Bloed volgens Ayurveda Ondersteuning voor de Rakta Dhatu

N I E UW S B R I E F V O O R A RT S E N E N T H E R A P E UT E N

Bloed volgens Ayurveda Ondersteuning voor de Rakta Dhatu Ayurveda besteedt traditioneel veel aandacht aan de betekenis van het bloed en – in de praktijk – aan het gezond houden van het bloed. Het bloedweefsel wordt in Ayurveda ook wel aangeduid met de term Rakta Dhatu: ‘rakta’ betekent rood. Ayurveda kent de drie dosha’s vata, pitta en kapha. Soms wordt naar het bloed wel verwezen als de vierde dosha, een notie die zich in de westerse natuurgeneeskunde uiteindelijk heeft weerspiegeld in het begrip ‘sanguinisch’, afgeleid van het Latijnse woord voor bloed. Binnen de ayurvedische behandelingsmodule Pancha Karma – een combinatie van vijf reinigingsmethoden – omvatten de eerste drie daarvan de reiniging met betrekking tot respectievelijk de dosha’s kapha, pitta en vata, de vierde is voor reiniging van het hoofd, en de vijfde – Rakta Mokshana – richt zich op verwijderen van toxisch bloed. Naast de Pancha Karma methode kent Ayurveda veel kruiden met een specifiek reinigende werking op het bloed. Bekende voorbeelden daarvan zijn Nimba, Haldi, Manjistha en Amalaki. Verder zijn er tal van complexpreparaten ontwikkeld op basis van deze kruiden die door hun samenstelling nog een extra dimensie geven aan het reinigen van het bloed. Vooral het kruid Kutki neemt hierbij een belangrijke plaats in. Naast het bloedweefsel – de Rakta Dhatu – kent Ayurveda ook het begrip Rakta Vaha Srotas: het bloedsysteem. Deze Rakta Vaha Srotas vindt haar parallellen in het

Rakta Dhatu - de ayurvedische term voor het bloedweefsel

VERDER IN DEZE UITGAVE


Omschrijving en management van Rakta Dhatu
westerse begrip cardiovasculair systeem alsmede in de daarmee verbonden organen zoals lever en milt. Ook daarvoor kent Ayurveda uitstekende ondersteunende kruiden zoals Aloe vera en Tinospora cordifolia. RAKTA DHATU EN RAKTA VAHA SROTAS De Rakta Vaha Srotas is het kanaal - de gespecialiseerde ruimte - in het lichaam waardoor het Rakta-weefsel, de Rakta Dhatu, stroomt. De structuur De structuur van de Rakta Vaha Srotas bestaat uit de aderen, bloedvaten en haarvaatjes die de kanalen voor de (vloeibare) Rakta Dhatu vormen. Met andere woorden, alle vaten waar bloed doorheen stroomt. Het weefsel Het Rakta Dhatu weefsel komt het meest overeen met wat men in de modern medische wetenschap met de gevormde elementen van het bloed (in tegenstelling tot het vloeibare plasma) en dan met name de rode bloedlichaampjes aanduidt. Wanneer men bloed centrifugeert, splitst het zich in een helder plasma en een dieprode massa, die voornamelijk uit rode bloedcellen bestaat. Dat laatste komt het meest overeen met wat men in de Ayurveda als Rakta Dhatu beschouwd. Rakta betekent rood en kan worden gezien als het roodgekleurde vloeibare bindweefsel in het lichaam. De fysiologische functie De fysiologische functie van bloed is het vervoeren van zuurstof, hetgeen een noodzakelijke component is voor de verbrandingsprocessen die overal in het SPECTRUM 1



Kruiden volgens Dravyaguna Ondersteunende en opbouwende kruiden volgens de ayurvedische farmacologie. . . . . . . . . . . . . . . . . . blz. 2



Rog Nashak Voor gezond en sterk bloed . . . . . blz. 4



Gezond bloed volgens Holisan Een holistische benadering van bloedzuivering . . . . . . . . . . . . . blz. 5



Holisan Agenda – Ons actuele aanbod van workshops en seminars: microscopie, pancha karma, ayurveda en zwangerschap. . . . . . . . . . . . . . . blz. 7

lichaam plaatsvinden. Ayurvedisch gezien is zuurstof niet gelijk aan Prana, maar zuurstof is wel een van de belangrijkste dragers van Prana. De Rakta Dhatu Agni staat hier voor de transformerende kracht in de vorm van enzymatische en hormonale processen. Een specifiek voorbeeld hiervan is de ondersteunende functie van het hormoon erythropoietine bij het aanmaken van rode bloedcellen. RASA/RAKTA: PLASMA EN BLOED INÉÉN De nauwe connectie tussen Rasa en Rakta ligt voor de hand, aangezien ze gedeeltelijk – in vermengde vorm – door dezelfde anatomische structuur van de bloedvaten stromen. Ook functioneel gezien hebben beide een aantal taken gemeenschappelijk, zoals het reguleren van bloeddruk en lichaamstemperatuur. Het plasma-gedeelte van de Rasa Dhatu stroomt in feite met de Rakta Dhatu mee en wordt door de hitte in het bloed (Pitta) al voorverwarmd en gekleurd (Ranjaka Pitta). Daarmee vormt het dus als het ware een precursor voor de Rakta Dhatu. De in deze nieuwsbrief opgenomen informatie is uitsluitend bestemd voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg.

BESCHRIJVING VAN KRUIDEN TER ONDERSTEUNING VAN HET BLOED VOLGENS DRAVYAGUNA, DE AYURVEDISCHE FARMACOLOGIE Rubia cordifolia

Curcuma longa

Manjistha groeit in heel India tot op een hoogte van 3750 meter. Rubia cordifolia staat bekend als een van de krachtigste bloedreinigende planten en wordt daarom als hoofdingrediënt verwerkt in befaamde ayurvedische bloedreinigingspreparaten. De plant heeft een sterke werking op de huid en kan worden ingezet bij aandoeningen als leukoderma en vitiligo. Verder helpt het bij het verwijderen van blokkades is lichaamssystemen, met name in het genito-urinaire systeem. Manjistha is een zeer goed tonicum voor Pitta: het brengt met name verhoogde Pitta in de Rakta Dhatu en verstoorde Bhrajaka Pitta in de huid weer in balans.

Een typisch ayurvedisch middel met een brede werking is de wortelknol van de geelwortelplant, ook bekend als Curcuma longa of Haldi. Dit natuurlijk antibioticum en bloedreinigend middel wordt in de klassieke literatuur bij de behandeling van meer dan twintig verschillende aandoeningen genoemd. Dagelijks gebruikt, dient Haldi ter genezing van vaak chronische aandoeningen zoals spijsverteringsstoornissen, artritis, bloedsuikerschommelingen, gebrekkige doorbloeding en astma. Verder kent Haldi toepassing bij hoest en keelontsteking, bloedarmoede, zwakke menstruatie en huidziekten.

Familie Synoniem Gebruikte plantendelen Werking op de dosha’s Andere werkingen Rasa (smaak) Guna (eigenschappen) Vipaka (eigenschap na vertering) Virya (potentiële energie)

Rubiaceae Manjistha Wortel Pittakaphahara (P-, K-) Deepana, pachana, balya, rasayana Tikta (bitter), kashaya (wrang), madhura (zoet) Guru (zwaar), ruksha (droog) Katu (scherp) Ushna (verwarmend)

Werkingen: bloedzuiverend, menstruatie-regulerend, diuretisch, tonicum, pijnstillend, astringerend, deblokkerend, ontstekingsremmend, antimicrobe.

Tinospora cordifolia Van Tinospora cordifolia wordt de hele plant, inclusief de stengels en wortel, gebruikt als tonicum, diureticum en bloedzuiverend middel. Het toepassingsgebied omvat huidziekten, reumatische ziekten, en ontstekingen. Een van de meest markante eigenschappen van Tinospora cordifolia is de sterke immuniteitsverhogende werking. Het immuniteitsverhogende vermogen van de plant ligt tevens ten grondslag aan de leverbeschermende eigenschappen. Familie Sanskriet Gebruikte plantendelen Werking op de dosha’s Andere werkingen

Rasa (smaak) Guna (eigenschappen) Vipaka (eigenschap na vertering) Virya (potentiële energie)

Menispermaceae Amrita, Guduchi Gehele plant Tridoshahara (vermindert alle dosha’s) Rasayana (revitaliserend), deepana (stimuleert de spijsvertering), amapachana (verbrandt toxinen), rakta shodhana (reinigt het bloed) Tikta (bitter), kashaya (wrang) Laghu (licht), snigdha (olieachtig) Madhur (zoet) Ushna (verwarmend)

Werkingen Pijnverminderend, cardiotonicum, bloedbouwend en -reinigend, slijmreducerend, dorststillend, gaat overgeven tegen, maagsterkend, carminatief, zuurbindend, levertonicum, antiseptisch.

Azadarichta indica Azadirachta indica ofwel Neem is een van de meest breed werkende remedies ter wereld. De plant kent vele toepassingen, van insecticide tot geneesmiddel. Neem heeft sterke antibacteriële, antivirale en antiseptische eigenschappen. Het is een extreem bittere plant en de meeste mensen ervaren de smaak ervan als onaangenaam. Neem heeft een bloedzuiverende werking en is effectief bij infecties. Familie Sanskriet Gebruikte plantendelen Werking op de dosha’s Andere werkingen Rasa (smaak) Guna (eigenschappen) Vipaka (eigenschap na vertering) Virya (potentiële energie)

Meliaceae Nimba Bast van de wortel, jonge vruchten, zaden, bladeren, bloemen, boombast Pittakaphahara (P-, K-) Rakta shodhaka, amapachan, krimighan Tikta (bitter), kashaya (astringent) Laghu (licht), ruksha (droog) Katu (scherp, heet) Sheeta (verkoelend)

Werkingen: Bloedzuiverend, antihelmintisch, antiseptisch, bitter tonicum, diureticum, koortsverlagend, antischimmel, antibacterieel, antiviraal.

Familie Sanskriet Gebruikte plantendelen Werking op de dosha’s Andere werkingen Rasa (smaak) Guna (eigenschappen) Vipaka (eigenschap na vertering) Virya (potentiële energie)

Zingiberaceae Haldi Wortel V-, K-, P+ door ushna virya, P- door tikta rasa, tridosha remedie Rasayana voor rakta dhatu Tikta (bitter), katu (scherp/heet) Laghu (licht), ruksha (droog) Katu (scherp/heet) Ushna (verwarmend)

Werkingen: Anti-allergisch, ontstekingsremmend, jeukstillend, wondreinigend, bloedreinigend, antiseptisch, ontgiftend, choleretisch, carminatief, antioxidant, digestief, stimulerend, tonicum, antiparasitair, koortsverlagend, antischimmel, antibacterieel, antiviraal

Hemidesmus indicus Hemisdesmus indicus werkt bloedzuiverend en is, ondanks de voornamelijk verkoelende eigenschappen en smaken, uitstekend voor het stimuleren van Agni (verterings- en verbrandingssappen in het maagdarmkanaal en in de rest van het lichaam, zoals enzymen). Familie Sanskriet Gebruikte plantendelen Werking op de dosha’s Andere werkingen

Rasa (smaak) Guna (eigenschappen) Vipaka (eigenschap na vertering) Virya (potentiële energie)

Periplocaceae Anantamoola, Shariva Wortel Tridosha samak (VPK=) Deepana (stimuleert Agni), amapachan (vernietigt Ama, Rakta Sodhak (reinigt bloed) Madhura (zoet), tikta (bitter) Guru (zwaar), snigdha (olieachtig) Madhura (zoet) Sheeta (verkoelend)

Werkingen Bloedzuiverend, alteratief, tonicum, verzachtend, diaphoretisch, urine afdrijvend/ diureticum, antireumatisch.

Zingiber officinale Het geneeskundig gebruik van Sunthi of gember wordt zowel in de oude teksten van India als in die van China beschreven. In complexpreparaten dient Sunthi o.a. ter verbetering van de absorptie. Sunthi heeft ook cardiovasculaire eigenschappen. De wortel van de gemberplant voorkomt vaatproblemen door atheroomvorming en vermindert bloedcholesterol. Bij artritis en spier- en gewrichtsproblemen worden pijn en zwelling van de gewrichten verminderd. De ontstekingswerende eigenschappen berusten op het verminderen van hormoonachtige stoffen in het bloed die ontstekingen stimuleren. Familie Sanskriet Gebruikte plantendelen Werking op de dosha’s Andere werkingen Rasa (smaak) Guna (eigenschappen) Vipaka (eigenschap na vertering) Virya (potentiële energie)

Zingiberaceae Sunthi Wortel V-, K-, P+ Deepana en amapachana, vata anuloma, rasayana voor de rasa dhatu Katu (scherp/heet) Laghu (licht), snigdha (olieachtig) Madhura (zoet) Ushna (verwarmend)

Werkingen: Antireumatisch, pijnstillend, verwarmend, koortsverlagend, zweetdrijvend, antiviraal, antibacterieel, bloedreinigend, ontstekingswerend, krampopheffend, vermindert slijmvorming, zenuwsterkend, digestief, maagsterkend, verbrandt toxische afvalstoffen,verbetert assimilatie, anti-astmatisch.

SPECTRUM 2

De Asthai Rakta Dhatu wordt in de Rakta Vaha Srotas omgezet in Sthai Rakta Dhatu. Die omzetting gebeurt vooral in de Mula van de Srotas, namelijk in het rode beenmerg alsmede in de lever en de milt (zie hieronder). De Rakta Dhatu heeft, zoals al gezegd, veel te maken met het vervoeren van zuurstof en vitaliteit naar alle weefsels en cellen in het lichaam. Waar Rasa de grondstoffen aanvoert, brengt Rakta de hitte voor verbranding en de Prana – de intelligentie achter het verbrandingsproces – mee. Vandaar dat Rakta ook staat voor hitte en passie die zorgt voor het onderhouden en manifesteren van levenskracht. Rakta zorgt er ook voor dat de afvalstoffen van dat verbrandingsproces (CO2) weer afgevoerd kunnen worden. RAKTA VRIDDHI EN RAKTA KSHAYA Wanneer er niet direct sprake is van een kwantitatieve verandering van de Rakta Dhatu in de vorm van Vriddhi of Kshaya (teveel of te weinig bloed), kan er desalniettemin toch sprake zijn van een verstoring op basis van een kwalitatieve verandering van de Dhatu. Zo kan de Rakta Dhatu op grond van omringende omstandigheden te koud of te warm zijn geworden, of te dik of te dun. In de Ayurveda wordt uitgegaan van een standaardgroep van 20 kwaliteiten (Gunas) die het lichaam en haar weefsels kwalitatief beïnvloeden. Kennis van deze Gunas en het vermogen om te observeren welke Gunas een rol spelen bij de verstoring van de balans, zijn belangrijk voor het maken van een optimale selectie uit de voor de Rakta beschikbare kruiden en remedies. SPECIFIEKE FUNCTIES Op basis van de voorgaande informatie kan men de algemene functies van de Rakta Vaha Srotas classificeren als: • Het lichaam voorzien van levenskracht en Prana • Het lichaam voorzien van zuurstof • Het geven van kleur aan lichaam en wezen

Rubia cordifolia: ondersteunt bij uitstek de Rakta Dhatu Agni (bloedmetabolisme).

Meer specifiek zijn de volgende functies van Rakta Dhatu te onderscheiden: 1) Transport: • Transport van gassen, met name zuurstof en CO2 (en van de Prana waarvan zuurstof de drager is) • Transporteren van voedingstoffen voor lichaamscellen • Transporteren van hormonen en vitaminen • Transporteren van afvalproducten 2) Balans verzorgen: • Het in stand houden en reguleren van de lichaamstemperatuur 3) Ondersteunen van het afweersysteem: • Opvangen, verzamelen en afvoeren van afvalproducten in samenwerking met Rasa 4) Reguleren: • Reguleren van bloedvolume • Reguleren van bloeddruk 5) Beschermen: • Coagulatie van bloed in samenwerking met Kapha moleculen HET BLOED: PLASMA EN RODE BLOEDCELLEN Bloed is, zoals hierboven al aangeduid, een vloeibaar weefsel en een complexe vloeistof. De intercellulaire structuur bestaat uit vloeistof en niet uit vaste weefsels. Met andere woorden, het bestaat uit cellen en uit plasma, waarbij het plasma dient om de cellen te scheiden. Ongeveer de helft van het bloed bestaat uit vaste delen en de andere helft uit plasma. Desalniettemin lijkt bloed een homogene vloeistof te zijn met een helder rode kleur. In het bloed bevinden zich zowel witte als rode bloedcellen. In de Ayurvedische visie behoren plasma en witte bloedcellen (5 duizend per kubieke millimeter) tot de Rasa Dhatu en Kapha Dosha en de rode bloedcellen (5 miljoen per kubieke millimeter) tot de Rakta Dhatu en Pitta Dosha. De rode bloedcellen hebben die kleur door de aanwezigheid erin van een complex eiwit-ijzer pigment, namelijk hemoglobine, waarvan de bijzondere eigenschap is, dat het zuurstof aan zich kan binden. Samen met zuurstof ziet hemoglobine er rood uit, samen met CO2 is het meer blauw van kleur. De vitale functie van bloed wat betreft het verzorgen van de zuurstofhuishouding en transport, komt terug in de Ayurvedische term Jivana, hetgeen ‘het geven van leven’ impliceert. Dat ijzer een bepaalde geur (en smaak) aan bloed geeft, zien we in de Ayurveda ook terug in de kwaliteit van bloed die aangeduid wordt met Visram – wat staat voor een zwavelachtige, soms zelfs vleesachtige geur. SPECTRUM 3

OORZAKEN VAN RAKTA VAHA SROTAS DUSHTI In de klassieke Ayurvedische teksten komen worden omschrijvingen en definities gegeven van die dingen en situaties die de natuurlijke balans in de Rakta Dhatu en de Rakta Vaha Srotas verstoren. In de lijst hieronder zijn ook een aantal hedendaagse oorzaken opgenomen. De belangrijkste oorzaken zijn een teveel aan heet, pittig en scherp eten, vlees, zout en suiker, te lange blootstelling aan zonlicht, alcohol, marihuana, bloedtransfusie, uitwisselen van lichaamsvloeistoffen, bijvoorbeeld door kussen, woede, jaloezie, trauma, vasthouden aan verdriet, fysiek trauma, waaronder ook bijvoorbeeld het delen van naalden, nierdialyse, chemische sensitiviteit, hormonale storingen, chemotherapie, b12 en ijzertekort. DE MANIFESTATIES EN SYMPTOMEN VAN RAKTA VAHA SROTAS DUSHTI Als de Rakta Vaha Srotas of Rakta Dhatu uit balans is of raakt, kan zich dat op allerlei manieren manifesteren, ook weer afhankelijk van de constitutie van de individu en van de omringende omstandigheden. Er is een lijst van meest voorkomende manifestaties en symptomen, die aan kunnen geven dat er wat aan de hand is met de Rakta. Deze manifestaties en symptomen kunnen vervolgens gespecificeerd worden op grond van Vata, Pitta en Kapha invloeden op de Rakta Dhatu. Datzelfde geldt voor de ziektes die in een volgende fase uit deze aanvankelijke verstoringen kunnen ontstaan. SPECIFIEKE KRUIDEN EN REMEDIES Hieronder volgt een lijst van kruiden en remedies die deze Srotas en bijbehorende Dhatu ondersteunen of in balans kunnen brengen. Dit kan doordat de betreffende kruiden de Dhatu Agni ondersteunen of doordat zij qua substantie een zekere affiniteit met de Rakta Dhatu of Srotas vertonen. Zo’n affiniteit helpt de Dhatu en Srotas functioneel en/of structureel. De meest effectieve toediening van kruiden ter ondersteuning van de Rakta Dhatu is in de vorm van een churna – poeder (soms verwerkt in tabletten/capsules) of een Aristha – kruidenwijn (vanwege de affiniteit van bloed met wijn). Er zijn in Ayurveda veel kruidenwijnen ontwikkeld op basis van losse kruiden zoals hieronder aangegeven. Kruiden die goed zijn voor Rakta Dhatu: • Asparagus racemosus • Azadirachta indica • Carophyllus aromatica • Curcuma longa

• Emblica officinalis • Momordica charantia • Rubia cordifolia • Tinospora cordifolia • Zingiber officinale Kruidensappen en aristha’s: • Aloe vera sap • Granaatappelsap • Koreandersap/extract Kruiden churna’s: • Trikatu • Triphala

Rog Nashak zuiver bloed Gezond bloed is de basis van gezonde cellen en weefsels. De conditie van het bloed weerspiegelt zich in de huid en het haar. Het bloed zorgt voor het transport van voedingsstoffen en zuurstof. Schoon bloed kan deze taken beter vervullen. Rog Nashak is een natuurlijk bloedzuiverend middel dat het lichaam van binnenuit helpt te reinigen. De ontslakkende werking ondersteunt de zuiverende functies van de lever, nieren, de darmen en de huid. • het krachtigste middel voor bloedreiniging • versterkt het afweersysteem • voor een doelmatig zuurstoftransport

Productnieuws Loh Bhasma. Met ingang van 15 april 2005 zal het ijzerpreparaat Loh Bhasma niet meer leverbaar zijn. Een goed alternatief is het product Ferro-Smilin, dat gewoon verkrijgbaar blijft. Noni Juice. Wegens gebleken succes wordt de kortingsactie voor Noni Juice voor onbepaalde tijd verlengd. Vanaf 6 flessen Noni Juice geldt een korting van 10%. Het Ayurvedisch Kookboek is de nieuwe en herziene uitgave van het boek Koken met Ayurveda. Het boek (140 bladzijden en voorzien van vele illustraties) is vanaf heden verkrijgbaar. Meer informatie op www.holisan.nl

Ayurvedisch: Rog Nashak werkt heeft een positief effect op de Rakta Dhatu en heeft in het bijzonder invloed op Raktapitta. Toxische Rakta (bloed) heeft de neiging zich op te hopen in de huid. De formule verwijdert Ama uit de Rasarakta, en helpt aldus bij Asatmya condities. Werking: Bloedreinigend, gaat rouleauvorming tegen, corrigeert pH-waarde van het bloed. Dosering en gebruik: 1-2 maal daags 1 theelepel oplossen in een glas water. Niet vlak voor of vlak na de maaltijd. Na 2-3 weken de dosering verminderen tot 1 theelepel. Kinderen halve dosering. Contra-indicatie: Zwangerschap, lactatie.

(advertentie)

Ayurvedische middelen Complexpreparaten - Monopreparaten - Massage-oliën Ayus Energie Cerebex Zenuwsterkend Colayur Darmreinigend Cystone Blaas en nieren

De lange traditie van ayurveda heeft een schat aan natuurlijke middelen met optimale werkzaamheid voortgebracht. Middelen, die tot op de dag van vandaag met succes worden toegepast. Al meer dan vijftien jaar zijn wij gespecialiseerd in de verzending van ayurvedische middelen. Wij bieden arts en therapeut een unieke selectie producten, vervaardigd door de meest gerenommeerde producenten van India.

Geriforte Lichamelijke opbouw Liv.52 Lever Rog Nashak Bloedreinigend Salai Wierookcapsules

Heeft u interesse? Wij informeren u graag over de vele mogelijkheden van onze klassieke en moderne preparaten.

SPECTRUM 4

Holisan Health Products Postbus 242, 8200 AE Lelystad Tel: 0320-251313, fax: 0320-255805 e-mail: [email protected]

Holisan: gezond bloed van groot belang BLOEDANALYSE: EEN OBJECTIEVE KIJK OP GEZONDHEID Bloed is een essentiële substantie in het lichaam. Daar bloed door het gehele lichaam circuleert, staat het in directe verbinding met alle organen en alle weefsels. Vorm, rangschikking en kleur van de bloeddeeltjes geven duidelijke aanwijzingen over de huidige gezondheidstoestand van iemand. Door bloed te testen op kwalitatieve en kwantitatieve afwijkingen alsmede op de aanwezigheid van mogelijke microorganismen, kan inzicht in de gehele fysiologie worden verkregen. Ayurveda kent haar eigen methoden teneinde de conditie van het bloed te onderzoeken, gebaseerd op Prashna – vragen, Sparshana – voelen, en Darshana – observeren. Met name Darshana speelt een belangrijke rol: denk bijvoorbeeld aan het observeren van huidskleur, hoeveelheid bloed en rode kleur in lippen en vingertoppen, de roodheid van binnenkant van de oogleden, enzovoorts. MODERN BLOEDONDERZOEK Ayurveda staat open voor nieuwe en moderne vormen van onderzoek – zolang de ayurvedische principes niet uit het oog verloren worden. Daaronder vallen ook moderne vormen van bloedonderzoek, bijvoorbeeld naar hoeveelheden RBC’s en WBC’s, afwijkingen in het bloedbeeld, en andere factoren. Holisan heeft in de laatste jaren gewerkt aan het verder ontwikkelen van een bijzondere manier van Darshana – observeren – van het bloed, en wel met behulp van een microscoop in combinatie met speciale belichtingstechnieken. Het gaat hier om de volgende microscoopmethoden: 1. Helderveld 2. Donkerveld

3. Fase-Contrast 4. Kleuringen

Een gerichte methode om op deze manier inzicht te verkrijgen is de (Levend of Droog) Bloed Analyse met behulp van een speciale microscoop. Een groot voordeel van deze moderne manier van Darshana is dat de beelden eventueel op een foto of middels bewegende filmbeelden vastgelegd kunnen worden. Bloedanalyse is van belang voor het zichtbaar maken, vaststellen en analyseren van micro-organismen in het lichaam en de


Modern bloedonderzoek, klassieke remedies, ontzuren van het lichaam


aangemaakt. Bloedanalyse kan informatie verschaffen zowel over de kwantitatieve en kwalitatieve conditie van deze cellulaire componenten als – indirect – ook over de conditie van o.a. beenmerg en andere met het bloed verbonden weefsels en organen.

structuur van bloedweefsel zelf: kwantitatief én kwalitatief.

DONKERVELD EN FASE-CONTRAST MICROSCOPIE Donkerveld en Fase-Contrast microscopie met gebruik van levend bloed van de cliënt is een bewezen diagnostische methode die al enige jaren in praktijken en klinieken wordt gebruikt. Een goed voorbeeld is het gebruik van dit diagnostische middel in de Paracelsus kliniek in Zwitserland, alwaar met Integrated Biological Medicine wordt gewerkt. Integrated Biological Medicine en aanverwante takken van holistische geneeskunde zien ziekte niet als een fenomeen van een geïsoleerde aandoening van een orgaan, maar als een verstoring van een dynamisch proces van regulering waarbij het gehele organisme betrokken is. Binnen dat gegeven zijn de metabolische processen in het gehele lichaam, de regulerende processen van homeostase en het vermogen van het lichaam om op veranderingen te reageren, de doorslaggevende factoren met betrekking tot de gezondheid van iemand. Daarbij speelt de pH-waarde van weefsels en bloed een cruciale rol. Het inzetten van ontzurende middelen – zoals basenpoeder – vormt een uiterst belangrijk onderdeel van de therapie.

THERAPEUTISCHE MOGELIJKHEDEN Het bloedvolume in een lichaam bedraagt ongeveer 7% van het lichaamsgewicht (5-7 liter bloed voor een volwassene). Bloed bestaat uit een aantal bestanddelen, die ieder op zich middels bloedanalyse kwantitatief en kwalitatief te beoordelen – op grond van dergelijke analyses kunnen zeer nuttige therapeutische conclusies getrokken worden: • Bloedplasma (ongeveer 55%; een heldere, lichtgele vloeistof met de volgende samenstelling: • Water (91%) • Plasma-eiwitten (7%): Albumine (4%), Globulinen (2,5%), Fibrinogeen (0,5%) • Zouten (0,9%), o.a. Natrium, Kalium, Calcium, Fosfaat, Bicarbonaat, Chloor • Voedingstoffen: Glucose, Glycerol, Aminozuren, Vetzuren, Vitaminen • Hormonen • Afbraakproducten: Ureum, Urinezuur, Koolstofdioxide, Bilirubine • Bloedcellen (ongeveer 45%): Rode Bloedcellen (Erytrocyten), Witte Bloedcellen (Leukocyten) Het bloedplasma is een waterige oplossing van zouten, afbraakproducten en eiwitten. Bloedeiwitten zijn ondermeer Albumine, diverse transporteiwitten van hormonen en vitaminen, verdedigingseiwitten zoals immunoglobulinen en complement- en stollingseiwitten. Bloedplasma representeert daarmee ook een vitaal deel van het immuunsysteem. Bloedanalyse kan duidelijke informatie zowel over kwantitatief en kwalitatief karalter van plasma als - indirect - ook over de conditie van het immuunsysteem verschaffen. De cellulaire componenten in het bloed zijn de rode bloedcellen, de trombocyten en verschillende soorten van wittebloedcellen. Al deze cellen, uitgezonderd rijpe T- en B-lymfocyten, worden in het beenmerg SPECTRUM 5

EFFICIËNT EN VEELZIJDIG Bloedanalyse-microscopie en het onderzoek van levend bloed kunnen een zeer efficiënte evaluatie van deze processen, functies en vermogens geven. Bovendien verschaft deze methode de mogelijkheid de voortgang van een cliënt te kunnen documenteren gedurende de gehele loop van een behandeling. Dat is ondersteunend en motiverend, zowel voor de behandelaar als voor de cliënt. Resultaten en effecten van kruiden en remedies op de conditie van het bloed kunnen zo op een nog duidelijker manier afgelezen worden. Verschillende Heilpraktikers in Duitsland testen op deze wijze ook het effect van de door hen gebruikte ayurvedische middelen ter reiniging en versterking van het bloed. De waargenomen resultaten zijn bijzonder positief te noemen.

Wat bij bloedanalyse met behulp van een speciale bloedmicroscoop o.a. tot uiting komt: • de neiging (en snelheid daarbij) van het bloed en de bloedcellen om te degenereren; er is geen andere testmethode die dit zo goed in beeld kan brengen • significante aanwijzingen die duiden op veranderingen in de zuur-basen balans op grond daarvan: de voedingsbodem voor de ontwikkeling van microben • de weerstand van celwanden • de proteïne-inhoud van cellen • de activiteiten van leucocyten en hun neiging te degenereren (tot op het punt waar maligniteit dreigt of begint), hun functionaliteit en de celresistentie Donkerveld-microscopie richt zich dus niet op een bepaald verstoord orgaan of op een nosologische diagnosis. Veeleer richt het zich op het onderkennen van stressoren die ten grondslag liggen aan ziektetendenties of die ziekten veroorzaken, en die primair in het circulatiesysteem kunnen worden gevonden. Op grond hiervan zijn de bloedbeelden ook zeer nuttig bij het bekijken van de tolerantie van immunosuppressieve medicijnen alsmede chemotherapie. In die zin is donkerveld microscopie ook inzetbaar binnen de conventionele oncologie. Bloedanalyse met behulp van de microscoop kan een wezenlijke bijdrage leveren aan het vroegtijdig herkennen van ziekteprocessen. Daardoor kan men vaak al in een vroeg stadium met behandeling beginnen, hetgeen veelal tot betere resultaten kan

leiden dan bij wachten tot de ziekte zich in een later stadium manifesteert. BLOEDANALYSE, MICROSCOPIE, AYURVEDA De ayurvedische constitutietypen Vata, Pitta en Kapha corresponderen volgens velen goed met de constitutietypen van Kretschmer en de drie typen van Enderlein: de grondlegger van Bloedanalyse en Biological Medicine, zoals ook vandaag de dag nog beoefend wordt in een moderne vorm die gebruik maakt van de modernste ontwikkelingen op het gebied van de orthomoleculaire geneeskunde. Het gaat hier om de volgende typen en hun equivalenten:

Carl Hutter’s type: • “The thinking and feeling natural” • “The moving and doing natural” • “The resting and eating natural” Het is interessant deze parallellen te betrekken bij het bepalen van diagnoses op grond van de Bloedanalyse en bij het bepalen van de remedies. Op basis van bovenstaand schema zal het makkelijker en aannemelijker worden om Ayurvedische medicamenten, remedies en behandelmethoden bij een modern behandelplan naar het model van biologische of orthomoleculaire geneeskunde te betrekken.

Ayurveda: • Vata • Pitta • Kapha Type: • Degeneratie • Inflammatie • Congestie Kretschmer type: • Leptosome-ectodermal-arthenic • Normosome-athletic-mesodermal • Pyknic-entodermal Ziektetype naar Enderlein: • Aspergillus “tuberculinic” • Penicillium “sycotic miasm” • Mucor “syphilitic” Ziektetype naar Hahnemann: • ”psoric miasm” • “sycotic miasm” • “syphilitic miasm”

Seminars Microscopisch Bloedonderzoek Zaterdag en zondag 21 & 22 mei 2005 - Morfologisch bloedonderzoek, voorbereiding en uitvoering, in de biogeneeskunde Morfologisch bloedonderzoek is belangrijk voor de planning en controle bij de toepassing van holistische therapie. In dit seminar komen specifieke onderzoeksmethoden aan de orde die in iedere praktijk toepasbaar zijn. Het zwaartepunt ligt op het herkennen van chronische infecties en bijbehorende therapieën, onevenwichtigheden in het immuunsysteem, bijzondere aanwendingsmethoden binnen de kankergeneeskunde, alsmede preventieve onderzoeksmethoden. Deelnemers krijgen toegang tot exclusieve specialisteninformatie. Ook wie minder bekend is met deze methode kan echter deelnemen – de informatie spreekt als zelfstandige eenheid voor zichzelf. Deze deelnemers wordt aangeraden zich de basiskennis van levend bloed onderzoek op andere wijze eigen te maken. Spreker tijdens deze duitstalige seminar is Dr. Frank Andrä. De deelnamekosten bedragen 390 euro (excl. BTW). Zaterdag en zondag 1 & 2 oktober 2005 - Bloedanalyse met donkerveldmicroscopie In de vorige eeuw kwam de donkerveld-bloedmicroscopie in een stroomversnelling terecht door het werk van prof.dr. Günther Enderlein. Enderlein is de grondlegger van het ‘pleomorfisme’, een theorie die er vanuit gaat dat zich in gezond bloed onschadelijke micro-organismen bevinden die zich door een slecht intern milieu kunnen ontwikkelen tot pathogene factoren, in de meest schadelijk vorm zich uitend als schimmels. In dit seminar zal worden ingegaan op het waarnemen van micro-organismen in het bloed naar Enderlein en de mogelijke betekenis daarvan voor analyse en behandelmethoden. Tevens zal worden ingegaan op alle praktische onderdelen van bloedonderzoek: bloed afnemen, de microscoop bedienen, enzovoorts. Dit duitstalige seminar staat onderleiding van J. Rinne, Heilpraktiker. De deelnamekosten bedragen 315 euro (excl. BTW). Meer informatie over deze en andere seminars vindt u op www.holisan.nl Wilt u zich inschrijven? Maak dan gebruik van de aanmeldcoupon achterin deze Spectrum. SPECTRUM 6

Holisan agenda

Aanmelden

Regelmatig organiseren wij cursussen, lezingen en presentaties over gezondheid. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld voor artsen, therapeuten, diëtisten, medisch en paramedisch personeel en voedingsdeskundigen. Tenzij anders aangegeven zijn alle bijeenkomsten gratis toegankelijk. Voor 2005 staan de volgende bijeenkomsten gepland:

Zaterdag 23 april 2005 - De overgang Ik kom met .....personen naar: het ochtendprogramma

Zaterdag 23 april 2005 - De overgang en geassocieerde klachten De overgang bij vrouwen is een levensfase waarin – fysiologisch gezien – de Vata Dosha een grotere rol gaat spelen. De hormoonhuishouding verandert en het lichaam gaat specifieke Vata-symptomen manifesteren. In deze lezing een ayurvedische visie op dit proces alsmede tips en gangbare ayurvedische remedies om hier beter mee om te kunnen gaan. Het verdient aanbeveling beide dagdelen van de lezing te volgen. Desgewenst kunnen de dagdelen ook afzonderlijk worden bijgewoond. Deelname is kostenloos. Tijden: Ontvangst: 9.30-10.00 uur met koffie en thee. Ochtendprogramma: 10.00-12.00 uur. Lunch: 12.00-13.30 uur. Middagprogramma: 13.30-17.00 uur.

het middagprogramma.

Zaterdag 28 mei 2005 - Aandoeningen van het bloed Ik kom met .....personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 10 september 2005 - CVS en Burn-Out Syndroom Ik kom met .....personen naar: het ochtendprogramma

Locatie: Holisan BV - Merwede 30 - 8226 NA Lelystad (routebeschrijving op de website).

het middagprogramma.

Zaterdag 28 mei 2005 - Aandoeningen van het bloed; verontreinigd bloed Bloed is een essentiële substantie en een belangrijk transportmiddel in het menselijk lichaam. Ayurveda heeft altijd veel aandacht besteed aan het in stand houden van gezond en krachtig bloedweefsel, de ‘Rakta Dhatu’. Het bloed wordt in Ayurveda weleens de vierde Dosha genoemd, zoals ook de Grieken een theorie van vier biokrachten kenden. Naast de seminars over levend-bloed-analyse met behulp van de microscoop, hier de ayurvedische visie op het bloed, alsmede een paar traditionele remedies ter ondersteuning van schoon bloed. Deelname is kostenloos.

Zaterdag 24 september 2005 – Hart- en vaatziekten Ik kom met .....personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

15 - 19 juni 2005 - Pancha Karma seminar Dr. Rao 21 - 22 mei 2005 - Broad Marma Channel Massage Level I

Tijden: Ontvangst: 9.30-10.00 uur met koffie en thee. Ochtendprogramma: 10.00-12.00 uur. Lunch: 12.00-13.30 uur. Middagprogramma: 13.30-17.00 uur.

28 - 29 mei 2005 - Broad Marma Channel Massage Level II, Taila’s & Remedies

Locatie: Holisan BV - Merwede 30 - 8226 NA Lelystad (routebeschrijving op de website). 2 - 3 juli - Advanced Snehana and Svedana: Pindasveda, Taila’s & Remedies

Zaterdag 10 september 2005 - CVS en Burn-Out Syndroom Het chronisch vermoeidheidssyndroom en het burn-out syndroom leiden beide tot een gebrek aan energie. Welke ayurvedische kruiden- en reinigingstherapieën zijn hierbij werkzaam? Welke adviezen kunnen we aan de cliënt meegeven wat betreft voeding en leefwijze? Ayurveda geeft op al deze vragen een pasklaar antwoord. Deelname is kostenloos.

23 juli 2005 - Nasyam and other head and neck treatments

Tijden: Ontvangst: 9.30-10.00 uur met koffie en thee. Ochtendprogramma: 10.00-12.00 uur. Lunch: 12.00-13.30 uur. Middagprogramma: 13.30-17.00 uur. Locatie: Novotel Brainpark Rotterdam, K.P. van der Mandelelaan 150, 3062 MB Rotterdam (routebeschrijving op de website). Naam:

Zaterdag 24 september 2005 – Hart- en vaatziekten

Adres: Deze lezing gaat over het hart en aandoeningen van dit orgaan, alsmede over vaatziekten. In de Ayurveda neemt het hart binnen de anatomie en fysiologie een bijzondere plaats in: het hart - hridayam – maakt deel uit van verschillende lichaamsystemen ( Rasa, Prana, Rakta ). Vaatziekten vallen met name onder de Rakta Dhatu/Vaha Srotas. Na een inleiding op Ayurveda in het algemeen volgt een specifiek overzicht van dit thema alsmede van gangbare ayurvedische remedies.Deelname is kostenloos. Tijden: Ontvangst: 9.30-10.00 uur met koffie en thee. Ochtendprogramma: 10.00-12.00 uur. Lunch: 12.00-13.30 uur. Middagprogramma: 13.30-17.00 uur. Locatie: Holisan BV - Merwede 30 - 8226 NA Lelystad (routebeschrijving op de website).

SPECTRUM 7

Postcode, Woonplaats: Tel. nr.

Indien van toepassing ontvangt vooraf u een faktuur met de cursusbijdrage. Wij verzoeken u deze faktuur voor aanvang van de cursus te voldoen. Opsturen in een gefrankeerde envelop naar:

Holisan BV Postbus 242 8200 AE Lelystad

Holisan agenda Zaterdag en zondag 21 & 22 mei 2005 - Morfologisch bloedonderzoek, voorbereiding en uitvoering, in de biogeneeskunde - Dr. Frank Andrä, Kosten 390 euro (excl. BTW) Zaterdag en zondag 1 & 2 oktober 2005 - Bloedanalyse met donkerveldmicroscopie - J.Rinne, Heilpraktiker, Kosten 315 euro (excl. BTW) Deze twee microscopie seminars vinden plaats bij Holisan BV te Lelystad. Meer informatie over deze seminars vindt u op www.holisan.nl Serie Pancha Karma seminars: 1. Gevorderden weekend Pancha Karma in de praktijk o.l.v. Dr. Alaknanda Rao - data: 15, 16, 17, 18 & 19 juni 2005 (woensdag t/m zondag) Dr. Alka Rao heeft een kliniek in Pune en is op dit moment voor enige tijd in Nederland. Zij is al vaker in Nederland geweest en heeft hier seminars, lezingen en lessen gegeven. Haar specialiteiten liggen op het gebied van Ayurveda en voeding, Ayurveda en zwangerschap, en klinische Ayurveda waaronder Pancha Karma. Dr. Rao is een van de docenten aan de Academy of Ayurvedic Studies, The Netherlands. In dit seminar zullen zeer veel klinische aspecten van pancha karma aan de orde komen, gekoppeld aan enige praktische applicaties.

Nieuwsbrief voor artsen en therapeuten. Holisan Spectrum is een uitgave van Holisan BV. De in deze nieuwbrief opgenomen informatie is uitsluitend bedoeld voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Deze nieuwsbrief is met grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Niettemin stelt Holisan BV zich niet aansprakelijk voor eventuele schade, voortvloeiend uit eventuele onjuistheden of onvolledigheden.

Tijden: 9.30 – 12.30 en 14.00 – 17.00 Locatie: TrainingsCentrum Europaplein, Europaplein 103, Amsterdam 2. PK Kerala Style serie 2005 Vierdaagse intensieve cursus Broad Marma Channel Massage: twee weekenden level I en level II o.l.v. Thomas Punnen • Broad Marma Channel Massage Level I, data: 21 - 22 mei, weekend, dagelijks van 10 - 13, 14 - 17 uur, kosten 300 euro (incl. BTW). Opgave: via Holisan. • Broad Marma Channel Massage Level II, Taila’s, Remedies, data: 28 - 29 mei, weekend, dagelijks van 10 - 13, 14 - 17 uur, kosten 300 euro (incl. BTW). Opgave: via Holisan. • Advanced Snehana and Svedana: Pindasveda, Taila’s, Remedies, data: 2 - 3 juli, weekend, dagelijks van 10 - 13, 14 - 17 uur, kosten 300 euro (incl. BTW). Opgave: via Holisan. • Nasyam and other head and neck treatments, data: 23 juli, zaterdag, van 10 - 13, 14 - 17 uur, kosten 150 euro (incl. BTW). Opgave: via Holisan. Thomas Punnen komt oorspronkelijk uit Zuid India (Kerala) en hij is opgeleid in een speciale traditie van Pancha Karma, waarbij marmapunten en energiebanen een belangrijke plaats innemen. Thomas Punnen werkt met een aantal specifieke, zeer effectieve technieken en methoden die slechts door enkelen gepraktiseerd en onderwezen worden. Hij heeft deze methoden hier in Nederland aangepast aan de omstandigheden, type mensen en soorten aandoeningen die hier van toepassing zijn, en hij heeft daarin een ruime ervaring opgebouwd. In de seminars zal, op basis van die ervaring, met een klein groepje deelnemers diep op de praktijk van deze technieken en methoden worden ingegaan. Daarbij ligt veel nadruk op het zelf uitvoeren en ondergaan, zodat het geleerde zo effectief mogelijk geïntegreerd kan worden.

Holisan Health Products Postbus 242 8200 AE Lelystad Nederland Tel: 0320-251313 Fax: 0320-255805 e-mail: [email protected] www.holisan.nl Copyright © 2005

Serie Ayurveda en Zwangerschap o.l.v. Dr. Alaknanda Rao • Ayurveda en Babymassage, data: 23 en 24 april, kosten 220 euro (in BTW). • Lezing en workshop over Ayurveda en kinderen, datum: 2 juni 19.00 uur, kosten 10 euro. • Ayurveda en pre-, peri- en post natale zorg, data: 4 en 5 juni, kosten 220 euro (in BTW). Locatie: De Oerbron, Amsterdam. Meer informatie en opgave: via www.ayurbaby.nl

SPECTRUM 8

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.