BIJNA ENERGIENEUTRALE GEBOUWEN Welke Europese doelstellingen in Vlaanderen?
Maarten De Groote - Vlaams Energieagentschap Energiedag voor lokale besturen, 19 maart 2013, Gent
Openbare gebouwen en EPB-vereisten
BEPALENDE FACTOREN EPB-VEREISTEN Uitzondering: aandeel HE kantoren & scholen publieke overheden
Aard van de werken (nieuwbouw, herbouw, ontmanteling, gedeeltelijke herbouw…)
Bestemming (wonen, kantoor, school, industrie, andere specifieke bestemmingen)
Datum aanvraag stedenbouwkundige vergunning
www2.vlaanderen.be/economie/energiesparen/epb/doc/aardvanwerkzaamheden.pdf www2.vlaanderen.be/economie/energiesparen/epb/doc/bestemmingen.pdf www2.vlaanderen.be/economie/energiesparen/epb/doc/epbeisentabel2012voormb.pdf
2
Publieke gebouwen en BEN
Europese energieverplichtingen EPBD
HE
EE
Gewestelijke bevoegdheid Kostenoptimaal energieprestatieniveau
BEN
Minimum aandeel HE
Certificering Installateurs HE
Renovatie kostenoptimaal energieprestatieniveau
3
RICHTLIJN HERNIEUWBARE ENERGIE 2009/28/EG
Richtlijn Hernieuwbare Energie
© economie.fgov.be
• Nationaal plan ‘aandeel hernieuwbare energie’
• Minimum aandeel hernieuwbare energie ○ nieuwe gebouwen en bestaande gebouwen die ingrijpend worden gerenoveerd
• Certificering installateurs hernieuwbare energie ○ biomassa, PV, zonthermisch, ondiepe geothermie & warmtepompen
5
VLAAMS ACTIEPLAN HERNIEUWBARE ENERGIE 2020/2050
in ontwikkeling
Actieplan hernieuwbare energie 2020/2050 • Actieplan Vlaamse doelstelling HE 2020 ○ Afh. van lastenverdeling Belgische 13%-doelstelling ○ Actualisatie nationaal actieplan HE
• Visie lange termijn 2030/2050 ○ Streven naar ambitieuze doelstellingen ○ Hernieuwbare energie = gedeelde verantwoordelijkheid
• Belangrijke rol lokale overheden ○ Hernieuwbaar energiepotentieel in kaart brengen ○ Aanduiden mogelijke locaties inplanting windturbines ○ Communicatie lokale bewoners 7
MINIMUM AANDEEL HERNIEUWBARE ENERGIE
Nieuwe regelgeving
Minimum aandeel HE in gebouwen
Residentieel
Kantoor & school
• Zonneboiler (0,02m²/m²) • PV (7kWh/m²) • Biomassa (hoofdverwarming & rendement) • WP (hoofdverwarming & rendement) • Stadsverwarming, -koeling (45%HE) • Participatie (20€/m²)
• 10kWh/m² (combinaties maatregelen residentieel) • Ook mogelijk bij Residentieel > 1 wooneenheid • Grotere ontwerpvrijheid
9
Minimum aandeel HE in gebouwen (2) • Niet voldaan aan eisen minimum aandeel HE
E-peil-eis 10% strenger • Wanneer HE-technologie niet kostenefficiënt bvb extra isolatie, betere luchtdichtheid… • Geen afzonderlijke boeteberekening integratie in E-peil
1 0
Minimum aandeel HE: planning
Januari 2013
Januari 2014
• nieuwe en ingrijpend gerenoveerde kantoren & scholen publieke overheden
• alle nieuwe en ingrijpend gerenoveerde gebouwen
1 1
RICHTLIJN ENERGIEPRESTATIE VAN GEBOUWEN (EPBD) 2010/31/EU
Richtlijn energieprestatie van gebouwen Herziening richtlijn energieprestatie van gebouwen (recast EPBD 2010/31/EU) • EnergiePrestatieCertificaat • Kostenoptimaal energieprestatieniveau • Bijna-energieneutrale (BEN) gebouwen • Streefcijfers voor bestaande gebouwen • … Voornamelijk gewestelijke bevoegdheid
1 3
Kostenoptimaal niveau • minimale energieprestatie-eisen bereiken van de kostenoptimale niveaus • kostenoptimale eisenniveau vastleggen volgens methodologisch kader Europese Commissie DOEL: focus initiële investering kost totale levenscyclus
1 4
Bijna-energieneutrale gebouwen Definitie BEN-gebouw volgens EPBD-recast
1. Lage energievraag van het gebouw 2. Compensatie met hernieuwbare energie
1 5
HERNIEUWBARE ENERGIE PRODUCTIE
Bijna-energieneutrale gebouwen
PLUSENERGIE
BEN-NIVEAU ENERGIENEUTRAAL
ENERGIEVEREISTEN
ENERGIEVRAAG 1 6
Bijna-energieneutrale gebouwen • 2019: alle nieuwe overheidsgebouwen BEN • 2021: alle nieuwe gebouwen BEN • Nationaal plan (2012) ○ definitie door lidstaten te bepalen ○ maatregelen voor toename BEN-gebouwen ○ stimuleren renovatie naar BEN
Transitie naar een samenleving met bijna-energieneutrale gebouwen als norm…
grote maatschappelijke uitdaging !
1 7
VLAAMS ACTIEPLAN BEN-GEBOUWEN
Doelstelling, definitie & actievoorstellen
Doelstellingen • Maatschappelijk draagvlak voor BEN-gebouwen ○ ism stakeholders ○ Voorlopersbeleid voorbeeldrol door overheid
• Nieuwbouw: BEN-gebouwen als haalbare eis • Bestaande gebouwen: minimaliseren discrepantie tussen energieprestatie bestaande en nieuwe gebouwen • Kwalitatieve uitvoering HE & EE-technieken 1 9
Evolutie E-peil woningen
% ingediende EPB-aangiften
Evolutie E-peil eengezinswoningen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2006
BEN? E ≤ E30 E30 < E ≤ E40 E40 < E ≤ E50 E50 < E ≤ E60 E60 < E ≤ E70 E70 < E ≤ E80 E80 < E ≤ E90 E90 < E ≤ E100
2007
2008
2009
2010
E >100
aanvraagjaar vergunning
2 1
Evolutie E-peil kantoren
% van ingediende AG's voor kantoren
100% 90% J.<=20
80%
I.21-30
70%
H.31-40
60%
G.41-50 F.51-60
50%
E.61-70
40%
D.71-80 C.81-90
30%
B.91-100
20% 10%
A.>100
Kantoorgebouwen < E40 niet vanzelfsprekend
0% 2006
2007
2008
2009
aanv raagjaar
2 2
Energieprestatie per provincie 94 92 90 88 86 84
gemiddeld E-peil
82
Antwerpen
80
Limburg
78
Oost-Vlaanderen
76
Vlaams-Brabant
74
West-Vlaanderen alle provincies
72 70 68 66 64 62 60 58 2006
2007
2008
2009
2010
aanvraagjaar aanvraag jaar
Antwerpen
Limburg
OostVlaanderen
VlaamsBrabant
WestVlaanderen
alle provincies
2006
85
85
88
88
92
88
2007
81
79
82
82
83
81
2008
78
76
77
78
80
78
2009
74
72
72
72
76
74
2010
64
60
64
63
67
64
2 3
Knelpunten realisatie BEN
TECHNISCH
ECONOMISCH
KNELPUNTEN
PERSOONSGEBONDEN
BELEIDSGERICHT
2 4
Vijf pijlers - 23 actievoorstellen ENERGIEBELEID INNOVATIE
ACTIEVOORSTELLEN FINANCIERING
COMMUNICATIE
KWALITEITSKADER 2 5
Pijler 1: INNOVATIE • Van demo- naar volumemarkt ○ Doorgedreven energetische renovatie ondersteuning lokale besturen
• Onderzoek & ontwikkeling van innovatieve systemen/technieken • EPB-kader voor erkenning & valorisatie van innovatieve systemen/technieken
2 6
Pijler 2: KWALITEITSKADER • Kennisverhoging in de bouwsector ○ Build Up Skills Belgium: roadmap naar 2020
• Kwaliteitskader ○ Energie-Efficiëntie ◦ na-isolatie, ventilatie, luchtdichtheid...
○ Hernieuwbare Energie ◦ Individuele certificering (EU-richtlijn HE) ◦ Bedrijfslabel Construction Quality - Quest
○ Lokale besturen: integreren in overheidsopdrachten 2 7
Pijler 3: COMMUNICATIE • Branding merk ‘BEN’ • BEN-label voor architecten & aannemers
2 8
Pijler 4: FINANCIERING • Erkenning energieprestatie door banken ○ Energiebeleidsovereenkomst Vlaamse overheid en banken ○ Batibouw 2013 eerste overeenkomsten met banken
• Derdepartijfinanciering & ESCO’s ○ o.a. Eandis en Infrax ondersteuning lokale besturen
2 9
Pijler 5: ENERGIEBELEID • Langetermijnpad energieprestatieregelgeving ○ Kostenoptimaal niveau & minimum aandeel HE ○ Verstrengingspad gebouwen naar 2020 ○ Tweesporenbeleid (verplichtingen vs ondersteuning) • Voorbeeldrol overheidsgebouwen ○ Kennisontwikkeling ○ Voorbeeldbestekken BEN-gebouwen ○ BEN-overheidsgebouwen ◦ Vanaf 2019 verplicht eerder starten! ◦ Renovatieverplichting 3% tot kostenoptimum ◦ Huren BEN-gebouwen
3 0
RICHTLIJN ENERGIE-EFFICIËNTIE
Doelstelling nieuw voorstel richtlijn EE OBJECTIVE OF THE NEW PROPOSAL IS TO CLOSE THE GAP TOWARDS THE EUROPEAN 20% ENERGY SAVING TARGET (slide EC) 1900 Projections from 2007
Primary energy consumption*, Mtoe
1850
1842 Mtoe
Projections from 2009 20% Energy saving objective
1800
business as usual
1750 1700
1678 Mtoe
1650 1600
Status today
GAP
1550 1474 Mtoe
1500 1450 1400 2005 * Gross inland consumption minus non-energy uses
2010
2015
-20% objective
2020 3 2
Richtlijn Energie-Efficiëntie • Renovatieverplichting gebouwen centrale overheden ○ ○ ○ ○
2014 jaarlijks 3% vloeroppervlakte renoveren Renoveren tot kostenoptimale energieprestatie Totale bruikbare vloeroppervlakte > 500m² Uitzonderingen voor beschermde gebouwen
• Energie-efficiënt aankoopbeleid • ESCO’s • Verplichtingen voor energieleveranciers of – distributeurs • Slimme meters • …
3 3
PLANNING INVOERING BEN-VEREISTEN
Planning verstrengingspad naar BEN
2013 2014
• Derde EPB-evaluatie • Vastleggen kostenoptimaal niveau • Bepalen en vastleggen definitie BEN • Verstrengingspad EPB naar 2021 in regelgeving vastleggen • Minimum aandeel HE publieke overheden
• Verstrenging EPB-eisen: E60 voor woon, kantoor- en schoolgebouwen • Minimum aandeel HE
3 5
De uitdaging is groot… voor iedereen
BEN Dank voor uw aandacht - vragen?
www.energiesparen.be -
[email protected] 3 6
