Autotoerisme in Duitsland Hoe kan je het sterke imago van Duitse techniek en auto’s vertalen in een hedendaags , attractief en uniek toeristisch programma?
Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en recreatiemanagement Academiejaar 2013-2014 Interne begeleider Mevrouw Van Den Heede Student Tom Annoot
1
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
2
Autotoerisme in Duitsland Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en recreatiemanagement Academiejaar 2013-2014 Interne begeleider Mevrouw Van Den Heede Student Tom Annoot
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
3
INHOUD
Inhoud ......................................................................................................................................... 3 Woord vooraf............................................................................................................................... 6 Abstract ....................................................................................................................................... 7
1
Inleiding ............................................................................................................................. 10
2
Wat is het belang van themareizen programma’s binnen toerisme vandaag? ....................... 11 2.1
Inleiding ................................................................................................................................. 11
2.2
Welke soorten themareizen zijn er allemaal? ....................................................................... 12
2.3
Hoe populair zijn themareizen binnen het totaalpakket van reizen? ................................... 16
2.4
Welk type reizen worden het meest gedaan in Duitsland? .................................................. 26
2.5
Hoe populair is Duitsland als toeristische bestemming? ...................................................... 29
2.6
Welke bezoekobjecten zijn het populairst? .......................................................................... 34
2.7
Welke themareizen worden in Duitsland veel gedaan?........................................................ 35
2.7.1
Kerstmarkten ................................................................................................................. 35
2.7.2
Culinaire reizen .............................................................................................................. 36
Wijnreizen: .................................................................................................................................... 37 Bierreizen: ..................................................................................................................................... 39 2.7.3
Sport en voetbalreizen: ................................................................................................. 40
2.7.4
Muziekreizen ................................................................................................................. 45
2.7.5
Thema en attractieparken ............................................................................................. 45
2.7.6
Wat heeft Duitsland te bieden als bestemming op gebied van Zakentoerisme? ........ 46
2.8
3
Besluit .................................................................................................................................... 47
Welke mogelijkheden biedt het thema "auto's" en techniek voor themareizen naar Duitsland? 48 3.1
Inleiding ................................................................................................................................. 48
3.2
Korte historiek automobielgeschiedenis ............................................................................... 49
3.3 Welke belangrijke auto of techniekmusea komen zeker en vast in aanmerking in een eventueel programma? ..................................................................................................................... 51 3.3.1
BMW-Welt München (Bayern) ...................................................................................... 51
3.3.2
AUDI-forum Ingolstadt (Bayern).................................................................................... 52
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
4 3.3.3
Mercedes-Benz Stuttgart (Baden-Würtemberg) ........................................................... 53
3.3.4
Porsche Stuttgart (Baden-Würtemberg) ....................................................................... 54
3.3.5
Mercedes-Benz Classic Center Fellbach (Baden-Würtemberg).................................... 55
3.3.6
Automuseum DR.Carl Benz ........................................................................................... 56
3.3.7
V8 Hotel Stuttgart / Meilenwerk ................................................................................... 56
3.3.8
Michael Schumacher Karting circuit (Nordrhein-Westfalen) ........................................ 57
3.3.9
Nürnburgring (Rheinland-Pfalz)..................................................................................... 58
3.3.10
De Autostadt Wolfsburg (Niedersachsen) ..................................................................... 59
3.3.11
VW Phaeton Fabrik Dresden (transparant factory) ....................................................... 60
3.3.12
Motor-Sport-Museum Hockenheimring Hockenheim
3.3.13
Museum für historische Maybach-Fahrzeuge Neumarkt (Bayern) .............................. 61
3.4
(Baden-Würtemberg) ......... 60
Besluit .................................................................................................................................... 62
3.5 Welke mogelijkheden biedt de focus op Duitsland als autoland bij het ontwikkelen van of verbeteren van bestaande toeristische producten? ......................................................................... 63 3.5.1 3.6
SWOT – analyse productontwerp autotoerisme in Duitsland: ..................................... 64
Besluit .................................................................................................................................... 67
4 Wat is het aanbod van toerisme rond het thema ‘auto’s’ in de twee andere grote europese autolanden Frankrijk en Italie? ............................................................................................................ 68 4.1
Inleiding ................................................................................................................................. 68
4.2
Italië ....................................................................................................................................... 69
4.2.1
Fiat museum .................................................................................................................. 69
4.2.2
Museo Nazionale dell’ Automobile ............................................................................... 70
4.2.3
Ferrari museum Modena............................................................................................... 71
4.2.4
Il Museo Storico dell’Alfa Romeo .................................................................................. 71
4.2.5
Ducati museum.............................................................................................................. 72
4.2.6
Lamborghini museum .................................................................................................... 72
4.2.7
Autodrome Nazionale Monza........................................................................................ 73
4.2.8
Piaggio/Vespa museum ................................................................................................. 73
4.2.9
Met de Vespa rondtoeren in Italië? .............................................................................. 74
4.2.10
Italiaanse wagens als cult-object? ................................................................................. 76
4.3
Frankrijk ................................................................................................................................. 77
4.3.1
Peugeot museum........................................................................................................... 78
4.3.2
Cité de l’Automobile, Musée National-Collection Schlumpf ......................................... 78
4.4
Besluit .................................................................................................................................... 79
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
5
5
Eindconclusie: ..................................................................................................................... 80
6
Bijlagen .............................................................................................................................. 81 6.1
Referenties: ........................................................................................................................... 83
6.1.1
Websites ........................................................................................................................ 83
6.1.2
Mondelinge bronnen ..................................................................................................... 85
6.1.3
Boeken ........................................................................................................................... 86
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
6
WOORD VOORAF Mijn interesse voor Duitsland strekt verder dan enkel het studiegebied in TRM. Duitsland is voor mij persoonlijk synoniem voor degelijkheid, organisatie, natuur, cultuur, actief reizen, diversiteit, … De geschiedenis en ‘die Kultur’ van Duitsland boeien me reeds jaren. Daarnaast heb ik interesse in auto’s en in het bijzonder in Mercedes. Ik ben de trotse eigenaar van een prachtige oude Mercedes en ik deel met vrienden en kennissen diezelfde passie. Mijn bedoeling is om met de aangeleerde competenties een product te ontwikkelen waarin de Duitse auto-industrie volop verwerkt wordt. In mijn project probeer ik zoveel mogelijk in te spelen op de hedendaagse trends binnen het toeristisch landschap. Ik bezocht reeds enkele belangrijke Duitse automusea en heb door de jaren heen al diverse facetten van Duitsland mogen ervaren. Het ligt dan ook voor de hand dat ik vanuit mijn interesse en passie in mijn eindwerk een product wil ontwikkelen dat daarbij aansluit. In een eerste fase onderzoek ik dus het belang van themareizen binnen het hedendaagse toerisme. Nadat ik hierover een besluit formuleer, heb ik het over de mogelijkheden die in Duitsland aanwezig zijn voor een product te ontwikkelen. Ik maak een opsomming van de populairste attracties. De attracties die het meest potentieel hebben om in een toeristisch product opgenomen te worden. Finaal kijk ik eventjes over de grenzen heen, waar ik enkele vaststellingen doe over enkele andere grote autolanden. Deze grote autolanden zijn met name Italië en Frankrijk. Als laatste formuleer ik mijn eindbesluit die ik na het schrijven van deze researchpaper kan neerpennen. Ik blik in dit besluit ook kort eventjes vooruit naar het productontwerp. Graag maak ik in dit voorwoord van de gelegenheid gebruik om enkele mensen te bedanken. Eerst en vooral dank ik mijn interne begeleider, mevrouw Van Den Heede, voor de hulp en te praktische tips die ik van haar bekwam. Een woord van dank ook aan mijn ouders die mij ondersteunden om de verschillende musea in Duitsland te bezoeken. Tom Annoot Boezinge 21 mei 2014
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
7
ABSTRACT Ter voorbereiding op de ontwikkeling van een nieuw toeristisch product sta ik in deze researchpaper stil bij het belang van themareizen in het algemeen en in Duitsland in het bijzonder. De grote en toenemende populariteit van Duitsland is verklaarbaar in een overzicht van het ruime en gediversifieerde aanbod dat de toerist en zakenman kan bekoren. Deze maken van Duitsland ook op toeristisch vlak een zwaargewicht. Uit die brede waaier van thema’s licht ik in deze researchpaper Duitsland als autoland toe. Het land heeft een uitermate rijke autogeschiedenis en beschikt over ruim 200 prachtige automusea en Erlebniscentra. Dit biedt heel wat mogelijkheden om toeristische producten te ontwikkelen gericht op zakenreizigers, bedrijven die Duitse producten verkopen in ons land, de individuele reiziger en de organisator van groepsreizen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
8
WOORDENLIJST WOORD
BETEKENIS
ABS
Antiblokkeersysteem
ASR
Auto Service Request
Beetle
Model van volkswagen,ook wel bekend als Volkswagen kever
BFW
Bayerische Flugzeugwerke
BMW
Bayerische Motoren Werke
BRIC-landen
Brazilië, Rusland, India , China
Citröen 2cv
Citröen deux chevaux, Citröen model allertijden
DDR
Duitse Democratische Republiek
Erlebnispark
Belevingspark
Fiat
Fabbrica Italiana Automobili Torino
Honeymooners
Huwelijksreizigers
Howest TRM
Tom Annoot
populairste
2013-2014
9
IAA
Internationale Automobil - Ausstellung
Trabi
Trabant, populairste wagen in de ddr.
Veb
Volkseigener Betrieb, Vereniging van Effectenbezitters
VW
Volkswagen
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
10
1 INLEIDING Duitsland beschikt over zeer veel troeven voor de hedendaagse toerist: natuur, cultuur, bergen en heuvels, historische steden, geschiedenis, ….. Ook voor de zakenman en zakenreiziger is Duitsland zeer aantrekkelijk. Duitsland staat bekend voor zijn talrijke internationale beurzen, commerciële evenementen en de uitmuntende infrastructuur. Wie Duitsland zegt, denkt ook automatisch aan de wereldbefaamde automerken zoals Mercedes, BMW, Audi, Porsche, Volkswagen en Opel. In deze researchpaper zoek ik naar de mogelijkheden voor de ontwikkeling van een nieuw toeristisch product met als insteek de rijke autogeschiedenis en het uitgebreide patrimonium van automusea en Erlebniscentra rond auto’s bij onze oosterburen. Hierbij zoek ik een antwoord op de volgende drie vragen:
Wat is het belang van themareizen binnen het toerisme vandaag?
Welke mogelijkheden biedt het thema ‘auto en techniek’ voor themareizen naar Duitsland?
Wat is het toeristisch aanbod rond het thema auto’s in de twee grote Europese autolanden Frankrijk en Italie?
De voornaamste onderzoekbronnen die daarbij werden gebruikt zijn literatuur rond de automobielgeschiedenis van Duitsland, toeristische gidsen, de website van de Duitse Nationale Dienst voor Toerisme en marktonderzoeken door diezelfde dienst. Bovendien bezocht ik het Mercedes-Benz museum, het Porsche museum, BMW-Welt, Audi-Forum en de Nürburgring. Op deze plaatsen kon ik telkens een gesprek hebben met een medewerker en managers met ervaring. Ik verstrekte bij hen een schat aan informatie die ik zeker en vast kan gebruiken in deze researchpaper en in mijn productontwerp. “Hoe kan je het sterke imago van Duitse techniek en auto’s vertalen in een hedendaags , attractief en uniek toeristisch programma?” Op deze onderzoeksvraag probeer ik in deze paper zoveel mogelijk ingrediënten te verzamelen, om in een verder stadium dan het concrete product te ontwerpen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
11
2 WAT IS HET BELANG VAN THEMAREIZEN PROGRAMMA’S BINNEN TOERISME VANDAAG? 2.1 INLEIDING In dit hoofdstuk ga ik dieper in op de vraag “Wat is het belang van themareizen?”. Ik overloop welke soorten themareizen er allemaal zijn en welke allemaal op de markt aangeboden worden. Ik probeer per type reis ook eventjes kort in te zoomen op mijn bestemming, Duitsland. Daarnaast probeer ik ook een beeld te schetsen wat nu precies zo succesvol is aan bepaalde themareizen en hoe het komt dat deze zo populair zijn. Het is niet evident om die populariteit in een concreet cijfer neer te pennen. Toch kan die populariteit verklaard worden aan de hand van enkele factoren. Om tot een conclusie te kunnen komen is het belangrijk om een beeld te krijgen van de huidige trends op toeristisch vlak. Bedoeling is om op zowel cultureel, sociologisch alsook toeristisch vlak de verschillende huidige trends te bekijken. Ik probeer bovendien ook de trends wat af te toetsen aan mijn onderzoeksvraag en mijn themareis die ik in Duitsland wil ontwikkelen. Daarom vergelijk ik de verschillende ingrediënten van een succesvolle themareis met mijn toekomstig product. In dit thema bespreek ik ook Duitsland als toeristische bestemming. Welke type rondreizen zijn typisch voor Duitsland? Welke themareizen bewezen reeds succesvol te zijn? Hoe komt het dat deze veel populariteit genieten? Het zijn allemaal vragen die ik doorheen dit hoofdstuk zal onderzoeken. Door middel van cijfermateriaal wil ik een klaar en duidelijk beeld scheppen van het hedendaags toerisme in Duitsland. Ik tracht ook te achterhalen welke verschillende bondslanden, regio’s en bezoekobjecten goed scoren bij de toeristen. Verder bekijk ik ook kort het imago van Duitsland in de ogen van buitenlandse toeristen. Hoe denken ze over Duitsland? Wat is er positief of wat kan er eventueel beter? Op het einde van dit hoofdstuk formuleer ik een conclusie op deze deelvraag.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
12
2.2 WELKE SOORTEN THEMAREIZEN ZIJN ER ALLEMAAL? Op zowat alle toeristische bestemmingen worden dezer dagen themareizen ontwikkeld. Themareizen voor toeristen die zich willen verdiepen in een thema. Of voor toeristen die nieuwe zaken willen ontdekken m.b.t. een bepaald thema in een (andere) vreemde cultuur. Het aanbod aan themareizen is de laatste jaren toch wel aanzienlijk toegenomen. Het is onmogelijk om alle reeds bestaande themareizen op te noemen en kort toe te lichten, omdat het er gewoonweg veel te veel zijn. Toch maak ik hieronder een korte bespreking van een greep uit enkele populaire themareizen. Ik toets deze ook telkens af aan een ontwikkelde themareis op mijn bestemming, Duitsland.
Muziekreizen
Concerten, opera’s, optredens,… Reizen die helemaal in het teken staan van muziek en alles daaromtrent. (vb. muziekreis doorheen Oostenrijk in de sporen van de belangrijkste componisten). Tijdens mijn zoektocht naar muziekreizen in Duitsland kwam ik veel verschillende type reizen tegen. Door zijn rijke geschiedenis binnen de muziekwereld en de vele legendarische componisten worden veel themareizen ontwikkeld. Zo vond ik reizen in het spoor van Wagner of Bach. Er bestaan bijvoorbeeld ook reizen in het teken van de oktoberfeesten in München. De verplaatsing en overnachting naar München zijn dan voor de klant geregeld. Ik bespreek kort even een greep uit het aanbod van “Musico reizen”, een Nederlandse reisorganisatie. Voorbeeld: Musico reizen In hun programma worden reizen doorheen gans Duitsland aangeboden. Populairste steden zijn Leipzig, Bayreuth, Weimar, Dresden, Berlijn, BadenBaden en München. Hun reizen staan meestal in het teken van een bepaalde componist of genre binnen de klassieke muziek. De reizen zijn meestal zes dagen lang. Een zesdaagse reis naar Leipzig met Bach als spilfiguur is een succesformule bij Musico reizen. Tijdens deze zesdaagse “Bachreis” staan veel concerten, musea en belangrijke plaatsen die met Bach te maken hebben op het programma.
Festivalreizen
Reizen speciaal georganiseerd naar plaatsen waar (meerdaagse) festivals plaatsvinden. (vb. arrangementen voor Tomorrowland). Dit kunnen zowel zomerfestivals zijn waarbij het thema muziek weer aan bod komt. Maar ook godsdienstige of bepaalde culturele festivals maken deel uit van dit type reizen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
13 Voorbeeld: Koning Aap Koning Aap is een onderneming die onder meer uitpakt met het samenstellen van festivalreizen voor reizigers. Zo kan je als reiziger enkele wereldbekende festivals bezoeken. Het Inti Raymi festival (Peru), het Timkat festival (Ethiopië) of de Pushkar Fair in India, het zijn slechts enkele voorbeelden van festivals. Bij Koning Aap kun je erg exclusieve en eerder onbekende festivals in de meest exotische landen boeken.
Cultuurreizen
Wellicht een van de populairste type themareizen die er zijn. Dit kan zijn van het Italië door de ogen van de Romeinen tot Vlaanderen in de Middeleeuwen. Vooral historische bezoekobjecten alsook de plaatselijke culturele aspecten worden in deze programma’s opgenomen. De toerist is benieuwd naar een ‘vreemde’ cultuur en kan in zo’n reis de plaatselijke cultuur zien en begrijpen. Het aanbod aan cultuurreizen is enorm. Tientallen of zelfs honderden reisorganisatoren hebben reizen met als thema “cultuur” in hun aanbod. Voorbeeld: Davidsfonds cultuurreizen Davidsfonds is een onderneming die gespecialiseerd is in de ontwikkeling van cultuurreizen. De reiziger kan kiezen uit het uitgebreide gamma van cultuurreizen zowel binnen Europa alsook er buiten. Een cultuurreis in Duitsland is bijvoorbeeld: Berlijn en Potsdam kosmopolitisch en authentiek. Tijdens deze trip bezoekt men verschillende topmusea in Berlijn en omstreken. Zo staan onder meer het Joods Museum, het Museuminsel, Schloss Sanssouci en vele andere bezienswaardigheden op het programma.
Culinaire reizen
Sterrenrestaurants, traditionele keuken of authentieke trattoria’s in Italië,... In bijna ieder land kan wel een kant en klare culinaire reis ondernomen worden. Vaak zijn deze reizen nog onderverdeeld in bepaalde meer specifieke thema’s. Zo kun je binnen het thema “culinair” ook wijnreizen, bierreizen, “sterrenrestaurantsreizen”, slow food reizen, … hebben. In het volgend hoofdstuk bespreek ik onder andere het culinaire aspect van Duitsland. Voorbeeld: Wineandtravel Wineandtravel is een reisonderneming uit Nederland. Deze is een specialist in wijnreizen. Ze beschikken over een uitgebreid programma (wereldwijd). De klant kan een meerdaagse wijnreis boeken in een brede waaier van landen. Zo hebben ze ook een wijnreis doorheen het Moezel gebied in hun programma staan. Een reis waarbij de combinatie van de karakteristieke Moezel en Duitsland wijnland uitstekend tot zijn recht komt.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
14
Fashion trips
Shop tweedaagse in Milaan, Parijs, London of andere grote steden. Dit is slechts een voorbeeld van wat een fashion trip kan zijn. Het zijn dus hoofdzakelijk reizen waar het thema mode centraal staat. Een fashion trip kan meer zijn dan alleen maar shoppen. Bezoeken aan bepaalde ateliers van modeontwerpers of bepaalde naaiateliers zijn ook fashion trips. Voorbeeld: Solmar Solmar is een onderneming die zich onder meer specialiseert in de ontwikkeling van fashion trips. Zo organiseren ze bijvoorbeeld speciaal ingerichte reizen voor “women only”. Modesteden als Milaan, New York, London of Parijs staan steevast op het menu. Bij Solmar werken ze onder andere ook samen met bepaalde modebladen die van een fashion label genieten. Deze trips zijn ideaal voor vriendinnen die graag in de uniekste modesteden toeven. En eventueel ook hun kleerkast willen uitbreiden. Ten slotte kunnen ze ook enkele wereldberoemde modehuizen bezoeken en maken ze het kledijproces van A tot Z mee.
Sportreizen ( bicycle trips, duikreizen, golfreizen…)
Reizen waarbij het hoofdthema of het doel van de reis in teken staat van sport. Dit kan zowel gaan om het bekijken van een sportevenement maar ook zelf actief beoefenen van een bepaalde sport. Duikreizen, bicycle trips, golfreizen, het zijn slechts enkele voorbeelden van wat we onder het thema sportreizen verstaan. Voorbeeld: Travel2sports Traval2sports is een reisonderneming die zich louter focust op groepen of individuele reizigers die een sportieve vakantie willen. De nadruk ligt op het actief beoefenen van sport tijdens de reis, alsook het bezichtigen van een sportief evenement zoals een Moto gp, een formule 1 race of een voetbalwedstrijd. In Duitsland kan je met travel2sports voetbalwedstrijden van alle Duitse topploegen bekijken (zie verder).
Pretparken en attractieparken
Een opkomend thema zijn attractie en themaparken. Pretparken en themaparken waren nog nooit zo populair. De ontwikkeling van reizen en arrangementen m.b.t. dit thema is volop in opmars. (vb. tweedaags arrangement in Disneyland Parijs).
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
15 Voorbeeld: ThomasCook Bij Thomas Cook hebben ze ook een afdeling die zich focust op de boekingen van pretparken en attractieparken. Tal van pretparken en attractieparken van over de hele wereld kan je bij hen laten boeken. Zij regelen dan de ingangskaartjes, alsook het hotel en het transport er naar toe. Ook enkele parken uit Duitsland zijn in hun programma opgenomen. Met onder andere Autostadt in Wolfsburg is er een attractiepark die aansluit bij de keuze van mijn onderwerp.
Evenementen
Reizen met een evenement als hoofdthema in de reis, worden ook steeds meer gedaan. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een reis naar München in het teken van het Oktoberfest. Alle mogelijke evenementen kunnen in een reis of meerdaags arrangement verwerkt worden. Sportevenementen (WK voetbal), kerstmarkten, culturele evenementen, of tal van andere kunnen in een programma gegoten worden. Voorbeeld: Reizen Lauwers Naast de klassieke reisprogramma’s, stelt men bij Reizen Lauwers ook reizen in het teken van een bepaald evenement samen. Dit kunnen allerlei evenementen zijn. Gaande van concerten tot musicals. Vaak organiseert men dan een bepaalde daguitstap of meerdaagse reis rond dat thema. Een voorbeeld in Duitsland is het evenement “Immer wieder Sonntags”. Dit evenement vindt meerdere malen per jaar plaats. Een bezoek aan het Europa-park staat geprogrammeerd in combinatie met dit evenement.
Spirituele reizen
Reizen waarbij de reiziger even stil wil staan bij het dieper innerlijke van zichzelf. Dit kan gaan van bijvoorbeeld yogareizen tot verblijven in bepaalde kloosters. Ook wellness en ‘tot rust komen’ worden hier meestal uitgebreid in het aanbod opgenomen. Voorbeeld: Magical Tours Bij Magical Tours specialiseren ze zich in de ontwikkeling van spirituele reizen. Reizen waarbij de mensen eens kunnen “wegzweven” van de dagelijkse rompslomp. Het zijn reizen waarbij ze de reiziger op zowel mentaal, emotioneel alsook fysisch vlak willen betrekken. In hun programma worden verschillende soorten reizen over de hele wereld opgenomen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
16
Gezondheidsreizen
Duitsland is een land met een eeuwenoude kuurtraditie. De verschillende bekende kuuroorden zijn een belangrijk verschijnsel binnen de alternatieve geneeskunde. Met meer dan 300 kuuroorden en helende badplaatsen is Duitsland een belangrijke bestemming als het op gezondheidsreizen aankomt. Verschillende touroperators organiseren reeds gezondheidsreizen voor mensen die een bepaalde aandoening of ziekte hebben. Tijdens deze reizen is het de bedoeling aandacht te hebben voor de gezondheid. Voorbeeld: Spadreams Spadreams is een onderneming die alleen maar reizen organiseert in het teken van het thema gezondheid. Aangezien gezondheid steeds belangrijker wordt binnen onze maatschappij, zijn veel mensen geneigd een dergelijke reis te ondernemen. Ook in Duitsland hebben ze tal van programma’s ontwikkeld. Voornamelijk de kuuroorden zijn er erg populair. …
2.3 HOE
POPULAIR ZIJN THEMAREIZEN BINNEN HET TOTAALPAKKET
VAN REIZEN? Themareizen bestaan al gedurende geruime tijd. Opvallend is wel dat de laatste jaren themareizen meer en meer in de lift zitten. Gevolg daarvan is het feit dat er op vandaag een oneindig aanbod van themareizen bestaat. Er komen bij wijze van spreken iedere dag nieuwe soorten themareizen bij. Vooral nichereizen worden steeds aantrekkelijker. Vaak willen mensen zich gaan onderscheiden van de rest door een erg speciale of unieke reis te ondernemen. Met een rondreis in Marokko of Turkije kun je je al lang niet meer onderscheiden van de rest. Vaak zijn nichereizen ook bedoeld voor klanten die hun interesses of hun passie erin kunnen terugvinden. Daarom gaan productontwikkelaars ook steeds producten gaan ontwerpen naar de specifieke noden en de behoeften van iedere individuele toerist. A la carte reizen genieten bijzonder veel belangstelling. Iets minder specifiek of diepgaand dan echte nichereizen zijn dus themareizen. Bij het ontwikkelen van themareizen moet men de toeristische markt nauwlettend op de voet volgen. Uitermate belangrijk is om te weten wat nu precies de hedendaagse trends zijn binnen toerisme? Hieronder bespreek ik heel kort enkele van de voornaamste trends binnen het hedendaags toerisme. Deze kunnen zowel op demografisch, socio-cultureel, politiek, ecologisch en technologisch vlak onderverdeeld worden.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
17
Welke trends zijn belangrijk bij de ontwikkeling van themareizen? Vergrijzing Het aantal ouderen is de laatste jaren enorm aan het stijgen. Het cijfer zal ook in de toekomst aanzienlijk toenemen om over een jaar of 30 z’n hoogtepunt te bereiken. Doordat het aantal ouderen toeneemt is de toeristische sector daar reeds volop aan op het inspelen. Bovendien beschikken de ouderen meestal over meer tijd en behoorlijk wat geld. Het is dus zeker een aantrekkelijk publiek om als toeristische bestemming proberen aan te trekken. Concreet is de vergrijzing eigenlijk het gevolg van een stijgende levensverwachting en een dalend geboortecijfer binnen onze samenleving. Binnen de vergrijzing kunnen ook verschillende categorieën of generaties terug gevonden worden. Zo zijn er de babyboomers, voor deze generatie spelen begrippen als veiligheid en gezondheid een cruciale rol. De generatie die de babyboomers opvolgen zijn de postbabyboomers. Ondanks de vergrijzing mag men echter ook de jongeren niet uit het oog verliezen. Door nu reeds ook de jongeren aan te spreken verhoogt men de kansen om hen later nog terug te zien op de bestemming, want jongeren zijn namelijk de toekomst. Ontwikkeling product? Vergrijzing is een trend die zeker en vast betrekking heeft tot de ontwikkeling van een product m.b.t. autotoerisme in Duitsland. Om het product zo aantrekkelijk mogelijk te maken is het erg belangrijk om rekening te houden met de verschillende leeftijden van reizigers. Zo is het thema “auto’s” , een thema die zowel jong en oud kan aanspreken. Met de toenemende vergrijzing is het belangrijk om bij de ontwikkeling van het product rekening te houden met alle leeftijden. Oudere reizigers mogen zeker en vast niet uit het oog verloren worden. Hoeveelheid vrije tijd, afstand, comfort, tijdsindeling programma,… het zijn allemaal factoren die vaak aangepast moeten worden aan de leeftijd van de reiziger.
Gezinsstructuur Anno 2014 zijn er veel verschillende soorten gezinsstructuren. Zo zijn er bijvoorbeeld gehuwden, samenwonenden, nieuwe samengestelde gezinnen, eenpersoonsgezinnen en eenoudergezinnen. Men gaat (nu en in de toekomst) inspelen op deze trend. Zo is er al een uitgebreid marktaanbod aan singlereizen of reizen voor eenoudergezinnen. Bijzonder in trek de laatste jaren zijn multigeneration-vakanties. Tijdens deze vakanties gaat men inspelen op de noden van verschillende generaties die
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
18 samen op vakantie zijn. Vanuit de toeristische sector kan men nu per gezinsstructuur , specifieke reizen gaan ontwerpen.1 Ontwikkeling product? Ook met deze trend moet zeker en vast rekening gehouden worden. Auto’s kunnen zowel ouderen alsook jongeren, mannen alsook vrouwen aanspreken. Er is een erg brede waaier aan potentiële reizigers. In het hedendaagse toerisme is het belangrijk om te zorgen dat de reis geschikt is voor de verschillende soorten gezinsstructuren. Zo moet een reis toegankelijk zijn voor éénoudergezinnen, normale gezinnen, nieuwe samengestelde gezinnen,… Binnen iedere soort van (nieuwe) gezinsstructuren kunnen er wel meerdere personen zijn die gefascineerd zijn door auto’s en op deze manier een reis willen ondernemen. Economie2 Het verband tussen de economische toestand van een bestemming, de groei van hun economie, de welvaart van de bevolking en het reisgedrag van de moderne toerist speelt een niet te onderschatten rol. Meer en meer mensen kunnen vandaag beginnen met reizen omdat onze welvaart de laatste tientallen jaren aanzienlijk toegenomen is. Een andere trend is de opkomst van nieuwe groeiende economieën, de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China). Landen waarvan de welvaart toeneemt en het op deze manier mogelijk maakt om deel te nemen aan toerisme. Waar een paar tientallen jaren geleden nog maar weinig Brazilianen konden reizen, kan een groot deel van de bevolking dit in de huidige tijden wel doen. De opkomende economische grootmachten zijn voor vele bestemmingen dé kans om nog meer toeristen te lokken. Het is aan hen om in te spelen op de economische toestand van de reiziger en te zien hoe men die het best kan aantrekken. Een ander gevolg van de economische crisis die er de laatste jaren was, is de populariteit van low-budget formules. Luchtvaartmaatschappijen als Ryanair en Easyjet, maar ook low-budget hotels houden de prijzen zodanig laag, dat er op vele vlakken een echte prijsdruk en prijzenoorlog ontstaat. Ontwikkeling product? De verdere evolutie op economisch vlak is van cruciaal belang voor de creatie van een toeristisch product. In eerste instantie speelt de economische toestand van de bestemming een enorm grote rol. Als het land een gezonde economie heeft, spreekt het voor zich dat de faciliteiten voor de toerist goed zullen zijn.
1
Trends in toerisme. Geraadpleegd via: http://www.toerismevlaanderen.be/sites/toerismevlaanderen.be/files/assets/publication/Trendrapport%2020 11.pdf 2
Tourism highlights. Geraadpleegd via: http://mkt.unwto.org/publication/unwto-tourism-highlights-2013-edition
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
19 Duitsland is tot op vandaag nog altijd één van de sterkste economische grootmachten wereldwijd. Het land bleef tijdens de economische crisis sterk op zijn poten staan. Het is één van de grootste en belangrijkste economieën in Europa. Zoals reeds besproken scoort Duitsland erg goed op gebied van infrastructuur en accommodatie. Doordat de financiële middelen aanwezig zijn, kan er dus ook veel geïnvesteerd worden in het optimaliseren van wegen, treinverbindingen,… We kunnen dus stellen dat de bestemming zeker en vast heel wat potentieel heef. Langs de andere kant speelt de economische situatie van de reiziger ook een zeer grote rol. De mogelijkheid om een reis naar Duitsland te maken en de uitgaven die ze er kunnen doen zijn allemaal het gevolg van de economische toestand in het land van herkomst. Zoals reeds aangehaald is de opkomst van de BRIC-landen uitermate belangrijk voor de komende jaren. Zo kaart ik verder in deze researchpaper enkele bezoekerscijfers van verschillende automusea aan. Daar zag ik dat de toename van reizigers uit de BRIC-landen de laatste jaren enorm is. Het is als bestemming natuurlijk belangrijk om reizigers van over de gehele wereld te verwelkomen. Toch zijn en zullen de reizigers uit de BRIClanden de meest kapitaalkrachtige worden. Belevingstoerisme Beleving is heden ten dage een van de sleutelthema’s voor een succesvolle reis. De toerist staat er meer en meer op om iets ingrijpends “mee te maken”. Mensen hebben emotionele behoeftes en willen die vervuld zien tijdens hun reis. Op de reis wil men niet langer alleen nog bekende gebouwen of monumenten gaan aflopen. Men wil ervaringen, belevingen, actie en sociale interactie met plaatselijke bevolking. Er bestaan op de toeristische markt tal van succesvolle themareizen waarbij beleving de hoofdrol speelt. Ook de drang naar authenticiteit is op vandaag een niet te onderschatten item. Meer een meer reizigers gaan op zoek naar het “goede, echte, ouderwetse”. Touroperators en reisorganisatoren spelen er reeds volop op in. De term “authenticiteit” is natuurlijk ook wat afhankelijk van persoon tot persoon. De ene kan iets authentiek vinden, terwijl een andere daar anders over denkt. Ontwikkeling product? Beleving en authenticiteit zijn dé sleutelfactoren tot succes bij de ontwikkeling van een product. Met deze pijlers staat of valt een product grotendeels de dag van vandaag. Het is dan ook uitermate belangrijk om beide zoveel mogelijk te betrekken in het product. Doormiddel van de nieuwste technieken en moderne technologieën zijn de Duitse automusea pioniers in de zogenaamde “Erlebnisswelt” (belevingswereld) die ze ontwikkelen. De bezoeker ziet zoals in een klassiek museum naakte feiten in de vorm van cijfers en tentoongestelde stukken. Maar door hen helemaal in het verhaal te betrekken (beleven), ontstaat er op deze manier een ervaring. Deze ervaring zorgt ervoor de een klassiek museumbezoek iets onvergetelijks wordt. De ervaring of beleving is dus een
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
20 toegevoegde waarde bovenop de reeds aanwezige stukken. “Beleving” kan zijn hoogtepunt bereiken wanneer autoliefhebbers zelf kunnen gaan rijden met een bepaalde wagen. Racen op een racecircuit kan voor velen een jongensdroom zijn. Als dit kan gedaan worden in de desbetreffende reis dan is de kans op slagen erg hoog. De betrekking van zulke zaken zijn niet alleen eyecatchers, ze verhogen ook de kans op succes. Digitalisering Digitalisering3 heeft erg grote gevolgen voor het toerisme. Nieuwe technologieën bieden volop mogelijkheden om in te spelen op de trend “beleving”. De moderne reiziger wil steeds vaker interactiever kunnen werken en zijn reis of uitstap een persoonlijke tint geven door deze zelf samen te stellen. De nieuwe technologieën en hedendaagse infrastructuur kunnen hierin bijzonder belangrijk zijn. Ze bieden namelijk de kans om de reiziger echt iets te laten doen, om hen te laten “beleven”. Ontwikkeling product? Digitalisering kan in vele opzichten een rol spelen bij de ontwikkeling van mijn product. Zo kan digitalisering al optreden in een erg vroeg stadium. Bij de reservatie van het product bijvoorbeeld. De gebruiksvriendelijkheid van websites en boekingssystemen zijn maar enkele voorbeelden. Digitalisering kan bij het product zelf ook betrokken worden. Een interactieve kaart van de te ondernemen route met daarin de verschillende bezienswaardigheden is daarvan een goed voorbeeld. Gezondheid De laatste jaren is “gezondheid” een steeds belangrijker begrip in onze maatschappij. Overtollig gewicht vermijden, gezond eetpatroon, actief sport beoefenen, het zijn allemaal voorbeelden van wat vandaag belangrijk is onder de factor gezondheid. De populariteit van een gezonde en evenwichtige levensstijl zal de komende jaren ongetwijfeld blijven stijgen. Hetgeen we nu verstaan onder wellness kan in de noemer “gezondheid” geplaatst worden. Bestemmingen met een goed wellness aanbod worden steeds populairder en staan meer en meer in de picture. Bestemmingen met vervuilde stranden, vervuild water, luchtvervuiling of een overdruk verkeersnet, zullen nog weinig mensen weten te bekoren. Ook de behoefte aan onthaasten uit de drukke dagdagelijkse bezigheid is voor vele toeristen een absolute prioriteit. 3
Trends en ontwikkelingen in toerisme. Geraadpleegd via: http://www.monitorvrijetijdentoerisme.nl/recreant/trends-en-ontwikkelingen/ http://wttc.org/site_media/uploads/downloads/germany2013_1.pdf
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
21
Ontwikkeling product? Reizigers zijn zich steeds meer en meer bewust van gezondheid. Bij de ontwikkeling van mijn product kan er in feite niet zo enorm veel rond deze trend gewerkt worden. Toch kan “wellness” ook deels aan bod komen. Dit dan vooral in de vorm van wellness hotels en de faciliteiten die het hotel te bieden heeft. De moderne toerist heeft graag de nodige comfort in het hotel. Sommigen willen er ook verwend worden. Hotels met een uitgebreid wellness-aanbod zijn hier de perfecte oplossing voor. Ecologie4 Een ander belangrijk aspect binnen toerisme is ecologie. Duurzaamheid en vergroening zijn twee fundamentele pijlers die bij de hedendaagse toerist steeds meer aandacht genieten. De reiziger begint meer bewustzijn te krijgen omtrent de ecologische impact. Hij gaat daarom ook steeds meer op zijn ecologische voetafdruk letten. Ook tijdens een reis zal men er rekening mee gaan houden. Daarom gaat men de bescherming van natuur en plaatselijke cultuur in acht nemen. Door de wisselende olie en brandstofvoorzieningen en de schommelende prijzen gaan sector en reizigers op zoek naar alternatieve manieren om op deze manier ook het milieu op zich te beschermen. De klimaatverandering heeft ook behoorlijke gevolgen voor de meeste toeristische bestemmingen. Smelten van gletsjers, verdwijnen van skigebieden, stijging van de zeespiegel,.. allemaal gevolgen die in de toekomst steeds zwaarder zullen doorwegen. De toekomstige reiziger zal hoogstwaarschijnlijk zijn vakantie en reispatroon aanpassen aan de klimaatveranderingen van de komende jaren. Ontwikkeling product? Bij deze trend kan de hotelkeuze ook een grote rol spelen. Er duiken namelijk steeds meer en meer ecologische en duurzame hotels op. Hotels die ondernemen met de nodige respect voor natuur en duurzaamheid (lange termijn). Sommige hotels maken daarom gebruik van speciale meubelsoorten of passen hun eigen ecologisch beleid toe. Ook rond mijn thema zijn er op eco-gebied veel mogelijkheden. Fabrieksbezoeken van constructeurs die hybride auto’s maken. Of rondritten met milieuvriendelijke wagens, kunnen de perceptie van de autoliefhebber drastisch doen veranderen. Op deze manier kan de aandacht van de reiziger getrokken worden op wat toch wel een erg belangrijk thema is!
4
Ecologie als trend. Geraadpleegd via: http://www.deutschertourismusverband.de/fileadmin/Mediendatenbank/PDFs/Positionspapier_Nachhaltigkei t_2013.pdf
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
22
Trends op toeristisch vlak? Naast de voorgaande trends die ik kort besprak, zijn er ook nog enkele andere trends op toeristisch vlak. Zo kunnen we op gebied van accommodatie, transport, boekingen,… enkele belangrijke evoluties waarnemen. Luxe? Eerst en vooral zien we een evolutie onder het begrip “luxe”. Vroeger bestond luxe vooral uit materiele zaken, zoals rondreizen in een luxewagen of overnachten in een luxehotel. Vandaag zien we dat luxe ook steeds meer te maken heeft met tijd. De tijd van de reiziger wordt steeds schaarser. Het is aan de reisorganisaties om die kostbare tijd zo goed mogelijk in te vullen naar de behoeften van de klant. Dit wordt vandaag ook als luxe aanschouwt. Iemand die een product/reis voor jou samenstelt naargelang je persoonlijke behoeften en op deze manier de kostbare tijd van de reiziger zo nuttig mogelijk opvult. Een persoonlijke aanpak ( à la carte ) zijn dus de perfecte formule tot succes. De persoonlijke aanpak, behoefte aan authenticiteit, beleving en gebruiksvriendelijkheid zijn de nieuwe pijlers die tot optimale klanttevredenheid en een “luxueuze reiservaring” leiden. Beleving en authenticiteit Een ander opmerkelijk gegeven is de toenemende populariteit van actieve vakanties. Vele reizigers willen iets ervaren, iets meemaken die hen nog lang bij zal blijven. Zelf bepaalde zaken “doen” , zorgt ervoor dat beleving centraal staat. De laatste jaren zijn de “klassieke” reizen steeds meer aan populariteit aan het verliezen. Reizigers zijn op zoek naar beleving en willen hun reis onvergetelijk en uniek maken. De ervaring die ze meemaakten moet zolang mogelijk bijblijven. Liefst moeten ze hun avonturen en belevenissen ook kunnen aantonen aan vrienden of familie. Door de komst van social media, kunnen ze binnen de kortste keren hun unieke momenten met de gehele wereld delen. Personen die dus niet fysiek bij de reis aanwezig zijn kunnen zo gemakkelijk de ervaringen van hun “vrienden” op de voet volgen. En op deze manier misschien zelf zin krijgen om de desbetreffende bestemming aan te doen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
23
Accommodatie en boekingen: De populariteit van online boeken gaat ook in stijgende lijn. Een groot deel van de reizigers boekt alleen nog online. Daarom is het zeer belangrijk om gebruiksvriendelijke en zeer duidelijke websites te ontwikkelen. Websites waarop de klanten zonder moeilijkheden kunnen surfen. Een goed voorbeeld hiervan is de website booking.com. De website is een gigantisch succes. Reizigers kunnen selecteren welke accommodaties hun wel of niet aanstaan. Bovendien lezen ze er de commentaren van mensen die er reeds geweest zijn. Dit zorgt ervoor dat de klant steeds veeleisender geworden is. Ze willen niet meer in hotels slapen die onder een bepaald cijfer (score op 10) scoren. Het succes van een booking.com is niet altijd even positief voor de accommodaties zelf. Ze moeten per reservatie namelijk een bepaald bedrag commissie betalen aan booking.com. Vaak verkiezen ze een rechtstreekse boeking van de consument. Bovendien worden op deze manier ook de minste foutjes zwaar afgestraft. Wanneer er nog maar 1 iets (ongewild) mank loopt kan de reiziger een negatieve recensie neerpennen. En aangezien negatieve commentaren altijd meer bijblijven dan positieve kan dit een gevaarlijke situatie worden voor sommige accommodaties. Het succes van online boeken gaat onverminderd voort. Steeds meer mensen denken dat wat ze zelf doen beter is en stellen daarom zelf hun reis samen. Een uitdaging voor de reisorganisaties die met hun professionele expertise kunnen uitpakken. Waarom auto als thema? Ondanks de vele transportmogelijkheden en de goedkope vliegprijzen (lowcost) blijft de toerist graag trouw aan zijn eigen auto. Veel mensen blijven de auto gebruiken als het ideale transportmiddel om hun reis te ondernemen. De auto is een plaats waar je jezelf kan zijn en op je gemak bent. Hij biedt je bovendien een pak vrijheid. Je kan namelijk gaan en staan waar je maar wil. Je hangt niet vast aan bepaalde vertrekuren of tijdstippen. Daarnaast is autorijden voor veel mensen ook ontspannend. De autorit naar een bepaalde bestemming is in feite ook al reizen en is onderdeel van de reis. Auto’s zijn objecten waar veel mensen door gefascineerd zijn. Zowel door de techniek, het design en het imago. Veel fanaten ‘dromen’ van een bepaalde wagen. Voor velen blijft het natuurlijk wel bij dromen. Iedere mens beschikt wel over enkele interesses, passies of hobby’s. Veel productontwikkelaars en reisorganisatoren ontwikkelen daarom bepaalde themareizen. De reiziger vindt dan namelijk zijn passie of hobby terug in een reis (wat op zich ook al ontspannend is). Er bestaan reizen voor fanatieke fietsers of kunstliefhebbers. Er zijn echter nog geen echte reizen ontwikkeld voor autofanaten. Natuurlijk zijn er ontelbaar veel bezoekobjecten en bezienswaardigheden die de autoliefhebber
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
24 kan bezoeken. Het lijkt me daarom goed een themareis te ontwikkelen waarbij de autoliefhebber op zijn wenken bedient wordt. Bovendien is Duitsland de bakermat van de auto-industrie. Populariteit auto? De auto heeft al altijd veel mensen weten aan te spreken. Het is een handig middel om je tussen twee punten te verplaatsen. Bovendien is het een product die ook constant in evolutie is. Het is zodanig in onze maatschappij ingeburgerd dat de auto-industrie voor veel werkgelegenheid zorgt. Bovendien is men ook steeds op zoek om de auto’s sneller, beter, veiliger en milieuvriendelijker te maken. De veranderingen op al deze vlakken weet menig mensen te bekoren. Vooral autoliefhebbers volgen passioneel de evolutie. Wanneer ik in de boekhandel ben merk ik dat de laatste jaren het aantal auto-tijdschriften verschrikkelijk gestegen is. Tijdschriften met autoroutes, oldtimers, rallywagens,… ze bestaan allemaal. Ook het aantal televisieprogramma’s rond auto’s , autotechniek en oldtimers is bijna niet meer te volgen. Dit zijn allemaal zaken die erop wijzen dat auto’s wel hot zijn. En dat een toeristisch product hierrond toch wel wat kansen heeft. Hieronder bespreek ik kort eens de mogelijke gevolgen van de toenemende populariteit. Veiligheid De autotechnologie staat niet stil. Autoconstructeurs zijn constant bezig met het optimaliseren van de auto. De vereisten bij de ontwikkeling van een auto worden steeds hoger en strenger. Zo zijn er strenge normen op gebied van veiligheid. De verschillende automerken proberen uit te pakken met de hoge veiligheid die hun wagens te bieden hebben. Doordat er steeds meer auto’s bijkomen in het verkeer en het risico op ongevallen toch wel toeneemt, is het belangrijk om de aandacht op veiligheid te vestigen. De veiligheid van een auto bestaat eigenlijk uit 3 grote pijlers: de crashtest, de actieve en de passieve veiligheid. Er bestaan wetten en basisvereisten, toch verschilt de veiligheid van auto tot auto. Vaak zijn bepaalde veiligheidsvoorzieningen standaard, bij andere merken kan dit dan weer een optie zijn. Onder de term actieve veiligheid worden de systemen die ongevallen voorkomen ondergebracht. Dit kunnen zijn ABS, ASR, BAS en ESP. ABS is een antiblokeringssysteem dat voorkomt dat de wielen blokkeren bij een bruusk remmanoeuvre. ASR is het antislipsysteem. Wanneer een bruusk remmanoeuvre plaatsvindt onder een gladde of natte ondergrond, zorgt dit systeem ervoor dat de auto bestuurbaar blijft en niet slipt. Het Bassysteem zorgt ervoor dat de auto en bestuurder bruusker kan remmen bij een noodstop. ESP is een systeem dat voor de stabiliteit van de wagen zorgt wanneer de bestuurder controle over het voertuig dreigt te verliezen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
25 Passieve veiligheid zijn systemen die de passagiers beschermen wanneer er zich een ongeval voordoet. Veiligheidsgordels, airbags, gordelspanners, kreukelzone en het dashboard zijn de voornaamste begrippen binnen deze term. Naast da actieve en passieve veiligheid zijn er natuurlijk ook de crashtests. Iedere auto die op de markt verschijnt ondergaat een crashtest. Tijdens deze test is het de bedoeling om de auto aantal van verschillende punten te onderwerpen. Bij de crashtest komen volgende punten aan bod: frontale botsing, zijdelingse botsing, veiligheid bestuurder, veiligheid kinderen, paaltest, wiplashproeven, voetgangerstest en de veiligheidssystemen. Auto als statussymbool Vandaag is de auto meer dan gewoon een handig transportmiddel. De auto is (voor velen) een waar statussymbool waarmee men graag uitpakt. De verschillende merken spelen bij hun marketingbeleid daar bovendien handig op in. Zo wil men bij BMW bijvoorbeeld de sportieve chauffeur aanspreken. In feite heeft ieder merk zo z’n eigen waarden en imago ontwikkeld. De Amerikaanse waarden zitten sterk in onze cultuur ingebakken. Zo zijn volgens velen, mensen met grote wagens van een hogere status. Veel mensen houden ervan om uit te pakken met hun bezittingen en rijden maar al te graag rond met een luxewagen. De trend rond ‘retro en vintage’ is vandaag ook volop aan de gang. Mensen willen uitpakken met producten of zaken van vroeger! Tal van automerken (her)produceren vandaag auto’s uit hun vroegere gamma. Bij Fiat bijvoorbeeld hebben ze de Fiat 500 beter bekend als de bolletjes. De auto’s waren in de jaren 60 erg succesvol. Anno 2013 zijn ze het perfecte voorbeeld van trendy, retro en vintage. Wanneer je met zo een wagen op de baan komt heb je gegarandeerd succes! Daarom ook de reden dat vele automerken hun meest legendarische wagens gaan herproduceren. De wagens zijn nieuw, beter en veiliger dan het originele. Maar ze beschikken wel over min of meer het zelfde design. Wanneer je vandaag in een mooie en originele oldtimer kan rondtoeren ben je zeker en vast een trendzetter. De auto is dus veel meer dan alleen een handig transportmiddel. Het is in sommige gevallen een designstuk of een kunstwerk. Daarom ook de groeiende interesse voor de auto.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
26
2.4 WELK TYPE REIZEN WORDEN HET MEEST GEDAAN IN DUITSLAND? Vergelijking van (duurste) Europese met (duurste) Duitse steden in 2011 (in euro): 250
€ /per nacht
200
150
100 € /per nacht 50
0
In de bovenstaande grafiek (die ik via toerisme Duitsland kon raadplegen) ziet u de gemiddelde prijs per nacht in de duurste Europese steden en in de duurste Duitse steden. Bij dit onderzoek betrok men alleen maar de duurste Duitse steden en de hoofdstad, Berlijn. Hieruit kan ik afleiden dat de duurste Duitse steden eigenlijk best wel meevallen qua prijs wanneer we ze vergelijken met andere steden binnen Europa. Uit de cijfers blijkt zelfs dat men in Berlijn een pak minder betaald dan in de andere hoofdsteden. Dit toont dus aan dat grote Duitse steden best wel aantrekkelijk zijn als het op de prijs per overnachting aankomt. Duitsland trekt enorm veel verschillende soorten toeristen aan. Jongeren die een actieve reis ondernemen, gezinnen die de Duitse cultuur gaan opsnuiven, gepensioneerden die een weekje naar de Moezel gaan… er is voor ieder type toerist wel wat wils.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
27 Uit het bestuderen van de cijfers5 (individuele reizigers) van toerisme Duitsland zien we dat citytrips naar Duitsland erg populair zijn. Ze voeren met ruim 29% de lijst van het soort ondernomen reizen aan. Op plaats twee komt met 26% de klassieke rondreis doorheen Duitsland. De populairste citytrip- bestemming is niet helemaal onverwacht Berlijn. De stad straalt geschiedenis uit. Het verhaal uit onze recente geschiedenis van de opsplitsing tussen Oost en West – Duitsland (Westen en Sovjet) is op weinig plaatsen zo goed zichtbaar als in Berlijn. Op plaats twee en drie volgen respectievelijk München en Frankfurt am Main. Duitsland heeft veel internationale topsteden. De goede verkeer en luchtvaarinfrastructuur zorgen ervoor dat Duitse steden tot de populairste van Europa behoren. Bovendien zijn de hotelprijzen in de Duitse topsteden een flink stuk lager dan hun “concurrenten” in andere landen. In de grafiek op de voorafgaande bladzijde zie je een overzicht van gemiddelde kostprijs per overnachting in enkele Europese topsteden. Hierin stel ik vast dat Parijs er toch wel met kop en schouders boven uitsteekt wat betreffende de prijs per nacht. De Duitse topsteden scoren eerder gemiddeld tot laag in vergelijking met de andere. Op de website van toerisme Duitsland brengt men “Magic Cities” naar voor. Deze magische steden, zijn Duitslands beroemdste metropelen die ieder jaar miljoenen gasten aan trekken. Zakenreizigers, cultuurliefhebbers, “power shoppers” en nachtactieve mensen toeven er graag. De Magic Cities drijven het stedentoerisme tot een enorme populariteit. Zo kunt u in Hamburg, de maritieme charme ervaren. Of kan er volgens toerisme Duitsland nergens beter geshopt worden dan in Düsseldorf. De Beierese “alpensfeer” die in München heerst. Bach, boeken en jugendstil in Leipzig. Musicals en auto’s in Stuttgart,… Kortom iedere stad heeft zijn eigen unieke uitstraling. Het aanbod aan verschillende typereizen in Duitsland is zo groot dat het onmogelijk is dit allemaal op te noemen. Toch kan er een onderverdeling gemaakt worden van enkele typereizen in Duitsland met aansluitend enkele percentages.
5
Populairste reistypes bij gewone toerist in Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.germany.travel/media/pdf/dzt_marktforschung/DZT_Incoming_GTM12_en_web.pdf
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
28
Type reizen 30 25 20 15 10
5
Type reizen
0
Grafiek 1: verschillende type reizen in Duitsland
Uit de cijfers van 2011 die ik op de website van toerisme Duitsland vond, kan ik enkele opmerkelijke onderscheidingen maken wat betreft de verschillende type reizen. Het liefst trekt de toerist richting Duitsland om er een citytrip te ondernemen. Maar liefst 1/3e (29%) van de Duitsland reizigers, gaat er om een citytrip te doen. 26% van de toeristen die Duitsland bezoeken, gaan er om een klassieke rondreis te maken. 6% trekt naar Duitsland om een vakantie aan het strand of rond het meer te ondernemen. 4% gaat er om een bepaald evenement mee te maken. Voor 4% zijn de bergen de hoofdreden om naar Duitsland te trekken. 3% onderneemt er een sportieve reis. Vervolgens gaat 2% van alle toeristen om één van de vele attractie of themaparken te bezoeken. Een andere 2% gaat dan weer in het teken van hun gezondheid en ondernemen daarom een gezondheidsvakantie naar Duitsland.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
29
2.5 HOE POPULAIR IS DUITSLAND ALS TOERISTISCHE BESTEMMING?6 Eerst en vooral bekijk ik hoe het precies zit met het toerisme wereldwijd. Is er nu precies een toename of daling van toerisme wereldwijd? Enkele jaren geleden brak wereldwijd de economische crisis uit. Dit heeft als gevolg dat er op vele zaken drastisch bespaard werd. Ondanks dit alles blijkt dat de mensen toch blijven reizen. Meer zelfs, ze reizen meer dan ooit te voren. In 2013 nam toerisme wereldwijd met maar liefst 3,8% toe. Europa kende tijdens dat jaar een gemiddelde stijging van 3,3%. Wanneer ik me dan toe spits op Duitsland dan zijn de cijfers van 2013 zeker en vast opvallend. Duitsland is voor de derde maal na Spanje de tweede populairste reisbestemming voor Europeanen. In 2013 steeg dit net zoals in 2012 zelfs met 7%. Ook de inkomsten, verworven door het toerisme stegen in 2012 (meest recente cijfers) met 6,2% aanzienlijk. Opmerkelijk is dus wel dat het aantal uitgaven niet evenredig stijgt in vergelijking met het aantal reizigers. Ook Belgen gaan steeds liever op reis naar Duitsland. In 2013 steeg het aantal Belgische toeristen in Duitsland met 4,4%. Uit het onderzoek blijkt ook dat de Nederlanders het liefst naar Duitsland trekken.
Bondslanden? Duitsland telt in totaal zestien deelstaten (Bundesländer). In het Bondsrepubliek Duitsland hebben de verschillende bondslanden hun eigen grondwetten en regeringen. De bondslanden hebben dus veel beslissingsrecht en dus een pak bevoegdheden. De bondsraad zijn de deelstaatregeringen die ook medezeggenschap hebben inzake federale materie. De grootste deelstaat in Duitsland, is de deelstaat Bayern. De deelstaat met het hoogst aantal inwoners is Nordrhein-Westfahlen.
Toerisme in de verschillende bondslanden? Bij het onderzoeken van het cijfermateriaal en het bestuderen van de verschillende bondslanden in Duitsland kunnen we vaststellen dat het bondsland Bayern er toch wel met kop en schouders boven uitsteekt, tenminste als het op het aantal overnachtingen aankomt. In 2012 was het populaire bondsland goed voor maar liefst 15 miljoen overnachtingen van de totaal 68.8 miljoen in totaal. Dit is goed voor ongeveer 22% van het totaal aantal overnachtingen in Duitsland. 6
Duitsland als toeristische bestemming. Geraadpleegd via:
http://www.germany.travel/media/pdf/ueber_uns_2/DZT_Incoming_GTM13_en_web.pdf http://www.deutschertourismusverband.de/fileadmin/Mediendatenbank/PDFs/Zahlen-DatenFakten%202011.pdf
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
30
Foto 1: Bondsland Bayern
Een andere vaststelling is dat het bondsland BadenWürtemberg op plaats twee volgt met bijna 9 miljoen overnachtingen. In totaal zijn deze 2 bondslanden dus goed voor ongeveer 23 miljoen overnachtingen, dit is goed voor ruim 36.5% van het totale aantal overnachtingen in Duitsland.
Ondanks het feit dat deze twee bondslanden erg groot zijn en een aanzienlijk deel van Duitsland innemen, is dit toch een opmerkelijk verschijnsel. Het feit dat dit de rijkste en best ontwikkelde bondslanden zijn, speelt hier zeker en vast ook een rol. Foto 2: Bondsland Baden-Würtemberg
De meeste Duitse internationale topbedrijven zijn namelijk actief in het Zuiden van het land. Dit verschijnsel zie ik ook terug in de situering van de grootste automusea in Duitsland. Bovendien beschikken deze twee bondslanden over enkele (economische) topsteden. Stuttgart (Baden-Würtemberg) en München (Bayern) zijn slechts twee voorbeelden. Als we gaan kijken naar de natuurlijke elementen die deze regio’s te bieden hebben, kan ook hier voor het grote aandeel in overnachtingen een logische verklaring gegeven worden. In het zuiden van bondsland Bayern bevinden zich namelijk de Duitse alpen. Het zijn voor veel toeristen de dichtstbijzijnde Alpen. Bovendien is het een geliefde plaats voor vele wintersporters. In de zomer is het dan weer de ideale plaats voor vele wandelaars en fietsers. In de BadenWürtemberg zitten we dan weer met het Schwarzwald (Zwarte Woud), hetgeen op toeristisch vlak toch ook wel een extreem populaire regio is.
Steden?
Als we dan het aantal overnachtingen in steden gaan bestuderen zien we dat München op de tweede plaats volgt na de hoofdstad Berlijn. In 2011 was Berlijn goed voor ruim 9 miljoen overnachtingen. Op een tweede plaats volgt München met 5.5 miljoen. Frankfurt am Main vervolledigt de top 3. Stuttgart vinden we met 859.000 overnachtingen na respectievelijk Hamburg en Köln op plaats zes terug. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders gevolgd door Zwitsers en Amerikanen de grootste Duitsland-bezoekers zijn.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
31
Imago?7 Welk imago heeft Duitsland nu precies bij de internationale reiziger? Vaak zitten mensen/reizigers met een zekere perceptie of vooroordeel over een bepaalde bestemming. Dat kan echter meestal drastisch veranderen na een bezoek aan het desbetreffende land. Tussen 2006-2011 onderzocht men op enkele verschillende punten het imago van Duitsland. Men onderzocht het imago van Duitsland als land, de cultuur die het land te bieden heeft en Duitsland als toeristische bestemming op zich. Het is zeker en vast opmerkelijk hoe het imago op alle drie deze gebieden in de laatste 5 jaar behoorlijk wat veranderde in positieve zin. Uit een onderzoek van 50 landen wereldwijd, blijkt dat Duitsland in 2011 op plaats 2 stond wat de kwaliteit van producten en diensten betreft. Op vlak van toerisme stond men in 2006 slechts op een 19e plaats, in de komende 5 jaar kon men dit aanzienlijk verbeteren, om in 2011 op plaats 8 te stranden. Op cultureel gebied zie ik dat het resultaat om en bij plaats 5 blijft schommelen. Wanneer we het totaalpakket zien, kan gezegd worden dat Duitsland ver van een slecht of negatief beeld heeft in de wereld. Maar wat zijn nu precies Duitslands sterke punten als internationale toeristische bestemming? Ook hier deed men grondige research voor. Ik licht kort even de 3 sterkste punten/kenmerken van Duitsland als toeristische bestemming toe. Hygiëne Wat voor de internationale toerist veruit het best is aan Duitsland als toeristische bestemming is de factor ‘gezondheid en hygiëne’. Toch wel een positief iets. Zeker gezien het feit dat de meeste reizigers een nette bestemming wensen. In deze categorie doet Duitsland het dus zeer goed.
7
Imago en toeristische infrastructuur in Duitsland: http://www.deutschertourismusverband.de/fileadmin/Mediendatenbank/PDFs/Positionspapier_Verkehr.pdf http://www.germany.travel/media/pdf/dzt_marktforschung/DZT_Incoming_GTM12_en_web.pdf
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
32 Deze positieve evaluatie op vlak van hygiëne, draagt zeker en vast bij tot een sterk imago van het land als bestemming en van de aantrekkingskracht als toeristische bestemming. Transport Een tweede belangrijk punt waarover de internationale toerist tevreden is, is het grondtransport en de infrastructuur ervan. Onder deze begrippen kan heel wat geplaatst worden. Zowel openbaar vervoer, weginfrastructuur, kwaliteit van de wegen, gebruiksvriendelijkheid, hygiëne op openbaar vervoer en stiptheid van het openbaar vervoer vallen hieronder. Natuurlijk streeft ieder land naar het beste. De Duitse Autobahn staat bekend als een van de beste autosnelwegen ter wereld. De kwaliteit van het asfalt en van de overige infrastructuur is zoals blijkt uit onderzoek dus zeer hoog. Veel toeristen en autoliefhebbers genieten er dan ook van om op deze super autosnelwegen te rijden. Ook de Duitse spoorwegen beschikken over een sterk imago. De internationale toerist is van de mening dat de “Deutsche Pünktlichkeit” (Duitse stiptheid) terug te vinden is bij trein, tram en bus. Stiptheid van openbaar vervoer is iets wat de hedendaagse toerist zeker en vast weet te appreciëren. Infrastructuur Het derde belangrijke punt die ik kort nog even wil toelichten is de toeristische infrastructuur. Ook dit kan ik in de top 3 terug vinden. Onder het begrip toeristische infrastructuur kan ook heel wat ondergebracht worden. Een voorbeeld hiervan is de bewegwijzering in wandel- en fietsroutes. In de “positionspapier Verkehr van het Deutscher tourismusverband” las ik dat Duitsland steeds meer geld pompt in de infrastructuur voor wandelaars en fietsers. Het imago van een uitmuntende wandel- en fietsbestemming, zijn het mooie resultaat daarvan. De drie pijlers die ik zopas kort toelichtte zijn van uitermate belang voor wat Duitsland tot op vandaag is als bestemming. Duitse degelijkheid kan dus niet alleen terug gevonden worden in techniek, ook in nutsvoorzieningen, hygiëne, infrastructuur slagen ze er in om zich te profileren.
Aanwezigheid van luchthavens? Een ander erg belangrijk gegeven binnen het toeristisch kader zijn de aanwezigheid van luchthavens. Zijn er veel luchthavens aanwezig? Welke capaciteit kan de luchthaven dragen? Hoeveel internationale reizigers komen er jaarlijks over de vloer? In 2011 was er op de Duitse luchthavens een stijging van maar liefst 5%. De belangrijkste Duitse luchthaven is deze van Frankfurt.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
33 Hieronder ziet u een overzicht van de belangrijkheid van de verschillende luchthavens in 2011. Ongeveer 92% van de internationale reizigers land op een van deze 10 luchthavens.
Belangrijkheid Duitse luchthavens in 2011 Frankfurt
56,3
München
36,6
Berlin
24,0
Düsseldorf
20,3
Hamburg
13,5
Köln/Bonn
9,6
Stuttgart
9,5
Hanover
5,3
Nürnberg
3,9
Hahn
2,8
Belangrijkheid Duitse luchthavens in 2011
0
10
20
30
40
50
60
Grafiek 2: Belangrijkheid Duitse luchthavens in 2011
Opvallend is toch wel het cijfer van de luchthaven in Frankfurt. Het is Duitslands belangrijkste luchthaven. Het verschil met de tweede luchthaven in München is behoorlijk groot. De luchthaven van Frankfurt is de op twee na grootste luchthaven van Europa. Via twee terminals krijgt het jaarlijks ongeveer een 56 miljoen passagiers over de vloer. Met 12 kilometer is de luchthaven ook nog relatief dicht van het centrum gelegen. De luchthaven en het vliegveld zijn uiterst modern en bestaan dus zoals gezegd uit twee grote terminals. De reiziger kan van de ene naar de andere terminal gaan , door gebruik te maken van een shuttlebaan. Op het vliegveld liggen er in totaal 4 banen. De luchthaven is ook een plaats waar jaarlijks vele intercontinentale vluchten een tussenstop maken. Ook de stad op zich loont zich om eens de bezoeken. Er is niet alleen het moderne zakencentrum. Ook tal van musea en oude stadsgedeeltes zijn zeker en vast het bezoeken waard.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
34
2.6 WELKE BEZOEKOBJECTEN ZIJN HET POPULAIRST? Na onderzoek is het mogelijk om een kort overzicht te geven van de 10 populairste bezoekobjecten8 in Duitsland. Het spreekt voor zich dat al deze bezoekobjecten tot de landmarks van Duitsland behoren: 1. Schloss Neuschwanstein
(Bayern)
2. Europa Park
(Baden-Würtemberg)
3. Unesco dom Köln
(Nordrhein-Westfalen)
4. Brandenburger Tor Berlin
(Berlin)
5. Berliner Mauer
(Berlin)
6. Loreley im Oberes Mittelrheintal
(Rheinland-Pfalz)
7. Naturparke im Schwarzwald
(Baden-Würtemberg)
8. Schloss Heidelberg
(Baden-Würtemberg)
9. Bodensee
(Baden-Würtemberg)
10. Museum Insel
(Berlin)
Naast deze top 10 kon ik ook de 90 andere toeristische highlights uit de top 100 raadplegen. Uit deze top 100 blijkt dat door de evenwichtige geografische verspreiding van de meeste bezoekobjecten, alle Duitse deelstaten over aantrekkelijke reisdoelen beschikken. Het aanwezige UNESCO-Werelderfgoed is daarbij bijzonder geliefd. Niet minder dan 19 van de 37 UNESCO-Werelderfgoedlocaties zijn terug te vinden in de top 100. Bij de top 10 zien we echter een ietwat beperktere geografische verspreiding. Slechts 4 van de 16 verschillende bondslanden komen hier aan bod. Opmerkelijk is het feit dat vooral Baden-Würtemberg hier bijzonder populair is met maar liefst 4 bezoekobjecten in de top 10. Het aanbod van de verschillende populaire bezoekobjecten in Baden-Würtemberg is bovendien ook erg afwisselend en gevarieerd. Met de natuurparken in Schwarzwald en de Bodensee (meer van Konstanz) is het thema natuur al een hoofdpijler. Maar ook cultuur en actie/attractie kunnen worden terug gevonden, met name in het Schloss Heidelberg en attractiepark “Europa Park”. Verder vinden we in deze top 10 natuurlijk ook veel monumenten terug waar je Duitsland in verband mee gaat brengen. Schloss Neuschwanstein, de Brandenburger Tor, de Berliner Mauer en de dom in Köln; allemaal voorbeelden van landmarks die jaarlijks miljoenen toeristen lokken. 8
100 populairste bezoekobjecten in Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.germany.travel/en/towns-cities-culture/top-100/germany-travel-attractions.html
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
35
Bezoekobjecten rond thema auto? Staan er in deze top 100 ook auto-gerelateerde zaken? Jazeker. Zo vinden we een 7-tal attracties en of bezienswaardigheden terug. Opnieuw is het opvallend dat 6 van de 7 bezienswaardigheden in de twee Zuidelijke deelstaten, Bayern en Baden – Würtemberg zijn. Zo komt de pure techniek van het thema “auto” aan bod bij de wereldberoemde automusea. De populairste automusea, met name: BMW Welt München, Autostadt Wolfsburg, Porsche museum en het Mercedes-Benz Museum bespreek ik bij de volgende onderzoeksvraag. Ook de combinatie van beleving en auto’s komt in de top 100 voor. Met onder meer de Nürnburgring, en de Duitse Alpenstrasse blijkt dat de ervaring “autorijden” ook een cruciale factor is.
2.7 WELKE THEMAREIZEN WORDEN IN DUITSLAND VEEL GEDAAN? Bij onderzoek van het aantal themareizen in Duitsland, kan ik met zekerheid stellen dat het aanbod immens groot is. Het aantal en de verschillende soorten die aangeboden worden zijn ontelbaar. Toch springen er enkele toppers boven uit, als het op themareizen aankomt. Themareizen met een grote succesfactor waarvan bijna iedere reiziger wild loopt. Hieronder schets ik kort even de populairste themareizen in Duitsland. Natuurlijk worden bij het ontwikkelen van themareizen ook onderverdelingen gemaakt naar de verschillende type reizen. Voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld een indeling op het type reis: culturele reizen, ontspanning, evenementen,… Een andere mogelijkheid is het indelen naar de verschillende doelgroepen. 50+ers, jongeren, gezinnen, homoseksuelen, mensen met een beperking, honeymooners,… voor iedere type reiziger bestaat een specifiek programma.
2.7.1 Kerstmarkten9 Hot item gedurende de november en decembermaanden zijn de fameuze kerstreizen in Duitsland. De Duitse kerstmarkten genieten wereldwijd een enorme populariteit en trekken enorm veel toeristen. Tijdens de kerstperiode krijgt men dan ook erg veel dagjestoeristen over de vloer. Toch zijn er ook specifieke ‘kerstmarktrondreizen’ die over het gehele land de meest spectaculaire kerstmarkten en alles wat met het thema Kerst en Nieuwjaar te doen hebben aflopen. Vaak combineert men het bezoek aan de kerstmarkt met het bezoeken van een bepaalde stad of regio op zich. 9
Kerstmarkten als toeristisch product in Duitsland. Geraadpleegd via: Car&bus magazine, editie: december 2013 (Kerstmarkten in Duitsland).
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
36 Bovendien worden dan meestal ook allerlei zaken die betrekking hebben met thema ‘kerst’ aan het programma toegevoegd. Zo gaat men de Märchenstrasse (sprookjesstraat), de Fackwerkstrasse (vakwerkstraat) of de Burgenstrasse (burchstraat) eraan gaan toevoegen. Dit zijn in feite reisroutes die zich over grote delen van Duitsland uitstrekken. In gans Europa worden kerstmarkten georganiseerd, toch kunnen maar weinigen de Duitse kerstsfeer evenaren of overtreffen. Enkele kerstmarkten zoals die in Nürnberg die reeds 400 jaar bestaat zijn toch wel legendarisch te noemen. Enkele wereldbekende kerstmarkten in Duitsland zijn:
Reiterlesmarkt Rothenburg Kerstmarkt Frankfurt Rüdesheimer Weihnachtsmarkt der Nationen Märchen weihnachtsmarkt Kassel Wintermakrt in de autostad Wolfswurg Romantische kertsmarkt Düren Kerstmarkt Aachen Oberhausen Kerstmarkt Düsseldorf / Duisburg / Dortmund (grootste boom) Kerstmarkt Soest Glühweiin, riddermaal en fakkelzwemmen in Bernkastel – Kues Kerstkribbendorp Waldbreitbach - Wied
2.7.2 Culinaire reizen Onder deze noemer kunnen natuurlijk veel verschillende type reizen ondergebracht worden. De culinaire trend die de laatste jaren wereldwijd ontstaan is blijft een zeer belangrijk thema binnen het hedendaagse toerisme. Ook binnen Duitsland worden er tal van reizen rond dit thema aangeboden. Toegegeven, Duitsland staat nu niet onmiddellijk bekend om zijn erg verfijnde keuken. Toch kan er meer dan enkel dikke lappen ‘Schnitzels’ en ‘Wurst’ gegeten worden. Wat nu vooral erg in trek is, zijn de wijnreizen naar Duitsland. Duitse wijnen zijn een pak minder bekend dan pakweg de Franse en Italiaanse wijnen. Toch is het een van de belangrijkste wijnproducenten in Europa. Meestal gaat het culinaire thema goed samen in combinatie van wellness hotels of zogenaamde “kurhotels”. Daarnaast zijn er in Duitsland ook enkele topgerechten. Het unieke is dat ieder bondsland zijn eigen culinaire specialiteit heeft en deze ook gaat gaan betrekken in de aanwezige toeristische programma’s.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
37
Wijnreizen10: Duitsland is vaak wat onderschat als het op de wijnproductie aankomt. Het klimaat en de natuurlijke elementen zijn misschien niet zo geschikt als in Frankrijk en Italië, maar toch mogen Duitse wijnen zeker en vast niet onderschat worden! Ze hebben in Duitsland dus een meer dan behoorlijk aantal topwijnen in de aanbieding. Wijnreizen zijn op dit moment big business in Duitsland. Van het aanschouwen van de druivenpluk, tot het proeven van de wijnen in een landgoed, het komt er allemaal aan bod. Bovendien gaat men deze specifieke wijnreizen vaak gaan combineren met culinaire topgerechten, wat logisch is. Het spreekt voor zich dat de wijnreizen zo goed als altijd plaatsvinden op plaatsen waar men aan wijnbouw doet. Gezien de beperkte geografische verspreiding beperken wijnreizen zich tot slechts een paar bondslanden. Bayern, BadenWürtemberg, Rheinland-Pfalz en Sachsen zijn de bondslanden bij uitstek. In Duitsland zijn er 13 wijnbouwgebieden. Alle 13 situeren ze zich rond een rivier. Zo worden er onder meer rond de Rhein, Mosel, Ahr, Neckar, Saale, Elbe,… druiven gekweekt. In de volgende 13 gebieden doet men actief aan wijnbouw: Baden, Würtemberg, Pfalz, Rheinhessen, Franken, Hessener Bergstrasse, Nahe, Rheingau, Ahr, Mosel, Mittelrhein, Saale-Unstrut, Sachsen. Wanneer we deze regio’s situeren in de 16 verschillende bondslanden, dan zien we dat het aantal verschillende bondslanden niet erg groot is. Alle wijnbouwgebieden, op Saale-Unstrut en Sachsen na, situeren zich in het Zuidwesten van het land. Duitse wijnen worden onderverdeeld in verschillende classificaties: Tafelwein: De wijnen met de classificatie van Tafelwein mogen alleen gemaakt worden in Duitse wijnbouwgebieden. Het zijn geen exclusieve of uitzonderlijke wijnen. Het zijn in feite gewone wijnen. Landwein: Dit is een iets betere en duurdere klasse dan de Tafelwein. Bij deze wijnen is het verplicht om het gebied van herkomst op het etiket aan te geven. De wijn is dus typisch voor een bepaalde regio. De wijn is altijd trocken (droog) of halbtrocken (halfdroog)
10
Wijnroutes in Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.germany.travel/en/leisure-and-recreation/scenic-routes/german-wine-route.html Car&bus magazine: editie 12-2011, Duitsland is meer den Moezel. P54-57
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
38 Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete (QbA): Deze classificatie vormt de grootste groep van Duitse wijnen. Wijnen die binnen deze groep vallen moeten uit Duitse wijnbouwgebieden komen.
Prädikatsweine: Dit is de strengste en beste classificatie van Duitse wijnen. Bij deze groep van wijnen zijn de strengste eisen van kracht. Zo zijn er erg veel reglementen m.b.t. het druivenras, de kweek en de rijpheid ervan. Bij deze wijnen is het ten strengste verboden om nog extra suiker aan toe te voegen. Binnen de Prädikatsweine zijn de volgende klassen terug te vinden: Kabinett, Spätlese, Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese en de Eiswein. De Eiswein is een typisch en erg exclusief Duits product. Het is een wijn waarvan de Druiven mogen geplukt worden bij minimum 7 graden onder nul. De druiven worden bevroren geperst, op deze manier blijft er een groot fruitconcentraat overblijft. De bekendste druivensoorten in Duitsland zijn de Riesling (Köningin der Weisweine), de Spätburgunder (König der Rotwein) en de Dornfelder. De Mosel, de Pfalz en Baden (Zwarte woud) zijn veruit de bekendste toeristische wijngebieden. In alle regio’s kan men de wijn combineren met de prachtige natuur en recreatiemogelijkheden die er zijn. Zo is de Mosel een enorm populair gebied, waar men wijn kan combineren met enkele typische Middeleeuwse Duitse stadjes zoals Bernkastel.
Foto 3: Wijnbouwgebieden in Duitsland
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
39 Bierreizen11: Iedereen kent wel enkele mensen in z’n vriendenkring die jaarlijks een bezoek brengen aan de Oktoberfeesten in München. Duitsland staat dan ook bekend als bierland bij uitstek. De Duitse biercultuur is één van de oudste en meest traditionele ter wereld. Nog altijd worden Duitse bieren gebrouwen volgens het Rheinheitsgebot. Volgens dit gebod mocht bier alleen gemout graan, water en hop bevatten. Tot op vandaag proberen de meeste bierproducenten in Duitsland nog altijd rekening te houden met deze eeuwenoude traditie. Met zo’n 5000 verschillende bieren en een 1200 tal brouwerijen is Duitsland één van de belangrijkste bierlanden wereldwijd. Het spreekt voor zich dat de biercultuur die er heerst, voor een gigantische toeristenstroom zorgt.
Foto 4: Soorten bier in Duitsland
Door het toepassen van het Rheinheitsgebot, zijn de Duitse bieren van een erg hoog niveau en dus zeer kwalitatief. Bij de Duitse bieren zijn er ook veel verschillende soorten stijlen. Weizen, Altbier, Koelsch, Lager, Pilsener, Märzen en Helles zijn de bekendste soorten. De toeristische organisaties spelen er dan ook volop op in. Zo bestaan er reeds tal van bierreizen, waarbij de reiziger de kans krijgt om het gehele proces van bij het begin te volgen. Bezoeken aan abdijen en andere gekende brouwerijen komen in bijna ieder programma aan bod. De biercultuur heerst eigenlijk over het gehele land. Iedere grote stad of regio heeft wel enkele eigen soorten bieren. Toch zien we dat de biercultuur zijn absolute top bereikt in het zuiden van het land en dan hoofdzakelijk in het bondsland Beieren. Zo is de hoogste dichtheid van brouwerijen over heel de wereld geconcentreerd rond de stad Bamberg.
11
Beer travel in Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.thegermanamericanconnection.com/German_Beer_Tours.html
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
40 In de regio rond Bayreuth (Hopfregion Hallertau) zijn ontelbare kilometers hopvelden met gigantische hopranken te zien. Het is dan ook één van de grootste hopproducenten in gans Europa. In september en oktober gaan ook de traditionele bierfeesten in München van start. Dit evenement duurt meerdere dagen en lokt miljoenen mensen vanuit de hele wereld naar de Beierse hoofdstad. De meeste grote steden in Duitsland “kopiëren” het enorme succes van in München en organiseren ook in hun stad een eigen bierfeest. Bierfeesten zijn iets op en top Duits. Zelfs in België organiseer men dit ook geregeld. Er worden dan bierfeesten georganiseerd (in België) met als thema “Oktoberfest”. De liters vloeien er rijkelijk en de traditionele Beierse klederdracht kan er op de meeste plaatsen niet ontbreken. Dit alles vindt dus zijn oorsprong in Duitsland. Een evenement rond de Duitse biercultuur is voor vele reizigers (en dan voornamelijk mannen) een eerste kennismaking met Duitsland.
2.7.3 Sport en voetbalreizen: Duitsland is een land dat sport hoog in het vaandel draagt. Naast de “biersport” zijn ook erg veel echte sporten er uitermate populair. In principe kennen de meeste traditionele sporten wel erg veel succes. Duitsland blinkt in enkele sporten en sportevenementen uit. Dit heeft als voordeel dat men zich dan ook wel ten opzichte van enkele andere landen kan onderscheiden. Op toeristisch gebied heeft dit natuurlijk ook zijn gevolgen. Vaak is een bepaald sportevenement de hoofdreden van vele toeristen hun Duitslandreis. Voetbal De voetbalcultuur die enorm hevig is in Europa, is ook volop aanwezig in Duitsland. De Duitse Bundesliga behoort tot de allerbeste competities in de wereld. Het heeft een 4 tal topploegen die steevast meestrijden voor de titel van de Champions League. In 2013 was er zelf een finale tussen de twee Duitse ploegen, Borussia Dortmund en Bayern München. De aanwezigheid van enkele topclubs zorgt er dan ook voor dat vele buitenlandse voetbalfans opkijken naar deze superieure Duitse ploegen. Op toeristisch gebied kan Duitsland er alleen maar tevreden mee zijn. Want ook dit heeft toch wel aanzienlijke gevolgen voor de toeristenstroom. Wanneer we gaan kijken zien we dat er zich relatief dicht bij de Nederlandse, Belgische en Luxemburgse grens een 6-tal sterke voetbalclubs situeren. De meeste onder hen bevinden zich in het Ruhrgebiet (Nordrhein-Westfalen).
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
41 Wekelijks worden er vanuit België en Nederland interessante uitstappen naar de desbetreffende wedstrijden aangeboden. Meestal gaat dit gepaard met een bezoek aan de stad en een overnachting ter plaatse. We kunnen stellen dat dit een themareis is die de laatste jaren steeds toeneemt in populariteit, mede door het feit dat de Duitse voetbalcompetitie blijft stijgen in niveau. Reizigers gaan niet alleen om voetbal te zien, vaak bezoeken ze ook de gigantische voetbaltempels waar de ploegen hun wedstrijden spelen. Door het feit dat er in Duitsland zoveel topclubs aanwezig zijn, zijn er enkele spectaculaire stadions. Ik overloop de voornaamste even kort hieronder:
Allianz Arena München: Capaciteit: 71. 137 Voetbalploegen: Bayern München / TSV 1860 München / Nationale ploeg
Foto 5: Allianz Arena in München
Korte beschrijving: Het stadion werd op 30 mei 2005 geopend. Het stadion wordt gebruikt voor de thuiswedstrijden van FC Bayern München, TSV 1860 München en de nationale ploeg. Erg opvallend aan het stadion is de buitenkant ervan. Zo kan het stadion veranderen van kleur. De kleur wordt meestal aangepast afhankelijk van de ploeg die er speelt. Het stadion wordt naast voetbal ook gebruikt voor evenementen, optredens, … Het beschikt ook over enkele winkelcentra. Het stadion is één van de toeristische trekpleisters van München en is bij vele toeristen een geliefd bezoekobject.
Veltins Arena Gelsenkirchen: Capaciteit: 78.966 Voetbalploegen: FC Schalke 04
Foto 6: Veltins Arena in Gelsenkirchen
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
42 Korte beschrijving: De Veltins Arena is gelegen in het hart van het Ruhrgebied, in Gelsenkirchen. De Duitse topclub Schalke 04 speelt er al zijn thuiswedstrijden. De arena kan gedurende bepaalde dagen bezocht worden. Je kan er je laten rondleiden door een gids die je de meest speciale plaatsen toont.
Signal Iduna Park Dortmund: Capaciteit: 80.720 Voetbalploegen: Borussia Dortmund
Foto 7: Signal Iduna Park Dortmund
Korte beschrijving: Het Signal Induna Park is het grootste stadion van Duitsland en één van de grootste van Europa. Sinds de jaren 70 speelt Borussia Dortmund haar thuiswedstrijden in dit enorme stadion. In dit stadion heerst van de beste sfeer van alle stadions in Duitsland. Vooral de befaamde “Südtribune” is iets spectaculairs. De zuidflank is met zo’n 25000 staanplaatsen de grootste staantribune van Europa. Voor het bedrag van 10 euro kan er ook een stadionrondleiding gedaan worden doorheen het stadion. Tijdens de rondleiding van 1 uur worden onder meer de kleedkamers, de tribunes, het Borussia Dortmund museum aangedaan.
Olympia Park Berlijn: Capaciteit: 74.228 Voetbalploegen: Hertha BCS Berlin
Foto 8: Olympia Park Berlijn
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
43
Korte beschrijving: Dit is het stadion waar Hertha Berlin gehuisvest is. Naast voetbalwedstrijden vinden hier tal van grote evenementen en optredens plaats. Voor de prijs van 7 euro kan een gehele rondleiding doorheen het stadion gemaakt worden.
Mercedes–Benz Arena Stuttgart: Capaciteit: 60.441 Voetbalploegen: VfB Stuttgart
Foto 9: Mercedes-Benz Arena Stuttgart
Korte beschrijving: In deze imposante arena is de voetbalclub VfB Stuttgart gehuisvest. Het gebouw is architecturaal bijzonder indrukwekkend en valt reeds van kilometers ver op. Mercedes – Benz pompte hier aanzienlijk wat geld in. Deze buurt in het zuiden van de stad is in feite allemaal “Mercedes – architectuur”. Tal van gebouwen ontworpen en gefinancierd door het populaire automerk zijn er te zien. In deze arena kunnen net zoals in de meest andere ook rondleidingen en bezoeken gemaakt worden.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
44 Wintersport Andere sportreizen komen onder andere voor bij het thema “wintersport”. Duitsland beschikt over enkele zeer mooie en erg goed uitgeruste wintersportgebieden. Ook de ligging van enkele wintersportgebieden speelt een cruciale rol. Zo zijn het Eifelgebied , het Saurland en zelfs het Harzgebied niet zo enorm ver weg voor Belgen en Nederlanders. Het Schwarzwald is voor menig langlaufers en skiërs een enorm populair wintersportbestemming. Duitsland is een wintersportbestemming die voor Belgen en Nederlanders dichtbij gelegen is. De klantvriendelijkheid, uitmuntende infrastructuur en vooral ook de gezelligheid zijn grote troeven voor Duitsland als wintersportbestemming. De mate van sneeuwzekerheid is natuurlijk sterk afhankelijk van de geografische ligging van het wintersportgebied. De kans op sneeuw is in het Westen meestal het kleinst. De keuze voor een bepaalde bestemming is afhankelijk van persoon tot persoon. Bereikbaarheid, en sneeuwzekerheid zijn waarschijnlijk de belangrijkste punten. In de gebieden in en rond de Alpen in Beieren is natuurlijk de kans op (veel) sneeuw het hoogst. Een enorme troef voor Duitsland als bestemming is de aanwezigheid van de Alpen in het zuiden van het land. Het gehele alpengebied tegen de Oostenrijkse grens, met als uitschieter de Zugspitze (2962 meter) vonkt van de toeristische activiteit. Wintersport in Duitsland is zoals reeds gezien maar een klein facet binnen de verschillende soorten reizen in Duitsland, maar toch is het erg booming! De prijzen zijn er relatief gunstig, de accommodatie is er prijs/kwaliteit erg goed, de ski en langlaufpistes zijn erg goed uitgewerkt en alle niveaus of moeilijkheidsgraden kunnen er gedaan worden. Als je nu een beginner of een ervaren rot bent, er is voor ieder type keuze genoeg. Wandel- en fietsbestemming Duitsland is natuurlijk een belangrijke wandel- en fietsbestemming in Europa. De combinatie van uitstekende infrastructuur, natuur en cultuur zorgen ervoor dat Duitsland een ideale bestemming is. Bovendien beschikken ze in Duitsland over enkele “bergketens” waar vele fietsliefhebbers graag hun kilometers komen afmalen. De alpen, het Scharzwald, de Harz, de Eifel, de Taunus, Thüringer Wald,… allemaal prachtige bestemmingen om als fietsliefhebber naartoe te trekken. Dé Duitse fietsstad bij uitstek is Münster (dichtbij Nederlandse grens). Dit komt vooral door de infrastructuur volop op fietsers gericht is.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
45
2.7.4 Muziekreizen Duitsland is natuurlijk ook op en top een (klassieke) muziekland. Het heeft een van de levendigste muziekculturen ter wereld. Hier worden Middeleeuwse muziektradities in ere gehouden. Ook de traditionele Musikkapelle en de volksmuziek beleeft men er nog. Tal van wereldbefaamde componisten en vertolkers van muziek kwamen en komen nog altijd uit Duitsland. De uitvoeringen van Duitslands klassieke componisten door orkesten brengen de muziekwereld in beroering. Opera - & concertgebouwen als het Richard-Wagner Festspielhaus of de Köllner Philharmonie zijn slechts een klein deel van wat er allemaal te zien valt. Vele reisorganisaties hebben dan ook een rondreis in het teken van Duitsland muziekland op hun programma staan. In veel van deze programma’s is een bepaalde componist de spilfiguur waar alles om draait.
2.7.5 Thema en attractieparken Als het op thema en attractieparken aankomt heeft Duitsland ook heel wat te bieden aan de actieve toerist. Gigantische achtbanen en wildwaterbanen, acrobaten en stuntshows, sprookjesparken, dit is slechts een greep uit het immense aanbod. Zowel spannende en avontuurlijke avonturenparken alsook dierentuinen, waterparken, pretparken en zwemparadijzen worden in vele toeristische programma’s opgenomen. Het Europa-Park is één van de populairste bezoekobjecten over heel Duitsland. Ook wereldwijd is het een attractiepark waar heel wat toeristen speciaal voor afkomen. Het Europa-Park behoort dus tot één van de allergrootste en belangrijkste parken in de wereld. Het Europa-Park, hoe kan het ook anders staat in het teken van Europa. Er zijn verschillende thema’s en afdelingen waar ieder land uit Europa aan bod komt.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
46
2.7.6 Wat heeft Duitsland te bieden als bestemming op gebied van Zakentoerisme?12 Een andere belangrijke pijler binnen het toerisme in Duitsland is het zakentoerisme. Het extreem sterke imago van Duitse bedrijven en Duitse beurzen zorgen ervoor dat het uitermate geschikt is voor zakentoerisme. Maar liefst 2/3e van de meest vooraanstaande beurzen ter wereld vinden in Duitsland plaats. Uit een marktonderzoek van de Duitse nationale dienst voor toerisme blijkt dat in Duitsland 11.4 procent van alle zakenreizen ( traditionele zakenreizen, incentives, congressen, tentoonstellingen, …) van Europa plaatsvinden. In de ICCA ranking International meetings 2010 staat Duitsland op nr. 1 in Europa en op nr. 2 op wereldvlak na de VS. De combinatie van tophotels, moderne congreshallen en unieke evenementenlocaties (in totaal meer dan 6000) verhogen de populariteit van Duitsland als land van congressen, vergaderingen en evenementen. Professionele partners, moderne technologie en een kwalitatieve dienstverlening zijn de succesfactoren van de zakenreisbestemming. “Made in Germany” is een internationaal kwaliteitsmerk, hetzelfde kan eigenlijk ook gezegd worden voor “Meetings made in Germany”. Het is zoals reeds gezegd bestemming nummer 1 in Europa als het om zakentoerisme gaat. Bovendien onderscheiden de Duitse hotels met de rest van Europa door hun bijzonder goede prijs-kwaliteit verhouding. Tal van belangrijke beurzen en congressen vinden jaarlijks plaats in Duitsland die met steden als onder andere Frankfurt, Hamburg, München, Leipzig, Berlin, Hannover, Stuttgart,… enkele wereldbekende “Messestätten” heeft. In autostad Stuttgart (Mercedes en Porsche) vinden jaarlijks beurzen van wereldniveau plaats zoals de R+T (wereldwijd toonaangevende beurs voor rolluiken, deuren en zonwering), de AMB (gereedschapsmachinebeurs), de CMT (de grootste publieke beurs voor toerisme en recreatie van Europa), de INTERVITIS INTERFRUCTA (wijnbouw- en vruchtensaptechnologie), Intergastra, Interbad en de oldtimerbeurs Retro Classics.
12
Zakentoerisme in Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.europages.nl/ondernemingen/Duitsland/zakenreis.html http://www.germany.travel/media/pdf/dzt_marktforschung/DZT_Incoming_GTM12_en_web.pdf
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
47
2.8 BESLUIT Dat Duitsland een grote speler is op toeristisch gebied hoeft niet meer verteld te worden. In het voorbije hoofdstuk stelde ik vast dat er veel verschillende soorten themareizen aanwezig zijn op de Duitse markt. Ik besluit dat de hedendaagse toeristische trends gigantisch belangrijk zijn voor de ontwikkeling van een toeristisch product. Zowel op toeristisch, cultureel alsook sociologisch vlak zijn er trends die de toekomst van de reisindustrie aanzienlijk zullen beïnvloeden. De noden en basiseisen van de moderne toerist liggen behoorlijk hoog. Het is dus als productontwikkelaar helemaal uit den boze om de trein te missen. Duitsland is ligt goed op de markt als toeristische bestemming. Het kon tijdens de voorbije jaren genieten van een aanzienlijke populariteitstoename. Bovendien hebben vele toeristen een goede en vooral positieve perceptie over Duitsland. Naar mijn mening is imago toch wel een erg belangrijk iets. Het weerspiegelt namelijk de gedachten en vaak ook de vooroordelen die toeristen hebben ten opzichte van de bestemming. Ik stelde vast dat Duitsland enorm veel toeristische trekpleisters heeft. De ontelbare landmarks zijn ware toeristenmagneten. Ook enkele auto-gerelateerde zaken zijn reeds onwaarschijnlijk populair bij allerlei soorten van toeristen. Ook op geografisch vlak probeerde ik enkele vaststellingen te doen. Zo zag ik dat de verschillende bezienswaardigheden sterk verspreid zijn over de 16 verschillende bondslanden. Toch is de populariteit van de 2 zuidelijke bondslanden (Bayern en Baden-Würtemberg) opvallend. Ze hebben er veel te bieden op toeristisch gebied en zijn daarom ook de twee populairste en meest bezochte bondslanden in Duitsland. Ik besluit dat Duitsland op erg veel verschillende gebieden (cultuur, sport, natuur,…) de toerist weet aan te spreken. Op toeristisch gebied zitten de meeste themareizen en producten goed in elkaar en kunnen ze daarom genieten van de nodige populariteit. Wanneer ik de analyses die ik in dit voorgaande hoofdstuk maakte koppel aan mijn toeristisch autoproduct, dan kan ik stellen dat er zeker en vast potentieel is voor “autotoerisme”.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
48
3 WELKE MOGELIJKHEDEN BIEDT HET THEMA "AUTO'S" EN TECHNIEK VOOR THEMAREIZEN NAAR DUITSLAND? 3.1 INLEIDING In dit hoofdstuk onderzoek ik welke mogelijkheden het thema auto’s en techniek te bieden heeft voor een themareis naar Duitsland. Eerst een vooral geef ik een beknopte geschiedenis van de evolutie van de auto-industrie in Duitsland. Dankzij dit kort deeltje is het makkelijker om bezienswaardigheden die er nu zijn te plaatsten binnen de autowereld. Tijdens dit hoofdstuk ga ik ook op zoek naar wat in mijn ogen de belangrijkste bezienswaardigheden zijn. Wat zijn de belangrijkste bezoekobjecten met betrekking tot mijn thema? Wat is er allemaal te zien? Is er een bepaalde evolutie zichtbaar? Hoe spelen de verschillende musea en toeristische trekpleisters in op de hedendaagse toeristische trends? Wat is de populariteit van de verschillende bezoekobjecten (bezoekerscijfers)? Op al deze vragen probeer ik een concreet een duidelijk antwoord te vinden. Tenslotte maak ik op het einde ook nog een korte SWOT-analyse waarbij ik de verschillende mogelijkheden ga aftoetsen aan de eventuele productontwikkeling.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
49
3.2 KORTE HISTORIEK AUTOMOBIELGESCHIEDENIS Graag zou ik even een korte schets maken van de belangrijkste mijlpalen en gebeurtenissen in de automobielgeschiedenis13 in Duitsland. Op deze manier is het gemakkelijker om een beeld te vormen van de bezienswaardigheden die er op vandaag allemaal zijn. En om te zien hoe belangrijk deze sector was en nog steeds is voor Duitsland. Zo’n 125 jaar geleden kwam de Duitse auto-industrie op gang. Het begon allemaal met de bouw van een driewielig benzinevoertuig. In 1886 bouwde Carl Benz het eerste benzinevoertuig. 1 Jaar later bouwde Gottlieb Daimler die geen connecties had met Benz, eveneens een auto. 2 jaar na de bouw van Carl Benz zijn eerste auto, maakte Bertha Benz een eerste “langeafstandsrit” van Mannheim naar Pforzheim, een traject van om en bij de 90 km. Hiermee toont Carl Benz aan, dat zijn voertuig uiterst geschikt is voor dagelijks gebruik. Tot op vandaag kan de toerist en de autoliefhebber nog steeds Bertha Benz autoroute afleggen. Graag som ik hier onder nog enkele belangrijke mijlpalen op. 1897 In Berlijn wordt de eerste Internationale Automobiel Tentoonstelling (IAA) gehouden. 1916 Oprichting van de onderneming Bayerische Flugzeug-Werke (BFW). De Bayerische Motorenwerke (BMW) nemen zes jaar later het areaal van BFW over. 1926 De Daimler Motorengesellschaft en Benz & Cie. fusioneren tot Daimler-Benz AG. 1945 In Wolfsburg rolt de eerste Volkswagen Kever van de band. Tot dat de productie in het jaar 2002 wordt stopgezet, is de Kever de meest verkochte auto ter wereld. 1957 De voormalige Audi-fabriek produceert als VEB Automobilwerk Zwickau de eerste Trabant. Het kleine Oost-Duitse autootje had een kunststof carrosserie en werd daarom liefdevol ook wel 'racekarton' genoemd. 1963 De wel bekendste Duitse sportwagen – de Porsche 911 – wordt voor het eerst geproduceerd. 1991 Na de Duitse eenwording loopt het tijdperk van de DDR-auto's ten einde: de laatste 'Trabi' rijdt op 30 april rechtstreeks van de lopende band het museum binnen.
13
Automobielgeschiedenis Duitse auto’s. Geraadpleegd via: Norbye, J. (1995). De Duitse auto van 1886 tot heden. België: Helmond-Helmond.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
50 Wanneer je aan Duitsland denkt, komt bij vele mensen spontaan het thema “auto’s” naar boven. Duitsland is namelijk nog steeds een van de grootste autoproducenten wereldwijd. De Duitse automerken zijn wereldbefaamd om hun degelijkheid. In deze paper wil ik onder andere gaan onderzoeken of die automerken, waarvan een zo groot mogelijk verkoopcijfer toch wel een primaire factor is, deze ook iets kunnen betekenen voor toerisme in Duitsland? Ieder hedendaags Duits automerk beschikt over zijn eigen supermodern en gigantisch museum. Één van de bedoelingen van deze musea is om het desbetreffende automerk in een zo goed mogelijk daglicht te plaatsen en zich ook te onderscheiden van andere merken. Hoe unieker en impressionanter het museum is, hoe beter dit wellicht ook is voor de verkoop. Ieder automuseum toont de geschiedenis en de ontwikkeling van hun merk op hun eigen manier. Daarbij worden prototypes van wagens, maar ook zo goed als ieder model dat ooit geproduceerd werd tentoongesteld. De vraag is nu natuurlijk in hoeverre de grote automusea ook specifiek gericht zijn op toerisme. Proberen ze meer bezoekers te lokken door ook nauwer te gaan samenwerken met andere toeristische instanties? Deze musea behoren tot de wereldtop in hun genre. Ze staan op het to-do lijstje van iedere autoliefhebber. De musea zijn de volgende: Mercedes-Benz Museum (Stuttgart), Porsche Museum (Stuttgart), BMW-Welt (München), Audi Forum (Ingolstadt) , VW Autostadt (Wolfsburg), Opel Museum (Russelsheim). Wanneer we de ligging van deze grote musea onder de loep nemen kunnen we vaststellen dat de grootste concentratie van musea zich in het zuiden van het land bevinden. Twee musea bevinden zich te Stuttgart in het bondsland Baden-Würtemberg. Vervolgens bevinden er zich ook twee musea in het bondsland Bayern, namelijk in de steden München en Ingolstadt. Ten slotte is er nog een museum in Hessen (Centraal) en één in Niedersachsen (Noorden). We kunnen vaststellen dat een grote concentratie van musea zich in het zuiden van het land bevindt. Bedoeling is om in een verder stadium de ligging van deze musea te linken aan de toeristische mogelijkheden en de reeds bestaande toeristische activiteit in de nabije omgeving en op deze manier een toeristisch product samen te stellen. In Duitsland zijn meer dan 200 ervaringsparken en musea die heel wat spanning, beleving en informatie geven op het gebied van auto en techniek. In Autostadt Wolfsburg is er zelfs een gigantisch themapark ontwikkeld waar de bezoekers zich aan de meest uiteenlopende vrijetijdsactiviteiten (shoppen, sporten,…) kunnen verwachten. Naast al deze musea kan er voor de liefhebbers op de racecircuits van Nürnburgring en Hockenheimring gescheurd worden met de meest unieke sportwagens. Met meer dan 150 vakantiewegen gespreid over heel Duitsland, kan je ook met je eigen auto een intense rijervaring opdoen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
51
3.3 WELKE
BELANGRIJKE AUTO OF TECHNIEKMUSEA KOMEN ZEKER EN
VAST IN AANMERKING IN EEN EVENTUEEL PROGRAMMA? Eerst en vooral ga ik op zoek welke auto en techniekmusea14 het meeste faam genieten. Al snel vond ik enkele toppers van wereldformaat, die niet in een eventueel programma kunnen ontbreken. Om het overzichtelijk te maken, deel ik de must-sees op per bondsland. Het gamma aan bezoekobjecten is natuurlijk oneindig. Toch probeer ik de meest interessante en meest geschikte er uit te halen.
3.3.1 BMW-Welt München (Bayern) Adres:
Putuelring 130 80788 München Bayern
Foto 10: BMW-Welt München
München, de hoofdstad van bondsland Beieren, is de „heimat“ van het legendarische BMW. Bayerische Motoren Werke, (BMW) produceert naast auto’s ook motors en is ook eigenaar van Mini. Het merk werd door Karl Friedrich Rapp in 1913 opgericht. Oorspronkelijk ontwierp het vliegtuigmotoren. Pas in 1929 produceerde men bij BMW hun eerste auto. Net zoals veel Duitse merken heeft ook BMW een zwarte bladzijde in hun geschiedenis, gedurende WO II. De hoofdvestiging van BMW is het “viercilinder” gebouw in München. Bij dit gebouw bevindt zich onder meer het BMW museum, dat reeds sedert 1972 bestaat. Enkele jaren geleden bouwde men ook BMW Welt. Het is in feite een “Erlebnispark” waar ze de banden met de (potentiële) 14
Belangrijkste auto en techniekmusea in Duitsland. Geraadpleegd via: Norbye, J. (1995). De Duitse auto van 1886 tot heden. België: Helmond-Helmond.
Schilder, H. (2007). Faszination Oldtimer-Automuseen in Deutschland. Germany: Heel Verlag gmbh pp. 190 http://de.wikipedia.org/wiki/Liste_von_Automuseen_in_Deutschland
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
52 klanten proberen te versterken door in te spelen op te trend beleving. BMW Welt is een presentatie, distributie, en conferentiecentrum. Er zijn allerlei soorten auto’s, motoren, innovaties, en techniekvoorbeelden zichtbaar. Het is dus naast een autotempel ook een marktplaats en communicatieplaats. BMW-Welt was in 2012 goed voor 2.45 miljoen bezoekers. Net zoals enkele andere grote Duitse automusea onderging ook BWM-Welt een grondige gedaanteverandering. In 2007 heropende het na lange tijd opnieuw zijn deuren. Bij BWM legt men vooral de nadruk op hun rijke tradities binnen de autosector. Hoogtepunten van de automobiel en motorgeschiedenis van het merk zijn allemaal in dit ultramoderne gebouw terug te vinden. Moto’s, auto’s, racewagens en vliegtuigmotoren behoren tot de collectie. Doormiddel van dia’s en filmvoorstellingen proberen ze naast de collectiestukken ook het beeld omtrent het merk te verduidelijken. Bezoekersaantal BMW Welt 2013: 3 000 000 bezoekers. Bezoekersaantal BMW Museum 2013: 506 000 bezoekers. Met meer dan 3 miljoen bezoekers in 2013 is BMW-Welt de meest geliefde bezienswaardigheid in Bayern. Meer dan 2000 bezoekers kwamen in 2013 hun auto afhalen in BMW Welt te München. BMW-Welt kon zelfs op meer bezoekers rekenen dan Schloss Neuschwanstein. 40% van het totale bezoekersaantal kwam uit het buitenland. Opvallen is het hoge cijfer van bezoekers uit de USA, Rusland en vooral ook uit Azië. Meer dan 21500 mensen kwamen in 2013 hun auto afhalen in Müchen.
3.3.2 AUDI-forum Ingolstadt (Bayern) Adres:
Ettinger Str. 85057 Ingolstadt Bayern
Een tiental jaar geleden opende Audi, het Audi –forum in Ingolstadt. Het is een soort van ontdek- en servicecentrum voor reeds bestaande klanten, maar ook voor losstaande bezoekers. Het forum is een combinatie van een automuseum, fabrieksrondleiding, autoverzameling, gastronomische lekkernijen en toeristenservice. Foto 11: AUDI-Forum Ingolstadt
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
53 De architectuur van zowel interieur en exterieur zijn ook hier erg strak en ultramodern. Bij het ontwerp van het gebouw werd erg goed nagedacht. De meeste ontwerpelementen wijzen op een specifieke functie. In Het automuseum stelt men 100 jaar autogeschiedenis van Audi voor. Ook de eigentijdse aspecten en de toekomst worden er benadrukt. In het klantencentrum kan de koper bovendien persoonlijk zijn autosleutels in ontvangst gaan nemen. Naast het forum in Ingolstadt is er ook een forum in Neckarsulm (Baden-Würtemberg). Een Audi-tentoonsteling, Audi-shop, Audi-restaurant en conferentiecentrum vormen net zoals in Ingolstadt het prachtige forum. Bezoekersaantal Audi-Forum Neckarsulm 2013:
264 000 bezoekers
Bezoekersaantal AUDI- Museum 2013:
506 000 bezoekers.
3.3.3 Mercedes-Benz Stuttgart (Baden-Würtemberg) Adres:
Mercedesstr. 100 70237 Stuttgart Baden-Würtemberg
Dit is wellicht het Duitse merk met de meeste geschiedenis. Het merk is één van de pioniers in zijn sector. Het merk ontstond in 1926 en is een samensmelting van twee historische merken. Enerzijds “Daimler Motoren Gesellschaft” van Gottlieb Diamler en anderzijds Benz van Carls Benz. Foto 12: Mercedes-Benz museum gebouw
Het merkt produceert naast auto’s ook bussen, bestelwagens en vrachtwagens. Mercedes – Benz is ook eigenaar van het sportmerk Maybach en van Smart. Wereldwijd is het ook het populairste merk als taxi, vanwege hun uitstekende kwaliteit. Het Mercedes-Benz museum is een van de enigste ter wereld die meer dan 125 jaar automobielgeschiedenis vanaf dag 1 kan weergeven.
Foto 13: Zaal in het Mercedes-Benz museum
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
54 De architectuur van het museum is bovendien ook erg futuristisch en uiterst strak. Het is gebouwd in de vorm van het logo (ster). In het museum worden de meeste spectaculaire en meest legendarische modellen tentoongesteld. Ze hechten bij Mercedes-Benz in Stuttgart ook erg veel belang aan de geschiedenis en het ontstaan van het merk. In 2006 heropende het museum, na grondige renovaties. Meer dan 175 tentoongestelde wagens zorgen voor een onvergetelijke ervaring in dit heerlijke museum. Het gehele museumparcours verloopt chronologisch en thematisch. Een echte pionier binnen de wereld van automusea. Bezoekersaantal 2013: 702 000 bezoekers.
Met ruim 40% van het aantal bezoekers steeg vooral het aandeel buitenlandse gasten. De tentoonstelling rond de Mercedes S-Klasse zorgde in 2013 voor een ongezien succes. Opvallen is de groei in het aantal Chinese, Britse en Russische bezoekers. In vergelijking met de voorbije jaren kwamen er minder binnenlandse (Duitse) toeristen en meer buitenlandse toeristen. Dat wijst erop dat het Mercedes-Museum in Stuttgart steeds meer internationale bekendheid geniet en dat hun publiciteit in het buitenland zeker en vast aankomt. 40% van de bezoekers kwam uit het buitenland. 170 verschillende nationaliteiten kwamen er over de vloer. Vooral in de vakantiemaanden was het aandeel aan buitenlandse toeristen ongezien hoog. Het Mercedes-Benz museum kon in 2013 van erg veel aantrek genieten op de sociale media. De Facebook pagina groeide aanzienlijk en heeft inmiddels al meer dan 140 000 fans. Ook de ontwikkeling van enkele apps bleek zeer succesvol.
3.3.4 Porsche Stuttgart (Baden-Würtemberg) Adres:
Porsche Platz 1 70435 Stuttgart Baden – Würtemberg
Porsche richt zich voornamelijk op het ontwerpen van sportwagens. Het bedrijf werd in 1931 door Ferdinand Porsche opgericht.
Foto 14: Buitenkant Porsche museum
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
55 Ferdinand Porsche is geen onbeschreven blad. Hij ontwierp in WO II namelijk ook tanks voor het Duitse leger, De Wehrmacht. Deze waren echter telkens opnieuw weer grote mislukkingen. Hij is onder meer ook de ontwerper van de eerste Volkswagen, één van de meest legendarische auto’s allertijden de VW Käfer. Hij slaagde erin om superieure sportwagens te maken van erg hoge kwaliteit. Tot op vandaag is Porsche nog altijd een van de best verkochte en meest gewilde sportwagenmerken. Het Porsche museum bevindt zich in Stuttgart, waar de hoofdzetel van Porsche gevestigd is. Het museum werd in 1976 opgericht en werd in 2009 compleet vernieuwd. Het krijgt onderdak in een hypermodern futuristisch gebouw. In het museum wordt van A tot Z de geschiedenis van het automerk en de oprichting ervan verteld. Je kunt er zowel prototypes alsook de huidige racewagens aanschouwen. Het is de bedoeling om de herinnering aan enkele historische “Porsche-momenten” in ere te houden. Bezoekersaantal 2013: 400 000 bezoekers.
3.3.5 Mercedes-Benz Classic Center Fellbach (Baden-Würtemberg) In Fellbach, nabij Stuttgart bevindt zich het Mercedes-Benz Classic Center. Op deze plaats worden de auto’s die in het Mercedes-Benz museum in Stuttgart staan onderhouden. Ook in dit center is een complete showroom met alle historische uitvoeringen te zien. Het Classic center heeft ook toegang tot de voorraad van originele onderdelen van het concern en haar wereldwijde dealers. Hier bestaat ook de mogelijkheid (indien genoeg kapitaal) om zelf een klassieker te kopen. Foto 15: MB Classic Center Fellbach
Naast de showroom zijn er in de shop ook modelauto's, literatuur en accessoires te koop, alles gerelateerd aan klassieke Mercedessen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
56
3.3.6 Automuseum DR.Carl Benz Adres:
Ilvesheimer Str. 26 86526 Ladenburg Baden – Würtemberg
Het automuseum Carl Benz bevindt zich in de historische gebouwen van de voormalige fabrieksgebouwen van C.Benz in Ladenburg. Naast de auto’s van de merken Benz en Mercedes worden ook enkele andere voertuigen van andere producenten voorgesteld. Foto 16: Automuseum DR.Carl Benz
Het museum toont de ontwikkeling van de laatste 200 jaar en neemt de bezoeker mee naar “de goede oude tijd”. Naast auto’s kan je ook originele reclameborden, bekers en vele accessoires uit het nalatenschap van de automobielpionier aanschouwen. Tijdens de rondleiding kan je door middel van dia’s en filmfragmenten kennis maken met de rijke geschiedenis van het de legendarische autobouwer!
3.3.7 V8 Hotel Stuttgart / Meilenwerk Adres:
Graf Zeppelin Platz 71034 Böblingen Baden – Würtemberg
Foto 17 & 18: Interieur V8 Hotel Stuttgart
Het V8 Hotel nabij Stuttgart is hét ideale hotel voor de autofreak. De auto staat centraal in dit unieke hotel. Het hotel bevindt zich in een voormalig vliegveldhotel in het Meilenwerk te Stuttgart. Het hotel bevat in totaal 34 moderne en kwaliteitsvolle kamers. Zo slaap je bijvoorbeeld in de restanten van een Mercedes, Cadillac, Volkswagen, …
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
57
3.3.8 Michael Schumacher Karting circuit (Nordrhein-Westfalen) Adres:
Michael-Schumacher-Str 5 50170 Kerpen Rheinland-Pfalz
Foto 19: Schumacher Karting circuit
In Kerpen werd enkele jaren geleden het Michael Schumacher Karting circuit opgericht. Dit circuit werd ter ere van beste Duitse F1-piloot allertijden gebouwd. Michael Schumacher geniet van een enorme populariteit zowel binnen als ver buiten Duitsland. Veel kartliefhebbers willen kost wat kost eens een ritje maken op het kartcircuit waar de legendarische Schumacher vele rondjes maakte. Het karting circuit is een van de grootste en meest spectaculaire in zijn vorm. Profs, amateurs, kinderen,… iedereen kan er gedurende een bepaalde tijd op rondrijden. Met een klein Schumacher-museum, vergader- en conferentieruimtes, restaurant en bar, wil het centrum zich op meer dan gewoon karten richten.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
58
3.3.9 Nürnburgring (Rheinland-Pfalz) Adres:
Erlebniswelt am Nürburgring 53520 Nürburg Rheinland-Pfalz
De Nürburgring is hét meest befaamde racecircuit in Duitsland en wellicht een van de spectaculairste omlopen in de wereld. Iedere autoliefhebber droomt er wel eens van om op de wereldberoemde “Nordschleife” te rijden. Het circuit is 22,8 km lang en straalt geschiedenis uit. In de formule 1 werden op dit circuit reeds enkele legendarische duels uitgevochten. Foto 20 & 21: Parcours en ligging Nürburgring
Vandaag bestaat voor vele autofreaks de mogelijkheid om hun droom waar te maken. In en rond het circuit is namelijk een gans “Erlebnispark” gebouwd. Je kan er co-piloot zijn bij een ervaren racer. Je kan ook zelf een sportwagen huren en ermee rondscheuren op het parcours. Er is ook de mogelijkheid om met je eigen wagen te experimenteren op het circuit. Voor de liefhebbers van oude wagens, worden legendarische auto’s die de voorbije 70 jaren actief waren op de ring tentoongesteld. Je kan er naast formule 1 wagens ook moto’s, trucs en rallywagens zien. Het belevenispark is niet alleen voor de “stoere” autoliefhebbers. Men richt zich op het gehele gezin. Een shoppingcenter, een klimparcours, een MTB circuit, een kindercircuit… kortom geschikt voor alle gezinsleden.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
59
3.3.10
De Autostadt Wolfsburg (Niedersachsen)
Adres:
Stadtbrücke 38440 Wolfsburg Niedersachsen
Autostadt Wolfsburg is een 25 hectare groot park met daarin vele paviljoens over auto’s en autotechnieken. Ieder merk van de complete Volkswagen Group heeft er zijn eigen Paviljoen. Naast deze paviljoenen is er ook nog het ZeitHaus over de geschiedenis van de auto en van Volkswagen op zich. Het AutoLab en de fabrieksrondleiding door de productiehallen vertellen de bezoeker dan wat meer over hoe men een auto (Volkswagen) nu precies van A tot Z bouwt.
Foto 22: Autostadt Wolfsburg
Het gigantische gebouw heeft twee hoge torens die elk 20 verdiepingen hebben en waarin een 400 tal auto’s staan. Uniek om te zien is de verschijning van een auto vanuit de grond, iedere 40 seconden. In Autostadt kunnen vele rondleidingen en tours gedaan worden. Voor ieder type persoon is er wel wat te beleven. Zo is er bijvoorbeeld ook KinderWelt, waar kinderen tussen 5 en 11 jaar oud, spelenderwijs de regels van het verkeer leren. Nadat ze in een kinder “beetle “ rondrijden kunnen ze hun eigen kinderrijbewijs behalen. Autostadt presenteert zich ook als culturele locatie, bijvoorbeeld tijdens de MovimentosFestwochen, waarvoor elk voorjaar gerenommeerde dansgezelschappen uit de hele wereld en pop-, jazz- en klassieke concerten van topniveau naar Wolfsburg komen. Bovendien biedt de Autostadt met zijn evenementenreeksen het hele jaar door een cultureel programma met prominent bezette lezingen, voordrachten, gesprekken en workshops. De Autostadt laat ook zien welke kennis wordt gegenereerd door haar medewerkers op alle continenten en welke filosofie er wordt nagestreefd. Autostadt is jaarlijks goed voor meer dan 2 miljoen bezoekers. Velen van hen worden niet alleen door de auto’s op zich aangetrokken, ook de moderne architectuur en de verschillende attracties trekken enorm veel toeristen aan. Klanten die een Volkswagen kopen kunnen ervoor kiezen die in Wolfsburg te komen halen. Ze krijgen dan gratis toegang tot het gehele complex en
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
60 maaltijdkaartjes er bovenop. Bovendien kunnen ze zoals eerder vermeld mee volgen op een scherm hoe hun auto uit de toren wordt verwijderd.
3.3.11
VW Phaeton Fabrik Dresden (transparant factory)
Adres:
Lennéstraße 1 01069 Dresden Sachsen
De “Glazen fabriek” “Gläserne Manufaktur” is een fabriek gelegen in Dresden. In deze fabriek maakt men de Volkswagen Phaeton. „Glazen fabriek“ van VW Phaeton. Foto 23: Gläserne Manufaktur Wolfsburg
Het is een ultramoderne fabriek, die zoals de naam doet vermoeden voor het grootste deel uit glas bestaat. De Phaeton wordt in de fabriek bijna volledig met de hang gemaakt. De fabriek is een must-see in Dresden. Er worden fabrieksrondleidingen gedaan. Tijdens die rondleidingen kan je van het productieproces van de Volkswagen Phaeton van A tot Z zien.
3.3.12 Motor-Sport-Museum Hockenheimring Hockenheim (Baden-Würtemberg) Adres:
Am Motodrom des Hockenheimrings 68766 Hockenheim Baden-Würtemberg
Belevingspark bij legendarische racecircuit van Hockenheim. Je kunt er als autoliefhebber zelf “Touristenfahrten” op het circuit maken. Naast het circuit is er ook een motorsport museum aanwezig. In dit museum zijn meer dan 300 voertuigen uit alle tijdperken van de auto en motorsport te bezichtigen. Legendarische racewagens , motors en formule-1 wegens alsook recente wagens zijn er een lust voor het oog. Het museum heeft de grootste verzameling racewagens van Europa.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
61
3.3.13 Museum für historische Maybach-Fahrzeuge Neumarkt (Bayern) Adres:
Holzgartenstraße 8 92318 Neumarkt in der Oberpfalz Bayern
Foto 24: Collectie in Museum für historsiche Maybach-Fahrzeuge
Museum over de geschiedenis van het sportieve luxemerk Maybach. Tal van unieke exemplaren zijn in hun collectie te bezichtigen. Het Maybach museum gelegen in Neumarkt in der Oberpfalz is het enige automuseum ter wereld die uitsluitend Maybach voertuigen tentoonstelt. Naast enkele extreem exclusieve Maybach wagens, kan je er ook enkele Mercedes-Benz auto’s aanschouwen. De geschiedenis van het merk Maybach en de ontwikkeling ervan komen ook hier sterk aan bod.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
62
3.4 BESLUIT In dit hoofdstuk onderzocht ik welke bezoekobjecten nu eventueel in aanmerking komen bij een eventuele productontwikkeling. Na de nodige research, probeerde ik er de meest relevante zaken uit te halen. Het spreekt voor zich dat grootste automusea, van de bekendste Duitse merken niet mogen ontbreken. Deze musea genieten namelijk bekendheid over de hele wereld. Het zijn werkelijk pioniers in hun soort. Zowel op architecturaal vlak alsook inhoudelijk zijn deze musea echte kunstwerkjes. In deze grote musea is natuurlijk een permanente collectie aanwezig. Doormiddel van interactieve borden, filmfragmenten en een uitgebreide fotocollectie probeert men de belevingsfactor in deze musea te verhogen. Een opvallende trend die ik bij de bezoekerscijfers van de meeste automusea terugvond, is de toename van reizigers uit de BRIC-landen. Zo is er in het Mercedes museum in Stuttgart een grote toename aan Chinese toeristen. Dit iets waar de komende jaren zeker en vast nog rekening mee moet gehouden worden. Naast de verschillende grote automusea vond ik ook enkele kleinere musea die over erg exclusieve collecties beschikken. Ten slotte zijn er in Duitsland ook veel racecircuits aanwezig. Deze circuits zijn als het ware echte avonturenparken. De bezoeker kan er zowat alles bezoeken in de musea en bezoekerscentra die eraan verbonden zijn. Daarnaast kunnen de liefhebbers zelf een ritje maken op hun geliefde circuit. De Nürnburgring is wellicht het beste voorbeeld van een circuit die omgetoverd is tot een waar “Erlebniswelt”. Je kan er een opleiding volgen om met de auto, motor of formule één wagen te leren rijden. Een gigantisch kartcircuit, shoppingcentrum, pretpark, bezoekerscentrum zijn slechts enkele zaken die te bezoeken zijn. Kortom Duitsland beschikt over een enorm brede waaier aan zeer kwalitatieve bezoekobjecten en attracties om een themareis rond te ontwikkelen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
63
3.5 WELKE
MOGELIJKHEDEN BIEDT DE FOCUS OP
DUITSLAND
ALS
AUTOLAND BIJ HET ONTWIKKELEN VAN OF VERBETEREN VAN BESTAANDE TOERISTISCHE PRODUCTEN? De ontwikkeling van nieuwe producten of verbetering van bestaande producten kan gericht zijn op verschillende soorten (eind)doelgroepen. Organisatoren van zakenreizen In de ondernemerswereld is de belangstelling voor wagens zeer groot. De prestigieuze Duitse automerken als Porsche, BMW, Audi en Mercedes spreken steeds aan. De interesse gaat niet alleen naar de allerlaatste modellen. Er is op ruimer vlak , een groeiende belangstelling voor de geschiedenis van de auto en voor oldtimers door de ondernemers- en zakenwereld Een voorbeeld hiervan is ORAM. Dit is een ondernemersvereniging voor regio Amsterdam die jaarlijks lobby en netwerkevents organiseert. Ze organiseert ook jaarlijks een succesvolle oldtimer rally voor haar leden. Het bezoeken van een automuseum of een belevenis-activiteit rond auto’s kan een mooi extraatje zijn voor zakenlui, medewerkers, klanten en netwerkpartners. Naast het recreatieve en het commerciële kan het in inlassen van een dergelijke boeiende en vrij goedkope activiteit ook een besparing betekenen voor het bedrijf. Bedrijven zijn in het huidige economisch klimaat op zoek naar een gunstiger prijs/kwaliteit verhouding bij het organiseren van zakenreizen. Het inlassen van extra, aantrekkelijke en vrij goedkope activiteiten kan aanzienlijke uitgaven op posten als voeding, vervoer en logement compenseren. Autobedrijven Dit kan voor de autobedrijven ook een zekere rol hebben. Zo kunnen zij op verschillende manieren bepaalde kopers aantrekken. Een voorbeeld is bij de aankoop van een wagen bepaalde minitrips (één gratis, één betalend) aan te bieden. Tijdens deze minitrips staat er dan een bezoek aan de autofabriek of het automuseum geprogrammeerd. De individuele toerist en deelnemer aan groepsreizen Een brede laag van de bevolking heeft interesse in auto’s. Retro en vintage zijn in. Ook de interesse in oudere wagens groeit. Zo is er bijvoorbeeld in ons land een groeiende vraag naar oudere Mercedes auto’s. Insiders in de wereld van oudere klasse auto’s beweren dat er een booming business in de maak is. Sommigen kopen oudere wagens (vooral Mercedes en BMW) als een vorm van belegging. Bezoeken aan automusea in combinatie met een stedentrip af als onderdeel van een reisarrangement zullen ongetwijfeld de reis aantrekkelijker maken. Automusea en –attracties zijn weinig leeftijdsgevoelig en zijn ook geliefd zowel bij oudere kinderen alsook de senioren.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
64 De gepassioneerde autoliefhebber De gepassioneerde autoliefhebber wenst korte of langere reizen te maken waarbij het thema auto op de voorgrond staat in combinatie met andere aspecten. Hier kunnen korte en langere themareizen ontwikkeld worden zowel voor de individuele toerist als voor de organisator van groepsreizen en kan eventueel een reisgids worden gemaakt.
3.5.1 SWOT – analyse productontwerp autotoerisme in Duitsland: Wat zijn de sterktes bij het ontwikkelen van een product rond autotoerisme in Duitsland? (Strengths)
Duitsland biedt enorm veel potentieel en mogelijkheden om een toeristisch product rond te ontwikkelen. De enorme hoeveelheid automusea en bezoekobjecten zijn een enorme troef. Het land heeft bovendien een unieke autogeschiedenis. Genoeg dus om elke autoliefhebber te bekoren. De autoliefhebber of autofreak kan op deze manier een reis ondernemen die perfect bij zijn passie aansluit. Vele aspecten van het thema auto komen aan bod. Zowel liefhebbers van de autosport, oldtimers, sportwagens, nieuwe wagens,… komen aan bod. Nichereis Exclusiviteit (Exclusieve wagens, beleving;racen op racecircuit) Accommodatie is in Duitsland prijs/kwaliteit van een erg hoog niveau Iedere regio in Duitsland beschikt over voldoende objecten om een product rond te ontwikkelen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
65 Wat zijn de zwaktes bij het ontwikkelen van een product rond autotoerisme in Duitsland? (Weaknesses)
De beperkte doelgroep zou een zwakte kunnen zijn. De reis is slechts voor één specifieke doelgroep (niche) ontwikkeld, voor de autoliefhebber. Reizigers die geen interesse hebben in de autowereld, zullen niet aan hun trekken komen bij deze reis. Het thema auto’s staat volledig centraal, op deze manier komen er weinig tot geen andere interesses aan bod. Het aanbod van autogerelateerde zaken in Duitsland is echt gigantisch. Dit zorgt ervoor dat je moet selecteren bij het ontwikkelen van een product. Door het grote aanbod worden vaak ook interessante bezoekobjecten niet aangedaan.
Wat zijn de kansen bij het ontwikkelen van een product rond autotoerisme in Duitsland? (Opportunities)
Binnen de niche kunnen 3 grote thema’s gekozen worden. Oldtimers, autosport en de hedendaagse grote automerken. Door deze combinatie kan toch een hele grote groep van de autoliefhebbers aangesproken worden: Op deze manier worden ook oud en jong aangesproken voor de verschillende musea of bezoekobjecten. Door de grote verspreiding en diversiteit van musea en bezoekobjecten kan iedere Duitslandreiziger waar hij zich ook bevindt één of meerdere objecten uitpikken als onderdeel van zijn reis. Er zijn heel wat kanalen om het product bekend te maken naar het brede publiek. Erlebnisscentra en racecircuits sluiten perfect aan bij de hedendaagse trends “actief reizen” en “beleving”. Het is een markt die nog niet echt enorm uitgewerkt is. Met heel veel groeipotentieel naar een specifieke doelgroep toe.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
66 Welke bedreigingen zijn er bij het ontwikkelen van een product rond autotoerisme in Duitsland? (Threats)
Een bedreiging kan de factor “duurzaamheid” zijn. Met een thema rond auto’s is het vanzelfsprekend dat het niet eenvoudig is om zaken als milieu en duurzaamheid als speerpunten te nemen van het product. De auto staat namelijk bekend als “vervuilend” en CO2-uitstotend. Ook het racen met sportwagens op een racecircuit is niet meteen het meest milieuvriendelijkst. Oplossing: De auto is een product dat voortdurend in evolutie is. Er wordt gepoogd om ze veiliger, milieuvriendelijker, mooier,… te maken. Dit zijn processen die meestal jaren duren. Toch bestaan er vandaag bijvoorbeeld al auto’s die volledig op elektriciteit rondrijden. Door musea te bezoeken of ritten te maken met milieuvriendelijke of elektrische auto’s kan de nadruk op duurzaamheid verhoogt worden.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
67
3.6 BESLUIT De mogelijkheden aan bezoekobjecten rond het thema auto’s in Duitsland zijn gigantisch. Met enkele honderden automusea is het niet evident om er de “beste” uit te halen. Toch kon ik in het voorbije hoofdstuk een mooie selectie maken. Ik kwam tot de vaststelling dat de Duitse automusea tot de allerbeste en meest vooruitstrevendste musea ter wereld behoren. De “oorlog” tussen de verschillende Duitse automerken is zeker en vast ook zichtbaar in hun automusea. De ene wil namelijk niet onderdoen voor de andere. Dat Duitsland een grote speler is op toeristisch gebied hoeft niet meer verteld te worden. In het voorbije hoofdstuk stelde ik vast dat er veel verschillende soorten themareizen aanwezig zijn op de Duitse markt. Ik besluit dat de hedendaagse toeristische trends gigantisch belangrijk zijn voor de ontwikkeling van een toeristisch product. Zowel op toeristisch, cultureel alsook sociologisch vlak zijn er trends die de toekomst van de reisindustrie aanzienlijk zullen beïnvloeden. De noden en basisvereisten van de moderne toerist liggen behoorlijk hoog. Het is dus als productontwikkelaar helemaal uit den boze om de trein te missen. Duitsland ligt goed op de markt als toeristische bestemming. Het kon tijdens de voorbije jaren genieten van een aanzienlijke populariteitstoename. Bovendien hebben vele toeristen een goede en vooral positieve perceptie over Duitsland. Naar mijn mening is imago toch wel een erg belangrijk iets. Het weerspiegelt namelijk de gedachten en vaak ook de vooroordelen die toeristen hebben ten opzichte van de bestemming. Ik stelde vast dat Duitsland enorm veel toeristische trekpleisters heeft. De ontelbare landmarks zijn ware toeristenmagneten. Ook enkele autogerelateerde zaken zijn reeds onwaarschijnlijk populair bij allerlei soorten van toeristen. Ook op geografisch vlak probeerde ik enkele vaststellingen te doen. Zo zag ik dat de verschillende bezienswaardigheden sterk verspreid zijn over de 16 verschillende bondslanden. Toch is de populariteit van de 2 zuidelijke bondslanden (Bayern en Baden-Würtemberg) opvallend. Ze hebben er veel te bieden op toeristisch gebied en zijn daarom ook de twee populairste en meest bezochte bondslanden in Duitsland. Ik besluit dat Duitsland op erg veel verschillende gebieden (cultuur, sport, natuur,…) de toerist weet aan te spreken. Op toeristisch gebied zitten de meeste themareizen en producten goed in elkaar en kunnen ze daarom genieten van de nodige populariteit. Wanneer ik de analyses die ik in dit voorgaande hoofdstuk maakte koppel aan mijn toeristisch autoproduct, dan kan ik stellen dat er zeker en vast potentieel is voor “autotoerisme”.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
68
4 WAT IS HET AANBOD VAN TOERISME ROND HET THEMA ‘AUTO’S’ IN DE TWEE ANDERE GROTE EUROPESE AUTOLANDEN FRANKRIJK EN ITALIE?
4.1 INLEIDING In dit hoofdstuk onderzoek ik wat autolanden als Italië en Frankrijk de autoliefhebber te bieden hebben. Italië en Frankrijk zijn net zoals Duitsland, autolanden met een rijke automobielgeschiedenis. Waar Duitsers meer op kwaliteit en degelijkheid spelen, trekken Fransen en Italianen opeenvolgend de kaart comfort en design. Italië is gekend voor zijn vele blitsende sportwagens. Merken als Alfa Romeo, Lancia, Fiat, Lamborghini, Ferrari, Maserati... allemaal kunnen ze uitpakken met een eigen fantastisch design. Maar hoe gaat men bijvoorbeeld in Italië om met de combinatie van enkele top automerken en het plaatselijke toerisme? Wat zijn de toeristische trekpleisters voor de autoliefhebbers? Wat valt er allemaal te bezoeken? Beschikken de nationale automerken ook over een eigen museum? Wat is de populariteit van de verschillende bezoekobjecten? Op al deze vragen probeer ik gedurende het volgende hoofdstuk een antwoord te vinden.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
69
4.2 ITALIË 4.2.1 Fiat museum Adres:
Via Nizza 294 10126 Torino Piëmonte
Een prachtig voorbeeld hiervan is Turijn. Vele mensen denken bij het horen van de stad “Turijn” onmiddellijk aan Fiat. Fiat staat voor Fabbrica Italiana Automobili Torino en werd in 1899 opgericht door de familie Agnell. Fiat zorgde voor economische groei en bloei in Turijn en omgeving. Anno 2013 is Fiat nog altijd van extreem groot belang voor de economie van Turijn en omstreken. Foto 25: Dak (voormalige testpiste) Lingottofabriek, Turijn
In de jaren twintig was de Lingottofabriek (waar de Fiat wagens gefabriceerd werden) de grootste fabriek van Europa. Op het dak van de gigantische fabriek, werd een grote racebaan gebouwd om zo de geproduceerde auto’s uitvoerig te kunnen testen. Vandaag kun je in de Lingottofabriek het automuseum van Fiat bezoeken. In het museum kan je de gehele geschiedenis van Fiat doorlopen. Naast de geschiedenis van het merk Fiat, worden ook de sociale en economische gevolgen door de jaren heen voor Turijn en omgeving geschetst. Dit museum is echt een must-do voor alle autoliefhebbers. Lignotto is eigenlijk een must-do voor iedere Turijn bezoeker. Ook als je geen autofreak bent is het zeker en vast de moeite waard om te bezoeken. Tot eind jaren tachtig werden in de autofabriek fiats geproduceerd. Het fabrieksgebouw bestaat uit 5 verschillende etages. Bovenaan (op het dak) bevond zich de testbaan. In de jaren tachtig moest de fabriek de deuren sluiten. De fabriek voldeed echter niet meer aan de moderne eisen. Aangezien de fabriek tot het Italiaanse erfgoed behoort, besloot men om hem een nieuwe bestemming te geven. In de fabriek is vandaag onder meer een museum gehuisvest. De Pinacoteca Giovanni e Marella Agnelli is de privécollectie van Giovanni Agnelli (kleinzoon van de oprichter van Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
70 Fiat). De collectie bevat onder andere werken van Renoir, Picasso en Matisse. Tot op heden zijn de hoofdkantoren van Fiat nog altijd in dit historische gebouw. Bovendien zijn er weinig steden die de aanwezigheid van een merk en fabriek in eigen land en stad, zo sterk benutten als in Turijn. In het gebouw zit ook een winkelcentrum met tal van restaurants, bars, winkels,… Tenslotte is er ook een groot congrescentrum aanwezig. Vele internationale meetings vinden op deze legendarische plek plaats. De Lignotto fabriek is een prachtig voorbeeld van hoe een “oud gebouw” een nieuwe functie kan krijgen.
4.2.2 Museo Nazionale dell’ Automobile Adres:
Corso Unità d'Italia 40 10100 Torino Piëmonte
In Turijn bevindt zich ook het nationaal automuseum van Italië. Het museum werd in 2011 na renovaties opnieuw heropend. Het gebouw op zich is al erg spectaculair om zien. De typisch prachtige Italiaanse design is zeker en vast in dit gebouw terug te vinden. Het museum is slecht enkele kilometers van het Fiat museum. In het museum kan de bezoeker de geschiedenis en de ontwikkeling van de auto op een zeer eigentijdse manier ontdekken. De nadruk ligt vooral bij de Italiaanse autoproductie en evolutie. Door middel van moderne technieken en lichtinvallen worden de auto’s op een erg unieke manier weergegeven. Door gebruik van al deze hoogtechnologische middelen is dit museum ver van een gewoon en saai museum. Op deze manier probeert men ook de kaart van de jeugd te trekken. Met meer dan 200 legendarische auto’s vanuit de hele wereld is dit een waar topmuseum voor menig autoliefhebber. Naast het gewone automuseum is er ook een documentatiecentrum waar aan de hand van duizenden boeken, foto’s en andere bronnen, kennis kan opgedaan worden. Doorheen het museum speelt men ook in op “gevoel”. Zo gebruikt men ook muziek om het beeld die je ziet nog te versterken. Bij auto’s uit de jaren 30 weerklinkt er dan ook muziek uit deze periode. Kortom een museum die zowel de gepassioneerde autoliefhebber alsook de gewone toerist kan boeien.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
71
4.2.3 Ferrari museum Modena Adres:
Via Dino Ferrari 43 41053 Maranello (Modena) Emilia-Romagna
Het Ferrari museum ligt in Maranello, vlakbij Modena. Naast het museum is er ook de Ferarri autofabriek en het Ferarri testcircuit. Het Ferrari museum biedt zijn klanten een unieke rondleiding op het ferarri testcircuit. Je komt er meer te weten over hoe enkele legendarische wagens tot stand kwamen. Zowel het circuit als de fabriek kan je met een gids bezoeken. Het museum is in de voorbije jaren volledig vernieuwd. Het is een museum van de toekomst. Niet alleen collectiestukken uit het verleden kan je er zien. Ook de beleving rond het merk en de hedendaagse bolides behoren tot de speerpunten van het museum. Ze maken in het museum gebruik van de allernieuwste technologieën om het bezoek zo aangenaam mogelijk te maken. Doormiddel van videofragmenten, interactieve flatscreens en tal van andere zaken probeert men je mee te nemen in de “Ferrari-experience”. De nadruk op beleving is in dit museum enorm groot. De Formule 1 simulator is hiervan het levendige voorbeeld. Bezoekersaantal in 2012: 250 000 bezoekers.
4.2.4 Il Museo Storico dell’Alfa Romeo Adres:
Via Alfa Romeo 13 20020 Arese Lombardia
Het Alfa Romeo museum is gelegen in het Italiaanse Arese, nabij Milaan. Net zoals de andere Italiaanse merken heeft ook dit merk een erg rijke geschiedenis. Het museum opende zijn deuren in 1976 en is gelegen in de voormalige Alfa Romeo fabriek. Je kan er als bezoeker de volledige geschiedenis van meer dan 100 jaar Alfa Romeo bewonderen. In het verleden produceerde het merk naast auto’s ook treinstellen, tractors, bussen, trams, boten en vliegtuigmotoren. In de collectie worden deze ook duidelijk getoond. In Arese stelt men meer dan 250 verschillende auto’s tentoon. In 2009 heropende het museum na een complete renovatie.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
72
4.2.5 Ducati museum Adres:
Via Cavalieri Ducati 3 40100 Bologna Emilia-Romagna
In Bologna is het museum van één van de meest legendarische Italiaanse motormerken gelegen, het Ducati museum. Het museum opende zijn deuren in 1998. Het is één van de absolute topattracties voor iedere motorliefhebber. Er zijn enkele tientallen motors tentoongesteld. Naast de motors zelf zijn ook veel onderdelen te bewonderen. Je komt er te weten hoe het merk Ducati ontstond en welke evolutie het door de jaren heen meemaakte.
4.2.6 Lamborghini museum Adres:
Via Modena 12 40100 Sant'Agata Bolognese (Bologna) Emilia-Romagna
Het Lamborghini Museum is gelegen in Sant’ Agata Bolognese, tussen Bologna en Modena. Het museum heropende in 2001 zijn deuren. Op vraag van “Automobili Lamborghini” vond er een gehele transformatie plaats in het museum. De eeuwwisseling speelde hierin een behoorlijke rol. Foto 26: Collectie Lamborghini museum
De bedoeling was om naast de nieuw geproduceerde futuristische Lamborghini’s , ook een passend museum te openen. Enkele nieuwe uitvoeringen werden voor het eerst aan het grote publiek vertoond in het museum. In het museum kan je zowel historische Lamborghini’s uit ver vervlogen tijden aanschouwen alsook hedendaagse wagen en prototypes van toekomstige wagens. Het is een verzameling die erg veel autofreaks aanspreekt. Ze mogen in het museum dan Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
73 ook mensen van over de gehele wereld verwelkomen. Met het museum wil Lamborghini ook de fans bedanken die door dik en dun hun favoriete merk aanbidden.
4.2.7 Autodrome Nazionale Monza Italië beschikt over heel wat bekende racecircuits. Toch is het racecircuit van Monza het allerbekendste en meest legendarische op Italiaanse bodem. Het circuit heeft een lengte van ongeveer 5,8 kilometer. Het is gelegen bij de stad Monza in Noord-Italië (Lombardia). Op het circuit wordt jaarlijks de grote prijs van Italië gereden. Er werd reeds fantastische duels uitgevochten op dit circuit. Het is een parcours waarin niet veel bochten voorkomen, een hogesnelheidscircuit dus. De mogelijkheden voor toeristen en liefhebbers zijn op dit circuit wat gelijkaardig als deze op de Duitse circuits. Ook hier kunnen dagelijks rondleidingen gedaan worden onder begeleiding van een ervaren specialist. Je kan er net zoals in Duitsland auto’s huren en op bepaalde tijdstippen over het circuit razen. Je kan nu en dan ook met je eigen auto het parcours op.
4.2.8 Piaggio/Vespa museum Adres:
Viale Rinaldo Piaggio 7 56025 Pontedera Pisa Toscane
Hetzelfde verhaal kan in principe ook verteld worden bij Piaggio, dat onder meer de Vespa produceerde. In Pontedera kun je het Piaggio museum gaan bezichtigen. Ook hier kan je de gehele historie van het merk gaan ontdekken. Foto 27: Collectie Piaggio museum
Dat je in Italië authentieke Italiaanse Vespa’s of andere Piaggio modellen kan huren, hoeft eigenlijk niet meer verteld te worden. Het is zodanig ingeburgerd dat dit niets nieuws onder de zon is. Zelfs buiten Italië, in zo goed als ieder land bestaan er Vespa clubs of kunnen er Vespa rondritten gedaan worden. De Piaggio of de Vespa is in feite een echt cult-object. Het is niet louter een gewoon brommertje, het is in feite ook een manier van leven. In zo goed als alle
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
74 toeristische plaatsen in Italië kunnen deze gehuurd worden. Toeristen zijn bereid om enorm hoge prijzen te betalen om op deze “authentieke” manier rond te toeren en een kiekje van zichzelf te nemen op een originele Vespa. In feite is het al lang niet meer vernieuwend of origineel om met een Vespa rond te rijden in Italië. Toch zal dit door het feit dat het een cultobject is, nooit verdwijnen. Bovendien kun je je zowel op het platteland als in de steden bijzonder eenvoudig en snel verplaatsten. Het is veel sneller dan te voet of per fiets, en het verbruik is lang niet zo duur als bij een auto of bus. Een opvallende en aantrekkelijke retro look, snelle verplaatsing, en weinig verbruik. Voor de toerist niets dan voordelen met een Piaggio en een Vespa!
4.2.9 Met de Vespa rondtoeren in Italië? De Vespa en de Fiat 500 zijn voorbeelden van Italiaanse techniek die zodanig in de Italiaanse cultuur ingebakken zitten, dat de gewone Italiaan er eigenlijk niet zonder kan. En deze dus wellicht nooit uit het straatbeeld zullen verdwijnen. Het is niet alleen voor de auto en motor liefhebber een unieke kans om er in het land van herkomst mee rond te rijden. Ook voor de gewone toerist is het iets unieks. Leven zoals een echte Italiaan en hun levensstijl aannemen dat wil iedere Italiëliefhebber en gewone reiziger. Zo zijn er verschillende reisondernemingen die reizen naar Italië organiseren, waarbij rondritten met Vespa’s in het programma zitten. Met als themareis “La bella Italia in Vespa”, pakken bij Kalitumbatravel uit. Bedoeling is om een Italiaanse regio te verkennen met een originele Vespa als transportmiddel. De reizeigers kunnen kiezen tussen de regio’s als Toscane, Umbrië, Puglia en Piemonte. Iedereen kent wel de macho- Italiaan, met de zonnebril, naar achter gewaaide haren (gel?), kauwgom in de mond en natuurlijk niet te vergeten rondrijdend in een knalrode of knalgele Italiaanse sportwagen. Dit is het imago dat niet alleen de Italiaanse macho’s hebben, maar ook de Italiaanse sportwagens. Italië wordt door vele mensen in associatie gebracht met sportieve wagens. Deze link is zeker niet onlogisch gezien het resem aan sportmerken de Italianen hebben. Maseratie, Lamborghini, Ferarri, Alfa Romeo, Lancia,… Het zijn slechts enkele merken met wereldberoemde naam en faam. In feite kan gesteld worden dat Italiaanse sportmerken ook een cult object zijn die in de Italiaanse cultuur ingebakken zijn. Zoals op de meeste plaatsen in de wereld is ook in Italië de auto een statussymbool. Zoals ik reeds besprak heeft bijna ieder (sportief) automerk in Italië zijn eigen museum. Net zoals het strakke design van de Italiaanse ‘(sport)auto’s is ook de architectuur van de museumgebouwen spectaculair te noemen. De gebouwen lokken naast autoliefhebbers ook liefhebbers van moderne architectuur. In de meeste musea zie je dus een thematisch en chronologisch overzicht van de Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
75 geschiedenis van het desbetreffende merk. In de meeste musea zie je enkele tientallen van de meest spectaculaire wagen uit hun geschiedenis. Op het einde van het bezoek bestaat in sommige musea de mogelijkheid om zelf zo een sportwagen te besturen. Dit kan onder andere gedaan worden in het Ferrari en het Lamborghini museum. Het is voor vele autoliefhebbers vaak een jongensdroom om eens met zo een exclusieve wagen te mogen rondrijden. Zoals gezegd kan je dus voor een bepaalde duur met een exclusieve sportwagen rondrijden. De duur van de rit kan je zelf bepalen, al loopt het wel serieus op. Zo kan je bij Ferrari en Lamborghini bijvoorbeeld al voor 5 minuten een ritje boeken. De musea op zich zijn een grote trekpleister, toch zorgt de mogelijkheid om achteraf met een exclusieve wagen te rijden nog voor een extra lokfactor. In Italië bestaan ook enkele unieke formules voor de (rijke) toeristen, of de toeristen die graag (veel) geld spenderen. Sommige maatschappijen bieden rondritten met exclusieve sportwagens doorheen historische steden aan. Met een rode Ferarri voorbij het Colosseum rijden en door alle bezoekers bekeken en gefotografeerd worden is iets waar vele mensen van dromen. De historische Italiaanse steden zijn daarvoor ook het ideale decor. Wanneer ik alle automusea en attracties in Italië bundelde en nadien ging opzoeken of men dat eventueel in toeristische programma’s verwerkte, dan kwam ik tot de conclusie dat men in Italië eigenlijk erg goed bezig is. Ook de aanwezigheid van enkele rallycircuits zoals (Monza) gaat men voor de volle 100% benutten. Racen met een gele Lamborghini op het circuit van Monza, om dan daarna te gaan shoppen in Milaan de modestad bij uitstek, is in Italië geen enkel probleem. Opmerkelijk is ook dat vele attracties met betrekking tot auto en motor opgenomen zijn in speciaal gemaakte pakketten. Een voorbeeld hiervan is de Torino-card in Turijn. Met deze kaart kan je de meest belangrijke toeristische trekpleisters gaan bezoeken voor een sterk verminderde prijs. Bovendien kan de kaart ook gebruikt worden als goedkoper vervoersbewijs in het openbaar vervoer. We kunnen stellen dat de Italianen hun auto en motormerken erg goed benutten om toeristen te lokken en het bezoek van bepaalde automusea of sites erg goed in een toeristisch programma verwerken.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
76
4.2.10
Italiaanse wagens als cult-object?
De legendarische Fiat 500, die door zowat iedereen in de wereld gekend is vanwege zijn kleine en bolle vorm is een echte “aantrekker”. In zo goed als iedere deftige Italiaanse stad kan je dit retro autootje gaan huren en er gedurende een bepaalde tijd “the Italian life” gaan leven. Het is een formule die enorm veel succes heeft in de grote steden als Firenze, Rome,… de huurprijs voor deze wagentjes is niet altijd overal even goedkoop. Toch zijn veel toeristen bereid hiervoor een groot bedrag neer te leggen. Op deze manier kan men zich eventjes in de kijker rijden en waant men zich als echte Italianen. Ik vond ook enkele zeer interessante arrangementen terug m.b.t. retro wagens. Een arrangement van een dag of 5 waarbij de reiziger met een fiat 500 door het prachtige Umbrië kan rondrijden. De trend authenticiteit speelt binnen toerisme steeds vaker een cruciale rol. Toeristen zijn op zoek naar “vroeger”. De vraag is hoe ‘echt authentiek’ bepaalde zaken eigenlijk wel nog zijn. Veel zaken binnen toerisme zien er misschien wel authentiek uit, maar zijn dit in feite verre van. In hoeverre is rondrijden in een Italiaanse stad met een fiat 500 nog authentiek? De gebruikte auto’s zijn nog wel origineel, doch zijn de meeste van deze auto’s vandaag niet gevuld met echte Italianen, maar met toeristen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
77
4.3 FRANKRIJK Frankrijk is naast Duitsland en Italië ook een erg belangrijke autoproducent in Europa. Ook Franse auto’s hebben af te rekenen met een bepaald imago. Vaak worden ze als erg comfortabel en ecologische auto’s gezien. Ze zijn ook erg goed in het ontwerpen van gezinswagens. Negatief punt is misschien dat ze vaak een beetje “saai” zijn, en wat minder in het oog springen. Toch is Frankrijk een land met een rijke autogeschiedenis. Citroën, Peugeot en Renault zijn wellicht de bekendste Franse merken die er zijn. Ook hier kunnen we zeggen dat er vroeger enkele modellen gemaakt werden die tot op vandaag nog altijd een cult-product zijn. Iedereen kent wel de legendarische 2CV (geit) van Citroën, of de Renault R4. Akkoord, het zijn misschien niet meteen de meest sportieve of flitsende auto’s. Maar toch zijn er weinig automerken die over zo een legendarische uitvoeringen bestaan. Vandaag worden deze wagens opnieuw steeds meer en meer trendy. Bij mijn zoektocht naar verschillende attracties en bezienswaardigheden m.b.t. het thema auto’s, stelde ik enkele opmerkelijke zaken vast. In tegenstelling tot de andere autolanden is men in Frankrijk een pak minder te vinden voor gigantische automusea over hun eigen nationale automerken. Ondanks het feit dat men in Frankrijk nogal chauvinistisch is, kan er eigenlijk veel minder terug gevonden worden dan in Italië of laat staan Duitsland. Peugeot is het enige grote automerk met een echt eigen officieel museum. In het jaar 2010 mocht het museum 75 000 bezoekers verwelkomen. Als we dit gaan vergelijken met bezoekerscijfers in grote Duitse automusea dan kunnen we toch wel stellen dat het hier eerder “pover” is. De andere merken moeten het vooral hebben van privécollecties die nu en dan eens opengesteld worden aan het publiek. Wat wel zeker en vast kan terug gevonden worden in Frankrijk zijn tal van privé musea met mooie collecties van enkele legendarische modellen. Wel extreem populair in Frankrijk, zijn de rondritten met de fameuze geiten of de r4’s. In tal van Franse steden kun je ze er huren om er gedurende korte tijd mee rond te rijden. Toch stel ik vast dat men in Frankrijk niet veel verder gaat dan dit. Het ontbreekt Frankrijk eigenlijk wat aan echte topattracties m.b.t. de autosector. Er zijn natuurlijk wel enkele racecircuits en kleinere musea. Toch kan hier weinig of niets gevonden worden die het toerisme echt kan doen stimuleren, laat staan om een product mee te ontwikkelen.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
78
4.3.1 Peugeot museum Adres:
Carrefour de l'Europe 25600 Sochaux Franche-Comté
Het Peugeot museum, of “le Musée de l’Aventure Peugeot is het officiële museum van het merk Peugeot. Het museum werd in 1988 geopend door de leden van de Peugeot familie. Het museum is gelegen in een voormalig fabrieksgebouw van Peugeot in Sochaux (Franche-Comté). In het museum kun je als bezoeker chronologisch de gehele geschiedenis van het merk Peugeot doorlopen. Startend bij het allereerste model uit 1891. In het museum zijn naast auto’s ook motoren, brommers en zelfs fietsen zichtbaar. In totaal zijn er in het museum meer dan 450 auto’s en 300 fietsen tentoongesteld. Het museum beschikt ook over meer dan 5 km archieven.
4.3.2 Cité de l’Automobile, Musée National-Collection Schlumpf Adres:
192 Avenue de Colmar 68051 Mulhouse Alsace
Het Cité l’Automobile of het Musée National Cellection Schlumpf is gelegen in de stad Mulhouse, in de Franse Elzas. Het museum bevat één van de grootste en meest spectaculaire collecties ter wereld, de Schlumpf collectie. In de collectie vind je er de grootste verzameling Bugatti’s ter wereld. De wijze waarop de auto’s tentoongesteld zijn in het museum is uiterst professioneel. De nadruk ligt vooral op de evolutie en de verandering binnen de auto-industrie. Van zowat alle decennia zijn er voertuigen aanwezig. Het museum heeft een ongelofelijke collectie van extreem dure wagens. Het is een echte aanrader voor liefhebbers van werelds exclusiefste auto’s.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
79
4.4 BESLUIT
Eerder in deze researchpaper onderzocht ik de mogelijkheden die Duitsland heeft op gebied van bezienswaardigheden. Daaruit bleek dat de het over een enorm potentieel beschikt. In het voorbije hoofdstuk ging ik op zoek naar wat andere autolanden nu precies te bieden hebben. Ik onderzocht daarvoor Italië en Frankrijk. We kunnen stellen dat deze landen over een rijke automobielgeschiedenis beschikken. Tot op vandaag zijn ze nog altijd zeer belangrijke producenten en behoren ze tot de wereldleiders. Opvallend is dat ze in Italië ook wel graag uitpakken met hun automerken. Ieder befaamd Italiaans merk beschikt er namelijk over zijn eigen ultramodern automuseum. Bovendien hebben ze net zoals in Duitsland ook veel aandacht voor “beleving”. Eigentijdse musea waar de klant een “ervaring” meemaakt zijn in Italië zeker en vast aanwezig. Echte toeristische producten in de vorm van rondreizen kon ik niet terugvinden. Dagprogramma’s waarbij musea en racecircuits gecombineerd worden zijn er echter wel. Italië is een land die van attracties minder te bieden heeft dan Duitsland. Toch is er zeker en vast potentieel. Bij mijn onderzoek in Frankrijk was ik eerlijk gezegd wat verbaasd. Ik weet dat het een land is met een zeer lange en rijke autogeschiedenis. Er zijn vele autofanaten die gepassioneerd zijn door Franse wagens. Toch moeten zij wat op hun honger blijven zitten. Er zijn in Frankrijk natuurlijk wel enkele grote topmusea zoals het Peugeot museum. De mogelijkheden om er een rondreis te organiseren zijn er echter veel kleiner dan in Duitsland of Italië. Het ontbreekt hen gewoon aan echte toppers. Ik kan dus besluiten dat qua de “concurrerende” landen van Duitsland toch minder in de aanbieding hebben. Duitsland is op vlak van autocultuur en attracties de absolute nummer 1 binnen Europa.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
80
5 EINDCONCLUSIE: Uit het gevoerde onderzoek blijkt dat binnen het ruime bestaande toeristische aanbod in Duitsland rond het thema ‘autotoerisme in Duitsland’ producten kunnen ontwikkeld worden. Deze producten kunnen worden afgestemd op de diverse doelgroepen:
Zakenreizigers. Belgische bedrijven die Duitse producten verkopen. Individuele en groepsreizigers. De gepassioneerde autoliefhebber.
Het thema ‘autoreizen in Duitsland’ biedt nog heel wat groeimogelijkheden. Bedoeling is om gedurende de komende tijd de trends binnen toerisme te blijven volgen en deze in acht te nemen bij de creatie van mijn toeristisch product in Duitsland. Men is in Duitsland erg goed bezig op toeristisch vlak. Dit bleek onder andere uit de bezoekerscijfers van de voorbije jaren. Bovendien genieten ze ook van een zeer positief imago bij de globale toerist. De infrastructuur zowel op de weg alsook in het openbaar vervoer is er erg goed. Deels gaat men al behoorlijk hun automusea en autoroutes in de kijker gaan plaatsen. De meeste automusea zijn tijdens de laatste jaren compleet gerenoveerd en opgefrist. Vele musea zijn ook groter geworden waardoor er gevoelig meer stukken tentoongesteld zijn. Tijdens mijn zoektocht ontdekte ik dat men in Duitsland over enorm veel musea en attracties beschikt rond het thema auto’s. Toch was ik eigenlijk wat verbaasd dat de samenwerking tussen bepaalde musea of instelling niet of nauwelijks aanwezig is. De verschillende merken stellen zich net iets te veel op als concurrenten. Daardoor werken ze onderling niet echt samen om bijvoorbeeld combitickets of dergelijke aan te bieden. De grote automusea kenden de laatste jaren een sterke toename in het aantal bezoekers. Vooral bezoekers uit de BRIC-landen vinden steeds vlotter de weg naar deze toeristische attracties. Toch zie ik in Duitsland nog niet enorm veel links met andere toeristische attracties in de onmiddellijke omgeving. Vooral op commercieel gebied zie ik persoonlijk een erg grote kans bij het ontwikkelen van een reis m.b.t. autotoerisme in een bepaald gebied. Zakenreizigers en bedrijven kunnen naast de gewone toerist een erg belangrijk publiek zijn die nood en behoefte heeft aan een toeristisch product rond autotoerisme in Duitsland.
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
81
6 BIJLAGEN Grafiek 1:
Verschillende type reizen in Duitsland
Grafiek 2:
Belangrijkheid Duitse luchthavens in 2011
Foto 1:
Bondsland Bayern
Foto 2:
Bondsland Baden-Würtemberg
Foto 3:
Wijnbouwgebieden in Duitsland
Foto 4:
Soorten bier in Duitsland
Foto 5:
Allianz Arena in München
Foto 6:
Veltins Arena in Gelsenkirchen
Foto 7:
Signal Iduna Park Dortmund
Foto 8:
Olympia Park Berlijn
Foto 9:
Mercedes-Benz Arena Stuttgart
Foto 10:
BMW-Welt München
Foto 11:
AUDI-Forum Ingolstadt
Foto 12:
Mercedes-Benz museum gebouw
Foto 13:
Zaal in het Mercedes-Benz museum
Foto 14:
Buitenkant Porsche museum
Foto 15:
MB Classic Center Fellbach
Foto 16:
Automuseum DR.Carl Benz
Foto 17 & 18:
Interieur V8 Hotel Stuttgart
Foto 19:
Schumacher Karting circuit
Foto 20 & 21:
Parcours en ligging Nürburgring
Foto 22:
Autostadt Wolfsburg
Foto 23:
Gläserne Manufaktur Wolfsburg
Foto 24:
Collectie in Museum für historsiche Maybach-Fahrzeuge
Foto 25:
Dak (voormalige testpiste) Lingottofabriek, Turijn
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
82 Foto 26:
Collectie Lamborghini museum
Foto 27:
Collectie Piaggio museum
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
83
6.1 REFERENTIES: 6.1.1 Websites Musico reizen doorheen Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.musico.nl/reisoverzicht/land.asp?bestemming=Duitsland Sportreizen doorheen Duitsland. Geraadpleegd via: http://www.travel2sports.be/ Duitsland als bestemming van gezondheidsvakanties. Geraadpleegd via: http://www.germany.travel/nl/ontspanning-recreatie/gezondheidwellness/kuuroorden/kuuroorden.html Voorbeeld van gezondheidsreizen. Geraadpleegd via : http://www.spadreams.nl/actieve-vakantie/gezondheidsreizen/ Auto- arrangementen in Europa. Geraadpleegd via: http://www.romantikhotels.com/de/arrangements/classics Koning Aap festivalreizen: geraadpleegd via: http://koningaap.be/festivalreizen Cultuurreizen Davidsfongds. Geraadpleegd via: http://www.davidsfonds.be/excursion/index.phtml Winedinetravel, wijnreizen in Duitsland. Geraadpleegd via: http://winedinetravels.nl/land/charmante-moezel Kalitumbatravel, met vespa of Fiat doorheen Italië. Geraadpleegd via: http://www.kalitumbatravel.com/tour500_nl.asp Bertha Benz Memorial route. Geraadpleegd via: http://www.bertha-benz.de/indexnl.php?inhalt=home Automuseum Carl Benz. Geraadpleegd via: http://www.automuseum-ladenburg.de/?section=info&infopart=uebersicht Mercedes – Benz Museum Stuttgart. Geraadpleegd via: http://www.mercedes-benzclassic.com/content/classic/mpc/mpc_classic_website/en/mpc_home/mbc/home/museum/home.fla sh.html Porsche museum Stuttgart. Geraadpleegd via: http://www.porsche.com/museum/ BMW-Welt München. Geraadpleegd via: http://www.bmw-welt.com/de/ Audi Forum Ingolstadt. Geraadpleegd via: http://www.audi.de/de/brand/de/audi-forum-ingolstadt.html
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
84 Nürburgring. Geraadpleegd via : http://www.nuerburgring.de/ Hockenheimring. Geraadpleegd via : http://www.hockenheimring.de/ Museum für historische Maybach-Fahrzeuge. Geraadpleegd via: http://www.automuseum-maybach.de/ VW Phaeton Fabrik Dresden. Geraadpleegd via: http://www.glaesernemanufaktur.de/ De Autostadt Wolfsburg. Geraadpleegd via: http://www.autostadt.de/ Michael Schumacher Karting circuit. Geraadpleegd via: http://www.ms-kartcenter.de/ V8 Hotel Stuttgart. Geraadpleegd via: http://www.v8hotel.de/ Meilenwerk/Motorenwelt. Geraadpleegd via: http://www.motorworld.de/stuttgart/ Piaggio/Vespa museum. Geraadpleegd via : http://www.museopiaggio.it/en/museum.html Autodrome Nazionale Monza. Geraadpleegd via: www.monzanet.it Lamborghini museum. Geraadpleegd via: http://www.lamborghini.com/en/museum/overview/ Ducati museum. Geraadpleegd via: http://www.ducati.com/news/make_a_virtual_tour_of_the_ducati_museum_in_bologna_with_goog le_maps/2014/02/18/3091/index.do Il Museo Storico dell’Alfa Romeo. Geraadpleegd via: http://www.alfaromeo.com/com/#/history/museum/the-opening Ferrari museum Modena. Geraadpleegd via: http://www.museo.ferrari.com Museo Nazionale dell’ Automobile. Geraadpleegd via: http://www.museoauto.it Fiat museum. Geraadpleegd via: http://www.museoauto.it Peugeot museum. Geraadpleegd via: http://www.museepeugeot.com/
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
85 Cité de l’automobile. Geraadpleegd via: http://citedelautomobile.com/ Travel trends 2014. Geraadpleegd via : http://www.travelmedia.be/download/TravelTrends2014.pdf Veiligheid auto’s. Geraadpleegd via: http://www.touring.be/NL/tools-advies/auto-kopen/advies-budget/dossier-autokopen/veiligheidsuitrusting-nieuwe-auto/index.asp Duitsland als wintersportbestemming. Geraadpleegd via: http://www.alpelino.com/nl/winter/duitsland Bezoekerscijfers Porsche museum. Geraadpleegd via: http://www.top-magazin-stuttgart.de/images/01_14/online/pages/10096.jpg Bezoekerscijfers Mercedes-Benz. Geraadpleegd via: http://media.daimler.com/dcmedia/0-921-863897-49-1664139-1-0-0-0-0-0-0-0-0-1-0-0-0-0-0.html Bezoekerscijfers BMW-Welt. Geraadpleegd via: http://www.sueddeutsche.de/muenchen/sehenswuerdigkeiten-in-bayern-bmw-welt-beliebter-alsschloss-neuschwanstein-1.1878973 Bezoekerscijfers Audi. Geraadpleegd via: https://www.audimediaservices.com/publish/ms/content/de/public/pressemitteilungen/2013/04/02/audi_begruesst_f uenfmillionsten.html
6.1.2 Mondelinge bronnen Medewerkers BMW-Welt München Medewerkers Audi Forum Medewerkers Mercedes-Benz museum Medewerkers Porsche museum Medewerkers Nürburgring
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
86
6.1.3 Boeken Verbrugge, L. & Lootens, K. (1999). Jahrbuch: Technik und Geselschaft. (2de dr.). Frankfurt: Campus. Schilder, H. (2007). Faszination Oldtimer-Automuseen in Deutschland. Germany: Heel Verlag gmbh pp. 190 Capitool Discovery. (2012). 24 autoroutes in Duitsland . België: Unieboek Spectrium. Norbye, J. (1995). De Duitse auto van 1886 tot heden. België: HelmondHelmond. Zeller, t. (2007). Driving germany, the landscape of the german autobahn. Germany: Berghahn books. pp. 289 Lammersdorf D.(2006) Oldtimermuseen in Deutschland, über 200 automobil- und Motorradmuseen für Handschuhfach und Tankrucksack. Germany: Johan Kleine Verlag. pp. 255
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
87
Howest TRM
Tom Annoot
2013-2014
