Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN • Ouders wisselen onderling ervaringen en meningen uit over het omgaan met het social media gebruik van hun kind en andere jongerentrends • Ouders verwerven inzicht in de leef- en belevingswereld van hun kind op het gebied van social media en andere jongerentrends • Ouders ontdekken welke rol zij (kunnen) spelen in de omgang met het social media gebruik van hun kind, doen ideeën op en krijgen aanvullende handreikingen mee voor hoe om te gaan met het social media gebruik van hun kind en andere jongerentrends
INFORMATIE VOOR DE COACH Deze bijeenkomst hoort bij een serie van vijf bijeenkomsten over opvoeden met geloven. De doelgroep van deze bijeenkomsten zijn ouders met kinderen van 12-18 jaar. Je kunt deze bijeenkomst los, of in samenhang met één of meer van de andere bijeenkomsten uitvoeren. In deze bijeenkomst gaat het omgaan met social media en andere jongerentrends: welke rol heb je als ouder daarin? De leef- en belevingswereld van jongeren is heel dynamisch. Veel ouders proberen zo goed en zo kwaad als dat gaat daarop in te springen, maar dat kan best lastig zijn. Zo kan het bijvoorbeeld voor een ouder moeilijk zijn om al die nieuwe ontwikkelingen en trends bij te houden en te begrijpen. Heb je eindelijk een beetje door wat iets inhoudt, is het alweer passé en is er iets anders in aantocht. Daarnaast roept het ook allerlei vragen op zoals ‘Hoe gaan andere ouders ermee om?’ en ‘Welke rol kan ik het beste aannemen ten opzichte van mijn kind als het gaat om social media en andere jongerentrends?’. Daarom is het goed er een bijeenkomst aan te wijden zodat ouders bij elkaar erkenning, herkenning en inspiratie kunnen vinden en vanuit de bijeenkomst aanvullende kennis en praktische handvatten op kunnen doen.
VOORBEREIDING Praktische voorbereiding • Lees tijdig het materiaal voor deze bijeenkomst helemaal door; • Bestel (zo nodig) voor jezelf en voor de ouders het oudermagazine Moments via www.boekencentrum.nl; • Regel de benodigde materialen (zie benodigdheden); • Probeer je de aangereikte werkvormen eigen te maken en schaaf het desnoods hier en daar bij zodat jij er op een bij jou en jouw doelgroep passende manier mee kunt werken; • Leg voor de bijeenkomst alle benodigde spullen alvast klaar zodat je tijd hebt om de ouders bij binnenkomst te ontvangen. Persoonlijke voorbereiding Het is van belang dat je je tijdig je verdiept in het onderwerp. Lees in het oudermagazine Moments de artikelen Social media, pagina 60 en Trends onder jongeren, pagina 58. Ga daarna voor jezelf na in hoeverre je op de hoogte bent van de diverse soorten social media die er in de omloop zijn en wat je daarmee kan. Merk je dat dit te gering is, ga dan eens via google op zoek naar welke vormen er allemaal zijn en wat je er mee kunt. Je kunt ook een gesprek aangaan met enkele jongeren en je door 1
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
hen laten bijpraten op het gebied van social media en de laatste jongerentrends. Dit levert meteen praktijkvoorbeelden op die je tijdens de bijeenkomst kunt delen. Stel jezelf tenslotte de volgende vragen: • In hoeverre kun jij je verplaatsen in de leef- en belevingswereld van jongeren? • Waar kun jij wel in meegaan en waarin niet als het over social media en jongerentrends gaat? • Hoe ga jij om met social media en andere trends in de opvoeding van je kind(eren), of: hoe zou je daarmee omgaan denk je? Wat wil je hiervan mee geven aan de deelnemers van de bijeenkomst?
BENODIGDHEDEN • Grote kaars; • Lucifers; • Waxinelichtjes; • Kopie (op stevig papier) van BIJLAGE 1; • Schaar; • Kopieën van BIJLAGE 2 en 3; • Rode en blauwe pennen; • Tekenpapier; • Potloden en pennen; • Groot vel papier; • Stift; • Verftape.
PROGRAMMA Welkom en opening 10 minuten Zet voor aanvang de grote kaars klaar en plaats een flink aantal waxinelichtjes rondom de kaars. Steek vervolgens, als iedereen er is, de grote kaars aan en heet de ouders van harte welkom. Stel jezelf kort voor. Vertel iets over de opbouw van het programma van de bijeenkomst mee en vertel waarom we hier zijn en wat we gaan doen. Je kunt de bijeenkomst openen met de volgende woorden: We zijn overal vandaan gekomen op de fiets, lopend of met de auto en zijn wellicht nog druk in ons hoofd met wat we eerder deze dag gedaan hebben. Tijdens dit samenzijn zullen we veel met elkaar delen van wat voor het grootste deel achter onze voordeur plaatsvindt en daarom is het belangrijk dat er sprake is van een veilige sfeer en ruimte voor openheid om dat te kunnen doen. Laten we daarom nu eerst een moment van stilte nemen voor onszelf om alles wat ons bezighoudt even los te laten of over te geven aan God. Ieder voor zich kan hierbij een waxinelichtje aansteken aan de kaars. Neem zelf na een moment van stilte het voortouw om een waxinelichtje te ontbranden, de rest zal in eigen tempo volgen. Als de laatste persoon zit, sluit de opening dan af met de volgende woorden: Dat we nu de ruimte en veiligheid mogen ervaren om zo dadelijk samen aan de slag te gaan, gevonden in de stilte en aangewakkerd door het licht.
2
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
Kennismaking en verkenning 15 minuten Je kunt de ouders nader kennis met elkaar laten maken aan de hand van onderstaande kennismakingsgespreksvorm. Ook als ze elkaar al kennen kan het goed zijn toch van deze kennismakingsgespreksvorm gebruik te maken; zo leren ze elkaar namelijk eens op een andere manier kennen. Tevens is het een verkenning van het thema. Laat de deelnemers groepjes van maximaal vijf personen vormen. Laat hen, wanneer ze elkaar nog niet van naam kennen, even een namenrondje maken binnen het groepje. Dat kan in de trant van: mijn naam is ..., ik ben vader/moeder van … (aantal) kinderen in de leeftijd van …, … en … Geef vervolgens elk groepje één van de vragenkaartjes die terug te vinden zijn in BIJLAGE 1. Laat elk groepje kort met elkaar over de vraag in gesprek gaan. Maak duidelijk dat er geen goed of fout antwoord bestaat. Moedig de ouders aan zich te laten inspireren door elkaars antwoorden. Het kan verrijkend zijn eens vanuit een andere hoek ergens tegen aan te kijken. Laat tot slot, als de tijd het toelaat, enkele groepjes hun vragenkaartje en bevindingen plenair terug koppelen. Verdieping 30 minuten Geef alle ouders een kopie van BIJLAGE 2 en een rode pen. Vraag de ouders om ieder voor zich de enquête in te vullen. Dat kunnen ze doen door de vragen te lezen en een cirkel te zetten om de letter met het antwoord dat bij hen past. Geef de ouders vervolgens een zwarte pen en vraag hen om uit Moments het artikel Trends onder jongeren, pagina 58 te lezen en aan de hand van die informatie de enquête nogmaals in te vullen, alleen dan vanuit de jongeren bezien. Ze omcirkelen in de enquête dus nu alleen het antwoord dat ze kunnen achterhalen uit het artikel. Laat de ouders vervolgens opsplitsen in tweetallen en onderling met elkaar in gesprek gaan aan de hand van de volgende vragen: • In hoeverre verschillen de eigen antwoorden met de antwoorden uit het artikel oftewel de antwoorden van de jongeren? • Zijn er ook overeenkomsten? • Zijn jullie verbaasd of is het herkenbaar? • Is het erg dat er verschillen zijn? Koppel plenair terug dat jongeren het product zijn van hun tijd en daardoor vaak in een andere leefen belevingswereld zitten dan hun ouders. Dit kan af en toe wederzijds onbegrip veroorzaken maar het kan ook heel verrijkend zijn, omdat je van elkaar leert en een breder perspectief krijgt. Pauze 10 minuten Verwerking 1 30 minuten Geef elke ouder een tekenblad, potlood en pen. Laat de ouders het blad in twee even grote vakken verdelen door een lijn te trekken. In één van de twee vakken mogen ze nu (klein) de omtrek van een mens tekenen. Vraag de ouders om in een ballon daarboven ´jongerentrends´ te schrijven. Geef vervolgens de opdracht om rondom hun tekening zoveel mogelijk jongerentrends te noteren. Maar
3
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
alleen die waar hun kinderen aan deelnemen. Help de ouders eventueel op weg door er een aantal te noemen. Wat ze herkennen van hun kind kunnen ze dan overnemen. Vraag de ouders vervolgens om bovenaan het vak dat nog leeg is, de tekst ‘voor- en nadelen’ te noteren. Laat de ouders in dat vak per genoemde trend één voor- en één nadeel noteren. Sommige trends zijn te scharen onder een verzamelnaam (Facebook, Hyves, Twitter enzovoorts zijn bijvoorbeeld te scharen onder de verzamelnaam social media). Laat de ouders gebruik maken van die verzamelnamen om het overzichtelijk, kort en bondig te houden. Hebben ouders maar twee trends benoemd, laat hen dan per trend twee voor- en nadelen benoemen. Laat de groep vervolgens groepjes van maximaal vijf personen vormen. Geef de ouders de opdracht om hun vel kort te presenteren aan elkaar. Moedig de ouders daarbij aan om zaken die opvallen, verschillen en overeenkomsten te benoemen. Laat de groepjes daarna met elkaar in gesprek gaan over de volgende twee vragen: • Hoe ga jij om met het social media gebruik van je kind? • Hoe ga jij om met de andere jongerentrends waar je kind aan deelneemt? • Op welke manier is je geloof verweven met de opvattingen of normen en waarden die je hebt aangaande jongerentrends? Benadruk ook tijdens dit programmaonderdeel dat er geen goed of fout antwoord is. Vraag de ouders tot slot om uit het oudermagazine Moments het artikel Social media, pagina 60 nog eens door te lezen. Herkennen ze de situaties die de jongeren beschrijven? Wat vinden ze van de tips die de jongeren geven? Verwerking 2 15 minuten Het is goed om de deelnemende ouders de gelegenheid te geven zich bewust te worden van de specifieke rol die zij spelen in de omgang met het social media gebruik en andere jongerentrends van hun kind. Bij een specifieke rol kun je denken aan: ondersteunend, controlerend, aanmoedigend, sturend en mee-oplopend. Maar er kan ook een etiket op geplakt worden zoals: onderwijzer, autoriteit, gids, raadgever en metgezel. De bedoeling is dat de ouder nagaat welke rol hij of zij nu aanneemt en te rade gaat of deze rol ook tot het gewenste resultaat leidt. Daarna volgt een heroverweging waarin ouders besluiten het wel of niet (deels) over een andere boeg te gooien. Tot slot kunnen wat handreikingen meegegeven worden. Schrijf de verschillende rollen die ouders aan kunnen nemen op een groot vel papier dat voor iedereen goed zichtbaar is. Laat de ouders groepjes van drie vormen en geef elk groepje een kopie van BIJLAGE 3. Vertel welke groep welke casus heeft en geef de groepen de opdracht om met elkaar in gesprek te gaan over deze casus. Het is de bedoeling dat de ouders: • Vertellen aan elkaar hoe zij normaal gesproken in een dergelijke situatie zouden reageren; • Beseffen dat er geen goed of fout is: iedereen doet het op zijn eigen manier en dat mag; • Zij hun optreden proberen te labelen. Dus: ben je in die situatie controlerend, ondersteunend, aanmoedigend, sturend of loop je mee. Vraag de ouders tot slot om bij wijze van zelfreflectie voor zichzelf na te gaan of hun manier van optreden ook tot het gewenste resultaat leidt. Als ze dat willen en de tijd laat het toe, kunnen ze 4
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
daar onderling nog even over sparren. Vraag even plenair wie tevreden is en wie kiest voor misschien af en toe - een andere aanpak in de toekomst. Evaluatie 5 minuten Vraag de ouders of ze aan kunnen geven wat ze mee nemen van deze bijeenkomst. Peil of er behoefte is aan een vervolgbijeenkomst (zorg dat je alle e-mailadressen hebt en eventueel overige contactgegevens). Afsluiting 5 minuten Sluit af met de tekst uit BIJLAGE 4 en bedank iedereen voor zijn of haar bijdrage.
BIJLAGEN 1. Vragenkaartjes 2. Enquête 3. Casussen 4. Afsluiting
5
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
BIJLAGE 1 Vragenkaartjes
Vind je social media een verrijking of een beperking? Waarom?
Wat vind je van jongerentrends als de smartphone, de prestatiegeneratie en afgezakte broeken?
Gebruik jij Hyves, Twitter, Facebook, LinkedIn of andere social media? Waarom wel of niet?
Doe jij mee aan bepaalde trends? Bijvoorbeeld: nostalgie is ín, dit jaar deze kleur of whatsapp? Waarom wel of niet?
Hoeveel vrije tijd besteed jij per dag aan internet? Waar besteed je deze tijd zoal aan?
Hoeveel vrije tijd besteed je kind per dag aan internet? Waar besteed je kind deze tijd zoal aan?
6
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
BIJLAGE 2 Enquête Hieronder staan een aantal vragen. Omcirkel het antwoord dat het beste bij jou past. 1) Je hebt net een nieuwe baan en je baas, veertien jaar ouder dan jij, heeft duidelijk gemaakt dat hij graag aangesproken wil worden met ‘meneer’ en ‘u’. Wat vind je hiervan? A. Zijn goed recht, geen probleem. B. Belachelijk, wat verbeeldt die man zich! C. Het zal er wel bij horen, dan moet het maar. D. Anders, namelijk: …………………………… 2) Respect is… A. Iets dat je kunt eisen als de situatie er om vraagt. B. Iets dat je met je positie kunt verkrijgen. Hoe hoger en belangrijker je positie, hoe meer respect. C. Niet iets dat je kunt eisen. Het is iets dat je verdient om wie je bent als persoon en omdat je bestaat. Niet omdat je toevallig een hoge en belangrijke positie hebt. D. Anders, namelijk:…………………………….. 3) Religie is… A. Niet per definitie gebonden aan de kerk. Je moet je eigen ervaring zoeken en niet zomaar alles aannemen wat anderen zeggen. B. Wat je vanuit de kerk en je opvoeding meekrijgt en waar je op voortbouwt in het dagelijks leven. C. Een containerbegrip waar ik niets mee heb, doe mij maar gewoon geloof – Bijbel – kerk – bidden – enzovoorts. D. Anders, namelijk: ………………………………... 4) Eilandjes… A. Bestaan nog steeds. Soort zoekt soort en daar zit geen houdbaarheidsdatum op. B. Zijn een groot probleem, alles zou veel meer een mix moeten zijn. C. Zijn prima bereikbaar, zolang iedereen gewoon zichzelf is , anderen respecteert en het waardeert als anderen ook zichzelf zijn. D. Anders, namelijk:………………………………….. 5) Vriendschap is… A. Een wederzijds evenwicht tussen geven en ontvangen. B. Regelmatig contact onderhouden, gezellige dingen doen en er voor elkaar zijn als het nodig is. C. Continu met elkaar in contact staan. D. Anders, namelijk:……………………………………. 7
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
BIJLAGE 3 Casussen Opdracht: • Vertel aan elkaar hoe je normaal gesproken in een dergelijke situatie zou reageren; • Besef dat er geen goed of fout is, iedereen doet het op zijn eigen manier en dat mag; • Probeer je optreden proberen te labelen. Dus: hoe heet het als je zo er mee omgaat, ben je dan controlerend, ondersteunend, aanmoedigend, sturend of loop je mee (zie de opsomming op het grote vel dat voorin de ruimte hangt).
Casus 1 Je dochter van 14 heeft een computer op haar kamer en wil van de ene op de andere dag met alle geweld een webcam want ‘dat is leuk en iedereen heeft dat!’, Ze wil er na schooltijd mee communiceren met haar vrienden en vriendinnen. Hoe ga jij als ouder met deze situatie om? Casus 2 Je zoon van 16 is niet meer achter zijn laptop weg te slaan. Hij zit elke vrije minuut non-stop te gamen. Als je vraagt wat voor spelletjes het zijn laat hij er niet veel over los ‘dat begrijp jij toch niet joh’. Hoe ga jij als ouder met deze situatie om? Casus 3 Je zoon van 12 begint voor het eerst met social media: het wordt een Hyvespagina. Hij is er druk mee in de weer, gegevens invoeren, foto downloaden, achtergrond kiezen… Hoe ga jij als ouder met deze situatie om? Casus 4 Je dochter van 17 komt met een set nieuwe kleren thuis, geheel volgens de laatste jongerentrends en alles behalve standaard. Ze vertelt enthousiast dat ze het morgen meteen aantrekt naar school. Ze komt overigens wat later thuis want ze heeft na schooltijd een sollicitatiegesprek voor een bijbaantje. Hoe ga jij als ouder met deze situatie om? Casus 5 Je zoon van 15 vertelt dat hij met zijn vrienden op de fiets naar de stad acht kilometer verderop gaat. Ze willen een bepaalde pet kopen die helemaal ín is. Hij heeft met zijn bijbaantje wat geld verdiend en alhoewel hij zelden petten draagt is hij helemaal enthousiast over deze missie. Als hij thuis komt toont hij trots zijn nieuwe aanwinst: een grote brede pet in rood en wit met een Amerikaans sportclubembleem erop. Als je de pet bekijkt en vraagt of al zijn vrienden dezelfde pet hebben gehaald, antwoordt je zoon dat niet iedereen de pet heeft gekocht omdat niet iedereen het geld er voor had. Als je vraagt wat de pet kostte, antwoord hij: 30 euro. Hoe ga jij als ouder met deze situatie om?
8
Bijeenkomst over geloofsopvoeding – Social media en trends Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
BIJLAGE 4 Afsluiting MSN-taal Lachuh, ff, w88, nope, cu de msn-taal maakt niet moe. Elke dag leer ik iets bij bijna niets is vreemd voor mij. De sms-taal had ik al geleerd, soms tik ik nog wel eens verkeerd. Maar met clear is 't gauw hersteld en het goede woord verteld. Af en toe lig ik helemaal gestrekt. Ik ben toch best goed gebekt maar de woorden die ze verzinnen doen mij schaterend opnieuw beginnen. Chaggy en fana doen het ook goed en dan het YEP, schreeuwend als ’t moet. Het is voor mij volop genieten wanneer woorden langs het beeldscherm schieten. Nederlands is dan wel mijn moedertaal, toch geniet ik van 't msn-verhaal. Snel reageren, woorden verschijnen om dan in het luchtledige te verdwijnen Dus wanneer je mij op msn ziet dan weet je dat ik lach en geniet ! (meestal dan...! ) Door: Metha Oudshoorn
9