Bijlage 3 Catalogus AMK-terreinen gemeente Utrechtse Heuvelrug

Bijlage 3 Catalogus AMK-terreinen gemeente Utrechtse Heuvelrug

Uitgebreide Rapportage Monumenten Monumentnr: CMA-nr: Status: Toponiem: Plaats: Gemeente: Provincie: Coördinaten: Terreinbeheerder: Rijksmonumentennr: Gemeentenr: Datum aanwijzing:

74 Oppervlakte: 1.018 m2 39E - 001 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Amerongsche Bosch; Bergweg; De Keienberg Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 160700 / 446990 Particulier 45455 Kadasterregistratienr: 1 Kadasterdeel_nr: 22-11-1966

Complexen Complextype

Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Betreft een grafheuvel uit het Neolithicum en/of de Bronstijd, gelegen in zand op een dekzandrug op de uiterste stuwwal van de Utrechtse heuvelrug. De grafheuvel heeft een diameter van 16 meter en een hoogte van 1,5 meter De heuvel vormt een ensemble met naastgelegen karrensporen. Bij inspecties in 1966 en 1968 werden verstoringen geconstateerd in de vorm van ondiepe ingravingen, konijnepijpen, een afgeplatte top en een door een forse den beschadigd centrum. Door gedeeltelijke afgraving van de top was een ringwal ontstaan. In 1988 werd de grafheuvel geconsolideerd o.l.v. Noordam. 1988: Proefsleuven ivm consolidatie, ROB. CAA 39EN-75. In het kader van het AMR-project is de heuvel op 2 maart 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier.

Documentatie Type: Beheerder: Toelichting:

Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topografische kaart 1:25.000 met terreinaanduiding

Type: Beheerder: Toelichting:

Brief Onbekend corr. ivm TRAP met eigenaren De Hazenberg 1986 t/m 1988


Memo Onbekend dd 27.4.1987, 11.6.1987, 24.3.1980 (met schetsje)


Verslag Onbekend consolidatierapport + tekening (2X) dd 14.4.1988


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnrs KB935-17 en -18 en KB2578-15


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2436-10, -11, KB3172-7, KB3352-1 t/m -10

1 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Type: Beheerder: Toelichting:

Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3344-20 t/m -25, KB3344-22 en KB3352-9

Literatuur Klok, R.H.J. 1988 Wandelen langs grafheuvels over de Utrechtse Heuvelrug, in: Archeologische monumenten in Nederland 11

2 van 155


76 Oppervlakte: 713 m2 39E - 002 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Veenseweg Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 162202 / 445996 Staatsbosbeheer 45456 Kadasterregistratienr: 2 Kadasterdeel_nr: 22-11-1966


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving CAA 39EN-107. Deze heuvel behoort bij een groep van twee, de andere is geregistreerd onder 39E-088. 11-02-1987 is een grafheuvelbord geplaatst. Het betreft een terrein waarin een grafheuvel met als datering Neolithicum en/of Bronstijd. De grafheuvel bevindt zich op de zuidrand van de Utrechtse Heuvelrug. De bodemgesteldheid betreft zand en de geomorfologie btreft een stuwwal. De heuvel is zichtbaar in het landschap. Diameter ca. 17, hoogte ca. 1 meter. Geconsolideerd. Veldkartering: In 1997 is de grafheuvel opgemerkt en door middel van boring beoordeeld, waarbij crematie- en aanrdewerkresten in de grafheuvel werden aangeboord. Visuele inspecties: 1966: ROB, P.C. Houttuin 1967: ROB 1980: ROB, R.H.J. Klok 1997: AMW 1998: AMW 2000: AMW In het kader van het AMR-project is het monument op 10 maart 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Kwido




Memo Onbekend dd 24.3.1980 met situatieschets


Verslag Onbekend consolidatierapport dd 29.6.1987

3 van 155


Brief Onbekend met situatieschets dd 21.8.1967


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnrs KB670-1 en KB880-18 en kl negnr KB2436-8


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3170-33, -34 en KB3180-13, -14

Literatuur Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Klok, R.H.J. 1988 Wandelen langs grafheuvels over de Utrechtse Heuvelrug, in: Archeologische monumenten in Nederland 11 Datema, R.R. 2006 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer Regio West, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

4 van 155


79 Oppervlakte: 13.111 m2 39B - 001 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Ledijk ; De Natewisch Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155292 / 443409 Diverse eigenaren 45457 Kadasterregistratienr: 3 Kadasterdeel_nr: 22-11-1966


Begindatering

Einddatering

Havezathe/ridderhofstad

Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin de overblijfselen van het versterkte huis Natewisch met als datering 13de eeuw. Het monument bevindt zich in het stroomgebied van de Neder Rijn. De geomorfologie betreft een kom en de bodemgesteldheid is bruine zware klei. Omgrachte woontoren met voorterrein, waarop een bouwhuis stond. De toren is 14,74 meter hoog en heeft een muurdikte van 1,3 meter. De oorspronkelijke woontoren is grotendeels intact. Het gebruikte baksteenformaat meet 29 x 14 x 7 cm. De eerste vermelding in de historische bronnen stamt uit 1270. Waarschijnlijk bestond de toren toen al. In de loop van de tijd zijn op het omgrachte terrein enkele gebouwen neergezet. Tussen 1721 en 1730 vond echter een ingrijpender verbouwing plaats. Daarna bestaat het hoofdterrein uit de donjon, een traptoren, een drieledige woonvleugel en een koetshuis rond een binnenplaats. In deze verbouwing is ook het bouwhuis naar het noorden verplaatst, tot buiten de gracht. Aan het einde van de 19de eeuw zijn deze 18de (en 19de) eeuwse onderdelen verwijderd. In 1937/38 is de donjon gerestaureerd. Natewisch is aangelegd in een komgebied. Natewisch is als volgt door de RDMZ beschermd: MRS-nr. 7761, Lekdijk 21: Toren Natewisch. Alleenstaande middeleeuwse toren met latere kruiskozijnen. Visuele inspecties: 1964: PPD Utrecht, F.A. Groen 1969: ROB, R.H.J. Klok 1979: ROB, R.H.J. Klok 1985: Aerophoto Eelde In 2004 zijn twee boringen geplaatst om de dikte van de bouwvoor en de diepteligging van archeologische sporen te bepalen. In beide boringen is een rulle bovenlaag van tussen de 0,10 en 0,20m zichtbaar. De archeologische sporen worden vrijwel direct onder het maaiveld aangetroffen. In het kader van het AMR-project is het monument op 2 maart 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: Ongeveer halverwege tussen de kastelen Duurstede en Amerongen, binnendijks aan de Rijn. Etymologie: Over de etymologie van de naam Natewisch zijn verschillende meningen. Er zijn twee plausibele verklaringen. Mogelijk komt Natewisch van `Nabij Wijk', dus nabij Wijk bij Duurstede. De andere mogelijkheid is dat Natewisch betrekking heeft op de natte weiden in de omgeving.

5 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Typologie: woontorens; Op de vroegste afbeelding van Natewisch, een tekening van Roelant Roghman uit 1646/47, is een woontoren op een omgracht terrein te zien. Toestand: intact; De middeleeuwse woontoren is nog intact. Bouwgeschiedenis: Het is niet bekend wie kasteel Natewisch gebouwd heeft. Vermoedelijk werd het gebouwd rond 1270, in overeenstemming met de gegevens uit het bouwhistorisch onderzoek. Waarschijnlijk was zijn oudste vorm een woontoren op een omgracht terrein. Dit is te zien op een tekening van Serrurier naar Roelant Roghman uit 1732. Op de tekening is ook een extra gebouwencomplex ten noorden van de toren te zien, dat op basis van de trapgevels in de 16de eeuw gedateerd kan worden. Ook was er een poortgebouw op een gemetselde stenen brug over de gracht. De woontoren was drie verdiepingen hoog en had een leistenen schilddak. Aan de noordzijde was een aanbouw van ca. 4 meter hoog, die vermoedelijk diende als portiek of trappenhuis. Tussen 1721 en 1730 heeft Gerard Godart Taets van Amerongen Natewisch ingrijpend verbouwd. Zoals te zien is op een tekening van Jan de Beijer uit 1744, had de toren aan de noordzijde nu een volledige traptoren. Bovendien was er een drieledige woonvleugel aangebouwd. In de 19de eeuw is Natewisch eerst wit en vervolgens geel gepleisterd naar de mode van die tijd. Tussen 1871 en 1873 zijn alle 18de en 19de-eeuwse delen van Natewisch weer gesloopt. Alleen de toren bleef staan. Deze is in 1937-38 grondig gerestaureerd en is nog steeds intact.




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kadasterkaart (3X)


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek +kaart, Klok 07.07.1981, mbt onderh. grachten en walcon


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 4 stuks van Klok 1981 mbt onderh. grachten en walconstr


Foto Bemmel, van luchtfoto kl negnr 13X332-2


Foto Bemmel, van kopie contact luchtfoto negnrs K13X332-1 en K13X332-2


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Van Es 14.07.1981 aan Klok


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Klok 23.10.1969, survey


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Stichting Kastelen Documentatie 05.08.1981


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek fotocopie 2 prenten (zie lit. Herson) uit 1732

6 van 155


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw repro rivierenkaart van ca 1850


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB634-14 prent


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnrs KB568-16 en KB568-17


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2312-1 t/m -5 opn. Klok 1979

Literatuur OLDE MEIERINK, B., G.VAN BAAREN (E.A.) [RED.] 1995 , in: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht WITTERD VAN HOOGLAND 1912 , in: Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtse ridderhofsteden en heerlijkheden BARDET 1975 , in: Kastelenboek provincie Utrecht (p.178-180) CRAANDIJK 0 --, in: -- (p.280) ITERSON, W. VAN., 1962 De tinsheerlijkheid Natewisch onder Amerongen, in: Jaarboekje Oud-Utrecht (p.105-117) Luttervelt, R. van 1949 De Stichtsche Lustwarande, in: Heemschut 62 TAETS VAN AMERONGEN, J. 1995 Natewisch (p. 330-335)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. - 1908 Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst:, in: De nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst I:de prov. Utrecht Kurpershoek, E. en E. Kurpershoek 1996 Amerongen: geschiedenis en architectuur, in: Monumenten-inventarisatie Provincie Utrecht 16 Tromp, H. 1971 , in: Kastelen langs de wetering II: vijf ridderhofsteden van Utrechts Overkwartier Sloet, J.J.S. et al. , in: Register op de leenaktenboeken van het vorstendom Gelre en het graafschap Zutphen. Het Kwartier van Nijmegen, Arnhem 1924 Ebbenhorst Tengbergen, E.J. van 1958 Nederlandse kastelen en Landhuizen XXXVIII, De toren van Natewisch bij Amerongen, in: Cobouw Ebbenhorst Tengbergen, E.J. van 1964 Langs de wetering XLV en XLVI , in: Cobouw

7 van 155


81 Oppervlakte: 11.233 m2 39E - 033 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Lievendaal Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 160234 / 445436 Particulier 45458 Kadasterregistratienr: 4 Kadasterdeel_nr: 22-11-1966


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin de overblijfselen van het versterkte huis Lievendaal met als datering 15e eeuw. Het monument bevindt zich op de overgang van de stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug naar de uiterwaarden van de Rijn. De bodemgestelheid betreft zand en klei. De archeologische sporen bevinden zich direct onder het maaiveld. Het complex bestond uit voor- en hoofdterrein. Deze aanleg is nog bewaard gebleven. Onder de oppervlakte bevinden zich nog resten. Over het huis zelf is weinig bekend. De eerste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1419. Tussen 1597 en ca. 1620 is Lievendaal tot ruine vervallen. 1971: Opmeting en boringen, A.W.N. 1980: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 131-2.

Visuele inspecties: 1964: PPD Utrecht, F.A. Groen, ROB, J.D.M. Bardet 1964: ROB, R.H.J. Klok 1969: ROB, R.H.J. Klok 1971: ROB, R.H.J. Klok 1979: ROB, R.H.J. Klok In 2004 is met een sonde de diepteligging van de archeologische resten bepaald. Naar aanleiding van het veldbezoek dat plaats vond op 3 februari 2004 in het kader van het AMR-project heeft de AMC besloten de omvang van het monument terug te brengen tot de huidige vorm. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: Huis Lievendaal was gelegen ten zuiden van Amerongen, ten oosten van kasteel Amerongen in de uiterwaarden van de Nederrijn. Etymologie: De naam Lievendaal hangt mogelijk samen met de omstandigheid dat het huis gebouwd is in een lieflijk dal. Typologie: zaaltorens; Op basis van tekeningen is vast te stellen dat Lievendaal waarschijnlijk een zaaltoren is geweest. Toestand: muurresten ondergronds, terrein met grachtenrestant, terrein met reliëf; Kasteel Lievendaal is boven de grond niet meer zichtbaar. In het landschap is nog een heuvel in een verlande gracht te zien. Vermoedelijk bevinden zich in deze heuvel nog resten

8 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten van de fundamenten van Lievendaal. Bouwgeschiedenis: Het is niet duidelijk hoe Lievendaal eruit heeft gezien. De eerste afbeelding staat op een kaart uit 1597, maar is niet erg duidelijk. Daarop is een huis te zien omgeven door bomen, en vermoedelijk niet meer dan twee verdiepingen hoog. In de vroege 17e eeuw lijkt Lievendaal al niet meer bewoond te zijn. Op een lijst van ridderwoningen wordt het namelijk beschreven als `destrueert'. De volgende afbeelding van Lievendaal stamt uit 1646/47 en is getekend door Roelant Roghman. Hierop is ook alleen maar de ruïne te zien. Het kasteel lijkt uit twee bouwdelen te hebben bestaan, gebouwd binnen een gracht en een omwalling. Er was aan de noordzijde een verhoogde voorburcht met een gebouw erop. Eind 17e eeuw heeft Godard Adriaan van Reede nog een poging tot herbouw gedaan, maar het is niet duidelijk of het hier ging om herbouw van het kasteel zelf of van de bijgebouwen. Van na 1691 zijn er geen afbeeldingen van Lievendaal meer bekend. Ook op kaarten zijn geen aanwijzingen voor het bestaan van een gebouw op Lievendaal terug te vinden.




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kopie kadasterkaart


Brief Onbekend dd 29.6.1979 aan SBB betreft aankoop


Memo Onbekend dd 23.10.1969


Verslag Onbekend dd 22.7.1971 beschrijving situatie


Tekening Onbekend dd 22.7.1971 diverse situatieschetsen


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kad. situatie 1965, 1810


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw repro 38, nr 69, negnrs KB568-10 t/m -13


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2312-6, -7


Foto Bemmel, van kopie luchtfoto negnrs K13X331-1 en -2



Literatuur MULLER FZN, S. 1914 , in: Schetsen uit de middeleeuwen, Nieuwe bundel. ITERSON, W. VAN 1932 , in: De historische ontwikkeling van de rechten op de grond in de provincie Utrecht, p. 111 ENGELEN VAN, E. 1923 , in: Aloude adelijke stamhuizen en ridderhofsteden in Utrecht WITTERT VAN HOOGLAND, E.B.F.F. 1912 , in: Bijdrage tot de Utrechtsche Ridderhofsteden en Heerlijkheden

9 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Luttervelt, R. van 1949 De Stichtsche Lustwarande, in: Heemschut 62 KNUIJT, M. 1995 Lievendaal (p. 281-282)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. BARDET, J.D.M. 1975 Lievendaal (p. 141-142)., in: Kastelenboek Provincie Utrecht. Kurpershoek, E. en E. Kurpershoek 1996 Amerongen: geschiedenis en architectuur, in: Monumenten-inventarisatie Provincie Utrecht 16 Kort, J.C. 2001 Repertorium op de lenen van Gaasbeek: de hofsteden Abcoude (1270-1664), Wijk (1355-1664), Woudenberg (1368-1648) en het leenhof van Simon en Hendrik v, in: Historische reeks Kromme-Rijngebied 6

10 van 155


370 Oppervlakte: 2.677 m2 32D - 005 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Vossebos; Amersfoortseweg; Beatrixlaan Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 152252 / 450743 Particulier 45568 Kadasterregistratienr: 1 Kadasterdeel_nr: 24-10-1966


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving CAA 32DZ-2 Betreft een grafheuvel uit het Neolithicum en/of de Bronstijd, gelegen in zand op een stuwwal in een dekzandvlakte. De grafeuvel heeft een diameter van 15 meter en een hoogte van 1,7 meter. Uit deze heuvel zijn drie potten met crematieresten afkomstig. Daarnaast zijn er enkele fragmenten klokbekeraardewerk aangetroffen, en een schedel van een paard. (1928) De heuvel is begroeid met loof- en naaldbomen. Het oostelijke talud is iets verlaagd. 1928: Opgraving, Bellen. 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 145-3. In het kader van het AMR-project is het monument op 19 april 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier.


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topografische kaart 1:25 000 met terreinaanduiding


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1979 situatieschetsje van Klok


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Verslag Excursie 1958 o.l.v. Prof. Glasbergen


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek herkomst kaart onbekend


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Kadasterkaart met aanduiding grafheuvel


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw., 1964, nr. kb558-34. zw., 1968 nr.964-19

11 van 155


371 Oppervlakte: 5.958 m2 32D - 034 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Mollebos Driebergen-Rijsenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150663 / 452916 Diverse eigenaren 45504 Kadasterregistratienr: 1 Kadasterdeel_nr: 24-10-1966


Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum laat Neolithicum laat Neolithicum laat

IJzertijd IJzertijd IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin drie grafheuvels uit het Neolithicum en/of de Bronstijd, gelegen in zand op een stuwwal. 1: 150.660/452.910. Diameter 18,5, hoogte 1,8 meter. De heuvel is (gedeeltelijk) uit plaggen opgebouwd. De noordelijke helft van deze heuvel is door een pad grotendeels verdwenen. Het westelijk talud is zeer onregelmatig door een aantal depressies en steilrandjes. Bij een inspectie in 1964 werd een kuil in het centrum geconstateerd van 1,5 x 1,5 x 0,3 meter. 2: 150.710/452.900. Diameter 15, hoogte 1,4 meter. In het centrum van deze heuvel bevindt zich een ingraving met een omvang van 1 x 0,5 x 0,2 meter. Deze kuil is mogelijk nog dieper geweest. In het talud van de heuvel bevindt zich een aantal dierenholen. Vanwege de stort van de kuil, de dierenholen en door diverse depressies vertoont het heuveloppervlak een zeer onregelmatig reliëf. 3: 150.740/452.900. Diameter 16, hoogte 1 meter. In het centrum van deze heuvel bevindt zich een forse kuil met een omvang van 2 x 0,8 x 0,9 m. De uitgeworpen grond ligt grotendeels aan de noordzijde van de ingraving. In het talud van de heuvel bevinden zich diverse dierenholen. Vanwege de stort van de kuil en de dierlijke ingravingen vertoont het heuveloppervlak een onregelmatig reliëf. 1964: Proefsleuven in alle drie de heuvels. Dit terrein is hernummerd. De verschillende heuvels hadden voorheen de volgende nummers: 033/1: 003, 033/2: 004/1, 033/3: 004/2. 1: CAA 32DZ-33, 2: 32DZ-34, 3: 32DZ-35. In het kader van het AMR-project is het terrein op 10 mei 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot het huidige ensemble.


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topografische kaart 1:25 000 met aanduiding terrein


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek tekeningen van kadasterkaarten sit.1968


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1968 tek. v. kaart 1968

12 van 155


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1968 aantekeningen en situatieschetsje


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,1989 neg.nr.964-2/3/4/7

13 van 155


372 Oppervlakte: 53.168 m2 32C - 006 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Langbroekerdijk; Rijsenburgh Rijsenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 145756 / 450566 Diverse eigenaren 45505 Kadasterregistratienr: 2 Kadasterdeel_nr: 24-10-1966

Onderzoek:

Onderzoeksnr 605, Archeologisch: geofysisch onderzoek, gereedgemeld op 30-11-2001


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Betreft een kasteelterrein uit de Late Middeleeuwen-Nieuwe Tijd gelegen in zand, veen en klei in een tegenwoordig (bebouwd) erf en weiland. Het monument ligt in het overgangsgebied tussen de invloedssfeer van het Kromme Rijn-systeem en de hogere pleistocene zandgronden ten noordoosten hiervan. De aanleg van kasteel Rijsenburg, met omgrachting, is nog te herkennen. Een deel van de grachten is intact. Op het voorterrein staat een boerderij en er staat een in 1985 gerestaureerd poortgebouw. Over het hoofdgebouw is weinig bekend. Waarschijnlijk was het een woontoren die in de 17de eeuw was uitgegroeid tot een U-vormig gebouw. Het huis dateert waarschijnlijk uit de 13de eeuw. Rond 1800 werd het gesloopt. Mogelijk is het terrein in het verleden als vuilstort gebruikt. Diverse al dan niet geoorloofde ingrepen hebben de resten van de hoofdburcht aangetast. Op het terrein werden enkele aardewerkscherfjes en stukjes vensterglas geborgen. Rijsenburg is als volgt door de RDMZ beschermd: MRS-nr. 14109, Langbroekerdijk 4: Poortgebouw (1635). Het RAAP had in 2002 al een boor- en weerstandsonderzoek uitgevoerd. In het kader van het AMR-project zijn in september 2003 boringen uitgevoerd. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Voorstel tot verkleining monument werd gedaan, maar niet akkoord want onderbouwing en methode waren onvoldoende om tuinaanleg te bepalen.




Onbekend Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1964 Deel registratieformulier onroerend arch. monument


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1994 Klok over gesprek met eigenaar n.a.v. overtreding


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1979 situatieschetsje Rijsenburg

14 van 155


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kadasterminuutkaart 1:2 500


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 2 tek. van kadasterkaart 1797 1:2 500


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek tek. van kadasterkaart 1863


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek pentekening van 't huis Rijsenburg in 1647, R.A.U. 1804


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek tek. van uitvergroot deel kaart 1797


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,1964, negnr.kb562-7a


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,5 pentek. nr635-28, 718-61/1, I8, 718-63/1,


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl,1979, kb2377-20/21/22/23


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek oude topografische kaart 1:25 000 met terreinaanduiding


Foto Particulier kl.,1985 nr. 13x335-2, 1995 nr.21x192-1


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek dd. 9-10-1996. A. v Rooijen, n.a.v. melding werkz.

Literatuur HARTEN, J.D.H. 1992 Landhuizen en Buitenplaatsen., in: In: De tuin van Utrecht. Geschiedenis en waarden landinrichtingsgebied Groenraven-Oost. O.r.v. J.D.H. Harten, J. Renes etc. (p. 43-68). BULLINGA, N. EN J. KAMPHUIS 1995 Rijsenburg (p. 396-399)., in: B. OLde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. BARDET, J.D.M. 1975 Rijsenburg (p. 242-245)., in: Kastelenboek Provincie Utrecht. Kempen, P.A.M.M. van 2002 Kasteel Rijsenburg, gemeente Driebergen-Rijsenburg; een archeologisch weerstands- en booronderzoek, in: RAAP-rapport (Regionaal Archeologisch Archiverings Project, Amsterdam) 770

15 van 155


842 Oppervlakte: 1.991 m2 39B - 083 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Maarsbergseweg; Heulweg Breedeveen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 157155 / 448665 Stichting het Utrechts landschap 45577 Kadasterregistratienr: 1 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965


Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum laat Neolithicum laat

IJzertijd IJzertijd

Beschrijving Dit terrein is hernummerd, 83/1 was voorheen CMA-nummer 8, 83/2 was voorheen 39B-55 en -84. Betreft een terrein waarin twee grafheuvels uit het Neolithicum en/of de Bronstijd, gelegen in zand op dekzand, direct naast een stuwwal. 1: CAA 39BN-34 (157.170/448.660): diameter 15 m, hoogte 1,5 m, geconsolideerd. 2: CAA 39BN-35 (157.220/448.670): diameter 17 m, hoogte 1,6/1,7 m, geconsolideerd. 1986: Proefsleuven, ROB, ivm consolidatie. In 1986 werd een informatiebord geplaatst. Op 15 januari 2004 werd de westelijke heuvel (nummer 1) nader onderzocht wegens twijfels over haar karakter. Geconcludeerd werd dat het inderdaad om een oudtijds opgeworpen (graf)heuvel gaat. (AMR/ROB; Jager en de Haan). Op enige afstand ten oosten van de heuvels werden nog enkele karrensporen aangetroffen. In het kader van het AMR-project is het terrein op 3 februari 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Het beschermde terrein had oorspronkelijk een veel te grote omvang, deze is teruggebracht tot de huidige vorm.


Onbekend Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Voorstel tot wijzigen omgrenzing Beschermd Monument


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1:25 000. Topkaart met aanduiding terrein.


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Verslag + tekeningen consolidaties in 1986


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zww negnrs 918-1A en -2A, KB 3257-1A en -4A

16 van 155


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs H 6117-1, -3, -5 t/m -7, KB 2312-24


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek KB 2976-12, KB 3609-13, -14 en -16, KB 3170-14 t/m -16


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB 3146-6 t/m -9, -12 t/m -17


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek dd 26-10-1967 RKlok, situatieschets


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1:5000. Beheerskaart "Breeveen", SUL


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zww negnrs 918-1A, KB 3257-2A en -3A


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs H6117-9, -10, -12, -13, KB 2312-23


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB 2976-11, KB 3146-4, -5, -10, -11


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB 3170-17 t/m -21.

Literatuur Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Datema, R.R. 2007 Inspectierapporten van het onderzoek naar monumenten in het Utrechts landschap in 2006, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

17 van 155


843 Oppervlakte: 5.160 m2 39B - 026 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Achterweg Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158597 / 446288 Diverse eigenaren 45578 Kadasterregistratienr: 2 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965

Onderzoek:

Onderzoeksnr 16625, Archeologisch: proefputten/proefsleuven, gereedgemeld op 23-02-2004


Begindatering

Einddatering

Onbekend Nederzetting, onbepaald

Neolithicum Middeleeuwen vroeg


Beschrijving Betreft een terrein waarin bewoningssporen uit de Merovingische tijd (6e-7e eeuw), gelegen in zand op de flank van een glaciale afzetting. Mogelijk bevinden zich hier ook sporen uit het Neolithicum: bij een ontzanding in de jaren 1920 zouden vondsten uit deze periode zijn gedaan (klokbekers). AAO, ROB, 1992: nauwelijks grondsporen gevonden. De bewoning is waarschijnlijk slechts incidenteel en van beperkte omvang geweest; vermoedelijk betreft het een enkele boerderij. Het is niet ondenkbaar dat het aangrenzende bosperceel nog verdere sporen bevat. Ook buiten de noordwestzijde van het monument kunnen de sporen zich voortzetten. In het kader van het AMR-project zijn tussen 18 en 23 februari 2004 proefsleuven op het terrein gegraven. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van de resultaten heeft de AMC besloten de wettelijke bescherming van het monument te verkleinen tot de huidige omvang. Onderzoeksmeldingsnummer 5938 heeft bevestigd dat de sporen doorlopen. Mogelijk is daar ook een waterput aangetroffen. (cthan, 19-11-2008)


Digitaal meetwerk Onbekend ROB meetwerknr. 1992-017




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok aan Van Tent en vv dd 15.07.1982


Verslag Onbekend excursieverslag van J.A. Bakker

18 van 155


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Tent, vergunning dd 09.01.1986


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek aan Versteegh


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kadasterkaart


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnr KB3015-8 t/m -10

Literatuur REUSINK, H.J. 1963 'Een veluwse klokbeker uit Leersum' (87-92), in: Westerheem 12 TENT, W.J. VAN 1993 Leersum 1 (p.170)., in: Jaarverslag van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1992 Bakker, J.A. 1958 , in: Excursie naar Leersum en omgeving op Zondag 19 Januari 1958

19 van 155


844 Oppervlakte: 4.698 m2 39B - 009 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Zuilensteinsche Bosch Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159114 / 447644 Staatsbosbeheer 45579 Kadasterregistratienr: 3 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965


Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, Grafheuvel, Grafheuvel, Grafheuvel, Grafheuvel, Grafheuvel, Grafheuvel,

Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum

Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum Neolithicum

onbepaald onbepaald onbepaald onbepaald onbepaald onbepaald onbepaald

laat laat laat laat laat laat laat

laat laat laat laat laat laat laat

Beschrijving Het betreft een terrein waarin zich 9 grafheuvels uit het Neolithicum en/of de Bronstijd bevinden. Zes grafheuvels zijn in een terrein beschermd onder dit CMA-nummer 39B-009. Zie voor de losse grafheuvels (met 10 meterzones) CMA39B-010 en -011. 39B-011 wordt doorsneden door een bundel karrensporen met een noordost-zuidwest oriëntatie. De bodem bestaat uit zand en het monument is gelegen op een stuwwal op de zuidflank van de Utrechtse Heuvelrug. 1: CAA 39BN-105: 159.100/447.630. Diameter 14 meter, hoogte 1,2 meter. 2: CAA 39BN-106: 159.120/447.630. Diameter ca. 12,5 meter, hoogte 1,15 meter. 3: CAA 39BN-107: 159.130/447.640. Diameter 13,5 meter, hoogte 1,4 meter. 4: CAA 39BN-108: 159.140/447.620. Diameter 12 meter, hoogte 1,2 meter. 5: CAA 39BN-103: 159.120/447.650. Diameter 12 meter, hoogte 0,75 meter. 6: CAA 39BN-50 : 159.100/447.640. Diameter ca. 13 meter, hoogte 1 meter. 7: 159.120/447.850. Onzeker. Het is niet geheel uitgesloten dat het hier een restant van een grafheuvel betreft, maar het ziet er eerder naar uit dat het om natuurlijk reliëf gaat. Er zijn gutsboringen in de verhoging gezet, voor zover de bodem dit toeliet gezien de compacte massa stenen in de ondergrond. In de boringen bevonden zich geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van een grafheuvel. Omstreeks 1923 heeft een opgraving op het terrein plaatsgevonden (Schoemaker en de Bois). In een heuvel werden scherven van Drakenstein-aardewerk en crematieresten aan het licht gebracht. Begin jaren 1930 werd in het midden van een dezer grafheuvels door amateurs een diepe kuil gegraven, waarbij niets opmerkelijks werd aangetroffen. In 1963 en 1964 werden de heuvels geïnspecteerd. Alle heuvels van 39B-009 vertoonden ingravingen; de andere heuvels werden gaaf bevonden. Heuvels 1-6 zijn in 1982 geconsolideerd. Voorafgaand aan de consolidatie werden door Noordam verschillende aantastingen gesignaleerd. Heuvel 1 bevatte een schotelvormige top door oudtijds plaggensteken; heuvel 2 bevatte noordelijk van het centrum een vrij diepe ingraving en in WO-richting een 1,5 meter brede ingezakte sleuf; heuvel 3 bevatte noordoostelijk van het centrum een flinke, vrij diepe ingraving en in zuidelijke richting een 2 meter brede depressie in het heuvellichaam; heuvel 4 bevatte in het centrum een ondiepe kuil met verlaagde sleuf in NW-richting; heuvel 5 bevatte oostelijk van het centrum een diepe, vrij grote ingraving en

20 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten vanuit het midden in noordoostelijke richting een smalle sleuf. De westelijke kwadranten van deze heuvel waren sterk verlaagd. Van heuvel 6 was circa 70% verdwenen aan de westzijde. Door 39B-010 liep een NO-ZW georiënteerde, ca 1.5 meter brede ingezakte baan over de heuvel. Bij deze heuvels is een grafheuvelbord geplaatst; het monument is opgenomen in een wandelroute. In 2004 werden alle heuvels (behalve nr. 7) nog vrij bevonden van bomen. Heuvel 2 was wel beschadigd als gevolg van windworp. 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 136-8 t/m -13 1982: Proefsleuven in 9/4 en /5 ivm consolidatie, ROB 1982: Uit 9/1 t/m /6 werden door W. Groenman-Van Waateringe pollenmonsters genomen. Bij de uitwerking van de pollenanalyse is gebleken dat de grafheuvels vermoedelijk zijn aangelegd op een voor het weiden van vee gebruikt stuk verlaten akkerland op een open plek in het bos. 1986: Binnen terrein 39B-011 werd een drietal heuvels (159.420/447.240; 159.380/447.300; 159.360/447;330) middels proefsleuven onderzocht en naar aanleiding daarvan als natuurlijk reliëf gekenschets. In het kader van het AMR-project is het terrein op 10 maart en op 7 oktober 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de voorheen op omvangrijke percelen gebaseerde omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek diverse brieven periode 1982-1990 mbt restauratie


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek diverse memo's periode 1983, Van Es, Klok, Reusink


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek excursieverslag 19.01.1958 + Reusink dec 1981




Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnrs KB2774-17 -18 en KB2773-19 t/m 21 + 1x kl zn


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB880-13 (1967) kl H4569-12 (1982


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 9.1: kl negnr H4877-2 en KB2710-16 t/m -18 KB2709-10


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs H4877-8 en KB2709-20 t/m -26


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek restauratieverslagen grafheuvels 9.1 t/m 9.6


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 9.2: zw KB880-12 (1967) kl H5471-1 en -2 (1982)

21 van 155


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 9.2: kl negnrs KB2709-11 en -12 KB2710-22 t/m 24


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek diverse foto's grafheuvels 9.4 t/m 9.7


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 9.3 kl negnr. KB2709-1 t/m -3 en -13 t/m -15


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 9.3 kl negnr H4877-4 en H4571-4 en -5

Literatuur REUSINK, H.J. 1988 , in: Leersum, grafheuvels op de Zuilensteinsche Kop (= Archeologische Monumentenin Nederland, 11) Reusink, H.J. 1983 Een groep van zes grafheuvels uit de midden-Bronstijd in het Zuylensteinse bos te Leersum (U), in: Westerheem 32 Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Bakker, J.A. 1958 , in: Excursie naar Leersum en omgeving op Zondag 19 Januari 1958 Klok, R.H.J. 1983 Aantekeningen bij de consolidatie van de grafheuvels op de Zuylesteinse Kop bij Leersum, in: Westerheem 32 Meijerink, E.J. 1990 , in: Een palynologisch onderzoek van gerestaureerde grafheuvels op de Utrechtse Heuvelrug en in het Gooi Noordam, J.W. 1983 Kort verslag van de consolidatie der grafheuvels op de Zuylesteinse Kop bij Leerdam (U), in: Westerheem 32 Datema, R.R. 2006 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer Regio West, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

22 van 155


845 Oppervlakte: 4.452 m2 39B - 012 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd De Hoogstraat Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155378 / 449077 Staatsbosbeheer 352972 Kadasterregistratienr: 4 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965


Begindatering

Einddatering

Grafveld, onbepaald Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum Neolithicum laat

Bronstijd IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin 12 grafheuvels (in 10 meterzones) uit het Neolithicum en/of de Bronstijd. De heuvels staan in Archis onder afzonderlijke CMA-nummers geregistreerd: M845/CMA39B-012: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 0.6 meter. In 1965 werd geconstateerd dat de heuvel door een weg wordt aangesneden; behoudens een konijnehol werd de heuvel verder onbeschadigd bevonden. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-2. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M846/CMA39B-013: Deze heuvel heeft een diameter van 16 meter en een hoogte van 1.25 meter. In 1965 bleek dat er een pad over de heuvel loopt; de heuvel werd verder onbeschadigd bevonden. In 1966 zijn twee volledige crematies in de heuvel aangetroffen. 1966: Proefsleuf H. Reusink. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-1. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. In 2004 bleek de heuvel begroeid met beuken. M847/CMA39B-014: Deze heuvel heeft een diameter van circa 8 meter en een hoogte van circa 0.6 meter. Het is niet zeker of dit een grafheuvel is. De heuvel is door de aanleg van een zandweggetje voor een deel afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-3. M4734/CMA39B-016: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 1 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-4. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4735/CMA39B-017: Deze heuvel heeft een diameter van 12 meter en een hoogte van 0.8 meter. De heuvel is aan de noordzijde voor circa 40% afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-5. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB.

23 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten M4736/CMA39B-018: Deze heuvel heeft een diameter van 15 meter en een hoogte van 1.25 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-6. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. M4737/CMA39B-019: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 0.75 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-7. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4738/CMA39B-020: Deze heuvel heeft een diameter van 15 meter en een hoogte van 1.3 meter. In 1975 is een hutkuil van 1 meter diep in de top gegraven. Bij een onderzoek in 1978 zijn twee crematies aangetroffen. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-8. 1978: Proefput H. Reusink. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. M4739/CMA39B-021: Deze heuvel heeft een diameter van 11 meter en een hoogte van 0.75 meter. De heuvel is aan de oostzijde gedeeltelijk afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-11. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4740/CMA39B-022: Deze heuvel heeft een diameter van 13 meter en een hoogte van 0.6 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-10. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4757/CMA39B-048: Deze heuvel is zwaar beschadigd doordat er een weg dwars doorheen is aangelegd. 1986: Proefput, ROB. In 2004 bleek de heuvel begroeid met beuken. M16215/CMA39B-110: Deze heuvel werd tijdens het AMR-veldbezoek op 10-3-2004 ontdekt en op 14-10-2004 onderzocht, waarbij bleek dat het inderdaad om een oudtijds opgeworpen (graf)heuvel gaat. Het feit dat deze heuvel tot op heden onopgemerkt is gebleven, houdt niet alleen verband met zijn relatief geringe omvang, maar ook met het feit dat de heuvel op de overgang naar de zuidhelling van de Utrechtse Heuvelrug ligt, waardoor hij alleen vanaf die zijde zich duidelijk manifesteert. De heuvel ligt in een transparant naaldbos, de onderbegroeiing bestaat uit grassen en hier en daar wat opslag. De heuvel vertoont allerlei oppervlakkige beschadigingen. Zie ook W408155. De heuvels zijn geconsolideerd. In 1986 is een informatiebord bij de heuvels geplaatst. Tijdens AMW-inspecties in 1998 en 2000 werden alleen bij heuvel M4740/CMA39B-022 lichte beschadigingen vastgesteld. Alle overige heuvels werden gaaf bevonden. In het kader van het AMR-project is het terrein op 10 maart 2004 bezocht (M16215 nogmaals op 14 oktober 2004). Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat van de grafheuvels in 10 meterzones en een ensemble.



24 van 155




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek restauratieverslag + tekening Noordam 1986


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs H6118-14 t/m -17 en KB3146-31 en -32


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2975-24, KB2976-2, KB3139-19 en -20


25 van 155




Begindatering

Einddatering

Grafveld, onbepaald Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum Neolithicum laat Neolithicum laat

Bronstijd IJzertijd IJzertijd


26 van 155




27 van 155




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek verslag van Reusink aan Houttuin dd 13.07.1966 + foto


Verslag REGTEREN ALTENA VAN verslag met situatieschets 1979


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatierapport Noordam, 11.11.1986 + tekening


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB935-12 en kl negnrs KB2976-6


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3138-8 t/m-10, KB3139-12 t/m -14


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3146-22 en -23


28 van 155




Begindatering

Einddatering

Grafveld, onbepaald Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum Neolithicum laat Neolithicum laat Neolithicum laat

Bronstijd IJzertijd IJzertijd IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin 12 grafheuvels (in 10 meterzones) uit het Neolithicum en/of de Bronstijd. De heuvels staan in Archis onder afzonderlijke CMA-nummers geregistreerd: M845/CMA39B-012: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 0.6 meter. In 1965 werd geconstateerd dat de heuvel door een weg wordt aangesneden; behoudens een konijnehol werd de heuvel verder onbeschadigd bevonden. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-2. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M846/CMA39B-013: Deze heuvel heeft een diameter van 16 meter en een hoogte van 1.25 meter. In 1965 bleek dat er een pad over de heuvel loopt; de heuvel werd verder onbeschadigd bevonden. In 1966 zijn twee volledige crematies in de heuvel aangetroffen. 1966: Proefsleuf H. Reusink. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-1. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. In 2004 bleek de heuvel begroeid met beuken. M847/CMA39B-014: Deze heuvel heeft een diameter van circa 8 meter en een hoogte van circa 0.6 meter. Het is niet zeker of dit een grafheuvel is. De heuvel is door de aanleg van een zandweggetje voor een deel afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-3. M4734/CMA39B-016: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 1 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-4. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4735/CMA39B-017: Deze heuvel heeft een diameter van 12 meter en een hoogte van 0.8 meter. De heuvel is aan de noordzijde voor circa 40% afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-5.

29 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4736/CMA39B-018: Deze heuvel heeft een diameter van 15 meter en een hoogte van 1.25 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-6. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. M4737/CMA39B-019: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 0.75 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-7. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4738/CMA39B-020: Deze heuvel heeft een diameter van 15 meter en een hoogte van 1.3 meter. In 1975 is een hutkuil van 1 meter diep in de top gegraven. Bij een onderzoek in 1978 zijn twee crematies aangetroffen. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-8. 1978: Proefput H. Reusink. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. M4739/CMA39B-021: Deze heuvel heeft een diameter van 11 meter en een hoogte van 0.75 meter. De heuvel is aan de oostzijde gedeeltelijk afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-11. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4740/CMA39B-022: Deze heuvel heeft een diameter van 13 meter en een hoogte van 0.6 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-10. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4757/CMA39B-048: Deze heuvel is zwaar beschadigd doordat er een weg dwars doorheen is aangelegd. 1986: Proefput, ROB. In 2004 bleek de heuvel begroeid met beuken. M16215/CMA39B-110: Deze heuvel werd tijdens het AMR-veldbezoek op 10-3-2004 ontdekt en op 14-10-2004 onderzocht, waarbij bleek dat het inderdaad om een oudtijds opgeworpen (graf)heuvel gaat. Het feit dat deze heuvel tot op heden onopgemerkt is gebleven, houdt niet alleen verband met zijn relatief geringe omvang, maar ook met het feit dat de heuvel op de overgang naar de zuidhelling van de Utrechtse Heuvelrug ligt, waardoor hij alleen vanaf die zijde zich duidelijk manifesteert. De heuvel ligt in een transparant naaldbos, de onderbegroeiing bestaat uit grassen en hier en daar wat opslag. De heuvel vertoont allerlei oppervlakkige beschadigingen. Zie ook W408155. De heuvels zijn geconsolideerd. In 1986 is een informatiebord bij de heuvels geplaatst. Tijdens AMW-inspecties in 1998 en 2000 werden alleen bij heuvel M4740/CMA39B-022 lichte beschadigingen vastgesteld. Alle overige heuvels werden gaaf bevonden. In het kader van het AMR-project is het terrein op 10 maart 2004 bezocht (M16215 nogmaals op 14 oktober 2004). Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat van de grafheuvels in 10 meterzones en een ensemble.



30 van 155




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatierapport + tekening, Noordam 11.11.1986


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB935-13 en kl negnrs H6108-9 en -11


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2975-24A, KB2976-2, KB3146-28 t/m -30


31 van 155


848 Oppervlakte: 13.477 m2 39B - 023 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Centrum; Peisenlaan; Bosbadlaantje; Landgoed Peisen Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158293 / 447592 Particulier 45581 Kadasterregistratienr: 5 Kadasterdeel_nr: 01-01-9999


Begindatering

Einddatering

Nederzetting, onbepaald

IJzertijd

IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin zich sporen van bewoning uit de IJzertjid bevinden, gelegen in grof zand en grind op een stuwwalplateau. Bij het ontgraven van de bodem ten behoeve van het bouwen van een huis werden in 1937/38 een negental schaalvormige urnen en een olielamp uit de IJzertijd gevonden. Later zijn bij het aanleggen van wegen nog meer fragmenten aardewerk uit de IJzertijd verzameld, deze bevonden zich echter ten westen van het (ontgraven) terrein dat vervolgens werd beschermd. De plaatskeuze van de nederzetting wijkt af van de gangbare nederzettingslocaties in de IJzertijd. Doorgaans concentreert de bewoning zich op of tenminste dicht bij de akker- en/of weidegronden waaraan een nederzetting zijn bestaansrecht ontleende en die de economische basis van de toenmalige samenleving vormden. De directe omgeving van dit terren bestaat daarentegen uit grindrijk stuwwalmateriaal dat ongeschikt was voor landbouw en/of veeteelt. van der Valk 1998: p.31-33 In het kader van het AMR-project is van 20 tot 24 november 2003 booronderzoek op het terrein uitgevoerd. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Uit het booronderzoek werd geconcludeerd dat het monument een (gedeelte van) een nederzettingsterrein beslaat. De begrenzingen van het destijds bewoonde gebied konden niet worden vastgesteld.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Reusink aan Houttuin dd 13.07.1966


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Artikel over vondst in Westerheem 1967


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Inspectie veldwerk monumentenkaart P1995-7

32 van 155


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1:5000. Topkaart sitschets inspectie monkrt P1995-7


Onbekend Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Voorstel tot afvoeren beschermd monument.

Literatuur REUSINK, H.J. 1967 Een prehistorisch olielampje uit Leersum (p. 134-136)., in: WH

33 van 155


849 Oppervlakte: 2.366 m2 39B - 024 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Donderberg; Centrum; Maarsbergse Weg; Burgemeester van den Boschlaan Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 157141 / 447638 Staatsbosbeheer 45582 Kadasterregistratienr: 6 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965


Begindatering

Einddatering



IJzertijd IJzertijd

Beschrijving Het betreft een ensemble van 3 grafheuvels (met 10m-zones) uit het Neolithicum en/of de Bronstijd. De heuvels zijn gelegen op een stuwwalplateau. Heuvel 024: Diameter 11, hoogte 0,8 meter. De heuvel is licht beschadigd door oppervlakkige ingravingen van dieren. Tegen de oostelijke voet bevindt zich een grote, ronde, oudtijds ontstane ingraving met een diameter van ca. 5 meter. Heuvel 025: Diameter 10, hoogte 1 meter. Het centrum van de heuvel is in het verleden volledig uitgegraven. Ten zuiden van heuvel 024 ligt een derde, later ontdekte heuvel. De heuveltoppen zijn onbegroeid, maar op de taluds staan veel dennen en eiken. Ook binnen de 10 meterzones staan bomen. In het kader van het AMR-project is het terrein op 31 maart 2005 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat van de grafheuvels met 10 meterzones in een ensemble.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok met situatieschets dd 14.04.1988


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnr KB3370-2

34 van 155


918 Oppervlakte: 106.176 m2 32D - 019 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Maarnse Grindweg; Buurtsteeg; De Halm Maarn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154673 / 451622 Particulier 45735 Kadasterregistratienr: 2 Kadasterdeel_nr: 27-09-1965


Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, onbepaald Urnenveld Grafheuvel, onbepaald

Neolithicum laat IJzertijd Neolithicum laat

IJzertijd IJzertijd IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin zich (de overblijfselen van) 10 grafheuvels uit het Neolithicum-IJzertijd bevinden, waarvan twee waarschijniljk deel uitmaken van een urnenveld. Één heuvel ligt afzonderlijk in een 10 meterzone. Onder andere wordt hier de Enkelgrafcultuur vertegenwoordigd. 1: 154.550/451.410. Bij onderzoek in 1941 is een gedeelte van een kringgreppel aangetroffen. Het centrum bleek diep vergraven. In de heuvel werden meerder bijzettingen van urnen gevonden. De aanwezigheid van een door de aanleg van een weg gedeeltelijk vernield urnenveld op de dekzandrug werd waarschijnlijk geacht. In 1968 werd een diameter van 13 meter en een hoogte van 1.3 meter gemeten. In het centrum was een ondiepe ingraving zichtbaar. In 1971 is een diameter van 21 meter, en een hoogte van 1.5 meter gemeten. Bij onderzoek bleek dat de heuvel uit drie tot vier bouwfasen bestaat. In de heuvel werden twee nabijzettingen aangetroffen, die waarschijnlijk deel van het vermoedde urnenveld uitmaken. 2: 154.640/451.580. In 1927 werden bij onderzoek de restanten van een centraal graf aangetroffen en onderzocht. Aan de voet van de heuvel werd een ringsloot van circa 14 meter in diameter aangetroffen. Ook bij onderzoek in 1941 is de ringsloot aangetroffen. In 1968 werd een diameter van 15 meter en een hoogte van 1.6 meter gemeten. Het oppervlak bleek plaatselijk beschadigd door ondiepe ingravingen. Over de heuvel loopt een pad dat het talud en het centrum enigszins heeft uitgesleten. In 1971 is een diameter van 18 meter, en een hoogte van 1.5 meter gemeten. Door gebruik van het pad over de heuvel als fietspad waren de top en flanken beschadigd. In 1986 bleek bij onderzoek dat het noordwestkwadrant was verstoord. Heuvels 1 en 2 zijn in 1986 geconsolideerd. Bij deze beide grafheuvels is middels onderzoek vastgesteld dat er graven uit de Klokbeker, Hilversum en Nederrijnse grafheuvelcultuur en uit de Midden- en Late IJzertijd aanwezig zijn. De aanwezigheid van deze grafheuvels hangt mogelijk samen met de bewoningsresten in het aan de oostzijde aangrenzende terrein, geregistreerd als 32D-A49 en -035. Bij een uitgebreide veldverkenning in 2004 is duidelijk geworden dat zich op dit monument behalve de prominent aanwezige bovenstaande heuvels, nog (de restanten van) ten minste 5 andere grafheuvels bevinden. Deze heuvels of wat er van over is, liggen op de dekzandrug waarop ook heuvel 1 is gesitueerd en zij bevinden zich min of meer op een rij op korte afstand ten oosten van heuvel 1. Een melding dat deze heuvels verdwenen zouden zijn is onjuist en heeft in het verleden voor verwarring gezorgd.

35 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten 3: Diameter circa 12 x 6 meter, (rest)hoogte circa 1 meter. De heuvel is voor meer dan de helft afgegraven. Slechts het kleinste gedeelte (van de oostelijke helft?) is intact. 4: Deze heuvel is grotendeels afgegraven en ernstig misvormd geraakt. Het overgebleven restant lijkt op het eerste oog een gedeelte van het centrale heuvellichaam, waarbij aan de noordzijde een flink gedeelte van de oorspronkelijke heuvel moet zijn verdwenen, maar ook aan de zuidzijde zal zand zijn gewonnen. 5: Diameter circa 15 meter, hoogte circa 1.6 meter. Aan het oppervlak zijn enige beschadigingen zichtbaar en de bovenzijde is mogelijk afgeplat, verder lijkt de heuvel vrijwel ongeschonden te zijn. 6: Deze heuvel lijkt in het verleden op een onjuiste locatie te zijn aangegeven. De heuvel bevindt zich losstaand van de andere heuvels, circa 200 meter ten noorden van heuvel 2. 7: Dit is een schotelvormige laagte die het restant is van een geheel afgegraven grafheuvel. 8: Ten oosten van heuvel 7 bevindt zich een vergelijkbare reliëfstructuur zodat mag worden aangenomen dat het hier ook om een grafheuvel gaat die compleet is afgegraven. 9: Tussen heuvels 1 en 3 strekt zich een flauwe verhoging uit, die vrijwel zeker een urnenveldheuveltje vertegenwoordigt. 10: Op enige afstand ten oosten van heuvel 3 ligt een heuveltje vergelijkbaar met heuvel 9. Enkele zandheuvels zijn geheel, en anderen gedeeltelijk ten offer gevallen aan zandwinningsactiviteiten. In heuvel 6 is een recente ingraving aanwezig van circa 2x1.5x1 meter diep. In 2002 is in het midden van het terrein een drinkpoel gegraven onder toezicht van de ROB. Ondanks circa 0.3 meter diepe verploeging van de zandrug ten zuidwesten van de Maarnse Grindweg, en het duidelijk voorkomen van ploegvoren aan het oppervlak lijkt de bodem ter plaatse van de grafheuvels nauwelijks te zijn verstoord. Er zijn blijkbaar slechts ondiepe plantgeulen getrokken. 1927: 1941: 1971: 1986:

Opgraving, Baron van Heerdt en van Giffen. Opgraving, F.C. Bursch. Opgraving, Lanting en van der Waals. Proefsleuven ivm consolidatie.

In 1986 werd een informatiebord geplaatst. In het kader van het AMR-project is het monument op 15 januari en op 26 maart 2004 bezocht. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de omvang van het monument aan te passen. In afwachting van de procedure zijn de contouren in archis vooralsnog niet aangepast.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1968 1971 aantekeningen en situatieschetsje


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Situatie-kaartje met ligging grafheuvels


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1941 Plattegrond grafheuvel en profielen


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,1971 KB1339-16,kl, 1986 KB3030-3t/m37


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kaart met aanduiding heuvel

36 van 155


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1977 Kaart bestemmmingsplan "Landelijk Gebied 1977"


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1971 Corresp. v.d. Waals/Klok bescherming, onderzoek


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 v.d. Waals aan Klok over na-onderzoek


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1986 Consolidatierapport J.W. Noordam en tekeningen


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1984-1986 Correspondentie restauratie grafheuvels.


Krantenartikel Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1986 Utrechts Nieuwsblad over restauratie grafheuvel


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl,'86,KB3029-22t/m33,3053-17t/20,5053-0t/m6, 935-7/10


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek div. tek. opgraving 1927, Baron van Heerdt


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1974-1975 Correspon. m.b.t. ontgronding


Digitaal meetwerk Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Meetwerknr 2001-019


Digitaal meetwerk Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek meetwerknr. 2002-019

Literatuur -- 1941 -- (p.7), in: JRMO ITERSON, W. VAN, 1932 , in: De historische ontwikkeling van de rechten op de grond in de provincie Utrecht (p.338) TENT, W.J. VAN., 1976 Archeologische kroniek van de provincie Utrecht over de jaren 1970-1971, in: MBOU LANTING, J.N. EN J.D. VAN DER WAALS 1971 Laat-neolithische grafheuvels bij Vaassen en Maarsbergen, in: OMROL

37 van 155


1583 Oppervlakte: 886 m2 39B - 010 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Zuilensteinsche Bosch Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159323 / 447380 Staatsbosbeheer 45579 Kadasterregistratienr: 3 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin zich 9 grafheuvels uit het Neolithicum en/of de Bronstijd bevinden. Zes grafheuvels zijn in een terrein beschermd onder dit CMA-nummer 39B-009. De losse grafheuvels (met 10 meterzones) zijn beschermd onder CMA39B-010 en 011. 39B-011 wordt doorsneden door een bundel karrensporen met een noordost-zuidwest oriëntatie. De bodem bestaat uit zand en het monument is gelegen op een stuwwal op de zuidflank van de Utrechtse Heuvelrug. CAA 39BN-27: Diameter 11, hoogte 1 meter. In 1963 en 1964 werden de heuvels geïnspecteerd. Alle heuvels van 39B-009 vertoonden ingravingen; de andere heuvels werden gaaf bevonden. De heuvel is in 1982 geconsolideerd. Voorafgaand aan de consolidatie werd geconstateerd dat er een NO-ZW georiënteerde, ca 1.5 meter brede ingezakte baan over de heuvel liep. Bij de heuvel is een grafheuvelbord geplaatst; het monument is opgenomen in een wandelroute. In 2004 werd de heuvel nog vrij bevonden van bomen. 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 136-1 1982: Opmeting ivm consolidatie, ROB 1986: Binnen terrein 39B-011 werd een drietal heuvels (159.420/447.240; 159.380/447.300; 159.360/447;330) middels proefsleuven onderzocht en naar aanleiding daarvan als natuurlijk reliëf gekenschets. In het kader van het AMR-project is het terrein op 10 maart en op 7 oktober 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de voorheen op omvangrijke percelen gebaseerde omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat.




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek situatieschets

38 van 155


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatierapport 1982 en 1986


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatie 1982 door Noordam


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB935-14 en kl negnrs H4571-7 en H4877-9


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3170-22 t/m -24




39 van 155


1584 Oppervlakte: 1.254 m2 39B - 011 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Zuilensteinsche Bosch Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159410 / 447273 Staatsbosbeheer 45579 Kadasterregistratienr: 3 Kadasterdeel_nr: 23-06-1965


Begindatering

Einddatering



IJzertijd IJzertijd

Beschrijving Het betreft een terrein waarin zich 9 grafheuvels uit het Neolithicum en/of de Bronstijd bevinden. Zes grafheuvels zijn in een terrein beschermd onder dit CMA-nummer 39B-009. De losse grafheuvels (met 10 meterzones) zijn beschermd onder CMA39B-010 en 011. 39B-011 wordt doorsneden door een bundel karrensporen met een noordost-zuidwest oriëntatie. De bodem bestaat uit zand en het monument is gelegen op een stuwwal op de zuidflank van de Utrechtse Heuvelrug. 1: CAA 39BN-25: 159.410/447.280. Diameter 10, hoogte 0,9 meter 2: CAA 39BN-26: 159.410/447.260. Diameter 8, hoogte 0,9 meter In 1963 en 1964 werden de heuvels geïnspecteerd. Alle heuvels van 39B-009 vertoonden ingravingen; de andere heuvels werden gaaf bevonden. De heuvels zijn in 1982 geconsolideerd. Bij de heuvels is een grafheuvelbord geplaatst; het monument is opgenomen in een wandelroute. In 2004 werden de heuvels nog vrij bevonden van bomen. 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 136-6 en -7 1982: Opmeting ivm consolidatie, ROB 1986: Binnen terrein 39B-011 werd een drietal heuvels (159.420/447.240; 159.380/447.300; 159.360/447;330) middels proefsleuven onderzocht en naar aanleiding daarvan als natuurlijk reliëf gekenschets. In het kader van het AMR-project is het terrein op 10 maart en op 7 oktober 2004 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de voorheen op omvangrijke percelen gebaseerde omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok 26.01.1987 met situatieschetsje

40 van 155


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatierapport 1982 en 1986 + proefsleuf. Noordam


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr 935-16 en kl negnrs H4571-9 en H4877-11




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 11.2 topkrt 1:25.000 met terreinaanduiding


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatie en proefsleuf, Noordam 1982 en 1986


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek tekening + memo situatieschets 1967


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB935-16 en kl negners H4571-8 en H4877-10


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3170-28 t/m -30 en KB3170-25 t/m -27




41 van 155


1667 Oppervlakte: 70.268 m2 39A - 025 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Sterkenburg; Sterkenburglaan; Langbroekerdijk Sterkenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 147863 / 448344 Particulier 45506 Kadasterregistratienr: 3 Kadasterdeel_nr: 24-10-1966


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Betreft een kasteelterrein uit de 13e eeuw, gelegen in zand, veen en klei in de overgangszone van een dekzandgebied naar een stroomgebied. De kern van het monument wordt gevormd door het nog bestaande omgrachte kasteel Sterkenburg, waarvan de imposante ronde donkon het enig overgebleven restant is van het middeleeuwse kasteel. De ouderdom van deze toren wordt gesteld op de 13e-14e eeuw; het oeverige deel is in de 19e eeuw opnieuw opgetrokken met gebruikmaking van de oude fundamenten en de bestaande kelders. Het grondplan betrof waarschijnlijk een vijfhoek met zijden van ca. 15 meter. De toren heeft een doorsnede van ca. 10 meter, de muren zijn ruim 2,5 meter dik. Dit bouwsel had oorspronkelijk drie bouwlagen, later werden het er vijf. Volgens 18e eeuwse tekeningen heeft de toren op het zuiden een vierkante, mogelijk 15e eeuwse tegenhanger gehad. Op 17e eeuwse tekeningen is aan de oostzijde een naar voren springend, vrij hoog poortgebouw met geveltop en voorzien van twee arkeltorentjes afgebeeld. De eerste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1261. Verondersteld wordt dat de toren iets later aan het polygonale kasteel is toegevoegd. De voorburcht,voorheen nog lange tijd grotendeels omgracht, ligt ten zuidwesten van het kasteel en is als zodanig aangegeven op de kadastrale kaart van 1863. Momenteel is van deze voorburcht niet veel meer over. Slechts de noordwestelijke vleugel is nog gedeeltelijk aanwezig in de vorm van een tot ruiïne vervallen bouwsel, dat niet ouder zal zijn dan de 19e eeuw. Aan de zuidwestzijde staat nog de voormalige oranjerie die later werd verbouwd tot woonhuis en nog steeds als zodanig in gebruik is. Tekeningen uit de 17e eeuw tonen een deel van de bebouwing. Het plein was toegankelijk via een poortgebouw met verdieping en op de gevel het jaartal 1626. Ook de aansluitende lage dienstgebouwen kunnen uit die periode stammen. Er was een vleugel aan de zuidkant en aan de westkant, waarbij de laatste plaats bood aan de stallen. In het midden van de 18e eeuw werd het voorplein gemoderniseerd en de zuidvleugel, ten behoeve van de zichtas vanuit het huis, geheel gesloopt. Aan deze zijde was het plein voorzien van een balustrade met een brug over de gracht. Deze situatie heeft tot het midden van de 19e eeuw bestaan. Het monument maakt deel uit van het zeer omvangrijke landgoed dat vanouds bij het kasteel behoorde: een uitgebreid lanenstelsel met vakken gevuld met boomgaarden en hakhout, gescheiden door brede sloten. Ofschoon de situatie sinds 1863 grondig is gewijzigd, zijn nog allerlei relicten aanwezig of herkenbaar van de oude tuinaanleg rondom het kasteel. De voorburcht was hoger gelegen dan de hoofdburcht, en de gebouwen waren ook lichter van constructie. In de loop van de eeuwen is veel aan het kasteel veranderd. Zo zijn in de 17de eeuw enkele oorspronkelijke keermuren gesloopt. De meest ingrijpende verbouwing vond in het midden van de 19de eeuw plaats; deze heeft het kasteel zijn huidige aanzien gegeven. De gebouwen op de oude voorburcht werden gesloopt en vervangen door een koetshuis en andere dienstgebouwen. Volgens een dubieuze vondstmelding uit 1982 zouden aardewerkscherven uit de IJzertijd zijn aangetroffen in de wand van een der

42 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten sloten. Uitgebreid booronderzoek trof hier in 2003 niet meer aan dan enkele houtskoolspikkels. Het monument is door allerlei activiteiten in het verleden sterk verstoord geraakt. In 2001 werd een sleuf door het monument gegraven voor een persriool. Deze werkzaamheden zijn archeologisch beleid door het ADC. Hierbij zijn geen archeologisch significante zaken aan het licht gekomen. In het kader van het AMR-project is van 6 tot 12 november 2003 booronderzoek op het terrein uitgevoerd. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van de resultaten heeft de AMC besloten de omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige begrenzing (voorheen was om onduidelijke redenen een omvangrijk terrein ten zuidwesten van het kasteel beschermd).


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw/w repronr. 6, 8, 10, 14. Geen negatief




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kadasterkaarten


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 3 stuks, situatie 1863 (2X), ongenummerd


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw/w negnrs. KB562-8A, KB718-25, KB634-70, KB1065-7A/8A

Literatuur TENT, W,J. VAN 1988 Driebergen-Rijssenburg: 1 (p. 53), in: Archeologische kroniek van de provincie Utrecht over de jaren 19801984. KOK, M. EN M. VAN BERS 1995 Sterkenburg (p. 416-421)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. BARDET, J.D.M. 1975 Sterkenburg (p. 271-273)., in: Kastelenboek Provincie Utrecht. Benthem, A. van Kasteel Sterkenburg. een archeologische begeleiding, in: ADC-rapport 145

43 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Monumentnr: CMA-nr: Status: Toponiem: Plaats: Gemeente: Provincie: Coördinaten: Terreinbeheerder:

2852 32D - 021 Terrein van hoge archeologische waarde LEERSUMSCHE VELD; HEULWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158758 / 450031 Staatsbosbeheer

Oppervlakte:

77.068 m2


Begindatering

Einddatering

Celtic field/raatakker

Bronstijd

IJzertijd

Beschrijving Bij onderzoek zijn geen antropogene sporen aangetroffen. Er is echter wel duidelijk relief waar te nemen en het bodemprofiel is intact. Dit terrein ligt op een dekzandrug. 1990: Boringen met guts, RAAP 43, cat.nr. 17. Dit terrein moet nader onderzocht worden. Kwido




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Boorpuntenkaart + dagrapport onderzoek RAAP in 1990

Literatuur GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 152/153). BRONGERS, J.A. 1972 Celtic Fields op de Zuidpunt van de Utrechtse Heuvelrug., in: Flehite.

44 van 155


2853 Oppervlakte: 32D - 022 Terrein van zeer hoge archeologische waarde BUURTSTEEG; DE HALM Maarn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154460 / 451900 Niet van toepassing

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Bronstijd

IJzertijd

Beschrijving Bij onderzoek is een vlakgraf uit de Enkelgrafcultuur gevonden. De heuvel is van later datum dan het graf. De a-centrische ligging daarvan wijst hierop. 1976: Opgraving BAI. CAA 32DZ-45.




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kaart met terreinaanduiding

45 van 155


2854 32D - 023 Terrein van hoge archeologische waarde BUURTSTEEG; DE VENEN Maarn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154020 / 452140 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter ca. 17, hoogte ca. 1 meter. Onduidelijk of het een grafheuvel is. De onderzoeken spreken elkaar tegen. 1963: Proefsleuven, ROB. 1971: Proefput, van der Waals. CAA 32DZ-6.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1971 Brief v. van der Waals


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1971 v. Klok, diverse aantekeningen


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Buisman, schematische ZW-NO-doorsnede


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1971, zw., KB1339-13/14

46 van 155


2858 32D - 029 Terrein van hoge archeologische waarde HOOG MOERSBERGEN; DRIFT Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 152209 / 451140 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.862 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 15, hoogte 1,5 meter. Deze heuvel behoort tot een groep van twee. De andere is is geregistreerd onder 32D-A13. CAA 32DZ-72. Deze heuvel moet onderzocht worden.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1981 Klok, enkele aantekeningen en situatieschetsje

Literatuur Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

47 van 155


2865 Oppervlakte: 32D - A05 Terrein van hoge archeologische waarde KAAPSCHE BOSSCHEN; DE RUITERBERG Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154281 / 450099 Niet van toepassing

81 m2


Begindatering

Einddatering

Urnenveld Grafheuvel, onbepaald

Onbekend Onbekend

Onbekend Onbekend

Beschrijving 2: Diameter ca. 19, hoogte 1-1,5 meter. Het is niet zeker of dit wel een grafheuvel is. Ook wat betreft het urnenveld bestaat onzekerheid. Ondanks booronderzoek zijn geen antropogene sporen vastgesteld. 1982: Boringen, ROB. 1990: Boringen met guts, RAAP 43, cat.nr. 29. De verhoging blijkt een ijskelder te zijn ipv een grafheuvel. Aanvullende informatie staat in Livelink.


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 2 topografische kaarten 1:25 000 met terreinaanduiding


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 J.W. Noordam notitie opver boring


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Brieven Klok aan Natuurmonumenten


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,1964, KB562-31, zw.,1971,KB1298-15


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Boorpuntenkaart + dagrapport onderzoek RAAP in 1990

Literatuur GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 176/177).

48 van 155


2868 Oppervlakte: 32D - A10 Terrein van archeologische waarde MAARNSCHE BERG; STAMERBERG/AUSTERLITZSEWEG Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 151370 / 451740 Niet van toepassing

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Hoogte 1, diameter 15 meter. Deze heuvel behoort tot een groep van twee, de andere is geregistreerd onder nr. 32D-A79. 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 146-11. Dit terrein moet nader onderzocht worden (boringen). CAA 32DZ-31. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten van het onderzoek zijn digitaal aanwezig.




Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,1971, KB1298-8/10, zw.,1964 KB558-33

Literatuur Koot, C.W., R. Schrijvers & S.D. van Dijk 2006 De waardering van Terreinen van Archeologische Betekenis van prehistorische ouderdom op de AMK: het veldwerk., in: Vestigia-rapport V251

49 van 155


2871 32D - A13 Terrein van archeologische waarde HOOG MOERSBERGEN; DRIFT Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 152250 / 451150 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.862 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 11, hoogte 0,8 meter. Deze heuvel behoort tot een groep van twee. De andere is geregistreerd als 32D-029. CAA 32DZ-71. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde.De resultaten van het onderzoek zijn digitaal aanwezig.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1981 Klok situatieschetsje en aantekeningen

Literatuur Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Koot, C.W., R. Schrijvers & S.D. van Dijk 2006 De waardering van Terreinen van Archeologische Betekenis van prehistorische ouderdom op de AMK: het veldwerk., in: Vestigia-rapport V251

50 van 155


2876 Oppervlakte: 32D - A18 Terrein van archeologische waarde KAAPSCHE BOSSCHEN; WOUDENBERGSEWEG Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 153170 / 450048 Niet van toepassing

1.701 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Boringen in de heuvel hebben geen eenduidige conclusie opgeleverd. Deze heuvel behoort tot een groep van drie. Deze zijn geregistreerd als 32D-A33 en A34. 1982: drie boringen, ROB. CAA 32DZ-49. Deze grafheuvel is in 1982 middels een proefputje onderzocht. De heuvel lijkt antropogeen te zijn en is derhalve opgewaardeerd tot een terrein van archeologische waarde.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Brf aan natuurmonumenten over bescherming


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Brf aan natuurmonumenten over uitslag onderzoek


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Kort verslag J. Noordam over boring

51 van 155



1.701 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 13, hoogte 0,6 meter. Ondanks onderzoek is onduidelijk of het een grafheuvel is. Deze heuvel behoort bij een groep van drie. Deze zijn geregistreerd als 32D-A18 en -A34. 1982: Twee boringen, ROB. CAA 32DZ-48. Deze grafheuvel is in 1982 middels een proefputje onderzocht. De heuvel lijkt antropogeen te zijn en is derhalve opgewaardeerd tot een terrein van archeologische waarde.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 brf aan natuurmonumenten over bescherming


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 brf aan natuurmonumenten over proefonderzoek


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Kort verslagje boringen J.W. Noordam

52 van 155



1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 12, hoogte 0,8 meter. Ondanks onderzoek is niet duidelijk of het een grafheuvel is. Deze heuvel behoort tot een groep van drie. Deze zijn geregistreerd als 32D-A18 en -A33. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 143-5. 1982: Proefput, ROB. CAA 32DZ-51. Deze grafheuvel is in 1982 middels een proefputje onderzocht. De heuvel lijkt antropogeen te zijn en is derhalve opgewaardeerd tot een terrein van archeologische waarde.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 brief aan natuurmonumenten over bescherming


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 brf aan natuurmonumenten over onderzoek


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1981 situatieschetsje en aantekeningen Klok


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Kort verslagje J.W. Noordam over boring

53 van 155


3598 39A - 120 Terrein van hoge archeologische waarde BROEKWEG; JACHTRUST Sterkenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 146779 / 448176 Niet van toepassing

Oppervlakte:

16.522 m2


Begindatering

Einddatering

Huisterp

Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Zichtbare verhoging, met "omgrachting". Hierin werden bakstenen en ander laatmiddeleeuws materiaal gevonden. Mogelijk gaat het om een zogenaamde "omgrachte boerderij". Dit terrein ligt in een komgebied. 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 27-1. 1990: Weerstandsmeting + boringen, RAAP 43, cat.nr. 50.




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek + Boorpuntenkaart onderzoek RAAP.

Literatuur GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 236-238).

54 van 155


3699 Oppervlakte: 30.481 m2 39B - A02 Terrein van zeer hoge archeologische waarde CENTRUM; BENTINCKLAAN/RIJKSSTRAATWEG/KONINGIN JULIANALAAN Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 157967 / 447105 Niet van toepassing


Begindatering

Einddatering

Grafveld, onbepaald

Middeleeuwen vroeg

Middeleeuwen vroeg

Beschrijving Dit monument betreft een grafveld uit de Merovingische periode. In de jaren 1950/1960 zijn hier verschhillende grafen en vele complete potten gevonden. Zie waarneming 26697 (Livelink) voor uitgebreide informatie. Dit terrein stond tot 13-12-2006 geregistreerd als "terrein van archeologische betekenis"en is nu opgewaardeerd tot "terrein van zeer hoge archeologische waarde" vanwege de zeldzaamheid. In 1984 heeft H. Reusink met de AWN een proefput ten noorden van het terrein gegraven. Er zijn hierbij geen sporen van begraving aangetroffen.



55 van 155


3700 39B - A03 Terrein van archeologische waarde DE KAAP Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 153400 / 449700 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 9-19, hoogte 1-1,2 meter. Deze heuvel behoort tot een groep van vier. Deze zijn geregistreerd als 39B-A31, -A33 en -A34. 1982: Boring ROB, geen eenduidige conclusie. CAA 39BN-124. Uit het ROB-onderzoek uit 1982 kan geconcludeerd worden dat de heuvel antropogeen is. Derhalve is deze opgewaardeerd tot terrein van archeologische waarde.


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Klok, situatieschetsje




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1972 Klok aan Verwers over onderzoek


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 Brief aan natuurmonumenten over bescherming


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1982 J.W. Noordam resultaten boringen


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl.,1982, nr. KB2695-4A, zw.,1971, nr. KB1298-13

56 van 155


3702 39B - A05 Terrein van archeologische waarde DARTHUIZERBERG Breedeveen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 156540 / 448640 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 9, hoogte 0,6 meter. CAA 39BN-118. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 1981 situatieschetsje met aantekeningen Klok


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Beheerskaart "Van de Bosch Reservaat" 1:5 000


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw.,1981, KB2578-19

Literatuur Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Koot, C.W., R. Schrijvers & S.D. van Dijk 2006 De waardering van Terreinen van Archeologische Betekenis van prehistorische ouderdom op de AMK: het veldwerk., in: Vestigia-rapport V251 Datema, R.R. 2007 Inspectierapporten van het onderzoek naar monumenten in het Utrechts landschap in 2006, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

57 van 155


4649 39B - 002 Terrein van hoge archeologische waarde DARTHUIZERWEG; HET SPEIJK Darthuizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155436 / 447112 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.571 m2


Begindatering

Einddatering

Borg/stins/versterkt huis

Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Waarschijnlijk betrof het niet meer dan een (woon)toren. Op het reliefrijke terrein zijn nog een wal en een verlande gracht waargenomen, evenals het puin van waarschijnlijk vrij recente gebouwen. De eerste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1397. In de 18de eeuw raakte het huis in verval. In 1772 was nog een vierkante toren aanwezig. Het restant daarvan, dat jarenlang dienst deed als schaapskooi werd in 1905 afgebroken. Dit huis werd op de flank van de stuwwal gebouwd. Het is waarschijnlijk de voorganger van Broekhuizen, geregistreerd onder 39B-A16. 1971: Opmeting AWN. 1990: weerstandsmeting RAAP 43, cat.nr. 46. In het CMA (bij monumentnr. 4753/39B-044) zit nog aanvullende literattuur (historische gegevens) die deels onvolledig is. Deze literatuur wordt niet gescand. - W. van Iterson: Historische ontwikkelingen van rechten op de grond in de provincie utrecht. Deel I, Band II. Zonder jaartal, hoofdstuk 5 (deels aanwezig); - A. Versteegh: Leersum in de loop der tijden; zonder jaartal, pp. 65 t/m 72; INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: Oud-Broekhuizen is gelegen ten westen van Leersum, en ten noord-westen van kasteel Broekhuizen. Etymologie: Waarschijnlijk is de naam Broekhuizen afgeleid van een `huse' gelegen in het lagere `broek', het drassige deel van het kerspel Leersum. De aanduiding Oud- in de naam duidt erop dat dit kasteel (nl. Oud-Broekhuizen) er eerder was dan het kasteel Broekhuizen. Typologie: Woontorens; Oud-Broekhuizen was vermoedelijk een woontoren. Toestand: Terrein met reliëf; Het middeleeuwse huis Oud-Broekhuizen is afgebroken en er is niets meer te zien. Bouwgeschiedenis: Het is niet bekend wanneer of door wie het huis Oud-Broekhuizen gebouwd is. Evenmin is bekend of er ooit iets anders heeft gestaan dan een woontoren of in welke fasen het huis gebouwd is. Het enige wat zeker is, is dat er in 1731 een woontoren heeft gestaan. Wij weten dit doordat er een afbeelding is van Oud-Broekhuizen uit dat jaar.


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topografische kaart 1:25:000 met terreinaanduiding

58 van 155




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Bardet 27.03.1964 mbt geschiedenis Oud-Broekhuysen


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek situatieschets (G. Hollanders)


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek fotocopie prent door Serrurier (RAU 1233


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr 634-16, prent kapel te Darthuizen


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw repro 8 en 64 kapel te Darthuizen


Foto Bemmel, van kopie contact luchtfoto negnrs k13X334-1 en K13X334-2



Literatuur WITTERT VAN HOOGLAND, E.B.F.F. 1912 , in: Bijdrage tot de Utrechtsche Ridderhofsteden en Heerlijkheden BARDET 1975 Oud-Broekhuysen, in: Kastelenboek provincie Utrecht GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 222/223). HUITING, J.H. 1995 Oud-Broekhuizen (p. 151)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. Demoed, E.J. 1984 , in: In een lieflijk landschap, wandelingen door de historie van Maarn, Doorn, Cothen, Leersum en Amerongen

59 van 155


4733 39B - 015 Terrein van hoge archeologische waarde BANKIVA; MAASBERGSE WEG Breedeveen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 157120 / 449580 Staatsbosbeheer

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 15/19, hoogte 1,1 meter. De helft van deze heuvel is ooit afgegraven. In de andere helft is bij onderzoek een proefsleuf aangelegd. Deze grafheuvel is dus zwaar beschadigd. Al voor het onderzoek uit 1964 waren van deze heuvel een klokbeker en een urn afkomstig. 1964: Proefsleuf H. Reusink. Daarbij zijn door W. van Zeist (BAI) pollenmonsters genomen. CAA 39BN-33. Kwido 6




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Prov. Museum Drenthe aan Reusink dd.11.06.1964


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van R.S. Hulst betreft klokbeker


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek verslag m.b.t. klokbeker vnr Ls.76


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok met situatieschets dd 04.04.1984


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2821-16A en -17A

Literatuur -- 1964 --, in: Archeologische nieuws (kol.1-2) -- 1967 ---, in: Westerheem (p.81-87) -- 1968 --, in: Flehite Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Datema, R.R. 2006 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer Regio West, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

60 van 155


4734 Oppervlakte: 3.099 m2 39B - 016 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd De Hoogstraat Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155528 / 449063 Staatsbosbeheer 352972 Kadasterregistratienr: Kadasterdeel_nr: 09-01-2007


Begindatering

Einddatering





61 van 155




62 van 155






Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2976-8, H6118-8, -10, -11, KB3139-7 en -8




63 van 155




Begindatering

Einddatering





64 van 155




65 van 155






Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2976-7, H6118-4 t/m -6, KB3139-9 t/m -11


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3139-25, KB3138-1 t/m -3, KB3146-20 en -21


66 van 155




Begindatering

Einddatering





67 van 155




68 van 155




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatierapport, Noordam 30.10.1986


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw neg KB935-11, kl negnrs KB2976-5, KB3139-15




69 van 155




Begindatering

Einddatering





70 van 155




71 van 155






Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs H6108-2 en -3, H6118-19, KB2976-4


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3139-16 t/m 18, KB3146-26 en -27


72 van 155




Begindatering

Einddatering



Bronstijd IJzertijd


73 van 155




74 van 155




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek consolidatierapport, Noordam 17.11.1986


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3138-18 t/m 20, KB3146-33 en -34, KB2976-1


75 van 155




Begindatering

Einddatering



Bronstijd IJzertijd


76 van 155




77 van 155




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Reusink aan Van Regteren-Altena dd 14.06.1965


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van R. Klok met situatieschets


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek situatieschets 1978


Verslag Particulier rapport grafheuvels




Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3138-4 t/m -7 en -14, -15, KB3170-0 en -1


78 van 155


4740 Oppervlakte: 814 m2 39B - 022 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd De Hoogstraat Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155363 / 449351 Staatsbosbeheer 352972 Kadasterregistratienr: Kadasterdeel_nr: 09-01-2007


Begindatering

Einddatering



Bronstijd IJzertijd


79 van 155




80 van 155






Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs H6108-12 en -14, KB3139-21 t/m -24




81 van 155


4741 Oppervlakte: 1.237 m2 39B - 025 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd Donderberg; Centrum; Maarsbergse Weg; Burgemeester van den Boschlaan Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 157154 / 447657 Staatsbosbeheer 45582 Kadasterregistratienr: Kadasterdeel_nr: 20-12-2006


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Het betreft een ensemble van 3 grafheuvels (met 10m-zones) uit het Neolithicum en/of de Bronstijd. De heuvels zijn gelegen op een stuwwalplateau. Heuvel 024: Diameter 11, hoogte 0,8 meter. De heuvel is licht beschadigd door oppervlakkige ingravingen van dieren. Tegen de oostelijke voet bevindt zich een grote, ronde, oudtijds ontstane ingraving met een diameter van ca. 5 meter. Heuvel 025: Diameter 10, hoogte 1 meter. Het centrum van de heuvel is in het verleden volledig uitgegraven. Ten zuiden van heuvel 024 ligt een derde, later ontdekte heuvel. De heuveltoppen zijn onbegroeid, maar op de taluds staan veel dennen en eiken. Ook binnen de 10 meterzones staan bomen. In het kader van het AMR-project is het terrein op 31 maart 2005 bezocht. Voor nadere informatie zie Livelink en/of dossier. Naar aanleiding van het onderzoek heeft de AMC besloten de omvang van de wettelijke bescherming terug te brengen tot de huidige staat van de grafheuvels met 10 meterzones in een ensemble.




Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek fotokopie memo van Klok dd 14.04.1988



82 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Monumentnr: CMA-nr: Status: Toponiem: Plaats: Gemeente: Provincie: Coördinaten: Terreinbeheerder: Onderzoek:

4742 Oppervlakte: 3.733 m2 39B - 032 Terrein van hoge archeologische waarde RIJNDIJK Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 156944 / 443717 Niet van toepassing Onderzoeksnr 846, Archeologisch: geofysisch onderzoek, gereedgemeld op 01-07-1991


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Terrein met resten van huis Bergesteyn. Complex bestaande uit voor- en hoofdterrein die ieder afzonderlijk omgracht waren. Hoewel het huis niet meer overeind staat zijn nog resten in de bodem aanwezig. De aanleg is in het relief nog terug te zien en een deel van de gracht is watervoerend. Het hoofdgebouw heeft waarschijnlijk een rechthoekige opzet gehad. De oudste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1392. Eind 18de eeuw is het huis gesloopt. De aanleg van het terrein bleef tot 1964 bestaan. Bergestein werd op de oeverwal aan de Nederrijn gebouwd. 1971: Opmeting AWN. 1980: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 123-2. 1993: Weerstandsmeting RAAP-notitie 61. Dit terrein moet geinspecteerd worden. INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: Bergestein was gelegen ten westen van Amerongen, ten noorden van de Lekdijk in de polder de Hoeven, ca. 1,5 km. ten westen van kasteel Natewisch. Etymologie: Bergestein is een `stein', een stenen huis, dat gebouwd is op een `berg', een verhoging in het landschap? Typologie: Zaaltoren; Op de vroegste afbeelding van Bergestein, een tekening van Roelant Roghman uit 1646/47, is een gebouwencomplex te zien, dat bestond uit een rechthoekig gebouw met een zadeldak en trapgevels. Aan de ene kant stond er een gedeelte van een ander bouwlichaam ertegenaan, aan de andere kant stond een torenachtige aanbouw. De mogelijke kern van het middeleeuwse kasteel was een zaaltoren. Toestand: Muurresten ondergronds, terrein met grachtenrestant?; Het kasteel is verdwenen en boven de grond is niets meer zichtbaar. Mogelijk zijn er in de grond de fundamenten van Bergestein aanwezig. Bouwgeschiedenis: Van de bouwgeschiedenis van Bergestein is erg weinig bekend. Op de oudste afbeelding van het huis, in 1646/47 door Roelant Roghman getekend, staat een gebouwencomplex op een omgracht terrein. Het huis bestond uit een rechthoekig gebouw met een zadeldak en een trapgevel, vermoedelijk uit het eind van de 14de eeuw, met aan beide zijden een aanbouw. Aan de ene kant stond een laag gebouwtje, dat op basis van de beëindiging, het kruisvenster op kelderniveau en de bouwnaad later gedateerd moet worden op ca. 1600. Aan de andere kant van het rechthoekige gedeelte stond een torenachtige aanbouw. De tekening van Roghman laat ook een klein rond torentje zien. Waarschijnlijk gaat het hierbij om een zestiende-eeuwse 'mezekouw', dat destijds de functie vervulde van een schuttersputje. Over verbouwingen of de sloop van huis Bergestein is niets bekend. Vermoedelijk is het rond 1700 verdwenen. Tegen het einde van de 18de eeuw slaagde Gijsbert Jan van Hardenbroek erin de Staten van Utrecht het dubbele huisgeld af te laten schaffen. Dit is een extra bewijs dat het huis in die tijd al verdwenen was.

83 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten






Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok dd 23.10.1969


Tekening Onbekend situatieschets


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek situatietekening overgenomen van Waterstaatskrt 1874


Verslag Onbekend verslag interview door J Ladage


Memo Onbekend geschreven versie van verslag


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek reproductie prent RAU 1197


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB568-15 en repro 62 en 64

Literatuur WITTERD VAN HOOGLAND 1912 , in: Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtse ridderhofsteden en heerlijkheden AA, VAN DER, 0 --, in: Aardrijkskundig woordenboek (dl.II, p.334, dl.13, p.630) BARDET 1975 Bergesteyn, in: Kastelenboek provincie Utrecht (p.23) CRAANDIJK 0 --, in: -- (p.280) HOFMAN, J.H., 1904 Bergesteyn, in: Utrechts Jaarboekje LUTTERVELT 1949 --, in: Heemschut (p.21) ANDERSON, K., K. VAN DER GRAAF, J. ORBONS & F.A. PERK 1993 , in: RAAP-notitie: Utrecht. Verslag van het aanvullend onderzoek op drie lokaties (in het kader van het Landschapsplan voor de provincie Utrecht). SIEPMAN VAN DEN BERG, A. EN B. OLDE MEIERINK 1995 Bergestein (p. 129-131)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. Hofman, H.J. , in: De ridderhofstad Bergesteyn Hofman, H.J. 1903 "Bergestein", in: Algemeen Nederlandsch Familieblad, nieuwe serie 16

84 van 155


4745 39B - A35 Terrein van archeologische waarde LEKDIJK; WAAYENSTEIN Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159044 / 445398 Niet van toepassing

Oppervlakte:

6.982 m2


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Complex met voor- en hoofdterrein. Op het voormalige voorterrein staat nu een boerderij. Daarnaast staat er een schuur op het terrein. Van de oorspronkelijke aanleg is niets meer over. Over het hoofdgebouw is niet meer bekend dan dat het een rechthoekige opzet had. De oudste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1436. In 1730 was het huis verdwenen. De gracht was nog wel aanwezig, maar is na 1818 in de loop van de tijd verdwenen. Bergestein lag op de flank van de stuwwal. RAAP 43, cat.nr. 74. INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: Wayenstein lag in een ten westen van het dorp Amerongen gelegen gebied aan de voet van de Rijndijk, dat werd begrensd door de Lekdijk (=Rijndijk), de Kollantsloot en de Zuwe. De kavels waren niet gericht op de Rijndijk, maar op de nu verdwenen maar nog herkenbare weg de Zuwe, waarop ook Zuilenstein en Roijestein waren gericht. Etymologie: De naam Wayenstein hangt samen met de ligging van het huis. Het was een stenen huis, genoemd naar De Weide of Ameronger weide, een ten westen van het dorp Amerongen gelegen gebied aan de voet van de Rijndijk, dat werd begrensd door de Lekdijk (=Rijndijk), de Kollantsloot en de Zuwe. Typologie: Moated sites (1250-1600); Wayenstein was een moated site. Toestand: Muurresten deels opgenomen in later muurwerk; Het huis Wayenstein zelf is verdwenen. De schuur die nu op het terrein staat is opgetrokken uit afbraakmateriaal van het huis. Bouwgeschiedenis: De uitgang -stein in de naam Wayenstein duidt erop dat in ieder geval in 1436 (oudste vermelding van een (versterkt) stenen huis sprake was. Zoals te zien is op de tekening van Roelant Roghman, bestond in 1646/7 uit een vierbeukig rechthoekig zaalhuis van twee bouwlagen onder een zadeldak tussen bakstenen topgevels. Hoewel een kelder niet op de tekening is te zien, was die waarschijnlijk wel aanwezig. Getuige de schoorstenen op de eindvorsten waren de stookplaatsen tegen de eindgevels gesitueerd. Een hoge borstwering maakte de zolder bruikbaar voor het huishouden. Tegen de naar het oosten gewende gevel was een sekreet geplaatst, dat uitkwam op de gracht. Het huis rees niet direct uit op de gracht, maar was aangeaard. Deze wal was sterk begroeid. Het huis was waarschijnlijk aan drie zijden omgeven door een gracht. Aan de voorzijde van het huis lag een ondiep plein dat werd afgesloten door een verdiepingloos gebouw, voorzien van een zadeldak en tenminste één trapgevel. Dit gebouw zou het poortgebouw kunnen zijn. Op de achtergrond is aan de grens van de zuidelijke gracht een rechthoekige schuur met houten topgevels en wanden van hout en leem te zien. Vergelijking met de kadastrale minuut maakt het waarschijnlijk dat de singel aan de zuidzijde lag, die Roghman links weergeeft. Vermoedelijk bevond zich aan deze zijde de toegang tot de voorburcht, die op de plek van de huidige boerderij lag. De tegenwoordige oprijlaan vanaf Zuilenstein was in 1630 nog niet aanwezig. Het complex werd toen ontsloten via de nog bestaande Zuwe of Zuwedijk. Volgens de kaart van Verstralen was het geheel aan alle zijden door bosschages omgeven. In 1730 was het huis verdwenen.

Documentatie

85 van 155






Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kad. situatie 1962 en 1916


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB562-21A en KB634-20


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kopie van prent

Literatuur OLDE MEIERINK, B., G.VAN BAAREN (E.A.) [RED.] 1995 , in: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht WITTERT VAN HOOGLAND, E.B.F.F. 1912 , in: Bijdrage tot de Utrechtsche Ridderhofsteden en Heerlijkheden BARDET 1975 Wayenstein, in: Kastelenboek provincie Utrecht (p.310-311) CRAANDIJK 0 --, in: -- (p.281) ENGELEN, VAN, 0 --, in: -LUTTERVELT 1949 --, in: Heemschut (p.21) -- 1772 --, in: Tegenwoordigen Staat der Nederlanden (22e deel) SCHOUTEN, Y. EN B. OLDE MEIERINK 1995 Wayenstein (p. 472-474)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: RAAP-rapport: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 344/345). Dekker, C. 1983 Het Kromme Rijngebied in de Middeleeuwen. Een institutioneel-geografische studie, in: Stichtse Historische Reeks 9 Kurpershoek, E. en E. Kurpershoek 1996 Amerongen: geschiedenis en architectuur, in: Monumenten-inventarisatie Provincie Utrecht 16

86 van 155


4746 39B - 037 Terrein van hoge archeologische waarde ZUYLESTEINSEWEG; ZUYLESTEIN Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158766 / 445799 Niet van toepassing

Oppervlakte:

6.568 m2


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Het huis staat er niet meer. Het bestond uit een complex met omgracht voor- en hoofdterrein. Een deel van het voorterrein, de ommuring en het poortgebouw zijn intact. Voor het overige bevinden de resten zich nog in de bodem. De grachten zijn gedeeltelijk gedempt. Het oorspronkelijke huis bestond uit een rechthoekige zaal. De afmetingen waren 10,5 x 18 meter. De muren waren tot 1,5 meter dik en het steenformaat bedraagt 29 x 14 x 6,5 cm. De eerste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1381-83. Toen bestond het bovenbeschreven gebouw, dat in de loop van de tijd steeds verder werd uitgebouwd. In de periode 1630-1640 is het gebouw in opdracht van Frederik Hendrik drastisch verbouwd, waarbij het een typisch 17de eeuwse plattegrond kreeg. Aan het einde van WOII is het door de geallieerden tot ruine gebombardeerd om in de jaren '50 definitief gesloopt te worden. Zuilenstein lag op de flank van de stuwwal. 1946: Opmeting ruine C. W. Royaards. Dit terrein moet geinspecteerd worden. RAAP 43, cat.nr. 75.






Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kad. situatie 1965. 1930, ca 1820


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok dd 32.01.1973


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB562-20A, KB1228-22, -23, -26, -27, repro 37

Literatuur MEISCHKE, R. 1981 Het kasteel Zuilenstein te Leersum., in: In: Liber Castellorum. 40 variaties in het thema kasteel. Onder redactie van T.J. Hoekstra, H.L. Janssen en I.W.L. Moerman (p. 270-278). TER KUILE, E.H. TER 1954 --, in: -- (p.63) SLUYTERMAN, K., 1907 Zuylestein, in: Elzeviers geillustreerd maandschrift LUTTERVELT 1949 --, in: Heemschut (p.21) BARDET 1975 Zuylestein, in: Kastelenboek provincie Utrecht CRAANDIJK 0 --, in: -- (p.291,292,293) BOONACKER, V.F.J. 1846 --, in: Utrechtsche Volks-Almanak van het jaar 1846 (p.68-92) -- 0 --, in: Tegenwoordige Staat van Utrecht (dl.II, p.306) KOK 0 --, in: Vaderlandsch Woordenboek -- 1963 --, in: Maandblad van Oud-Utrecht (p.89-92)

87 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten GULICK, VAN, 1960 , in: --, (p.278-282) BEELAERTS VAN BLOKLAND, W.A., 1914 , in: Nederlandsche Kastelen en hun Historie (dl.II) LUTTERVELDE, R. VAN, 1949 , in: De Stichtse Lustwarande BOSCH VAN DRAKESTEIN, R. 1995 Zuilenstein (p. 522-526)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: RAAP-rapport: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 348/349).

88 van 155


4747 Oppervlakte: 39B - 038 Terrein van hoge archeologische waarde ZUILENSTEINSCHE BOSCH; DE BLAASBALG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158879 / 447333 Staatsbosbeheer

92.368 m2


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

IJzertijd

Beschrijving Omgrenzing arbitrair. Dit terrein ligt op de stuwwal. 1967: Proefput H. Reusink. 1990: Boringen met guts, RAAP 43, cat.nr. 23. Dit terrein moet onderzocht worden. Kwido




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Boorpuntenkaart + dagrapport onderzoek RAAP 1990.

Literatuur GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: RAAP-rapport: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 164/165).

89 van 155


4749 Oppervlakte: 39B - 040 Terrein van zeer hoge archeologische waarde RIJKSSTRAATWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158595 / 446742 Niet van toepassing

260.080 m2


Begindatering

Einddatering

Nederzetting, onbepaald Akker/tuin Akker/tuin

IJzertijd Middeleeuwen vroeg Onbekend

IJzertijd Middeleeuwen laat Onbekend

Beschrijving De resten (1) bevinden zich in een grijze (akker)laag (2) die is afgedekt door een ca. 40 cm dik plaggendek (3). De datering is waarschijnlijk ruimer dan de IJzertijd. Langs de Rijksstraatweg zijn fragmenten bewerkt vuursteen gevonden. Dit duidt op activiteit in het Neolithicum en/of Bronstijd. Daarnaast is activiteit in de vroege Middeleeuwen niet uitgesloten. Dit terrein ligt op een sandr. In het midden ligt een sneeuw- smeltwaterdal. 1977: Veldkartering ROB, Kromme Rijnproject 136-14A, -14B en -15. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 38. De zeer hoge waarde en de begrenzing van het terrein zijn gebaseerd op de gaafheid van het bodemprofiel. Dit terrein is samengevoegd met een deel van CMA-39B-039. Kwido



Literatuur VISSCHER, H.C.J. E.A. 1996 , in: RAAP-rapport: Engen in bodembeschermingsgebieden in de provincie Utrecht. Inventarisatie,bedreiging en bescherming van oude landbouwgronden

90 van 155


4750 39B - 041 Terrein van hoge archeologische waarde UTRECHTSE BAAN Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158368 / 448365 Staatsbosbeheer

Oppervlakte:

133.432 m2


Begindatering

Einddatering

Graf, onbepaald Nederzetting, onbepaald

Neolithicum IJzertijd

Bronstijd IJzertijd

Beschrijving Ad 1: mogelijk heeft hier een grafheuvel gelegen. Wat betreft de bewoningssporen is de omgrenzing arbitrair. Dit terrein ligt in een stuifzandgebied op de stuwwal. 1990: Boringen met guts, RAAP 43, cat.nr. 24. Dit terrein moet onderzocht worden. Kwido


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topografische kaart 1:25:000 met terreinaanduiding


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek betreft vnr LS77 (1962) dd augustus 1979


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Boorpuntenkaart + dagrapport onderzoek RAAP 1990.

Literatuur GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 166/167).

91 van 155


4751 39B - 042 Terrein van hoge archeologische waarde LANGBROEKERWEG/TRAAIWEG Darthuizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154940 / 446609 Niet van toepassing

Oppervlakte:

4.951 m2


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

IJzertijd

Beschrijving 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 138-1A, -1B. Dit terrein moet onderzocht worden.



Literatuur Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

92 van 155


4752 39B - 043 Terrein van hoge archeologische waarde ZANDWEG/TRAAIWEG Darthuizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154784 / 446719 Niet van toepassing

Oppervlakte:

14.282 m2


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

IJzertijd




93 van 155


4753 39B - 044 Terrein van hoge archeologische waarde ZANDWEG; HET SPEIJK Darthuizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155175 / 447085 Niet van toepassing

Oppervlakte:

10.313 m2


Begindatering

Einddatering


Nieuwe tijd

Nieuwe tijd

Beschrijving Over dit huis is bijzonder weinig bekend. Het terrein is hoger gelegen. Een deel van de muurresten is nog aanwezig. Oorspronkelijke funderingen en kelders zijn waarschijnlijk grotendeels intact. Deze zijn opgenomen in het huidige huis. De grachten zijn als laaggelegen delen nog herkenbaar. Waarschijnlijk dateert het uit de 17de eeuw. Het Speijk ligt op de flank van de stuwwal. Dit terrein moet geinspecteerd worden. RAAP 43, cat.nr. 76. In het CMA zit nog aanvullende literattuur (historische gegevens) die deels onvolledig is. Deze literatuur wordt niet gescand. - W. van Iterson: Historische ontwikkelingen van rechten op de grond in de provincie utrecht. Deel I, Band II. Zonder jaartal, hoofdstuk 5 (deels aanwezig); - A. Versteegh: Leersum in de loop der tijden; zonder jaartal, pp. 65 t/m 72;


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Van Tent aan Roell dd 26.2.1987


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topopgrafische kaart 1:25.000 met terreinaanduiding




Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kad. situatie ca. 1820, 1922, 1965


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van Klok aan gemeente Leersum dd 7.2.1992


Brief Particulier plan verbouwing met bouwtekeningen dd 9.2.1987


Verslag Onbekend gesprek met huidige bewoonster


Foto Bemmel, van fotokopie luchtfoto K13X334-3

94 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Literatuur GRAAF, K. VAN DER, K. ANDERSON & R.R. DATEMA 1990 , in: Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht (p. 356/357). OLDE MEIERINK, B. EN I. VOERST VAN LYNDEN 1995 Appendix. Gemeente Leersum (p. 544)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. Demoed, E.J. 1984 , in: In een lieflijk landschap, wandelingen door de historie van Maarn, Doorn, Cothen, Leersum en Amerongen

95 van 155


4754 39B - 045 Terrein van hoge archeologische waarde ZANDWEG Darthuizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154613 / 446957 Niet van toepassing

Oppervlakte:

5.985 m2


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

IJzertijd




96 van 155


4755 Oppervlakte: 39B - 046 Terrein van zeer hoge archeologische waarde BROEKWEG; DARTHUIZEN Darthuizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154847 / 447695 Niet van toepassing

52.633 m2


Begindatering

Einddatering

Nederzetting, onbepaald Akker/tuin

IJzertijd Middeleeuwen vroeg

IJzertijd Middeleeuwen laat

Beschrijving Duidelijk begrenste cultuurlaag (1) onder een plaggendek (2). Dit dek is aan de oostzijde vrij dun (maximaal 35 cm) en aan de westen noordzijde ca. 60 cm dik. Het materiaal dat in de cultuurlaag is aangetroffen dateert vermoedelijk uit de IJzertijd, andere dateringen in de prehistorie zijn niet uitgesloten. Dit terrein ligt op een dekzandvlakte. 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-1A, -1B en -1C. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 57. De zeer hoge waarde hangt samen met de gaafheid van het terrein.


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek topografiche kaart 1:25.000 met terreinaanduiding


97 van 155


4756 Oppervlakte: 39B - 047 Terrein van zeer hoge archeologische waarde POSTWEG/BUNTLAAN Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 153916 / 448838 Niet van toepassing

37.362 m2


Begindatering

Einddatering

Akker/tuin Nederzetting, onbepaald

Middeleeuwen vroeg IJzertijd

Middeleeuwen laat Middeleeuwen vroeg

Beschrijving Volgens bodemkundig onderzoek is het bodemprofiel intact en ligt er een redelijk dik plaggendek (2). Het is niet zeker of er ook resten uit de Romeinse tijd aanwezig zijn. 1978: Veldkartering ROB, Kromme Rijnproject 142-15A, -15B en -15C. 1995: Boringen, STIBOKA, Zie RAAP 117, gebied 7B1. Dit terrein moet nader onderzocht worden (boringen met megaboor).



Literatuur VISSCHER, H.C.J. E.A. 1996 , in: RAAP-rapport: Engen in bodembeschermingsgebieden in de provincie Utrecht. Inventarisatie,bedreiging en bescherming van oude landbouwgronden Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

98 van 155




Begindatering

Einddatering





99 van 155




100 van 155




Verslag Onbekend consolidatierapport dd 4.11.1986 + tekening


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2975-23, KB3138-16, -17, -35, H6108-15, -17


101 van 155


4758 39B - 049 Terrein van hoge archeologische waarde MOLENWEG/PITTESTEEG Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150759 / 449034 Niet van toepassing

Oppervlakte:

26.983 m2


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

IJzertijd

Beschrijving 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 114-1A en -1B. Dit terrein moet onderzocht worden.




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kaartje landgoed Moersbergen 1:5000


102 van 155


4759 39B - 050 Terrein van hoge archeologische waarde MOERSBERGSELAAN Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150349 / 449138 Niet van toepassing

Oppervlakte:

39.901 m2


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

IJzertijd

Beschrijving 1977: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 114-2A en -2B. Dit terrein moet nader onderzocht worden. INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: Het kasteel Moersbergen is gelegen aan het eind van de Moersbergselaan, ongeveer 1 km. ten zuiden van de weg DoornDriebergen. Het ligt aan de rand van het ontginningsgebied rond de Langbroekerwetering. Etymologie: De naam is wellicht te verklaren als een verhoging (bergen) in een moerasachtig gebied (moer). Typologie: overig; Hoewel er nooit een bouwhistorisch onderzoek heeft plaatsgevonden, wordt vermoed dat de oudste bouwfase een L-vorm had. Toestand: intact; >Het kasteel is intact en in 1927 teruggerestaureerd naar de 18de eeuwse uitmonstering. Bouwgeschiedenis: Het oudste deel van het kasteel, een rechthoekige zaalbouw op de zuidwesthoek, dateert waarschijnlijk uit het eind uit de veertiende of het begin van de vijftiende eeuw. In het eerste kwart van die eeuw werd aan de zuidoostkant een eenlaagse vleugel met ene kap toegevoegd. Aan het eind van die eeuw verrees een noordelijke vleugel. Wegens verbouwingen in later tijd is van deze laatste vleugel niets zichtbaars meer over. Uitbreidingen volgden in de zestiende eeuw (traptoren en vijfzijdige uitbouw aan oostzijde en duiventoren aan de noordkant) en in de zeventiende eeuw (verhoging van de zuidoostvleugel en de bouw van een toren met klokvormige spits tegen de zuidvleugel, wijziging van de toegang met trappenhuis aan de westkant van het gebouw). Bij twee verbouwingen in de negentiende eeuw kreegt het huis door het aanbrengen van spitsboogvensters en pleisterwerk een neogotisch uiterlijk. Een aantal kamers werd opnieuw gedecoreerd. De gevolgen voor de plattegrond waren gering. Het torentje aan de zuidkant werd gesloopt. Bij een reconstructie in 1927 van de hand van de architect Berden, werd al het pleisterwerk weer afgenomen en werden de vensters door kruiskozijnen vervangen. Bij het trappenhuis werd een muur weggebroken waardoor een grote hal ontstond.




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kaartje landgoed Moersbergen 1:5000

Literatuur Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Clifford Kocq van Breugel, J.R. 1966 , in: Kastelenbroek Provincie Utrecht Hermans, D.B.M. 1995 "Moersbergen", in: 'Moersbergen' Geschiedenis van het gebouw

103 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Luden, J. 1960 Nota betreffende 'Moersbergen', typoscript in bezit NKS.N.N., Kasteel 'Moersbergen' te Doorn, in: Nederlandse kastelen en landhuizen Uijl, W.F.J. den 1921 'Het huis Moersbergen', in: Buiten 15 Datema, R.R. 2007 Inspectierapporten van het onderzoek naar monumenten in het Utrechts landschap in 2006, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

104 van 155


4762 39B - 053 Terrein van hoge archeologische waarde WIJKERWEG Breedeveen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 156100 / 449330 Staatsbosbeheer

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 12, hoogte 1 meter. Geconsolideerd. Vroeger stond er een theekoepel op de grafheuvel. 1985: Boring H. Reusink. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. In 1986 werd een informatiebord geplaatst. CAA 39BN-121. Kwido




Memo Onbekend 23.9.1985 met situatieschets


Memo Onbekend aan Van Tent en Reusink dd. 23.9.1985


Verslag Onbekend ism Van Tent, bezoek aan grafheuvel dd 14.11.1985


Verslag Onbekend consolidatierapport + tekening dd 17.11.1986


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnr KB2976-9, -10, H6108-5, -6, -8


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB2170-1 t/m -5 KB3138-11 t/m -13



Literatuur Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Datema, R.R. 2006 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer Regio West, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

105 van 155


4859 Oppervlakte: 39E - 080 Terrein van zeer hoge archeologische waarde ELSTERSTRAATWEG Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 161387 / 444928 Staatsbosbeheer

143.322 m2


Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, onbepaald Celtic field/raatakker Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald Grafheuvel, onbepaald Nederzetting, onbepaald Akker/tuin

Neolithicum laat IJzertijd Neolithicum laat Neolithicum laat Neolithicum laat Bronstijd Middeleeuwen vroeg

IJzertijd IJzertijd IJzertijd IJzertijd IJzertijd IJzertijd Middeleeuwen laat

Beschrijving Terrein dat deels als akker/grasland, deels als bos in gebruik is. Vooral in het deel dat als akker/grasland gebruikt wordt is het walsysteem van het Celtic Field (1) goed zichtbaar. De bewoningssporen (2) bestaan mogelijk uit drie verschillende concentraties. Het geheel is afgedekt door een ca. 45 tot 100 cm dik esdek (7). Dit esdek is ten noorden en zuidwesten van het terrein verdwenen of nooit aanwezig geweest. De bewoningsresten, die zich zeker verder noordelijk hebben uitgestrekt, zijn op die plek in grote mate verstoord. Grafheuvel 3: 161.430/444.970. Diameter 26, hoogte ca. 1,5 meter. In het heuvellichaam is een grafkuil met crematieresten waargenomen. Mogelijk is het een meerperiodenheuvel. 4: 161.600/444.980. 5: 161.560/444.940. 6: 161.570/444.890. In verschillende perioden is op verschillende delen van het terrein gewoond. Op het zuidoostelijk deel is aardewerk uit de Bronstijd en IJzertijd gevonden. Op het noordwestelijk deel dateerde het uit de late Bronstijd t/m de IJzertijd en op het noordoostelijk deel is alleen IJzertijdaardewerk aangetroffen. De mogelijkheid bestaat, dat er aan de zuidoostzijde sporen van bewoning uit het laat-Neolithicum liggen. Op deze plek zijn fragmenten aardewerk uit deze periode gevonden. Overigens is in een proefput aangetoond dat er sprake is van bewoning in meerdere perioden. Er zijn twee bewonings- niveau's, gescheiden door een akkerlaag, waargenomen. Mogelijk betreft dit een nederzetting uit de late Bronstijd/vroege IJzertijd en een nederzetting uit de (latere) IJzertijd. De datering van de grafheuvels is helaas niet nader te bepalen. De bewoningsresten en de grafheuvels liggen op een sandr. 1977: Kwido Veldkartering ROB, Kromme Rijnproject 133-2, 4, 5. 1990: boringen met guts, Raap 43, cat.nr. 41. 1995: 22-11 t/m 612 boringen met megaboor en profiel in grafheuvel 3, ROB, P1995-7. 1996: 12-4 en 23-5 proefput, profiel in en globaal opmeten van grafheuvel 3, ROB (A. van Rooijen en I. Reuselaars). Zeer hoge waarde vanwege gaafheid, ensemblewaarde en landschappelijke context. 3: CAA 39EN-95+163, 4: CAA 39EN-43, 5: CAA 39EN-132, 6: CAA 39EN-133. Dit terrein is hernummerd. Voorheen 003, A07 en deels A37.




Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Verslag veldwerk monumentenkaart P1995-7


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Verslag proefput 23-5-1996

106 van 155


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Vlak en profiel proefput 23-5-1996


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 4 boorpuntenkrtn P1995-7 , vindplaatsen per periode




Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB1340-4A en kl negnrs KB2313-8 en -9


Memo Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek dd 24.3.1980 met situatieschets


Verslag Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Verslag veldwerk monumentenkaart P1995-7


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Situatieschets grafheuvel 39EN-163, schaal 1:2500.


Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Grafheuvel 39EN-163, opmeting + situatie dd. 12-4-1996


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB 4621-9 t/m 24, veldwerk P1995-7


Onbekend Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek Fotolijst veldwerk monumentenkaart P1995-7

Literatuur GRAAF, K. VAN DER, R. DATEMA & K. ANDERSON 1990 , in: RAAP-rapport: Landschapsplan en archeologie in de provincie Utrecht. Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Datema, R.R. 2006 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer Regio West, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

107 van 155


4860 Oppervlakte: 39E - A08 Terrein van archeologische waarde ZUILENSTEINSCHE BOSCH; DE GINKEL Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 160560 / 447520 Niet van toepassing

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 11, hoogte 0,8 meter. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.






Verslag Onbekend dd 5.8.1980 grafheuvelkartering 1977-1979


Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek beheerskaart 1:5000 situatie 1977


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB2578-16

Literatuur TENT, W.J. VAN 1970 Amerongen/Rhenen, in: BKNOB Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Koot, C.W., R. Schrijvers & S.D. van Dijk 2006 De waardering van Terreinen van Archeologische Betekenis van prehistorische ouderdom op de AMK: het veldwerk., in: Vestigia-rapport V251

108 van 155


4862 Oppervlakte: 1.942 m2 39E - A10 Terrein van archeologische waarde AMERONGSCHE BOSCH; AMERONGSCHE BERG; 'T BERGHUIS Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 161180 / 446080 Niet van toepassing


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Diameter 11, hoogte 0,5 meter. CAA 39EN-134. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.






Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek bedrijfskaart 1:5000



Literatuur Koot, C.W., R. Schrijvers & S.D. van Dijk 2006 De waardering van Terreinen van Archeologische Betekenis van prehistorische ouderdom op de AMK: het veldwerk., in: Vestigia-rapport V251 Datema, R.R. 2007 Archeologische Basisbeschrijving monumenten 4862 en 12187, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

109 van 155


7139 Oppervlakte: 39E - 067 Terrein van zeer hoge archeologische waarde AMERONGSCHE BOSCH; GALGENBERG; BOSWEG Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 162218 / 445370 Staatsbosbeheer

1.701 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 20, hoogte 1,25 meter. Geconsolideerd. Uit deze grafheuvel is mogelijk een fragment van een Drakenstein-pot afkomstig. Deze heuvel behoort tot en groep van vier. Deze zijn geregistreerd als 39E-68, -69 en -A52. 19??: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 132-10. 1987: Proefsleuven ivm consolidatie, ROB. Dit terrein is hernummerd, voorheen 39E-004. CAA 39EN-109. Kwido


Verslag Onbekend dd 11.2.1987 consolidatierapport + tekening




Kaart Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kopie veldkartering Kromme Rijngebied




Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnr KB3257-5A, kl negnrs KB2434-6, KB3180-0, -1


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3180-4 t/m -7,-25.-29-,-31,-33,-36


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3181-1 t/m -4,-8,-15,-16, KB2434-6


110 van 155


7185 39E - 038 Terrein van hoge archeologische waarde AMERONGSCHE BOSCH; BOSWEG Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 161825 / 445006 Niet van toepassing

Oppervlakte:

41.935 m2


Begindatering

Einddatering


Bronstijd

IJzertijd

Beschrijving In dit terrein zijn diverse vondsten uit bovengenoemde periode gedaan. De omgrenzing is echter arbitrair. Kwido



111 van 155


7189 Oppervlakte: 1.942 m2 39E - 042 Terrein van zeer hoge archeologische waarde AMERONGSCHE BOSCH; BOSLAAN; HAZENBERG; DE GINKEL Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 160180 / 446920 Staatsbosbeheer


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 15, hoogte 1,25 meter. Geconsolideerd. 1987: Proefsleuven ivm consolidatie, ROB. Deze heuvel hoort tot een groep van vijf. Deze zijn geregistreerd als 39E-A36 en -A54 t/m -A56. Kwido








Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3172-9, KB3180-15, KB3181-13,-14



Literatuur Datema, R.R. 2006 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer Regio West, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

112 van 155



1.862 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 17, hoogte 1,3 meter. Geconsolideerd. Uit deze heuvel is mogelijk een fragment van een Drakenstein-pot afkomstig. Deze heuvel maakt deel uit van een groep van vier. Deze zijn geregistreerd als 39E-67, -69 en -A52. 19??: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 132-12. 1987: Opmeting ivm consolidatie, ROB. Dit terrein is hernummerd, voorheen 39E-043. CAA 39EN-110. Kwido








Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnrs KB3257-6A,-7A, kl negnrs KB2434-8


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3180-2,-3,-18,-19.-26 t/m -28,-30,-32,-34


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3180-35, KB3181-5,-6,-17,-18


113 van 155



1.620 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Diameter 16, hoogte 1,3 meter. Geconsolideerd. Uit deze heuvel is mogelijk een fragment van een Drakenstein-pot afkomstig. Deze heuvel maakt deel uit van een groep van vier. Deze zijn geregistreerd als 39E-67, -68 en -A52. 19??: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 132-11. 1987: Opmeting ivm consolidatie, ROB. Dit terrein is hernummerd, voorheen 39E-044. CAA 39EN-111. Kwido








Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zw negnrs KB3257-8A,-9A, kl negnrs KB2434-7,


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kl negnrs KB3180-8 t/m -12,-24, KB3181-7,-19,-20


114 van 155


11417 Oppervlakte: 39A - 117 Terrein van hoge archeologische waarde GR. V. LYNDEN V. SANDENBURGWEG; HARDENBROEK Driebergen-Rijsenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 147913 / 446971 Niet van toepassing

8.718 m2


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Doordat er in de loop van de tijd veel aangebouwd en verbouwd is, is niet goed na te gaan hoe het kasteel er oorspronkelijk uitgezien heeft. Het meest waarschijnlijk gaat het om een rechthoekige opzet. In de kelders van het huidige gebouw en in de omgeving daarvan zijn nog oude fundamenten terug te vinden. De oudste vermelding dateert uit 1331. Er is echter genoeg reden om aan te nemen dat het kasteel rond 1300 gebouwd is. Hoewel het kasteel in de loop van de tijd qua uiterlijk veranderde onderging het zijn grootste verbouwing in de 18de eeuw.




Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek van CRM aan Fa. Van Noort Kennisgeving bescherming 1968




Tekening Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek kadasterkaart met ingekleurd terrein


Brief Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek RCOB, 09.08.1988


Foto Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek z/w foto van prent. negnr. KB718-65/1


Foto Bemmel, van z/w kopie luchtfoto negnrs. 14X670-1 en 14X670-2


Foto Bemmel, van z/w kopie luchtfoto negnrs. K13X339-1 en K13X339-2


Foto Bemmel, van luchtfoto kl. negnrs. 14X670-1 en 13X339-2

Literatuur BARDET, J.D.M. 1975 , in: Kastelenboek Provincie Utrecht (p. 102-105)

115 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten LUTTERVELT, R. VAN 1949 , in: De Stichtsche Lustwarande GULICK, F. VAN 1960 , in: Nederlandse Kastelen. KOK 0 , in: Vaderl. Woordenboek XX (p.430). BULLINGA, N. EN J. KAMPHUIS 1995 Hardenbroek (p. 231-236)., in: B. OLde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht.

116 van 155


11560 39E - A38 Terrein van hoge archeologische waarde CENTRUM; ZANDVOORT Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 160651 / 445597 Niet van toepassing

Oppervlakte:

448 m2


Begindatering

Einddatering

Onbekend

Onbekend

Onbekend

Beschrijving Op een verhoging staan twee gerestaureerde voetingen. (mm. W. van Tent 1995). Terrein met sporen van bebouwing uit de Nieuwe tijd Toponiem: 'Centrum', Zandvoort Toelichting omschrijving: Op een verhoging staan twee gerestaureerde voetingen. (mm. W. van Tent 1995). Deze vormden de fundering van een galg. In Livelink staat`t aanvullende informatie. Op basis van de zichtbaarheid, restauratie en beschikbere informatie is het terrein op 13-12-2006 opgewaardeerd tot "terrein van hoge archeologische waarde". Op vrijdag 15 december 2006 zal er een visuele inspectie plaats vinden. De omvang zal dan opnieuw bepaald worden. Toelichting datering: Geografische ligging: Onderzoek: Divers: Op 15-12-2006 is het terrein bezocht en op nieuw ingemeten (handmatig), recente foto's staan in Livelink. Er is tevens een AHN-kaartje toegevoegd.




117 van 155


12164 39B - 105 Terrein van hoge archeologische waarde CENTRUM Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159954 / 445658 Niet van toepassing

Oppervlakte:

95.413 m2


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Dorpskern. Dit dorp is op een Sandr gebouwd. Er bestaat een relatie met het kasteel Amerongen. Beschermd dorpsgezicht.



Literatuur - 1989 , in: Historische Atlas Utrecht. Chromotopografische Kaart des Rijks 1:25.000 (No. 487). - 1990 , in: Grote Historische Atlas van Nederland. 1:50.000. I West-Nederland 1839-1859 (p. 73). KOOIMAN, M. EN A.L. VERNOOIJ 1992 , in: Monumenten Inventarisatie Project (M.I.P.). Gebiedsbeschrijving Utrechtse Heuvelrug (p. 220-225).

118 van 155


12167 39B - 107 Terrein van hoge archeologische waarde CENTRUM Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 152118 / 449459 Niet van toepassing

Oppervlakte:

35.806 m2


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen laat

Nieuwe tijd

Beschrijving Dorpskern. Dit dorp ligt op het dekzand, mogelijk op een enkeerd. De begrenzing is vastgesteld aan de hand van de kadastrale minuut uit 1829 (zie Livelink). De dorpskern stond tot 27/2/2004 twee keer weergegeven in Archis II, onder monumentnummers 12167 en 12240 (39B-107). Monument 12240 lag ten noordwesten van de huidige ligging en was foutief geplaatst. De gegevens van monument 12240 zijn opgenomen in Livelink onder monunent 12167. cthan 27/2/2004.



Literatuur - 1989 , in: Historische Atlas Utrecht. Chromotopografische Kaart des Rijks 1:25.000 (No. 466). - 1990 , in: Grote Historische Atlas van Nederland. 1:50.000. I West-Nederland 1839-1859 (p. 73). Dekker, C. 1983 , in: Het Kromme Rijngebied in de middeleeuwen. Een institutioneel-geografische studie (p. 502-513).

119 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Monumentnr: CMA-nr: Status: Toponiem: Plaats: Gemeente: Provincie: Coördinaten: Terreinbeheerder: Onderzoek: Onderzoek: Onderzoek: Onderzoek:

12168 Oppervlakte: 96.378 m2 39B - 095 Terrein van zeer hoge archeologische waarde Rijnsteeg; Kasteel Amerongen Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159902 / 445233 Niet van toepassing Onderzoeksnr 2677, Archeologisch: booronderzoek, gereedgemeld op 2004 Onderzoeksnr 2678, Archeologisch: geofysisch onderzoek, gereedgemeld op 2004 Onderzoeksnr 2679, Archeologisch: booronderzoek, gereedgemeld op 2003 Onderzoeksnr 2680, Archeologisch: geofysisch onderzoek, gereedgemeld op 2003


Begindatering

Einddatering

Borg/stins/versterkt huis Borg/stins/versterkt huis

Middeleeuwen laat Nieuwe tijd

Nieuwe tijd Nieuwe tijd

Beschrijving Terrein van kasteel Amerongen uit de Late Middeleeuwen-Nieuwe Tijd. Het terrein bevat: - resten van versterkt huis 'Amerongen' (LME) - het landhuis Amerongen (huidige bebouwing uit 17e eeuw). Toelichting omschrijving: Redelijk intact terrein met voorburcht. In de kelder van het hoofdgebouw, het huidige landhuis, zijn nog fragmenten van 13de eeuwse muren aanwezig. In de bodem van het voorterrein (het terrein van de voorburcht) zijn nog 17e eeuwse kelders en resten van (vermoedelijk) een poortgebouw aanwezig. In de noordwesthoek van de kasteeltuinen zijn de fundamenten aangetroffen van een gebouw van 12 bij 6 m met overwelfde kelder. Dit gebouw dateert van voor 1673 (RAAP-rapport 1025). Toelichting datering: De eerste vermelding in de historische bronnen dateert uit 1286. In het begin was er alleen sprake van een woontoren. In de loop van de tijd werd deze met diverse bouwdelen uitgebreid. Daarnaast liep het huis in onrustige tijden redelijke schade op. Uiteindelijk werd het in 1673 door de Fransen verwoest. Daarna is het huidige landhuis neergezet en is het terrein in de huidige vorm aangepast. Geografische ligging: Het huis ligt in de uiterwaarden van de Nederrijn. Off-site informatie: Er bestaat een relatie met het dorp Amerongen. Begrenzing monument: Op 08-12-2004 is de omvang van het terrein vergroot op basis van RAAP-rapport 1025. Aanbevolen werd de kasteeltuinen ook bij het geheel te betrekken (oude omvang: zie Livelink). Verder wordt in het RAAP-rapport aanbevolen om van de hoofd- en voorburcht, en van een terrein in de noordwesthoek van de kasteeltuinen, een Beschermd Monument te maken. Divers: Dit terrein moet geinspecteerd worden.

120 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Documentatie Type: Beheerder: Toelichting:


Literatuur KNUIJT, M. 1995 Amerongen (p. 114-119)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. Kempen, P.A.M.M. 2004 Voorterrein kasteel Amerongen, gemeente Amerongen; een inventariserend archeologisch onderzoek, in: RAAP-rapport (Regionaal Archeologisch Archiverings Project, Amsterdam) 1025

121 van 155


12170 39B - 096 Terrein van hoge archeologische waarde RIJKSSTRAATWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159324 / 446217 Staatsbosbeheer

Oppervlakte:

56.159 m2


Begindatering

Einddatering

Nederzetting, onbepaald Akker/tuin Nederzetting, onbepaald

Neolithicum laat Middeleeuwen vroeg Middeleeuwen vroeg

IJzertijd Middeleeuwen laat Middeleeuwen vroeg

Beschrijving ad 1: Mogelijk. Er zijn verspreid fragmenten aardewerk gevonden, die mogelijk uit het Neolithicum en/of de Bronstijd dateren en fragmenten uit de IJzertijd. Het geheel is overdekt door een 40 tot 70 cm dik plaggendek (3). Het vroegmiddeleeuwse materiaal dateert tussen 500 en 750 na Chr. Dit terrein ligt op een sandr, langs een smeltwaterdal. Er bestaat een relatie met 39B-096, -A25 en -A26. 1995: Boringen met megaboor, RAAP 117, catnr. 36. De waardering is vooral gebaseerd op matige gaafheid, onder andere doordat bij het aanbrengen van het plaggendek, de bovenste laag van de podzol enigszins verploegd is. Kwido




122 van 155


12173 39B - 097 Terrein van hoge archeologische waarde RIJKSSTRAATWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159637 / 446413 Niet van toepassing

Oppervlakte:

88.221 m2


Begindatering

Einddatering




Beschrijving Terrein op helling. Redelijk intacte podzol, overdekt door een ca. 50 cm dik plaggendek (2). Hoger op de helling is dit dunner. Mogelijk zijn er ook resten van activiteiten uit eerdere perioden te vinden. Er zijn bij onderzoek enkele fragmenten bewerkt vuursteen aangetroffen. Dit terrein ligt op een sandr, langs een smeltwaterdal. Er bestaat een relatie met 39B-96, -A25 en -A26. 1995: Boringen met megaboor, RAAP 117, catnr. 36. De waardering is vooral gebaseerd op de gaafheid. Bij het aanbrengen van het plaggendek is wel de top van de podzol enigszins aangetast.




123 van 155


12174 39B - A25 Terrein van archeologische waarde RIJKSSTRAATWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159448 / 446136 Niet van toepassing

Oppervlakte:

31.028 m2


Begindatering

Einddatering

Nederzetting, onbepaald Akker/tuin Nederzetting, onbepaald

Neolithicum laat Middeleeuwen vroeg Middeleeuwen vroeg

IJzertijd Middeleeuwen laat Middeleeuwen vroeg

Beschrijving ad 1: Mogelijk. Er zijn verspreid fragmenten aardewerk gevonden, die mogelijk uit het Neolithicum en/of de Bronstijd dateren en fragmenten uit de IJzertijd. Het geheel werd afgedekt door een plaggendek van ca. 50 cm dik (3). Dit is op een aantal plaatsen aanzienlijk verstoord. Het vroegmiddeleeuwse materiaal dateert tussen 500 en 750 na Chr. Dit terrein ligt op een sandr, langs een smeltwaterdal. Er bestaat een relatie met 39B-096, -097 en -A26. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, catnr. 36. De lage waarde wordt veroorzaakt door de slechte toestand van het plaggendek. Het profiel is hier nog maar deels intact.




124 van 155


12175 39B - A26 Terrein van archeologische waarde RIJKSSTRAATWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 159459 / 446471 Staatsbosbeheer

Oppervlakte:

32.600 m2


Begindatering

Einddatering




Beschrijving Terrein op helling. Het ca. 50 cm dikke plaggendek (2) is hier aanzienlijk verstoord. Mogelijk zijn er resten uit eerdere perioden terug te vinden. Bij onderzoek zijn enkele fragmenten bewerkt vuursteen gevonden. Dit terrein ligt op een sandr, langs een smeltwaterdal. Er bestaat een relatie met 39B-096, -097 en -A27. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, catnr. 36. De lage waarde wordt veroorzaakt door de slechte toestand van het plaggendek. Het profiel is hier nog maar deels intact. Kwido




125 van 155


12176 Oppervlakte: 39B - 098 Terrein van zeer hoge archeologische waarde BROEKHUIZERLAAN Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 156006 / 447105 Niet van toepassing

82.119 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum Middeleeuwen vroeg Onbekend

Bronstijd Middeleeuwen laat Onbekend

Beschrijving In een grijze, ca. 25 cm dikke, akkerlaag (2) zijn diverse categorieen materiaal aangetroffen, die wijzen op bewoningssporen (1). Dit geheel wordt overdekt door een plaggendek (3) van 40 tot 100 cm dik. Het aangetroffen materiaal is prehistorisch, vermoedelijk uit het Neolithicum en/of de Bronstijd. Een andere datering is niet uitgesloten. Dit terrein ligt op een dekzandrug. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 46. De zeer hoge waarde hangt vooral samen met de gaafheid van het bodemprofiel.




126 van 155


12177 Oppervlakte: 39B - 099 Terrein van zeer hoge archeologische waarde LANGBROEKERWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155504 / 446715 Niet van toepassing

45.162 m2


Begindatering

Einddatering



Bronstijd Middeleeuwen laat

Beschrijving Gemiddeld 25 cm dikke cultuurlaag (1), afgedekt door een plaggendek (2) van wisselende dikte. Op de hogere delen van het terrein is het slechts 35 cm dik, op lagere delen maximaal 55 cm. Het aangetroffen materiaal is prehistorisch, vermoedelijk Neolithisch en/of uit de Bronstijd. Dit terrein ligt op een dekzandvlakte, waarin een rug. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 48. De zeer hoge waarde hangt vooral samen met de gaafheid van het bodemprofiel.




127 van 155


12178 Oppervlakte: 39B - 100 Terrein van zeer hoge archeologische waarde BUURTWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154957 / 448116 Niet van toepassing

64.383 m2


Begindatering

Einddatering




Beschrijving In het noordelijk deel van het terrein bevindt zich een ca. 25 cm dikke cultuurlaag (1) onder een plaggendek (2). In het zuidelijk deel van het terrein is geen cultuurlaag aangetroffen. In het noordelijk deel is het plaggendek ca. 40 cm dik (soms ook 50 of 60 cm). Het plaggendek in het zuidelijk deel is ca. 50 cm dik. Hoewel verschillende categorieen vondstmateriaal zijn gevonden kan geen scherpere datering gegeven worden. Dit terrein ligt op een dekzandvlakte. Er bestaat een relatie met 39B-A27. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, catnr. 55. De zeer hoge waardering hangt vooral samen met de gaafheid van het bodemprofiel.




128 van 155


12179 39B - A27 Terrein van archeologische waarde DARTHUIZERWEG Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155070 / 448089 Niet van toepassing

Oppervlakte:

36.367 m2


Begindatering

Einddatering

Akker/tuin Nederzetting, onbepaald

Middeleeuwen vroeg Onbekend

Middeleeuwen laat Onbekend

Beschrijving Door het gebruik als bos is de bodem aanzienlijk verstoord. Op sommige plaatsen is het plaggendek (2) echter nog intact. Dit terrein ligt op een dekzandvlakte. Er bestaat een relatie met 39B-100. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 56. De lage waarde wordt vooral bepaald door de grote mate van verstoring.




129 van 155


12180 39B - 101 Terrein van hoge archeologische waarde BUURTWEG/POSTWEG Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154535 / 448553 Niet van toepassing

Oppervlakte:

157.378 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat Neolithicum laat Middeleeuwen vroeg

IJzertijd IJzertijd Middeleeuwen laat

Beschrijving Op verschillende plekken is een cultuur- of akkerlaag (2) aangetroffen, waarin prehistorisch materiaal werd gevonden, wat op bewoning in mogelijk verschillende perioden (1) wijst. Het plaggendek (3) wisselt behoorlijk qua dikte. In het zuidelijk deel van het terrein kan dit wel meer dan 1 meter dik zijn, in het noordelijk deel van het terrein is deze in het algemeen 40 tot 50 cm dik. De resten worden hier ook afgedekt door een pakket stuifzand. Vastgesteld kon worden dat het hoger gelegen deel van het terrein enigszins geerodeerd is, en dat er bij het aanleggen van het plaggendek op een aantal plaatsen oudere resten verploegd zijn. In het zuidelijk deel van het terrein lijken bewoningsresten uit de IJzertijd te dateren. Zeker is dit echter niet. Dit terrein ligt deels op een sandr, dekzand- en stuifzandvlakte. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, catnrs. 62 en 63. Het terrein is van hoge waarde doordat het plaggendek redelijk intact is. Er is echter wel enige aantasting van de bewoningsresten daaronder opgetreden.



Literatuur VISSCHER, H.C.J. E.A. 1996 , in: RAAP-rapport: Engen in bodembeschermingsgebieden in de provincie Utrecht. Inventarisatie,bedreiging en bescherming van oude landbouwgronden Datema, R.R. 2004 Beschrijving van de bestaande toestand van de archeologisch monumentenwacht in de terreinen van stichting het utrechts landschap, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Datema, R.R. 2007 Inspectierapporten van het onderzoek naar monumenten in het Utrechts landschap in 2006, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland

130 van 155


12201 39E - 088 Terrein van hoge archeologische waarde AMERONGSCHE BOSCH; HOOIWEG Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 162270 / 446040 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Neolithicum laat

IJzertijd

Beschrijving Bij boringen tijdens een kartering zijn fragmenten aardewerk en crematieresten gevonden. Deze grafheuvel behoort tot een groep van twee. De andere is geregistreerd als 39E-002. Deze grafheuvel ligt op de zuidrand van de stuwwal. 1977: Veldkartering ROB, Kromme Rijnproject 133-1. Dit terrein moet geinspecteerd worden. CAA 39EN-128. Kwido



131 van 155


12215 32C - 044 Terrein van hoge archeologische waarde CENTRUM; HOOFDSTRAAT/TRAAY Driebergen-Rijsenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 147778 / 451551 Niet van toepassing

Oppervlakte:

27.371 m2


Begindatering

Einddatering


Middeleeuwen vroeg

Nieuwe tijd

Beschrijving Dorpskern. Driebergen ligt op het dekzand, temidden van enkeerdgronden.



Literatuur - 1990 , in: Grote Historische Atlas van Nederland. 1:50.000. I West-Nederland 1839-1859 (p. 60). DEKKER, C. 1983 , in: Het Kromme Rijngebied in de middeleeuwen. Een institutioneel-geografische studie (p. 183-188). - 1989 , in: Historische Atlas Utrecht. Chromotopografische Kaart des Rijks 1:25.000 (No. 465).

132 van 155


12220 Oppervlakte: 32D - 035 Terrein van zeer hoge archeologische waarde MAARNSE GRINDWEG/SANDENBURGERLAAN Maarn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154763 / 451264 Niet van toepassing

380.253 m2


Begindatering

Einddatering




Beschrijving Onder een 50 tot 70 cm dik plaggendek (2) bevindt zich een gave bodem, waarin in een 15 tot 25 cm dikke laag divers materiaal is gevonden. De resultaten van onderzoek in 1995/96 doen vermoeden dat er ook ten zuidwesten van het hier aangeduide gebied sporen van bewoning liggen. De datering lijkt vooral in het Neolithicum en/of bronstijd te liggen. Dit terrein ligt op de overgang van dekzandgebied naar stuwwal. Waarschijnlijk hebben de bewoningssporen te maken met de grafheuvelgroep ten westen van het terrein (32D-019). 32D-A49 betreft dezelfde nederzettingsresten, maar daar is de mate van verstoring veel groter. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 90. Dit terrein is van zeer hoge waarde vanwege de hoge mate van gaafheid, conservering en de archeologische context (32D-019).




133 van 155


12221 Oppervlakte: 32D - A49 Terrein van archeologische waarde MAARNSE GRINDWEG/SANDENBURGERLAAN Maarn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155126 / 451241 Niet van toepassing

98.087 m2


Begindatering

Einddatering




Beschrijving Het plaggendek (2) is hier grotendeels verstoord door zandwinning. Toch is divers materiaal aangetroffen. Bovendien duiden de resultaten van onderzoek op het omliggende terrein op bewoningsresten (1). De sporen van bewoning dateren waarschijnlijk vooral uit het Neolithicum en/of bronstijd. Dit terrein ligt op de overgang van dekzandgebied naar stuwwal. Waarschijnlijk hebben de bewoningssporen te maken met de grafheuvelgroep ten westen van het terrein (32D-019). 32D-035 betreft dezelfde nederzettingsresten, maar daar is het bodemprofiel gaaf. 1995/96: Boringen met Edelman, RAAP 117, cat.nr. 90. De lage waarde van het terrein is gebaseerd op de geringe gaafheid van de bodem.




134 van 155


12222 Oppervlakte: 32D - 036 Terrein van hoge archeologische waarde SANDENBURGERLAAN; HUIZE MAARSBERGEN Maarsbergen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155969 / 450882 Niet van toepassing

46.401 m2


Begindatering

Einddatering

Klooster(complex) Borg/stins/versterkt huis

Middeleeuwen laat Middeleeuwen laat

Middeleeuwen laat Nieuwe tijd

Beschrijving De uithof behoorde tot de Norbertijner abdij Berne bij Heusden. Ten tijde van het versterkte huis stonden er nog steeds gebouwen met een agrarische functie. Het versterkte huis bestond uit een rechthoekig gebouw, met twee diagonaal tegenover elkaar gelegen torens. Het gebruikte baksteenformaat is 25 x 12/13 x 4/5 cm (10 lagen = 62 cm). Het geheel was omgracht en bezat een apart omgrachte voorhof. De eerste vermelding van de uithof in de historische bronnen dateert uit 1134. In 1218 en 1430 zijn de kloosterboerderij en de kerk afgebrand. Het vermoeden bestaat dat het huis na 1430 gebouwd is. Het oudste muurwerk in het huidige gebouw is gedateerd in de 16de eeuw. Hoewel er eerder diverse zaken veranderd zijn, werd het tussen 1804 en 1832 ingrijpender veranderd. De torens werden gesloopt en er is een bouwdeel toegevoegd. In 1903 is getracht de oorspronkelijke toestand te herstellen. Het terrein ligt in een gebied dat bij stichting behoorlijk vochtig was en waar een paar dekzandruggen de drogere delen vormden. INFORMATIE VAN DE STICHTING KASTELENLEXICON (SKLN): Locatie: n.v.t Etymologie: In het stichtingsoorkonde van de Abdij van Berne (1134) wordt voor het eerst melding gemaakt van Merschberg. Een mogelijke verklaring die hiervoor gegeven wordt (Kessler, Scarpenzele 1995, 47-48) is de natuurlijke aanwezigheid hier van een Berch bij het Meer, ofwel de Folkoldsberg ten zuiden ven het Zwarte Water ten noorden van het huidige kasteel. De Foldocusberg is één van de oudste zandruggen van de Utrechtse Heuvelrug en heeft tot op heden een belangrijke plaats ingenomen op het landgoed. Het zwarte Water was oorspronkelijk een waterplas die eigendom was van de adbij van Berne en waar in 1535 een eendekooi in werd aangelegd. Hedentendage resteert slechts nog een ven die De Kom genoemd wordt. Typologie: moated sites; Maarsbergen behoort tot de moated sites. Het huis is binnen en gracht gelegen en vertoont enkele kenmerken van een kasteel zonder ooit een wezenlijk verdedigbare functie gekend te hebben. Het huis dat na 1430 gebouwd was als proosdij kreeg het uiterlijk van een kasteel. Deze wijze van het uitdrukken van de machte en de adellijkheid van een proosdij was in het Sticht niet ongebruikelijk. De binnen- en buitengracht (beide hebben begin 19de eeuw een glooiend verloop gekregen waarbij de buitenste meer een singel is geworden), de twee zware hoektorens (in 1939 opnieuw in vergrote vorm aangebracht) en de arkeltorens karakteriseren Maarsbergen als een kasteel. Tot 1804 bevond zich op het voorplein een poortgebouw voorzien van kantelen met eveneens slechts een symbolische betekenis. De muurdikte van oude delen van het huis bedraagt 62 cm. en geeft aan dat verdediging niet het doel was. Vanaf 1656 is kasteel Maarsbergen door verschillende welgestelde families bewoond. De hoeken arkeltorens zijn behouden en de gracht typeert Maarsbergen als omgracht adellijk huis. Toestand: Intact, Muurresten deels opgenomen in later muurwerk, terrein met grachtenrestant, Terrein met reliëf. Bouwgeschiedenis: Hoewel de bouwgeschiedenis van Maarsbergen teruggaat tot de 12de eeuw, is daar in het huidige gebouw niets meer van terug te vinden. Het oudste deel dateert uit de eerste helft van de 15de eeuw en wordt gevormd door een rechthoekige woontoren aan de noordoostzijde van het gebouw. De toren is in de tweede helft van de 15de eeuw naar het westen uitgebreid, waardoor een langgerekte zaalbouw ontstond. In de 17de eeuw bevatte deze zaalbouw op de zuidoost- en de noordwesthoek een ronde toren en op de noordoosthoek een arkeltorentje en op de zuidwesthoek een smalle ronde toren. Tegen het midden van de achtergevel stond een traptoren. De tandlijst halverwege de grote ronde toren op de zuidoosthoek verraadt een oudere lagere

135 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten voorganger. In het eerste kwart van de 19de eeuw zijn de grote ronde torens gesloopt en is het kasteel naar achteren toe verbreed. De gevels kregen een neogotisch uiterlijk. De voorgevel werd gepleisterd en van kantelen en arkeltorentjes op de hoeken voorzien. In 1930 zijn op de zuidoost en de noordwesthoek weer twee grote ronde torens aangebracht naar ontwerp van architect Ch. Van Liempd, om het kasteel weer enigszins het uiterlijk te geven dat het had in de 17de eeuw. Daarbij hebben ook enige vertrekken in het interieur een 17de-eeuwse inrichting gekregen. De bepleistering en de kantelen zijn verwijderd. De bebouwing op het voorplein, die vanaf 1675 enkele wijzigingen had ondergaan, verdween voorgoed met de landschappelijke aanleg van het park. De huidige toestand van kasteel Maarsbergen is nagenoeg identiek aan deze vroeg 19de-eeuwse verbouwing, uitgezonderd de hoektorens welke in 1930 door architect Liempt opnieuw en in aangepaste grootte aangebouwd werden. Onder familie Godin de Beaufort vonden naast veranderingen aan het interieur geen ingrijpende verbouwingen aan het huis plaats.



Literatuur OLDE MEIERINK, B., G.VAN BAAREN (E.A.) [RED.] 1995 , in: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht WITTERD VAN HOOGLAND 1912 , in: Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtse ridderhofsteden en heerlijkheden OLDE MEIERINK, B. EN F. VOGELZANG 1995 Maarsbergen (p. 300-303)., in: B. Olde Meierink e.a. (red.). Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht. BARDET, J.D.M. 1975 Maarsbergen (p. 158/159)., in: Kastelenboek Provincie Utrecht. Bakker, A.F. 1968 , in: 800 Jaar Maarsbergen met gedeelten van Maarn, Woudenberg en Leersum bavel, H. van 1984 , in: Regestenboek van het Archief op de Abdij van Berne 1134-1400, deel I en II Hoevenaers, Fr. W. 1890 , in: De proostdij van Maarsbergen, AAU XVII, 117-165 Kessler, J.C. 1994 , in: De Proostdij van Maarsbergen kESSLER, j.c. 1995 , in: Merschberch: De Proostdij en Kasteel Kessler, J.C. 1995 , in: Het Huys Maarsbergen en de kaart van Bernard de Roy Velden, G.M. van der 1988 , in: De Voormalige Proosdij van Maarsbergen 1134-1648

136 van 155


12343 32D - A62 Terrein van archeologische waarde HYDEPARKLAAN Driebergen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150140 / 452490 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Deze heuvel behoort tot een groep van zes, deze zijn geregistreerd onder nrs. 32D-A62 t/m/ -A67. 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 68-6. CAA 32DZ-64. Uit het ROB-onderzoek is gebleken dat de heuvel antropogeen is. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat het om een grafheuvel gaat. Aanvullende info wordt aan Livelink toegevoegd. Het terrein is op 4-1-2006 opgewaardeerd van "archeologische betekenis" naar "archeologische waarde".



Literatuur Koot, C.W., C. Sueur, R. Schrijvers & S.D. van Dijk 2004 Herwaardering van de "terreinen met een Archeologische betekenis" ten behoeve van de Archeologische Monumentenkaart van de provincie Utrecht , in: Vestigia-rapport V118

137 van 155


12351 32D - A70 Terrein van archeologische waarde MAARNSCHE BERG; HYDEPARKLAAN Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150794 / 452522 Niet van toepassing

Oppervlakte:

777 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Deze grafheuvel behoort tot een groep van negen, geregistreerd onder nrs. 32D-A68 t/m -A76. 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 146-3. CAA 32DZ-70. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




138 van 155


12355 32D - A74 Terrein van archeologische waarde MAARNSCHE BERG; HYDEPARKLAAN Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150800 / 452467 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.647 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Deze grafheuvel behoort tot een groep van negen, geregistreerd onder nrs. 32D-A68 t/m -A76. 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 146-7. CAA 32DZ-70. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




139 van 155


12358 32D - A77 Terrein van archeologische waarde KAAPSCHE BOSSCHEN Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 153480 / 450900 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 143-1. CAA 32DZ-46. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




140 van 155


12362 32D - A80 Terrein van archeologische waarde MAARNSCHE BERG; HET GROTE BOS Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 150640 / 451690 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 45-1. CAA 32DZ-58. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




141 van 155



Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Deze heuvel behoort tot een groep van vier. Deze zijn geregistreerd als 39B-A03, -A33 en -A34. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 143-8. CAA 39BN-10. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




142 van 155



Oppervlakte:

1.862 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Deze heuvel behoort tot een groep van vier, geregistreerd als 39B-A03, -A31 en -A34. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 143-10. CAA 39BN-123. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.




143 van 155


12389 32C - A43 Terrein van archeologische waarde GRENSWEG Driebergen-Rijsenburg Utrechtse Heuvelrug Utrecht 148150 / 454820 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving 1979: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 72-3. CAA 32CZ-78. Het terrein is onderzocht op 25 mei 2005 door Vestigia. Uit booronderzoek blijkt dat de heuvel antropogeen is. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot Terrein van Archeologische Waarde. Het rapport wordt toegevoegd aan Livelink.




144 van 155


14757 39B - A39 Terrein van archeologische waarde

Oppervlakte:

1.942 m2

Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 154330 / 449470 Niet van toepassing


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Vermoedelijke grafheuvel. Veldkartering ROB (142-13) Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.


145 van 155


14759 39E - A59 Terrein van archeologische waarde

Oppervlakte:

1.942 m2

Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 160660 / 447430 Niet van toepassing


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Vermoedelijk een grafheuvel. Verkenning Delphin-Van Tent (31-7-1973)(nr.298)./ Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.


146 van 155


14761 39E - A61 Terrein van archeologische waarde HOOIWEG; AMERONGSCHE BOSCH Amerongen Utrechtse Heuvelrug Utrecht 162310 / 446800 Niet van toepassing

Oppervlakte:

1.942 m2


Begindatering

Einddatering


Onbekend

Onbekend

Beschrijving Verkenning Delphin-Van Tent (nr. 335), 16-7-1975. Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.


147 van 155


14762 39E - A62 Terrein van archeologische waarde

Oppervlakte:

1.942 m2

De Haspel Utrechtse Heuvelrug Utrecht 163230 / 448290 Niet van toepassing


Begindatering

Einddatering


Onbekend Onbekend

Onbekend Onbekend

Beschrijving Verkenning Delphin (nr. 205) en Delphin en Van Tent 1980. Twee mogelijke grafheuvels, zwaar beschadigd. Twijfelachtig. 1: 163.23/448.29 2: 163.23/448.26 Dit terrein is in 2005 in het kader van "Update AMK" onderzocht door Vestigia. Uit booronderzoek is gebleken dat de heuvel in ieder geval antropogeen is en waarschijnlijk een grafheuvel betreft. Derhalve is het terrein opgewaardeerd tot terrein van Archeologische Waarde. De resultaten zijn digitaal toegevoegd.


148 van 155

Uitgebreide Rapportage Monumenten Monumentnr: CMA-nr: Status: Toponiem: Plaats: Gemeente: Provincie: Coördinaten: Terreinbeheerder: Onderzoek:

15482 Oppervlakte: 4.937 m2 32C - 046 Terrein van hoge archeologische waarde Boswijklaan Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 148781 / 450031 Niet van toepassing Onderzoeksnr 181, Archeologisch: booronderzoek, gereedgemeld op 18-05-1999


Begindatering

Einddatering


IJzertijd

Romeinse tijd

Beschrijving Het betreft een nederzetting uit vermoedelijk de IJzertijd of Romeinse tijd. Alle 5 boringen die RAAP in 1999 (briefrapport 1999-1106/MW) heeft verricht leverden vondsten op: handgevormd aardewerk, verbrand natuursteen en verbrand vuursteen. Er zijn geen aanwijzingen aangetroffen voor (grootschalige) verstoringen.

Literatuur Raemaekers, D.C.M. 1999 Ontgronding Boswijklaan, gemeente Doorn; Een Aanvullende Archeologische Inventarisatie (AAI-1), in: RAAP-briefrapport

149 van 155


15680 39B - 108 Terrein van hoge archeologische waarde Centrum Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 158260 / 446808 Onbekend

Oppervlakte:

103.372 m2


Begindatering

Einddatering

Stad

Middeleeuwen vroeg

Nieuwe tijd

Beschrijving Het betreft de oude stads- of dorpskern van Leersum. De omvang is vastgesteld aan de hand van de historische kaart van Leesum en Zuilenstein door Hendrik Verstralen uit 1633. Deze staat afgebeeld in Lagers en Prins-Schimmel(Monumenten-Inventarisatie Provincie Utrecht). Volgens Lagers en Prins-Schimmel gaan de vroegste bewoninssporen van Leersum terug tot (in ieder geval) de vroege Middeleeuwen. 'De nederzetting van Leersum heeft zich tot een duidelijke woonkern ontwikkeld. Uit de kaart van Verstralen is af te leiden dat deze was gelegen rond het kruispunt van de tegenwoordige Rijksstraatweg, Kerkweg en Scherpenzeelseweg. Behalve deze kleine kerkbuurt bestond de bewoning van Leersum toen uit een aantal verspreid liggende boerderijen. Deze situatie bleef tot in de negentiende eeuw praktisch ongewijzigd. Eerst na circa 1850 begon zich langs de Rijksstraatweg een lintbebouwing te vormen.' Een scan van de kaart van Verstralen zal worden toegevoegd.Dit betreft een kleurenscan uit: Geschiedenis van Utrecht (dl.3 Tot 1528). Uitgeverij Spectrum B.V., 1997, pp. 73. cthan. aanvullende info bodemgesteldheid in BAAC 04.256: Leersum Fase 10/11, De Binder (IVO kartering; B. de Groot).

Literatuur H. Lager & M. Prins-Schimmel 2002 , in: Leersum. Geschiedenis en architectuur P.F.B. Jongste & M. van Dinter 2003 Inventariserend vooronderzoek Leersum, Michaelkerk, in: ADC-rapport 168

150 van 155


15683 39B - 109 Terrein van hoge archeologische waarde Langebroeker weg Doorn Utrechtse Heuvelrug Utrecht 151676 / 449244 Niet van toepassing

Oppervlakte:

9.222 m2


Begindatering

Einddatering

Kasteel Kasteel Nederzetting, onbepaald Nederzetting, onbepaald

Middeleeuwen laat Middeleeuwen laat Romeinse tijd Middeleeuwen vroeg

Middeleeuwen laat Nieuwe tijd Romeinse tijd Middeleeuwen vroeg

Beschrijving Het is niet zeker dat er romeinse bewoning is geweest. Mogelijk is hier sprake van continuiteit, aangezien in de 9de eeuw sprake is van een curtis "villa Thorhem". Het latere kasteel was een rechthoekig gebouw met drie ronde en een vierkante toren. De gebouwen waren waarschijnlijk rond een grote binnenplaats gegroepeerd. De latere verbouwingen zijn steeds op het bestaande muurwerk of funderingen gebaseerd, zodat oudere resten nog in de bodem aanwezig moeten zijn. Het kasteel werd in de 13de eeuw gebouwd. In 1322 brandde het af om in 1356 grotendeels in dezelfde vorm weer opgebouwd te worden. In de eerste helft van de 18de eeuw werd het drastisch verbouwd. Dit terrein moet geinspecteerd worden. Dit monument is op 25-11-2003 opnieuw in Archis II aangemaakt omdat deze, vanwege een fout in het programma, elders geplaatst was. Alle informatie is overgezet. Het vorige monumumentnummer was 11514/39B-090. cthan

Literatuur BARDET, J.D.M. 1975 , in: Kastelenboek provincie Utrecht (5e druk) Bakker, A. 1993 , in: Huis Doorn Gulick, F.W. (red) 1960 , in: Nederlandse kastelen en landhuizen Kamphuis, J en T. Hermans 1995 Huis Doorn (pp163-169), in: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht Lunsingh Scheurleer TH.H. 1981 , in: Huis Doorn, beknopte geillustreerde gids Luttervelt, R. van 1949 , in: De Stichtse Lustwarande Mehrtens, U.M. 1983 , in: Huis te Doorn. Bijdragen tot het bronnenonderzoek naar de ontwikkeling van Nederlandse historische tuinen, parken en buitenplaatsen 13

151 van 155


16215 Oppervlakte: 855 m2 39B - 110 Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd De Hoogstraat Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155298 / 449447 Staatsbosbeheer 352972 Kadasterregistratienr: Kadasterdeel_nr: 09-01-2007


Begindatering

Einddatering

Grafheuvel, onbepaald Grafveld, onbepaald

Neolithicum Neolithicum

Bronstijd Bronstijd


152 van 155


Literatuur Datema, R.R. 2004 Inspectierapport archeologische monumenten in het district Utrechtse Heuvelrug, in: Rapport Stichting Archeologische Monumentenwacht Nederland Klok, R.H.J. 1988 Wandelen langs grafheuvels over de Utrechtse Heuvelrug, in: Archeologische monumenten in Nederland 11

153 van 155


16449 Oppervlakte: 39B - 111 Terrein van zeer hoge archeologische waarde De Hoogstraat Leersum Utrechtse Heuvelrug Utrecht 155367 / 449236 Staatsbosbeheer

167.769 m2


Begindatering

Einddatering



Bronstijd IJzertijd

Beschrijving 20-06-2007: dit terrein van ZHAW is aangemaakt om de ensemble-waarde te benadrukken van de betreffende grafheuvels. zie voor documentatie en literatuur de afzonderlijke grafheuvel-monumentnummers onder ODB352972. -----------------------Beschrijving ODB352972: Het betreft een terrein waarin 12 grafheuvels (in 10 meterzones) uit het Neolithicum en/of de Bronstijd. De heuvels staan in Archis onder afzonderlijke CMA-nummers geregistreerd: M845/CMA39B-012: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 0.6 meter. In 1965 werd geconstateerd dat de heuvel door een weg wordt aangesneden; behoudens een konijnehol werd de heuvel verder onbeschadigd bevonden. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-2. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M846/CMA39B-013: Deze heuvel heeft een diameter van 16 meter en een hoogte van 1.25 meter. In 1965 bleek dat er een pad over de heuvel loopt; de heuvel werd verder onbeschadigd bevonden. In 1966 zijn twee volledige crematies in de heuvel aangetroffen. 1966: Proefsleuf H. Reusink. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-1. 1986: Opmeting ivm consolidatie, ROB. In 2004 bleek de heuvel begroeid met beuken. M847/CMA39B-014: Deze heuvel heeft een diameter van circa 8 meter en een hoogte van circa 0.6 meter. Het is niet zeker of dit een grafheuvel is. De heuvel is door de aanleg van een zandweggetje voor een deel afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-3. M4734/CMA39B-016: Deze heuvel heeft een diameter van 14 meter en een hoogte van 1 meter. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-4. 1986: Proefsleuf ivm consolidatie, ROB. M4735/CMA39B-017: Deze heuvel heeft een diameter van 12 meter en een hoogte van 0.8 meter. De heuvel is aan de noordzijde voor circa 40% afgegraven. 1978: Veldverkenning ROB, Kromme Rijnproject 142-5.

154 van 155


155 van 155

Bijlage 3 Catalogus AMK-terreinen gemeente Utrechtse Heuvelrug

Recommend Documents