Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Biomethaan in Duitsland
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging
De universele energiedrager
Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
1
www.fh-muenster.de/egu
Gefinancierd door Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
2
www.fh-muenster.de/egu
Inhoud Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
• Aantallen, data, feiten • Gebruikspaden biomethaan • Biomethaan en regelgeving
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
3
www.fh-muenster.de/egu
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Aantallen, data, feiten Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
4
www.fh-muenster.de/egu
Aantallen, data, feiten • Aantal biogasinstallaties stagneert sinds 2013 op bijna 8.000 4.000
8.000
3.500
Anzahl Biogasanlagen
7.000
3.000
6.000
2.500
5.000
2.000 4.000
1.500
3.000
1.000
2.000
Energie Gebäude Umwelt
installierte Leistung in kW
9.000
Fachbereich
500
1.000
Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
0
0 2006
2007
2008
2009
2010
Anzahl
2011
2012
2013
2014
Leistung
Ontwikkeling van het aantal en het totale vermogen van alle biogasinstallaties in Duitsland (stand: januari 2015), aantallen volgens Fachverband Biogas e.V. 5
Prof. Dr.-Ing.
www.fh-muenster.de/egu
aantallen, data, feiten Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
90.000
140
80.000
120
70.000
100
60.000
80
50.000
60
40.000 30.000
40
20.000
20
Geinstalleerd vermogen in m³/h
Aantal biogasinstallaties met invoeding
• Bij biogasinstallaties met invoeding ook in 2014 nog toename • Eind 2014 hebben 151 biogasinstallaties biomethaan ingevoed (1,9 % van alle installaties) 160 100.000
10.000
0
0 2006
2007
2008
2009
2010 Anzahl
2011
2012
2013
2014
Leistung
Ontwikkeling van het aantal en het totale vermogen van biogasinvoedingsinstallaties in Duitsland (stand: januari 2015), cijfers van Deutsche Energie-Agentur GmbH 6
www.fh-muenster.de/egu
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
aantallen, data, feiten
Anzahl der Anlagen
58
60 50
40
44
53 42
34
39 32
30 20 10 0
14
19 13
10
7 0 1
800 700 600 500 400 300 200 100 0
Fachbereich
durchschnittliche Einspeiseleistung in Nm³/h
Gasopwerkingstechnologie
70
Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39
Anzahl in Betrieb Anzahl in Betrieb, Bau, Planung durchschn. Leistung pro Anlage in Betrieb durchschn. Leistung pro Anlage in Betrieb, Bau, Planung Verdeling van de gasopwerkingsmethoden van biogasinstallaties die invoeden (Stand: Januari 2015) en specifieke gemiddelde invoeding (vermogen). 7
www.fh-muenster.de/egu
48565 Steinfurt
aantallen, data, feiten
• Biogasinstallaties in Duitsland dekten in 2013 met 520 miljoen m3 gas 0,54 % van de totale gasbehoefte. • Doel van de bondsregering – tot 2020: 6 Mjrd. M3 per jaar (6,3 % van het jaarverbruik) – tot 2030: 10 Mrd. m3 per jaar (10,4 % van het jaarverbruiki)
• Reductie van de CO2-emissies t.o.v. fossiele brandstroffen
Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
– vanaf 2015 met 3 % – vanaf 2017 met 4,5 % – vanaf 2020 met 7 % 8
Fachbereich
www.fh-muenster.de/egu
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Gebruikspaden biomethaan Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
9
www.fh-muenster.de/egu
Nutzungspfade Biomethan Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
10
www.fh-muenster.de/egu
Gebruikspaden biomethaan Direktvermarkting • • •
Fachbereich
Voorwaarde is een massabalanssysteem, waarmee de ingevoede, verhandelde en gevoede hoeveelheid biomethaan kann worden gecontroleerd Gas is na invoering nog steeds „biomethaan“ en kan bij inzet in een WKK ook nog steeds als zodanig worden vergoed Vanwege de incompatibiliteit van verschillende nationale registers is grensoverschrijdende handel moeillijk
Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
Voorbeeld van een massabalanssysteem: www.biogasregister.de 11
www.fh-muenster.de/egu
Gebruikspaden biomethaan
Decentrale stroom- en warmteopwekking • Transport van het biomethaan via het aardgasnet naar bewoonde gebieden • Stroom en warmte worden daar opgewekt, waar de behoefte is • Door massabalanssysteem volle EEG vergoeding • Koppeling tot een Virtuele centrale
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
ZuhauseKraftwerk van Lichtblick. Quelle: Volkswagen 12
www.fh-muenster.de/egu
Gebruikspaden biomethaan Fachbereich
Praktijkvoorbeelden • Iedereen kan biomethaan van diverse gasleveranciers voor een WKK kopen (100 % biogas en 12 ct/kWh) • Next Kraftwerke: centrale koppeling en beheer van diverse stroomopwekkers (biogas, waterkracht, noodstroom, etc.) om systeemdiensten en optimale opbrengsten op de stroommarkt te kunnen bereiken (virtuele centrale) • Lichtblick ZuhauseKraftwerk: Installatie van biomethaan WKK in particuliere huizen. Met centrale aansturig Privathäusern mit zentraler project gestopt.
13
www.fh-muenster.de/egu
Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
Gebruikspaden biomethaan
Brandstof • Biomethaan kan worden ingezet om het duurzame percentage van § 37a BImSchG gebruikt worden (deels dubbele meerekening door gebruik van reststoffen) • Eenvoudige vevanging van aardgas • Keine Veränderungen am Erdgasfahrzeug oder an der Tankstelle Quelle: methapur.at notwendig
14
www.fh-muenster.de/egu
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
Gebruikspaden biomethaan Fachbereich
Praktijkvoorbeelden • Aan veel tankstations in Duitsland kann al zuiver of bijgemengd biotmethaan worden getankt • „Echt“ biomethaan pompstation in Jameln • Bussen van de Stadtwerke Augsburg rijden voor 100 % met biomethaan uit omliggende biogasinstallaties (Netgebied van de Schwaben Netz GmbH)
Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging
Quelle: gravag.ch
Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
„Echt“ biogastankstation in Jameln. Bron : wendland-elbetal.de 15
www.fh-muenster.de/egu
Gebruikspaden biomethaan Gebruik materiaal • CH4
Fachbereich
– ist een belangrijke grondstof in de chemische industrie, b.v. productie van methanol, ethyn en veel andere organische verbindingen – Tot dusver hoofdzakelijk uit aardgas gewonnen
Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter
• CO2
Dr.-Ing.
– kan bij methanisering van waterstof, bv. in power-to-gasinstallaties worden gebruikt 4H2 + CO2 ⟷ CH4 + 2H2 O – Is eveneens een belangrijke grondstof in de chemische indudstrie, bv. voor de kunststofproductie
Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
– Komt al als afvalstof van diverse chemische processen vrij, bv. In energiecentrales, chemische installaties of cementfabrieken (soms grote technische en energetische inzet nodig) 16
www.fh-muenster.de/egu
Gebruikspaden biomethaan Praktijkvoorbeeld • TÜV Süd heeft samen met BASF een certificeringsprocedure ontwikkeld, waarmee in de toekomst de duurzame herkomst van het methaan tot aan het eindproduct kan worden aangetoond • Eerste producten werden al gecertificeerd • De stimulans voor de producenten is hier vooral het betere imago door de productie van „groene productie“.
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
Duimstokken van Ultramid® B3EG6 MB. bron: BASF 17
www.fh-muenster.de/egu
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Recht en vergoedingen Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
18
www.fh-muenster.de/egu
Recht en vergoedingen
Net toegang • Netbeheerders zijn verplicht om biogasinstallaties op aanvraag aan te sluiten; uitzondering: economisch of technisch onredelijk • Delen van de investeringskosten – – – –
75 % netbeheerder (NB), 25 % aansluiting nemer (AN) > km 10: 100 % meerkosten voor AN < 1 km: max. € 250.000 van AN Bedrijfs- en onderhoudskosten: 100 % NB
• Kosten van de netbeheerder kunnen worden doorberekend naar de klanten
19
www.fh-muenster.de/egu
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
Recht en vergoedingen Fachbereich
Vergunningsprocedure Indiening
Energie Gebäude Umwelt
Duitsland
Nederland
Afh. Van vergunningsverlenende instantie, soms 17 duplicaten, indiening op papier
elektronische indiening
Besluit na 3 maanden gegarandeerd
Soms meer dan een jaar
Duur Prof. Dr.-Ing.
Begrenzing van de vergoeding
Geen begrenzing
Jaarlijkse maximale som (landelijke tender in meerdere rondes)
Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann
Vergoeding Tijdstip Hoogte vergoeding
Duur vergoeding
20
B.Eng.
Duitsland
Nederland
Bij gebruik (bv WKK via massabalans)
Bij invoeding in het aardgasnet
Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39
Afh. Van het ingezette stubstraat van de biogasinstallatie, is die een som van • Basisvergoeding • Vergoeding ingezette stofffen • Bonus gasopwerking
Vergning vergelijkbaar met het Duitse marktpremiemodel, begrenzing tot 8.000 volle draaiuren per jaar
20 jaar
Max. 12 jaar
48565 Steinfurt
www.fh-muenster.de/egu
Recht en vergoedingen Fachbereich
Vergoeding op basis van EEG 2014 vermogen
vermogen
≤ 75 kW
23,53 ct/kWhel
≤ 100 kW
voorwaarden
80 massaprocent drijfmest Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter
13,46 ct/kWhel (15,06 ct/kWhel*)
Dr.-Ing. Elmar Brügging
≤ 500 kW
Energie Gebäude Umwelt
13,46 ct/kWhel (15,06 ct/kWhel*)
Verplichte directe vermarkting vanaf 01-01-2016 Vergoeding slechts tot 50 % van het geinstalleerde vermogen
Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
> 500 kW
13,46 ct/kWhel (15,06 ct/kWhel*)
Verplichte directe vermarkting vanaf 01-08-2014 Vergoeding slechts tot 50 % van het geinstalleerde vermogen
*bij gebruik van bepaald bioafval 21
www.fh-muenster.de/egu
Fachbereich Energie Gebäude Umwelt
Dank voor uw aandacht!
Prof. Dr.-Ing. Christof Wetter Dr.-Ing. Elmar Brügging Jan Ortmann B.Eng. Labor für Umwelttechnik Stegerwaldstraße 39 48565 Steinfurt
22
www.fh-muenster.de/egu