Blik op de wereld SCHONE KLEREN

Blik op de wereld SCHONE KLEREN POEZIEPROJECT 2015-2016

GENK

Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN FAIRTRADEGEMEENTE

Beste jongere Beste lezer Je houdt een brochure in de hand waar we bijzonder fier op zijn. Heel wat zesde leerjaren namen deel aan workshops rond Schone Kleren, maar leerden ook hoe je best een gedicht of hiphoptekst kan schrijven. De begeleiding was professioneel ondersteund door Djapo, samen met vrijwilligers die ik van harte wil bedanken voor hun inzet. De diensten Sociaal Welzijn, Jeugd en de Bibliotheek zorgden dat alles vlotjes kon verlopen. Ik ben vooral getroffen door de echt wel mooie gedachten die door 11-12-jarigen worden geschreven. Een woord van dank ook aan de scholen en leerkrachten die de uitdaging weer aangingen om in te gaan op dit project. Het opent jongeren de ogen, geeft een brede kijk op onze wereld en hoe wij zelf ons steentje kunnen bijdragen tot meer rechtvaardigheid in de samenleving.

Veel leesgenot.

Geert Swartenbroekx schepen voor Noord-Zuidbeleid

Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

Wim Dries burgemeester

2-3

Tussen 11 januari en 2 februari 2016 werden het jeugdcentrum Rondpunt26 en de Bibliotheek overspoeld door 222 leerlingen van het 6de leerjaar basisonderwijs uit 8 Genkse scholen. Deze jongeren namen deel aan het project ‘Blik op de wereld’, een educatief traject rond het thema ‘Schone kleren’. Onder deskundige begeleiding van een medewerker van Djapo vzw en de vrijwilligers van de Genkse Noord-Zuidraad werd tijdens een workshop nagedacht en gewerkt rond de kledingindustrie en de arbeidsomstandigheden in het Zuiden. De leerlingen leerden ook hoe ze bij de keuze van hun kleding ervoor kunnen zorgen dat de mensen in het Zuiden een beter bestaan krijgen. Alle indrukken, vragen en bedenkingen van de workshop vormden de basis voor de creatieve verwerking in een gedicht of hiphoptekst. Daarbij kregen de leerlingen de hulp van Veronique en Alberto. Het resultaat van het project heb je nu in handen: een bundel met de knappe gedichten en hiphopteksten van alle leerlingen.

‘Blik op de wereld’ is een initiatief van de Dienst Sociaal Welzijn, Dienst Jeugd en de Bibliotheek in samenwerking met de Genkse NoordZuidraad. Dit project is enkel mogelijk dankzij de inzet en medewerking van vrijwilligers, scholen en organisaties.

OPRECHTE DANK AAN • De vrijwilligers voor hun enthousiasme en inzet: Ria Bijnens, Willem De Witte, Betty Peeters, Jan Vanduffel en Guido Gysenbergs. • Hilde van Djapo vzw voor het begeleiden van de workshops. • Veronique en Alberto voor de ondersteuning en begeleiding bij het schrijven van de gedichten en de hiphopteksten. • De directie, leerkrachten en leerlingen van alle scholen die deelnamen: - BSGO Stippe Stap – 6de klas - GV Basisschool Sint-Albertus – 6de klas - Freinetschool On-the-move – 6de klas - GV Basisschool Mater Dei – klas 6a en 6b - BSGO Europaschool – 6de klas - GV Basisschool Broederschool – klas 6a en 6b - BSGO Het Kompas – 6de klas - GV Basisschool Termien – klas 6a en 6b • De leden van de jury: Jacquelène Maes-Castermans, Ria Bijnens, Marcella Geerdens, Maria Zangari, Els Croonenberghs, Steven Lemmens en Bart Martens. De gedichten die bijzonder in de smaak vielen bij de jury, zijn aangeduid met een sterretje.

Schone Kleren Kijk eens op het label in het shirt dat je nu aan hebt. Staat daar waar het kledingstuk is gemaakt? Jouw kleren hebben misschien al meer van de wereld gezien dan jij! Vele van onze kleren worden gemaakt in fabrieken, in ateliers of door thuiswerkers in lageloonlanden. De mensen die achter de naaimachines zitten zijn meestal vrouwen, die 70 tot 80 uur per week moeten werken. Ook kinderen moeten dikwijls meehelpen. Vaak verdienen ze veel te weinig om van te leven. Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

4-5

De arbeidersrap

Armoede

Ik ben arbeider, we krijgen weinig geld. Als ik tegenspreek, gebruiken ze geweld. We moeten hard werken in de fabriek. Door giftige stoffen worden we ziek.

Schone kleren heb je nodig. Ik draag mijn kleren elke dag met respect, plezier en een lach, want de arbeiders werken elke dag. Ik vind het oneerlijk.

We worden moe van al dat naaien. Urenlang werken tot ons hoofd gaat draaien.

Schone kleren heb je nodig. Het is niet eerlijk. Armoede is niet fijn.

We krijgen geen respect van onze baas. Hij loopt weg met ons geld, helaas.

Schone kleren heb je nodig. Ik draag mijn kleren elke dag met respect, plezier en een lach.

We worden gekwetst elke maand, elke dag. We gaan echt niet werken met een lach. Wat is dat voor iets, die gescheurde kleren? Ik wil echt niet meer zo leven. We willen vrijheid om gelukkig te zijn. Waarom moeten wij jullie slaven zijn?

Azad Altintas, Nileyer Alvarez Acosta, Bilal Gunes, Cevdet Kutlu, Talha Yurt

Safouan Boulanouar

Zorg voor mijn kleren Ik draag zorg voor mijn kleren, want ze zijn met veel moeite gemaakt. Ze zweten elke dag voor mij. Ik draag zorg voor mijn kleren. Ik heb respect. Wat ZIJ allemaal doen met hun naaimachines. Ik draag zorg voor mijn kleren, want ze zijn met veel moeite gemaakt.

Kiaro Mennens Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

6-7

Schone kleren heb je nodig. Dan heb je het lekker warm. Zorg wel dat ze niet vies worden. Schone kleren heb je nodig. Respect voor kleren en hun makers. T-shirts, broeken, sokken, schoenen zijn met moeite gemaakt. Schone kleren heb je nodig. Dan heb je het lekker warm.

Alec Vangeneugden

Schone kleren Schone kleren zijn geweldig. Geen oneerlijke handel meer. Ze werken hard voor een laag loon. Schone kleren zijn geweldig. Betaal wat meer voor schone kleren. Dan zullen we de winkels een lesje leren. Schone kleren zijn geweldig. Geen oneerlijke handel meer.

Yuzef Dzhambekov

Rap Ik werk hier dag en nacht en niemand die hier lacht. D’er is weinig kracht. De bazen hebben macht. We hebben weinig geld. Wanneer komt onze held? Uren werken op het veld. Het is niet goed met ons gesteld. Knippen, naaien, verven, drogen. Maar de bazen hebben het vermogen. Ze hebben tegen ons gelogen. Wij zijn degenen die niks mogen. En ons weekend is helemaal verpest. Want m’n rug, die is gekwetst. Zoveel dromen die niet zijn uitgekomen. Dokter zal nooit meer op mijn lijstje komen. Dit is het einde van onze rap. Dus open gewoon maar je klep. Refrein Altijd maar werken op die katoenperken Waar zijn onze rechten? We willen er voor vechten. Altijd maar werken op die katoenperken Waar zijn onze centen? We willen er voor vechten.

Aysenur Kuzugüdenler, Mohamed Ouzoubair, Melanie ’s Jongers, Olcay Tekes, Daan Vanhelden, Azra Yalcin

Eerlijke handel is heerlijk Ik draag mijn kleren elke dag met respect en een lach, want die worden met moeite gemaakt. Ik draag mijn kleren elke dag. Ze zitten heel de dag achter die naaimachines. Voor maar 18 cent! Voor 1 kledingstuk. Ik draag mijn kleren elke dag met respect en een lach!

Schone kleren Ik draag mijn kleren elke dag met respect en een lach. Ik droom van een prettige dag. Ik draag mijn kleren elke dag. Stop met die kinderarbeid ! Dat is niet tof voor iedereen. Ik draag mijn kleren elke dag met respect en een lach. Schone kleren zijn belangrijk.

Meliha Pinarbasi

Dilar Acik

Schone kleren zijn belangrijk

Textielarbeiders moeten meer geld krijgen

Schone kleren hebben is belangrijk. Behandel ze met respect. De arbeiders werken er heel hard voor. Schone kleren hebben is belangrijk. Ze hebben een laag loon. Dat is niet leuk. Schone kleren hebben is belangrijk. Behandel ze met respect.

Ik draag mijn kleren elke dag met respect en een lach. Textielarbeiders verdienen toch zo weinig geld. Ik draag mijn kleren elke dag. Ik vind dat we textielarbeiders moeten belonen. Ze doen toch zoveel moeite voor ons. Ik draag mijn kleren elke dag. Met respect en een lach.

Yassine Bouharras

Amy Corthouts


8-9

Schone kleren zijn het best Schone kleren zijn geweldig. Weinig geld is niet leuk. Met respect en een lach. Schone kleren zijn geweldig. Ze moeten langer werken. Dat is niet leuk. Schone kleren zijn geweldig. Weinig geld is niet leuk.

Mijn naam is jeans Ik ben een broek, gemaakt en geweven uit een doek. Mijn kleur is blauw, dat zeg ik niet gauw. Ik ben heel strak en draag geen pak. Ik ben van katoen, maar geen kalkoen.

Floor Reynbeek

Koray Akpinar

Help de wereld Schone kleren heb je nodig. Daarmee help je heel de wereld. Iedereen heeft het geld wel nodig.

Je kan het je niet voorstellen

Schone kleren heb je nodig. Daarmee help je heel de wereld.

Een euro per dag, dat is zonder een lach. Er is zelfs geen tijd voor het toilet. Je krijgt ook niet veel drinken. Zelfs niet de flinken. De kinderen kunnen er niet naar school. Ze werken zich een kool.

Victor Grosemans

Nore Pellens

Schone kleren heb je nodig. Anders is het niet meer eerlijk. Ik zou graag wat meer betalen.


10-11

Jander werkt in een textielfabriek. Een saaie warme plek. Andere mensen zijn er ook. Niemand vindt het leuk. Stopt dit ooit? Ik had eens een kapotte broek. Knip knip knip. De benen eraf geknipt. En weet je wat ik deed? Ik maakte een pennenzak met een spleet. Hij had geen rits. Dat is echt blits.

Broek

Ik heb een broek met een gat, Mama zei: “Jill, die broek in de blauwe zak.“ Ik zei: “Nee, ik pak hem mee en maak er een pennenzak van of 2.” Ik heb ze zelf gemaakt en er geen cent voor aangeraakt.

Jill Messner

Chloë Vandevenne

Ik had een oude broek

Mijn oma heeft een kleedje gemaakt

Van het linkerbeen maakte ik een kussen. Het rechterbeen werd een pennenzak. De bovenkant een coole tas. Nooit gedacht dat 1 broek een verzameling van 3 dingen was.

Misschien krijg ik het als ik het heel lief vraag. Het liefst van al zou ik het nu al willen dragen. Zou ik het nog eens durven vragen? ,,Oma, ik had dat kleedje zo graag gehad.” ,,Alsjeblieft voor jou, mijn lieve schat.’’

Feyza Erer

Jade Lenaerts

Ik had een broek met te veel gaten en toen zei ik bij mezelf: ,,Zou ik van mijn broekspijpen een handtas maken?” Ik knip, knip, knip ... En klaar was mijn mooie handtas.

Milla Hoebers Mijn naam is jeans, ik ben een broek, gemaakt en geweven uit een doek. Geplukt met de handen van katoen, urenlang moeten de mensen dit doen. Werken en zwoegen zonder een cent, geen rechten, geen pauzes, je denkt wel dat het went. Elke dag van vroeg tot laat, kleuren en spoelen, je weet wel hoe dat gaat. Voor alle werkers is dit zuur zeker als je weet hun loon per uur. Nog nooit gehoord van fairtrade? Gedaan alsjeblieft met kinderarbeid!

Katoenplantage Katoenplanten prikken aan je vinger. Toon zijn kleren en werk zit er op? En als je kleren af zijn, nat maken, kleuren, hangen, drogen…

Milla Hoebers

Mijn trui Ik laat hem niet gaan met een banaan. Er is ook een mooie broek bij. Hij is helemaal van mij!

Jolie Wyns

REFREIN Geef mij een nieuwe jeansbroek. Fairtrade is wat ik zoek, ik zoek! Geef mij een menselijk loon. Eerlijkheid, zo hoort het gewoon, gewoon, gewoon!

Kato : Ik ben zo moe! André : Ik moet zo naar het toilet! Thomas: Ik wil naar school net zoals de anderen! Olga: Wat vind ik dit erg om te horen! Esma: En dit is de waarheid. No way, deze mensen laten we niet zitten!

Anneleen Jacobs

Jolie Wyns


12-13

Ik heb geen rechten, moet uren blijven vlechten. Moet er alsmaar voor blijven vechten. Mijn stof komt uit een zak. Ik ben geen oud wrak. Ik ben er niet op mijn gemak en ik haat dit vak! Mijn broek heeft een rits. Ze vinden het zo blits. Wordt gedragen door volwassenen, maar gemaakt door de kids!

Rhune Bijnens

Mijn naam is jeans, ik ben een broek, gemaakt en geweven uit een doek. Ze plukken katoen elke dag. Ik wou dat iemand mijn ellende zag. Ze kleuren de broeken blauw en zwart. Ze werken met groepen, dag en nacht. Ze naaien de broeken aan elkaar en dan is de jeans helemaal klaar. Zonder geld en zonder loon, alle werkers zijn dit zo gewoon. Maar is dit eigenlijk wel hoe het moet? Wat denk je van fairtrade? Supergoed!

Lotte Mertens

Mijn naam is jeans. Ik ben een broek. Ik kom uit alle maten, kleuren en geuren. Blauwe, zwarte en met scheuren. Kinderen die mij hebben gemaakt zijn nog nooit op school geraakt. Ze moeten uren werken. Zagen wij maar die ellende. Ik ben blij dat ze mij hebben gemaakt, tot het einde van deze raad! Dit is het einde van deze rap. Ik hoop dat je goed hebt opgelet.

Lauranne Vansant Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

Ik ben katje en ik ben katoen. Van mij maak je jeans, T-shirt en schoen. Ik ben heel duur. Dat maakt mijn leven zuur. De mensen die mij plukken, krijgen weinig loon per uur. De machines zijn niet veilig. Zuurstof is er weinig. Dat is voor ons heilig. Pauze kunnen wij niet krijgen. Ze denken aan hun eigen. We moeten altijd zwijgen. Dat was ons verhaal in de Nederlandse taal.

Lara Van Essche 14-15

Een blauwe mooie jeans had zij. Ik vond het passen bij mij. Zij vond het niet meer prachtig. Ik vond het wel krachtig. Ze wou het weggooien. Ik zei: NEEN STOP! Voor die mensen is het altijd stom, altijd saai. En daarom moeten wij er iets aan doen. Geef het aan mij, gooi het niet weg! Alle tijd hebben wij niet. Veel geld hebben zij niet.

Dit blijft in jouw leven, maar het duurt nog heel even.

Nisa Aydogan

Wassen, drogen, verven, knippen en naaien en garen van de grond graaien.

Een hoed vol pluimen Een hoed vol pluimen en een roze rand en een blauwe top, die heeft tante op. Ja, elke dag van ‘s morgens tot ‘s avonds laat. Ze is de netste dame die ik ken. Ik heb de hoed nog nooit af gezien. Later zal ik hem dragen! Maar tot die tijd blijf ik wachten. Tot de tijd is aangebroken. Al duurt het jaren. En dan word ik net als zij een nette dame!

Loubna Oizaz

Ik heb een mooie vest, niet pas gekocht, maar in mijn zus haar kast gezocht. Want ik doe mee aan het protesteren, om de rijken een lesje te leren. Kinderen werken met vermoeidheid, want ze krijgen geen vrije tijd. Dat noemen ze kinderarbeid.

Daarmee is hun dag gevuld, want ze hebben veel geduld. Leren, spelen, geen zorgen, blijde gezichten, daarom ben ik nu aan het dichten. Werken, zorgen, een beroep, dat is hoe het later moet. Dus doe mee, zeg niet nee tegen deze actie. Alleen zo bereiken we de juiste reactie.

Selin Kaygusuz

Het komt van de pluk, maar is stuk

Kleren uit een textielfabriek

De arbeiders doen de pluk, daarna zijn de kleren stuk. Een trui van buren of neven, ze verdienen het om te blijven leven. Is het gescheurd? Dan is dat gebeurd. Maak er iets leuks van, geknipt of gestikt. Dat voelt als een hondje, dat je likt.

Worden die kinderen dan niet ziek? Ik moet die kleding respecteren. Misschien kan ik er wel van leren. Geen afwisseling, geen verandering. Ik moet mijn kleren langer dragen. Dat moet ik eerst aan mama vragen. Te kort is voor zusje Zita, te lang is voor tante Rita. Geen pauze, geen WC, wij zeggen nee. Van een jeans maken we een tas en van een bloes een jas. Dus wat moeten we doen met onze kleren? Recycleren!

Jarne Schoonbrood

Nabila Oizaz In China zijn er fabrieken groot en klein, maar zou de wereld nu niet anders kunnen zijn? Naaien, knippen, wassen, weinig tijd en kracht. Alleen de superrijken hebben alle macht. Maar alle mensen dik en dun, groot en klein, arm en rijk, kunnen erg waardevol zijn, door wat ze doen.

Kyara Loverix Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

16-17

Rap

Stof zijn is echt niet fijn. Je zou eens moeten weten, wat ik allemaal moet beleven. Eerst word ik geplukt van het veld. Dat is het begin van het geld. Ze nemen ons mee naar een plek om te wassen. Later worden we truien en jassen. Maar eerst worden we gemaakt, geverfd, geknipt en genaaid. De mensen die ons maken verdienen weinig. En dat vinden wij heel erg spijtig. Kinderen moeten ook hard werken. Zij maken ook dure kledingmerken. Naar school, daar zijn ze nog nooit gegaan. Maar hebben ze wel het recht om naar school te gaan? Daarom is fairtrade belangrijk! En nu is onze rap gedaan !

Dilek Atasoy, Ikra Erbas, Charlotte Renckens, Pauline Schrijvers, Azra Tosun, Anouk Truijen

Broek

Al dat spelen aan één stuk. Mijn broek is helemaal kaduk. Ik gooi het nog niet weg, want ik heb respect. Ze werken er zo hard, soms wel een ganse nacht. Dat doen ze wel voor mij. Bedankt hoor, zeg ik blij.

Tuur Smets

Zo kostbaar als goud Zij moeten er hard voor werken, zonder dat wij er iets van merken. Dus heb respect voor wat zij hebben gemaakt, dat is wat wij hebben gevraagd. En als je dan iets belooft, ben je meteen geloofd. Maar doe er iets aan, doe andere kleren aan. Help de mensen, die het wensen. Steun de mensen, jong en oud. En als je dat doet, heeft het de waarde van goud.

Jarne Schoonbrood Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

18-19

Zeg “Tot ziens” tegen die jeans Altijd hetzelfde, mijn armen zijn stuk. En dat alleen voor één muntstuk. Waarom doen ze ons dit aan en waarom is dit nog niet gedaan? Wij zijn al lang verloren, maar wij blijven erin geloven. Wij kunnen dit niet alleen, maar samen zijn we een sterke één. Zij maken ons allemaal ziek en dat alleen door die textielfabriek. Zeg nu eens: “tot ziens” dat is veel beter dan die jeans.

Jarne Schoonbrood

Rap Sommige mensen hebben weinig geld. De wereld zit vol met armoede en geweld. Ze bedelen voor een beetje rechten, terwijl ze voor hun vrijheid blijven vechten. Geef iemand een beetje respect, dan heb je tenminste iemand gered. We werken lange uren in de fabriek, daardoor worden we moe en ziek. We moeten werken met gevaarlijke stoffen. Willen we dit niet, krijgen we slaag met stokken. We willen dat dit stopt, genoeg is genoeg. Iedereen is moe in onze ploeg. We willen een eerlijk loon voor onze arbeid. Daarom willen we fairtraide.

Mertcan Alper, Enes Altin, Yasin Kara, Ugurkan Karacu, Kaan Unal

Pauze Wij hebben pauze nodig, dat is niet overbodig. Zo moet dat met alles, maar het is niet aanwezig bij alles. Zo is er de textielfabriek, daarvan worden er mensen ziek. Ze hebben zelfs geen pauze voor WC en dat moet echt wel persé. Jarne Schoonbrood

Ik breng een bezoek aan de textielfabriek, een mama werkt er zich ziek. Ze kon het niet aan, zo’n stomme baan. De bazen hebben er geen respect. Telkens weer hetzelfde liedje, verven, wassen, drogen, 2x knippen, naaien.

RESPECT RECHT OP VRIJE TIJD. EEN PAUZE VAN EEN UUR. SPELEN MOET KUNNEN. PLASSEN ALS JE MOET. ETEN OP HET GEMAK. CENTEN VOOR AL JE WERKEN. ‘T IS EEN DROOM VOOR CHINA.

Zeno Mertens

Ieder heeft een taak, ook kinderen werken er vaak. Ik breng een bezoek aan de C&A, ik zeur om een nieuwe broek bij mijn ma. De broeken hangen mooi in de rekken, dan zal ik weer aan mama’s mouwen moeten trekken. Klanten gooien er kleren heen en weer. Telkens weer hetzelfde liedje, zeuren, nemen, passen, 2x kopen, ruilen.

Ik hergebruik al, jij ook ? We kunnen er iets aan doen, hergebruik je schoen. Misschien met Sinterklaas, want dat is onze grote schoenen-baas.

Dit gebeurt dagelijks en het is om te huilen.

Ik heb ook nog een oude mantel. Hij heeft een mooi patroon, in de tweedehandswinkel verkoop ik hem voor 16 kroon.

Amelie Mandervelt

Amelie Mandervelt


20-21

Was mijn nicht haar kleedje maar te klein Ik hou van het kleedje dat mijn nicht aan heeft. Maar wat is dat? Er is iets dat kleeft. Ik hou ervan, geef het aan mij Ik was toch de eerste in de rij Laat maar Je bent toch raar Dus ga ik maar Naar de tweedehandsbazaar

Romina Van Breda

Gun de mensen vrijheid

Oh nee, mijn buurmeisje heeft het aan En ik wou het zo graag Ik maak haar jaloers Ik maak er zelf één. Knip, knip Naai, naai. Nog een stofje erbij Klaar! Ik doe het aan Oei, Het past niet. Dan koop ik er één En een bloes En een broek En een jas En een sjaal. Maar zijn ze schoon?

Jana Christodouleas

Laat werken haat ik Want je weet niet wanneer je mag stoppen. Ik vind het erg En de mensen gaan dood van de honger. Laat de mensen hun vrijheid tonen Weg met de lage lonen. De mensen hebben recht op respect.

Krap op elkaar is niet leuk Als je niet naar buiten mag, is niet leuk Twaalf uur hetzelfde is niet leuk Opgesloten zitten is niet leuk En de baas is ook niet leuk Niks eten is niet leuk

Romina Van Breda

Jana Christodouleas


22-23

Raptekst Ik ben een jeansbroek, ik kom uit de fabriek, soms worden mensen van me ziek. En soms dragen ze me in een ander land en na een hele tijd smijten ze me aan de kant. En door mij krijgen ze weinig loon, ze hebben soms maar geld voor een kleine boon. Door mij moeten kinderen broeken verven, door giftige stoffen gaan ze sterven. En daardoor zijn de jeansbroeken blauw en ze beschermen je heel goed tegen de kou. Mensen gaan shoppen voor mij en als ze me hebben zijn ze heel blij. REFREIN Fairtrade chips, alles kids We kunnen veel leren van fairtrade kleren. Fairtrade chips, alles is kids Als je iets koopt, zorg dat het fairtrade is. x 2 Ik ben een persoon, ik heb een zoon. We moeten hard werken voor weinig loon. We zijn arbeiders, dat is niet leuk en kijk de baas met zijn sigarettenpeuk. We werken ons rot. Na een jaar is onze rug kapot.

We springen nog liever bij de haaien dan nog meer te naaien. Ik heb de griep, ik werk me ziek. Elke dag zweten in die fabriek. Onze baas is een grote sukkel. Hij heeft op zijn kop een grote pukkel. Dat is echt waar, het is geen mop. Nu hebben we pech, dus zijn we weg Refrein

Sam Gieraerts, Seth Roncada, Sander Croimans, Kobe Kerkhofs, Amnah Al Rubie, Zinedine Sahin, Niels Vanmol, Lars Lenaerts, Briana Arrigucci

Kinderarbeid in China Alles moet af Geen leven Geen vrienden Geen tijd voor leuke dingen! Wonden Ongelukken Zenuwen Weinig lucht Ik hoop dat het snel gedaan is!

Anastasia Talios

Een te groot kleed! Er is een kleed Eén dat blinkt Met een strik Maar dat is voor Kinderen die 16 zijn Ik ben 11 Ja, 11 ben ik. Jammer, hé!

Anastasia Talios

Zo mooi Ik liep gisteren op straat En raad…? Ik zag iemand met een super mooie jurk Kreeg ik die maar. Ik smeekte en smeekte Maar tevergeefs. Ik lag te denken in mijn bed Zo een mooie roze jurk. Wacht eens… Mijn mama heeft zo een jurk Please mama?!

Morgane Loix

Woede

Had ik maar dat kleedje

Ik heb woede diep in mijn hart. Ik werk 12 uur. Dat is toch niet normaal. In een kleine ruimte met veel lawaai. Dingen die ik maak, kan ik zelf niet betalen. Wil jij mij uit deze ramp halen?

Kreeg ik maar dat kleedje. Dat kleedje met die hondjes erop. Ik vond dat mooi. Had ik dat maar. Ik vraag: krijg ik dat kleedje? Zij zegt: ja, natuurlijk!

Morgane Loix

Kimberley Aerts


24-25

Kort opeen is niet leuk

Het gat

We kwamen binnen, oh nee Dat grote gat, kon ik het maar weg toveren Alles moet af! zegt de baas Ze zag het, ze lachte Om te eten heb ik weinig tijd En zei:”Dames, dat maakt toch niks uit. Opkroppen moet ik Kom maar mee.” En lang werken moet ik doen Ze pakte een oude stoffige naaimachine Nooit stoppen! En begon tik tak tik tak Weg was de oude spijkerbroek. Kimberley Aerts Hallo, nieuwe short.

Sam Vanderluyden Mijn mama’s jurk De kleur is rood Zo mooi en prachtig Maar hij is nog te groot. Mijn oma’s naaimachine Maakt alles klein Zo snel en fijn En dan is hij de mijn! Kinderarbeid in de fabrieken Alles moet af, niks mag blijven liggen. Toch doe ik mijn best. Onvoldoende geld voor mijn familie. Eerlijk werken, zo gaat het hier niet. Nooit krijg ik respect.

Kinderarbeid is erg Alles moet meteen af. Te weinig pauzes Oververmoeid zijn ze Eten doen ze bijna niet Nooit meer tijd voor iets anders.

Sam Vanderluyden

Eveline Corstjens


26-27

De kleren Mijn schaamte is in mij Verspilling van kleren die wij dragen. De mensen die werken en werken Hebben geen leven. Geen pauze om te eten Weinig loon De baas die schreeuwt. En wij vieren maar feest met Onze kleren om ons heen Denk niet aan jou maar aan Hen.

Please Julie, ik wil het heel graag Jouw tijgerkleedje met grote strik En die mooie gouden kraag Zeg ik terwijl ik haar plaag. Ik kan er wel in, maar het is te groot Ja en dan : ik groei nog, zeg ik met Een hoofd zo rood Mijn schouders wegen zo zwaar als Lood OK een avond, maar je geeft het terug OK zeg ik en geef haar een big hug

Mirthe De Ruyter

Simona De Simone

Popje Mijn oude sokken, knip knip knip Naaien naaien naaien Een klein kleedje met kleuren Voor mijn popje. Een strikje er bij met een pareltje Met stippen De mouwen kort knippen Met kracht en zweet. Het resultaat is perfect Hoe ik het wou ik ben fier.

Je zit opgesloten in de ruimte Elke dag opnieuw die beweging Armoede, dus ook geen eten. Niet stoppen met werken, roept de baas Schreeuwen, daar is de baas goed in.

Simona De Simone

Mirthe De Ruyter

Kinderarbeid

Schone kleren (rap)

Er was een meisje dat waste en droogde kleding van katoenen stof. Dat vond ze echt niet tof.

Wij zitten hier te chillen en zij moeten werken. Wij gaan naar school en zij maken kleren voor dure merken. Zij plukken katoen voor een appel en een ei. De baas maakt winst dat maakt hem blij.

Van de baas geen vriendelijkheid, maar wel werken in onveiligheid. Van de giftige dampen was zij ziek. Maar de directeur zei: dat kan niet. Er was veel drukte. Ze ging naar huis en zuchtte met een hoge toon. Veel te weinig loon.

Fatima Ailali

Wij kunnen veilig werken in een schone fabriek. Zij spuiten pesticiden en worden ziek. Wassen, kleuren, spoelen, je mag je niet moe voelen. Kleuren, spoelen, wassen, je mag nu niet gaan plassen. Spoelen, wassen, kleuren, er moet nog veel gebeuren. Wie gaat er iets aan doen aan die vieze geuren? Zij werken heel de week en kloppen heel veel uren. Tussen 4 muren: hoelang gaat dit nog duren? Dit is het einde en we vragen in onze slotzin : stop deze onzin.

Juul Caelen, Alessio De Nicolo, Ilias El Gragui, Tristan Simonya, Jorre Willems


28-29

Respect voor kleren

De textielfabriek

Ik had een T-shirt vol herinneringen dat ik niet meer aan kon. Dus besloot ik iets te maken, iets wat er veel mooier uit kwam. Ik begon met knippen en vlechten en maakte een haarband. Die nog alle mooie momenten draagt met blijheid. Daarom doe ik hem vaak om met respect en vrijheid.

Maandag in de textielfabriek Naaien, knippen, naaien. 30 broeken op 1 dag. Dinsdag in de textielfabriek. Wij willen meer geld. Wij willen meer geld. Woensdag in de directiekamer. Ze krijgen niet meer. Ze krijgen geen hoger loon. Donderdag aan de poort. Wij staken. Vrijdag bij de baas. 10 cent meer. Zaterdag in de textielfabriek. Naaien, stikken, naaien. 30 broeken op 1 dag. Wel tien cent meer. Zondag bij de bakker. 3 broden, dank je wel.

Sedef Cona

Alex De Notarpietro


30-31

Schone kleren (rap) Wij gaan jullie iets leren over schone kleren. Die wij moeten weven, dat moeten jullie weten. Urenlang zweten in deze fabriek. Niet genoeg loon en dat maakt ons ziek. Als we niet hard werken, wordt de baas boos. Zijn we werkloos en slapen we in een kartonnen doos. We naaien, we weven, we wassen zoveel jassen. In die tussentijd mogen wij niet plassen. We krijgen maar 15 cent per uur en daarom is voor ons alles veel te duur. We werken 12 uren in 1 dag en daardoor zie je mij nooit met een lach. Made in China, Turkije en Bangladesh, daar zie je ook mensen zonder cash. REFREIN Arbeid is zwaar, maar het is ook echt waar. Het is zo oneerlijk, maakt de wereld zo lelijk.

Arbeid is zwaar, maar het is ook echt waar. Denk aan de anderen, het kan iets veranderen. Dorien Dierick, Dario Di Giacomo, Jitske Gielen, Anouck Theunis

Oude kleren

Wat moet je nou met oude kleren? Gooi je ze weg, dan ben je verkeerd. Knutsel er iets mee. Het is niet moeilijk. Gewoon knutsel frutsel knutsel en je hebt iets nieuws. Goed van jou! En zo laat je hen niet stikken. Ze moeten al stikken, verven, wassen en drogen. Alle dagen komen en blijven dromen van eerlijke lonen.

Kobe Habex

Mijn oude bloes Knip, knip een reep. Knip, knip een gele reep. Knip, knip een blauwe reep. Knip, knip een rode reep. Ik pakte er één. Ik vlocht ze in mijn haar en… het stond me beeldig.

Irme Kellens

Wat doe je met een broek? Ik heb een broek, maar ze zit niet meer goed. Ze is te klein en zit niet meer fijn. Wat moet ik ermee doen? Nog eens in de was doen? Nee, dat is geen goed idee, maar wat moet ik er dan mee? Ik maak er een handtas van, Ja, dat kan! Een handtas voor al mijn spullen, want ik heb toch zoveel prullen.

Lore Mombaerts

Een verandering Hij viel, hij viel, hij viel op de grond. Een gat in zijn broek, zo rond. Mama was boos! Ze koos. Voor knip, knip, knip. Die pijpen eraf, zo ging dat. Toen had hij een short. Maar hij was heel kort. Geen probleem. We nemen hem mee. Naar waar? Naar de zomer.

Käthe Nimmegeers

Van broek naar doek! Dit was een gewone broek. Maar nu is het een doek. Zet je op je kont, Dan vertel ik hoe het komt. Ik liep gewoon over straat. Ik deed geen vlieg kwaad. Maar toen werd ik getackeld door Michiel, waardoor ik op mijn knie viel. In mijn broek zat een gat, door die zware klap. En zo werd mijn gewone broek een stoffige doek.

Klaas Plevoets Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

32-33

Ik ben de baas, de fabriek is mijn bezit. De katoen die ik laat planten, is helemaal wit. Ik heb veel geld, denk alleen aan winst. Laat iedereen werken vrouw, man en kind. 10 uren per dag voor een heel laag loon. Ik wil respect, dus let op je toon. Werk door, eet snel: anders gaat de bel. Als de tijd om is, merk je het wel. Verven, knippen, wassen, geen tijd om te plassen. Ze maken echt alles: truien, broeken en jassen. Hoe de mensen leven, kan me niks schelen. Zolang ze mij centen geven. Eerlijkheid is niet aan mij besteed. De arbeiders krijgen helemaal geen cent. Ik zorg ervoor dat ik tevreden ben. Ik zwem in het geld en ik ben de grote held. REFEIN Wij zijn de baas, ja helaas. Wij zijn de arbeiders. Dus jullie moeten zwijgen. Kunnen wij dan geen extra’s krijgen (2x)

Shoresh Agbaba, Flavio Rizzuto, Milan Steyls, Lennerd Thielens, Lara Van der Beken


Waar werk ik? Ik ben zo ziek als een hond. Zo moe als een koala. Ik ben het zo zat als een zware storm. En ik ben zo boos als een onweer. Zo verdrietig als regen. Zo machteloos als sneeuw. Maar uiteindelijk verandert er niets. Want ik werk in een textielfabriek.

Julie Anthonissen

Eindeloos Ik ben doodmoe van al dat knippen, naaien, verven, weven ik ben aan het stikken. Ik ben zo licht als een veer, zo hoog als een boom door dat lage loon. Geen water, geen frisse lucht, het is net een vlucht. Dit werk blijft voor eeuwig net zoals mijn verdriet. Maar nee, dit wil ik niet!

Irem Ayboran 34-35

Wij zijn arbeiders Hey, hey, wie wil er als ik zijn? Ik ben een arbeider en dat is niet fijn. Door urenlang wassen krijg ik pijn aan mijn handen. We werken voor een loon, dat is heel erg laag waardoor wij weinig eten hebben in onze maag. Mijn vriend en ik zitten samen aan de machine. We maken de kleren zoals jullie die zien. We verven, we knippen, we naaien en weven. De baas wil ons niet meer dan 2 pauzes geven. Tweemaal per dag is er een nieuwe post. Na urenlang zweten worden we afgelost. We werken met meer dan 100 mensen. Ik zou graag een ander leven willen wensen. En jullie kunnen ons daarbij helpen. Samen met ons voor onze rechten vechten.

Refrein: Wij zijn de baas, ja helaas. Wij zijn de arbeiders, dus jullie moeten zwijgen. Kunnen wij dan geen extra’s krijgen? We willen schone kleren en daardoor een beter leven. (2x)

Zaineb El Garmaui, Hanne Vermeulen, Tessa Muyzers, Farah Lahssaini, Janne Lenaerts

De arbeiders Kan je je dat voorstellen? ALTIJD HARD WERKEN. Te moe om door te gaan. Overwerken, keer op keer. Ergens in de wereld, dit kan toch niet meer. Nooit tijd voor jezelf, het leven daar is een sleur. En ik, ik zeur.

Allison Cox

De jeans Jeans Een trui Armoede Nachtploeg Stikken

Valentina Franchini

Waar worden onze broeken gemaakt? In arme landen, dat is toch geen smaak. Dat heet armoede. Dat zal toch niet moeten. Weet je wat ik vind? Dat het niet zint. Ze stikken van het stikken. Ze moeten hun tranen slikken. Dat was het dan. Hoop dat armoede niet meer kan.

Arne Gielen

In een fabriek Weet je wat ik zie? Geen kinderen op een speeltuin, maar in een fabriek. Elke dag werken. Geen school of vrije tijd. Zonder hun vrienden. Ze moeten knippen, naaien en stikken. Het is al bijzonder dat ze niet van al dat stof stikken. 6 dagen, 12 uur per dag in die fabriek. Machteloos zijn ze tegenover hun baas. Niks hebben ze te zeggen. Over al dat snel werken. Voor de rest hebben ze niks in het verschiet alleen maar die fabriek.

Stel je eens voor: Werk 12 uur. Een familie is te duur. Je wordt arm en je baas blijft rijk. 6 dagen per week en ik bezwijk. Je krijgt weinig water. En geen frisse lucht. Dit moet stoppen, dat is een gerucht. Je ademt gif in, dat is ongezond. Het gif van de kleurstof in je mond. Niet naar de WC als je dat wil. Vind je dit leuk, dan ben je een knul! Je krijgt een laag loon. Je zoon die verft, maar houdt niet de toon. Het is gedaan met dit loon.

Coline Gailliaert

Arnaut Hubrechts


36-37

MACHTELOOS VOELEN ZE ZICH ACHTERBAKS NOEMEN ZE HUN CHINA KAN ZE NIET HELPEN HUN EIGEN HACHJE KUNNEN ZE NIET REDDEN TRACHT OP TE STAAN TEGEN DE LEIDERS DIE HEN KWELLEN

Driss Maataoui

Meer geld per week Meer geld per week. Minder werken per dag. Wij willen eerlijk loon. Altijd spoelen, knippen, drogen. Werken met kleuren blauw, rood, groen. Weer stikken met katoen. Wij willen gezondheid en wat tijd. We werken ons kapot en krijgen niet eens stamppot.

Cesare Cianci

Geel groen

Mijn kleren

Lina zet knopen, maar ze kan niet lopen. Ze maken mooie jeans, maar ze verdienen helemaal niets. Meer geld per maand, dan wordt het een betere baan.

Mijn kleren geef ik aan mijn neef. Hij is er blij mee. Mijn kleren zijn te klein. Mijn kleren geef ik aan mijn neef. Mijn kleren zijn mooi. En mijn kleren zijn ook cool. Mijn kleren geef ik aan mijn neef. Hij is er blij mee.

Ik maak zakken, maar ik kan geen loon pakken. Ik moet stikken en naaien, maar al het geld gaat naar de haaien. Ik maak kleding, maar ik verdien geen ding. Geel, groen ik maak broeken van katoen.

Elias Abdelli

Faris Dari


38-39

Berat

Te klein

Ik heb een neef Berat. Ik geef hem een jeans met een gat. Ik heb een neef Berat. Hij had dat nog nooit gedacht. Ik heb een neef Berat. Ik had het niet zo verwacht. Ik heb een neef Berat. Hij had dat nooit gedacht.

Wat te klein is, geef ik aan mijn buur. Dan maak ik hem blij en is mijn kast vrij. Wat te klein is, geef ik aan mijn buur. Dan koop ik nieuwe. Dan heb ik iets voor mij. Wat te klein is, geef ik aan mijn buur. Dan maak ik hem blij.

Zeki Demir

Nabil Fakri

In landen hier ver vandaan In landen hier ver vandaan zie ik heel veel kinderen gaan om te werken voor een mager loon. Soms denk ik: was het maar een droom? Ze wilden ook spelen, maar hadden nooit de tijd om kind te zijn. Ze moeten kleren maken met de kleuren rood en blauw. Ze zitten dikwijls in de kou. Kinderarbeid moet stoppen want ik vind dat alle kinderen recht hebben op een gelukkig leven.

Sofiane Errahmani

Meer loon Meer loon verdient wel toon. Van al die scharen heb ik wel veel blaren. Meer geld per maand verdienen wij met deze baan. Wij willen tijd voor onze gezondheid. Kinderen krijgen bijna geen loon, maar ze maken wel de kleren schoon. De fabriek is smerig wat ben ik hier bezig?

Mustafa Mert Mutluer

Blik op de wereld: schone kledij De mensen werken hard om onze kleren te maken, krijgen weinig loon en dat vinden wij niet schoon. Ze verliezen hun recht op leren speciaal voor onze kleren. We blijven het negeren, kinderarbeid creëren. We moeten actie ondernemen, beschermen tegen gevaar. Ze werken daar onveilig, dat vinden wij heel raar. We moeten op straat komen, strijden voor eerlijke lonen en laten ons horen en laten ons horen. REFREIN We willen eerlijke handel we willen schone kleren we worden slecht behandeld willen het niet accepteren. Eerlijke handel we willen schone kleren genoeg is genoeg we gaan actie ondernemen.


We zijn degenen die werken voor jullie kledingmerken, verdienen weinig loon elke dag, dus geef maar meer als het mag en ik wou dat onze baas dat ook zo zag, dan wordt ons verdriet omgetoverd tot een glimlach.

Chiara Amodio, Amina Bourhis, Hasret Cöl, Betül Dogan, Irem Ere, Yasmina Nait Oufakir, Gözde Özdemir, Stacey Peroni, Ilayda Savci, Wafaa Titkine, Almira Unal, Sena Copur

Meer en minder Minder uren in een week. Minder werken in een week. Giftige stoffen zijn niet goed. Meer geld is goed. Meer loon verdient wel toon. We willen eerlijk loon. We moeten altijd spoelen. Je moet mijn armen eens voelen.

Emad Titkine

40-41

Knopen

Gedicht van een tas

Ik kan niet knopen want mijn handen zijn gebroken. Ik moet veel spoelen, je moet mijn armen eens voelen. Ik wil geen broeken, maar onderbroeken. Wij willen meer loon voor onze toon. Een wandelbroek? Kijk eens in het woordenboek. Waarom broeken, maar geen zakdoeken? Ik heb geen knopen dus moet ik ze gaan kopen. Waarom knopen en niet lopen?

Maak een tas met een klein stuk van mijn opa zijn trui. De trui was zo zacht, ik knuffelde hem altijd. En een lap t-shirt, zo een mooie kleur turquoise. En een reep van mijn nicht haar leren tas. Ze had die bij toen ik naar Turkije ging. Dat was de leukste zomer ooit. Toen ik naar Duitsland ging had mijn oom Een mooi cadeau gegeven: een trui met glitters. Een stuk ervan heb ik op mijn tas geplakt.

Yunus Özdemir

Nazar Özdemir

Mijn eigen sjaal

Niet juist

Het was koud. Ik besliste om een sjaal te maken. Van mijn broertje zijn T-shirt met geel, zijn lievelingskleur. Van mijn nicht haar blauwe rok, samen gekocht. Van mijn mama haar mooie trui, die deed ze vaak aan. Van mijn oma haar vest, tegen de kou. Mijn sjaal is klaar.

Kleren gemaakt door een jongen van vier. Kleren gemaakt ver weg van hier. Kleren gemaakt door kinderhanden. Kleren gemaakt in andere landen. Werken voor een hongerloon. Die kleren zijn niet schoon. Werken omdat het moet. Aan die kleren hangt bloed. Ik wil hier iets van leren. Vanaf nu draag ik recy-kleren. klassikaal St.-Albertusschool

Gizem Özdemir Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

42-43

Samen

Textielfabrieken

Mama’s en kinderen moeten heel hard werken, worden ziek door giftige stoffen, krijgen weinig loon. En hun baas geniet ervan als een koning met een kroon.

Textielfabrieken zijn slecht voor de natuur. Ze maken de mensen het leven zuur. Textielfabrieken zijn slecht voor de mensen. We zouden hen veel moed moeten wensen. Textielfabrieken zijn heel erg druk en maken het leven van mensen stuk.

Weinig loon, weinig eten. Ben je hun respect vergeten? Ze moeten wassen, kleuren en knippen met scharen. Kijk maar naar hun handen, die zitten vol met blaren. Respect hebben is belangrijk, maar dit gebeurt niet vaak. Samen kunnen we er iets aan doen. Dan schieten we zeker raak. Zoals hergebruiken en doorgeven. Dan verpesten we niemands leven. Ermee knutselen in de plaats van weggooien en te verstrooien.

Jo Scheepers

Naaien, wassen, kleuren, knippen, drogen

Vrachtwagens komen, vrachtwagens gaan. Brengen de kleren die de kinderen hebben gemaakt. Ze verdienen niet meer dan 70 cent. Dat is heel weinig percent!

Naaien, wassen, kleuren, knippen, drogen. Dat zou voor kinderen toch helemaal niet mogen. Naaien, wassen, kleuren, knippen, drogen. Waarom dit blijven doen voor zo weinig respect? Naaien, wassen, kleuren, knippen, drogen. Elke dag opnieuw. Naaien, wassen, kleuren, knippen, drogen.

Nisa Sepetci

Jo Scheepers

KRC-truitje Van mijn opa krijg ik een KRC-Genk truitje. Met draad en naald hebben ze het gemaakt. Wassen en kleuren duurt vele uren. Stikken, naaien, wassen, kleuren. Veel stinkende geuren in je mond zijn mega-ongezond. Jongens en meisjes stikken en naaien maken mijn KRC-truitje.

Selina Boven

Iets doen Ze werken daar met veel gevaar, met als wapen een schaar. Zo komen onze broeken klaar. Ze krijgen weinig loon, dat is zo ongewoon. We moeten nu iets doen en niet staan kijken als een oen.

Gevaarlijke dingen, giftige stoffen Je ziet iedereen met jeansbroeken lopen en dan denk je: ‘waar komen die toch vandaan?’ Gevaarlijke dingen, giftige stoffen en dan van uitputting in de zetel ploffen. Je staat er nooit bij stil. We moeten respect hebben voor die mensen, die de hele dag onze jeansbroeken maken. Gevaarlijke dingen, giftige stoffen. Van uitputting in de zetel ploffen. Niemand bedankt die mensen voor wat ze doen. Niemand weet wat ze allemaal hebben meegemaakt. Gevaarlijke dingen, giftige stoffen en dan van uitputting in de zetel ploffen.

Amelie Truijen

Ze werken hard en lang Misschien zijn ze wel bang. Ze wassen en ze drogen, Dat zou eigenlijk niet mogen.

Simon Diraä Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

44-45

Dromen van een beter leven Van een oude jeans maak ik een tas, amai zeg, dat komt goed van pas. Geen respect voor hen. Dat hadden we toch beter gekund. Dromen van een beter leven dan kunnen we er weer even tegen. ’s Avonds gaan slapen en op het werk maar gapen. Elke dag aan het werk en het wordt maar erger. Zo kan het leven echt niet verder in die giftige stoffen, elke dag. En altijd maar zeuren van och en ach… Elke dag maar druk, druk, druk…. En altijd maar zitten op een kruk. Weinig pauze, weinig loon. Je hebt zelfs nog niet eens tijd voor je eigen zoon.

Maria Fortunato

12 uur 12 uur wassen en je mag niet plassen. Je mag niet plassen, maar wel wassen. Zonder te plassen, urenlang. Zonder water en eten, maar wel wassen, maar nooit plassen. Niet eens rust of pauze. Nog altijd geen eten of drinken. Twaalf uren werken en dan naar huis, dan weer werken, elke dag hetzelfde…

Dieter Gemels

Fabrieken met geheimen Stikken, wassen, drogen voor een jeans. Is dat niet uit de mode? Sleuren, kleuren, wassen, plassen. Fabrieken met geheimen. Ik ben niet aan het rijmen. Ik zeg je gewoon wat er in die fabrieken gebeurt. Jongens, meisjes ook zo klein. Vinden zij dat dan fijn?

Mohamed El Bouazzati


46-47

Ik ben een kinderarbeider (rap) Ik ben een kinderarbeider en ik krijg weinig loon. We moeten hard werken, zo worden kleren schoon. Voor al dat werken krijgen we weinig geld. Urenlang op de plantage, zweten op het veld. We moeten werken met gevaarlijke machines. Die bazen zijn gek want we zijn nog maar tieners. We krijgen geen pauze, amper naar wc. Geen eten, geen drinken, het valt echt niet mee. Zwoegen in de hitte, zonder te gaan zitten. Laat ons toch wat chillen, want dat is wat we willen. We willen eerlijke uren, want het blijft maar duren. Eerlijk loon voor het betalen van facturen. Want van werken in de fabriek worden we ziek. Maar we mogen niet klagen, de baas wil geen kritiek…

Hallo, ik ben katoen. Je kunt veel met me doen. Breien en haken, jeansbroeken maken. ‘k Word geplukt op het veld, verkocht voor veel geld. De winst voor hen is het enige dat telt. De mensen die ons wassen, mogen niet gaan plassen. Urenlang zweten, zonder te gaan eten. Jullie moesten maar eens weten, wat zij doen voor jullie kleren. We moeten respect geven, want zij geven hun leven.

Maroua Boutayniout, Robin Jeuris, Kübra Göcer, Lara Vandervelden, Neva Tanrioven, Hamza Tosun, Selin Bayar, Sam Geurts, Emre Akakoç, Jill Polimeni

Hun handen worden moe van elke dag te knippen. Te weinig respect krijgen ze. Ze zijn die oneerlijke handel beu. Ze willen vrijheid vanaf Nu Mijn lange broek wordt een kaprie broek. Mijn kaprie broek wordt een short. Mijn short wordt een minirok. Mijn minirok wordt een tas. Mijn tas wordt een portemonnee. Mijn portemonnee wordt een ketting. Mijn ketting wordt een ring. Mijn ring wordt een oorbel. Ja hoor, recycleren kan ik wel!

Ebru Karateke

Lang werken doet pijn aan je armen. Al die gifstoffen doen pijn aan je longen. Al dat spoelen en drogen, dat is niet fijn. Geen ontspanning, weinig vrijheid. Lage lonen, dat is zonder respect. 12 uur per dag is te lang. Ook wij willen spelen. Ook wij willen rust. Nooit meer werken, nooit meer pijn.

Sude Kayaaslan

Kleren doen we altijd aan. Arm, dat is iedereen. Te weinig respect voor de mensen. Oneerlijke handel. Eigenlijk doen mijn handen pijn! Nieuwe kleren? Die heb ik al.

Ikra Parlak Ik kreeg een handschoen van een sok. Die sok is niet meer goed, want ze is gescheurd. Ik kreeg een handschoen van een sok. Die is niet meer warm, want die is nat. Ik kreeg een handschoen van een sok. Die sok is niet meer goed.

Knip de kleren. Armoede proberen te keren. Te weinig vakantie. Oneerlijk geld verdienen. Eerlijke handel dienen. Nooit respect tonen.

Oguzhan Öztas

Sedef Ölmezer


48-49

Een jeansbroek draag ik graag. Eerlijke handel. Alle mensen werken heel hard, maar sommige mensen gaan dood van giftige stoffen. Nog werken sommige mensen heel hard, maar ze krijgen lage lonen. Stikken doe ik niet graag want dan krijg ik pijnlijke armen.

Jassen zijn niet goed om te maken. Elektriciteit is goed voor de machines en gevaarlijker voor de handjes. Als je te lang in de WC blijft, word je ontslagen. Nachten werken in een fabriek. Straks mag je heel moe naar huis gaan.

Harun Cakir

Rabiya Arslan

Mijn broek wordt een rok. Een sjieke zwarte voor het feest. Mijn broek wordt een rok. Buiten zag ik een hok voor mijn kleine hond. Mijn broek wordt een rok. Een sjieke zwarte.

Kracht zoals heel hard werken. Angst om te sterven. Trots als je nooit moet opgeven. Onvoldoende eten waardoor je weinig kan eten. Eerlijk zijn en steeds zeggen wat er is. Natuurlijk zoals er altijd wat is.

Rabiya Arslan

Tolga Gürgür

Van mijn shirt maak ik een sjaal. Vind je dat speciaal? Dit wordt mooi. Van mijn shirt maak ik een sjaal. Dit wordt sjiek. Voor mijn vriend. Van mijn shirt maak ik een sjaal Ik vind dat speciaal!

Ik heb een jas en maak een tas. Met de tas maak ik een geweldige das. Met de das maak ik een mannetje genaamd Bas. En waar is Bas? Ik zag hem in de was.

Harun Cakir

Tolga Gürgür


50-51

Een mooi cadeau Een broek wordt een rok. Een mooi cadeau. Voor mijn nicht. Een broek wordt een rok. Super magisch toch? Zo creatief ben ik. Een broek wordt een rok. Een mooi cadeau.

Can Luca Leone

Knippen iedere dag. Handwerk zo moeilijk. Geen ontspanning. Oneerlijk vind ik dat. Bangladesh is zo een land. Er is weinig vrijheid in dat land.

Can Luca Leone

Ik ben een meid Ik ben een meid met een moeilijke tijd! Werk in een fabriek dat is een grote problematiek. De zware arbeid is niet goed voor de gezondheid. Zonder fairtrade is er geen eerlijkheid. Ons leven is niet gelijk aan dat van jou. Niemand kijkt naar ons om en iedereen laat ons in de kou. We maken veel kleren van stof en leer. Aan slechte machines kun je je bezeren. Laat ons vrij leven en niet van angst beven. Het loon moet hoger zijn, maar de baas wil ons weinig geven. Wat we willen is respect, liefde en veiligheid. Help ons, je krijg geen spijt!

Hazal Özdemir, Pelin Ekici, Acelya Memetoglu, Rosa Lopez, Taïsha Rodriguez Da Silva, Makbule Tas

Ik ben een arbeider Ik ben een arbeider net als anderen en daarom wil ik onze situatie veranderen. Mensheid sta op, doe er iets aan, laat de politiek juist beslissen over ons bestaan. Elke dag lage lonen en geen respect, onze werkplaats die is niet perfect. Werken met gifstoffen is niet gezond, zeker niet als het in ons lichaam komt. Ze moeten werken met gevaarlijke machines vele uren werken en weinig verdienen. Eigenlijk moeten ze meer loon krijgen, maar de baas houdt alles voor z’n eigen. Als er mensen ziek zijn, heeft hij geen interesse. Hij denkt niet aan de mensen, maar alleen aan zijn centen. Dus, we willen verandering voor iedereen, help ons en laat ons niet alleen.

De baas leidt de arbeid. De arbeiders werken voor lage lonen en wij kopen het voor het duurst. Ik wil later een voetbalspeler worden. Nu denk ik aan mijn droomspeler en ik maak mijn droomshirt. De rechtermouw van Messi. De linkermouw van Ronaldo. De voorkant van Luis Nani. De achterkant van Rvp. Mijn droomnummer is 17. Mijn fantasie is groot. Maar mijn wil is groter. Wacht maar tot ik groot ben.

Eren Arslan

Yusuf Kanza, Mertcan Keskin, Mert Dikmen, Ömer Onur


52-53

Schone kleren (rap) REFREIN Geef ons een eerlijk loon Want we werken toch gewoon. Wees eerlijk in je leven Kun je ons dat geven?

Geef ons een eerlijk loon Want wij werken toch gewoon. Fairtrade steunen is een goede keuze. Elke morgen vroeg Staan we in onze ploeg Knippen, verven, weven De baas staat te schreeuwen Elke dag weinig eten We staan de hele dag te zweten. Hoeveel loon we krijgen, zullen wij niet weten. Elke morgen vroeg Plukken wij katoen Daarvan maken we kleren Maar eerst moeten we sorteren Milieu en vervuiling zijn twee rivalen Pesticide op de plantage vol met gevaren.


REFREIN We stellen ons geen vragen Bij de kleren die we dragen Hebben geen respect voor degenen die ze maken Verspillen veel geld door ze te kopen Stijl maken met de laatste nieuwe mode. Heb je ooit stil gestaan bij wat zij beleven? Wanneer mogen ze dromen van een beter leven? Iedereen heeft recht om blij te zijn Vreugde, liefde, vrijheid, gelukkig samen zijn. REFREIN

Damien Schoolmeesters, Berkay Kurtulus, Mateusz Cybulla, Nilay Cekicoglu, Zeynep Genc, Desiree Dolcimascolo

54-55

Giftige Tranen

De arbeiders

Giftige tranen van waterdamp. Ik word ziek van woede. Er is licht, maar toch donker, donker in mijn hoofd. Daarom werk ik aan lapjes die ik tot een dekentje moet naaien. Lapjes van kledingstukken, laken, kanten… Ik wil mijn zus haar kanten bloesje, een stukje ervan. Want dat bloesje is mooi en mijn zus is mijn voorbeeld.

Wij maken zakken. Wij werken dag en nacht. En niemand kan lachen. De arbeiders zijn steeds moe. Kan er iemand iets aan doen?

En dan… Wordt het licht, licht in mijn hoofd.

Naomi Saylam

Ik maak mijn eigen tasje van de mooie jurk van mijn nicht. Ze geeft hem aan mij, alleen aan mij. Papa krijg ik je riem? De riem die je altijd draagt bij je zwarte broek. Kan je hem missen? En ik maak er een riem van voor mijn tasje.

Bahar Isik Jeansbroek is mode, kost veel, maar de maker krijgt weinig. De patroon verdient veel loon. Ik wou het t-shirt en de sokken van Luis Nani, hij is een eerlijke voetballer. Dan ben ik ook een eerlijke voetballer. Alle sterren zijn sterren. Ik wil de linkerschoen van Nani. Mijn droomvoetballer Luis Nani.

Huseyin Karagöz Poëzieproject 2015-2016 I Blik op de wereld: SCHONE KLEREN

56-57

Mijn oma’s pull! Ooh… wat was zij schoon. Zij knuffelde mij altijd. Wat mis ik haar zo… Haar lieve lach, haar blije gezicht. Ik maak van haar pull een deken, zo blijft zij altijd heel dicht bij mij. Haar jurk is zo mooi. Van wie? Ariana Grande. Als ik haar jurk had, zou ik de beroemdste mens op aarde zijn. Haar zangtalent gaat maar niet uit mijn hoofd. Waarom woont ze zo ver van mij…? Mijn zus haar broek, zo strak! Dat wist ik niet. Ik hou van haar broek, zo lenig, zo schoon.

Azra Geyik

Arbeiders worden ziek in de katoenfabriek Mensen worden ziek in de katoenfabriek. Iedereen wordt ziek in de katoenfabriek. Maar de baas wordt heel rijk. Dus ga ik zelf iets maken en ik maak een cape. Van al mijn superhelden: Een stuk van Spiderman zijn rug. Het masker van Batman. Een stuk van de cape van Thor. Een stuk van een shirt van de koning. En nog een stuk van de jas van mijn vader. Met al die spullen kan ik mijn droomcape zelf maken. Dan wordt iedereen in een katoenfabriek minder ziek.

Salim Et-Tayeb


58-59

Azad Altintas

•

Nileyer Alvarez Acosta

•

Bilal Gunes

•

Cevdet Kutlu

•

Talha Yurt

•

Safouan

Boulanouar • Kiaro Mennens • Alec Vangeneugden • Yuzef Dzhambekov • Aysenur Kuzugüdenler •

Mohamed Ouzoubair • Melanie ’s Jongers • Olcay Tekes • Daan Vanhelden • Azra Yalcin •

Dilar Acik

•

Yassine Bouharras

•

Meliha Pinarbasi

Amy Corthouts

•

•

Korray Akpinar

•

Victor

Grosemans • Floor Reynbeek • Nore Pellens • Chloë Vandevenne • Feyza Erer • Jill Messner • Jade Lenaerts • Milla Hoebers • Anneleen Jacobs • Jolie Wyns • Rhune Bijnens • Lauranne Vansant •

Lotte Mertens

•

Lara Van Essche

•

Nisa Aydogan

•

Loubna Oizaz

•

Selin Kaygusuz

•

Jarne

Schoonbrood • Kyara Loverix • Nabila Oizaz • Dilek Atasoy • Ikra Erbas • Charlotte Renckens • Pauline Schrijvers • Azra Tosun • Anouk Truijen • Tuur Smets • Mertcan Alper • Enes Altin • Yasin Kara • Ugurkan Karacu • Kaan Unal • Amelie Mandervelt • Zeno Mertens • Romina Van Breda •

Jana Christodouleas • Sam Gieraerts • Seth Roncada • Sander Croimans • Kobe Kerkhofs •

Amnah Al Rubie • Zinedine Sahin • Niels Vanmol • Lars Lenaerts • Briana Arrigucci • Anastasia Talios • Morgane Loix • Kimberley Aerts • Sam Vanderluyden • Eveline Corstjens • Simona De Simone • Mirthe De Ruyter • Fatima Ailali • Juul Caelen • Alessio De Nicolo • Ilias El Gragui • Tristan Simonya • Jorre Willems • Sedef Cona • Alex De Notarpietro • Dorien Dierick • Dario Di Giacomo •

Jitske Gielen • Kobe Habex • Irme Kellens • Lore Mombaerts • Käthe Nimmegeers • Klaas

Plevoets • Anouck Theunis • Shoresh Agbaba • Flavio Rizzuto • Milan Steyls • Lennerd Thielens •

Lara Van der Beken • Julie Anthonissen • Irem Ayboran • Allison Cox • Zaineb El Garmaui

•

Hanne Vermeulen • Tessa Muyzers • Farah Lahssaini • Janne Lenaerts • Valentina Franchini

•

Coline Gailliaert • Arne Gielen • Arnaut Hubrechts • Driss Maataoui • Elias Abdelli • Cesare

Cianci • Faris Dari • Zeki Demir • Sofiane Errahmani • Nabil Fakri • Mustafa Mert Mutluer • Yunus Özdemir • Emad Titkine • Chiara Amodio • Amina Bourhis • Hasret Cöl • Betül Dogan • Irem Ere •

Yasmina Nait Oufakir • Gözde Özdemir • Stacey Peroni, Ilayda Savci • Wafaa Titkine, Almira

Unal • Sena Copur • Gizem Özdemir • Nazar Özdemir • Nisa Sepetci • Jo Scheepers • Selina Boven • Amelie Truijen • Simon Diraä • Maria Fortunato • Dieter Gemels • Mohamed El Bouazzati •

Maroua Boutayniout

•

Robin Jeuris

•

Kübra Göcer

•

Lara Vandervelden

•

Neva Tanrioven

•

Hamza Tozun • Selin Bayar • Sam Geurts • Emre Akakoç • Jill Polimeni • Ebru Karateke • Oguzhan Öztas • Sude Kayaaslan • Ikra Parlak • Sedef Ölmezer • Rabiya Arslan • Harun Cakir • Tolga Gürgür • Can Luca Leone • Hazal Özdemir • Pelin Ekici • Acelya Memetoglu • Rosa Lopez • Taïsha Rodriguez Da Silva • Makbule Tas • Yusuf Kanza • Mertcan Keskin • Mert Dikmen • Ömer Onur •

Eren Arslan • Damien Schoolmeesters • Berkay Kurtulus • Mateusz Cybulla • Nilay Cekicoglu

•

Zeynep Genc • Desiree Dolcimascolo • Naomi Saylam • Huseyin Karagöz • Bahar Isik • Azra

Geyik • Salim Et-Tayeb Verantwoordelijke uitgever: Geert Swartenbroekx, Stadsplein 1, 3600 Genk

Blik op de wereld SCHONE KLEREN

Recommend Documents