Binnenstadsmonitor Roosendaal 2008
Colofon Gemeente Roosendaal Afdeling Faciliteiten Team Onderzoek, informatiebeheer en datamanagement Postbus 5000 4700 KA Roosendaal Contactpersonen: Twan van den Hurk Telefoon: (0165) 579 704 E-mail:
[email protected] Marga Bogers Telefoon: (0165) 579 316 E-mail:
[email protected] Overname uit dit rapport is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Mei 2008
Inhoudsopgave Samenvatting en conclusies .................................................................................................................................... 1 1. Inleiding ............................................................................................................................................................... 3 1.1
Achtergrond ........................................................................................................................................... 3
1.2
Aanleiding .............................................................................................................................................. 4
1.3
Doel van de monitor ............................................................................................................................... 4
1.4
Methode van onderzoek......................................................................................................................... 4
1.5
Leeswijzer .............................................................................................................................................. 5
2. Algemene kenmerken binnenstad ....................................................................................................................... 6 2.1 Bedrijven ....................................................................................................................................................... 7 2.2 Winkels.......................................................................................................................................................... 8 2.3 Woningen ...................................................................................................................................................... 8 2.4 Monumenten ................................................................................................................................................. 9 3.
4.
5. 6.
7.
Algemene kenmerken gebruikers ................................................................................................................. 10 3.1
Inwoners .............................................................................................................................................. 10
3.2
Bezoekers ............................................................................................................................................ 13
3.2.1
Leeftijd, geslacht en herkomst..................................................................................................... 13
3.2.2
Verblijfsduur en bezoekfrequentie ............................................................................................... 15
3.2.3
Koopkrachttoevloeiing ................................................................................................................. 18
3.2.4
Aantal bezoekers......................................................................................................................... 18
3.2.5
Combinatiebezoek Binnenstad - Rosada .................................................................................... 19
Schoon, heel en veilig................................................................................................................................... 21 4.1
Algemeen oordeel ................................................................................................................................ 21
4.2
Schoon en heel .................................................................................................................................... 21
4.3
Veilig .................................................................................................................................................... 23
Bereikbaarheid.............................................................................................................................................. 25 Diversiteit aanbod ......................................................................................................................................... 27 6.1
Detailhandel ......................................................................................................................................... 27
6.2
Leisure ................................................................................................................................................. 27
6.3
Beleving ............................................................................................................................................... 28
Kunst, cultureel en creatief klimaat ............................................................................................................... 30 7.1
Cultuur, sport en recreatie in de binnenstad ........................................................................................ 30
7.2
Culturele instellingen............................................................................................................................ 31
Onderzoeksverantwoording................................................................................................................................... 33
Samenvatting en conclusies Puntsgewijs volgen de belangrijkste conclusies van de Binnenstadsmonitor 2008: 1.
Etagewoningen en particuliere verhuur van woningen kenmerken het woonaanbod in binnenstad Meer dan de helft (66%) van de woningen in de binnenstad bestaat uit etagewoningen, tegenover eenvijfde in de hele gemeente. Een kwart van de woningen wordt particulier verhuurd (tegenover 7% gemiddeld).
2.
Aantal inwoners in de binnenstad stijgt, inwoners van de binnenstad ouder dan gemiddeld Op 1 januari 2008 telt de binnenstad 3.959 inwoners. In de periode 2000-2008 is het aantal inwoners met bijna 400 toegenomen. De gemiddelde leeftijd in de gemeente ligt op 1 januari 2008 op 40 jaar, voor de binnenstad ligt de gemiddelde leeftijd op 46 jaar.
3.
Binnenstad bezoekers vooral afkomstig uit gemeente Roosendaal In 2007 is bijna driekwart van de bezoekers afkomstig uit de gemeente Roosendaal. Een op de tien bezoekers aan de Roosendaalse binnenstad woont in één van de omliggende gemeenten: Bergen op Zoom, Rucphen en Halderberge.
4.
Het aandeel korte en middellange bezoeken aan de binnenstad is toegenomen In 2007 verblijft een groter aandeel bezoekers dan in 2006 korter dan één uur in de binnenstad. Het aandeel van de korte bezoeken is in 2007 dus toegenomen. Hetzelfde geldt voor de middellange bezoeken: in 2007 verblijven meer bezoekers dan in 2006 drie tot vier uur in de binnenstad.
5.
Belangrijkste bezoekmotieven: winkelen, bezoek aan de warenmarkt en boodschappen De top drie van bezoekmotieven bestaat in 2006 en 2007 uit: winkelen, bezoek aan de warenmarkt en boodschappen doen. Het bezoek aan de warenmarkt is in 2007 minder vaak als reden genoemd om naar de binnenstad te gaan. In 2007 komt een op de vijf bezoekers naar de binnenstad om boodschappen te doen, in 2006 was dat aandeel kleiner.
6.
Meer dan de helft van de bezoekers komt minimaal één keer per week in de binnenstad In 2006 bezoekt twee op de drie (67%) bezoekers de Roosendaalse binnenstad (bijna) iedere dag tot één keer per week. Een jaar later is de bezoekfrequentie afgenomen: iets meer dan de helft (54%) van de bezoekers komt (bijna) iedere dag tot één keer per week in de binnenstad.
7.
Binnenstad trekt jaarlijks 9,3 miljoen bezoekers Het aantal bezoekers aan de Roosendaalse binnenstad wordt in 2007 geraamd op 179.300 per week. Ofwel, ongeveer 9,3 miljoen bezoekers op jaarbasis. Het aantal bezoekers per week is de afgelopen twee jaar vrij stabiel.
8.
Een op de vijf bezoekers (bekend met Rosada) bezoekt de binnenstad en Rosada wel eens in combinatie Een op de vijf (22%) bezoekers maakt wel eens gebruik van een combinatiebezoek. Acht op de tien bezoekers leggen nooit een combinatiebezoek af, vaak omdat men daar geen behoefte aan heeft (in 60% van de gevallen). Het winkelaanbod is de belangrijkste reden voor een combinatiebezoek.
9.
Inwoners van de binnenstad geven een ruime voldoende aan hun buurt Het oordeel van bewoners van de binnenstad over hun buurt in het algemeen, bedraagt in 2007 een 6,6. Dit is door de jaren heen redelijk stabiel gebleven.
1
10. Minder diefstallen af/uit auto en fietsendiefstallen in de binnenstad Fietsendiefstal, diefstal af/uit auto, relatie-/burenproblemen en ongevallen met letsel komen in 2006 in de binnenstad minder vaak voor dan in 2005. In 2006 is vaker dan in 2005 sprake van: ongevallen met materiële schade, overlast van jeugd, vandalisme/baldadigheid en bromfiets diefstal. 11. Veiligheidsgevoel van inwoners binnenstad achteruit gegaan Het gevoel van veiligheid is onder bewoners van de binnenstad gedaald van een 6,7 in 2005 naar een 6,1 in 2007. Ook op gemeenteniveau is het rapportcijfer voor het veiligheidsgevoel in deze periode gedaald. 12. Auto belangrijkste vervoermiddel bezoekers binnenstad, belang fiets en openbaar vervoer stijgt In 2007 komen verhoudingsgewijs minder bezoekers dan in 2006 met de auto naar de binnenstad. Hiertegenover staat dat het aandeel bezoekers dat met de fiets of met het openbaar vervoer komt, is toegenomen. 13. Daling aantal verkooppunten in ‘Kleding en mode’ Het aantal verkooppunten in de branche ‘Kleding en mode’ lag in maart 2008 op 90. Dat is een daling van 7 verkooppunten ten opzicht van april 2007. Ook in ‘schoenen en lederwaren’ en ‘Huishoudelijke en luxe artikelen’ is sprake van een daling. 14. Daling aantal cafés in de binnenstad, toename aantal café-restaurants In april 2005 waren er nog 39 cafés terwijl dit er in maart 2008 nog maar 30 waren. Daar staat tegenover dat het aantal café-restaurants is toegenomen. Het lijkt erop dat een aantal cafés een keuken heeft geopend. 15. Tevredenheid horeca onder bezoekers toegenomen Bij de waardering van de kwaliteit van de horeca zien we in 2007 een verbetering ten opzichte van 2006: een 6,6 in 2006 tegenover een 7,0 in 2007. 16. Culturele infrastructuur in de binnenstad versterkt In de binnenstad heeft een aantal ingrijpende veranderingen plaatsgevonden in de culturele infrastructuur. Op de Markt verrees Parrotia waarin een groot aantal culturele instellingen gehuisvest is. De (voormalige) Sint Janskerk kreeg een nieuwe en waardige bestemming als culturele ontmoetingsplaats.
2
1. Inleiding 1.1
Achtergrond
Als het gaat om Binnenstadsmonitoring zijn er 2 aanlooproutes: Opening FOC Rosada. e
Op 1 november 2006 is in Roosendaal het 3 Factory Outlet Center (FOC) van Nederland geopend. De gemeenteraad van Roosendaal stemde in met de komst van het FOC Zuidwest-Nederland (Rosada) net buiten de stad Roosendaal, maar stelde daar wel voorwaarden bij. Eén daarvan is, dat deze concentratie van fabriekswinkels de aanwezige detailhandelsstructuur in Roosendaal niet mag verstoren. Een andere voorwaarde is, dat marktverdringingseffecten tot een minimum beperkt moeten blijven. Beter nog zou het zijn als Rosada en de binnenstad van Roosendaal van elkaars aanwezigheid gaan profiteren.
Speerpunt collegeprogramma Uit het Collegeprogramma 2006-2010: Roosendaal heeft een duidelijke regionale centrumfunctie die wordt verder uitgebouwd. Hierbij moet een inhaalslag gemaakt worden op het gebied van verscheidenheid in winkels, functies, voorzieningen en branches. Ook de buitenruimte heeft een fikse opknapbeurt nodig. Dat betekent vooral veel investeren in de ontwikkeling en aantrekkelijkheid van de binnenstad: Roosendaal moet een dynamisch regionaal centrum blijven. We gaan samen met alle betrokkenen ons detailhandelsbeleid formuleren. In een praktische detailhandelsnota komt de evenwichtige functionele afstemming in het centrum, de wijkcentra, Rosada, Oostpoort en SpoorHaven aan de orde. Belangrijke instrumenten hiervoor zijn accountmanagement en citymarketing. Doel is om Roosendaal ‘op de kaart te zetten’. Samen met verschillende maatschappelijke partners ontwikkelen we een doelgerichte citymarketingstrategie. Ook recreatie en toerisme kunnen een positieve bijdrage leveren aan de economie van de Roosendaalse binnenstad. Uiteraard moet de binnenstad aantrekkelijk zijn voor het organiseren van evenementen en festiviteiten. Naast dergelijke activiteiten zijn kunst, cultuur en een creatief klimaat belangrijke wervende factoren voor bedrijven en instellingen. Het zwaartepunt ligt op de (door)ontwikkeling van het Tongerloplein tot een stedelijk cultuurplein van allure. Ideeën, initiatieven en activiteiten vanuit de samenleving, die deze ambitie dichterbij brengen zullen we financieel ondersteunen. Ook gaan we door met ‘meer kunst op straat’ en worden goedlopende activiteiten, zoals de Kunstmaand, voortgezet. Kernbegrippen bij de verbetering van de openbare ruimte zijn schoon, heel en veilig. Voor de binnenstad voegen wij daar aantrekkelijkheid aan toe. De bewoners beoordelen de kwaliteit ervan op dit moment te laag. Dit moet beter. We beginnen met de bestrating en de verlichting van de Nieuwe Markt en daarna volgt de rest van het winkelgebied. De bereikbaarheid van de binnenstad moet gegarandeerd blijven. Dit betekent een vlotte doorstroming op de toegangswegen en goede parkeermogelijkheden. Ook het terugdringen van overlast en criminaliteit heeft een hoge prioriteit. Onze aandacht gaat daarbij uit naar objectieve én subjectieve veiligheid. Een belangrijk middel hierbij is het handhaven en toepassen van bestuursdwang. Om drugsoverlast te verminderen gaat het project Courage door. Het accent wordt hierbij verlegd van repressie naar preventie. Ook zal de herstructurering Brugstraat/Molenstraat/Hoogstraat (Credo) een impuls krijgen door investeringen in onder meer de openbare ruimte.
3
1.2
Aanleiding
De aanwezigheid van synergie tussen het Factory Outlet Center (FOC) en de binnenstad is tijdens de besluitvorming als belangrijk uitgangspunt en zelfs als randvoorwaarde voorop gesteld. In het actieplan (november 2004) is gesteld dat de aanwezige detailhandelsstructuur niet bedreigd mag worden door de nieuwe ontwikkeling en ook de marktverdringingseffecten zullen zoveel mogelijk beperkt moeten worden. De mate van synergie kan beoordeeld worden door de effecten van Rosada op het functioneren van de binnenstad (specifiek de modebranche en horeca) in kaart te brengen. Met behulp van een Binnenstadsmonitor worden deze effecten zichtbaar gemaakt. Hoewel de aanleiding voor een Binnenstadsmonitor direct gelegen is in de opening en beoogde synergie-effecten van Rosada, ligt -gezien het belang welke het college hecht aan de ontwikkeling van de binnenstad- een bredere Binnenstadsmonitor voor de hand. De inspanningen die gericht zijn op een duurzame kwaliteitsslag voor de binnenstad moeten leiden tot een binnenstad die:
schoon, heel en veilig is;
aantrekkelijk is voor het organiseren van evenementen en festiviteiten;
goed bereikbaar is;
een divers aanbod heeft;
een goed kunst, cultureel en creatief klimaat heeft.
1.3
Doel van de monitor
Met het instrument ‘Binnenstadsmonitor’ kan gevolgd worden wat het effect is van de inspanningen die gericht zijn op een duurzame kwaliteitsslag voor de binnenstad. De monitor moet daarbij inzicht geven in de ontwikkeling op de in paragraaf 1.2 genoemde vijf doelen. Daarbinnen zal ook inzicht in de synergie-effecten van Rosada en de binnenstad zijn plek krijgen.
1.4
Methode van onderzoek
Bij de ontwikkeling van een Binnenstadsmonitor wordt pragmatisch te werk gegaan. De monitor wordt in eerste instantie gevuld worden met indicatoren waarvan de onderliggende gegevens reeds beschikbaar zijn of op termijn beschikbaar komen. Er worden vooralsnog geen nieuwe onderzoeksinstrumenten ontwikkeld en ingezet. Gebruikte bronnen:
GBA (gemeentelijke basisadministratie personen)
VR-plus
Locatus retailverkenner
Bewonersenquête gemeente Roosendaal
Koopstromenonderzoek West-Brabant
Passantenenquête gemeente Roosendaal
Passantentelling Locatus
WOZ
In november 2007 is de eerste Binnenstadsmonitor verschenen. Deze Binnenstadsmonitor vormt de basis voor de huidige editie: waar mogelijk zijn cijfers geactualiseerd en aangevuld. Gegevens uit de regionale Bedrijvenenquête zijn op dit moment nog niet beschikbaar.
4
De ontwikkeling en het beheer van de Binnenstadsmonitor ligt bij het team FOID. FOID zorgt voor de coördinatie bij de ontwikkeling, het verzamelen van de benodigde gegevens en de rapportage. FOID draagt zorg voor de Bewonersenquête en de Bedrijvenenquête. De Passantenenquête valt onder de regie van de afdeling Beleidsrealisatie.
1.5
Leeswijzer
De hoofdstukindeling is deels terug te herleiden tot de thema’s genoemd in 2.2. Na een beschrijving van de binnenstad (hoofdstuk 2) en de gebruikers (hoofdstuk 3) komen achtereenvolgens aan de orde: schoon, heel en veilig (hoofdstuk 4), bereikbaarheid (hoofdstuk 5), diversiteit van het aanbod (hoofdstuk 6), kunst, cultureel en creatief klimaat (hoofdstuk 7). In de figuren en tabellen wordt de opening van Rosada aangegeven met een verticale blauwe lijn. Deze blauwe lijn symboliseert november 2006. Op deze manier is de situatie in de binnenstad voor en na opening van Rosada duidelijk zichtbaar. Voorbeeldtabel 2002
2003
2004
2005
2006
2007
peildatum
1 april
1 april
1 april
1 april
1 april
1 okt
Detailhandel
-
-
-
-
-
-
Horeca
-
-
-
-
-
-
Cultuur, sport en recreatie
-
-
-
-
-
-
situatie voor opening Rosada
5
situatie na opening Rosada
2. Algemene kenmerken binnenstad In deze rapportage begrenzen we de binnenstad tot de CBS-buurten Centrum-oud en Centrum-nieuw. Alle cijfers hebben betrekking op dit gebied tenzij anders is aangegeven.
In dit hoofdstuk proberen we in cijfers een algemene indruk te geven van wat er in de binnenstad te vinden is aan bedrijvigheid, winkels, woningen, monumenten en leegstand.
6
2.1 Bedrijven In totaal werkten er op 1 oktober 2007 in de binnenstad 4.521 personen in 590 vestigingen van bedrijven en instellingen. Dat betekent een daling van het aantal werkzame personen ten opzichte van 1 april 2006 met 158 personen. Deze daling ging vrijwel geheel ten koste van het aantal fulltimers. Het aantal vestigingen daalde in dezelfde periode met 50. In absolute aantallen was de teruggang het grootst in de bedrijfstakken ‘Handel en reparatie’ en de ‘Zakelijke dienstverlening’.
Tabel 2.1 Vestigingen van bedrijven en instellingen in de Binnenstad en daarin werkzame personen naar werkverband per bedrijfstak op 1 oktober 2007 vestigingen
werkzame personen fulltime
parttime
Totaal
Industrie
16
93
9
102
Bouwnijverheid
26
72
3
75
Handel en reparatie
268
1.054
494
1.548
Horeca
61
211
179
390
Vervoer/opslag/communicatie
18
68
7
75
Financiële instellingen
14
267
0
267
Zakelijke dienstverlening
98
513
21
534
Openbaar bestuur en overheid
11
755
1
756
Onderwijs
7
84
24
108
Gezondheids- en welzijnszorg
23
333
16
349
Overige diensten
48
212
105
317
Totaal
590
3.662
859
4.521 Bron: VR-plus
Fulltime = 12 uur of meer per week werkend Parttime = minder dan 12 uur per week werkend Tabel 2.2 zoomt in op de voor de binnenstad belangrijke bedrijfsklassen: ‘Detailhandel’, ‘Horeca’ en ‘Cultuur, sport en recreatie’. Het aantal detailhandelsvestigingen is gedaald van 264 in 2002 tot 241 in 2007. Ook het aantal vestigingen binnen de bedrijfsklasse ‘Horeca’ laat een daling zien, waarbij zich tussen april 2006 en oktober 2007 de grootste daling voordoet, namelijk van 70 naar 61. De bedrijfsklasse ‘Cultuur, sport en recreatie’ oogt door de jaren heen stabiel.
Tabel 2.2 Aantal vestigingen van bedrijven en instellingen in de binnenstad naar bedrijfsklasse 2002
2003
2004
2005
2006
2007
peildatum
1 april
1 april
1 april
1 april
1 april
1 okt
Detailhandel
264
264
266
256
253
241
Horeca
75
76
73
70
70
61
Cultuur, sport en recreatie
16
15
16
18
15
16 Bron: VR-plus
Wanneer we kijken naar het aantal werkzame personen in deze bedrijfsklassen dan zien we bij ‘Detailhandel’ in de periode 2006-2007 een afname.
7
Tabel 2.3 Aantal werkzame personen in de binnenstad naar bedrijfsklasse 2002
2003
2004
2005
2006
2007
peildatum
1 april
1 april
1 april
1 april
1 april
1 okt
Detailhandel
1.677
1.628
1.640
1.618
1.587
1.497
Horeca
443
444
366
382
378
390
Cultuur, sport en recreatie
209
200
215
208
210
202 Bron: VR-plus
2.2 Winkels Het aantal winkels (verkooppunten) in de binnenstad lag in 2008 op 290, wat een daling betekent van 16 winkels 2
ten opzichte van het jaar ervoor. Het winkelvloeroppervlak ligt in 2008 op 61.148 m . 2
In maart 2008 stonden er in de binnenstad 50 winkelpanden leeg. Deze leegstand betrof 6.377 m . In april 2007 2
waren dat 47 winkels met een oppervlak van 5.817 m .
Tabel 2.4 Ontwikkeling in aantal winkels, verkoopvloeroppervlak en leegstand apr-05
mrt-06
apr-07
mrt-08
Aantal winkels (detailhandel)
305
303
306
290
Winkelvloeroppervlak in m2
61.266
61.833
61.544
61.148
48
55
47
50
5.965
6.518
5.817
6.377
Leegstand winkels (detailhandel) Leegstand winkelvloeroppervlak in m
2
Bron: Locatus
2.3 Woningen In totaal telt de binnenstad 2.253 woningen (2007), daarvan bestaat 66% uit etagewoningen. Voor heel Roosendaal geldt dat 21% van de woningvoorraad uit etagewoningen bestaat. Wanneer we kijken naar de eigendomsverhouding van de woningen, dan bestaat 54% uit eigen woningen, 24% zijn corporatiewoningen en 23% zijn woningen in de particuliere verhuur. Het aantal reacties op aangeboden huurwoningen ligt in de binnenstad lager dan gemiddeld in Roosendaal.
8
Tabel 2.5 Woningtype, eigendom en reacties op aangeboden huurwoningen (2007) Binnenstad
Roosendaal
Vrijstaande woningen (in %)
5
16
Twee-onder-een-kap en geschakelde woningen (in %)
8
18
Rijenwoningen (in %)
21
45
Etagewoningen (in %)
66
21
Eigen woningen (in %)
54
63
Corporatiewoningen (in %)
24
30
Particuliere verhuur woningen (in %)
23
7
Reacties per aangeboden huurwoning (geldige reacties) gemiddeld (2006)
49
65 Bron: WOZ-bestand
In totaal staan (per april 2008) 171 woningen in de binnenstad leeg. Tabel 2.6 Leegstaande woningen in de binnenstad per april 2008 Type woning
Aantal
Vrijstaande woning
11
2/1 kap woning
6
Rijwoning
33
Portiekwoning
45
Etagewoningen
76
Totaal
171 Bron: WOZ-bestand
2.4 Monumenten Het aantal monumenten waarover een binnenstad beschikt bepaalt mede de aantrekkelijkheid van een binnenstad. De binnenstad van Roosendaal telt 56 gemeentelijke monumenten en 33 rijksmonumenten.
Tabel 2.7 Monumenten in de binnenstad naar type per april 2008 Binnenstad Gemeentelijke monumenten
56
Rijksmonumenten
33
Totaal
89 Bron: team FOID
9
3.
Algemene kenmerken gebruikers
3.1
Inwoners
Op 1 januari 2008 telt de binnenstad 3.959 inwoners. Het aantal inwoners kent sinds 2000 een stijgende lijn, met uitzondering van 2005. In dat jaar is het aantal inwoners in de binnenstad iets afgenomen. In de periode 20002008 is het aantal inwoners met bijna 400 toegenomen. Grafiek 3.1 Aantal inwoners binnenstad op 1 januari 4000
3900
3800
3700
3600
3500
3400
3300 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Bron: GBA Gemeente Roosendaal
Op 1 januari 2008 was de oudste inwoner van de binnenstad 98 jaar. In vergelijking met de gemeente als geheel is de gemiddelde inwoner van de binnenstad iets ouder (46 jaar tegenover 40 jaar).
10
Grafiek 3.2 Leeftijd inwoners binnenstad (1 januari 2008)
94
> 85
337
75 - 84
476
65 - 74
622
55 - 64
802
40 - 54
877
25 - 39 371
18 - 24 125
12-17
159
4 - 11 96
0- 3 0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Bron: GBA Gemeente Roosendaal
In de binnenstad wonen vrijwel even veel mannen als vrouwen (50/50). De binnenstad heeft relatief minder inwoners met een Marokkaanse etniciteit dan gemiddeld. Het verschil bedraagt 3 procentpunten. In de binnenstad wonen verhoudingsgewijs iets meer mensen met een Oost-Europese etniciteit.
Tabel 3.1 Etniciteit inwoners binnenstad (1 januari 2008) Centrum Nederland
Gemeente
Aantal
Procenten
Aantal
Procenten
3115
79%
61221
79%
Indonesië
110
3%
1758
2%
Suriname/Antillen
33
1%
633
1%
Turkije
80
2%
2214
3%
Marokko
86
2%
3605
5%
West-Europa
228
6%
3725
5%
Oost-Europa
116
3%
1015
1%
Sovjet-Unie (Az.)
12
0%
172
0%
Overig westers
11
0%
129
0%
Overig niet-westers
167
4%
2810
4%
Totaal
3959
100%
77290
100% Bron: GBA Gemeente Roosendaal
11
1
Tabel 3.2 Ontwikkeling etniciteit inwoners binnenstad (stand 1 januari)
Procentuele verandering
Aantallen 2004
2006
2008
2004-2006
2006-2008
Nederland
3101
3041
3115
-2%
2%
Indonesië
92
102
110
8%
Suriname/Antillen
28
33
33
11% 18%
Turkije
50
77
80
54%
4%
Marokko
62
79
86
27%
9%
West-Europa
248
235
228
Oost-Europa
75
87
116
-5% 16%
-3% 33%
Sovjet-Unie (Az.)
12
15
12
25%
-20%
Overig westers
4
8
11
100%
38%
Overig niet-westers
217
193
167
-11%
-13%
Totaal
3889
3870
3959
0%
2%
0%
Bron: GBA Gemeente Roosendaal
1
Een verandering van 15 procent of meer wordt aangeduid met een
12
of een
3.2
Bezoekers
3.2.1 Leeftijd, geslacht en herkomst De leeftijdsverdeling binnen de bezoekers aan de binnenstad is in 2007 vrij evenwichtig, waarbij het aandeel van de groep 75-plussers het kleinst is. De leeftijdsgroep 18 tot en met 24 jarigen vormt met 21% de grootste groep bezoekers.
Figuur 3.1 Leeftijd bezoekers binnenstad (2007)
7%
21%
10%
19%
15%
13%
15%
18-24
25-34
35-44
45-54
55-64
65-74
75-eo
Bron: Passantenenquête Gemeente Roosendaal
In de bezoekersgroep van de Roosendaalse binnenstad zijn vrouwen oververtegenwoordigd. In 2007 is meer dan de helft van de bezoekers een vrouw (59%). Het aantal bezoekers uit de gemeenten in de regio is klein ten opzichte van het aantal bezoekers uit de gemeente Roosendaal (zie grafiek 3.3). In 2007 is bijna driekwart van de bezoekers afkomstig uit de gemeente Roosendaal. Een op de tien bezoekers aan de Roosendaalse binnenstad woont in 2007 in één van de omliggende gemeenten: Bergen op Zoom, Rucphen en Halderberge. De impact van Belgische klanten lijkt op basis van de herkomstcijfers beperkt: in 2007 komt 1% van de bezoekers uit België.
13
Grafiek 3.3 Herkomst bezoekers binnenstad (2006 en 2007) Roosendaal Bergen op Zoom Breda Rucphen Halderberge Etten-Leur Moerdijk Steenbergen België Oosterhout Woensdrecht Zundert overig 0%
10%
20%
30%
40% 2006
50%
60%
70%
80%
2007
Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
Het verzorgingsgebied van de gemeente Roosendaal is ook op basis van het Koopstromenonderzoek WestBrabant (2005) in kaart gebracht. Figuur 3.2 Verzorgingsgebied gemeente Roosendaal (2005)
Roosendaal
Bernisse
Goedereede
Oud Beijerland
Heerjansdam Zwijndrecht Binnenmaas
Sliedrecht Brakel
Dordrecht
Korendijk
Werkendam
's Gravendeel
Dirksland
Woudrichem
Ammerzoden
Cromstrijen
Middelharnis
Zaltbommel Kerkwijk
Aalburg
Strijen
Drimmelen
Oostflakkee
Geertruidenberg
Heusden
Waalwijk
Moerdijk Oosterhout Dongen
Steenbergen
Halderberge
Loon op Zand
Breda
Etten-Leur
Tholen
Haaren
Tilburg Gilze-Rijen Oisterwijk
Rucphen Bergen op Zoom
Goirle
Roosendaal Alphen-Chaam Zundert
Hilvarenbeek
Percentage oriëntatie Baarle Nass au Reimerswaal
Woensdrecht
50 of meer 30 tot 50 20 tot 30 10el-De tot 20 Reus Mierde 5 tot 10 0 tot 5
Bladel
Bron: Koopstromenonderzoek West-Brabant
14
3.2.2 Verblijfsduur en bezoekfrequentie In 2007 verblijft een groter aandeel bezoekers dan in 2006 korter dan één uur in de binnenstad. Het aandeel van de korte bezoeken is in 2007 dus toegenomen. Hetzelfde geldt voor de middellange bezoeken: in 2007 verblijven meer bezoekers dan in 2006 drie tot vier uur in de binnenstad. De groep bezoekers die één tot twee uur in de binnenstad verblijven is in 2007 in omvang afgenomen. Het langer dan een dagdeel doorbrengen in de binnenstad komt in 2007 ook minder vaak voor dan in 2006. Grafiek 3.4 Verblijfsduur bezoekers binnenstad (2006 en 2007) 45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0% korter dan 1 uur
een tot tw ee uur
drie tot vier uur 2006
langer dan 4 uur
2007 Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
De top drie van bezoekmotieven bestaat in 2006 en 2007 uit: winkelen, bezoek aan de warenmarkt en boodschappen doen (grafiek 3.5). Het bezoek aan de warenmarkt is in 2007 minder vaak als reden genoemd om naar de binnenstad te gaan. In 2007 komt een op de vijf bezoekers naar de binnenstad om boodschappen te doen, in 2006 was dat aandeel kleiner.
15
Grafiek 3.5 Bezoekmotieven bezoekers binnenstad (2006 en 2007) Om te w inkelen
Bezoek w arenmarkt
Boodschappen doen
Doelbew ust iets kopen
Tijdverdrijf/gezelligheid
Werk/studie
Woont in de binnenstad
Horeca
Cultuur/bibliotheek/theater
Andere reden 0%
5%
10%
15% 2006
20%
25%
30%
35%
2007
Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
In 2006 bezoekt twee op de drie (67%) bezoekers de Roosendaalse binnenstad (bijna) iedere dag tot één keer per week. Een jaar later is de bezoekfrequentie afgenomen: iets meer dan de helft (54%) van de bezoekers komt (bijna) iedere dag tot één keer per week in de binnenstad. De groep bezoekers die twee tot drie keer per maand de binnenstad bezoekt, is flink toegenomen: van 8% in 2006 naar 19% in 2007.
16
Grafiek 3.6 Bezoekfrequentie bezoekers binnenstad (2006 en 2007) eenmalig/eerste keer
enkele keren per jaar
<1 keer per mnd
1 keer per mnd
2-3 keer per mnd
1 keer per w k
2-3 keer per w k
4-5 keer per w k
(bijna) iedere dag 0%
5%
10%
15% 2006
20%
25%
30%
2007
Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
Bovenstaande cijfers zijn gebaseerd op de Passantenenquête. In de Bewonersenquête is (aan de inwoners) gevraagd hoe vaak zij de binnenstad bezoeken. Uit onderstaande tabel valt op te maken dat 27% van de Roosendalers van 16 jaar en ouder in 2007 minimaal 2 keer per week de binnenstad bezoekt. In 2005 was dit nog 22%.
Tabel 3.2 Bezoekfrequentie van inwoners aan de binnenstad (2005 en 2007) 2005
2007
Minimaal 2 keer per week
22%
27%
Ongeveer 1 keer per week
43%
43%
Ongeveer 1 keer per maand
23%
19%
Enkele keren per jaar
7%
8%
(Bijna) nooit
4%
3%
Totaal
100%
100% Bron: Bewonersenquête
17
3.2.3 Koopkrachttoevloeiing De koopkrachttoevloeiing vanuit de regio West-Brabant naar het centrum van Roosendaal bedraagt 39% in 2005. Dit betekent dat van elke honderd euro die in Roosendaal wordt uitgegeven aan niet-dagelijkse artikelen, negendertig euro afkomstig is van consumenten woonachtig in een andere gemeente in de regio West-Brabant. De koopkrachttoevloeiing naar het centrum van Roosendaal ligt voor dagelijkse artikelen lager: 10%. Grafiek 3.7 Koopkrachttoevloeiing centrum Roosendaal (2005) 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% dagelijks
niet-dagelijks Bron: Koopstromenonderzoek West-Brabant
3.2.4 Aantal bezoekers Het aantal bezoekers aan de Roosendaalse binnenstad wordt in 2007 geraamd op 179.300 per week (zie grafiek 3.8). Ofwel, ongeveer 9,3 miljoen bezoekers op jaarbasis. Het aantal bezoekers per week is de afgelopen twee 2
jaar vrij stabiel. Vrijdag en zaterdag zijn de twee drukste dagen in de binnenstad en maandag scoort relatief laag.
2
Dat is opvallend omdat op maandag juist de weekmarkt plaatsvindt. Mogelijk hangt dit samen met de methode van Locatus (passantentellingen).
18
Grafiek 3.8 Geraamd aantal bezoekers binnenstad Roosendaal per week 250000
200000
150000
100000
50000
0 2003
2004
2005
2006
2007
Bron: Locatus
In de binnenstad van Roosendaal is het aantal weekbezoekers 2.400 bezoekers per 1.000 m² winkelvloeroppervlak. Gemiddeld genereert het winkelaanbod in de door Locatus onderzochte winkelstraten tussen 2.000 en 3.745 bezoekers per 1.000 m2 winkelvloeroppervlak. De penetratiegraad in een winkelgebied is de verhouding tussen het aantal passenten en het totaal aantal bezoekers. Als alle bezoekers alle delen van een winkelgebied bezoeken dan bedraagt de penetratiegraad 100%: het is dan overal precies even druk. Op het drukste punt in de binnenstad (Roselaarplein 14) bedraagt de penetratiegraad 85%. Dat betekent dat 85% van de bezoekers dit gedeelte van de binnenstad bezoekt. De gemiddelde penetratiegraad voor de binnenstad e
als geheel bedraagt 27%. Hiermee neemt Roosendaal een 102 plaats in van 126 onderzochte winkelgebieden.
3.2.5 Combinatiebezoek Binnenstad - Rosada Bijna de helft van de bezoekers aan de Roosendaalse binnenstad heeft Rosada één tot enkele malen bezocht. Van de ondervraagde bezoekers gaat 9% minder dan 1 keer per maand naar Rosada en een even groot deel gaat 1 keer per maand. Een kleine groep bezoekers (4%) bezoekt Rosada meerdere keren per maand. In 2007 zijn drie op de tien bezoekers van de Roosendaalse binnenstad nog nooit in Rosada geweest.
19
Figuur 3.3 Bezoekfrequentie aan Rosada van bezoekers aan de binnenstad
24%
30%
2% 2%
24%
9% 9%
nooit gew eest
1 keer per w eek
2/3 keer per maand
1 keer per maand
Minder dan 1 keer per maand
enkele keren per jaar
eenmalig, eerste keer Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
Aan bezoekers is vervolgens gevraagd of men de binnenstad en Rosada wel eens in combinatie bezoekt. Een op de vijf (22%) bezoekers maakt wel eens gebruik van een combinatiebezoek. Acht op de tien bezoekers leggen nooit een combinatiebezoek af, vaak omdat men daar geen behoefte aan heeft (in 60% van de gevallen). Bezoekers die wel eens gebruik maken van een combinatiebezoek is gevraagd naar de motivatie. De belangrijkste reden voor een combinatiebezoek is het winkelaanbod (71%). Andere vaakgenoemde redenen: het prijsniveau (10%), horeca (7%) en de ligging (7%).
20
4.
Schoon, heel en veilig
4.1
Algemeen oordeel
Het oordeel van bewoners van de binnenstad over hun buurt in het algemeen, bedraagt in 2007 een 6,6. Dit is door de jaren heen redelijk stabiel gebleven. Als het gaat om de kwaliteit van de woonomgeving, dan geven de inwoners van de binnenstad in 2007 gemiddeld het rapportcijfer 5,6. Dit is lager dan het gemiddelde van Roosendaal maar hoger dan in 2001 en 2003.
Tabel 4.1 Oordeel bewoners over buurt, woonomgeving, openbare ruimte en voorzieningen Binnenstad
Rsdl
2001
2003
2005
2007
2007
Buurt in het algemeen (rapportcijfer)
6,8
6,5
6,6
6,6
7,2
Kwaliteit woonomgeving (rapportcijfer)
5,3
5
5,7
5,6
6,3 Bron: Bewonersenquête
4.2
Schoon en heel
Wanneer we kijken naar de meldingen woonomgeving kunnen we een onderscheid maken tussen meldingen grijs, groen en overig. Het aantal meldingen grijs in de binnenstad ligt al jaren hoger dan in de hele gemeente, maar vanaf 2003 is het verschil tussen beide gebieden kleiner geworden. In de periode 2004-2006 schommelt het aantal meldingen grijs in de binnenstad tussen de 4,8 en 5,1 per 100 woningen. Het aantal meldingen groen ligt in de binnenstad lager dan in de gemeente als geheel. In 2006 is het aantal meldingen groen 1,9 per 100 woningen. Het aantal overige meldingen is in de binnenstad hoger dan in de gemeente als geheel, met uitzondering van 2004. In 2006 ligt het aantal overige meldingen in de binnenstad het hoogst sinds 2000: gemiddeld 8,6 overige meldingen per 100 woningen.
Grafiek 4.1 Meldingen woonomgeving per 100 woningen 12
10
8
6
4
2
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
Grijs - binnenstad
Grijs - gemeente
Groen - binnenstad
Groen - gemeente
Overig - binnenstad
Overig - gemeente
21
2006
Bron: KMS
Tabel 4.2 geeft het oordeel weer van inwoners van de binnenstad over het onderhoud van het openbaar groen, onderhoud van de verhardingen en de vervuiling. Voor al deze aspecten is sinds 2003 een positieve ontwikkeling te zien.
Tabel 4.2 Oordeel bewoners over buurt, woonomgeving, openbare ruimte en voorzieningen Binnenstad 2001
Rsdl 2003
2005
2007
2007
Onderhoud van het openbare groen (rapportcijfer)
4,9
4,6
5,6
5,7
5,9
Onderhoud van de verhardingen (rapportcijfer)
-
4,4
4,9
5,2
5,5
Vervuiling (rapportcijfer)
4,5
4,2
4,8
4,9
5,8 Bron: Bewonersenquête
In de Bewonersenquête is gevraagd naar het oordeel over de straten en pleinen in het stadscentrum. In 2007 gaven de Roosendalers daar gemiddeld een 5,6 voor. In 2005 was dit een 5,7.
Tabel 4.3 Oordeel Roosendalers over straten en pleinen stadscentrum
De straten en pleinen in het stadscentrum
2005
2007
5,7
5,6 Bron: Bewonersenquête
22
4.3
Veilig
Grafiek 4.2 geeft een overzicht van het aantal bij de politie binnengekomen meldingen per delictsoort voor de binnenstad. Fietsendiefstal, diefstal af/uit auto, relatie-/burenproblemen en ongevallen met letsel komen in 2006 in de binnenstad minder vaak voor dan in 2005. In 2006 is vaker dan in 2005 sprake van: ongevallen met materiële schade, overlast van jeugd, vandalisme/baldadigheid en bromfiets diefstal.
Grafiek 4.2 Meldingen in de binnenstad bij de politie
Diefstal fiets
Ongeval materieel
Diefstal af/uit auto
Overlast drugs
Vernieling auto
Relatie-/burenproblemen
Overlast jeugd
Vandalisme/ baldadigheid
Beroving/tasjesroof
Ongeval letsel
Diefstal uit w oning
Diefstal bromfiets
Diefstal auto
Vernieling openbare gebouw en.
Ongeval dodelijk 0
50
100
150 2004
200 2005
250
300
350
2006
Bron: Politie Midden- en West-Brabant, bewerking team FOID
In 2007 hebben bezoekers aan de binnenstad gemiddeld een 6,6 gegeven aan de veiligheid in de binnenstad. Deze waardering is vergelijkbaar met 2006, toen bezoekers de veiligheid met gemiddeld een 6,7 hebben gewaardeerd.
23
Het gevoel van veiligheid is onder bewoners van de binnenstad gedaald van een 6,7 in 2005 naar een 6,1 in 2007. Het oordeel over de straatverlichting in de buurt blijft door de jaren heen onveranderd. Het rapportcijfer voor ongewenste activiteiten in de buurt is gedaald van 4,9 in 2005 naar een 4,7 in 2007. Het gemiddelde rapportcijfer dat de bewoners van de binnenstad in 2007 geven aan de verkeersveiligheid in hun buurt bedraagt 5,2. Voor heel Roosendaal was dit een 6,2.
Tabel 4.4 Oordeel bewoners over buurt, woonomgeving, openbare ruimte en voorzieningen Binnenstad 2001
Rsdl 2003
2005
2007
2007
Veiligheidsgevoel (rapportcijfer)
5,9
6,5
6,7
6,1
6,8
Straatverlichting (rapportcijfer)
6,9
7
7
7,1
7,3
Ongewenste activiteiten
5,1
4,6
4,9
4,7
6,7
Verkeersveiligheid (rapportcijfer)
-
-
5,3
5,2
6,2
Bron: Bewonersenquête
In de Bewonersenquête is van een reeks vervelende voorvallen gevraagd of men vindt dat deze vaak, soms of (bijna) nooit voorkomt in de eigen buurt. Onderstaande tabel geeft per voorval het percentage bewoners van de binnenstad weer dat vindt dat het voorval vaak voorkomt. We zien dat er in de beleving van de bewoners ten opzichte van 2005 een daling is in het aantal diefstallen uit/inbraken in auto’s en in de parkeeroverlast. Daar staat tegenover dat het percentage bewoners dat vindt dat geweldsdelicten, bedreigingen, lastig vallen en overlast jongeren en drugsoverlast vaak voorkomen is toegenomen.
Tabel 4.5 Percentage bewoners binnenstad dat vindt dat voorval vaak voorkomt 2005
2007
Fietsendiefstal
40
39
Diefstal uit/inbraak in auto’s
45
35
Beschadiging van auto’s, diefstal wieldoppen enz.
49
46
Inbraak in woningen
7
5
Gewelddelicten, bedreiging, lastig vallen
16
26
Bekladding van muren en gebouwen
13
13
Vernieling van straatmeubilair (bushokjes, bankjes, speeltoestel)
22
23
Rommel op straat
49
48
Hondenpoep
57
54
Overlast van groepen jongeren
17
23
Overlast van omwonenden
3
6
Overlast van horeca
8
11
Overlast van industrie of bedrijven
3
3
Geluidsoverlast
24
28
Stankoverlast
6
9
Drugsoverlast
28
33
Parkeeroverlast
45
37
Te hard rijden
49
52 Bron: Bewonersenquête
24
5.
Bereikbaarheid
In het hele centrumgebied (buurten Centrum-oud, Centrum-nieuw, Stationsbuurt en Vrouwenhof) bevinden zich 3.485 parkeervakken. De parkeervakken in het centrum zijn met name geconcentreerd op een aantal parkeerterreinen en –garages en bevinden zich met name aan het zuidwest zijde van het centrumgebied. In tabel 5.1 is per parkeerterrein en garage de capaciteit, het aantal parkeerders en de bezettingsgraad op het drukste moment van de week (zaterdag 15.00u) weergegeven.
Tabel 5.1 Bezetting van parkeerterreinen en –garages in het centrumgebied (zaterdag 7 oktober 2006, 16.00u) Capaciteit
Aantal parkeerders
Bezetting
Parkeerterrein Kloosterstraat
84
84
100%
Parkeerterrein naast Stadskantoor
32
32
100%
Kloosterstraat
24
24
100%
Nispensestraat
23
23
100%
Parkeerterrein van Dregtplein (oost)
121
120
99%
Parkeergarage Biggelaar
375
360
96%
Parkeerterrein van Dregtplein (west)
202
193
96%
Parkeergarage Roselaar
416
390
94%
Parkeerterrein Emile van Loonpark
146
135
92%
Damstraat
22
20
91%
Parkeergarage Millhill
202
182
90%
Parkeerterrein achter de Kring
26
23
88%
Brugstraat
24
21
88% Bron: Parkeeronderzoek Roosendaal
Het aandeel auto’s met een buitenlands kenteken is op zaterdag beperkt: slechts 2 procent van de geparkeerde auto’s heeft een buitenlands kenteken. Op donderdag ligt dit aandeel iets hoger, namelijk op 3 procent. De bewoners van de binnenstad beoordelen het aantal parkeergelegenheden als ruim onvoldoende. Ten opzichte van 2001 is er een duidelijk positieve ontwikkeling te zien in het oordeel hierover.
Tabel 5.2 Oordeel bewoners over het aantal parkeergelegenheden in de buurt Binnenstad Aantal parkeergelegenheden (rapportcijfer)
Rsdl
2001
2003
2005
2007
2007
4,4
4,6
5
5,6
6,4
Bron: Bewonersenquête
Het oordeel van de Roosendalers over de bereikbaarheid van het stadscentrum is in 2007 niet veranderd ten opzichte van 2005. De bereikbaarheid per auto scoort gemiddeld een 5,3 en de bereikbaarheid per fiets scoort een 7,7. Net als de bewoners (zie voorgaande tabel) beoordelen de Roosendalers de parkeermogelijkheden in de binnenstad met een onvoldoende (5,4), maar wel positiever dan in 2005.
25
Tabel 5.3 Oordeel Roosendalers over bereikbaarheid en parkeermogelijkheden in het stadscentrum 2005
2007
De bereikbaarheid van het stadscentrum per auto
5,2
5,3
De bereikbaarheid van het stadscentrum per fiets
7,7
7,7
De parkeermogelijkheden in het stadscentrum
5,1
5,4 Bron: Bewonersenquête
In 2007 zijn bezoekers van de binnenstad positiever over de bereikbaarheid en parkeermogelijkheden dan in 2006.
Tabel 5.4 Oordeel bezoekers binnenstad over bereikbaarheid en parkeermogelijkheden 2006
2007
De bereikbaarheid van de binnenstad
6,6
7,0
De parkeermogelijkheden in de binnenstad
6,2
6,5 Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
In 2007 komen verhoudingsgewijs minder bezoekers dan in 2006 met de auto naar de binnenstad (zie grafiek 5.1). Hiertegenover staat dat het aandeel bezoekers dat met de fiets of met het openbaar vervoer komt, is toegenomen. Grafiek 5.1 Vervoerswijze van bezoekers binnenstad (2006 en 2007)
Fiets
Te voet
OV
Auto/motor
Anders
0%
5%
10%
15%
20%
25% 2006
30%
35%
40%
45%
50%
2007 Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
26
6.
Diversiteit aanbod
In dit hoofdstuk worden cijfers weergegeven over de diversiteit van de detailhandel en leisure in de binnenstad. Naast cijfers over aantallen detailhandel en leisurevestigingen naar type wordt er ook weergegeven hoe Roosendalers en bezoekers de sfeer en voorzieningen in de binnenstad beoordelen.
6.1
Detailhandel
Het aantal verkooppunten in de branche ‘Kleding en mode’ lag in maart 2008 op 90. Dat is een daling van 7 verkooppunten ten opzicht van april 2007. Ook in ‘schoenen en lederwaren’ en ‘Huishoudelijke en luxe artikelen’ is sprake van een daling. Tabel 6.1: Aantal verkooppunten en winkelvloeroppervlak detailhandel Branche
aantal verkooppunten
winkelvloeroppervlak
Peildatum
apr-05
mrt-06
apr-07
mrt-08
apr-05
mrt-06
apr-07
mrt-08
Levensmiddelen
36
36
32
33
4194
4201
3910
3881
Persoonlijke verzorging
9
11
12
11
1707
1889
1933
1967
Warenhuis
3
3
3
2
7440
7440
7440
6640
Kleding en mode
99
97
97
90
15289
15063
15458
15523
Schoenen en lederwaren
21
19
22
20
4686
4588
4703
4726
Juwelier en optiek
17
17
15
16
1167
1187
1176
1231
Huishoudelijke en luxe artikelen
19
17
17
15
3014
3493
2873
3487
Antiek en kunst
3
4
3
2
173
241
185
113
Sport en spel
13
12
15
16
4927
4946
5085
5337
Hobby
12
11
13
10
1098
1009
880
920
Media
7
9
11
10
1425
1494
1522
1410
Plant en dier
6
6
6
6
814
963
963
968
Bruin en witgoed
17
17
17
16
2522
2534
2571
2581
Auto en fiets
6
5
4
5
739
640
590
642
Doe het zelf
3
3
4
4
2341
2341
2381
2381
Wonen
16
17
15
14
7893
8231
8132
7539
Detailhandel overig
18
19
22
20
1837
1573
1742
1802
Totaal detailhandel
305
303
308
290
61266
61833
61544
61148
Bron: Locatus
6.2
Leisure
Kijken we naar het segment ‘Leisure’ dan zien we dat de daling van het aantal cafés zich heeft doorgezet. In april 2005 waren er nog 39 cafés terwijl dit er in maart 2008 nog maar 30 waren. Daar staat tegenover dat het aantal café-restaurants is toegenomen. Het lijkt erop dat een aantal cafés een keuken heeft geopend.
27
Tabel 6.2 Leisure naar branche Branche
apr-05
mrt-06
apr-07
mrt-08
Café
39
35
32
30
Restaurant
20
25
23
22
Café-Restaurant
-
-
3
5
Discotheek
-
-
-
1
Koffiehuis
2
2
3
4
Coffeeshop
3
3
3
3
Seks/nachtclubs
1
1
1
1
Fastfood
6
6
5
6
Bezorgen/halen
4
4
5
5
Grillroom/shoarma
9
8
6
7
IJssalon
1
1
1
1
Lunchroom
7
5
5
4
Hotel
1
1
1
1
Bibliotheek
1
1
1
1
Bioscoop
1
1
1
1
Galerie
2
2
2
2
Kunstuitleen
1
2
2
2
Museum
1
1
1
1
Theater
1
1
1
1
Amusementhal
2
3
2
2
Zonnebank
1
1
2
2
Totaal leisure
103
103
100
102 Bron: Locatus
6.3
Beleving
In de Bewonersenquête wordt bij elke meting gevraagd wat Roosendalers vinden van de eetgelegenheden, uitgaansgelegenheden en culturele voorzieningen in hun stad. Hierbij gaat het dus niet specifiek over de binnenstad, maar het gros van dat soort voorzieningen is wel daar gelokaliseerd. De Roosendalers geven gemiddeld een 7,3 voor de eetgelegenheden in hun stad, een 7,1 voor de uitgaansgelegenheden en een 6,9 voor de culturele voorzieningen. Deze cijfers zijn iets positiever dan in 2005 en 2003.
Tabel 6.3 Oordeel inwoners over eetgelegenheden, uitgaansgelegenheden en culturele voorzieningen in Roosendaal 2003
2005
2007
Eetgelegenheden
7,2
7,1
7,3
Uitgaansgelegenheden
6,8
6,9
7,1
Culturele voorzieningen
6,8
6,8
6,9 Bron: Bewonersenquête
28
Specifiek ten aanzien van de binnenstad is in de Bewonersenquête gevraagd om een rapportcijfer te geven voor de kwaliteit van de winkels in het stadscentrum en de sfeer en gezelligheid van het stadscentrum. De kwaliteit van de winkels wordt gemiddeld beoordeeld met een 7,0, terwijl de sfeer en gezelligheid gemiddeld beoordeeld worden met een 6,0.
Tabel 6.4 Oordeel inwoners over kwaliteit winkels en gezelligheid stadscentrum 2005
2007
De kwaliteit van de winkels in het stadscentrum
6,9
7,0
De sfeer en de gezelligheid van het stadscentrum
6,0
6,0 Bron: Bewonersenquête
De waardering van bezoekers over de kwaliteit van de winkels is in 2006 en 2007 vrijwel gelijk. Hetzelfde geldt voor de waardering van de sfeer in de binnenstad. Bij de waardering van de kwaliteit van de horeca zien we in 2007 een verbetering ten opzichte van 2006: een 6,6 in 2006 tegenover een 7,0 in 2007.
Tabel 6.5 Oordeel passanten over kwaliteit winkels, horeca en sfeer 2006
2007
De kwaliteit van de winkels
7,2
7,1
De kwaliteit van de horeca
6,6
7,0
De sfeer
6,6
6,7 Bron: Passantenenquête gemeente Roosendaal
In 2007 hebben bezoekers de binnenstad met een 6,7 gewaardeerd. Bezoekers zijn in 2007 iets minder tevreden over de binnenstad dan in 2006: in dat jaar lag het algemene oordeel over de binnenstad op een 7,0.
29
7.
Kunst, cultureel en creatief klimaat
7.1
Cultuur, sport en recreatie in de binnenstad
De binnenstad van Roosendaal telt in 2007 16 vestingen op het gebied van cultuur, sport en recreatie. In de periode 2002-2007 varieert dit aantal van 15 tot en met 18. Het grootste aantal vestigingen is terug te vinden in de groep ‘Overig amusement en kunst’. Dit zijn bijvoorbeeld dansscholen, vestigingen voor kunstzinnige vorming (met uitzondering van dans) en overig amusement. Telde in 2004 de binnenstad nog twee vestigingen met als activiteit ‘Productie van (video)films’, daarna is hiervan geen enkele vestiging meer in de binnenstad. Ook de groep ‘Beoefening van kunst’ kent geen vestigingen meer in de binnenstad. Tabel 7.1 Aantal vestigingen in cultuur, sport en recreatie in de binnenstad 2002
2003
2004
2005
2006
2007
peildatum
1 april
1 april
1 april
1 april
1 april
1 okt
Productie van (video)films
1
1
2
0
0
0
Vertoning van films
1
1
1
1
1
1
Radio en televisie
1
1
1
1
1
1
Beoefening van kunst
2
1
0
1
0
0
Theaters e.d.; dienstverlening t.b.v. kunstbeoefening
1
1
2
2
1
1
Overig amusement en kunst n.e.g.
4
4
4
6
6
7
Culturele uitleencentra en openbare archieven
1
1
1
1
1
1
Kunstgalerieën en -expositieruimten, musea en
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
monumentenzorg Exploitatie van sportaccommodaties Overige recreatie n.e.g.
2
2
2
3
2
2
Totaal
16
15
16
18
15
16 Bron: VR-plus
De cultuur, sport en reactie telt in 2007 202 werkzame personen in de binnenstad (zie tabel 7.2). Dit aantal schommelt in de periode 2002-2007. De werkgelegenheid is het hoogst binnen de volgende drie groepen: 1.
Overig amusement en kunst n.e.g.
2.
Culturele uitleencentra en openbare archieven
3.
Theaters e.d.; dienstverlening t.b.v. kunstbeoefening
30
Tabel 7.2 Aantal werkzame personen in cultuur, sport en recreatie in de binnenstad 2002
2003
2004
2005
2006
2007
peildatum
1 april
1 april
1 april
1 april
1 april
1 okt
Productie van (video)films
1
1
2
0
0
0
Vertoning van films
10
11
13
11
10
10
Radio en televisie
5
2
3
2
2
2
Beoefening van kunst
3
1
0
1
0
0
Theaters e.d.; dienstverlening t.b.v.
41
43
44
44
43
44
Overig amusement en kunst n.e.g.
59
57
70
69
75
68
Culturele uitleencentra en openbare
61
57
54
53
55
52
5
5
5
4
9
9
Exploitatie van sportaccommodaties
4
4
6
7
6
4
Overige recreatie n.e.g.
20
19
18
17
10
10
Totaal
209
200
215
208
210
202
kunstbeoefening
archieven Kunstgalerieën en -expositieruimten, musea en monumentenzorg
Bron: VR-plus
Het gemiddeld aantal werkzame personen per vestiging in de cultuur, sport en recreatie ligt in 2007 op 13. Door de jaren heen fluctueert dit tussen de 12 en 14 werkzame personen per vestiging.
7.2
Culturele instellingen
Het cultuurbureau vervult voor het culturele veld een loket- en netwerkfunctie. Het cultuurbureau Roosendaal heeft dan ook een overzicht van alle culturele instellingen die gevestigd zijn in de binnenstad. In deze paragraaf wordt ingegaan op de meest in het oog springende culturele instellingen. Het volgende overzicht is dan ook zeker niet allesomvattend. In 2006 heeft een aantal ingrijpende veranderingen plaatsgevonden in de culturele infrastructuur. Op de Markt verrees Parrotia waarin een groot aantal culturele instellingen gehuisvest is. De (voormalige) Sint Janskerk kreeg een nieuwe en waardige bestemming als culturele ontmoetingsplaats. Hiervan hebben vooral de podiumkunsten profijt. De binnenstad van Roosendaal kent in 2007 een aantal professionele voorzieningen in de culturele sector, zoals schouwburg De Kring, Bioscoop City, Museum Tongerlohuys en Parrotia Podium. Op theatergebied is er ook het Openluchttheater Vrouwenhof en St. Jan Cultuur. In 2006 is Museum Tongelohuys door ongeveer 9.000 personen bezocht, in 2007 ligt het aantal bezoekers rond de 8.700. Museum Tongelohuys heeft 350 vrienden en werkt samen met regionale en lokale culturele instellingen, andere musea, kunstenaars en het onderwijs. De volgende activiteiten zijn in 2006 door het museum aangeboden: lezingen, stadswandelingen, rondleidingen, activiteiten voor kinderen, lesbrieven, excursies en evenementen. Schouwburg De Kring telde eind 2006 ongeveer 5.400 abonnementhouders. In 2006 hebben circa 63.000 personen een voorstelling bezocht in De Kring. Vrienden van De Kring bestond in 2006 uit ongeveer 2.000 personen. In totaal zijn in 2006 163 voorstellingen gegeven.
31
Het Openluchttheater Vrouwenhof heeft in 2006 ongeveer 2.226 bezoekers aangetrokken. Het aantal bezoekers van het Openluchttheater Vrouwenhof is toegenomen, van 2.226 in 2006 naar 3.214 in 2007. In de St. Jan worden op jaarbasis 40 tot 50 commerciële evenementen georganiseerd, zoals bedrijfsfeesten, congressen en bruiloften. Deze evenementen trekken jaarlijks circa 20.000 gasten. Daarnaast vinden in de St. Jan per jaar 50 tot 55 maatschappelijke en culturele evenementen plaats die bezocht worden door in totaal 3
10.000 tot 12.000 bezoekers.
Onderstaande grafiek toont het aantal bioscoopbezoeken in een gemeente in 2004, 2005 en 2006. De gemeente Roosendaal neemt van de tien benchmarkgemeenten in 2006 een middenpositie in. In 2006 ligt het aantal bioscoopbezoeken in de gemeente Roosendaal op 132.000. Dit is iets hoger dan in de voorgaande twee jaren. Grafiek 7.1 Aantal bioscoopbezoeken (x 1.000)
Helmond
Heerlen Hilversum Purmerend
Alphen aan den Rijn Roosendaal
Gouda Oss Deventer
Lelystad 0
50
100
150 2004
200
2005
250
300
2006 Bron: NVB via VSO
3
De jaarcijfers van St. Jan Cultuur zijn gebaseerd op een combinatie van de gerealiseerde cijfers over 2007 en de geprognosticeerde cijfers over 2008.
32
Onderzoeksverantwoording De Binnenstadsmonitor is opgebouwd uit verschillende bronnen, zoals de jaarlijkse Passantenenquête en de Locatus Retailverkenner. In deze onderzoeksverantwoording wordt per bron ingegaan op de achtergrond. Bewonersenquête Sinds 2001 voert de gemeente Roosendaal tweejaarlijks een schriftelijke enquête uit onder een grote steekproef van alle inwoners van 16 jaar en ouder. In 2007 hebben 3.712 inwoners aan de Bewonersenquête deelgenomen. Vaste onderdelen van deze vragenlijst zijn: leefbaarheid en veiligheid, tevredenheid met voorzieningen (buurt en gemeente) en oordeel over de gemeente (bestuur, informatievoorziening, onderhoud grijs/groen en het stadscentrum). GBA De GBA is de Gemeentelijke Basisadministratie voor persoonsgegevens. De persoonsgegevens van elk lid van de Nederlandse bevolking staan in de GBA, die sinds 1 oktober 1994 bestaat. Binnen het GBA-stelsel worden alle gegevens volledig geautomatiseerd opgeslagen en uitgewisseld. Voordat de GBA bestond, werden ieders persoonsgegevens bijgehouden op persoonskaarten. De gemeente verzamelt, registreert en onderhoudt de persoonsgegevens van de Nederlandse bevolking. In statistische publicaties en onderzoeksrapporten wordt altijd uitgegaan van de stand op 1 januari van het GBA. KMS De gemeente Roosendaal registreert alle klachten die binnenkomen in het klachtenmanagementsysteem. Op basis van dit systeem kunnen klachten worden gecategoriseerd naar bijvoorbeeld wijk of buurt en naar de aard van de melding (bijvoorbeeld meldingen die betrekking hebben op verhardingen of op het openbaar groen). Het KMS wordt sinds 2000 binnen de gemeente Roosendaal gebruikt. In de publicatie hebben de cijfers betrekking op jaren. Koopstromenonderzoek West-Brabant In opdracht van SES West-Brabant en de Kamer van Koophandel is in 2005 het eerste regionale koopstromenonderzoek uitgevoerd. De benodigde data voor het bepalen van de koopstromen en koopmotieven zijn verzameld door middel van het afnemen van telefonische enquêtes onder inwoners van West-Brabant. Om tot voldoende valide uitspreken te komen op gemeenteniveau, is een responsgrootte van minimaal 200 huishoudens aangehouden. Op basis van deze enquêtes zijn de koopstromen in West-Brabant in kaart gebracht. Op dit moment is niet duidelijk wanneer het koopstromenonderzoek wordt herhaald. Locatus Locatus is een database met daarin alle verkooppunten binnen de gemeente Roosendaal. Deze database bevat per verkooppunt de NAW-gegevens, branchering, winkelgebiedtypering, winkelvloeroppervlak en leegstand. Locatus registreert verkooppunten in de brede zin des woords, waarbij gedacht kan worden aan de volgende groepen: dagelijks, mode en luxe, vrije tijd, detailhandel, transport en brandstof, leisure, diensten en leegstand. Locatus hanteert de kwaliteitsnorm dat verkooppunten in de Roosendaalse binnenstad elk jaar worden gecontroleerd. De database van Locatus wordt op continue basis geüpdatet, waardoor de verschijningsdatum van de data variabel is.
33
Locatus voert voor de gemeente Roosendaal ook passantentellingen uit in de binnenstad. Gedurende vier metingen met minimaal 24 telposities op één teldag (gemiddelde zaterdag) worden de karakteristieken van de binnenstad in beeld gebracht. De binnenstad wordt door Locatus jaarlijks geteld. Door gebruik te maken van kassatransactiecijfers (per uur, per filiaal, over een periode van 52 weken) van landelijke retailketens worden de weekgegevens bepaald. Monumenten De gemeente Roosendaal beschikt over een verzameling van omschrijvingen van gemeentelijke monumenten. Deze lijst wordt continu actueel gehouden door de gemeente Roosendaal. Parkeeronderzoek Roosendaal In opdracht van de gemeente Roosendaal heeft Goudappel Coffeng in 2006 een parkeeronderzoek in en rondom het centrumgebied uitgevoerd. Dit objectieve onderzoek levert input voor de binnenstadsnota en de evaluatie van het gemeentelijke verkeer- en vervoerplan. Het parkeeronderzoek is op donderdag 12 oktober en op zaterdag 7 oktober 2006 uitgevoerd. Passanentenquête Sinds oktober 2006 wordt jaarlijks een enquête uitgevoerd door studenten van de NHTV onder ongeveer 315 passanten in de binnenstad. Deze enquête bestaat uit een vaste set met vragen welke te vinden is in de bijlagen. De passanten zijn tussen 9.00 en 16.00 geënquêteerd op maandag, donderdag en zaterdag op verschillende plaatsen in de binnenstad (Oude Markt, Nieuwe Markt, Roselaarplein, Raadhuisstraat). In oktober 2008 vindt de derde passantenquête plaats. Politie Midden- en West-Brabant De Politie Midden- en West-Brabant registreert alle aangiften en meldingen in het bedrijfsprocessensysteem. Na afloop van een jaar worden de cijfers ontrokken uit het bedrijfsprocessensysteem en (via Oostveen Beleidsonderzoek en Advies) beschikbaar gesteld aan de gemeente Roosendaal. De gepubliceerde cijfers hebben telkens betrekking op jaren. VR-plus VR-plus is een database met vestiginggegevens die in opdracht van SES West-Brabant door de gemeente Breda wordt onderhouden en beheerd. In het vestigingenregister worden de resultaten van de werkgelegenheidsenquête vastgelegd. Op basis van deze enquête wordt naast een goed beeld van de werkgelegenheid ook een actueel vestigingenregister verkregen. De database van het vestigingenregister wordt twee keer per jaar ververst, waarbij in oktober de resultaten van de werkgelegenheidsenquête worden toegevoegd. De gemeente Breda enquêteert jaarlijks onder bedrijven en instellingen in West-Brabant naar de omvang en aard van de werkgelegenheid. De enquête begint in oktober met het steekproefsgewijs (telefonisch) benaderen van vestigingen in de grootteklasse van 1 tot en met 9 werkzame personen. Vanaf 1 april wordt onder bedrijven en instellingen met 10 of meer werkzame personen (schriftelijk) geënquêteerd. Na een (telefonische) rappelronde, wordt eind september een respons van ongeveer 95% van de bedrijven en instellingen gerealiseerd. Bedrijven waarvan de werkgelegenheid (zonder nadere toelichting) ten opzichte van het voorgaande jaar met minstens 10 procent en 10 personen is gewijzigd, worden nagebeld. Bedrijven en instellingen die al geruime tijd onbereikbaar zijn en die ook niet meer voorkomen in digitale telefoongidsen, worden uit het register verwijderd. WOZ-bestand Als uitvoerder van de WOZ (Wet waardering onroerende zaken) bepaalt de gemeente de waarde van alle onroerende zaken binnen de eigen gemeentegrenzen. Deze vaststellingen monden uit in het WOZ-bestand. In dit bestand is voor de gemeente Roosendaal per woning onder andere bouwwijze en de eigendomsvorm
34
geregistreerd. Het WOZ-bestand wordt continue door de gemeente onderhouden, maar de gegevens hebben telkens betrekking op 1 januari.
35
