagenoeg gelijk blijven
53
Licht afnemen
4
Sterk afnemen
4
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Niet-leden van VBA of FloraHolland verwachten dat de ontwikkeling van het aandeel van de rechtstreekse verkopen buiten de veiling om als percentage van de totale verkopen sterker zal groeien dan leden van VBA of FloraHolland (zie tabel 32 tabellenboek telers). Hetzelfde beeld als hierboven geschetst blijft gehandhaafd als we onderscheid maken tussen leden en niet-leden van veilingcoöperaties. Niet-leden van veilingcoöperaties verwachten dat de ontwikkeling van het aandeel van de rechtstreek-
30
se verkopen buiten de veiling om als percentage van de totale verkopen sterker zal groeien dan leden van veilingcoöperaties (zie tabel 67 tabellenboek telers). Telers die de meeste omzet genereren uit tuinplanten verwachten een sterkere groei van het aandeel van rechtstreekse verkoop buiten de veiling om als percentage van de totale omzet vergeleken met telers die het grootste deel van de omzet halen uit snijbloemen of kamerplanten (zie tabel 135 tabellenboek telers). Anonieme telers zien het aandeel rechtstreekse verkopen buiten de veiling als percentage in de totale verkopen in de toekomst sterker groeien dan telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld (zie tabel 205 tabellenboek telers).
O v e r s t a p k os t e n Aan de telers is gevraagd welke kosten ze zouden moeten maken en welke moeite ze zouden moeten doen om producten die ze via de veiling afzetten geheel of voor een groter deel via andere kanalen dan de veiling af te zetten. De antwoorden van de telers zijn gecategoriseerd. Ongeveer 13% van degenen die een antwoord hebben gegeven (n=739) gaf aan dat een overstap geen of weinig extra kosten en moeite met zich mee zou brengen. Circa 25% gaf aan dat in zijn algemeenheid de kosten en moeite zouden toenemen. Circa 38% noemde kosten en moeite op het gebied van de verkoop (zelf verkopen, marketen, PR en het in dienst nemen van een verkoper). Circa 19% noemde aspecten op het gebied van logistiek (extra logistieke kosten en transportkosten). Circa 19% noemde financiële aspecten (extra rentekosten, incassokosten, administratiekosten, e.d.). Circa 6% gaf aan dat er eigenlijk geen alternatief voor de veiling is en/of dat ze het bedrijf zouden beëindigen. Ongeveer 17% van de telers heeft wel eens een berekening gemaakt van de kosten voor een overstap naar een ander kanaal dan de veiling. Ongeveer 40% van deze telers kon ook een indicatie geven. De gemiddelde schatting kwam daarbij uit op € 68.400,-. In Tabel 16 is aangegeven hoe groot deze gemiddelde schatting voor de verschillende omzetklassen is. Daaruit blijkt dat de overstapkosten toenemen met de omvang van de omzet. Tabel 20
Gemiddelde schatting van de kosten om over te stappen naar een ander kanaal dan de veiling, naar omzetklasse
Omzetklasse (in euro’s)
n
Indicatie overstapkosten in euro’s
0 – 100.000
15
4.200
100.000 – 500.000
24
44.600
500.000 – 1.000.000
19
89.100
1.000.000 – 2.500.000
22
83.600
Meer dan 2.500.000
27
98.300
107
68.400
Totaal Bron: EIM, 2007.
31
Kosten van de veiling De veilingkosten bedragen bij telers gemiddeld 11% van de totale bedrijfskosten (n=1514). Niet-leden van VBA of FloraHolland ondervinden hogere veilingkosten als percentage van de totale bedrijfskosten (15%) vergeleken met leden van VBA of FloraHolland (10%) (zie tabel 35 tabellenboek telers). Dit beeld zien we ook als we leden van veilingcoöperaties vergelijken met nietleden van veilingcoöperaties: de veilingkosten van leden van veilingcoöperaties zijn ongeveer 10% van de bedrijfskosten, terwijl dit percentage bij niet-leden van veilingcoöperaties op 14% ligt (zie tabel 70 tabellenboek telers). Hoe hoger de omzet van telers, des te lager de veilingkosten als percentage van de totale bedrijfskosten worden. Bij de telers met een omzet van minder van 100.000 euro bedraagt dit percentage 15% en bij de telers met een omzet van meer dan 2,5 miljoen euro is dat 8% (zie tabel 103 tabellenboek telers). Buitenlandse telers hebben hogere veilingkosten als percentage van de totale bedrijfskosten (15%) vergeleken met Nederlandse telers (11%) (zie tabel 172 tabellenboek telers). Telers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld hebben hogere veilingkosten als percentage van de totale bedrijfskosten vergeleken met telers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld (respectievelijk 12% en 10%) (zie tabel 208 tabellenboek telers).
R e d e n e n om n i e t o ve r t e st a p p e n n a a r a n de r k a n a a l d a n d e ve i l i n g Aan de telers die alle producten via de veiling afzetten is gevraagd of er andere redenen dan kostenaspecten zijn om niet over te stappen naar een ander kanaal. Circa 46% van deze telers heeft andere redenen genoemd, waarvan de meest genoemde als volgt zijn gecategoriseerd: − betalingszekerheid (24% van degenen die een reden hebben genoemd, n=437), − gemak (21%), − belangrijke marktplaats (14%), − de te realiseren prijs, de prijsvorming (9%), − afzetzekerheid (8%), − logistieke voordelen (5%).
2.6
Lidmaatschap van een veiling R e d e n e n om l i d v a n e e n ve i l in g co ö p e r a t ie te z i j n Aan leden van een veilingcoöperatie is gevraagd wat de belangrijkste redenen zijn om lid te zijn van een veilingcoöperatie. Ruim 1.100 telers hebben deze vraag beantwoord. De meest genoemde redenen kunnen als volgt worden gecategoriseerd: − afzetzekerheid en grote vraag op de veiling (54% van de telers die een of meer redenen hebben genoemd), − betalingszekerheid (42%), − (logistiek) gemak (18%),
32
− prijsvorming (12%), − beperkte c.q. redelijke kosten (9%), − de coöperatie, samen sterk (9%).
S i t u a t i e s wa a r i n l i d m aa t s c h a p v an e e n v e il i ng c o ö p e r a t ie n i e t m e e r in t e r e s s an t i s Aan de leden is vervolgens gevraagd bij welke situaties het lidmaatschap van een veilingcoöperatie niet meer interessant is. Circa 950 telers hebben deze vraag beantwoord. De meest genoemde situaties kunnen als volgt worden gecategoriseerd: − kostenaspect: zoals te grote kostenstijgingen of het verdwijnen van de verschillen tussen de kosten voor leden en niet-leden (38% van de telers die een of meer situaties hebben genoemd), − prijsaspect: te lage prijzen of te veel prijsfluctuaties (13%), − te weinig vraag, te weinig kopers, te weinig afzetzekerheid (11%), − veiling wordt te log en bureaucratisch, leden hebben geen invloed meer en de dienstverlening wordt minder (11%), − minder betalingszekerheid (9%), − mogelijkheden van alternatieve kanalen (9%), − het bedrijf wordt beëindigd (7%).
33
3
Kopers van sierteeltproducten
3.1
Inleiding In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de resultaten van de internetenquête onder telers van sierteeltproducten. Waar relevant, worden vergelijkingen gemaakt tussen verschillende groepen kopers. De volgende indelingen zijn daarbij gebruikt: − Type koper − bloemist − cash & Carry − commissionair − exporterende groothandel − groothandel overig − lijnrijder − tuincentrum − anders − Omvang van de kopers naar omzetcategorieën − Type sierteeltproducten (indeling van kopers naar de categorie waar de meeste omzet wordt gerealiseerd): − snijbloemen − kamerplanten − tuinplanten − Nationaliteit kopers: − Nederland − buitenland − Anonimiteit (ten opzichte van de NMa): − anoniem − niet-anoniem
3.2
Kenmerken kopers Type kopers Tabel 21 laat de verdeling van de kopers naar type zien. Daarbij dient opgemerkt te worden dat kopers tot meerdere typen kunnen behoren. De meeste kopers kunnen aangemerkt worden als exporterende groothandelaren (36% van de ondervraagde kopers behoort tot dit type kopers), gevolgd door bloemisten (28%).
35
Tabel 21
Aantal kopers naar type (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk), n=707
Type koper
%
Bloemist
28
Cash & Carry
6
Commissionair
15
Exporterende groothandel
36
Groothandel overig
15
Lijnrijder
11
Tuincentrum
10
Anders
9
Bron: EIM, 2007.
Indien typen kopers ingedeeld worden in verschillende omzetklassen, valt op dat relatief veel bloemisten een lage omzet in sierteeltproducten hebben (meer dan de helft van de kopers met een omzet van minder dan 0,5 miljoen euro is een bloemist). Aan de andere kant zien we dat commissionairs, exporterende groothandelaren en overige groothandelaren vaker een relatief grote omzet hebben (meer dan 1 miljoen euro) vergeleken met andere type kopers (zie tabel 32 tabellenboek kopers). Kopers die de meeste omzet realiseren in snijbloemen, zijn vaker bloemisten (36%), exporterende groothandel (34%) en commissionairs (17%) vergeleken met kopers die voornamelijk omzet realiseren uit andere sierteeltproducten. Kopers van kamerplanten betreffen vaker exporterende groothandel (57%), terwijl kopers die de meeste omzet realiseren uit tuinplanten vaker een tuincentrum (41%) zijn (zie tabel 63 tabellenboek kopers). Buitenlandse kopers behoren vaker tot cash & carry kopers (19%), overige groothandelaren (27%) en tuincentra (24%) vergeleken met de Nederlandse kopers van sierteeltproducten. Vergeleken met buitenlandse kopers behoren Nederlandse kopers daarentegen vaker tot de groep commissionairs (15%), exporterende groothandelaren (37%) of lijnrijders (12%) (zie tabel 95 tabellenboek kopers).
Omvang in FTE Bij een normale bezetting heeft meer dan 60% van de kopers minder dan 10 FTE’s in dienst. In het hoogseizoen zakt het percentage bedrijven dat minder dan 10 FTE’s in dienst heeft tot iets onder de 60% (zie Tabel 22). Er is bij de kopers over het algemeen weinig verschil tussen hoogseizoen en normale bezetting.
36
Tabel 22
Verdeling van de kopers naar aantal FTE’s bij een normale bezetting en in het hoogseizoen (in procenten), n=544 Normale bezetting
Hoogseizoen
0 – 9
61,9
59,2
10 – 19
13,4
13,4
20 – 49
11,8
12,3
50 en meer
12,9
15,1
100
100
Aantal FTE
Totaal Bron: EIM, 2007.
Indien het aantal werkzame FTE’s wordt onderscheiden naar type kopers, vallen vooral de bloemisten en lijnrijders op. Bloemisten en lijnrijders hebben beduidend minder FTE’s in dienst dan andere typen kopers. Bij normale bezetting heeft 89% van de bloemisten minder dan 10 FTE’s in dienst, bij de lijnrijders is dat 85% (zie tabel 3 tabellenboek kopers). Kopers met een hoge omzet hebben over het algemeen meer FTE’s in dienst dan kopers met een lagere omzet. Zo heeft 90% van de kopers met een omzet van minder dan 1 miljoen euro, minder dan 20 FTE’s in dienst (zowel bij een normale bezetting als in het hoogseizoen) (zie tabel 32 tabellenboek kopers). Indien kopers worden onderscheiden naar type sierteeltproducten waar de meeste omzet in wordt gerealiseerd, zien we dat kopers van snijbloemen vaker minder dan 10 FTE’s in dienst hebben (zowel bij een normale bezetting als in het hoogseizoen) dan kopers van kamer- en tuinplanten. Bij normale bezetting heeft 66% van de kopers van snijbloemen minder dan 10 FTE’s in dienst, bij de kopers van kamer- en tuinplanten is dat respectievelijk 46% en 52% (zie tabel 66 tabellenboek kopers).
( O n t w i k k e lin g v a n de ) o m z e t i n s ie r te e l t p r o du c t e n Indien kopers worden onderscheiden naar omzet, zien we dat meer dan 30% van de kopers een omzet heeft van minder dan 0,5 miljoen euro. Minder dan 30% van de kopers heeft een omzet van meer dan 5 miljoen euro (zie Tabel 23).
37
Tabel 23
Omzet in sierteeltproducten van de kopers (in procenten), n=669
Omzetklasse (in euro’s)
%
0 – 500.000
30,8
500.000 – 1.000.000
17,4
1.000.000 – 5.000.000
23,8
5.000.000 – 10.000.000
6,8
10.000.000 – 20.000.000
8,3
Meer dan 20.000.000 Totaal
12,9 100
Bron: EIM, 2007.
Kopers die een relatief lage omzet hebben behoren vaker tot de bloemisten en tuincentra vergeleken met andere typen kopers. 62% van de bloemisten heeft een omzet van minder dan 500.000 euro. Bij tuincentra is dat 36%. Typen kopers die worden gekenmerkt door een hoge omzet (meer dan 10 miljoen euro) zijn vooral te vinden bij cash & carry kopers en exporterende groothandelaren (zie tabel 4 tabellenboek kopers). Kopers die vooral omzet halen uit snijbloemen of tuinplanten zijn over het algemeen kleiner dan kopers die vooral omzet halen uit kamerplanten. 52% van de kopers van snijbloemen heeft een omzet van minder dan een miljoen euro, bij de kopers van tuinplanten is dat 51% en bij de kopers van kamerplanten 26%. 40% van de kopers van kamerplanten heeft een omzet van meer dan 10 miljoen euro (zie tabel 67 tabellenboek kopers). Meer dan de helft van de kopers geeft aan dat de omzet in sierteeltproducten de laatste 3 jaar gestegen is. Minder dan 10% geeft aan dat de omzet de laatste 3 jaar gedaald is. De gemiddelde stijging van de omzet van kopers van sierteeltproducten met een stijgende omzet bedroeg 35% over de laatste drie jaar. De gemiddelde omzetdaling van kopers met een omzetdaling bedroeg in de afgelopen drie jaar 20%. Tabel 24
Ontwikkeling van de omzet in sierteeltproducten in de laatste 3 jaar (in procenten), n=669
Ontwikkeling
%
Gestegen
52,0
Ongeveer gelijk gebleven
38,4
Gedaald
9,6
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Cash & carry kopers en exporterende groothandelaren hebben een positievere omzetontwikkeling gerealiseerd over de laatste drie jaar dan andere typen ko-
38
pers. Bij de bloemisten en overige groothandelaren is de omzetontwikkeling minder positief geweest dan die van de andere typen kopers (zie tabel 5 tabellenboek kopers). Over het algemeen kan gesteld worden dat hoe hoger de omzet van kopers is, des te positiever de omzetontwikkeling over de afgelopen drie jaar is geweest (zie tabel 36 tabellenboek kopers). Kopers van snijbloemen (48% van de kopers) hebben de afgelopen drie jaar minder te maken gehad met een omzetstijging vergeleken met kopers van kamerplanten (67% van de kopers) en tuinplanten (58% van de kopers) (zie tabel 68 tabellenboek kopers). Niet-anonieme kopers die de vragenlijst hebben ingevuld, hebben in meer dan 58% van de gevallen te maken gehad met een gestegen omzet over de afgelopen drie jaar. Bij kopers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld ligt het percentage kopers dat te maken heeft gehad met een gestegen omzet op nog geen 50% (zie tabel 132 tabellenboek kopers).
O m z e t ve r de l i n g Meer dan 60% van de omzet uit sierteeltproducten van kopers bestaat uit snijbloemen, 23% uit kamerplanten en 17% uit tuinplanten (zie Tabel 25). Tabel 25
Gemiddelde verdeling van de omzet in sierteeltproducten (in procenten), n=707
Hoofdgroepen
%
Snijbloemen
60,3
Kamerplanten
23,1
Tuinplanten
16,6
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Indien kopers worden onderscheiden naar type, dan zien we dat tuincentra meer tuinplanten verkopen en minder snijbloemen vergeleken met andere typen kopers. Een andere groep kopers die eruit springt zijn lijnrijders. Deze groep koopt relatief veel snijbloemen en weinig kamerplanten ten opzichte van andere groepen kopers (zie tabel 1 tabellenboek kopers). Nederlandse kopers van sierteeltproducten verkopen vaker snijbloemen dan buitenlandse kopers van sierteeltproducten. Buitenlandse kopers van sierteeltproducten verkopen vaker kamerplanten dan Nederlandse kopers van sierteeltproducten (zie tabel 96 tabellenboek kopers).
S p e c i a l i s t ve r su s b r e e d a s s o r t im e nt Aan de kopers is gevraagd of zij meer dan 10 soort snijbloemen en/of meer dan 10 soorten kamerplanten kopen. Indien de kopers daar ja op hebben geantwoord zijn zij gekarakteriseerd als een koper met een breed assortiment. Ten aanzien van de tuinplanten is niet gevraagd naar de breedte van het assortiment. Op ba-
39
sis van deze aannames blijkt dat het overgrote deel van de kopers een breed assortiment voert. Slechts een klein aantal kopers is te karakteriseren als specialist.
Inkoop Aan de kopers is gevraagd wat het inkoopbedrag in 2006 was voor de verschillende hoofdgroepen van sierteeltproducten. Het gemiddelde inkoopbedrag van snijbloemen was met bijna 6,8 miljoen euro het hoogst, gevolgd door de inkoop van kamerplanten met bijna 2,4 miljoen euro en die van tuinplanten met ruim 1,4 miljoen euro. Tabel 26
Gemiddeld inkoopbedrag in 2006
Hoofdgroep
n
inkoopbedrag in €
Snijbloemen
359
4.846.000
Kamerplanten
330
2.385.000
Tuinplanten
303
1.449.000
Bron: EIM, 2007.
Zo’n twee derde van de inkopen geschiedt op eigen risico van de koper, een derde van de inkoop gebeurt op bestelling. Tabel 27
Verdeling inkoop op eigen risico en inkoop op bestelling (in procenten), n=648
% Voor eigen risico
68
Bestelling
32
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
De commissionair (53%) en exporterende groothandel (56%) doen over het algemeen vaker inkopen op bestelling in vergelijking met andere typen kopers van sierteeltproducten (zie tabel 8 tabellenboek kopers). Kopers met een omzet van minder dan 1 miljoen euro doen vaker inkopen op eigen risico dan kopers met een hogere omzet (zie tabel 39 tabellenboek kopers).
V e r de l i n g va n d e in k o o p v a n s n ij b lo e m e n o v e r i n k o o p k a n a l e n Kopers van snijbloemen en tuinplanten doen vaker inkopen op eigen risico vergeleken met kopers van kamerplanten. 74% van de kopers van snijbloemen doet inkopen op eigen risico, bij de kopers van tuinplanten is dat 71% en bij de kopers van kamerplanten 40% (zie tabel 71 tabellenboek kopers).
40
3.3
Het gebruik van inkoopkanalen
3.3.1 Snijbloemen H u i d i g ge b r u i k v a n in ko o p k a n a l e n v o o r sn i j b lo e m e n 80% van de kopers van snijbloemen geeft aan gebruik te maken van de klok FloraHolland als inkoopkanaal en 30% maakt gebruik van de klok van bloemenveiling Aalsmeer. Verder valt op dat bijna de helft van de kopers gebruik maakt van inkoop via een commissionair voor snijbloemen. Tabel 28
Aantal kopers dat gebruik maakt van de verschillende inkoopkanalen voor snijbloemen (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk), n=469
Inkoopkanaal
%
Klok Bloemenveiling Aalsmeer
30,0
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
14,6
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
4,5
Klok FloraHolland
80,0
Actieve bemiddeling FloraHolland
20,8
Basistarief FloraHolland Klok overige Nederlandse veilingen
6,0 13,0
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
4,3
Klok veilingen in andere landen
4,2
Bemiddeling veilingen in andere landen
3,2
Internetveilingen
7,9
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in NL
22,4
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland
12,1
Inkoop via commissionair
45,8
Bron: EIM, 2007.
Indien typen kopers worden onderscheiden zien we dat cash & carry-kopers en exporterende groothandelaren gebruik maken van meer verschillende inkoopkanalen voor snijbloemen vergeleken met andere typen kopers (zie tabel 9 tabellenboek kopers). Verder maken kopers met een grote omzet (meer dan 1 miljoen euro) van meer verschillende inkoopkanalen voor snijbloemen gebruik dan kopers met een lagere omzet (zie tabel 40 tabellenboek kopers). Gemiddeld betrekken de kopers van snijbloemen ongeveer 60% van hun inkoop van snijbloemen via de klok van FloraHolland. 17% van de inkoop van snijbloemen loopt via de klok van bloemenveiling Aalsmeer. Gemiddeld wordt 9% van de snijbloemen ingekocht via een commissionair (zie Tabel 29) (zie tabel 72 tabellenboek kopers).
41
Tabel 29
Gemiddelde verdeling van de inkoop van snijbloemen over de verschillende inkoopkanalen (in procenten), n=469
Inkoopkanaal Klok Bloemenveiling Aalsmeer
% 17,2
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
1,7
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
0,4
Klok FloraHolland
60,2
Actieve bemiddeling FloraHolland
1,4
Basistarief FloraHolland
0,8
Klok overige Nederlandse veilingen
3,0
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
0,1
Klok veilingen in andere landen
0,7
Bemiddeling veilingen in andere landen
0,2
Internetveilingen
0,6
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in NL
2,9
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen) in
1,9
het buitenland Inkoop via commissionair
8,6
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Bloemisten (78%), lijnrijders (74%) en tuincentra (73%) kopen snijbloemen gemiddeld meer in via de klok van FloraHolland dan de exporterende en overige groothandelaren. Cash & carry bedrijven (30%), exporterende groothandelaren (33%) en overige groothandelaren (27%) kopen snijbloemen relatief meer in via de klok van bloemenveiling Aalsmeer dan andere typen kopers (zie tabel 10 tabellenboek kopers). Naarmate kopers groter worden (qua omzetklasse) wordt het aandeel van de klok van FloraHolland voor de inkoop van snijbloemen geleidelijk kleiner en het aandeel van de klok van bloemenveiling Aalsmeer geleidelijk groter. Daarnaast valt op dat kopers met een omzet van meer dan 20 miljoen euro relatief meer snijbloemen inkopen via de actieve bemiddeling van bloemenveiling Aalsmeer (8%), actieve bemiddeling FloraHolland (4%) en het basistarief van FloraHolland (5%) (zie tabel 41 tabellenboek kopers).
V e r an d e r i ng e n in he t g e b r u i k v a n i n k o o p k a n a l e n v o o r sn i j b l o e me n Uit Figuur 2 blijkt dat voor de inkoop van snijbloemen de laatste drie jaar de meeste groei zat in de rechtstreekse inkoop in het buitenland, bemiddeling van veilingen in het buitenland en de klok van veilingen in het buitenland. 47 kopers hebben redenen genoemd voor de toe- en afname van de inkoop van snijbloemen via de verschillende kanalen, zoals het aanbod, het assortiment, de prijs, bereikbaarheid, etc.
42
Figuur 2
Mate waarin de inkoop van snijbloemen via de verschillende kanalen is veranderd in de laatste drie jaar
Klok Bloemenveiling Aalsmeer Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer Klok FloraHolland Actieve bemiddeling FloraHolland Basistarief FloraHolland Klok overige Nederlandse veilingen Bemiddeling overige Nederlandse veilingen Klok veilingen in andere landen Bemiddeling veilingen in andere landen Internetveilingen Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in NL Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland Inkoop via commissionair 0% sterk gegroeid
gegroeid
10%
20%
nagenoeg gelijk gebleven
30%
40%
gedaald
50%
60%
70%
80%
90%
100%
sterk gedaald
Bron: EIM, 2007.
Indien verschillende typen kopers worden onderscheiden, zien we dat bij cash & carry-kopers, commissionairs en exporterende groothandelaren de laatste drie jaar sprake was van een relatief sterkere toename van de inkoop via de klok FloraHolland vergeleken met andere typen kopers (zie tabel 11 tabellenboek kopers). Kopers met een relatief hoge omzet hebben de afgelopen drie jaar een sterkere groei van het inkoopkanaal klok FloraHolland bewerkstelligd vergeleken met kopers met een lagere omzet (zie tabel 42 tabellenboek kopers).
3 . 3 . 2 K a m e r p l a n te n e n t u i n pl a n t e n H u i d i g ge b r u i k v a n in ko o p k a n a l e n v o o r k a me r p l a n t e n e n t u i n p l a nt e n Twee derde van de kopers maakt gebruik van de klok FloraHolland voor de inkopen van kamer- en tuinplanten (zie Tabel 30). Andere inkoopkanalen die veel gebruikt worden door kopers zijn rechtstreekse inkopen in Nederland, inkopen via een commissionair, klok bloemenveiling Aalsmeer en actieve bemiddeling door FloraHolland.
43
Tabel 30
Aantal kopers dat gebruik maakt van de verschillende inkoopkanalen voor kamerplanten en tuinplanten (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk),n=472
Inkoopkanaal
%
Klok Bloemenveiling Aalsmeer
24,2
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
16,8
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
8,0
Klok FloraHolland
66,8
Actieve bemiddeling FloraHolland
24,2
Basistarief FloraHolland
8,0
Klok overige Nederlandse veilingen
7,4
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
9,4
Klok veilingen in andere landen
5,2
Bemiddeling veilingen in andere landen
3,6
Internetveilingen
1,1
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in NL
29,4
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland
13,2
Inkoop via commissionair
28,4
Bron: EIM, 2007.
Indien typen kopers worden onderscheiden, zien we dat cash & carry-kopers en exporterende groothandelaren over het algemeen van meer inkoopkanalen gebruik maken dan andere typen kopers (zie tabel 12 tabellenboek kopers). Kopers die een omzet hebben van meer dan 10 miljoen euro maken over het algemeen gebruik van meer verschillende inkoopkanalen dan kopers met een lagere omzet (zie tabel 43 tabellenboek kopers).
V e r de l i n g va n d e in k o o p v a n k a m e r - e n t u in p l a n t e n o ve r i n k o o p k a n a len De helft van de inkopen van kamer- en tuinplanten van kopers wordt gedaan via de klok van veilingorganisatie FloraHolland. Na de klok van FloraHolland volgt inkopen van kamer- en tuinplanten via de klok bloemenveiling Aalsmeer, gevolgd door inkopen via een commissionair.
44
Tabel 31
Gemiddelde verdeling van de inkoop van kamerplanten en tuinplanten over de verschillende inkoopkanalen (in procenten), n=472
Inkoopkanaal Klok Bloemenveiling Aalsmeer
% 13,2
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
2,7
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
1,6
Klok FloraHolland
50,0
Actieve bemiddeling FloraHolland
5,6
Basistarief FloraHolland
2,7
Klok overige Nederlandse veilingen
4,0
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
0,9
Klok veilingen in andere landen
1,0
Bemiddeling veilingen in andere landen
0,1
Internetveilingen
0,1
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in NL
8,0
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen) in
1,5
het buitenland Inkoop via commissionair
8,7
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Bloemisten kopen kamer- en tuinplanten relatief meer in via klok FloraHolland vergeleken met cash & carry-kopers, exporterende groothandelaren en overige groothandelaren. Klok FloraHolland wordt ook meer gebruikt als inkoopkanaal voor kamer- en tuinplanten door commissionairs, lijnrijders en tuincentra vergeleken met exporterende groothandelaren. Exporterende groothandelaren maken daarentegen meer gebruik van actieve bemiddeling door FloraHolland vergeleken met bloemisten, commissionairs en tuincentra (zie tabel 13 tabellenboek kopers). Kopers met een relatief lage omzet (minder dan 5 miljoen euro) kopen kameren tuinplanten relatief meer in via de klok FloraHolland vergeleken met kopers met een hogere omzet. Deze kopers met een hogere omzet (meer dan 10 miljoen euro) kopen relatief meer in via actieve bemiddeling, zowel van bloemenveiling Aalsmeer als van FloraHolland, vergeleken met kopers met een lagere omzet. Daarnaast maken kopers met een hogere omzet meer gebruik van rechtstreekse inkopen in vergelijking met kopers met een relatief lage omzet (zie tabel 44 tabellenboek kopers). Buitenlandse kopers kopen relatief meer in via rechtstreekse inkopen (zonder tussenkomst van een veiling in Nederland) vergeleken met Nederlandse kopers (zie tabel 108 tabellenboek kopers). Kopers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld, kopen kamer- en tuinplanten relatief meer in via de klok van de overige Nederlandse veilingen vergeleken met
45
kopers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld (zie tabel 140 tabellenboek kopers).
V e r an d e r i ng e n in he t g e b r u i k v a n i nk o o p k a n a l e n v o o r ka m e r p l a n t e n e n t u i n p l a n te n In Figuur 3 is weergegeven in welke mate kopers de afgelopen drie jaar kameren tuinplanten meer of minder via een bepaald inkoopkanaal zijn gaan inkopen. We zien dat vooral inkopen via het basistarief FloraHolland en rechtstreekse inkopen in het buitenland de afgelopen drie jaar zijn toegenomen. Dit geldt ook voor de inkoop via internetveilingen; daarbij gaat het echter om een klein aantal kopers die daar gebruik van maken. 40 kopers hebben redenen genoemd voor de toe- en afname van de inkoop van kamerplanten en tuinplanten via de verschillende kanalen, zoals het aanbod, het assortiment, de kwaliteit, de prijs, etc. Figuur 3
Mate waarin de inkoop van kamerplanten en tuinplanten via de verschillende kanalen is veranderd in de laatste drie jaar
Klok Bloemenveiling Aalsmeer Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer Klok FloraHolland Actieve bemiddeling FloraHolland Basistarief FloraHolland Klok overige Nederlandse veilingen Bemiddeling overige Nederlandse veilingen Klok veilingen in andere landen Bemiddeling veilingen in andere landen Internetveilingen Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in NL Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen) in het buitenland Inkoop via commissionair 0% sterk gegroeid
gegroeid
20%
nagenoeg gelijk gebleven
40% gedaald
60%
80%
100%
sterk gedaald
Bron: EIM, 2007.
Indien verschillende typen kopers worden onderscheiden zien we dat bij cash & carry-kopers, commissionairs en exporterende groothandelaren de laatste drie jaar een sterkere toename van de inkoop via het inkoopkanaal Klok FloraHolland heeft plaatsgevonden vergeleken met andere typen kopers (zie tabel 14 tabellenboek kopers). Kopers die de vragenlijst op een niet-anonieme manier hebben ingevuld, geven vaker aan dat de inkopen via klok FloraHolland gegroeid zijn dan kopers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 141 tabellenboek kopers).
46
3 . 3 . 3 A l t e r n a t ie f v o o r d e k l ok Kopers geven aan dat er voor gemiddeld 21% van de klokomzet goede alternatieve kanalen te vinden zijn voor de inkoop van sierteeltproducten. Kopers van kamerplanten zien voor een groter deel van de klokomzet alternatieven voor de klok dan kopers die de meeste omzet halen uit snijbloemen. Kopers van kamerplanten zien voor 36% van de klokomzet goede alternatieve afzetkanalen, bij kopers van snijbloemen ligt dit percentage op 18% en bij kopers van tuinplanten op 24% (zie tabel 78 tabellenboek kopers). Kopers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld zien voor 27% van de inkopen via de klok goede alternatieve inkoopkanalen. Kopers die de vragenlijst nietanoniem hebben ingevuld zien voor slechts 16% van de omzet goede alternatieve inkoopkanalen (zie tabel 142 tabellenboek kopers).
3.4
Kenmerken van inkoopkanalen B e l a n g v an d e k e nm e r ke n b i j de ke u z e v a n i n ko o p k a n a l e n Aan de kopers is gevraagd om een rangorde aan te geven voor zeven kenmerken die van belang zijn bij de keuze van een inkoopkanaal (1 is meest belangrijk en 7 is minst belangrijk). Hiervan is een gemiddelde score berekend voor de verschillende kenmerken, op basis waarvan een gemiddelde rangorde is bepaald (zie Tabel 32). Hieruit blijkt dat de kwaliteit van het product het belangrijkste aspect is voor de keuze van het inkoopkanaal, gevolgd door de prijs die men voor de producten betaalt. Daarna volgen de breedte van het assortiment en de omvang van het aanbod in het inkoopkanaal. Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau blijken het minst relevant voor de keuze van het inkoopkanaal. Aan de kopers is vervolgens gevraagd of er nog andere belangrijke kenmerken zijn voor de keuze van een inkoopkanaal. 19% van de respondenten heeft nog aanvullende kenmerken genoemd, waarvan de belangrijkste zijn: − de afstand en bereikbaarheid, − de betrouwbaarheid, − het aanbod (constant aanbod, constante kwaliteit, e.d.), − service en dienstverlening, − klantvriendelijkheid en persoonlijk contact.
47
Tabel 32
Rangorde van het belang van verschillende kenmerken van inkoopkanalen voor de keuze van een inkoopkanaal (1 is meest belangrijk en 7 is minst belangrijk)
Kenmerk afzetkanaal
Rangorde
Gemiddelde score
Kwaliteit van het product
1
2,3
Prijs die men betaalt voor het product
2
2,7
De breedte van het assortiment
3
3,9
De omvang van het aanbod in het inkoopkanaal
4
4,1
Kosten inkoopkanaal (bijvoorbeeld omzetprovisie)
5
4,5
Logistiek gemak/snelheid van de fysieke afhandeling
6
4,5
Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau
7
5,6
Bron: EIM, 2007.
De rangorde is bij de verschillende typen kopers gelijk. De gemiddelde scores verschillen echter wel. De exporterende groothandel hecht relatief meer waarde aan het logistieke gemak en de snelheid van de fysieke afhandeling in vergelijking met bloemisten en tuincentra. Cash & carry-kopers en lijnrijders vinden de breedte van het assortiment van een inkoopkanaal een belangrijker onderdeel voor de keuze voor een bepaald inkoopkanaal vergeleken met exporterende en overige groothandelaren (zie tabel 16 tabellenboek kopers). Kopers met een omzet van meer dan 20 miljoen euro vinden de breedte van het assortiment een minder belangrijk aspect bij de keuze voor een inkoopkanaal in vergelijking met kopers die een lagere omzet hebben. Een aspect waar kopers met een hoge omzet meer waarde aan hechten dan telers met een lagere omzet is het logistieke gemak en de snelheid van de fysieke afhandeling (zie tabel 47 tabellenboek kopers). Kopers die de meeste omzet halen uit kamerplanten hechten bij de keuze voor een inkoopkanaal meer waarde aan het logistieke gemak en de snelheid van de fysieke afhandeling dan kopers die de meeste omzet halen uit snijbloemen of tuinplanten (zie tabel 79 tabellenboek kopers). Voor kopers die de vragenlijst niet-anoniem hebben ingevuld, weegt de breedte van het assortiment zwaarder bij de keuze voor een inkoopkanaal dan voor kopers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld (zie tabel 143 tabellenboek kopers).
S c o r e v a n ve r sc h i l le n de i n k o o p k an a l e n o p d e k e n me r ke n Aan de kopers is vervolgens gevraagd voor elk van de zeven kenmerken door middel van een rangorde aan te geven welk van de kanalen (klok veiling, bemiddeling veiling, basistarief veiling, buiten de veiling om) het best voldoet aan het betreffende kenmerk. Dit levert per kenmerk een score en een rangorde op (zie Tabel 33). Daaruit blijkt dat de klok van de veiling op de meeste, en zeker de belangrijkste, kenmerken het beste scoort.
48
Tabel 33
Rangorde van het belang van verschillende kenmerken van afzetkanalen voor de keuze van een afzetkanaal (1 is best scorende kanaal en 4 is minst scorende kanaal), n=585
Inkoopkanaal
Klok veiling
Bemiddeling
Basistarief
Buiten
veiling
veiling
veiling om
Kenmerk inkoopkanaal Kwaliteit van het
Rang
Score
Rang
Score
Rang
Score
Rang
Score
1
2,0
2
2,3
4
3,1
3
2,5
1
1,4
3
2,9
4
3,0
2
2,6
1
1,4
2
2,3
3
3,1
4
3,2
1
1,4
2
2,5
3
3,0
4
3,1
1
1,7
3
2,8
4
2,9
2
2,5
1
1,6
2
2,3
4
3,0
3
2,9
2
2,3
1
2,2
4
2,8
3
2,6
product Prijs die men betaalt voor het product De breedte van het assortiment De omvang van het aanbod in het inkoopkanaal Kosten inkoopkanaal (bijvoorbeeld omzetprovisie) Logistiek gemak/snelheid van de fysieke afhandeling Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau Bron: EIM, 2007.
De scores van de verschillende inkoopkanalen (zie Tabel 33) zijn vervolgens gewogen met de rangorde van de verschillende kenmerken voor de keuze van inkoopkanalen (zie Tabel 32) om tot een totaalscore voor de aantrekkelijkheid per inkoopkanaal te komen. Deze totaalscore is weergegeven in Tabel 34. Uit de resultaten blijkt dat de klok het aantrekkelijkste inkoopkanaal is voor kopers van sierteeltproducten. Na de klok volgen bemiddeling van de veiling en buiten de veiling om als aantrekkelijkste inkoopkanalen. Het minst aantrekkelijke inkoopkanaal is het basistarief van de veiling.
49
Tabel 34
Totaalscore qua aantrekkelijkheid van de verschillende kanalen op basis van een gewogen gemiddelde van de scores van de verschillende kanalen op de verschillende kenmerken en de rangorde van de verschillende kenmerken (1 is meest aantrekkelijk en 4 is minst aantrekkelijk) en de gemiddelde score per kanaal, n=540
Kenmerk inkoopkanaal
Rangorde
Gemiddelde score
Klok veiling
1
1,8
Bemiddeling veiling
2
2,5
Basistarief veiling
4
3,1
Buiten veiling om
3
2,8
Bron: EIM, 2007.
Indien typen kopers worden onderscheiden, zien we dat bloemisten de klok van de veiling een aantrekkelijker inkoopkanaal vinden dan cash & carry-kopers, exporterende en overige groothandelaren en tuincentra (zie tabel 25 tabellenboek kopers). Kopers met een zeer grote omzet (meer dan 20 miljoen euro) vinden het aantrekkelijker om de inkopen buiten de veiling om te regelen dan kopers met een omzet van minder dan 20 miljoen euro. Kopers met een omzet van minder dan 20 miljoen euro hebben een grotere voorkeur voor de klok van de veiling in vergelijking met kopers die een omzet hebben van meer dan 20 miljoen euro (zie tabel 56 tabellenboek kopers). Kopers die het grootste deel van de omzet uit snijbloemen halen vinden de klok een aantrekkelijker inkoopkanaal dan kopers die het grootste deel van de omzet halen uit kamer- of tuinplanten. Daarnaast valt op dat kopers die de meeste omzet halen uit kamerplanten een voorkeur hebben voor de overige inkoopkanalen (via bemiddeling van de veiling, het basistarief van de veiling en buiten de veiling om) in vergelijking met kopers die de meeste omzet genereren uit snijbloemen (zie tabel 88 tabellenboek kopers).
3.5
Overstapbereidheid en alternatieven Aan de kopers is gevraagd hoe hoog zij de kans achten dat zij overstappen naar een ander inkoopkanaal dan VBA of FloraHolland bij verschillende veranderingen bij de veiling. De resultaten zijn weergegeven in Tabel 35. Daaruit blijkt dat relatief veel kopers aangeven bereid te zijn over te stappen naar een ander inkoopkanaal dan VBA of FloraHolland indien de fysieke afhandeling op de veiling een halve dag langer duurt en indien de kwaliteit afneemt.
50
Tabel 35
De kans dat kopers overstappen naar een ander inkoopkanaal dan VBA of Flora bij de verschillende veranderingen (aantal kopers in procenten) Verandering Halve dag 5% stij-
Kans op
5% stijging
5% afname
langere fy-
ging vei-
prijs sier-
aanbod pro-
sieke afhan-
lingprovi-
teeltproduc-
ducten op
deling op de
Afname
5% afname
sie
ten
de veiling
veiling
kwaliteit
assortiment
60,4
52,8
43,1
21,9
18,4
33,0
10-20%
9,6
9,7
12,1
3,6
5,5
12,5
20-30%
7,5
7,1
11,5
6,3
4,5
8,1
30-40%
5,9
6,9
6,9
4,7
5,9
12,3
40-50%
4,7
5,7
8,7
6,3
11,5
8,9
50-60%
5,3
6,5
8,3
10,7
12,3
8,1
60-70%
1,8
2,6
3,0
6,1
6,7
5,7
70-80%
1,0
1,4
1,8
9,7
8,7
4,5
80-90%
0,2
1,2
1,6
9,5
8,7
2,6
90-100%
3,5
6,1
3,2
21,1
17,8
4,3
totaal
100
100
100
100
100
100
n
508
506
506
506
506
506
een overstap
0-10%
Bron: EIM, 2007.
De exporterende groothandelaren zijn, vergeleken met bloemisten, meer geneigd om over te stappen naar een ander inkoopkanaal dan VBA of FloraHolland indien de prijs van sierteeltproducten met 5% stijgt. Verder is een groter deel van de lijnrijders bereid over te stappen op een ander inkoopkanaal indien het assortiment met 5% afneemt vergeleken met bloemisten (zie tabel 26 tabellenboek kopers). Zeer grote kopers in termen van omzet (meer dan 20 miljoen euro) zijn meer geneigd over te stappen dan kopers die een kleinere omzet hebben indien de prijs van sierteeltproducten met 5% stijgt en indien de fysieke afhandeling op de veiling een halve dag langer duurt (zie tabel 57 tabellenboek kopers). Kopers die de meeste omzet halen uit kamerplanten zijn meer geneigd over te stappen dan kopers die de meeste omzet halen uit snijbloemen indien de prijs van sierteeltproducten met 5% stijgt. Kopers die de meeste omzet halen uit tuinplanten zijn eerder geneigd over te stappen als het aanbod van producten op de veiling met 5% afneemt in vergelijking met kopers van snijbloemen (zie tabel 89 tabellenboek kopers). Kopers die de vragenlijst anoniem hebben ingevuld zijn eerder bereid over te stappen op een ander inkoopkanaal van VBA of FloraHolland dan niet-anonieme invullers van de vragenlijst indien het assortiment met 5% afneemt (zie tabel 153 tabellenboek kopers).
51
A l t e r n a t ie ve n vo o r V B A e n F l or a Aan de kopers die hebben aangegeven dat de kans op een overstap naar een ander inkoopkanaal dan de VBA of FloraHolland bij een van de hiervoor genoemde veranderingen hoger is dan 10% is vervolgens gevraagd welke inkoopkanalen zij dan als alternatief zien (zie Tabel 36). Als belangrijkste alternatief voor VBA of FloraHolland wordt de rechtstreekse inkoop in Nederland genoemd.
Tabel 36
Aantal kopers dat de verschillende kanalen als een alternatief voor VBA of Flora ziet (in procenten), n=437 1
Alternatief
%
Inkoop via andere veilingen in Nederland
47
Inkoop via andere veilingen in het buitenland
22
Inkoop via internetveilingen
30
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in Nederland
74
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in het bui-
37
tenland 1
Deze vraag is alleen gesteld aan de kopers die bij een van de veranderingen uit Tabel 35 aangegeven hebben dat de kans groter is dan 10%.
Bron: EIM, 2007.
Naarmate bedrijven groter worden (qua omzet) wordt de inkoop via andere veilingen in Nederland minder als alternatief gezien, terwijl rechtstreekse inkoop in Nederland en in het buitenland juist meer als alternatieven worden gezien (zie tabel 58 tabellenboek kopers). Kopers van snijbloemen (32%) zien internetveilingen meer als alternatief dan kopers van kamerplanten (18%) en kopers van tuinplanten (24%). Aan de andere kant zien kopers van kamerplanten en tuinplanten rechtstreekse inkoop in Nederland en in het buitenland juist meer als alternatieven dan de kopers van snijbloemen (zie tabel 90 tabellenboek kopers). Buitenlandse kopers zien buitenlandse veilingen en rechtstreekse inkoop in het buitenland meer als alternatief dan Nederlandse kopers (zie tabel 122 tabellenboek kopers).
B u i t e n l a n d se a l te r n a t i e v e n Aan de kopers die een buitenlands kanaal als alternatief voor VBA of FloraHolland hebben genoemd, is gevraagd welke landen dan worden gezien als alternatief. Uit Tabel 37 blijkt dat 64% van de kopers (die het buitenland als alternatief zien) Duitsland als alternatief inkoopkanaal voor Nederland ziet. Overige landen worden door minder dan 50% van deze kopers als alternatief afzetkanaal genoemd.
52
Tabel 37
Aantal kopers dat een bepaald land als alternatief kanaal noemt (in procenten, meerdere antwoorden mogelijk), n=208 1
Land
%
Duitsland
64
België
37
Kenia
35
Israël
34
Ecuador
33
Spanje
30
Colombia
25
Denemarken
25
Zimbabwe
20
Frankrijk
20
Groot-Brittannië
6
Dubai
3
Anders 1
24
Deze vraag is alleen gesteld aan de kopers die bij de alternatieve kanalen in Tabel 36 een buitenlands kanaal hebben aangegeven.
Bron: EIM, 2007.
Verder weg gelegen landen (Colombia, Ecuador, Israël, Kenia, Zimbabwe) worden door de grotere kopers meer als alternatief gezien dan door de kleinere kopers (zie tabel 59 tabellenboek kopers). Verder weg gelegen landen (Colombia, Ecuador, Israël, Kenia, Zimbabwe) worden over het algemeen door de kopers van snijbloemen meer als alternatief gezien dan door de kopers van kamer- en tuinplanten. Voor de Europese landen zien we in grote lijnen het tegengestelde (zie tabel 91 tabellenboek kopers). Ten slotte blijken de Nederlandse kopers in grote lijnen de verder weg gelegen landen meer als alternatief te noemen dan de buitenlandse kopers (zie tabel 123 tabellenboek kopers).
V e r w a c h te o n t w i k k e l ing a a n d e e l r e c h ts t r e e k se i n k o o p b ui t e n de ve i ling om Meer dan 50% van de kopers verwacht dat het aandeel van de rechtstreekse inkopen buiten de veiling om als percentage van de totale inkoop sterk tot licht zal groeien.
53
Tabel 38
Toekomstverwachting ten aanzien van de ontwikkeling van het aandeel van rechtstreekse inkoop buiten de veiling om in de totale inkoop (in procenten), n=449
% Sterk groeien
11
Licht groeien
41
Nagenoeg gelijk blijven
44
Licht afnemen
3
Sterk afnemen
1
Totaal
100
Bron: EIM, 2007.
Cash & carry-kopers, commissionairs en exporterende en overige groothandelaren hebben een positievere toekomstverwachting ten aanzien van het aandeel van de rechtstreekse inkopen buiten de veiling om als percentage van de totale inkoop vergeleken met andere typen kopers (zie tabel 29 tabellenboek kopers). Hoe hoger de omzet, des te positiever de koper is over de toekomstverwachting met betrekking tot het aandeel van de rechtstreekse inkoop buiten de veiling om als percentage van de totale inkoop (zie tabel 60 tabellenboek kopers).
O v e r s t a p k os t e n Aan de kopers is gevraagd welke kosten ze zouden moeten maken en welke moeite ze zouden moeten doen om producten die ze via de veiling inkopen geheel of voor een groter deel via andere kanalen dan de veiling in te kopen. De antwoorden van de kopers zijn gecategoriseerd. Ongeveer 16% van degenen die een antwoord hebben gegeven (n=49) gaf aan dat een overstap geen of weinig extra kosten en moeite met zich mee zou brengen. Circa 41% gaf aan dat in zijn algemeenheid de kosten en moeite zouden toenemen. Circa 33% noemde aspecten op het gebied van logistiek (extra logistieke kosten en transportkosten). Circa 12% gaf aan dat er eigenlijk geen alternatief voor de veiling is.
Kosten van de veiling De gemiddelde veilingkosten van de kopers als percentage van de totale bedrijfskosten bedragen 13% (n=451). Er zijn geen significante verschillen gevonden tussen de onderscheiden groepen kopers.
R e d e n e n om n i e t o ve r t e st a p p e n n a a r a n de r k a n a a l d a n d e ve i l i n g Aan de kopers die alle producten via de veiling inkopen is gevraagd of er andere redenen dan kostenaspecten zijn om niet over te stappen naar een ander kanaal. Daarop hebben 34 respondenten een antwoord gegeven met redenen als gemak, assortiment, betrouwbaarheid, tijd, logistiek, etc.
54
3.6
Inkoop via de veiling R e d e n e n om i n te k o pe n vi a d e ve i l i n g Aan kopers is gevraagd wat de belangrijkste redenen zijn om via de veiling in te kopen. Bijna 380 kopers hebben deze vraag beantwoord. De meest genoemde redenen kunnen als volgt worden gecategoriseerd: − het aanbod, het assortiment en de centrale inkoop (59% van de kopers die een of meer redenen hebben genoemd), − de prijsvorming (36%), − de logistiek en de snelheid (29%), − de kwaliteit en de versheid (24%), − het gemak (21%).
S i t u a t ie s wa a r i n ge b r ui k m a k i n g va n d e ve i l ing n i e t m e e r i n t e r e s s a n t i s Aan de kopers is vervolgens gevraagd bij welke situaties gebruikmaking van de veiling niet meer interessant is. Bijna 340 kopers hebben deze vraag beantwoord. De meest genoemde situaties kunnen als volgt worden gecategoriseerd: − minder aanbod en minder assortiment (22% van de kopers die een of meer situaties hebben genoemd), − mindere logistiek, minder snel (17%), − grotere partijen moeten kopen, minder aandacht voor de kleinere koper (14%), − mindere kwaliteit van de producten (11%), − hogere prijzen (9%), − als de veiling op de stoel van de groothandel of exporteur gaat zitten (6%), − als er andere interessante kanalen zijn (4%).
55
BIJLAGE I
Responsverantwoording
Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van de adressenbestanden van VBA en FloraHolland. Via het Productschap Tuinbouw zijn nog eens circa 350 adressen aangeschreven van bedrijven die geen sierteeltproducten (zouden) afzetten via de veilingen FloraHolland en VBA. De adressenbestanden zijn per veiling aangeleverd. Adressen van telers van bloemen en van planten zijn gescheiden opgeleverd. Hetzelfde is het geval geweest voor kopers van bloemen en van planten. Per veiling hebben wij dus vier bestanden ontvangen. Bij het opzetten van het onderzoek is er rekening mee gehouden dat telers van bloemen ook planten kunnen telen (en vice versa) én dat telers ook kopers kunnen zijn. Als de bestanden gekoppeld worden blijken alle combinaties ook voor te komen. Met het oog op de korte veldwerkperiode is een maximale inspanning gedaan om telers en kopers te bereiken. Alle adressen met een e-mailadres zijn tot twee keer toe per e-mail benaderd. Als bij één bedrijf meer dan één uniek e-mailadres is aangetroffen, dan zijn alle adressen benaderd. In de e-mails en brieven zijn unieke inlognamen genoemd. Per inlognaam kon maar één keer de vragenlijst worden ingevuld. In totaal zijn 14.760 bedrijven benaderd waarvan 7.240 per email. Belgische relaties zonder e-mailadres zijn samen met de Nederlandse telers zonder e-mailadres per post uitgenodigd. Op deze manier zijn ruim 6.620 relaties per post uitgenodigd. De niet-Belgische buitenlandse relaties zijn indien een faxnummer beschikbaar was per fax benaderd met een oproep de vragenlijst in te vullen. Dit is bij circa 900 bedrijven het geval. Sommige bedrijven hebben verschillende uitnodigingen ontvangen: per post en/of per e-mail. Dat is voorgekomen bij bedrijven die verschillende producten leveren en/of kopen. Meestal zijn dit ook bedrijven met verschillende klantnummers. Het gaat om een relatief klein aantal bedrijven. Achteraf zijn de adressenbestanden meer in detail bewerkt. Contacten die niet in het bestand thuishoren, zoals interne contacten van de veilingen zelf en expediteurs, zijn hierbij geëlimineerd. Bij de telers bestaat het bestand uit 10.863 bedrijven. Bij de kopers gaat het om 3.725 unieke bedrijven. De bestanden zijn vervolgens naast de enquêtedataset gelegd om de respons te ontdubbelen. Enkele bedrijven hebben de vragenlijst namelijk twee keer ingevuld. Het gaat om 11 bedrijven in totaal. Hierbij hebben wij de in de tijd tweede invulling verwijderd tenzij een bedrijf twee verschillende contactpersonen heeft voor de verschillende producten, bijvoorbeeld één voor planten en één voor bloemen. Er is geen enkel bedrijf dat de vragenlijst meer dan twee keer heeft ingevuld. Het invullen van de koperslijst en de telerslijst door eenzelfde bedrijf is ook voorgekomen. Op grond van de aangeleverde adressenbestanden is dit ook juist gebleken: de betreffende bedrijven zijn ook teler én koper.
57
De vragenlijst is in het Nederlands en in het Engels aangeboden aan de relaties. De Nederlandstalige lijst was beschikbaar via www.eim.nl/veilingen, de Engelstalige lijst via www.eim.nl/auctions. Na het opstarten van deze website kon de respondent kiezen uit de telerslijst en de koperslijst. Bij het Engelstalige scherm kon de respondent bovendien doorschakelen naar de Nederlandse site. Ongeveer de helft van de buitenlandse relaties heeft gebruikgemaakt van de Nederlandstalige vragenlijst. Op verzoek van deelnemers zijn circa 70 vragenlijsten per post of fax toegezonden. Hiervan zijn 13 telers- en 8 kopersvragenlijsten op tijd terugontvangen en ook verwerkt in de dataset. Het veldwerk is afgesloten op 15 juni 2007. De telerslijst is door 2.112 Nederlandse bedrijven en 112 buitenlandse bedrijven opgestart. Na ontdubbeling en het verwijderen van bedrijven die slechts enkele vragen (=minder dan 4 vragen) hebben beantwoord, blijft een dataset over met 1.995 bruikbare respondenten. Bij de telers hebben 1.681 bedrijven alle vragen tot aan het blok met de vignettentest-vragen beantwoord en 1.559 bedrijven hebben de vragenlijst helemaal afgerond. Bij de kopers hebben 735 Nederlandse bedrijven en 40 buitenlandse bedrijven de vragenlijst gestart. Na ontdubbelen en het verwijderen van bedrijven die slechts enkele vragen (=minder dan 4 vragen) hebben beantwoord, blijven er 718 respondenten over. Van de kopers hebben 537 bedrijven de lijst tot aan het blok met de vingnettentest-vragen beantwoord en 494 kopers hebben alle vragen beantwoord. Gezien de lengte van de vragenlijst én de korte doorlooptijd van het onderzoek is zeker sprake van een succesvolle veldwerkactie. In Tabel 39 en Tabel 40 zijn responsoverzichten voor respectievelijk de telers en de kopers opgenomen. Tabel 39
Responsoverzicht telers
Nederland
Buitenland
Totaal
1.995
Aantal telers Deelnemers onderzoek
1.901
94
Niet-deelnemers
7.113
1.755
8.868
Totaal
9.014
1.849
10.863
Deelnemers onderzoek
1.107
27
1.134
Niet-deelnemers
2.489
202
2.692
Totaal
3.596
230
3.826
21,1%
5,1%
18,4%
Omzet telers via de veiling (opgave veilingen in mln euro)
Respons in % aantal telers Respons per omzetklasse 0-100.000 euro
12,1%
100.000-500.000 euro
18,4%
500.000-1.000.000 euro
23,3%
1.000.000-2.500.000 euro
28,1%
Meer dan 2.500.000 euro
34,5%
Respons in % omzet via de veiling
58
30,7%
12,1%
29,6%
*
Nederland
Buitenland
Totaal
Respons in % lidmaatschap
24,2%
12,6%
23,4%
Respons in % VBA
20,1%
3,8%
15,6% *
Respons in % FloraHolland
20,1%
6,0%
15,1% *
Respons in % gastzenders
22,1%
2,0%
21,8%
Respons in % contractzenders
15,2%
3,8%
12,8%
Respons in % losse zenders
11,8%
5,4%
9,2%
Nederland
Buitenland
Totaal
180 bedrijven zijn zowel bij VBA als FloraHolland actief
Tabel 40
Responsoverzicht kopers
Aantal kopers Deelnemers onderzoek
687
31
718
Niet-deelnemers
2.421
586
3.007
Totaal
3.108
617
3.725
Deelnemers onderzoek
1.585
23
1.608
Niet-deelnemers
1.976
174
2.150
Totaal
3.561
197
3.758
22,1%
5,0%
19,1%
Omzet kopers via veiling ingekocht (opgave veilingen in mln. euro)
Respons in % aantal kopers Respons per omzetklasse
*
0 – 500.000
16,1%
500.000 – 1.000.000
21,6%
1.000.000 – 5.000.000
27,1%
5.000.000 – 10.000.000
39,2%
10.000.000 – 20.000.000
47,9%
Meer dan 20.000.000
72,7%
Respons in % omzet via veiling
44,5%
11,9%
42,8%
Respons in % VBA
21,2%
7,2%
18,6% *
Respons in % Flora Holland
26,3%
10,2%
25,1% *
101 bedrijven zijn zowel bij VBA als FloraHolland actief
59
BIJLAGE II
Vragenlijst telers
In deze bijlage zijn zo veel mogelijk de vragen uit de internetenquête voor de telers weergegeven. De presentatiewijze die op het internet is gebruikt is hier niet volledig weergegeven (dit is ook niet mogelijk). Ook routings e.d. zijn in deze bijlage buiten beschouwing gelaten. Daarnaast zijn voor de vignettentest in de internetenquête acht sets van tien vragen (‘kaartjes’) gebruikt. In deze bijlage is slechts een van deze sets weergegeven
Vragenlijst telers De veilingen FloraHolland en Bloemenveiling Aalsmeer hebben bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) een verzoek ingediend tot het aangaan van een fusie. Om de mogelijke gevolgen van deze fusie te kunnen beoordelen voert de NMa een gedetailleerde studie uit. Een belangrijk onderdeel daarvan zijn de gevolgen die afnemers en leveranciers verwachten van deze fusie. Daarvoor is deze vragenlijst ontwikkeld. De NMa moet binnen korte tijd een uitspraak doen over het fusievoornemen. Het is daarom van groot belang dat u de vragenlijst invult op korte termijn. Hoe is uw omzet sierteeltproducten verdeeld in procenten over de volgende groepen? Snijbloemen
…………………………
Kamerplanten
…………………………
Tuinplanten
…………………………
Welke snijbloemen teelt u?
Alstroemeria
Hippeastrum
Anthurium
Hydrangea
Chrysanthemum
Hypericum
Cymbidium
Lilium
Dianthus
Paeonia
Eustoma russellianum
Rosa
Freesia
Solidago
Gerbera
Tulipa
Gypsophila
Zantedeschia
Helianthus
Overig
Welke kamerplantenteelt u?
Anthurium
Hydrangea
Begonia
Kalanchoe
Bromelia
Narcissus
Calathea
Nolina
Chrysalidocarpus lutesc.
Phalaenopsis
Chrysanthemum
Rhododendron
Cymbidium
Rosa
Dracaena
Saintpaulia
Euphorbia
Spathiphyllum
Ficus
Zamioculcas
Hedera
Overig
Hyacinthus
61
Bent u lid van een veilingcoöperatie?
Ja
Nee
Van welke veilingcoöperatie bent u lid?
Bloemenveiling Aalsmeer
FloraHolland
Veiling Vleuten
Veiling Oost-Nederland
Bent u lid van een telersvereniging?
Nee,
Ja, namelijk :
Wilt u de postcodes invullen van de vestigingen (locaties) van uw bedrijf in Nederland? U hoeft alleen de cijfers in te vullen. Vestiging 1
…………………………
Vestiging 2
…………………………
Vestiging 3
…………………………
Vestiging 4
…………………………
Hoeveel Fte's (medewerkers omgerekend naar voltijdkrachten) werken er bij uw bedrijf bij een normale bezetting en hoeveel in het hoogseizoen? Normaal
…………………………
Hoogseizoen
…………………………
Wat was uw omzet in sierteeltproducten in 2006?
0 – 100.000 euro
100.000 – 500.000 euro
500.000 – 1.000.000 euro
1.000.000 – 2.500.000 euro
Meer dan 2.500.000 euro
Hoe heeft de omzet zich de laatste drie jaar ontwikkeld?
Gestegen
Ongeveer gelijk gebleven
Gedaald
Met hoeveel procent is de omzet de afgelopen drie jaar veranderd? …………………………%
62
Welk deel (in procenten) van uw omzet heeft u afgezet via de onderstaande kanalen in 2006? Wilt u ook aangeven in welke mate de afzet via deze kanalen de laatste drie jaar is veranderd? In-
Kanaal
verandering
koop
++
+
0
-
--
Klok Bloemenveiling Aalsmeer
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
Klok FloraHolland
Actieve bemiddeling FloraHolland
Basistarief FloraHolland
Klok overige Nederlandse veilingen
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
Klok veilingen in andere landen
Bemiddeling veilingen in andere landen
Internetveilingen
Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veiling in NL)
Rechtstreekse afzet (zonder tussenkomst veilingen buiten-
%
land) Afzet via agenten of telersverenigingen
Wat is de reden dat uw afzet via bepaalde kanalen is gegroeid en bij andere juist gedaald?
Voor welk deel van uw afzet via de klok zijn ook andere kanalen goede alternatieven? …………………% Hoe belangrijk zijn de volgende kenmerken bij uw keuze voor een bepaald afzetkanaal? Wilt u de genoemde kenmerken daarvoor in een rangorde zetten? 1 is voor u daarbij het belangrijkste kenmerk, 7 is van de onderstaande kenmerken voor u het minst belangrijk. Rang 1 tot 7 Kosten afzetkanaal (bijvoorbeeld omzetprovisie) Prijs die u ontvangt voor het product De omvang van de vraag in het afzetkanaal Betalingszekerheid Logistiek gemak/snelheid van de fysieke afhandeling Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau Kosten van aanvullende diensten (fust, opslag, e.d.) Is er naast de eerdergenoemde kenmerken nog een ander kenmerk van een inkoopkanaal waarop u uw keuze baseert?
Nee
Ja, namelijk :
63
Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de kosten van het afzetkanaal? Wilt u de kanalen in een rangorde zetten met een 1 voor het aantrekkelijkste kanaal en een 4 voor het minst aantrekkelijke kanaal? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de prijs die u ontvangt voor het product? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de omvang van de vraag? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de betalingszekerheid? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om het logistieke gemak? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om
64
Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om kosten van de aanvullende diensten? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om De volgende vragen gaan over omstandigheden die voor u mogelijk een aanleiding zijn om een andere manier van handelen dan via Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland te overwegen. Hierbij dient u er steeds van uit te gaan dat er aan de alternatieve kanalen niets verandert. Stel de veilingprovisie stijgt met 5% (bijvoorbeeld van 1,00% naar 1,05%), hoe groot schat u dan de kans dat u overstapt naar een ander afzetkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de prijs van de sierteeltproducten die u krijgt op de veiling daalt met 5%, hoe groot schat u dan de kans dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de vraag op de veiling naar uw producten daalt met 5%, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de kosten van aanvullende diensten stijgen met 5%, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de snelheid van de fysieke afhandeling van de transactie op de veiling duurt een halve dag langer dan nu, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
65
Stel u moet voortaan zelf de financiële afwikkeling van uw transacties regelen, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Welke andere afzetkanalen komen in aanmerking als u overweegt over te stappen op een ander kanaal dan de Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? (meerdere antwoorden mogelijk)
Verkoop via andere veilingen in Nederland
Verkoop via andere veilingen in het buitenland
Verkoop via internetveilingen
Rechtstreekse verkoop (zonder tussenkomst veiling) in Nederland
Rechtstreekse verkoop (zonder tussenkomst veiling) in het buitenland
Welke landen komen in aanmerking als u een overstap overweegt naar een buitenlands verkoopkanaal? (meerdere antwoorden mogelijk)
België
Rusland
Duitsland
Groot-Brittannië
Frankrijk
Verenigde Staten
Italië
Anders, nl.
Welke productgroepen zet u af via het basistarief van de veiling? Snijbloemen
Alstroemeria
Hippeastrum
Anthurium
Hydrangea
Chrysanthemum
Hypericum
Cymbidium
Lilium
Dianthus
Paeonia
Eustoma russellianum
Rosa
Freesia
Solidago
Gerbera
Tulipa
Gypsophila
Zantedeschia
Helianthus
Overig
Kamerplanten
66
Anthurium
Hydrangea
Begonia
Kalanchoe
Bromelia
Narcissus
Calathea
Nolina
Chrysalidocarpus lutesc.
Phalaenopsis
Chrysanthemum
Rhododendron
Cymbidium
Rosa
Dracaena
Saintpaulia
Euphorbia
Spathiphyllum
Ficus
Zamioculcas
Hedera
Overig
Hyacinthus
Verwacht u dat uw afzet via het basistarief in de toekomst toe- of afneemt?
Sterke toename
Lichte toename
Blijft gelijk
Lichte daling
Sterke daling
Wat is uw toekomstverwachting omtrent de ontwikkeling van het aandeel van rechtstreekse verkoop buiten de veiling om in uw totale verkoop?
Sterk groeien
Licht groeien
Nagenoeg gelijk blijven
Licht afnemen
Sterk afnemen
Wat voor kosten zou u moeten maken en welke moeite zou u moeten doen om uw producten (die u nu via de veiling verkoopt) voor een deel of geheel via andere kanalen dan de veiling te verkopen?
Heeft u de kosten van zo'n overstap wel eens berekend?
Ja, ze bedragen circa ………………………………
Nee
Welk deel (in procenten) van uw totale bedrijfskosten bestaat uit de kosten die u aan de veiling betaalt? Onder veilingkosten vallen: -
contributie/inschrijfgeld
-
veilprovisie
-
karheffing
-
partijheffing
-
basispakket bemiddeling
-
servicepakket bemiddeling
-
administratieheffing
-
stapelwagens
-
Deense containers
antwoord:…………………%
Zijn er naast kostenaspecten redenen voor u om niet van andere afzetkanalen dan de veiling gebruik te maken?
Ja, namelijk : ………………………………………………
Nee
Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om lid te zijn van een veiling?
67
In welke situatie(s) is het gebruikmaken van een veiling voor u niet meer interessant?
In het navolgende wordt u gevraagd een afweging te maken tussen verschillende situaties die betrekking hebben op afzetkanalen. Er wordt telkens een aantal afzetmogelijkheden naast elkaar gezet. We vragen u zich voor te stellen dat er zich een verandering ten opzichte van de huidige situatie voordoet bij deze afzetmogelijkheden. Deze veranderingen vinden plaats in: - de transactiekosten - de betalingszekerheid - de gemiddelde transactieprijs van het gekochte product - het distributiekanaal U kunt deze veranderingen dan tegen elkaar afwegen en de mogelijkheid kiezen die voor u het meest aantrekkelijk is. Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Veiling Aalsmeer, via klok, transactiekosten +7,5%, zekerheid betaling, prijs -2,5% Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +5%, geen zekerheid betaling, prijs +5%
Overige NL veilingen, actieve bemiddeling, transactiekosten +10%, zekerheid betaling, prijs gelijk
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
FloraHolland, basistarief, transactiekosten gelijk, zekerheid betaling, prijs +2,5%
Veiling buitenland, actieve bemiddeling, transactiekosten +7,5%, geen zekerheid betaling, prijs +5%
Internetveiling, transactiekosten +2,5%, geen zekerheid betaling, prijs -5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Rechtstreeks zonder veiling, buitenland, transactiekosten +5%, zekerheid betaling, prijs -5%
Veiling buitenland, via klok, transactiekosten +10%, geen zekerheid betaling, prijs +2,5%
Veiling Aalsmeer, basistarief, transactiekosten +2,5%, geen zekerheid betaling, prijs gelijk
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +2,5%, zekerheid betaling, prijs +2,5%
Internetveiling, transactiekosten gelijk, zekerheid betaling, prijs -2,5%
FloraHolland, via klok, transactiekosten +5%, geen zekerheid betaling, prijs gelijk
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
FloraHolland, basistarief, transactiekosten +10%, zekerheid betaling, prijs +5%
Rechtstreeks zonder veiling, buitenland, transactiekosten +7,5%, geen zekerheid betaling, prijs +5%
Overige NL veilingen, actieve bemiddeling, transactiekosten gelijk, geen zekerheid betaling, prijs 2,5%
68
Geen van bovenstaande
Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Overige NL veilingen, via klok, transactiekosten +2,5%, zekerheid betaling, prijs +5%
Veiling Aalsmeer, actieve bemiddeling, transactiekosten +5%, geen zekerheid betaling, prijs +2,5%
Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +10%, geen zekerheid betaling, prijs -2,5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +10%, geen zekerheid betaling, prijs 2,5%
Veiling buitenland, via klok, transactiekosten gelijk, zekerheid betaling, prijs -5%
Veiling Aalsmeer, basistarief, transactiekosten +5%, zekerheid betaling, prijs +5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Internetveiling, transactiekosten +10%, geen zekerheid betaling, prijs +2,5% Rechtstreeks zonder veiling, in buitenland, transactiekosten gelijk, geen zekerheid betaling, prijs gelijk
FloraHolland, actieve bemiddeling, transactiekosten +2,5%, zekerheid betaling, prijs -5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
FloraHolland, basistarief, transactiekosten +7,5%, geen zekerheid betaling, prijs -2,5%
Veiling buitenland, actieve bemiddeling, transactiekosten +5%, zekerheid betaling, prijs gelijk
Overige NL veilingen, via klok, transactiekosten gelijk, geen zekerheid betaling, prijs +5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Veiling Aalsmeer, basistarief, transactiekosten +10%, geen zekerheid betaling, prijs -5%
Rechtstreeks zonder veiling, in buitenland, transactiekosten +2,5%, zekerheid betaling, prijs -2,5%
Internetveiling, transactiekosten +7,5%, zekerheid betaling, prijs +2,5%
Geen van bovenstaande
69
BIJLAGE III
Vragenlijst kopers
In deze bijlage zijn zo veel mogelijk de vragen uit de internetenquête voor de kopers weergegeven. De presentatiewijze die op het internet is gebruikt is hier niet volledig weergegeven (dit is ook niet mogelijk). Ook routings e.d. zijn in deze bijlage buiten beschouwing gelaten. Daarnaast zijn voor de vignettentest in de internetenquête acht sets van tien vragen (‘kaartjes’) gebruikt. In deze bijlage is slechts een van deze sets weergegeven
Vragenlijst kopers De veilingen FloraHolland en Bloemenveiling Aalsmeer hebben bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) een verzoek ingediend tot het aangaan van een fusie. Om de mogelijke gevolgen van deze fusie te kunnen beoordelen voert de NMa een gedetailleerde studie uit. Een belangrijk onderdeel daarvan zijn de gevolgen die afnemers en leveranciers verwachten van deze fusie. Daarvoor is deze vragenlijst ontwikkeld. De NMa moet binnen korte tijd een uitspraak doen over het fusievoornemen. Het is daarom van groot belang dat u de vragenlijst invult op korte termijn. Wat voor type koper bent u? (meerdere antwoorden mogelijk)
Bloemist
Cash & Carry
Commissionair
Exporterende groothandel
Groothandel overig
Lijnrijder
Tuincentrum
Anders, nl : …………………………..
Hoe is uw omzet sierteeltproducten verdeeld in procenten over de volgende groepen? Snijbloemen
…………………………
Kamerplanten
…………………………
Tuinplanten
…………………………
Koopt u meer dan 10 hoofdproducten in de categorie 'snijbloemen'?
ja
nee
Welke snijbloemen koopt u in?
Alstroemeria
Hippeastrum
Anthurium
Hydrangea
Chrysanthemum
Hypericum
Cymbidium
Lilium
Dianthus
Paeonia
Eustoma russellianum
Rosa
Freesia
Solidago
Gerbera
Tulipa
Gypsophila
Zantedeschia
Helianthus
Overig
71
Koopt u meer dan 10 hoofdproducten in de categorie 'kamerplanten'?
ja
nee
Welke kamerplanten koopt u in?
Anthurium
Hydrangea
Begonia
Kalanchoe
Bromelia
Narcissus
Calathea
Nolina
Chrysalidocarpus lutesc.
Phalaenopsis
Chrysanthemum
Rhododendron
Cymbidium
Rosa
Dracaena
Saintpaulia
Euphorbia
Spathiphyllum
Ficus
Zamioculcas
Hedera
Overig
Hyacinthus
Weet niet
Wilt u de postcodes invullen van de vestigingen (locaties) van uw bedrijf in Nederland? U hoeft alleen de cijfers in te vullen. Vestiging 1
…………………………
Vestiging 2
…………………………
Vestiging 3
…………………………
Vestiging 4
…………………………
Vestiging 5
…………………………
Vestiging 6
…………………………
Hoeveel Fte's (medewerkers omgerekend naar voltijdkrachten) werken er bij uw bedrijf bij een normale bezetting en hoeveel in het hoogseizoen? Normaal
…………………………
Hoogseizoen
…………………………
Wat was uw omzet in sierteeltproducten in 2006?
0 – 500.000 euro
500.000 – 1.000.000 euro
1.000.000 – 5.000.000 euro
5.000.000 – 10.000.000 euro
10.000.000 – 20.000.000 euro
Meer dan 20.000.000 euro
Weet niet
Hoe heeft de omzet zich de laatste drie jaar ontwikkeld?
Gestegen
Ongeveer gelijk gebleven
Gedaald
Met hoeveel procent is de omzet de afgelopen drie jaar veranderd? …………………………
72
Wat was de inkoopwaarde in euro’s van uw producten in 2006? Snijbloemen
…………………………
Kamerplanten
…………………………
Tuinplanten
…………………………
Welk deel (in procenten) koopt u in op eigen risico en welk deel op bestelling?
Voor eigen risico
Bestelling
Welk deel (in procenten) van uw inkoop van snijbloemen heeft u betrokken via de onderstaande kanalen in 2006? Wilt u ook aangeven in welke mate de inkopen via deze kanalen de laatste drie jaar zijn veranderd? Inkoop
Kanaal
%
verandering ++
+
0
-
--
Klok Bloemenveiling Aalsmeer
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
Klok FloraHolland
Actieve bemiddeling FloraHolland
Basistarief FloraHolland
Klok overige Nederlandse veilingen
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
Klok veilingen in andere landen
Bemiddeling veilingen in andere landen
Internetveilingen
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling in NL)
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen buiten-
land) Inkoop via commissionair
Wat is de reden dat uw inkoop van snijbloemen via bepaalde kanalen is gegroeid en bij andere juist gedaald?
73
Welk deel (in procenten) van uw inkoop van kamerplanten en/of tuinplanten heeft u betrokken via de onderstaande kanalen in 2006? Wilt u ook aangeven in welke mate de inkopen via deze kanalen de laatste drie jaar zijn veranderd? Inkoop
Kanaal
%
verandering ++
+
0
-
--
Klok Bloemenveiling Aalsmeer
Actieve bemiddeling Bloemenveiling Aalsmeer
Basistarief Bloemenveiling Aalsmeer
Klok FloraHolland
Actieve bemiddeling FloraHolland
Basistarief FloraHolland
Klok overige Nederlandse veilingen
Bemiddeling overige Nederlandse veilingen
Klok veilingen in andere landen
Bemiddeling veilingen in andere landen
Internetveilingen
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling in NL)
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veilingen buiten-
land) Inkoop via commissionair
Wat is de reden dat uw inkoop van kamerplanten en/of tuinplanten via bepaalde kanalen is gegroeid en bij andere juist gedaald?
Voor welk deel (in procenten) van uw inkoop via de klok zijn ook andere kanalen goede alternatieven? …………………% Hoe belangrijk zijn de volgende kenmerken bij uw keuze voor een bepaald inkoopkanaal? Wilt u de genoemde kenmerken daarvoor in een rangorde zetten? 1 is voor u daarbij het meest belangrijke kenmerk, daarna komt 2 enzovoort, 7 is van de onderstaande kenmerken voor u het minst belangrijk. Rang 1 tot 7 Kosten inkoopkanaal (bijvoorbeeld omzetprovisie) Prijs die u betaalt voor het product De omvang van het aanbod in het inkoopkanaal Kwaliteit van het product Logistiek gemak/snelheid van de fysieke afhandeling Inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau De breedte van het assortiment Is er naast de eerdergenoemde kenmerken nog een ander kenmerk van een inkoopkanaal waarop u uw keuze baseert?
74
Nee
Ja, namelijk :
Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de kosten van het inkoopkanaal? Wilt u de kanalen in een rangorde zetten met een 1 voor het aantrekkelijkste kanaal en een 4 voor het minst aantrekkelijke kanaal? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de prijs die u betaalt voor het product? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de omvang van het aanbod? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de kwaliteit van het product? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om het logistieke gemak? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de inzichtelijkheid en voorspelbaarheid van het prijsniveau? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om
75
Hoe scoren de verschillende kanalen als het gaat om de breedte van het assortiment? Rang 1 tot 4 Via de klok van de veiling Via bemiddeling van de veiling Via basistarief van de veiling Buiten de veiling om De volgende vragen gaan over omstandigheden die voor u mogelijk een aanleiding zijn om een andere manier van handelen dan via Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland te overwegen. Hierbij dient u er steeds van uit te gaan dat er aan de alternatieve kanalen niets verandert. Stel de omzetprovisie van de veiling stijgt met 5% (bijvoorbeeld van 1,00% naar 1,05%), hoe groot schat u dan de kans dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de prijs van de sierteeltproducten op de veiling stijgt met 5%, hoe groot schat u dan de kans dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel het aanbod op de veiling neemt af met 5%, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de snelheid van de fysieke afhandeling van de transactie op de veiling duurt een halve dag langer dan nu, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de kwaliteit van de sierteeltproducten die u inkoopt op de veiling neemt af, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland?
76
0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Stel de breedte van het assortiment op de veiling neemt 5% af, hoe groot schat u dan de kans in dat u overstapt naar een ander inkoopkanaal dan Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? 0-10%
10-20%
20-30%
30-40%
40-50%
50-60%
60-70%
70-80%
80-90%
90-100%
Welke andere inkoopkanalen komen in aanmerking als u overweegt over te stappen op een ander kanaal dan de Bloemenveiling Aalsmeer of FloraHolland? (meerdere antwoorden mogelijk)
Inkoop via andere veilingen in Nederland
Inkoop via andere veilingen in het buitenland
Inkoop via internetveilingen
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in Nederland
Rechtstreekse inkoop (zonder tussenkomst veiling) in het buitenland
Welke landen komen in aanmerking als u een overstap overweegt naar een buitenlands inkoopkanaal? (meerdere antwoorden mogelijk)
België
Groot-Brittannië
Colombia
Israël
Denemarken
Kenia
Dubai
Spanje
Duitsland
Zimbabwe
Ecuador
Anders nl :
Frankrijk
Wat voor kosten zou u moeten maken en welke moeite zou u moeten doen om uw producten (die u nu via de veiling inkoopt) voor een deel of geheel via andere kanalen dan de veiling in te kopen?
Heeft u de kosten van zo'n overstap wel eens berekend?
Ja, ze bedragen circa ………………………………
Nee
Wat is uw toekomstverwachting omtrent de ontwikkeling van het aandeel van rechtstreekse inkoop buiten de veilingen om in uw totale inkoop?
Sterk groeien
Licht groeien
Nagenoeg gelijk blijven
Licht afnemen
Sterk afnemen
77
Welk deel (in procenten) van uw totale bedrijfskosten bestaat uit de kosten die u aan de veiling betaalt? Onder veilingkosten vallen: -
contributie/inschrijfgeld
-
veilprovisie
-
karheffing
-
partijheffing
-
basispakket bemiddeling
-
servicepakket bemiddeling
-
administratieheffing
-
stapelwagens
-
Deense containers
antwoord:…………………%
Zijn er naast kostenaspecten redenen voor u om niet van andere inkoopkanalen dan de veiling gebruik te maken?
Ja, namelijk : ………………………………………………
Nee
Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om via de veiling in te kopen?
In welke situatie(s) is het gebruikmaken van een veiling voor u niet meer interessant?
In het navolgende wordt u gevraagd een afweging te maken tussen verschillende situaties die betrekking hebben op afzetkanalen. Er wordt telkens een aantal afzetmogelijkheden naast elkaar gezet. We vragen u zich voor te stellen dat er zich een verandering ten opzichte van de huidige situatie voordoet bij deze afzetmogelijkheden. Deze veranderingen vinden plaats in: - de transactiekosten - de betalingszekerheid - de gemiddelde transactieprijs van het gekochte product - het distributiekanaal U kunt deze veranderingen dan tegen elkaar afwegen en de mogelijkheid kiezen die voor u het meest aantrekkelijk is. Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Veiling Aalsmeer, via klok, transactiekosten +7,5%, zekerheid kwaliteit, prijs -2,5% Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs +5%
78
Overige NL veilingen, actieve bemiddeling, transactiekosten +10%, zekerheid kwaliteit, prijs gelijk
Geen van bovenstaande
Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
FloraHolland, basistarief, transactiekosten gelijk, zekerheid kwaliteit, prijs +2,5% Veiling buitenland, actieve bemiddeling, transactiekosten +7,5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs +5%
Internetveiling, transactiekosten +2,5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs -5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Rechtstreeks zonder veiling, buitenland, transactiekosten +5%, zekerheid kwaliteit, prijs -5%
Veiling buitenland, via klok, transactiekosten +10%, geen zekerheid kwaliteit, prijs +2,5%
Veiling Aalsmeer, basistarief, transactiekosten +2,5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs gelijk
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +2,5%, zekerheid kwaliteit, prijs +2,5%
Internetveiling, transactiekosten gelijk, zekerheid kwaliteit, prijs -2,5%
FloraHolland, via klok, transactiekosten +5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs gelijk
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
FloraHolland, basistarief, transactiekosten +10%, zekerheid kwaliteit, prijs +5% Rechtstreeks zonder veiling, buitenland, transactiekosten +7,5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs +5%
Overige NL veilingen, actieve bemiddeling, transactiekosten gelijk, geen zekerheid kwaliteit, prijs -2,5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Overige NL veilingen, via klok, transactiekosten +2,5%, zekerheid kwaliteit, prijs +5%
Veiling Aalsmeer, actieve bemiddeling, transactiekosten +5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs +2,5%
Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +10%, geen zekerheid kwaliteit, prijs -2,5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Rechtstreeks zonder veiling, in Nederland, transactiekosten +10%, geen zekerheid kwaliteit, prijs -2,5%
Veiling buitenland, via klok, transactiekosten gelijk, zekerheid kwaliteit, prijs -5%
Veiling Aalsmeer, basistarief, transactiekosten +5%, zekerheid kwaliteit, prijs +5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
Internetveiling, transactiekosten +10%, geen zekerheid kwaliteit, prijs +2,5% Rechtstreeks zonder veiling, in buitenland, transactiekosten gelijk, geen zekerheid kwaliteit, prijs gelijk
FloraHolland, actieve bemiddeling, transactiekosten +2,5%, zekerheid kwaliteit, prijs -5%
Geen van bovenstaande
79
Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
FloraHolland, basistarief, transactiekosten +7,5%, geen zekerheid kwaliteit, prijs -2,5%
Veiling buitenland, actieve bemiddeling, transactiekosten +5%, zekerheid kwaliteit, prijs gelijk
Overige NL veilingen, via klok, transactiekosten gelijk, geen zekerheid kwaliteit, prijs +5%
Geen van bovenstaande Welke van onderstaande alternatieven spreekt u het meest aan?
80
Veiling Aalsmeer, basistarief, transactiekosten +10%, geen zekerheid kwaliteit, prijs -5%
Rechtstreeks zonder veiling, in buitenland, transactiekosten +2,5%, zekerheid kwaliteit, prijs -2,5%
Internetveiling, transactiekosten +7,5%, zekerheid kwaliteit, prijs +2,5%
Geen van bovenstaande