Bijeenkomst Platform Sector Tolken en Vertalen in Nederland Dinsdag 26 mei 2015 Locatie: Bureau BTV, Raad voor Rechtsbijstand Magistratenlaan 174, 4e verdieping 5202 CH ‘s Hertogenbosch Programma: 12.30-‐13.30 uur Ontvangst met een broodje 13.30-‐13.40 uur Opening Mededelingen, kennismaking nieuwe vertegenwoordigers Kort stilstaan doelstellingen PSTEVIN Verslag 29 oktober 2013 (bijlage) 13.40-‐15.50 uur Beoordelingscriteria Bij de vorige vergadering is een raster gepresenteerd van criteria voor het nakijken van vertalingen. Dit zou verder uitgewerkt worden aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Vandaar dat we de deelnemers vragen om enkele vertalingen van een korte Engelse tekst te bekijken en te beoordelen. We willen graag weten waar je op let, welke criteria je hanteert en wat de ene vertaling van de andere onderscheidt. In de bijlage vind je de brontekst en enkele vertalingen. In de vergadering bespreken we de gehanteerde criteria. De vraag is of je voor 15 april je beoordeling instuurt met gebruikmaking van het bijgevoegde format. 15.50-‐16.00 uur Korte pauze 16.00-‐16.45 uur Toekomst Inventarisatie van wenselijke onderwerpen voor de toekomst Stand van zaken werkveld -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
16.45-‐17.00 uur 17.30-‐… uur
Verenigingen Opleidingen Wbtv Congressen …
Voorzitterschap PSTEVIN Marcel Thelen bereikt dit jaar de pensioengerechtigde leeftijd. Deze PSTEVIN-‐ vergadering zal de laatste zijn die hij voorzit. Voorgesteld wordt om een opvolger voor Marcel bij de VAC aan te werven om het stokje over te nemen. Rondvraag en sluiting Borrel en diner in… Nader te bepalen; in Den Bosch op loopafstand van het station.
Last minute afmeldingen en vertragingsmeldingen liever niet natuurlijk, maar in voorkomende gevallen graag op 06 53614900 (Willem Jan Gasille)
PSTEVIN 29 oktober 2014 Aanwezig: Dave van den Akker, Nelly Bosscha-‐Erdbrink, Marcel Lemmens, Nicola Omniscynski, Michel Vrisekoop, Willem Jan Gasille (verslag), Han von den Hoff, Sjokean Oosterbaan, Barbara Roemers, Fedde van Santen, Marcel Thelen (voorzitter) – zie verder lijst van deelnemers 1. Opening, verslag Namen: Drik moet Dirk zijn Verslag vastgesteld. 2. Beoordelingscriteria Marcel Thelen (MT): Het idee was om te inventariseren welke criteria de opleidingen en het werkveld hanteren, of deze overeenkomen of juist niet. De gemeenschappelijke factor is belangrijk vanwege de aansluiting van opleidingen op het werkveld, die idealiter naadloos zou moeten zijn. Zijn er meetbare criteria en zo ja, welke. Zo nee, wat zijn dan de niet-‐meetbare criteria en wat kunnen we daarmee. Wat zijn de competenties, gaat het over de kwaliteit van de vertalingen, of om de criteria als beroepsbeoefenaar, of beide. Barbara Roemers (BR): Ik heb de vraag geïnterpreteerd als criteria voor de vertaling, daarnaast zijn er natuurlijk de beroepsmatige aspecten waar LOI aandacht aan besteedt bij de stages. Nelly Bosscha-‐Erdbrink (NB): Zij spreekt hier namens de Vereniging Alumni SIGV. Deze vereniging eist bij toelating een diploma van SIGV. MT: De verschillende competenties uit het beroepsprofiel komen in de meegestuurde matrix aan bod, de invulling kan anders zijn. Marcel Lemmens (ML): Betekent dat dan niet dat kwaliteit niet te definiëren is, als het zo uiteenloopt? MT: De opleidingen zijn vooral gericht op het vertaalproces en de vertaling als product, terwijl bij het werkveld het accent sterk ligt op het product en de beroepsaspecten. Dat kan daarom juist goed zijn om te kijken wat de verschillen, overeenkomsten en aansluitingen zijn. ML: Bij VZV gaat het vooral om aansluiting op collega-‐vertalers, terwijl bij de opleidingen de criteria met name formatief zijn. MT: Maar de eindstreep is wel summatief: je mag vertaler worden of niet. Fedde van Santen (FS): Dat zou idealiter op elkaar aan moeten sluiten, naadloos doorlopen. ML: Leeftijd is wel een belangrijk aspect, vooral in relatie tot studenten van de VAC, die over het algemeen ‘jong’ zijn voor het beroep. Barbara Roemers (BR): Dat geldt toch ook voor andere beroepen, denk aan architecten. Pas-‐afgestudeerden moeten in het werkveld kunnen instromen. ML: Dat is zo, en bij beroepsverenigingen ligt daar dan een taak om de nieuwe vertalers te begeleiden. De beroepsverenigingen zouden idealiter een mentorschap moeten instellen. FS: Bij literair vertalen bestaat dat, gefinancierd door het Expertisecentrum Literair Vertalen. Dat kost 1500 euro voor 50 uur begeleiding. Je zou dit kunnen zien als
1
opdracht voor nieuwe vertalers, die in zichzelf investeren door bijvoorbeeld voor een lager tarief te werken. Kan in de zakelijke markt misschien te verstorend werken. ML: Hoe zit het in de literaire sector? FS: Niet, tot dusver ging dat intersubjectief, maar het Letterenfonds moet daar onder druk van de overheid iets aan doen. Sjokean Oosterbaan (SO): Bij mijn vroegere bureau in London lieten we geen proefvertalingen maken, maar lieten we beginners voor een lager tarief werken, waarbij we een ervaren vertaler alles lieten corrigeren. Na een half jaar werd dat geëvalueerd. Aan de markt werd het reguliere tarief berekend. Nicola Omniscynski (NO): Zo werkt Concorde ook. FS: Wie velt het oordeel wanneer de gezel goed genoeg is? NO: De meester. Graadmeter is klanttevredenheid. MT: Dat is het verschil met het onderwijs, daar moet alles zoveel mogelijk objectief geborgd worden. NO: Soms wil een afnemer Dunglish in plaats van hoogwaardig correct Engels (te moeilijk). Michel Vriesekoop (MV): Daar is dus een verschil tussen het zakelijk kijken en de inhoudelijke kwaliteit. SO: Waar houdt de jacht naar klanttevredenheid op en wat is de scheidslijn met de verantwoordelijkheid om passende kwaliteit te leveren. NB: Als vertaler moet je zelf ook bekijken tot hoe ver je gaat. Ga je (te veel) met de klant mee, of hou je vast aan je kwaliteit. ML: Voor nieuwe vertalers moet je kunnen bepalen wat de potentie is om een goede vertaler te worden. Hoe kom je erachter om te kunnen kijken hoe iemand zich in 10 jaar tijd ontwikkelt. Je komt er in elk geval niet mee weg om alleen fouten te tellen. Andere aspecten – zoals toon – maken ook deel uit van dit brede scala van criteria. FS: Wie van de opleiding komt, moet ook een kans krijgen. Dave van den Akker (DA): Dat zou dan bij de opdrachtgever bekend moeten zijn, zodat geïnvesteerd kan worden in ontwikkeling. BR: Die ontwikkeling, die potentie kun je niet in criteria vangen. MT: De opleiding levert vertalers af die wat kunnen en die in feite de potentie moeten hebben om verder te kunnen groeien. De twee zienswijzen (startend en ervaren) moeten bij elkaar komen. BR: Het blijft lastig als opleiding om de perfecte vertaler voor het werkveld af te leveren. De opleidingen bieden daar heel veel in aan, maar hoe wordt dat door het werkveld beoordeeld. MT: Die koppeling is er, maar de vraag is of de opleidingen de juiste handvaten aangeven. FS: Eigenlijk is het einde van de opleiding alleen maar een punt in iemands ontwikkeling. Dan moet je ook rekening houden met de leeftijdsontwikkeling: VAC levert 20-‐ers af, ITV/LOI 40-‐ers en dat maakt wel een verschil. Willem Jan Gasille (WJG): Het gaat bij de opleidingen om het passend maken van vertalers aan de arbeidsmarkt. MV: Er is wel een basis nodig in de vorm van opleiding. ML: Volgens mij herkennen wij, zoals we hier zitten, wel wat apert slecht of juist heel goed is. Het probleem zit in de middenmoot. Die grijze massa treedt wel toe tot de arbeidsmarkt. Daarvoor moet je kunnen bepalen wat de goede aspecten zijn, zodat je die in de opleiding mee kunt geven aan je studenten. MV: Ik vraag me af of ook jonge studenten kwaliteit kunnen herkennen.
2
FS: Dat lukt eigenlijk wel, zelfs door verschillende systemen heen. ML: Onderling herkennen collega’s kwaliteit. Je kunt dat helpen door vertaaltechnieken aan te bieden, door veel te analyseren. Zo kun je elementen van goede kwaliteit isoleren en bouwen aan een systeem waarin validiteit voorop staat. Je moet weten wat je moet oefenen. Daarvoor zou je ook als opleidingen met het werkveld moeten kijken welke elementen dat zijn. FS: Een systeem hiervoor zou kunnen zijn door gewoon aan de hand van voorbeelden kwaliteit te laten herkennen. MT: En toch zijn we op zoek naar (objectieve, werkbare) criteria. BR: Bij LOI sluit qua vertaalvaardigheid aan op (voorheen) de SNEVT. MT: Hoe nu verder? Zoals het nu ligt, loopt het te ver uiteen. DA: Wat willen we bereiken? MT: Optimale aansluiting opleiding-‐werkveld. Criteria die over en weer op elkaar aansluiten, bijvoorbeeld voor het opzetten van een mentoraatsysteem. NB: Andere talen beoordelen dan waar opleidingen voor zijn, zoals Turks, Arabisch, Chinees, Pools. Zijn die talen niet interessant voor de opleidingen? SO: Qua werkvolume zijn die veel lager en daarmee ook wat betreft studentaantallen, dat is uitgezocht. DA: Wanneer is die aansluiting opleiding-‐werkveld dan wel optimaal? SO: En dan nog: iemand kan in de praktijk juist ook in kwaliteit achteruit gaan. Zo iemand kan dat dan ook nog niet eens in de gaten hebben, want de klanten waren immers tevreden. BR: Zelfreflectie blijft belangrijk, en in de opleiding kunnen we daar het nodige aan doen, maar de student moet er ook wel voor open staan. FS: Studenten zijn steeds meer consumenten geworden. MT: Criteria zijn dan ook een middel om dit soort consumentisme te pareren. Volgende keer: kijken hoe het uitpakt als je verschillende vertalingen naast elkaar legt. Een experiment dat mogelijk een aardige set criteria kan opleveren. Michel V wil – ondanks dat hij dan TAUS niet vertegenwoordigt – graag aanschuiven bij dit experiment. 3. TAUS – DQF Michel Vrisekoop presenteert TAUS. 4. Stand van zaken werkveld NB: Er blijkt ontevredenheid te zijn door de marktwerking veroorzaakt door de overheid. Veel mensen zijn minder bereid om te werken voor de overheid, aan de andere kant veel mensen die niet anders kunnen. • Han von den Hoff (HH): Herkent dit niet, er zijn genoeg beëdigde tolken en vertalers in het register. • NO: Herkent dit ook niet, bij Concorde voldoende tolken en vertalers uit Rbtv te vinden. • NB: Het uit zich door de wens tot uitvoering van acties door beroepsverenigingen en andere grote groepen. • NO: Dit heeft nog geen effect op onze dienstverlening.
3
NB: Beroepsverenigingen zijn er mee bezig, maar zij is zelf persoonlijk niet direct betrokken en heeft daardoor niet helemaal het zicht er op. Ze verwoordt alleen wat zij in de wandelgangen heeft opgevangen. DA: VViN bekijkt haar rol en nut voor de leden, herbezinning om concreter te maken. Verplichte ISO-‐certificering voor leden lijkt de meeste kans te hebben. Kijken hoe de leden daarin gesteund kunnen worden. Zal gevolgen hebben voor de eenpitters. Dit zal een impuls geven in de kwaliteit. Circa 130 leden aangesloten. Schatting is dat 1/3 daar dan uit gaat vallen. MV: Taus 10 man sterk, probeert bij te benen wat op vertaaltechnisch gebied gebeurt. Post-‐editing course als belangrijk product. NO: Concorde – kwaliteit is een actueel begrip, met betrekking tot diensten die geleverd wordt, maar ook klantvragen – die bepalen de tevredenheid. Openheid, veel communicatie opdrachtgever en vertaler zijn sleutelwoorden die door beide partijen genoemd worden. HH: Wbtv bereidt zich voor op nieuw systeem, een portal voor het beheren van een aantal gegevens door tolken en vertalers zelf. Nieuwe website en nieuw PE-‐beleid worden tegelijkertijd geïntroduceerd. Het systeem gaat uit van vertrouwen, het is minder dwingend. Moet begin januari allemaal beschikbaar komen. De volgende stap in de betekenis van Wbtv is dat het register niet alleen een registratiesysteem is. Het wordt nu tijd voor beoogde inhoudelijke kanten en verhoging van de kwaliteit van tolken en vertalers. Er zijn nog wel enkele uitvoeringspunten, zoals de Wbtv-‐toetsen nu de SNEVT opgeheven wordt. • NB: TransCert is geen oplossing voor de toetsen, want het systeem TransCert is te laag van niveau. BR: LOI – beroepenveldcie is op de hoogte van wijziging PE-‐beleid en is daar blij mee. Zorgelijk is wellicht dat veel mensen zich hebben uit laten schrijven door onvoldoende PE. • HH: 20% is uitgeschreven, de meesten omdat ze destijds in de overgangsregeling zaten. • NO: Concorde heeft te maken met een aantal vertalers die niet op de hoogte waren van beëindiging van hun inschrijfduur. • MV: Zijn er vertalers in het Rbtv die in dienst zijn van een vertaalbureau? • HH: Vast wel, maar dat is niet van belang voor het Rbtv. MT: VAC is bezig met objectiviteit van beoordelingscriteria voor vertaalhuiswerk. SO: ITV niet heel veel nieuws. De Stichting ET/V is voor de afsluitende examens ITV na opheffing van de SNEVT. Examens alleen toegankelijk voor ITV-‐studenten. In feite kopie van de SNEVT, qua opzet en examinering. Met onafhankelijk voorzitter en in grote lijnen de examencommissies van de SNEVT. NB: Graag rondsturen overzicht criteria (aanpassing LOI) HH: Maakt zich zorgen over de opkomst deze middag. WJG antwoordt dat het erop lijkt dat het aantal afzeggingen een samenloop van omstandigheden betreft. •
4
Vertaalteksten Brontekst: privacy statement website CNN CNN does not collect personally identifiable information about individuals except when such individuals specifically provide such information on a voluntary basis. For example, such personally identifiable information may be gathered from a contest or sweepstakes registration, the registration process for subscription sites or services and in connection with content submissions, suggestions and voting/polling activities. Personally identifiable information on individual users will not be sold or otherwise transferred to unaffiliated third parties without the approval of the user at the time of collection. At such points of collection, the user will have the opportunity to indicate whether he or she would like to “opt out” of receiving promotional and/or marketing information about other products, services and offerings from CNN and/or any third parties. Additionally, users should be aware that when they voluntarily disclose personally identifiable information, that information, along with any substantive information disclosed in the user’s communication, can be collected and correlated and used by third parties and may result in unsolicited messages from third parties. The foregoing policies are effective as of March 15, 1998. This statement and the policies outlined herein are not intended to and do not create any contractual or other legal rights in or on behalf of any party. Vertaling 1 CNN verzamelt geen persoonsgegevens van individuen tenzij deze individuen zulke informatie nadrukkelijk op vrijwillige basis verstrekken. Dergelijke informatie kan bijvoorbeeld verzameld worden bij de inschrijving voor een prijsvraag of loterij, tijdens de inschrijving op een website voor een abonnement of diensten en in samenhang met de plaatsing van content, suggesties of verkiezings-‐ of stemactiviteiten. Persoonsgegevens van individuele gebruikers zullen niet worden verkocht of anderszins worden overgedragen aan niet-‐aangesloten derden zonder de toestemming van de gebruiker op het moment van de verzameling. Op dat moment zal de gebruiker de gelegenheid krijgen om aan te geven dat hij of zij ervan afziet om reclame-‐ of marketinginformatie te ontvangen over andere producten, diensten en aanbiedingen van CNN en/of derden. Bovendien moeten de gebruikers zich ervan bewust zijn dat als zij vrijwillig persoonsgegevens verstrekken, die gegevens, samen met andere inhoudelijke gegevens in de berichten van de gebruiker, door derden kunnen worden verzameld, gekoppeld en gebruikt en dit kan ongevraagde berichten van derden tot gevolg hebben. Het bovenstaande beleid is van kracht vanaf 15 maart 1998. Deze verklaring en het hierin opgenomen beleid is niet bedoeld om contractuele of andere wettelijke rechten voor of ten behoeve van enige partij te scheppen, noch vloeien deze rechten eruit voort.
Vertaling 2 CNN verzamelt geen persoonsgegevens van gebruikers mits deze personen uitdrukkelijk toestemming hebben gegeven en deze informatie op vrijwillige basis af staan. Bijvoorbeeld, persoonsgegevens kunnen verzameld worden wanneer een persoon zich registreert voor deelname aan een wedstrijd of loterij, voor het gebruik van sites en/of diensten welke een abonnement vereisen voor gebruik, wanneer men deelneemt aan opiniepeilingen en andere enquêtes die stemactiviteiten meten, voor het doen van suggesties of wanneer het gaat om toevoegen van inhoud op sites, zoals feedback. Persoonsgegevens van individuele gebruikers zullen niet verkocht of, op wat voor een manier dan ook, gedeeld worden met een niet-‐gelieerde derde partij zonder dat hiervoor uitdrukkelijk toestemming is verleend door de gebruiker op het moment dat deze informatie wordt verzameld. Op het moment dat deze data verzameld wordt zal de gebruiker in de gelegenheid worden gesteld aan te geven of hij/zij zich wil afmelden voor deze service en geen verdere promotie en/of reclamemateriaal meer wil ontvangen over producten, diensten en andere aanbiedingen van CNN en/of derden. Ter aanvulling, gebruikers worden er op attent gemaakt dat, wanneer zij vrijwillig persoonsgegevens delen, deze informatie, tezamen met andere wezenlijke informatie welke in de communicatie met de gebruiker te vinden is, verzameld, gecorreleerd en gebruikt kan worden door derden met als gevolg dat de gebruiker ongevraagde informatie en/of reclame van dezen kan ontvangen. Deze bovengenoemde verklaring is voor het laatst gewijzigd op 15 maart, 1998. Deze verklaring en het beleid, zoals hierboven uiteengezet, is op geen enkele wijze bindend en hieraan kunnen dan ook, door geen van de betrokken partijen, rechten worden ontleend. Vertaling 3 CNN verzamelt geen persoonsgegevens, tenzij betrokkenen dergelijke gegevens expliciet en vrijwillig verstrekken. CNN kan zulke persoonsgegevens bijvoorbeeld verkrijgen wanneer iemand zich inschrijft voor een prijsvraag of loterij, zich registreert voor een site of abonneedienst, content bijdraagt, een suggestie doet of aan een stemming of opiniepeiling deelneemt. Persoonsgegevens van individuele gebruikers zullen niet verkocht of anderszins overgedragen worden aan derden die niet gelieerd zijn aan CNN als gebruikers daarvoor geen toestemming geven op het moment dat zij deze gegevens verstrekken. Bij het verstrekken van dergelijke informatie kunnen gebruikers aangeven of zij prijs stellen op het ontvangen van reclamemateriaal over andere producten, diensten en aanbiedingen van CNN of derden. Daarnaast moeten gebruikers zich ervan bewust zijn dat persoonsgegevens die zij vrijwillig verstrekken, evenals andere relevante gegevens die zij verstrekken, verzameld en met elkaar in verband gebracht kunnen worden en gebruikt kunnen worden door derden. Dit kan tot gevolg hebben dat gebruikers ongevraagd benaderd worden door derden.
Het bovenstaande geldt sinds 15 maart 1998. Aan deze verklaring en het daarin geschetste beleid kunnen geen contractuele of andere wettelijke rechten worden ontleend. Vertaling 4 CNN verzamelt geen persoonlijke, identificeerbare gegevens over personen, behalve wanneer deze gegevens op vrijwillige basis zijn verstrekt door personen zelf. Bijvoorbeeld, wanneer identificeerbare persoonlijke gegevens zouden zijn verkregen via de registratie voor een prijsvraag of wedstrijd, bij registratie op abonnementen of diensten, en in verband met de inhoud van inzendingen, voorstellen en stemactiviteiten. Persoonlijke, identificeerbare gegevens van individuele gebruikers zullen niet worden verkocht, noch op een andere manier beschikbaar gesteld worden aan derden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de gebruiker op het moment van het verzamelen van de gegevens. Vanaf dit moment heeft de gebruiker de mogelijkheid om aan te geven of hij/zij wil afzien van het ontvangen van promotiemateriaal en/of marketing informatie van andere producten, diensten en aanbiedingen van CNN of derden. Gebruikers dienen zich bovendien bewust te zijn dat, wanneer zij vrijwillig persoonlijke, identificeerbare gegevens bekendmaken, die gegevens, samen met wat voor informatie dan ook door de gebruiker bekendgemaakt in de communicatie, verzameld kan worden, in verband gebracht en gebruikt kan worden door derden en zou kunnen resulteren in ongevraagde berichten van derden. De voornoemde privacyverklaring is van kracht vanaf 15 maart 1998. Deze verklaring en het hierin beschreven beleid is niet bedoeld om en vormen geen enkele contractuele of overige wettelijke rechten van of namens welke partij dan ook. Vertaling 5 CNN legt geen persoonsgegevens vast, tenzij deze informatie op vrijwillige basis door personen expliciet gegeven wordt. Dergelijke gegevens kunnen bijvoorbeeld verkregen worden bij de opgave voor prijsvragen en verlotingen, de aanmeldingsprocedure voor betaalde sites en diensten en in verband met het delen van inhoud, het maken van opmerkingen en deelname aan verkiezingen en enquêtes. Persoonsgegevens van de individuele gebruiker zullen niet verkocht of anderszins verstrekt worden aan niet aan CNN gelieerde derden zonder dat de gebruiker hiervoor bij het verstrekken van de gegevens toestemming gegeven heeft. Bij het verstrekken van deze gegevens heeft de gebruiker de mogelijkheid om aan te geven geen reclame voor en/of informatie over producten, diensten en aanbiedingen van CNN en/of derden te willen ontvangen. Verder dienen gebruikers zich ervan bewust te zijn dat wanneer zij vrijwillig hun persoonsgegevens verstrekken, deze gegevens met de inhoud van hun berichten verzameld en samengevoegd kunnen worden. Deze informatie kan door derden gebruikt worden en resulteren in ongevraagde berichten van derden. Het bovenstaande beleid is van toepassing vanaf 15 maart 1998. Aan deze verklaring en het beleid dat hierin omschreven wordt kunnen door of namens geen enkele partij contractuele of andere wettelijke rechten ontleend worden.
Ledenlijst Platform Sector Tolken en Vertalen in Nederland (PSTEVIN) 11-‐mrt-‐15 Naam
Organisatie
E-‐mailadres
BEROEPSVERENIGINGEN Nelly Bosscha Erdbrink Jos Fuchs
Alumnivereniging SIGV VViN
[email protected] [email protected]
Raymund
Prins
VViN
[email protected]
Dave
van den Akker
Vvin
[email protected]
Ricci
Gras
ATVO
[email protected]
Frederike
Beltjes
ATVO
[email protected]
Mustapha
Loukili
ATVO
[email protected]
Karen
Campman
NGTV
[email protected]
Helena
Hoogenboezem
NGTV (voor Robert Ensor)
[email protected]
Vicky
Trees
SENSE
[email protected]
Marcel
Lemmens
VZV
[email protected]
Willem Jan
Gasille
ITV Hogeschool voor Tolken en Vertalen
w.j.gasille@itv-‐hogeschool.nl
Sjokean
Oosterbaan
ITV Hogeschool voor Tolken en Vertalen
s.oosterbaan@itv-‐hogeschool.nl
Fedde
van Santen
ITV Hogeschool voor Tolken en Vertalen
[email protected]
Barbara
Roemers
LOI
[email protected]
Carola
Verhoeff
SIGV
[email protected]
Marcel
Thelen
Vertaalacademie Maastricht
[email protected]
Dirk
Verbeeck
Vertaalacademie Maastricht
[email protected]
Mike
Hannay
Vrije Universiteit Amsterdam
[email protected]
Eric
Metz
UVA
[email protected]
Katinka
Zeven
Leiden Universiteit
[email protected]
Cees
Koster
Universiteit Utrecht
[email protected]
OPLEIDINGEN
OVERIGE BELANGHEBBENDEN Han
von den Hoff
Bureau beëdigde tolken en vertalers
[email protected]
Marianne
van Berloo
TVcN
[email protected]
Hetty
Klinker
IND
[email protected]
Raymond
de Groot
Concorde
[email protected]
Ernst
Böhre
Concorde
[email protected]
Michel
Vrisekoop
-‐ uitgenodigd voor criteria
[email protected]
Concorde
Taalvaardigheid -‐ Spelling -‐ Consistentie
Definitie gerechtstolk (Nelly Bosscha Erdbrink)
-‐
LOI
-‐ -‐
ERK C1 Can-‐do-‐statements van het Common European framework of Reference for Languages zijn leidend, tezamen met de C1-‐examens van Alliance Française, British Council, Instituto Cervantes en
Vertaal-‐/tolkvaardigheid -‐ Terminologie gehanteerd -‐ Volledigheid (= alles vertaald) -‐ Beschikt over ruime kennis van de rechtssystemen en juridische procedures in Nederland alsmede die van het land of de landen waar de taal van waaruit en waarnaar getolkt wordt de voertaal is; -‐ beheerst de Nederlandse juridische terminologie en die van het vreemdtalige land of de landen; -‐ is bij voorkeur in staat om zowel consecutief als simultaan te vertalen en beheerst de -‐ chuchotage-‐techniek. -‐ Is in staat om ter plekke in een kort tijdsbestek een vertaling à vue te verzorgen. -‐ zie SNEVT-‐werkboek
Beroepsaspecten -‐ Layout -‐ Instructies klant gehanteerd -‐ Bezit SIGV-‐diploma Gerechtstolken of gelijkwaardig -‐ Rechtenstudie geeft vrijstelling voor kennis van rechtssysteem en terminologie
Methode -‐
Beoordelaars -‐
-‐
-‐
-‐
-‐
validatie door goed-‐passabel-‐fout-‐ tabellen; enkele examens worden hergebruikt, aan de hand waarvan tabellen worden bijgewerkt
-‐
in overleg met een beroepenveldcommissie, een programmaleider, praktijkdocenten, stagebegeleiders en andere werkveldvertegenwoordi gers
1
SIGV Intreetoets Opleiding Gerechtstolken in Strafzaken
Taalvaardigheid Goethe-‐Institut -‐ ERK C1 -‐ Woordkeuze, zinsbouw, grammatica, spelling correct en nauwkeurig -‐
Vertaal-‐/tolkvaardigheid
Beroepsaspecten
-‐ -‐
Betekenis volledig Geen onnodige, onterechte toevoegingen Geen begripsfouten Correcte weergave brontekst met behoud nuances Culturele eigenheden passend omgezet Vlot, zonder vertraging verloop gesprek Spanningsboog geheugen minimaal 2 min Goed verstaanbaar stemgebruik Toon, register en intonatie aanpassen aan situatie Betekenis volledig Geen onnodige, onterechte toevoegingen Geen begripsfouten Correcte weergave brontekst met behoud nuances Culturele eigenheden passend omgezet Terminologie passend equivalent
-‐
uiterst nauwkeurig en consistent, met inachtneming
-‐
-‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
SIGV Juridisch vertalen in strafzaken
SNEVT (ITV, LOI), vertalen
ERK C1 -‐ Woordkeuze, zinsbouw, grammatica, spelling correct en nauwkeurig -‐ Voldoet aan gebruikelijke conventies voor tekstsoort -‐ Vorm en stijl afgestemd op gebruiker -‐ Consistente vertaling, intern samenhangend -‐ Grammatica correct -‐ Spelling en interpunctie correct
-‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
-‐
-‐
-‐
-‐ -‐ -‐
Methode
Beoordelaars
Professioneel (beleefd, -‐ valt niet in de rede, gaat niet in discussie, vraagt niet te vaak om herhaling) Neutraal, onthoudt zich van subjectieve interpretatie of eigen commentaar Signaleert misverstanden -‐ en trekt grenzen
-‐ 2 beoordelaars, 2 -‐ x 5 minuten voorbereiding voor kandidaat, 2 x à vue vertolking 15 min; verhoorsimulatie 15 min consecutief; 2 teksten NL en VT 30 min vertolking Voldoende of onvoldoende, holistische aanpak
Professioneel (beleefd, soepel en strikt nakomen van afspraken) Staande houden in krachtenspel gerechtelijke diensten Neutraal en onpartijdig
Vertalingen zijn zelfstandig product en zonder reserves bruikbaar
Meerdere Ervaren vertalers, (near-‐ )native speakers Eerst globaal dan gedetailleerd Foutcategorieën gedefinieerd
-‐
-‐
-‐ -‐ -‐ -‐ -‐
-‐
Naar A-‐taal: lange tekst (500-‐550 woorden uit 1500
-‐
Twee beoordelaars uit onderwijs en
2
Taalvaardigheid -‐ Stilistische zuiverheid
Vertaal-‐/tolkvaardigheid Beroepsaspecten vertaaltechnieken, cultuurbepaalde eigenheid en eisen opdrachtgever -‐ vertaalkeuzes kunnen verantwoorden -‐ oplossingen bedenken wanneer geen pasklare oplossing voorhanden is -‐ reviseren domeinspecifieke teksten -‐ Examenwijzer geeft voorbeelden en uitleg van wat waarmee bedoeld wordt, en voorbeelden van fouten
SNEVT (ITV)
-‐
-‐
grammatica
praktische bruikbaarheid
-‐
tolkhouding
Methode Beoordelaars woorden) met werkveld + derde context en paar ogen vertaalreflectie, gebruik internet + 2 korte teksten 200 woorden elk zonder internet, wel naslagwerken -‐ Naar B-‐taal 2 korte teksten 200 woorden elk zonder internet, wel naslagwerken -‐ Beoordelingsmodel lange teksten 5 secties: presentatie, kwaliteit doeltaal, nauwkeurigheid en volledigheid, vertaaltechniek, reflectie – onderverdeeld in categorieën, bonuspunten mogelijk -‐ Gewogen cijferbepaling aan de hand van scores -‐ Beoordelingsmodel korte teksten: autonome tekstkwaliteit en inventariserende beoordeling, met uitgewerkte foutcategorieën -‐ drie componenten: -‐ Twee ervaren
3
tolken
Taalvaardigheid -‐ lexicaliteit en/of stijl
Vertaal-‐/tolkvaardigheid en doelmatigheid -‐ volledigheid -‐ geen onnodige toevoegingen -‐ niet-‐talige aspecten -‐ tolktechnieken: luistervaardigheid, concentratie, analytisch vermogen -‐ genuanceerde woordkeuze aangepast aan situatie en gebruikers -‐ duidelijk verstaanbaar, geen storend accent -‐ stressbestendigheid en zelfredzaamheid -‐ maken van ondersteunende notities
Beroepsaspecten professioneel correct, niet hinderlijk of storend -‐ bewustzijn van bemiddelende rol, onderhoudt contact met spreker
TVcN (monitoring tolken)
-‐ -‐
Beheersing NL Beheersing VT
-‐
Vakinhoudelijke kennis
-‐ -‐ -‐
VAC
-‐ -‐ -‐ -‐
grammatica spelling interpunctie woordkeus
-‐ -‐
volledigheid -‐ inachtneming conventies tekstsoort en tekstfunctie brontaal en doeltaal
Annuleergedrag No show/te laat Houding (algemeen)
Instructies opdrachtgever (aanleverformaat, deadline, doeltekst,
Methode Beoordelaars een consecutieve tolken, uit vertolking vanuit onderwijs en het Nederlands werkveld + derde naar de vreemde paar ogen taal, een consecutieve vertolking vanuit de vreemde taal naar het Nederlands (elk 3-‐5 minuten vertolking voordracht 350-‐ 520 woorden) en een onderdeel Gesprekstolken (dialoog 20 min). De drie onderdelen volgen elkaar zonder onderbreking op -‐ holistisch en comparatief brontekst -‐ scoreformulier met categorieën -‐ gewogen cijferbepaling -‐ Beoordeling klant -‐ (algemeen cijfer) -‐ Wegingsfactoren in systeem met ingewikkelde formules -‐ -‐
4
Vereniging SIGV
Taalvaardigheid Vertaal-‐/tolkvaardigheid -‐ uitdrukkingsvermogen -‐ blijkt uit de vertaling -‐ vocabulaire tekstbegrip -‐ -‐ is de stijl conform de specificaties en past deze bij vakgebied en doeltaal -‐ leesbaarheid doeltekst, formulering, zinsconstructie -‐ is de gebruikte terminologie conform correct, standaard -‐ consistentie van gekozen opties -‐ vertaling van realia correct -‐ accuratesse -‐ -‐ Verwijst naar Europese Richtlijn 2010/64/EU: “artikel 5 o Kwaliteit van vertolking en vertaling o “De lidstaten nemen concrete maatregelen om er voor te zorgen dat de verstrekte vertolking en vertaling aan de kwaliteitsvereiste n in artikel 2, lid 8, en artikel 3, lid 9. o Om adequate vertolking en vertaling en efficiënte
Beroepsaspecten tekstsoort en –functie, register en stijl, terminologie/fraseologie ) -‐ proces -‐ samenstelling en vormvereisten -‐ inleiding werkstuk en kwaliteit commentaar
Methode
Beoordelaars
-‐
-‐
-‐
5
Taalvaardigheid
Vertaal-‐/tolkvaardigheid Beroepsaspecten toegang hiertoe te bevorderen, streven de lidstaten naar de instelling van een register of registers van onafhankelijke vertalers en tolken die naar behoren zijn gekwalificeerd. Als dit register of deze registers eenmaal zijn ingesteld, krijgen raadslieden en bevoegde autoriteiten er, in voorkomend geval, toegang toe. o De lidstaten zorgen ervoor dat tolken en vertalers verplicht worden de vertrouwelijkheid in acht te nemen ten aanzien van overeenkomstig deze richtlijn verstrekte vertolking en vertaling. “ -‐ Verwijst naar eisen Wbtv
Methode
Beoordelaars
6
VZV
Taalvaardigheid -‐
Vertaal-‐/tolkvaardigheid Beroepsaspecten -‐ Grote fouten zijn -‐ bijvoorbeeld: • verkeerd vertaalde termen; • duidelijke inbreuk op de spelling of grammatica van de beoordeelde taal; • verkeerd begrepen brontekst; • verkeerde interpretatie van de brontekst; • d/t-‐fouten in het Nederlands; • een totaal verkeerde stijl. -‐ Kleine fouten zijn bijvoorbeeld: • afwijkend gebruik van leestekens (tenzij daardoor de betekenis verandert); • gebruik van een alternatieve spelling, indien een eenduidige spelling niet vaststaat of indien het merendeel van de gebruikers van een bepaalde taal de alternatieve spelling toepast; • los schrijven van samengestelde woorden in het Nederlands, indien deze schrijfwijze niet tot misverstanden leidt. -‐ Niet fout zijn:
Methode Beoordelaars -‐ Maximaal 1 grote -‐ Ervaren vertalers fout en 10 kleine fouten per 1000 woorden -‐ Objectiviteit indien mogelijk -‐ Correctie gaat om fouten niet om zoveel mogelijk wijzigingen -‐ Zelfde fout eenmaal tellen -‐ Creativiteit kan fouten compenseren -‐ Hou rekening met eigenaardigheden van vakgebieden -‐ Hou rekening met verschillende vertaalopvattingen
7
Taalvaardigheid
Vertaal-‐/tolkvaardigheid Beroepsaspecten • gebruik van creatieve neologismen waar dit in overeenstemming is met de toon van de tekst; • neologismen gevormd naar de regels van de desbetreffende taal, bijvoorbeeld ter aanduiding van nieuwe producten, of soortgelijke neologismen ter aanduiding van bepaalde begrippen, mits de betekenis van het neologisme in de vertaling door middel van een voetnoot of anderszins toegelicht wordt; • weergave van idiomen of spreekwoorden in de brontekst door middel van omschrijvingen in de doeltaal, indien in de doeltaal geen identiek idioom of spreekwoord bestaat, of indien het gebruik ervan niet in de context zou passen; • gebruik van synoniemen; • ‘afwijkend’ taalgebruik als dit overeenkomt met het taalgebruik in de
Methode
Beoordelaars
8
Taalvaardigheid
Vertaal-‐/tolkvaardigheid brontekst en past bij de beoogde doelgroep
Beroepsaspecten
Methode
Beoordelaars
9
