BTC Infocyclus: Schone Kleren Campagne Zaterdag 9 april
Inhoud 1. De kledingsector: evolutie voorbije 20 jaar 2. De grootste problemen in kledingsector 3. De leefbaar loon campagne 4. Beleidsinitiatieven 5. De Schone Kleren Campagne
1. De kledingsector: evolutie voorbije 20 jaar Niet alleen onze smaak is veranderd sinds de jaren ‘80…
Kleding: een geglobaliseerd product
Kledingproductie = outsourcing
Wie maakt de regels: de theorie
Wie maakt de regels: de praktijk • Productielanden zijn zéér afhankelijk van kledingsector • Overheden willen kledingbedrijven te vriend houden: – Weinig controle – Voordelige belastingtarieven – Lage minimumlonen
• Prijs blijft belangrijkste criterium
Wie heeft de macht in handen?
De kledingsector van vandaag • Geglobaliseerde sector: concurrentie op gebied van prijs, kwaliteit en flexibiliteit • Complexe toeleveringsketen: – Productiefabrieken zijn geen eigendom van kledingketens – Heel veel stappen in het productieproces – Veel uitbesteding
De Fast Fashion industrie • Trendy en (zeer) goedkoop • Geen vier collecties per jaar, maar 52 • Zware druk op productiefabrieken om zeer goedkoop te produceren • Kleding is een wegwerpproduct geworden
2. De grootste problemen in de kledingsector • • • • • •
Onveilige gebouwen Hongerlonen Gebrek aan vakbondsvrijheid Jobonzekerheid Kinderarbeid Gendergerelateerde problemen
Onveilige gebouwen
24 april 2013: de instorting van Rana Plaza • 8 verdiepingen • Gemengd gebouw: bank, winkels, fabrieken, kinderopvang • 5 kledingfabrieken, 5000 werknemers • 1.136 doden, 2000 gewonden. • 32 kledingbedrijven in Rana Plaza: C&A, Mango, Primark, Benetton, Inditex,…
Wie is er verantwoordelijk? • “De managers van de fabrieken in Rana Plaza moeten zorg dragen voor hun personeel.” • “De overheid in Bangladesh moet zorgen voor veilige fabrieken.” • “De kledingbedrijven moeten ervoor zorgen dat hun kledij in veilige omstandigheden gemaakt wordt.” • “De auditkantoren moeten geloofwaardige controles doen.” • “Consumenten mogen geen kledij meer kopen die in slechte omstandigheden gemaakt is.”
Het failliet van de audits • Ali Enterprises Pakistan: SA 8000 certificaat drie weken voor brand • Tazreen Fashions Bangladesh: meerdere audits, o.a. door C&A local office en BSCI • Rana Plaza: audits door BSCI
Doorbraak: het Bangladesh Akkoord • Onderhandelingen sinds 2010 • Ondertekend door: – 2 internationale vakbondsfederaties – 10 Bengaalse vakbonden – 4 ngo’s als getuigen – 200 internationale merken en ketens
• Het akkoord is bindend en geldt voor vijf jaar
Het Bangladesh Akkoord • Inspecties: – Ondertekenaars moeten volledige lijst fabrieken doorgeven – Die lijst wordt opgedeeld in drie groepen – Onafhankelijke inspecties in 1800 fabrieken – Constructie, brandveiligheid, elektrische veiligheid – Rapporten worden openbaar gemaakt – Gevaarlijke fabrieken kunnen onmiddellijk gesloten worden, loon moet 6 maanden worden doorbetaald
Het Bangladesh Akkoord • Renovaties: – Kledingmerken verantwoordelijk voor het opstellen van de renovatieplannen en het zoeken naar financiering
• Werknemersbetrokkenheid: – Vormingen voor fabrieksdirecties en werknemers – Oprichting van comités voor veiligheid en gezondheid op het werk – Klachtensysteem
• Bestuur van het Akkoord: – Stuurgroep: 50% kledingmerken, 50% vakbonden, voorzitter Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) – Adviesraad – Kledingmerken betalen jaarlijkse bijdrage
Implementatie Bangladesh Akkoord • Gevaarlijke achterstand in renovaties: er wordt nog steeds in gevaarlijke fabrieken geproduceerd • Kledingbedrijven komen financiële beloftes niet na • Steeds meer cases voor arbitratie: 200.000 euro per case!
Evaluatie van rol H&M in Bangladesh Akkoord “H&M is dramatically behind schedule in correcting the dangers faced by the Bangladeshi workers” Rapport op basis van: • Inspectierapporten Bangladesh Akkoord • Corrective Action Plans (CAP’s) en hun status: in progress/pending verification/corrected • Leverancierslijst H&M: “Platinum” en “Gold” leveranciers
• “Where corrective actions are identified by the Safety Inspector as necessary to bring a factory into compliance with building, fire and electrical safety standards, the signatory company or companies that have designated that factory as a Tier 1, 2, or 3 supplier, shall require that factory to implement these corrective actions, according to a schedule that is mandatory and time-bound, with sufficient time allotted for all major renovations”
Bevindingen H&M rapport • In 32 gold/platinum fabrieken: inspecties meer dan een jaar geleden. • Evaluatie van alle renovaties + levensnoodzakelijke evaluaties • 31 leveranciers achter op schema • Meer dan 50% geen fatsoenlijke nooduitgangen
Aantal werknemers betrokken
Compensatie slachtoffers • 30 miljoen dollar nodig: – Medische kosten – Inkomensverlies
• Bedrag is gebaseerd op de wettelijke minimumlonen, die veel te laag liggen • Kledingbedrijven mogen vrijwillig en anoniem bijdragen storten • Pas in juni 2015 30 miljoen dollar beloofd • IAO richt arbeidsongevallenverzekering op voor de werknemers in de kledingsector • Pleidooi voor (Europese) regelgeving
Acties Clean Clothes Campaign wordt
Hongerlonen • Minimumloon vastgelegd door de wet: – Geen echte sociale dialoog – Macht van de internationale kledingmerken en de kledingfabrikanten – concurrentiepositie – Problemen met implementatie
Gevolgen extreem lage lonen – Veel overuren werken om rond te komen – Gezinnen worden uit elkaar gehaald – kinderarbeid – Ondervoeding en gezondheidsproblemen
Zijn hogere lonen wel haalbaar?
• • • •
Winst voor de productiefabriek Transportkosten Materiaalkosten Kleinhandel (inclusief personeel, huur, winsten, BTW,…)
• • • •
Voor de werknemers Winst voor het merk Overheadkosten Tussenpersonen
Wat kan het kledingbedrijf doen? • Aankooppraktijken aanpassen: – Rekening houden met werkelijke arbeidskost bij het bepalen van de prijs – Rekening houden met productiecapaciteit en levertermijnen
• Samenwerking met andere kledingbedrijven • Druk op de overheden om minimumloon te verhogen
De strijd voor een leefbaar loon in Cambodia • De textielsector in Cambodia: • stelt bijna 500.000 mensen te werk • goed voor bijna 95% van de export • omzet van 3,38 miljard dollar
• WSM en ACV-CSC steunen de Coalition of Cambodian Apparel Workers Democratic Union (C.CAWDU). • C.CAWDU is de grootste onafhankelijke vakbondscentrale in de textiel- en kledingsector en vertegenwoordigt ongeveer 78.600 werknemers(sters). • 85% van hun leden zijn vrouwen.
De strijd voor een leefbaar loon in Cambodia • Dé doelstelling: verhogen van het minimumloon in de kledingsector. • Sinds 2010: minimumloon = 80 USD (=62€). • Augustus 2013: onafhankelijke studie stelt dat minimumloon tussen 157 en 177 USD moet liggen (123 à 138 €). • Het gezamenlijk vakbondsfront wil voor 160 USD gaan (125 €).
De strijd voor een leefbaar loon in Cambodia • De overheid: beslist om het minimumloon te verhogen tot 95 USD (74 €) op 24/12/13. • Het vakbondsfront verwerpt deze beslissing en eist sociaal overleg. • De overheid verhoogt het minimumloon op 31/12/13 tot 100 USD en wil geen overleg meer. • De vakbonden roepen op tot een staking.
• Op 2 en 3 januari maken de ordetroepen een gewelddadig einde aan de protesten. • Balans: 4 doden en 23 activisten en vakbondsleiders gearresteerd
Actie Cambodjaanse ambassade 10 februari 2014
De strijd voor een leefbaar loon in Cambodia • Zomer 2014: « Labour Advisory Committee » beslist om begin oktober het minimumloon vast te leggen voor de textielsector vanaf 2015. • « Global Day of Action »: het vakbondsfront in Cambodia roept op tot een wereldwijde actiedag met de eis om het minimumloon op te trekken tot 177 USD (138€). • Alle leden van ITUC, IndustriAll, UNI en Clean Clothes Campaign doen mee aan deze actie op 17 september 2014.
Actie Cambodjaanse ambassade op 17 september 2014
Actie Cambodjaanse ambassade op 17 september 2014 • Ook actie naar 8 kledingbedrijven (C&A, H&M, Inditex, Walmart, Puma, Adidas, Gap, Levi’s) met de volgende eisen: – Wettelijk bindende cao’s afsluiten waarin ze een minimumloon garanderen van ten minste 177 USD in hun productiefabrieken; – Een prijs per stuk te betalen dat dit minimumloon mogelijk maakt; en – Zich te engageren om in Cambodja te blijven investeren.
Acties hebben resultaat • 19 september: 8 merken schrijven een brief aan de Cambodjaanse regering waarin ze aangeven dat: – ze bereid zijn een hoger loon in te calculeren in de prijzen die ze betalen aan de fabrieken – Vakbonden steeds moeten betrokken worden bij nationale loononderhandelingen – Ze in Cambodja zullen blijven investeren • Minimumloon wordt verhoogd van 100 USD tot 128 USD
Een structurele oplossing is nodig • Memorandum of Understanding Living Wages: – IndustriALL en ACT-brands: C&A, Tchibo, Inditex, H&M, Next,… – Prioritaire landen: Cambodja en Bangladesh – MoU schetst algemeen kader, met 4 actiedomeinen: • • • •
Efficientie FoA Druk op regeringen Aankooppraktijken
– Volgende fase: onderhandelingen op nationaal niveau
Twee sporen voor Cambodia • Collectieve onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers op sectorniveau om het minimumloon te bepalen: verre toekomstmuziek in Cambodia • Cao’s moeten mogelijk gemaakt worden door een globaal akkoord over living wages, met conflictresolutiesysteem en concrete engagementen door de kledingmerken en, wat betreft: – – – – –
De prijzen betaald aan de leveranciers Aankooppraktijken Vrijheid van vereniging Langdurige handelsrelaties met leveranciers Het ontmoedigen van het gebruik van
4. De rol van het beleid UN Guiding Principles: The state duty to protect human rights: “States must protect against human rights abuse within their territory and/or jurisdiction by third parties, including business enterprises. This requires taking appropriate steps to prevent, investigate, punish and redress such abuse through effective policies, legislation, regulations and adjudication.”
De rol van het beleid • Lidstaten moeten een nationaal actieplan opmaken, waarin ze duidelijk maken op welke manier de drie pijlers van het Ruggieframework gerespecteerd zullen worden: – State duty to protect – Corporate responsibility to respect – Access to remedy
De rol van het beleid: goede voorbeelden - UK: Modern Slavery Act: - grote bedrijven zijn verplicht om te rapporteren over slavernij en mensenhandel in hun toeleveringsketens - Van toepassing op +- 16.000 bedrijven
- Nederland: Convenant duurzame kleding
Beleidsinitiatieven België • Nationaal Actie Plan bedrijven en mensenrechten • Omzetting Europese richtlijn Niet-financiële rapportage
5. Schone Kleren Campagne • 20 jaar Schone Kleren Campagne
Hoe pakken we dat aan? • De Schone Kleren Campagne maakt deel uit van de Clean Clothes Campaign – Opgericht begin jaren ’90 – 1996: Schone Kleren Campagne in België – 17 platformen: vakbonden, ngo’s, vrouwenorganisaties, consumentenorganisaties – 250 ‘partners’ over de hele wereld
• 4 doelgroepen – – – –
Werknemers Consumenten Bedrijven overheden
Hoe doen de Belgische bedrijven het? • Slechts 6 bedrijven zijn lid van de Fair Wear Foundation, weinigen hebben Bangladesh akkoord ondertekend • Belgische bedrijven beschouwen zichzelf als te klein om impact te hebben op productiefabrieken • Toch worden er stappen vooruit gezet: – JBC heeft Bangladesh Akkoord ondertekend – Mayerline lid van de Fair Wear Foundation – Bel&Bo verandert businessmodel drastisch en is pas aangesloten bij FWF
Bedankt voor jullie aandacht!
