Bijlage 5 Plan Huishoudelijke Hulp Toelage Gooi en Vechtstreek Regio Gooi en Vechtstreek
Ons kenmerk:
15.0001921
Datum:
31-08-2015
Contactpersoon: E-mail:
Hans Uneken
[email protected]
INHOUD 1
Aanleiding .........................................................................................3
2
Analyse ...............................................................................................4 2.1 2.2 2.3 2.4
3
Oplossing ...........................................................................................7 3.1 3.2 3.3 3.4
4
Fasering & planning ............................................................................................................. 11 Oprichting projectgroep HHT ............................................................................................. 11 Draagvlak & interactieve beleidsvorming ........................................................................ 12 Ontwikkeling HHT-portal .................................................................................................... 12 Communicatie richting inwoners ........................................................................................ 12 Evaluatie & verantwoording ............................................................................................... 13
Financiën ......................................................................................... 14 6.1 6.2
7
Toelage onder voorwaarden ................................................................................................. 7 Laagdrempelig met een strak beheer .................................................................................. 8 Realisatie multiplier .............................................................................................................. 10 Duurzame borging ................................................................................................................ 10
Plan van aanpak ............................................................................. 11 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
6
Perspectief van de werknemer .............................................................................................. 4 Perspectief van de inwoner ................................................................................................... 4 Perspectief van de werkgever ............................................................................................... 5 Perspectief van de gemeente ................................................................................................ 5
Inkomsten ............................................................................................................................... 14 Uitgaven ................................................................................................................................. 14
Planning .......................................................................................... 15
Pagina 2 van 15
1
Aanleiding Bezuiniging op publieke voorziening leidt tot werkloosheid Het Rijk bezuinigt 40% op de Wmo voorziening hulp bij het huishouden. De gemeenten Blaricum, Bussum, Eemnes, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren (hierna de gemeenten) geven de hulp bij het huishouden vorm met de individuele voorziening Compensatie Huishoudelijke Taken (CHT). De gemeenten zien dat de bezuiniging op de CHT ertoe heeft geleidt dat laaggeschoold personeel bij thuiszorgorganisaties, op grote schaal ontslag aangezegd is en/of wordt. Juist bij deze groep mensen is het risico groot dat zij duurzaam de bijstand instromen wegens onvoldoende geschikt werkaanbod op de arbeidsmarkt. Kabinet introduceert de Huishoudelijke Hulp Toelage Op 7 juli 2014 hebben minister Asscher en staatssecretaris Van Rijn de Tweede Kamer een brief gestuurd over de stand van zaken op de arbeidsmarkt in de zorg. In deze brief is onder meer de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) aangekondigd. Met de HHT wil het kabinet: 1. de (particuliere) vraag naar huishoudelijke hulp stimuleren; 2. banen behouden voor huishoudelijke hulpen. Samenwerking sociaal domein Gooi en Vechtstreek Binnen de gemeenschappelijke regeling Regio Gooi en Vechtstreek geven de gemeenten invulling aan de uitvoering van individuele voorzieningen in het sociaal domein. Dit geldt met name voor de beleidsvoorbereiding, de inkoop, het contractbeheer en het marktmeesterschap rondom maatwerkvoorzieningen, zoals de hulp in de huishouding, de begeleiding, verschillende vormen van jeugdhulp, de arbeidsontwikkeling voor participatiegerechtigden, etc. Gezamenlijke uitvoering in Gooi en Vechtstreek De gemeenten hebben gezamenlijk een HHT subsidieaanvraag gedaan bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Het ministerie van VWS heeft positief beschikt op deze aanvraag en gezamenlijk ontvangen de gemeenten incidenteel 7,8 miljoen EUR geoormerkte subsidie voor het vormgeven van de HHT. In het portefeuillehoudersoverleg sociaal domein Regio Gooi en Vechtstreek hebben de gemeenten afgesproken om gezamenlijk invulling te geven aan de uitvoering van de HHT. Dit doen de gemeenten vanuit de Regio Gooi en Vechtstreek. Een duurzame oplossing voor inwoners, werknemers en participatiegerechtigden De gemeenten willen met de HHT een duurzame oplossing voor inwoners, werknemers in de thuiszorg en participatiegerechtigden realiseren. Dat wil zeggen dat inwoners ook na de subsidieperiode in staat moeten zijn om particulier passende ondersteuning bij het huishouden te realiseren en dat de banen voor werknemers in de thuiszorg en participatiegerechtigden voor een langere periode gecreëerd worden dan de periode waarvoor HHT beschikbaar wordt gesteld. Tevens willen de gemeenten dat inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt (participatiegerechtigden) ook profiteren van het werkgelegenheidseffect als gevolg van de HHT. Brede betrokkenheid bij totstandkoming De gemeenten hebben voorliggend plan HHT in samenwerking met regionaal gecontracteerde aanbieders Compensatie Huishoudelijke Taken (CHT), de sociale werkvoorziening Tomingroep, aanbieders van schoonmaakdienstverlening, een vertegenwoordiging van inwoners en cliënten, een vertegenwoordiging van de zorginstelingen en een vertegenwoordiging van de vakbonden opgesteld. Dit plan wordt in de volgende hoofdstukken nader toegelicht. Pagina 3 van 15
2
Analyse De gemeenten hebben met een vertegenwoordiging van inwoners en cliënten, aanbieders van CHT en andere betrokken partijen afspraken gemaakt over de wijze waarop de gemeenten omgaan met de 40% Rijksbezuiniging op de hulp bij het huishouden. De verwachting is dat inwoners en gemeenten 40% minder CHT afnemen ten opzichte van 2014. In dit hoofdstuk beschrijven de gemeenten wat bovenstaande ontwikkeling betekent voor: 1. Werknemers 2. Inwoners 3. Werkgevers 4. Gemeenten
2.1
Perspectief van de werknemer Baanonzekerheid, verslechtering van de arbeidsvoorwaarden in de particuliere witte of grijze markt en een slecht arbeidsmarktperspectief. Onzekerheid over inkomsten en/of baanbehoud Voor werknemers die op dit moment bij de gecontracteerde CHT-aanbieders werkzaam zijn, is er grote onzekerheid over het behoud van werk. Velen van hen werken op basis van een flexibel contract en hebben dus onzekerheid over het niveau van hun inkomsten; zij zijn daardoor vaak niet economisch onafhankelijk en moeten soms een beroep doen op een uitkering om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Andere thuiszorgmedewerkers, die op basis van een vast contract met een vast aantal uren werken, hebben onzekerheid over baanbehoud. In de voorafgaande jaren zijn bovendien al veel van deze werknemers ontslagen, omdat CHT-aanbieders hebben geanticipeerd op de bezuinigingen. Verslechtering van arbeidsvoorwaarden Afgelopen jaren zijn hulpen in de huishouding met vaste contracten werkloos geworden of hebben geringe zekerheid op het gebied van inkomsten door flexibele contracten of 0-uren contracten. De exacte omvang van deze groep werknemers is moeilijk te bepalen. Een aantal van deze voormalige thuiszorgmedewerkers werkt nog steeds, maar dan in het grijze circuit voor schoonmaakhulp of in de particuliere schoonmaakhulp als zzp’er. Zichtbaar is dat veel van deze voormalige werknemers te maken hebben gekregen met een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden in de particuliere witte of grijze markt. Beperkte werkgelegenheid met dreiging van langdurige werkloosheid Voor veel werknemers geldt daarbij dat zij tot de doelgroep laagopgeleiden behoren. Voor laagopgeleiden in het algemeen is in de regio Gooi en Vechtstreek, door de aard van de bedrijvigheid (weinig productiebedrijven), relatief weinig werkgelegenheid. Hierdoor hebben laagopgeleiden in de bijstand vaak veel moeite om snel passend werk te vinden, waardoor voor deze groep langdurige werkloosheid dreigt.
2.2
Perspectief van de inwoner Voor onze inwoners ontbreekt het aan een goed alternatief van betaalbare, passende en verantwoorde particuliere ondersteuning bij het huishouden. Gemeenten sturen aan op eigen kracht Voor inwoners die een beroep doen op CHT bestaat vanaf 1 januari 2015 de mogelijkheid dat de beschikking voor CHT niet wordt verlengd of in omvang afneemt. In het onderzoek kijken de gemeenten naar de mogelijkheden van gebruikelijke zorg, mantelzorg en/of voorliggende particuliere en publieke voorzieningen. Uitgangspunt is dat gemeenten inwoners aansporen om zoveel als mogelijk zelf in oplossingen voor ondersteuning in het huishouden te voorzien. Voor Pagina 4 van 15
inwoners is het op dit moment lastig om zelf betaalbare, passende en verantwoorde particuliere ondersteuning te vinden. Grijze / zwarte markt geen volwaardig alternatief Inwoners hebben moeite passende oplossingen te vinden in het grijze/zwarte schoonmaakcircuit. Daarbij willen inwoners dat de betrokken werknemer ook een fatsoenlijk dienstverband heeft en willen inwoners niet de verantwoordelijkheid dragen voor het juridisch werkgeverschap. Ook is het particuliere aanbod aan ondersteuning op dit moment beperkt en/of slecht vindbaar. Daarnaast is er vaak geen rek meer in het informele circuit (mantelzorgers en vrijwilligers) om vraag aan ondersteuning op te lossen. Mantelzorgers dreigen hierdoor overbelast te raken. Drempels bij het vinden van particuliere oplossingen Ook inwoners die geen beroep doen op de gemeente voor hun woon- en/of zorgvragen, willen deze vragen graag zelf oplossen. Een voorbeeld hiervan zijn mantelzorgers die door hun mantelzorgtaken vaak te druk zijn om aan het oplossen van hun eigen woon- en/of zorgvragen toe te komen. Of bewoners van een complex waar een Vereniging van Eigenaren de ‘facilitaire zaken’ inkoopt. Of drukke tweeverdieners, die hun woon- en/of zorgvragen moeten oplossen, maar hier door tijdsdruk niet aan toekomen. 2.3
Perspectief van de werkgever Onzekerheid van CHT opbrengsten noodzaken werkgevers tot het voeren van een flexibele bedrijfsvoering met baanonzekerheid voor het personeel. Snelle veranderingen dwingen tot flexibele bedrijfsvoering De CHT werkgevers geven aan in de bedrijfsvoering te hebben geanticipeerd op een bezuiniging van 40% ten opzichte van 2014. De werkgevers hebben hun personeelsbestand omgevormd naar een bestand met een relatief grote flexibele schil. Zo kunnen zij flexibel inspelen op de schommelingen in de CHT vraag. Werkgevers hebben hun vaste dienstverbanden waar mogelijk geflexibiliseerd of omgevormd tot 0-uren contracten. Particuliere markt is grijs/zwart of op basis van zzp’ers georganiseerd De particuliere markt voor hulp in de huishouding is op dit moment grijs/zwart en/of bestaat uit aanbod van dienstverlening grotendeels op basis van zzp-constructies. Inwoners kiezen op dit moment vooral voor goedkope particuliere dienstverlening, waarbij de rol van de werkgever beperkt / niet aanwezig is. CHT-werkgevers variëren in hun bedrijfsstrategie Voor een aantal CHT-werkgevers is uitbreiden naar particuliere huishoudelijke hulp niet interessant, omdat zij zich ook in de toekomst willen concentreren op de publieke markt voor hulp in de huishouding. Hun toegevoegde waarde ligt juist bij de publieke dienstverlening, veelal verbonden met andere thuiszorgactiviteiten, zoals verzorging, verpleging, begeleiding, etc.. Andere werkgevers geven aan wel interesse te hebben in uitbreiding van de dienstverlening op het gebied van particuliere schoonmaakhulp. Dit betreft vooral bedrijven uit de schoonmaakbranche, maar ook enkele CHT-werkgevers.
2.4
Perspectief van de gemeente Toename werkloosheid door bezuinigingen in de zorg en gebrek aan werkgelegenheid voor lager opgeleiden. Werkloosheid en verborgen armoede onder inwoners De gemeenten worden, door de bezuinigingen in de zorg, niet alleen op het gebied van CHT, geconfronteerd met relatief veel laagopgeleiden die (langdurig) werkloos worden en waarvan in elk Pagina 5 van 15
geval een deel een beroep doet op een uitkering in het kader van de Participatiewet. Veel van deze inwoners leven hierdoor op- of net onder de armoedegrens (o.m. door schulden). Veel van deze armoede is ‘verborgen armoede’; betrokken inwoners komen pas weer in beeld bij de gemeenten als bijvoorbeeld de schuldenproblematiek al zeer ernstig is. Ook betreft deze ontwikkeling niet uitkeringsgerechtigden (NUG-gers) die door het ontbreken van inkomen uit arbeid geen economische zelfstandigheid opbouwen. Een aantal van de uitkeringsgerechtigden in het kader van de Participatiewet heeft een achtergrond in de VVT. Deze mensen zijn de afgelopen jaren ontslagen doordat CHT-aanbieders anticipeerden op de bezuinigingen in de Wmo. Gebrek aan volwaardige alternatieven om zelfredzaamheid van inwoners aan te spreken Wegens gebrek aan voorliggende alternatieven die passend zijn, doen ook inwoners die in staat zijn om de hulp in de huishouding zelf te financieren of te organiseren een beroep op de gemeente. Het is juist in de samenleving waar de zelfredzaamheid van inwoners onvoldoende wordt ondersteund. Gemeenten hebben behoefte aan een volwaardige particuliere markt voor huishoudelijke hulp zodat zij hun inwoners hier ook naar door kunnen verwijzen.
Pagina 6 van 15
3
Oplossing Gemeenten willen met de HHT duurzaam (voor de langere termijn) stimuleren dat er een particuliere markt voor huishoudelijke hulp komt, waardoor er duurzaam werkgelegenheid ontstaat voor (voormalige) thuiszorgmedewerkers. Neveneffect van het plan is dat er een betaalbaar, passend en verantwoord particulier alternatief komt voor hulp in de huishouding, zodat inwoners zelf in staat zijn ondersteuning bij hun huishouding te regelen. Daarom verstrekken de gemeenten aan alle inwoners die daar een beroep op willen doen een toelage voor huishoudelijke hulp, zonder signalering. Inwoners die op grond van het maatwerkgesprek in aanmerking komen voor de Wmo-voorziening Compensatie Huishoudelijke Taken, ontvangen deze voorziening op grond van hun reële zorgvraag nog steeds vanuit de gemeente. Er is derhalve nooit sprake van de inzet van HHT als vervanging voor de noodzakelijke CHT.
3.1
Toelage onder voorwaarden Alle inwoners uit de gemeenten kunnen via het digitaal leefplein aanspraak maken op een lager uurtarief voor particuliere schoonmaakhulp, wanneer zij zich aanmelden voor de HHT. Om dit lagere uurtarief aan te kunnen bieden, ontvangen tot de HHT-portal van het digitaal leefplein toegelaten aanbieders van de 1 2 Regio Gooi en Vechtstreek een toelage van XX EUR voor elk aan de inwoner gedeclareerd uur geleverde particuliere dienstverlening in en om het huis. Voorwaarden De Regio Gooi en Vechtstreek verstrekt namens de gemeenten de HHT onder de volgende voorwaarden: 1. De Regio Gooi en Vechtstreek wijst HHT uitsluitend toe voor huishoudelijke hulp geleverd aan inwoners van 18 jaar en ouder, woonachtig in één van de gemeenten. Er kan maximaal één aanvraag per huishouden worden ingediend. De Regio Gooi en Vechtstreek hanteert geen aanvullende toegangscriteria voor inwoners. De gemeenten willen de HHT voor een brede groep inwoners beschikbaar maken, aangezien zij op die manier op een zo groot mogelijke schaal nieuwe werkgelegenheid kunnen stimuleren. Daarnaast kunnen zij op deze wijze voor iedereen de kans bieden op het zelf oplossen van ondersteuningsvragen in en om het huis. 2. De gemeenten in de Regio Gooi en Vechtstreek wijzen HHT uitsluitend toe aan tot de HHT-portal van het digitaal leefplein toegelaten aanbieders aanbieder van particuliere huishoudelijke hulp. Voor een toelating dienen aanbieders te voldoen aan de volgende voorwaarden: a. de salariëring en arbeidsvoorwaarden van het uitvoerend personeel voldoen aan de cao verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT). Voor deze CAO wordt gekozen, omdat de te realiseren nieuwe werkgelegenheid voornamelijk ten goede komt aan medewerkers die voorheen ook binnen de kader van deze CAO werkten. De gemeenten stellen geen eisen ten aanzien van de inschaling van deze medewerkers, aangezien zij geen opdrachtgever zijn bij de gerealiseerde dienstverlening en de inschaling derhalve een aangelegenheid is tussen werkgever en werknemer; b. de huishoudelijke hulp wordt uitgevoerd door een werknemer met één van de volgende kenmerken: de werknemer is in de periode 2008 tot heden aantoonbaar werkzaam geweest in de thuiszorg en/of zorg in Gooi en Vechtstreek (hierbij kunt u onder meer denken aan oud CHTwerknemers, werknemers uit de langdurige verzorging en/of verpleging of werknemers uit de intramurale zorg); Dit betekent niet dat de betrokken werknemer al vanaf 2008 in de
1
Namens de gemeenten. Er is sprake van een afbouw van het tarief gedurende de looptijd van het project HHT, om op deze wijze de inwoner geleidelijk te laten wennen aan een hoger uurtarief voor particuliere dienstverlening in en om het huis. Op deze wijze wordt de kans vergroot dat de met dit project gerealiseerde werkgelegenheid ook na afloop van de toelage blijft bestaan. 2
Pagina 7 van 15
thuiszorg en/of zorg in Gooi en Vechtstreek werkzaam moet zijn. Het kan ook gaan om werknemers die pas later in de thuiszorg en/of zorg in Gooi en Vechtstreek zijn gaan werken. Ook is het toegestaan dat aanbieders hun medewerkers die door bezuinigingen in de Wmovoorziening CHT een ‘kleiner contract’ (minder uren per week) hebben gekregen, de werkzaamheden in het kader van HHT laten verrichten. de werknemer is een participatiegerechtigde en als zodanig geregistreerd in één van de gemeenten. 3. De Regio Gooi en Vechtstreek laat alle aanbieders die aan de voorwaarden onder lid 2 voldoen toe tot de HHT-portal van het digitaal leefplein. Dit betekent dat het zowel kan gaan om aanbieders die al gecontracteerd waren door de gemeenten voor 1 januari 2015 als voor nieuwe aanbieders. 4. De dienstverlening betreft huishoudelijke hulp, zonder signalering. Er is een maximaal budget á 7.809.464 EUR voor HHT beschikbaar voor twee jaar. Inwoners kunnen zich melden voor de huishoudelijke hulp van de geselecteerde aanbieders die gebruik mogen maken van HHT zolang dit budget nog niet uitgekeerd is. Hierbij geldt het adagium ‘Wie het eerst komt wie het eerst maalt’. Zodra het budget volledig is uitgekeerd, vervalt de mogelijkheid om dienstverlening aan te bieden met gebruikmaking van de toeslag. Indien in het betreffende jaar het bedrag echter niet volledig wordt besteed, kan het resterende budget ingezet worden voor het daaropvolgende jaar. Dit laatste geldt ook voor de periode na 2016. 5. Een huishouden kan aanspraak maken op maximaal 4 uur HHT per week. Inwoners vermelden bij hun aanvraag wat de verwachting is ten aanzien van het aantal ingezette uren HHT per week. Zij kunnen hierbij kiezen tussen 2, 3, of 4 uur per week. Er wordt gekozen voor een maximum van 4 uur per week, omdat dit – bij grote belangstelling – leidt tot een eerlijke verdeling van de toelage. Ook kan door een indicatie van het aantal uren per week door de regio een betere inschatting worden gemaakt van het verloop van de uitnutting van het beschikbare budget. Het contractbeheer van de Regio Gooi en Vechtstreek ziet toe op het handhaven van bovenstaande voorwaarden. Indien aanbieders zich niet aan de voorwaarden houden, worden zij door de Regio van de HHT-portal uitgesloten. Hoogte van de toelage De toelage bedraagt voor het eerste jaar 10 EUR per uur geleverde huishoudelijke hulp en voor het tweede jaar 7,50 EUR per uur geleverde huishoudelijke hulp. Indien het plan na jaar 2 wordt voortgezet, wordt op grond van de dan geldende marktsituatie bekeken welke toelage tot een marktconform tarief leidt. Tarief huishoudelijke hulp De aanbieders bepalen zelf het tarief voor de huishoudelijke hulp. Op de HHT-portal is voor de inwoner bij elke aanbieder aanbieder het tarief exclusief de HHT en het tarief inclusief de HHT zichtbaar. De tarieven kunnen per aanbieder aanbieder verschillen. 3.2
Laagdrempelig met een strak beheer Het contractbeheer van de Regio Gooi en Vechtstreek ziet erop toe dat alle deelnemende aanbieders aan de voorwaarden voldoen en dat aanbieders een waarheidsgetrouwe urenverantwoording aanleveren. Inwoners Wanneer inwoners zich aanmelden en gebruik willen maken van de HHT, kunnen inwoners via de HHT inwonerportal in het digitaal leefplein een aanvraag indienen voor de huishoudelijke hulp (zonder signalering) en de HHT. Voor deze aanmelding is een DigiD nodig. De Regio Gooi en Vechtstreek toetst via de portal de in paragraaf 4.1 onder 1 gestelde voorwaarden. Pagina 8 van 15
Aanbieders Alle aanbieders die voldoen aan de in paragraaf 4.2 gestelde voorwaarden kunnen gebruik maken van de HHT. De Regio brengt het plan HHT actief onder de aandacht van aanbieders en zal het openbaar publiceren, zodat alle marktpartijen de mogelijkheid hebben zich in te schrijven op de HHT-portal. De selectie van aanbieders vindt plaats via het contractbeheer van de Regio. Wanneer aanbieders zich aanmelden en gebruik willen maken van de HHT, kunnen aanbieders via het contractbeheer van de Regio Gooi en Vechtstreek een aanvraag indienen voor toelating tot de HHT aanbiederportal. De Regio toetst hiervoor de in paragraaf 4.1 onder 2 en onder 3 gestelde voorwaarden. Aanbieders moeten hiertoe zelf aangeven of zij deze groep werknemers vinden uit het midden van (voormalige) (thuis-)zorgmedewerkers of uit de doelgroep van de Participatiewet. Het kan ook gaan om werknemers die bij de aanbieder in dienst blijven maar voor wie het contract in aantal uren is afgenomen door de bezuinigingen op de Wmo-voorziening CHT. In januari 2016 start de uitvoering van de HHT met de aanbieders die op dat moment een toelating tot de HHT-portal hebben. Gedurende de looptijd van HHT is het altijd mogelijk dat nieuwe aanbieders toetreden. Voor hen gelden dan dezelfde selectiecriteria. Indien onvoldoende aanbieders aangeven via HHT particuliere dienstverlening te willen gaan aanbieden, moet de projectgroep nagaan wat de reden hiervan is. Op dat moment bekijkt de Regio in hoeverre bijstelling van het plan nodig is. In de HHT-portal kan de aanbieder zijn dienstverlening en zijn tarief publiceren. Contractbeheer De Regio Gooi en Vechtstreek beheert de HHT via de HHT-portal in het Digitaal Leefplein (DLP). De Regio Gooi en Vechtstreek zorgt dat inwoners en aanbieders binnen het digitaal leefplein een eigen portal krijgen waar zij met elkaar en met de Regio kunnen communiceren. Via de separate HHT module binnen het digitaal leefplein voert de Regio het budgetbeheer (op de toelage) namens de gemeenten uit. Geld- en factuurstromen Uitgangspunt voor de inrichting van het facturatieproces is dat de inwoner geen hinder ondervindt van de verrekening van de HHT met het particuliere tarief voor huishoudelijke hulp, zonder signalering. De aanbieder factureert richting de inwoner het tarief minus de HHT. De aanbieder is zelf verantwoordelijk voor deze facturatie. De aanbieder kan hiervoor gebruik maken van de HHT-portal in het digitaal leefplein. Het is ook toegestaan de facturatie zelf te verzorgen (bijvoorbeeld per post of via een eigen portal). De Regio draagt geen verantwoordelijkheid voor de inning van het tarief minus de HHT. De aanbieder factureert richting de Regio de HHT per uur geleverde dienstverlening. De facturatie vindt plaats via de HHT-portal in het digitaal leefplein. Deze aanbieder ontvangt op basis van urenverantwoording achteraf de HHT. Deze urenverantwoording vindt plaats via een kopie van de factuur die de aanbieder aan de inwoner heeft gestuurd voor de dienstverlening. Op basis van deze kopie betaalt de regio per uur dienstverlening HHT uit. De Regio maakt nadere afspraken met de toegelaten aanbieders over de informatie die aanbieders moeten overleggen in het kader van de facturatie van de HHT en over de wijze van aanlevering in het digitaal leefplein. De inwoner heeft op deze wijze niet te maken met twee betalingsstromen. Hierdoor wordt een eventuele drempel om gebruik te maken van HHT bij de inwoner weggenomen.
Pagina 9 van 15
Kassiersfunctie De Regio beheert het budget namens de gemeenten en vervult de kassiersfunctie voor de HHT. Dit betekent dat de gemeenten de Regio mandateren om deze kassiersfunctie uit te voeren en dat de in paragraaf 6.1 genoemde bedragen bij aanvang van de looptijd van het plan HHT door de gemeenten aan de Regio beschikbaar gesteld worden. De besluitvorming om dit te realiseren zal in de maanden november tot en met december moeten plaatsvinden. 3.3
Realisatie multiplier De gemeenten willen het budget effectief inzetten om werkgelegenheid te realiseren voor dienstverlening in en om het huis. Hiertoe willen zij een voldoende multiplier realiseren. Voor de benadering van deze multiplier wordt hieronder met en fictieve toelage van 7,50 EUR per gerealiseerd 3 uur HHT gerekend . De HHT voor de gemeenten in de Regio Gooi en Vechtstreek bedraagt per jaar 3.929.732 EUR. Hier kan in totaal ongeveer 450.000 uur per jaar aan ondersteuning worden geboden. Dat leidt bij bijvoorbeeld een uurtarief van 20 EUR (op basis van de cao VVT netto tarief, incl. 6% btw) en een bijdrage voor de inwoner van 12, 50 EUR tot een multiplier effect van 450.000 x 7,50 = 3.375.000 EUR (= ongeveer 85%) per jaar. Genoemde bedragen voor het uurtarief zijn indicatief en afhankelijk van de inschaling die de aanbieder voor de medewerkers hanteert. Aangezien dit een aangelegenheid is tussen werkgever en werknemer, zijn in dit plan geen bepalingen ten aanzien van de inschaling opgenomen. Het totaal aantal uren dat bekostigd kan worden, is uitgaande van 45 werkweken x 38 uur, goed voor ca. 260 FTE (fulltime). Het aantal medewerkers voor wie de werkgelegenheid kan worden behouden is groter. Als we uitgaan van een gemiddelde parttime baan in de huishoudelijke hulp en aanverwante dienstverlening van 50%, dan betekent dat ca. 520 banen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het niet uit te sluiten is dat dit aantal banen niet gerealiseerd kan worden binnen de relatief korte periode van 2 jaar. Het gaat immers om een nieuwe markt die ontwikkeld moet worden; waar inwoners geleidelijk mee bekend raken en waarvan de omvang op dit moment lastig in te schatten is. Voor het realiseren van een parttime baan van 19 uur (50%) binnen deze dienstverlening, zijn meerdere inwoners nodig die de dienstverlening in en om het huis inkopen. Inwoners kunnen er voor kiezen om 2, 3 of (max.) 4 uur HHT dienstverlening per week af te nemen. Dit betekent dat voor deze 19 uur mogelijk zelfs 9 verschillende inwoners dienstverlening inkopen en dat deze uren ook zodanig ingepland kunnen worden dat het voor de betrokken werknemers leidt tot een werkweek die in te passen is in de agenda’s. Het aantal inwoners dat dienstverlening inkoopt om 520 banen van 50% te realiseren, zou hiermee op ca. 4200 uitkomen.
3.4
Duurzame borging De gemeenten hebben als doel om met de HHT duurzaam kwalitatieve werkgelegenheid te realiseren in dienstverlening in- en om het huis. Voor aanbieders is het van belang dat zij voldoen aan de doelstellingen op het gebied van de Participatiewet. De HHT-portal is hierbij slechts een middel; aanbieders moeten zelf aangeven hoe zij deze doelstellingen gaan realiseren. Een aantal aanbieders heeft de suggestie gedaan van de oprichting van een dienstenbedrijf (mede) om deze doelstelling te gaan realiseren. Dit idee moet door gemeenten en aanbieders gezamenlijk worden onderzocht, waarbij de initiërende rol bij de aanbieders ligt. De oplossing voor de duurzame borging hoeft nog niet bij de start van het plan HHT gerealiseerd te zijn, maar de beschikbaarheid van HHT biedt juist mogelijkheden om gedurende de looptijd van HHT mogelijke oplossingen via een pilot te toetsen.
3
In de praktijk wordt de toelage gedurende de looptijd van het project afgebouwd. 7,50 EUR per uur geleverde dienstverlening is hierbij de laagste toelage, die gehanteerd wordt in jaar 2. Pagina 10 van 15
4
Plan van aanpak De regiogemeenten willen de HHT per 1 januari 2016 voor alle inwoners in Gooi en Vechtstreek toegankelijk maken. Hiervoor dienen de volgende stappen te worden genomen.
4.1
Fasering & planning De Regio hanteert onderstaande planning / fasering bij de ontwikkeling en uitvoering van het HHTplan. Fase Fase 1 Ontwikkeling
Fase 2 Besluitvorming
Fase 3 Voorbereiden Implementatie
Fase 4 Implementatie Fase 5 Evaluatie & eventueel bijstelling
4.2
Activiteit Afstemming met: 1. Werkgroep CHT (inwoners & cliënten) 2. Werkgroep vakbonden 3. Aanbieders CHT 4. Aanbieders private hulp in de huishouding 5. Sociale werkvoorziening 6. Gemeenten Besluitvorming: 1. Directieoverleg sociaal domein 2. Portefeuillehoudersoverleg sociaal domein 3. informatieverstrekking Wmo-raden 4. Eventueel advisering vanuit ministerie van VWS 5. Besluitvorming colleges 1. Ontwikkeling HHT-portal in digitaal leefplein 2. Opzetten en uitvoeren communicatiecampagne 3. Inrichten en uitvoeren contractbeheer 4. Inrichten en uitvoeren kassiersfunctie 4 Uitvoeren van de HHT Uitvoeren van tussentijdse evaluaties
Startdatum Maart 2015
Einddatum September 2015
September
december 2015
oktober – decembe r2015
1 januari 2016
1 januari 2016 december 2016
31 december 2017 december 2017
Oprichting projectgroep HHT Voor de implementatie van het plan HHT wordt een projectgroep HHT opgericht, bestaande uit: 1. een adviseur per uitvoeringsorganisatie van de gemeenten; 2. indien noodzakelijk (incidenteel) een consulent/teamleider vanuit de uitvoeringsorganisatie met kennis van de Participatiewet; 3. een contractbeheerder; 4. vertegenwoordigers van tenminste 3 aanbieders van huishoudelijke hulp; 5. een projectleider vanuit de Regio. Deze projectgroep richt zich op de werkzaamheden die verricht moeten worden in de ontwikkeling van de HHT en de werkwijze en gedurende de uitvoering van het plan HHT. Na de implementatie zijn de leden van de projectgroep nog incidenteel beschikbaar voor de evaluatie van het plan. De junior
4
Indien op 31 december 2017 de HHT gelden van de deelnemende gemeenten nog niet zijn uitgeput, zal het project worden voortgezet. Er zal dan opnieuw worden bepaald welke hoogte van de toelage wordt gehanteerd. Pagina 11 van 15
contractbeheerder zal beschikbaar blijven, ook tijdens de uitrol van het plan, vanwege de controle op de voorwaarde waaraan aanbieders moeten voldoen en de betalingen aan de aanbieders. 4.3
Draagvlak & interactieve beleidsvorming Vanwege de complexiteit betrekt de Regio zowel in de ontwikkel- als in de implementatiefase de volgende partijen bij de totstandkoming en uitvoering van het plan HHT: 1. het ministerie van VWS; 2. door de regio Gooi en Vechtstreek gecontracteerde CHT-aanbieders; 3. aanbieders van particuliere huishoudelijke hulp; 4. sociale werkvoorziening Tomingroep; 5. consulenten vanuit de uitvoeringsorganisaties; 6. vertegenwoordigers van inwoners; onder meer de cliëntenraden Sociale Zaken en de Wmo raden; 7. gemeenteraden; 8. vakbonden.
4.4
Ontwikkeling HHT-portal Voor de realisatie van het plan realiseert de Regio de HHT-portal in het digitaal leefplein. Hier kan de inwoner uit de gemeenten zich aanmelden en de gewenste dienstverlening inkopen. Vanuit het portal worden in ieder geval de volgende zaken geregeld: 1. dat inwoners zich kunnen aanmelden om gebruik te maken van HHT; 2. dat deze inwoners na aanmelding kunnen aangeven welke dienstverlening zij op welk tijdstip willen inkopen; 3. dat nieuwe aanbieders van huishoudelijke hulp zich kunnen aanmelden en na een selectie door contractbeheer toegelaten worden tot de portal. D 4. dat aanbieders op basis van het (digitaal) overleggen de factuur aan inwoners op maandelijkse basis de toelage (HHT) die hen toekomt uitbetaald krijgen vanuit de regio; 5. dat er een match gemaakt wordt tussen de vraag van de inwoner en het aanbod van de aanbieders, waarbij de inwoner de dienstverlening van de aanbieder van zijn/ haar voorkeur geleverd krijgt; 6. dat de aanbieder facturen aan de inwoner kan sturen voor de dienstverlening; 7. dat op basis van deze facturen een periodiek overzicht van de gerealiseerde uren HHT gemaakt kan worden; 8. dat aan de Regio de mogelijkheid geboden wordt om op basis van steekproeven de doel- en rechtmatigheid van de inzet van HHT te controleren; 9. dat de Regio op basis van de facturen de HHT naar rato van het aantal geleverde uren kan betalen aan de aanbieder; 10. dat de Regio een signaal krijgt op het moment dat 80 % van het voor dat jaar beschikbaar gestelde bedrag voor HHT besteed is en op basis van dit signaal stappen kan nemen richting de uitvoeringsorganisaties en de deelnemende aanbieders om overschrijding van het jaarbudget te voorkomen. Hierbij wordt naar het beschikbare budget gekeken als ware het een regionaal budget en wordt niet gekeken naar de lokaal maximaal beschikbare budgetten. Indien lokaal het maximaal beschikbare budget bereikt is, maar er nog voldoende budget in de regio beschikbaar is, kunnen inwoners van de betreffende gemeenten dan nog steeds aanvragen doen. Deze werkwijze sluit het beste aan bij het doel van het plan HHT : realiseren van duurzame werkgelegenheid op een zo groot mogelijke schaal. Het digitaal leefplein is op dit moment al operationeel en functioneert voor de maatwerkvoorzieningen in het sociaal domein (o.a. toewijzing, facturatie en verantwoording). De Regio ontwikkelt de HHT-portal binnen het digitaal leefplein. Deze ontwikkeling brengt incidenteel kosten met zich mee die gedekt worden vanuit het budget voor het uitvoeringsprogramma.
4.5
Communicatie richting inwoners De gemeenten willen met de HHT een nieuwe markt ontwikkelen; de markt voor private en maatschappelijk verantwoorde huishoudelijke hulp. Aangezien inwoners onbekend zijn met het Pagina 12 van 15
gegeven dat de HHT ingezet gaat worden om inwoners de mogelijkheid te bieden een passend alternatief voor ondersteuning bij het huishouden te vinden tegen een betaalbaar tarief, moet dit duidelijk richting inwoners gecommuniceerd worden. Bij de start van HHT is hier een duidelijke rol voor de Regio weggelegd: de Regio zorgt in samenwerking met de toegelaten aanbieders voor een communicatietraject bij de lancering van de HHT-portal richting alle inwoners van de gemeenten. In dit communicatietraject wordt aan inwoners duidelijk gemaakt: 1. dat HHT ingezet wordt om de inwoners van de gemeenten een alternatief voor ondersteuning bij het huishouden te bieden; 2. dat inwoners zich hiertoe eenmalig dienen aan te melden bij de portal; 3. dat de dienstverlening door de toelage aan aanbieders beschikbaar is voor een marktconform uurtarief. De rol van de gemeenten richt zich op het informeren van de inwoners over de mogelijkheid van HHT. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren in de gesprekken bij de toegang, of via lokale en regionale media en via de gemeentelijke websites. Daarnaast moet ook naar een aantal andere partijen duidelijk gecommuniceerd worden wat van hen verwacht wordt in het kader van HHT. Het gaat om de volgende partijen : 1. Aanbieders van HHT: aan aanbieders moet gecommuniceerd worden wat hun mogelijkheden zijn om deel te nemen als aanbieder van HHT, wat de voorwaarden voor deelname zijn en op welke wijze zij zich hiertoe dienen aan te melden. 2. Inwoners in de regio Gooi en Vechtstreek: aangezien het voor alle (volwassen) inwoners woonachtig in de regio mogelijk is om van HHT gebruik te maken en veel van deze inwoners niet automatisch allen contact hebben met de gemeentelijke uitvoeringsorganisaties, is het van belang dat breed gecommuniceerd wordt wat HHT voor inwoners kan bieden. 3. Uitvoeringsorganisaties (met name consulenten werk en inkomen) en medewerkers van het UWV: aan hen moet actief worden gewezen op de mogelijkheid om uitkeringsgerechtigden met (bij voorkeur) een achtergrond in huishoudelijke hulp in te laten stromen in vacatures die ontstaan in het kader van HHT. 4.6
Evaluatie & verantwoording De Regio rapporteert aan de gemeenten via de rapportagemodule gemeenten in het digitaal leefplein. De gemeenten kunnen in de rapportagemodule op elk moment de HHT monitoren. Een jaar na de start van het plan HHT evalueert de Regio de stand van zaken met betrekking tot de inzet van HHT. Hierbij wordt samen met de betrokken partner bekeken of er bijstelling in de uitvoering noodzakelijk is. Deze evaluatie vindt ook plaats na 2 jaar HHT. In beginsel is het budget beschikbaar voor 2 jaar. Indien er op 1 januari 2018 echter nog budget beschikbaar is, zal dit budget voor de periode na 31 december 2017 beschikbaar blijven voor de continuering van het plan volgens bovenstaande opzet. In dat geval wordt de jaarlijkse verantwoording aan de gemeenteraden voortgezet.
Pagina 13 van 15
6
Financiën Zoals in de inleiding aangegeven hebben gemeenten een gezamenlijk plan/aanvraag ingediend. Omdat de verantwoording over de inzet van de HHT in de gemeenten plaatsvindt, wordt onderstaand per gemeente het aangevraagd budget weergegeven. In dit plan wordt uitgegaan van een aanvraag over twee jaar, met de mogelijkheid dat de daadwerkelijke inzet van het budget een langere periode dan twee jaar beslaat. In het onderstaande overzicht wordt tussen twee haakjes geduid wat per gemeente het budget, resp. het jaarlijks aangevraagd bedrag is.
6.1
Inkomsten Op basis van een verdeling op basis van inwonertal is voor de gemeenten het volgende bedrag beschikbaar. Gemeente Blaricum Bussum Eemnes Hilversum Huizen Laren Muiden Naarden Weesp Wijdemeren
Budget jaar 1
Totaal
Budget jaar 2 116.814 554.947 98.675 1.495.781 625.641 134.882 80.076 225.904 284.693 312.318 3.929.732
Budget totaal 116.814 554.947 98.675 1.495.781 625.641 134.882 80.076 225.904 284.693 312.318 3.929.732
233.628 1.109.984 197.350 2.991.563 1.251.282 269.764 160.153 451.808 569.386 624.636 7.859.464
De subsidie voor HHT wordt via een decentralisatie-uitkering in het Gemeentefonds verstrekt aan de gemeenten. De gemeenteraden bestemmen de decentralisatie-uitkering aan het plan HHT. Indien deze bestemming niet aan het beoogde doel wordt gegeven, zal het ministerie van VWS de middelen terugvorderen (zie subsidiebeschikking ministerie van VWS). De subsidie is in de beschikking van het ministerie van VWS geoormerkt en mag alleen besteed worden aan de uitvoering van het plan HHT. Projectkosten worden daarom uit andere inkomstenbronnen van de Regio gedekt. 6.2
Uitgaven De subsidie HHT is geoormerkt. Daarnaast maakt de Regio kosten voor de ontwikkeling van de HHTportal, marketingkosten en contractbeheerskosten. Deze kosten worden gedekt uit de middelen die beschikbaar zijn voor het uitvoeringsprogramma sociaal domein Regio Gooi en Vechtstreek. Onderdeel HHT Ontwikkeling & uitvoering HHt-portal Ontwikkeling & uitvoering kassiersfunctie Ontwikkeling & uitvoering contractbeheer Totaal
Uitgaven jaar 1
Uitgaven jaar 2
Uitgaven totaal
3.929.732 10.000
3.929.732
7.859.464 10.000
5.000
5.000
10.000
10.000
10.000
20.000
3.954.732
3.944.732
7.899.464
Pagina 14 van 15
7
Planning De volgende planning wordt voor de besluitvorming rondom het plan HHT en de daaropvolgende implementatie gehanteerd : 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Het plan wordt aangeboden aan het ministerie van VWS (juli/ augustus 2015) (Desgevraagd) lokale informatie aan gemeenteraden (september 2015) Raadsbesluitvorming bestemming HHT middelen aan plan HHT (oktober / november 2015) Besluitvorming AB Regio HHT (november / december 2015) Communicatie richting inwoners en aanbieders ( november/december) 2015 Implementatie (na vaststelling door de raden / AB Regio, verwachting 1 januari 2016)
Pagina 15 van 15
