Boekbeoordeelingen
is
Wat
zien?
.
Verklaring
van onze
zichts-gewaarwordingen besturing ten,
door
den
kan
seeren
zal
moeten
merking, niet
het
worden.
geene
het
menschelijk
open
vraag of de
bij
haar als
dit
ken
op
Waar
voet
gisch In ven, ten
Ik
iets
zal
en
Bibliothèque psychische wij
geval
te
men
brengt,
waard
en
het
hen
die
voor
het
want
niet
vóór ook
is
eerst
leeken
het is geen lichte kost, al
die
heeft,
gedacht in
voldoende
het
mate
door
den
om
hierin als
de
het
verklaring
pionier
psychol.
blijft (ibid.
tracht
de
niet het
weten,
te zoe-
mede voorop. Vision
La
expérim. 118)
p.
zet
psychische
nog
psycho-
met
interessant boek
zijn
het
schrijver
standpunt
met
norm.
DU BOIS
REDDINGIUS
op
physiolo-
zetten.
kan
trachten
in
zullen
op-
noemen.
intern.
staan
eene
deze: of
verklaring
uitgemaakt,
wordt
gaat hij
NUEL,
het onbetredene
nieuws
hoogste
gebied,
»ook
zijn onderwerp
dan
het
aanvaard
is
hebben«;
van
Dan,
van VON HELMHOLTZ verlaten,
het
om
proeve
zijn
te
achten
den
aan
Van criti-
later zal kun-
eerst
ware
gangbare wiskunstig-physisch
ignorabimus,
op
dan
gemaakt
krijgen.
over
1906.
gaarne
vergund
ons
voorstelling,
1904,
bij
terrein allen
jaren
bijvoorbeeld
Paris,
REYMOND’S den
die
physiologisch
pathol.),
behoort
voorgelegd
het
te
diepgaande
een
goed begrepen,
deductie
echter
(Doin, et
studie
geen
wordt ondersteund«
algemeen
logische
geschreven
een
het
ik
vrijwel
zulk
schrijver,
door argumenten Heb
boek
wij
inziens
MARTI-
Haag,
kondigen.
te
aan
onzes
maken,
te
den
de
REDDINGIUS,
gebracht wordt, algemeen
indien
daarom,
oog
verklaring
de
moge
is
geleerden
bescheidenlijk
dathier
aanmerking
vroeg
meer
omdat
zijn,
En
lezers
onze
A.
Gravenhage,
voldoen
aangezocht,
bij
nieuwe,
te
van
een
of
boek
sprake
geen
blijken
nen
daartoe
uitgever
bovenstaand
’s
NIJHOFF,
NUS
Door
R.
ge-
van
ledema-
en
oogen
Dr.
te
oogarts
wensch
van
en
zeggen
hetwelk
dat de
Reddingius,
moeite
van
ook
lezen
in en
zijne
proe-
herdenken
is. in
enkele
trekken
een
kort
overzicht
te
geven,
180
DE.
uit
moet
maar
R.
A.
WAT
REDDINGIUS,
den aard
der zaak vele
IS
?
ZIEN
wetenswaardige bijzonderheden
voorbijgaan In
de
Inleiding
stukken
zekere
verband
samen.
Die
dende chemische
verschillen
in
en
ook
de
in
de
de
De
dat
zij
een
in
in
lust
oogenblik dat
van
ook
als
zoodanig
niet
oorzaak
men
le
onze
zijn,
en
van
ons
aan
dus van
zelf,
der
hoe
geestelijke
welke
verschijnselen
In
in
en
de
moeten
zelfs
en
laatste
welke moeten
in
planten
van
fermenten
do
weinig
men
cellen
die
instantie
werkelijkheid
voordoen als
ver-
veranderend
wij
niet reëel
met
een
als
in
onze
verandering,
maar
slechts
waarvan
dan
wil,
pijn
bestaat,
niet. Onze De
pijn.
(Berkeley),
zelf,
bestaan
van
Voorstellingen
eigen pijn
zij
de
voorstel-
pijnlijke
stoffelijke
maar
onze
het
waaruit het
opgebouwd.
pijn
van
wij
gewaarwordingen,
is
rnen-
eigenschap
geen
voorzoover
zijn,
der
eigenaardigheid
redeneerende,
de
niet:
schors
zoodoende
zou
een
ik
de
voor-
nemen
wereld
moet
reëel
zou
zijn
waarnemingen.
onze
men
zijn
in
motieven,
van
zijn
wereld
bewustzijnsverschijnselen
Door
zijn.
voorstelling
stoffelijke
bekend,
ons
echter
geheele
voorvallen
slechts
is
de
verschijnselen,
Stoffelijkheid maar
maar
de
nu
verrichtingen
gebeurtenissen,
waarneming voor
in
idioten
van
vindt
levende
ons
of liever
rnenschelijke
bestaan
maar
waar,
doen
hersenen
mineralen.
aandoeningen,
oogenblik
Beschouwt
in
uit
zijn,
onlu-t,
en
ook,
wij
bewust-
zijn
gebeurtenissen
dergelijke
verder,
bestaande
bestaande
stellingen
de
bewustzijnsverschijnselen,
tot
de
hersenen,
zich
bewustzijnsverschijnselen,
lingen,
als
bestaat
het
verschillende
in
in
onze
dan
gebeurtenissen,
waarneming; als
Die
substantie
schijnt,
gedeelte
bestaande
het
van
zielsproces-
onverbrekelijk
hersenen
groote
gebeurtenissen
levende
zijn,
groote hersenen.
schelijke
de
niet
betoogt
wezen
die
namelijk
in
hoofd-
bewustzijns-
en
kunnen in aard slechts uiterst
voorvallen
in
van
stoffelijk
klein
zeer
volgende
protoplasrna-moleculen.
schrijver
waarneming
hersenen
processen.
dieren,
veranderingen
in
de
worden; immers
de
de
bacteriën;
van
werkingen
bewustzijnsverschijnselen anderingen
in
Soortgelijke
lagere
lichamen
moleculen
zouden
processen
welke
van
de
zijn
in
in
hersenen
onze
zullen
menschen
dieren.
zenuwknoopen
processen
geestelijke
die,
van
hoogere
van
in
stoffelijke veranderingen, waarschijnlijk voortschrij-
levende
van
dat
gewezen
veranderingen,
zijnsverschijnselen, hersenen
op
genoemd
stoffelijke
met
gaan
er
stoffelijke
hetzelfde
verschijnselen sen
wordt
en
veel
dus
kleiner
als
welke
den het
stoffelijke
deel
bestanddeelen
van
voor
ons
van
dan
grootste
deel alleen
verschijnselen
bekend ons
mensch,
zijn
ons
krijgt
bekend
als bestan Ideelen
bewustzijn.
Behooren
de
DR.
eerste
de
tot
chologische de
die
zich
men
in
de
en
menschelijke ons
bekend
gie,
het
het
zenuwcel
wordt
als
hebben dat
hare
dragen
loopende daar
tengevolge of
lichaam
onder
stand.
deelte
van
invloed
zulks ook het
beter
licht
geval
verrichtingen,
tot is
uit
bekend
Loeb’s
insekten, of zich
er
dat ook gere
van
dat
in
een
dus
te
is
de
er
dat
kunnen
onder invloed
van
op
toe
hier of onder
(bijvoorbeeld
van
het
processen
dus
ook
klier-
tot
eigenlijk
de
spieren
gerekend
in
er
bij-
voort-
dat
werking
maar
verrichtingen,
komen,
de
en
gecompliceerde
spieren
kan
Dat
door
physiologisch
zeggen
mate
uitstrekken
door
dus
zenuwcel
ik.
processen
oogspieren,
lichaam
stand
wordt
zich
voorts
alle
het
van
andere
waardoor
vallend bewust-
weerstanden
zijnde
de
van
of mindere
zouden
het grootste ge-
welke
onder den
terwijl
plaatsvinden,
geluidstrillingen
nu
volgende beschouwingen
planten
de
richting
zich
naar
dat van
het
eencellige licht
en
lichtsinwerking van
den
tot
mensch,
over
licht
ontstaande
het Phototropisrne.
buigen,
dieren
en
alsook
vooral
weekdieren
en
bewegen, positief phototropisrne,
afwenden, negatief phototropisrne.
de door
dieren
lichtstralen
cellen de eigenschap
bewustzijn
ons
komen
en
die
bepaald
kan
bijna
onderzoekingen,
zich
het
enz.
Interessant zijn de Het is
eerste
een
brengen,
weeg
van
lichtprikkel,
alleen
ware
met
kan
physiolo-
waarin
deel,
de
hoe
te
meerdere
weg
licht,
menschelijk
het
van
in
een
in
gezichtswerktuig
feitehjk
en
worden;
kunnen
den
niet
de
tot
deelen,
twee
komt
vrij
gelijktijdige
van
woord
omdat
hals
den
van
invloed
Het
contrabande,
de
Door
spieren.
beperkte
zoo
eigen bewustzijn,
tweede
nagegaan
voorhanden
van
ook
dierenpsycho-
van
behooren
uit
verandering
geluidsgolven),
van
weefsel
tot
kan
om-
waarneming
onzer
slechts het
veranderenden iuhoud
oogenblik
komen
invloed
dat
zijn,
waarvan
proces, dat
op
dat
psychologie,
gebeurtenissen,
men
ons
een
waarbij sommige
den steeds
tot
en
eerst
werkzaamheid kan
zijnsverschijnsel
psy-
behooren.
bestaat
zenuwprikkel
voortschrijdt,
de
tot
duidelijk
wordt.
netvlieselement bereiken, daarin
arbeidsvermogen
de
bereik
genomen
zien,
Eenoogig
deel
het
verschijnselen
boek
181
gerekend
van
spreekt
psychologie
het
behandeld
eerste
Al
of strikt
de
tot
van
zien
Tweeoogig In
nooit
koste
in
?
Rkddingius
plantenzintuigen,
en
waargenomen
volgende waarin
deel,
worden.
bewustzijn,
kunnen
Het
kunnen
ZIEN
slotte alle
ten
hersenschors,
IS
worden
voor
ten
voorstellen dat
kan
zijn;
het
uitbreiden
plantenzielen
van
tweede is
nu
en
kan
menschelijke zouden
gebracht logie
de
physiologische,
zich
WAT
UEDDINGIUS,
A.
wetenschap;
physiologie
dat
R.
Nu
betoogt
stand komende reacties
gecompliceerd
Reddingius van
de hoo-
phototropisrne
zijn.
182
DU.
Gaat cellen die
men
het
aan
protoplasma
primitieve dat
van
dieren is
het
geschikt
Het
het
om
arbeidsvermogen
prikkel
eigenschappen
zijn
en
gebleven het
uit
bepaalde
worden
welke
lichaam
vrij
daarvan het
licht
dier in
in
dieren,
krijgen
punt
een
op
sterkste Dit
het
laatste
dus
Vallen
nu
in
gingsorganen zal
weg
zullen beide Ons
de
zijn.
vliegen
naar
is
worden.
Zijn
hetwelk
het
dat oog,
moet
de
punt
bestaan,
de
dat
hoogere
waar
de
weerstand bestaat.
oogenblik
zooals
prikkel
die slechts
namelijk daar,
geringste
op
dus, bij
er
weerstand
in
werking
dan
meer
is,
bestaat.
Het centrale zenuwstelsel bevat
te
bij
beweegt, of
Sommige rechts
oplettende
of
den mensch
bij
uit
beperkte
eenvoudige
in verschillende
voorbeeld, dan
is
spinnen naar
een
wan-
bij elkander
ander
de reactie al
negatief
houding
beschouwen
zelfstandige
zeer
de
vatbaar
positief
gericht
eene
en
een
opgeheven,
doordat,
nabijheid
beweging,
netvlies
door
voortbewogen
alleen
achtereenvolgens
oogen,
groot aantal een
iets
van
veranderd
intredende verandering als
waar
dat
worden,
door licht
rem^telsel.
lichtstralen
phototropische
vlieg
prikkels
voor
eenvoudige zich
worden
voorbeeld als
bij
algemeen
gelegen wezen
kan
zal
staat,
spieren
oor-
bepaalde bewegingsorganen
moet
zenuwstelsel
aanlandt of daar
verwachting
er
een
de
die
bewaard
moet
element
in
voort-
beweging.
kunnen
zijn,
bepaald
een
richting
daardoor
in
tot
tegelijk
andere punten neer
de
de
waarin
bestempeld
zenuw-
zetten
voor
actieve
tot
aanwezig
meer
dan
oogen,
centrale
prikkel
richting of
te
om
is
elementen,
oog
dier
bepaalde
een
ontvangt,
overgebracht
eenvoudig
een
hoogere
protoplasma-gedeelte
zenuwverbinding
enkelvoudige
meer
meeste
met
of
het
hooger
beperkte
prikkelgeleidende
er
van
als
een
daar dit
en
;
van
spierelement
lichtgevoelige
spronkelijke
over
het
en
verschillende
nu
prikkel-
protoplasma
dan ander
geschikt
en
dedeelen
Bij
zijn.
lichtstralen
van
dus waaruit
netvlies-element,
meer
zenuwelement beter
het
dien
van
Indien
netvlies-element is
dat
lichtinval
van
bestaat in
moet
in
zenuw-
volgt
verschillende
een
aanwezig
protoplasma gedifferentieerd :
evenals
geleiding
dat
stof
gevolge
verschil
dus
lichaam,
levende
ten
zeker
een
protoplasmagedeelten
vezel, spiervezel.
prikkel,
de
aan
bewegen
dan
in meerdere of mindere
reageeren
toekomt,
reeds
dieren geen oogen,
licht reageeren,
op
te
ZIEN?
IS
primitieve
toch
wezens
protoplasrnatische
baarheid
en
en
lichtinval
op
WAT
REDDINGIUS,
planten
veronderstelt,
het
van
A.
hebben,
van
bestaan. Die
Loer
dat
na
spieren
en
eigenschap
mate
zij
E.
de
naarmate de bewe-
zullen
links,
levend
daarop
bij
toespringen, zwakken
een
prikkel
aannemen.
als
te
zijn
oogen,
samengesteld
waarvan
richting ontvangen kan;
elk
uit
een
slechts licht
de door den lichtinval
DR.
teweeggebrachte der
eenvoudige
Die
maken
nu
de
en
het
om
hem
of
andere
schrijver
het
oogen
dieren
welke
het
in
en
het
naar
van
het
ten
van
bij
lichaam de
niet
vlek
dieren,
voldoende
in
het
maar
blijven,
ontstonden door
en
de
reactie
door den
ophooging oogpool,
beweging
van
staat
echter
in
de draaiende beweging,
gaat, blijft
voldoende als
evenwel
alleen
het
lichaam
zooals ongeveer
menschen,
en
be-
uit
haar
lichaam echter behoeft niet
dan kan
worden, rust
apen
is
ge-
de
op
gelijk
de
aan
lang
licht
wordt. Kan het hoofd dus
gericht
bewogen
gele
hoogere
worden,
te
welke
vooraf
de
phototropische
vlek,
wordt;
geheele
meer
noodig
alleen
een
de achterste
beweging,
het
behouden,
gele
aan
geremd
bewegen
voorwaarts
voorwerp
de
spier,
van
spieren
van
beweging,
voorwaarts
samen,
een
of
geworden
invallen is de
algemeen
van
Ook
geven.
invloed
door het
centraal
oogen
te
van
wordt;
voorwaarts
bestaan
gedraaid
meer
vlek
het
aan
van
is
kreeg
centrale zenuwstelsel veelal
reden
spieren
op
over
een
spieren
twee
van
duizenden eenvoudige
lichaam
de
tot
werking
combinaties
ieder
voor
bewegingsorganen.
van
aantal
uiteengezet
met
in
183
bepaalde
op
in
?
gering
der
eenvoudige
verband
de
verschil
slechts
er
werking
draaiing
nader
vele
zeer
in
van
richting;
in
splitsen
te
ZHSN
spiervezels
van
van
verschil
dat
bepaalde
welke het
overgebracht
zich
voegen
lichaamsvorm
weging,
wordt
IS
verschillende combinaties
van
mogelijk
WAT
REDDINGIUS,
mogelijkheid
ieder
aan
eigen
rekte
een
de
mogelijkheid
spieren
A.
prikkel oogen
bewegingsorganen
en
is
R,
was
die
de
dat rich-
bij
de
bij
gele
opzichte
vogels;
bewegelijkheid
in de
oogspieren
ten
kassen
nog
bewege-
lijke oogbollen. De
ligt
der
richtingsbeweging
een
daarmee
gevolg
in
groefje
het
overeenkomende
van
een
en
netvliesgroefjes
centrum
de
van
hetzelfde
proces,
dezelfde zenuwcellencombinatie.
te
denken in
wordt.
kunnen
al
bewogen
Hierbij
kan
Is en
of in die
de
leerd
?
monie
onze
van
plaats
tusschen
onveranderlijk
bij hoogere
schrijver
—
hoogste en
een
de
dat in
hetzij
het
zich
onze
als een
lichaams-
of niet
optreden,
voorwerp,
moet,
al
van
is verdeeld
verschillende er
geheel
beschouwen
te
werkzaamheid
naarmate
dieren
geremd vallen
dan in
een
gewaarwor-
voorstelling.
harmonie
zij
het
van
bevinden
ons
richtingsbewegingen Is
de
zijn
bewustzijnsverschijnsel
een
de
worden,
vlek
richtingscombinatie
waardoor
bepaalde richting ding
Die
ondercornbinaties,
de aandacht op
van
van
de
bij
—
gele
ledematen
en
gedeelten
de
van
aanleiding
de
ledematen
of niet?
dieren wel
zijne
richtingsbeweging
der
der
netvliesgroefjes
mede te
de
of
aangeboren
Hoogstwaarschijnlijk
aangeboren;
proeven
nu
tweede
deelen,
is
vraag
waaruit
aange-
die har-
geeft
den
blijkt,
dat
184
DR.
door
men, maar
na
grijpen:
te
Met
het
één oog
prisma
werd
niet
de
bare
verplaatsing
dan
band,
bleef de
De
wezig.
worden in
van
binaties,
welke
de
zich
hij
in
gevoerd
De
der
gedurende
zag
zich
om
worden
verschijnselen,
aan
afmeting
na
de
associatie
Stbatxon’b
slechts
te
hetwelk
proef, waarbij
wat
het
van
hand
vertoont
lichaamsdeel,
toestel alles
wordt
samen-
van
aanpassing
die
dat
aan-
gezocht
richlingscorn-
twee
netvliesbeelden
wegname
uren,
door den
rechts
was
toestel alles
schrijver
Hering’s nativistischen,
aan
boven
\yij
de
door
en
aan-
aangeboren
ledematen in
twee
bewustzijns-
overeenkomstige
zien berustende
op
uiteinden
snel
bevindt;
het
zien
te
oriënteering
de voorwaarts
dit
proces
twee
zich
zijn,
met
en
beweging
met
lichtpunt
nut
van
zich
het
id,
in
van
ook
twee
worden
zijn
van
de
of
het
photo-
meestal
grijpende uitsteek-
opzichte
ten
bereikt
stooten
de
moeten
gebracht
beweging
daarvoor op
volgt
somtijds
voorwaartsbeweging
een
praktisch
afgepaste
juistheid bij
aangedu
geremd,
juist
Bevindt
onze
reeds is
veelal
draaiing Om
voorwerp
netvliesgroefjes
van
voorafgegaan
welke
lichaam
tropische
sels
eenigo
houden
Ook
een
dagen
moet
noemen.
zooals
grijpen.
die
op
eenigo
onbe-
draag-
oriënteering.
afmetingen
geheele
van
en
richtingsbewegingen
afmetingen
Is,
te
dus
de
nog
blijkt
meer,
bevindt.
toestand
omgekeerd,
en
zag,
later
hand,
door middel
lang
week
niet
aanwijzeude
ongeremden
averechts
aard
die
op
hand
eene
een
een
eigenaardige
een
van
door de
opgewekt
de
ledematen
overige
een
links
worden Waar
in
beweging
uit
en
schijn-
hij schijn-
telkens
dien linkerarm
bestaat
beneden
naar
gefixeerd
arm
door
ochtend werd het
werd
en
eerst
daarna
wand;
de rechtervoet
corrigeerende
welke
doet
van
kwartier onder
een
volgenden
Werd de
netvliesbeelden
bepaalde
voorwerp.
werken
associatie,
eene
werking
den
den
op
schijnbaar
op
slotte
ten
met
de
van
figuurtjes
afgenomen
miswijzing
oorzaak
mis
misgrijpt,
aanraken
juist
en
geoefend
miswijzing geconstateerd.
wuste
snel
Eerst
oogverhand
na
richting
oefende Reddingius
prisma,
linkervoet
en
boven.
naar
aangelegde
de
links,
naar
de rechterhand
misgrijpt, weder,
om
linkerhand.
het
kwartier
hierop
richting
tegenovergestelde
met
verplaatste
een
figuurtjes,
verplaatsing
en
réchts
?
ZIEN
misgrijpt,
meer
in
een
in
IS
bepaalde
een
gebruikte
door
kijkende
bare
en
niet
de rechterhand
linkerhand
veel
te
echter
men
de
naar
verplaatste
daarop
prisma,
met
kwartier
een
in
oefenens
wanneer
dat niet
men
kijkende,
het
WAT
REDDINGIUS,
prisma
van
wegname
A.
kwartier
een
een
R.
van
daar
hoogsten
de
derde
waar
graad
het van
oogen.
ten
opzichte
van
het
oog
op
bepaalden
DR.
dan
afstand, kleiner
is
het
eene
afstanden
bij of
zuiver
stand
komen,
menschen
en
vezelen
van
der oogen
een
dat
de
snel
dien
slechts
nen
komende
het
met
tot
het
scherp
kunnen
afmeting,
deel
geleiden
stil
bij deel
zou
De
naai-
van
waarin het
kort
behandelen,
omdat
grijporganèn het
de
boven
oog
—
voeren
—
een
het
in
overeen-
nog kunnen be-
juist
dat ook in de derde
door
liggen,
dat
proces,
dus
de bewe-
door
een
bizondere
opwekt,
ons
oor-
normale
in
gevallen
niet
oordeel
van ons
uitvoeren,
snijpunt
der
zien behandeld wordt, kan
Tweeoogig want
eerst
de
het
het
te
zou
het
ver
grootste
Tweeoogige
welke
naar
in
rechte
of
beide
beneden
uit
voeren
gedeelte
er
lang dat
van
welke
moeten
en
volgen platte
beweging
gaande
gezichtslijnen.
Ons
kan
naar
de
twee
de door het
convergeerende
gesproken
gepaard
gezichtsveld tegelijk
welke
hetzelfde
convergeerende
zoodat
oogen
draaien
lijnen,
lichtstralen
voorwerp,
de accomodatie-innervatie van
echter
feitelijk
vier
en
gaande
komen
gefixeerde
gezichtslijnen
een
wel onder
in normale
bewegingsorga-
onze
het bereik
door
wij
overgeschreven.
bespreekt
naar
te
dan
worden
gezichtslijnen
vliesgroefje
van
deel,
moeten
het
wil,
maar
dan,
den be-
ondervinden,
nu
afgepast
bewustzijnsverschijnselen
staan,
links,
in
voorwerpen
volgt
accomodeeren nog
concludeert
overeenkomstige,
oogbewegingen,
de beide
punt
de
indruppeling
onder
dat
handen
door
wij
zenuw-
het orgaan
is.
schrijver
parige
hetwelk
punt,
maar
zeer
te
handen niet
grijpende
onze
de
dan
proeven,
en
meer
bepaald
meer
van
pilocarpine,
met
dat orgaan op
van
bewustcn
tweede
slechts
wel
en
afstandsschatting,
worden
onafhankelijk Het
en
onzer
ledematen niet
overeenkomstige
retina,
vooral
wordt
werkzame hersen-
door middel
halven meter afstands
Reddingius
zoover
de
Reddingius’
onze
dat
punt,
zien.
omstandigheden
ik
in
of
een ver-
verschillende
voor
daarbij
verstrooiingskringen
een
naaste
voor
onzer
van
voor
ruim
tot
reiken
gingen
staan
vlak,
accomodatiespier de
prikkel
Uit
den invloed
omstandigheden
de
homatropine
met
het orgaan
van
instelling
grooter
op
oog ontwikkelde
samengestelde
naarmate
grijpende bewegingen
invloed
perkenden
zich
verlicht
een
hersencellencombinatie beet
verstrooiingskringen.
voor
het
185
accomodatie-apparaat zich
welk
geboren
De
ontvangt.
het
?
ZIEN
bevindt
zuivere
door lichtinval
netvliesgroefje,
bet
IS
netvlies
voordoet;
al
samengetrokken,
cellencombinatie de in
het
inrichting,
kan
WAT
ingesteld;
waargenomen: in
apen
minder
REDDINGIUS,
waardoor
tot
vogels,
A.
dan wordt op
afstand,
strooiingskring, zich
R.
om
vlak
lichaam
bij
van
is
welke
het
net-
De
nadering
beweging van
de
knoop-
brengen.
uit
worden
beperking
in
en
rechts,
ook
een
de
met
den afstand
dus
zoodanig
186
R.
DB.
de
op
plaats
modatie-irmervatie door
men
nu
dat,
door het
naar
links
naar
rechts,
klein
zijn
gezichtslijnen dan
gelegen
de
gericht
de
beperking
gezichtslijnen.
Er
moet
kelijk
de
van
wordt
orgaan
ging
in
geboren
door
waardoor een
de
van
dan
Voor
de
meen
ik
meerend wel
een
vier
of in
zich
de
tweeoogig
eerste
zien
afstand
referaat,
ik
wie
te
het boek
van
verschillende in
er
de herse-
reageeren, de
vier
leedwezen,
het
dan komt
lijnen
voorbijgaan.
tot
te
alle
waarbij
komen,
afmetingen
Zijn
de rich-
instelling stand,
hoog
of
te
van
terwijl, laag
ge-
werkzaamheid verricht.
scherpzinnige
mogen
nemen,
minimale werkzaam-
stand
zijn
te
wordt;
gezien
contraheeren.
deze
aan-
die der
invloed. De interessante
een
parig,
dier
van
oorspronkelijke voor
met
tot
twee
een
zin,
omschreven is. Het tweede
doet
fusieorgaan
ontwikkeling
het
hoewel
netvliesgroefjes
in
nadere
ik,
eenigszins
derde of vierde
naar
wil
wil
beide oogen
Dat
gelijktijdig
divergeerende prisma’s
grooten
fixatie-innervaties
der
onmogelijk
Alleen
juist
het
oogen, wier
dat
daarop
schrijver
bij
het
zoo
door te
versterkt.
vier-
er
der
onafhan-
parige oogbewe-
van
voor,
beperkingen tegenwerkenden
gezichtslijnen
is,
op
welke
der
door het orgaan
welke
zijn
zich
den
tingsbewegingen
richt
eerste
en
oogspieren
uitwendige
indien
groot
prikkels
zijn
drie
tegengestelden
stelt
van
rea-
snijpunt
bestaan,
eenvoudige
drie
de
van
het
die
tengevolge
in
die
kennen
men
alles te
Lichtinval in heid
Van
Rkddingics
waarvan
leert
fusie-orgaan
proeven
en
verschillende organen
fusie-organen,
heeft
doch
dichterbij
grootte
het
van
te
de
plaats;
beperking
beperkingen
van
groepen
evenveel,
afwijken.
denkbaar,
vier
lichtprikkel,
twee
alles
de accomodatie
de
orgaan
dieren
bij
zoo-
voorwaartsbeweging
hetwelk
gebracht
een
van
richtingen
gezichtslijnen soorten
nen
werking
worden
de
Ziet
gezien,
oog
bepaalde
afstand
veroorzaakte
is
ook
van
zelfstandig
een
acco-
afstand
men
afstand
gezien,
dus
van
den
ziet
maar
het mediaanvlak
van
wordt
prisma’s,
verstrooiingskringen,
bezitten,
getroffen
de
dus
verstrooiingskringen
voor
punt
van
de
samen.
meter
op
geringen
netvliesbeelden
en
Met
door het linker
zien, te
op
beperking
de
voorwerp
en,
scherp
zonder
der op
hersencellen,
ledematen
zijn
een
op
Omdat
zien
bij
prikkelbaarheid
geerende
te
een
grijpbeweging
meter.
als
groot
even
{
kruising gebracht
tot
bevindt.
convergeerende prisma’s,
tweeoogig
men
zich
convergentie-innervatie
gezien,
schijnt
kan
de
de
ZIEN?
IS
gezichtslijnen
voorwerp
zoogenaamd
oog
verplaatst dan
dus
met
rechter
heeft
en
bril
een
het
waar
hangt
WAT
REDDINGIUS,
dat de beide
doelmatig ingericht, worden
A.
verwijzen,
zelf toch
betoogingen daar
niet lezen
een
ani-
zal, mij vrij-
schijnt nog
op
een
praktische
zaak
licht
laten vallen.
Het
DR.
scheelzien het
bestonden. nemen
Nu
vroegtijdig tot
dragen
zoo
jong
met
is
de
wel
wat
leeftijd
wegens
scheelzien
convergent
in
Januari
Apeldoorn,
als
toegepast,
indrukken
zijn
Garten met
van
Java
Treub
Prof.
en
daar doet
groei ving
van
weör
te
de
uit
overnemen
lezen.
zocht
in
teekenis bouw.
voor
de
als en
het
die
daar
die de
wetenschap
Haeckel
van
van
om
die
en
ons
de
onderzoeker
ik
reeds
een
op
zijn organiseerend
het
schrijft hij dat
nut
een
den
wat
geen
betreft
van
land-
uitvoerig
regel
zijn
gesticht
gebied dat
van
om
bedeze
zijn en
over
uitnemend
talent,
vorm
enkelen
plantentuin
maar
het
bij van
planten-
aangenaam
practijk
staat,
en
in verkorten
Reinwardt werd
Treub
van
uitvoerige beschrij-
niet daar
Penang,
schreven
indigo-,
mededeeling
tropische
is de
zoo
heb
de
von
heeft de »botanische
Buitenzorg,
voor
Studien
uitnemend beheer
hier
hier
voor
S.
thee-en
over
van,
der zaak
en
de
getrokken
het
tropen
1817 door
bestuur
minder
en
er
over
ik
rijst-,
tot
blijkbaar
groeien,
wil
in
wetenschappelijk niet
en
weelde
en
dien
met
en
dat
Jena, 1907.
de
aandacht
den aard
reizen
die in
tuin,
onder
pracht
bladzijden,
vergelijking
en
156.)
schrijver
Janeiro, Singapore
Haberlandt
roemd
kunde
de
is
meer
DETMER, Verlag
W.
in
aan
inrichting
toch
maar
mijn
Rio
prachtigen 1880
Uit
de
»Op
van
komt
de
zien.
gewassen,
de
practijk,
en
over
geven,
de
over
wetenschap
voor
op
conver-
landwirtschaftliche Dr.
bladz.
van
zijn
zeer
und
FISCHER
plantentuin
Buitenzorg®
zu
jaar bij
kans
weinig
er
von
hebben
te
komt
den
ingenomenheid
sticht
te
gewijd
kinakultuur,
en
leef-
verlaten
A.
(Vervolg
cacao-
zestiende
in
reeds,
interventie
meer
1907.
GUSTAV
hoofdstuk
moet
nu
divergent overgaat.
auf
een
ook
het
op
weg-
fusieorga-
wieg
de
chirurgische
wanneer
is
doorbet
betrekkelijk jeugdigen
Na De
Botanische
Na
in
mogelijk
gronden,
is
Dit
geraken.
tegenwoordig
dan
door het
mogelijk
waardoor die
brillen,
tevergeefsch.
wordt
het
van
terngkeer
een
worden
vaak
moeten
zoo
187
?
eenoogige gezichtsvelden
twee
wat
geschiedde.
cosmetische
scheelzien
gent
geschieden,
moeite veelal
jeugdigen eerst,
ontwikkeling
ZIEN
scheelzien
behandeld
oorzaken,
corrigeerende
van
IS
ontwikkelingsstoornis
een
divergente
het scheelzien
mogelijk
tegenstelling
is
waarin slechts
verschillende
meerdere
nen
tijd
terwijl
toestand,
kan
de
van
WAT
REDDINGIUS,
convergente
den ouderen
tot
A.
fusie-orgaan,
gewone tweede
U.
en
dezen sedert
man, der
hem,
be-
tuin-
be-
plantdank
188
BOTANISCHE
ook
zij
onvermoeiden
zijn
tentuin
den
tot
studiën
van
kunnen
worden
steeds aan
besten
denkbeeld
juiste
het
dat
het
hoogste
die in het
der
een
vangt
gende
voort
vinden
deeren
ook
maar
den uit
die
leert
die
stellen
van
Brazilië
het
eene
mag
onderhoudend
Java.
en
onderhout
weinig
rijk
en
men.
dicht
Het
krachtige worden
het
open,
gevormd
door minder dikke
kruinen,
de
bodem
vindt
groot
is,
streken de
meer
waar
geven
en
oerwouden
in
beide
laag gewoonlijk
ligging
zal
een
vlak
niet
een
bepalen
zoo
dicht
beide
tropen
Dus in
aanzienlijk
op
der de
van
als
weer
in
meer
en
ge-
minder dichte en
op
Dichte
plaats
den de
de
oer-
niet
terrein,
in
bodem
en
physiogno-
altijdgroene
verschillen
de
vertoont
vochtigheid
van
is
vol
stam-
West-Java wordt
bergachtig
berghellingen
heerscht
houtig
met
vegetatie
de
ligging
typen,
geheel
hooge
epiphyten.
eerste
vormen
Langs
terrein
de de
van
waar
twee
Rio
en
kleinere
daar
zij
de
lianen
de
hoofdstuk,
de oerwouden
duister
tusschen
welige
hoogste
door bosschen
Bahia
met
waar-
opzicht
bladerdak,
tweede,
een
verklaring
landen.
hellend
is.
van
tuin
zoekt,
tropen.®
volgende
geheimzinnig
rijkdom
de
den
de
de
de
de vol-
men
aan
in
vertoonen
een
van
terrein,
vochtig
tusschen
het
slingerende
met
grooten
lucht
der
is
gewassen
stammen
wouden in
zeer
verschillen
bosschen
op
open
het
vochtigheid
mische
men
voldoet
helderlichte oerwoud
bedekt in
groeien
boomstammen bosschen
is
in
ont-
gaat
wetenschappelijk
in
een
oerwoud
waartusschen
stammen,
stengels;
een
werken; tijd
Zóó
welke
en
geleerden,
korten
eenmaal
plantentuin
met
en
blijvende
gesloten
zich
overgangen
altijd
de
behandelende,
studie bevattende
bosschen
elkaar in
voortreffelijke inrichting
een
voorkomt,
laag
aan
in
planten,
geschreven
allerlei
waaronder
aaneengesloten,
licht
In
door
gevormd
de
schoonheid,
aan
het
die,
tot
van
en
tuin
men
alleen
van
is
vormen
welwillendheid
onderzoek.®
ter
de
men
niet
oogpunt
een
»Heeft
moeilijk
vergelijkend-physiognomische
een
en
meer
tuin,
men
minder
Niet
maken.
het niet
steeds
en
van
eischen,
is
te
practijk
en
het
gemist
practijk,
laboratoria komen
den
van
evenmin
der
meeste
voldoende
materiaal
inrichting
te
dan
geörienteerd,
de
dat
inrichting
de
plan-
van
wetenschappelijke
beschikking
ter
is
de
maar
een
Met
Uitgaande
mannen
ingerichte
wensch
een
om,
de
wetenschap
Treub alles
kostbaarste
opmerking
zijn,
brengt.
uitstekend
van
het
men
schrijver
te
vele
tuinbouw
en
dezen
gesteld
maken.
te
van
voldoende,
heeft
staat
Trlub geweest
van
stelt
uitspreken
land-
gewicht
betrekking
voorkomendheid
in
wereld
uitspraken
eischen
nauwer
LANDWIRTSCHAFTLICHE
ijver,
der
voor
de
streven
strenge
steeds
UNO
tropische
tusschen
de
de dikte der aard-
vlakte,
en
bij gunstige
licht ontvangen
dan
een
STUDIEN
vlak;
en
tigheid
de
dikmaals het te
geval
houtcylinder het
kunnen is
dichte
streek
steeds
het
het
mondjes
geval
der
zelf;
hoog
droogte
en
aan
de
kunnen,
In
de
in
de
de
stoffen
van
Dat
een
stengels
vochtige
en
omdat
een
wat
de
leven
xerophielen,
grond
hygrophyten,
niet
huid-
zich
ont-
in
den
spreekt
van
schaduw, geldt,
zoo
de blade-
waardoor
hetzelfde
haken
en
zeer
het onderhout de
orgaan,
gebruiken;
steun
door ranken In
de
omgeving
kunnen assimileeren,
niet in
en
Europa,
de
te
doen
ligt
die
planten
tegen
die veel
gewassen
niets
suiker
in
gewassen meer
bladeren
veel
in
verdampen,
verdamping te
plaats trachten
zetmeel,
de
aantreft; de
korten
be-
grond
eigenaardiger-
men
als
ziet
groote die
tijd
natuur-
vochtigplanten-
hexosen
zake;
de
(ook
in
in
het
de andere
Volgens de
heeft; een
duister
zou
hij
wijst
antwoord
te
op
de
als
organische
doet
dat de
ze
in
dat het op
niet de
die
de
van
op
meest
sterk en
in
eene
reservevoedsel
langzame groei
vinden
hier
omzetting
plaats) wij
zetmeel het
planten,
waar
er
wij
dat
en
nu
die
van
daarentegen
dat
vindt
zetmeel
meer
Stahl
rietsuiker. Of form-
of
weten
der
reservevoedsel,
ontstaan,
geschiedt,
bladeren
suiker
geval
bladgroenkorrels
in
er
o.a.
vormt,
anorganische
in ieder
de
assimilatieproduct
men
evenals
ontstaan,
uit
dat in
zichtbare
eerste
gemakkelijk
vinden.
worden
het het
dan
amylum
suiker,
in
om
tegenwoordig
wijze
even
die
temperatuur
samen
is
Bohemen,
hoornen,
vergaan.
dat
ter
in
o.a.
die hoeveelheid niet
hooge
algemeen
andere
op
in
daar voortdurend
werd
oogenblik
om
droge
houtige
tot
vochtigheid,
sluiten.
omgevallen
van
zoowel
ontstaat,
getroffen
is
den
bij
assimilatieproducten
aldehyde
en
met
terrein.
epiphyten
stammen
plantendeelen;
groene
plant
lianen
vinden
altijd
minder
van
vormt, beschouwd als
van
is,
moeten
tropenwouden
geheel
Vroeger
alle
een
droge omgeving,
een
verlichting
meer
want
heid werken
zich
in
veel
dat
stammen
niet,
resten
de
bij
oerwouden
met
wijze
t
als
eens
zaak,
in
;
minder,
watergeleidend
behoeven.
water
uit
wel
verdamping
als
Java
op
verlicht woud
hoornen niet zulke breede kruinen
heldere
bij
aard
is
dan
gelijk
helder
stammen
geschikt
groote voch-
en
factoren,
de
xyleem
dunnere
een
voldoende
licht
zich
wikkelt
dekt
de
is
noodig
slingerende
de
onderhout,
slingerplanten
hebben dus
als
ren,
Zich
neêrslag
die
inwendig
vochtigheid
bosschen veel
al
een
peripherisch
looverdak noodig
zwaar
om
minder
stam
het
daarentegen
er
groote
den
veel
werken
samen
omgekeerde.
in
klimmende
lijk
de
van
bijzonder
het
geldt
is,
189
JAVA.
bijkomen
nu
dan
lucht,
Door
vormen.
in
daar
wanneer
van
AUK
in
aan-
groeien weinig
groot belang
vraag of
nu
die
190
BOTANISOHE
eigenschap,
worden als
uitwendige
omstandigheden.
tusschen in
de
soorten
klimaat.
ons
bladeren
dat
vermindering
der
planten
in
gemakkelijker af
te
of
geven
zich
geschiedt
vond
en
zetmeel
dan
bladeren
in
er
helder
zonlicht
is
ken,
deze;
hij
hoopen,
te
welke
nu
heeft.
Dan
groep weer
van
groepen
moeilijk
pilionaceeën wegend
op,
wassen
veel
van
en
der
door
welke
tot
de
Cruciferen
want
daar
amylum.
Maar
de door Stahl
treedt
vormen
gewassen
boomen of
van
meesten
een
groote
factoren,
twee
den
van
van
invloed
familie of
een
plant behoort; dan rol,
dat
familie- of
ophoopen,
zijn
er
andere die dat
zijn; bij
het familiekenmerk als
zeer
gevallen
vóór de
Pa-
over-
droge plaatsen groeiende
gehuldigde meening,
in
in de bladeren
tijdelijk
veel
bij
strui-
en
minder
omstandigheden
spreken
de
van
zeeplanten,
treden. Bovendien
zetmeel
zelfs de op
evenzeer
bij
met
vormen
uitkomst
bij
belangrijke
uitwendige
langzamer
voedsel
bij
meer
de andere
achtergrond
gemakkelijk
hoe ook
om
de onderzochte zoo
geassimileerde
boomstammen of
eindelijk
kenmerken
ook
Bovendien
dat bladeren
De
tegen
assimilatie
weer
een
den
op
en
planten,
erfelijke
aanpassing
of
andeie cellen
slaan. de
klimplanten,
samenwerking
dan
eene,
\iet
blijkbaar
die
doen,
zij
aan
moerasplanten,
en
plaatsen
bij krachtige
kenmerken
farniliën,
heid
de
zijn
de
bij
gewassen
vermogen
planten,
speelt
droge
op
ontstaat
eens
eens
een
organisch
weefsel.
dan min-
naarmate
de assimilatie
meer
hun
water-
bij
groeiende
het
in
omgeving
dat op gewezen,
studiën
zijn
ophooping
een
droge
te
neer
bladeren,
tijdseenheid
suiker
assimileeren,
hoeveelheden zetmeel
op
een
veel
de
in
Muller, bij
verricht
schaduwplanten,
er
om-
afgeven
het
verdamping
naarmate
dat,
aangetoond
in
veel
bijzonder
de
Meijer
zetmeel
onoplosbaar
Arno
met
onderzoekingen,
kan
een
gevormde koolhydraten
do
is
als
ophoopen
meer
veel
die
staat
ze
SaPOSCHNikoff
heeft stoffen
omdat
wezen,
in dat
moet wezen,
beter hare functiën verrichten kan,
cel
ussimileerende
voor
heeft reeds
Verder
het
Omgekeerd
suiker,
tropen
geschieden kan, celvocht
in
maken
te
de
in
van
van ons
zetmeelvorming
voordeelig
van
schrijver
planten
dat
krachtiger
maakt.
moet
dus onder invloed
de
op
grootere
beschouwd
ze
ver-
nauw
een
vergelijking
een
bij
zooverre
concentratie
waarde
van
geschiedt.
snel
in
b.v.
voedsel,
oplosbaar
groeiende
de
van
en
reeds
er
verdamping
gemakkelijker
waterdamp
van
vinden
plant
noodige
zoo
die
te
van
heeft de
richting
In
wijst
dat
of
ontstaan
reservevoedsel
van
Stahl de
voor
daardoor de
van
feiten
getracht nieuwe
boek
aanpassing,
van
of
geslacht
kenmerk
bij
hoopen,
te
op
één
van
erfelijk
een
geval
een
weefsels
de die
bij
v.
voorkomt als
groep,
de
b
planten,
wante
en
zetmeel in
om
LANDWIRTSCHAFTLICHE
UND
ge-
juist-
dat de hoeveelheid zetmeel
STUDIEN
in
de bladeren Prof'. Java
op
te
en
Giltay
in
in
directe
in
gram.
evenveel
Europa
Java
op
in
zich
gelijke
dan
de
bepaald
zonlicht oj)
de
grootte der
tenzorg)
in
Midden-Europa
Dat
en
Haberlandt in
zonlicht, midden
ook
verhouding helder licht
bij
zich
ren
kend
het
kamt. de
wij
lucht
is,
en
het
dus de
ook
beschijning Europa,
licht
zoodat
laatste
de
en
ook
met
der de
en
verdamping
wijze
van
beeft direct
van
tropen (Bui-
de
planten
invloed
vochtigheid
is
er
het
waarop
deze
zooveel
werk
van
het
van
zij
klin-
van
dat
meer
zich
omgeving
Daarentegen in
uit
dan ook,
vochtigheid
openen
der
de
bevorderen
ons
de
de dat
Dan toch,
paradoxaal
soms
het
der blade-
omstandigheden
klinkt
bladeren;
van
onjuist
stornata
het
sommige
den
zon,
het
in
ons
wezen
vochtigheidstoestand
het sterkst.
de
is
niet in direct
beschijnt.
de
tot
hier
door
onder
houden
vochtigheid
de
openen
wij
minder vreemd
door
onder
boek
bij
gevolg
een
dat Detmer bevonden heeft
hoofdstuk
van
dit
de
dan
tropen
planten
hoogere
een
sterker
planten
der
want
bespreking
niet
de
zon
huidmondjes
de
op
dan is
ons
Het
bleek
rekening
het
naarmate
de
waterdamp
Detmer,
van
in
verge-
doen
onderzoeken
waarschijnlijk
vochtigheid,
»dat
van
Werkelijk
proeven
der
komen
in Midden-
deze
ons
verdamping vond,
Stahl,
maar
als
groote
afgeven
wanneer
is
zoo
en
te
van
bij planten
landen der
zegt
lucht,
om
Graz0,73 gemiddeld
(Jena).
kan,
wijd mogelijk,
zoo
resultaat
lucht
der
vochtigheid
te
zij
Europa
tegen
verdamping
meer
het
schrijver
verdamping
vochtige
zomer,
in
en
de
minder sterke
een
heete,
den
van
groote de
de
is
moeilijk
den invloed
om
gemiddelde
verdampen
nog bet
niet
maar
regen
veel
gelijke
Giltay heeft
Haberlandt in
dan
tropen
ook
zijn.
volgens Giltay,
omstandigheden;
toe
ook
en
een
gevonden,
Wageningen
te
en
dauw
stre-
planten
onder
dit
zou
de
beschenen,
worden
zelfs
de
en
en
der
grootte
dat
Midden-Europa,
beschut,
planten,
de
zon
de
tropen
afgesloten
planten
Haberlandt
beweert
zon
de
van
van
de
van
zomer;
tegen
zon
dM 2
per
proefnemingen
volkomen
den
de
van
Haberlandt. Uiterst
volgens
lijkende
er
uur
de
Beschijnt
door
zonnestralen niet
door de
gram per
landen
gewassen in
Buitenzorg,
bestraling
0.(5
van
de
Tusschen
berekening
Haberlandt
direct
de
midden
indien
wezen
Helianthus
bij
niet
dan
hun
warme
klimaat.
zij
verdampen
omstandigheden, geval
vochtige
als
tropen,
minder
de
verdamping
vergeleken.
in
is.
aanpassing
bijzondere
van
der
grootte
verschil
191
JAVA.
gevolg
een
de
elkaar
met
een
gematigd
met
de
Jena
bestaat
verdamping ken
ook
dikwijls
Detmer beeft ook
AUK
meer
grooter
verwondert
de tropen,
verdampen
dan
bij in
grooter. Detmer is
caoutchouc
gewijd
aan een
gewonnen wordt in Sin-
192
BOTANISCHE
In
gapore.
den f'raaien
Hevea
brasiliensis,
welke
methode
bereid
wordt.
gebied
de markt
komt,
boomen.
’s
dingen
elke
van
een
en
zoo
die
vuur
dan
worden,
dan
zijn;
de
In
kan
bodem
loodrecht
andere
de
dwarse
len van
weêr
’s
in
door
den
waarin
op
Bij
op
om
de
nadat is
wordt
beker
thymol.
stam,
wordt
de
vloeistof
droppels azijnzuur
bodem
af.
verwijderen
water
te
dunne
caoutchoucplaten,
De en
massa
dan
die in
in
stroomt
in
zijn
in
De
ook
dan in
’s
de
morgens,
de een
gedroogd.
handel komen.
kana-
gedaante minder-
gestereliseerd
een
2
procents
ongeveer
schotels
om
het
2
uur
gegoten,
caoutchouc
uitgeperst
langzaam den
en
gedaan.
wordt
van
gedurende
zeef
een
den
tot
onderaan den
deze
en
in-
worden
verstopte
massa
doen
te
de
beneden
soms
nu
welke draden
verzameld
en
oud
het ondereinde van
melksap
gestolde
droppels
gefiltreerd
aan
jaar
naar
komen
aluminiumbekertjes,
melk
eenige De
gestold
verwijderd,
caoutehouc geven. In
boven
worden
gemaakt
melksap
worden
verdeeld,
deze
dienen
14—25
en
7—'10
loopende richting en
te
sluiten.
te
veel
jaar
van
wordt
hout
de
ondervindt
groot
zij
geeft
12 KG.
wel
alleen
nog
als elk
boomen
door
daaruit
enkele
het
sommige
maken,
van
lengte
beneden
te
den stam,
den
tot
M
draden
open
eiken
oplossing
maanden in
2
ge-
gegoten,
Gemiddeld
zeer
jaren lang beginnen
nieuwe wonden
avonds,
soort
van
zij
uit-
melk
vast
en
over
soms
wonden
en
het de
verwarmd worden
schijnt
boomen
gedeelte
wordt
gestold
kan
dat de schil in smalle,
gemaakt uit.
de
zijn
of
naar
insnijdingen,
lange
waardig voet
dan
schuin
melksap dieren
tegen
D/j —2
van
loopende
bij
uit
In
insnijdingen
nog
zóó
gemaakt,
het
bijl insnij-
om
gemaakt worden,
stam
geven
'I
een
aan
groeiende
verschillende grootte,
van
opbrengst
aftappen
het
gedurende
toe.
den
nadeel,
leeftijd
met
strooken
loopende
in
Singapore
dien
op
Slechts
geen
te
reeds
snijdingen
die
die
marktplaatsen.
de
Amazone-
Jaarlijks
bevestigd
melk
of ballen
de
naar
maar
met
nieuwe hoeveelheid
een
beschutten
te
tuin
jaren oud;
zijn.
2 KG.,
wonden,
planten
den
men
vervoerd
jaar
blijkbaar
de boom om
de
weer
caoutchoucschijven
worden
van
er
de
het
die
namiddag
den
Is
in
caoutehouc
in het onderste
schijven,
houten
op
stammen
spint;
vangen. In
de
daar in ’t wild
bekertje
brandend hout.
van
ontstaan
de
het
op
metalen
een
te
op
inheemsch
caoutchouc, van
volgens
vernemen
én
ton
afkomstig,
tot
te
"erkregen
zijn
worden in
schil
wordt
wordt
boom per
een
de
ingedroogd
en
melksap
G0000
de
van
melksap
verzameld boven
het
vroeg
in
wond
vloeiende
onbelangrijk
niet
Hevea- boomen
Morgens
veel caoutchoucboomen,
zijn
aldaar
is
is uit die streek
gemaakt
JAVA.
het
daaruit
helft
AUF
plantentuin
en
De
de
en
STUDIEN
zet
zich
overtollige
Zoo ontstaan
Du. H. J. Calkoen .
de
