Blik op WEL-zijn

Blik op WEL-zijn n e l o h a sc

2010

olen sch

od naar b n a

-2011

dn anbo aar

a

en chol

v d o o o b rs n

010-2

011

Inhoud

d vo anbo o

a

Voorwoord...............................................................3

Vrije tijd en taal...................................................... 4 Anders is heel gewoon..............................................7

Sociaal vaardig=aardig!.......................................... 9 Kijk op de wereld....................................................11 Opvoeden doe je niet alleen..................................... 13 JIP! Jongereninformatie........................................... 15 Werken en ondernemen........................................... 18

Beste directie, Beste leerkracht en zorgcoördinator, Kent ú vitamine W+ al? Zorgt het voor nieuwe energie? En kan het een extra ‘boost’ geven … in het zoeken en uitwerken van acties voor leerlingen, ouders of leerkrachten van uw school? Vanuit de afdeling welzijn en lokale economie willen we alleszins net als de voorbije jaren hier aan een bijdrage leveren: dat doen we nu aan de hand van deze ‘bijsluiter’ 2010-2011 met bijhorende ‘vitaminepot’, affiches en scheurblaadjes. In deze vernieuwde bijsluiter vindt u heel wat extra vitamines om acties, projecten en ideeën rond het WEL- zijn op school uit te werken. Samen met u en uw schoolteam willen we ook nu weer nagaan hoe we ondersteuning op maat kunnen voorzien. Onze schoolverantwoordelijken van de afdeling zullen in deze periode met u in gesprek gaan over nieuwe of veranderde noden en vragen. Ons aanbod bestaat uit de volgende acht thema’s : 1. Vrije tijd en taal 2. Anders is heel gewoon 3. Sociaal vaardig=aardig! 4. Kijk op de wereld 5. Opvoeden doe je niet alleen 6. JIP! Jongereninformatie 7. Werken en ondernemen 8. Verkeersveiligheid Als u graag nog eens alles aandachtig digitaal wilt doornemen, dan kan u de PDF vinden op onze webstek www.heusden-zolder.be

Verkeersveiligheid.................................................. 19 Samenwerkingsovereenkomst.................................. 21

2

Natasia Maj Afdeling welzijn en lokale economie Gemeentebestuur Heusden-Zolder

3

1. VRIJE TIJD EN TAAL Kinderen en jongeren die zinvol bezig zijn in hun vrije tijd hebben dikwijls een stapje voor. Ze leren er omgaan met andere kinderen, zijn actief en speels met taal bezig, bouwen zelfvertrouwen op, ... Door het vrijetijdsaanbod ook vanuit de school bekend te maken verloopt de instap naar organisaties en verenigingen makkelijker voor kinderen. Ouders en leerkrachten kunnen actieve ondersteuners zijn. Al spelend met taal bezig zijn in de vrije tijd helpt kinderen ook op school vooruit! Vrije tijd in kaart: Samen op zoek gaan naar mogelijkheden om de vrijetijdsbesteding van kinderen en jongeren in kaart te brengen; bijvoorbeeld vragenlijsten uitwerken voor leerlingen. ! Deze actie kan georganiseerd worden vanaf november 2010 tot juni 2011. Overleg met de school is nodig. Vrijetijdsspel: Via dit spel willen we kinderen laten kennismaken met alle initiatieven in de gemeente; de reguliere verenigingen (sport, cultuur en jeugd), het JIP- spel, de buitenschoolse kinderopvang, de grabbelpas, … Het is een actief spel waarbij kinderen zelf op zoek moeten gaan naar antwoorden en oplossingen. Overleg met de school is nodig. Van het derde tot zesde leerjaar basisonderwijs. ! Deze actie kan georganiseerd worden vanaf november 2010 tot juni 2011.

Project: aan de slag met een verteltas! Een verteltas is een stoffen tas met daarin een prentenboek, leuke spulletjes en spelletjes. Ouders en leerkrachten bedenken en maken samen de tassen. Het werkgroepje komt om de 2 à 3 weken samen. Naast ouderbetrokkenheid is taalstimulering een belangrijke insteek. De tas kan in de klas gebruikt worden maar ook uitgeleend worden aan gezinnen. Beginnende projecten ontvangen een startpakket met o.a. een digitale infomap, textielverf, bonnen voor materialen en voor de aankoop van enkele weetjesboeken, … De prentenboeken die samen gekozen worden, worden aangekocht door de afdeling welzijn en lokale economie. Een uitwisselingsmoment tussen alle projecten voorzien we in het voorjaar 2011. Projectplanning en –uitwerking met de school is noodzakelijk. !! Aanvraag project verteltassen 2010-2011: VÓÓR 25 JUNI 2010. Journalist voor één dag: Kinderen laten kennismaken met de methodiek ‘een kinderkrant maken’. De kinderen schrijven zelf een artikel voor een kinderkrant die in de school kan verspreid worden of opgenomen kan worden in de schoolkrant. Duur: minimum één lesuur, maximum één voormiddag. De school stelt materiaal ter beschikking (papier, pennen, latten, ...). Voor lagereschoolkinderen tussen 9 en 12 jaar. Overleg op voorhand met de school is nodig.

Vrijetijdsbeurs: Via actieve workshops kunnen kinderen gedurende één dag kennismaken met het uitgebreide vrijetijdsaanbod in de gemeente (zie vrijetijdsspel). Aan de beurs wordt een oudermoment gekoppeld. Voor kleuters van de laatste kleuterklas tot leerlingen van het zesde leerjaar lager onderwijs. !! Aanvraag van de vrijetijdsbeurs 2011: VÓÓR 1 OKTOBER 2010. Eén school per schooljaar, periode beurs: september 2011. Een werkgroep op school is een voorwaarde. 4

5

Vorming voor leerkrachtenteams rond thuistaal: Deze vorming wil inzichten geven in redenen waarom ouders ervoor kiezen hun eigen taal te spreken thuis en welke meerwaarde dit kan bieden voor de ontwikkeling van kinderen en het leren op school. Anderzijds krijgen leerkrachten handvatten aangereikt om ouders te kunnen ondersteunen in hun vragen en bezorgdheden over taalstimulering van kinderen. Duur van de vorming: minimum één personeelsvergadering (van 1, 5 uur). Samen met de leerkrachten zoeken we naar geschikte acties om aan de slag te gaan. Overleg met de school is een voorwaarde. Samenwerking opzetten tussen school/ leerlingenparlement en jeugdhuis: School en/of leerlingenparlement kunnen op een fijne, creatieve manier kennismaken met het jeugdwerk uit hun buurt. Aan de hand van een concrete vraag kan er een samenwerking worden opgezet tussen de school/het leerlingenparlement en de desbetreffende jeugdvereniging(en). Concreet kan het dan gaan om het samen organiseren van een activiteit, maar ook een samenwerking op lange termijn is mogelijk. Alle partijen nemen een actieve rol op in het proces dat door de jeugdwerker opgevolgd en ondersteund wordt. Voor leerlingen van het secundair onderwijs. Overleg met de school is nodig.

2. ANDERS IS HEEL GEWOON Je mag anders zijn dan anderen! Verschillen tussen mensen zijn verrijkend. En hiermee omgaan is een uitdaging voor jong en oud… Diversiteit maakt deel uit van onze samenleving: in de klas, op straat, op het werk, in je buurt. Interculturele activiteiten: In samenwerking met de school wordt een intercultureel programma (debatten, workshops, fotozoektocht in de wijk, …) op maat uitgewerkt. Kostprijs: afhankelijk van het programma. Intercultureel materiaal: Leerkrachten, studenten, organisaties, … iedereen is welkom voor advies of de uitleen van educatief materiaal (boeken, affiches, spelen, dvd’s, …) over vooroordelen, racisme en diversiteit. NIEUW! Vormingspakket “Prinsessen en Players”, DVD “Samen Lachen Samen Leven Junior”, het spel “Maniok en Patatten” en “Integreer!”

Oudersamenkomsten over het thema vrije tijd: De samenkomsten worden steeds op maat van en in samenwerking met de school uitgewerkt. Spelotheekbezoek met ouders: Op een speelse manier maken ouders kennis met de werking van de spelotheek. Ze krijgen tips en info over leerrijk spelmateriaal en speelgoed voor hun kind, wisselen ervaringen uit en krijgen de kans lid te worden. De leerkracht legt de link tussen spel en ontwikkeling van de kinderen op de school.

6

7

Vormingspakket “Heusden-Zolder in kleur”: Een kortfilm met handleiding die een realistische kijk geeft op de multiculturele samenleving in onze gemeente. De migratiegeschiedenis en de gevolgen voor de plaatselijke samenleving worden geschetst aan de hand van getuigenissen. De bijhorende handleiding gaat dieper in op de thema’s die in de film aan bod komen en veelvoorkomende vooroordelen. Kostprijs: 15 euro Uitwisselingsactiviteiten en rondleidingen in seniorencentrum De Zandloper In samenwerking met de school wordt een programma op maat uitgewerkt. Studiedag voor leerkrachten “Zorg-SAAM”: Leerkrachten maken kennis met verschillende hulpverleningsinstanties in de omgeving en krijgen de gelegenheid om ervaringen en kennis uit te wisselen (rondleiding en gesprek ter plaatse). Een overlegmoment op school is nodig. De school geeft o.a. aan welke organisaties en instanties relevant zijn. Duur: minimum 1 dagdeel. Studiedag voor leerkrachten “kansrijk met kansarm” in samenwerking met OCMW: In onze gemeente worden 1 op 4 kinderen geboren in een kansarm gezin (registratie kansarme geboortes 2009, Kind en Gezin). Heel wat leerkrachten zullen in hun klascontext met de noden en zorgen van deze kinderen/ gezinnen te maken hebben. Leerkrachten maken kennis met de verschillende aspecten van kansarmoede en de effecten ervan op de schoolloopbaan van kinderen. Ze leren de werking van het OCMW kennen. Vanuit het vormingsmoment worden werk- of aandachtspunten geformuleerd voor de schoolwerking. Overleg met de school is nodig. Duur: minimum 1 dagdeel.

8

3. SOCIAAL VAARDIG=AARDIG! Praten en luisteren, omgaan met anderen, opkomen voor zichzelf, leren “neen” zeggen, ... : deze vaardigheden zijn belangrijk voor ieder kind om optimaal deel te nemen aan de maatschappij. Op jonge leeftijd hieraan werken is nodig omdat attitudes, waarden en normen zich aan het vormen zijn en gedragspatronen worden opgebouwd. Wilt u de leerlingen met de juiste bagage op de trein naar later laten stappen ...? Gokken: ontspanning of verslaving? In het dagdagelijkse leven worden we regelmatig geconfronteerd met gokken: bij het voetbal wordt ingezet op wedstrijden, belspelletjes op TV, kraslotjes in de krantenwinkels , flikkerende lichtjes van de bingo in een café, het internet dat verleidt om online te pokeren, … Veel jongeren gokken en vaak is dit een verdoken probleem … Er zijn verschillende methodieken om rond dit thema te werken. In overleg met de school wordt nagedacht over een totaalaanpak (geen losstaande activiteit). Voor leerlingen van het secundair onderwijs. Lespakket “Het is raar om normaal te zijn” Kant-en-klaar lespakket met bijhorende poppenkastpoppen. De poppen zijn enkel uit te lenen. In samenwerking met de school wordt een infomoment “sociale vaardigheden” voorzien voor ouders en een evaluatiemoment met de betrokken leerkrachten. Voor leerlingen van de 3de graad van het lager onderwijs. Lespakket “Maat in de shit” De brochure “maat in de shit” en de bijhorende handleiding laat leerkrachten toe met hun leerlingen te werken rond een aspect van de drugproblematiek waar ze allemaal wel eens mee geconfronteerd worden: ‘wat kan je doen als een goede vriend/ vriendin in de problemen dreigt te komen door druggebruik’? Deze handleiding biedt concrete lesvoorstellen en achtergrondinformatie om in de klas aan de slag te gaan. 9

Dit kadert binnen het alcohol- en drugpreventiebeleid van de school. Een medewerker van de afdeling verzorgt de inleidende infosessie voor leerkrachten, die met het pakket aan de slag willen gaan. Een overlegmoment met de school is nodig. Voor de 2de graad secundair onderwijs. Ouderavond rond tabak, alcohol en drugs Verslaving en context, productinformatie, signalen van druggebruik, wat kan ik als ouder doen?, hulpverlening. De productinformatie wordt aangepast naargelang de leeftijdsgroep (kinderen en tieners, jongeren). Een overlegmoment met de school is nodig. Voor ouders met leerlingen in het basis- en secundair onderwijs. Oudersamenkomsten rond de thema’s multimedia, internet en games: De samenkomsten worden steeds op maat van en in samenwerking met de school uitgewerkt: overlegmomenten hierrond kunnen vastgelegd worden tussen september en december 2010 . ! Deze samenkomsten kunnen georganiseerd worden vanaf januari 2011. Drugsspel “Wie ’t weed” Dit spel is gebaseerd op Monopoly en heeft als doel op een speelse manier kennis te verwerven over alcohol en/of andere drugs. De vragen die in dit spel aan bod komen, zijn tabak-, alcohol- en drugsgerelateerd. Maximum aantal spelers per bord: 8 Eén spel is gratis te ontlenen bij de afdeling welzijn en lokale economie. Voor jongeren vanaf 14 jaar, maar ook als volwassene leer je heel wat bij.

4. KIJK OP DE WERELD FairTrade op school In samenspraak met de school wordt gezocht hoe de school fairtrade kan integreren in zijn dagelijkse werking. Fairtrade ontbijtdagen, fairtrade catering op het schoolfeest, (h)eerlijke koffie in de leraarskamer, educatieve projecten, … Een medewerker van de afdeling ondersteunt en adviseert scholen hierin; de uitvoering van de plannen wordt door de school zelf opgenomen. Infosessie EVS (European Voluntary Service) : voor het laatste jaar secundair onderwijs: toelichting over EVS, een onderdeel van het Europees programma “youth in action”. EVS biedt jongeren tussen 18 en 28 jaar de kans om gedurende 2 tot 12 maanden als vrijwilliger mee te werken in een buitenlands project. Daarbij wordt de vrijwilliger ondersteund door een zend- en een gastorganisatie. Het gemeentebestuur Heusden-Zolder is zowel een zend- als een gastorganisatie. EVS is een unieke levenservaring en een springplank naar het buitenland. Duur van de infosessie: één lesuur.

Aanbod op maat rond tabakspreventie, alcohol- en drugpreventie: Voor het basis- en secundair onderwijs. De concrete invulling gebeurt in overleg met de school.

10

11

5. OPVOEDEN DOE JE NIET ALLEEN ! Ouders zijn de voornaamste opvoeders. Als ouders ervaringen uitwisselen over het opvoeden en het opgroeien van hun kind vinden ze steun bij mekaar. Maar ook de school deelt mee in de zorg voor het kind. Een goed samenspel tussen ouders en school is daarom belangrijk! It takes a whole village to raise a child! Projectwerking of oudersamenkomsten rond opvoedings- en onderwijsthema’s: In overleg met en op maat van de school bekijken we: doel, inhoud, aanpak, timing/ frequentie samenkomsten en overleg en zeker ook de link met de klaswerking. De betrokkenheid van een leerkracht raden we sterk aan. Enkele voorbeelden van projectwerking/ ouderwerking, onder begeleiding van een welzijnswerker: • Cursus “ontwikkeling van kleuters” bestaande uit een vijftal samenkomsten. • Cursus “opvoeden zo” en “opvoeden zo II” bestaande uit telkens een zestal samenkomsten. • TV- of spelproject met een viertal maandelijkse samenkomsten en een afsluitdag met ouders en kleuters. • …

Opvoeden is ... kijken door de ogen van je kind 12

Ouderbevraging Wil je weten wat ouders over de school denken of welke ideeën ze hebben? Ben je op school op zoek naar de talenten van je ouders? Wil je nagaan wat kinderen graag thuis doen met hun ouders? Samen bekijken we je vraag: we bepalen het doel en zoeken de meest geschikte vorm om hen te bevragen.

13

Praatcafé op school: Opstart en begeleiding van een praatcafé/ koffieochtenden op school. Ouders krijgen in de eerste plaats de kans om op een informele manier uit te wisselen over hun kind en elkaar te leren kennen. Vanuit deze contacten kunnen andere initiatieven met en voor ouders voortvloeien. Overleg met de school is nodig. Initiatieven in samenwerking met ouderraden. Hoe realiseer je betrokkenheid van alle ouders op school? Op welke manier is er aandacht voor het bereiken van kansengroepen? Samen gaan we in gesprek en bekijken we of er concrete acties mogelijk zijn. NIEUW! Maak kennis met de opvoedingswinkel: • Steeds welkom in onze opvoedingswinkel om een personeelsvergade- ring te organiseren! • Op zoek naar info voor ouders? In het infopunt van de opvoedingswin- kel vind je heel wat inspiratie, ook voor de schoolkrant. • Zin om een vlieg te zijn in één van de werkingen voor ouders of kinderen zoals het voorschools project Hupsakee, taal- en gezinsactiviteiten in de wijken, … : deze manier van werken kan inspiratie bieden voor de samenwerking tussen school en ouders. Overleg met de school is nodig.

14

6. JIP! JONGERENINFORMATIE! Het is niet eenvoudig voor jongeren om de juiste info te vinden uit het massale aanbod. Wij willen hen hierin helpen. Jongereninformatie geeft jongeren inzicht en informatie over maatschappelijke thema’s. Ze ondersteunt de beginnende zelfstandigheid van jongeren en zet hen op weg naar hoe ze zelf objectieve informatie kunnen vinden over thema’s als seksualiteit, studentenwerk, drugs, reizen, leerplicht, piercings, ... maar ook omgaan met echtscheiding, discriminatie, mishandeling, … . Koppiepotspel: Een methodiek om aan de hand van de jongerengidsen op ieders niveau te werken  met thema’s uit de leefwereld van jongeren (12 tot 15-jarigen/16 tot 25-jarigen).  Overleg met de school is nodig. Feestles! Tijdens een workshop geven we een initiatie in “de kunst van organiseren”. Op het programma: zowel een kennismaking met het wettelijk kader (SABAM, Billijke Vergoeding, minderjarigen, geluidsnormen, ... ), maar evenzeer een aantal handige tips gebaseerd op ervaringen om van organiseren ook voor de medewerkers een feest te maken. Overleg met de school is nodig. Voor leerkrachten en jongeren secundair onderwijs.

15

16

17

7. WERKEN EN ONDERNEMEN

8. VERKEERSVEILIGHEID

Jongeren de kans geven om kennis te maken met de wereld van “werken en ondernemen” door middel van werkbezoeken of het opzetten van een virtuele onderneming binnen de schoolcontext.

! ALLE ACTIES ROND VERKEERSVEILIGHEID kan u rechtstreeks aanvragen bij ANNEMIE VANHERF, 011/ 80 83 33, [email protected], afdeling welzijn en lokale economie.

Klasbezoek aan een handelaar: In samenwerking met de gemeentelijke raad voor de middenstand. Het doel is om jongeren te laten kennismaken met het ondernemerschap.  Voor leerlingen van de laatste graad die voor een beroepskeuze staan. Overleg met de school is nodig.

Kinderen en jongeren worden blootgesteld aan vele gevaren in het verkeer.  Wanneer ze de spelregels kennen in het verkeer, kunnen ze ten volle deelnemen aan onze samenleving. Samen willen we werken aan hun weerbaarheid en verantwoordelijkheidszin in het verkeer. 

Klasbezoek aan de Werkwinkel: De Werkwinkel is de plaats waar je alle organisaties vindt die je helpen in je zoektocht naar werk. Samen onder één dak. Voorwaarde: begeleiding van een leerkracht is nodig.

De verkeerskoffer: Pedagogisch materiaal rond verkeer. De leerkracht kan de koffer op de afdeling komen uitlenen en zo zijn keuze maken uit wat er op de markt voorhanden is rond verkeer. Van ieder boekje of CD is één exemplaar aanwezig.  Wil je materialen aankopen, dan is dit voor rekening van de school. Voor leerlingen en leerkrachtenteams van het basisonderwijs. Fietscontroles: De gemeenschapswachten voeren de controles uit en delen controlekaarten uit met de gebreken op vermeld. Voor basis- en secundair onderwijs. Fietsexamens: Voorbereiden en uitwerken gebeurt in overleg en op maat van de school en het preventieteam. Voor leerlingen van het 6de leerjaar lager onderwijs. Behendigheidsparcours: Dit is een pakket oefeningen rond het verwerven van motorische fietsvaardigheden. Voor lagereschoolkinderen. Autoluwe schooldag Een medewerker van de afdeling welzijn en lokale economie bezorgt de school het materiaal voor de autoluwe schooldag.

18

19

Samenwerkingsovereenkomst school en afdeling welzijn en lokale economie

Dode hoekkoffer: Dit is een koffertje met lesmateriaal rond de dode hoek met een miniatuurvrachtwagen, werkboekje, oefeningen, plattegrond, ...   Later kan dit thema in de realiteit bekeken worden met het grote dodehoekzeil, dat eveneens uit te lenen is op onze afdeling. Voor leerlingen van het lager en secundair onderwijs.

thema

Verkeerskaarten: De afdeling welzijn en lokale economie ontwikkelde een fietskaart voor iedere lagere school. Naast een veilige fietsroute staan hier ook de knelpunten van de schoolomgeving vermeld. De school kan voortaan dit instrument gebruiken in de klas ter ondersteuning van haar verkeersonderricht en verkeersactiviteiten.   Anderzijds kunnen de leerlingen en ouders van deze kaart gebruik maken om zo veilig mogelijk naar school te komen met de fiets.

acties

timing

Contact persoon school

Vrije tijd en taal Anders is heel gewoon Sociaal vaardig = aardig

Begeleiding door gemeenschapswachten: De begeleiding van groepen leerlingen door de gemeenschapswachten gebeurt enkel binnen Heusden-Zolder. De actieve deelname van leerkrachten is nodig.

Kijk op de wereld Opvoeden doe je niet alleen JIP! Jongeren -informatie Werken en ondernemen Verkeersveiligheid

20

21

Contactpersoon gemeente

n e l o h a c s

2010

cho

n d a o a b r n s a

-2011

dn anbo aar

22

a

V.U. Raf Nulens, Afdeling welzijn en lokale economie Heldenplein 1, 3550 Heusden-Zolder 011/ 80 80 86, [email protected]

olen a h c s

2010

olen sch

od naar b n a

-2011

dn anbo aar

a