Bijdrage gemeenten in ROC problematiek
B&A Consulting Peter van der Loos 20 oktober 2009
Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Opdracht Context Relatie met eerdere onderzoeken Opzet onderzoek Resultaten Conclusies
Bijlagen: A: Vragenlijst B: Deelnemers Albeda en Zadkine per gemeente C: Uitwerking verdeling naar gemeenten op basis van deelnemers
1. Opdracht
De vraagstelling luidt als volgt: • Ga na welke bijdragen gemeenten uit de stadsregio Rotterdam nu leveren in de ondersteuning van de ROC’s Albeda en Zadkine • Maak daarbij onderscheid tussen rechtstreekse financiële bijdragen ten behoeve van schoolgebonden maatschappelijk werk en risicojongeren • En maak daarbij onderscheid tussen de natura-bijdragen in de vorm schuldhulpverlening, jongerencoaches en jongerenhuisvesting Indien gemeenten op nog andere wijze substantiële programma’s hebben ter ondersteuning van de ROC deelnemers, betrek deze dan bij het onderzoek.
2. Context (1) •
•
•
•
Albeda en Zadkine zijn ROC’s met een regionale functie. Het grootste onderwijsaanbod is in de gemeente Rotterdam gesitueerd. Beide instellingen hebben ook vestigingen buiten de gemeente Rotterdam. Er zijn zelfs enkele vestigingen buiten de stadsregio. Er is sprake van een overmaat aan deelnemers die om reden van een diverse problematiek minder succesvol zijn in het afronden van de schoolcarrière en op school extra aandacht behoeven. De ROC’s ontvangen VOA-middelen in de reguliere bekostiging ten behoeve van zorgleerlingen. Alle gemeenten hebben de plicht om op basis van de WMO een zorgstructuur te ontwikkelen voor de inwoners aanvullend op de gespecialiseerde dan wel geïndiceerde zorgstructuur die door het rijk / de provincie wordt bekostigd. Met het Centrum voor Jeugd en Gezin dient specifieke ondersteuning ingericht te worden voor de groep 0-23 jarigen en de ouders.
2. Context (2) •
•
•
De bekostiging van het primair en voortgezet onderwijs kent een uitgebreid repertoire aan extra ondersteuning ten behoeve van zorgleerlingen. In het basisonderwijs zijn er speciale basisscholen voor de leerlingen met een zwakke performance en daarnaast is er met de vier Regionale Expertisecentra voor leerlingen met specifieke beperkingen of gedragskenmerken een structuur met relatief veel aandacht voor het ontwikkelende kind. Schoolmaatschappelijk werk wordt in toenemende mate ook in het reguliere basisonderwijs ingezet. In het voortgezet onderwijs is er eveneens veel aandacht voor leerlingen met een specifieke zorgbehoefte. Binnen het vmbo is er met lwoo en praktijkonderwijs een setting gecreëerd voor onderwijs in kleine groepen. Met name de REC 3 en 4 vangen veel zorgleerlingen op. Daarnaast een bekostiging VO-plus voor reguliere scholen met zorgleerlingen. De bekostiging van de ROC’s kent een output-component. Het aantal deelnemers dat een kwalificatie haalt vormt ook een grondslag voor bekostiging. Dit samen met de sociaal zwakke thuisbasis van veel deelnemers is een handicap waar slechts enkele ROC’s in Nederland mee te maken hebben.
3. Relatie met eerdere onderzoeken Eerste helft 2009 zijn er twee opdrachten uitgevoerd die van belang zijn om te duiden als voorlopers van dit onderzoek. 1.
2.
In opdracht van de gemeente Rotterdam en de betrokken Ministeries is in samenwerking met de ROC’s een overzicht opgesteld met de budgetten beschikbaar voor de ROC’s en de deelnemers voor onderwijs en zorgondersteuning. Dit heeft geleid tot het inzicht dat naast de rechtstreekse bekostiging van de ROC’s door het Rijk (OCW en Jeugd en Gezin) er ook een substantiële financiering vanuit de gemeente Rotterdam naar de ROC’s is en dat de deelnemers van de ROC’s daarnaast nog gebruik kunnen maken van een zorgstructuur buiten de school om (waaronder) provinciaal gefinancierde jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lvg. In opdracht van de stadsregio Rotterdam is een onderzoek uitgevoerd naar de herkomst van de deelnemers van de beide ROC’s. Op basis van deze exercitie is een verdeelsleutel opgesteld.
4. Opzet onderzoek
Het onderzoek is opgebouwd uit een aantal fasen: • In samenspraak met de opdrachtgever is voor de zomervakantie de uitvraag gedefinieerd. • Begin september zijn de enquêteformulieren naar de 15 gemeenten verzonden per email. Halverwege september en een week voor de deadline is contact op genomen met alle gemeenten ter ondersteuning bij eventuele vragen. • Eerste week oktober bleken nog niet alle gemeenten geleverd te hebben en heeft nog een extra belronde plaatsgevonden. • De informatie van alle gemeenten is getoetst op consistentie en verwerkt in de rapportage. Aanvullend hebben nog een aantal interviews plaatsgevonden ter verdieping van de resultaten. • De gemeenten hebben de conceptrapportage ter controle voorgelegd gekregen.
5. Resultaten •
• •
•
De vijftien gemeenten hebben ieder een vragenlijst ontvangen met vijf items: financiële bijdrage aan de ROC’s ten behoeve van (1) schoolgebonden maatschappelijk werk, (2) risicoleerlingen en programma’s (zorg in natura) gericht op jongeren voor (3) jongerencoaches, (4) schuldhulpverlening en (5) jongerenhuisvesting. We geven per item de resultaten en lichten die toe. De gemeenten bleken slechts ten dele in staat om ten aanzien van de “in natura zorg” een schatting te maken van het bereik onder de ROC-jongeren. Voor de schuldhulpverlening is uitgegaan van 10 procent van het generieke budget. Voor de jongerencoaches is het totaal budget opgenomen. Het is echter aannemelijk dat niet het volledige budget wordt aangewend voor ROC deelnemers. De gemeenten zijn gerangschikt op het aantal deelnemers bij de beide ROC´s.
5.1 Financiële bijdrage SMW totaal Bijdrage Gemeente deelnemers SMW Rotterdam 17264 € 820.000,Spijkenisse 2032 Schiedam 1855 Vlaardingen 1715 Capelle ad Yssel 1400 Hellevoetsluis 935 Barendrecht 824 Maassluis 724 Ridderkerk 692 Krimpen ad Ysssel 545 Lansingerland 535 Albrandswaard 447 Rozenburg 317 Brielle 265 Bernisse 258 Westvoorne 210 Deelnemers stadsregio 30018
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Beleid wordt ontwikkeld 0 0
5.2 Financiële bijdrage risicojongeren totaal Gemeente deelnemers Rotterdam 17264 Spijkenisse 2032 Schiedam 1855 Vlaardingen 1715 Capelle ad Yssel 1400 Hellevoetsluis 935 Barendrecht 824 Maassluis 724 Ridderkerk 692 Krimpen ad Ysssel 545 Lansingerland 535 Albrandswaard 447 Rozenburg 317 Brielle 265 Bernisse 258 Westvoorne 210 Deelnemers stadsregio 30018
Bijdrage risicojongeren € 15.000.000,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 € 46.000,0 ja 0
Incidenteel budget uit W-deel SZW gelden Beleid wordt ontwikkeld
Actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid Actieplan jeugdwerkloosheid / afhankelijk van bijdage SR
5.3 Zorg in natura: schuldhulpverlening totaal Gemeente deelnemers Rotterdam 17264 Spijkenisse 2032 Schiedam 1855 Vlaardingen 1715 Capelle ad Yssel 1400 Hellevoetsluis 935 Barendrecht 824 Maassluis 724 Ridderkerk 692 Krimpen ad Ysssel 545 Lansingerland 535 Albrandswaard 447 Rozenburg 317 Brielle 265 Bernisse 258 Westvoorne 210 Deelnemers stadsregio 30018
natura schuldhulp € 480.000,€ 110.000,€ 89.000,ja later € 1.700,€ 500,€ 10.700,€ 16.000,€ 15.600,€ 1.500,Ja Ja € 4.000,€ 2.080,€ 2.040,€ 400,-
Speciaal jongerenloket met schatting van ROC deel € 1.097.622,- generiek budget € 890.000,- generiek budget € 17.000,- generiek budget € 5.000,- generiek budget € 107.000,- generiek budget € 160.000,- generiek budget € 156.000,- generiek budget € 15.000,- generiek budget Ja, geen opgave van het budget Ja, uitvoering onder GMR bij Ridderkerk € 42.120,- generieke budget € 20.800,- generiek budget € 20.400, generiek budget (5 % vlgns eigen opgave) € 4.113,- generiek budget
5.4 Zorg in natura: jongerencoaches totaal Gemeente deelnemers Rotterdam 17264 Spijkenisse 2032 Schiedam 1855 Vlaardingen 1715 Capelle ad Yssel 1400 Hellevoetsluis 935 Barendrecht 824 Maassluis 724 Ridderkerk 692 Krimpen ad Ysssel 545 Lansingerland 535 Albrandswaard 447 Rozenburg 317 Brielle 265 Bernisse 258 Westvoorne 210 Deelnemers stadsregio 30018
natura jongerencoaches € 500.000,€ 70.000,Geen specificatie naar ROC jongeren € 95.000,Daarnaast extra activiteiten vanuit VSV-beleid 0 0 € 18.000,Geen specificatie naar ROC jongeren € 6.170,Geen specificatie naar ROC jongeren 0 € 70.000,Geen specificatie naar ROC jongeren € 45.000,Via GOSA € 50.000,Ja Ja, geen specifiactie van het budget € 17.000,Geen specifiactie naar ROC-jongeren € 36.000,Met subsidie van Stadsregio / RAS-gelden € 17.000,Geen specificatie naar ROC jongeren € 11.500,Geen specificatie naar ROC jongeren € 10.000,Activiteiten zijn in 2009 opgestart.
5.5 Zorg in natura: jongerenhuisvesting totaal Gemeente deelnemers Rotterdam 17264 Spijkenisse 2032 Schiedam 1855 Vlaardingen 1715 Capelle ad Yssel 1400 Hellevoetsluis 935 Barendrecht 824 Maassluis 724 Ridderkerk 692 Krimpen ad Ysssel 545 Lansingerland 535 Albrandswaard 447 Rozenburg 317 Brielle 265 Bernisse 258 Westvoorne 210 Deelnemers stadsregio 30018
natura huisvesting € 1.070.000,0 € 82.500,0 € 6.000,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Jongerenhuisvesting en woonfoyers Geen specifiek lokaal beleid jongeren Woonproject Antilliaanse jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren Woonproject Aida voor risicogroep 18-23 jaar Nog geen beleid, maar wel in ontwikkeling Geen specifiek lokaal beleid jongeren € 27.000,- Woonbgeleiding voor jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren Beleid is in ontwikkeling Geen specifiek lokaal beleid jongeren Geen specifiek lokaal beleid jongeren
6. Conclusies •
•
• • •
Slechts enkele gemeenten (Rotterdam en Rozenburg) hebben een rechtstreekse financiële bijdrage in de ROC problematiek op het gebied van schoolgebonden maatschappelijk werk en / of risicojongeren. Alle gemeenten hebben een programma voor schuldhulpverlening. Alleen de gemeente Rotterdam heeft een specifiek traject voor schuldhulpverlening voor jongeren. Geen van de regiogemeenten is in staat de betekenis van schulphulpverlening voor ROC jongeren te kwantificeren. De meeste gemeenten werken inmiddels met jongerencoaches. Een deel van deze activiteiten wordt via het verzuimbeleid (RMC en VSV) aangewend. Slechts enkele gemeenten (Rotterdam, Schiedam, Maasluis en Capelle aan den IJssel) hebben specifieke programma’s voor jongerenhuisvesting. Verschillende gemeenten melden ten aanzien van de vijf thema’s dat beleid momenteel wordt ontwikkeld.
Bijlage A. De vraagstelling
Bijlage B. Deelnemers ROC’s per gemeente totaal Gemeente Rotterdam Spijkenisse Schiedam Capelle ad Yssel Vlaardingen Lansingerland Barendrecht Hellevoetsluis Ridderkerk Krimpen ad Ysssel Maaassluis Albrandswaard Brielle Westvoorne Bernisse Rozenburg Deelnemers stadsregio
Niveau Niveau Niveau Niveau 1 2 3 4 1320 5573 4765 5606 69 560 621 782 103 586 544 622 77 437 383 503 95 521 537 562 12 139 161 223 27 173 240 384 31 293 304 307 32 167 207 286 42 108 156 239 25 215 202 282 32 95 133 187 4 74 77 110 2 53 58 97 4 54 83 117 15 103 104 95
totaal
% totaal
% stadsr
17264 2032 1855 1400 1715 535 824 935 692 545 724 447 265 210 258 317
41,8% 4,9% 4,5% 3,4% 4,2% 1,3% 2,0% 2,3% 1,7% 1,3% 1,8% 1,1% 0,6% 0,5% 0,6% 0,8%
57,5% 6,8% 6,2% 4,7% 5,7% 1,8% 2,7% 3,1% 2,3% 1,8% 2,4% 1,5% 0,9% 0,7% 0,9% 1,1%
30018
72,8%
100,0%
Deelnemers overige gemeenten
11237
27,2%
Totaal aantal deelnemers
41255
100,0%
1890
9151
8575
10402
Bijlage C. Verdeelsleutel Op basis van drie grondslagen
Procentuele bijdrage basis per gewogen Gemeente generatie deelnemer deelnemer Rotterdam 48,1% 57,5% 58,8% Spijkenisse 6,4% 6,8% 6,5% Schiedam 6,2% 6,2% 6,2% Capelle ad Yssel 5,7% 4,7% 4,6% Vlaardingen 5,6% 5,7% 5,7% Lansingerland 5,0% 1,8% 1,7% Barendrecht 4,3% 2,7% 2,5% Hellevoetsluis 3,4% 3,1% 3,0% Ridderkerk 3,4% 2,3% 2,2% Krimpen ad Ysssel 2,6% 1,8% 1,8% Maaassluis 2,6% 2,4% 2,3% Albrandswaard 2,0% 1,5% 1,5% Brielle 1,3% 0,9% 0,8% Westvoorne 1,1% 0,7% 0,6% Bernisse 1,1% 0,9% 0,8% Rozenburg 1,0% 1,1% 1,0% Totaal
100%
100%
100%
De gemeente Rotterdam heeft als gevolg van het hoge deelnamepercentage (het verschil tussen kolom 1 en 2) en als gevolg van de oververtegenwoordiging van zorgleerlingen op de niveaus 1 en 2 (het verschil tussen kolom 2 en 3) een hogere bijdrage dan de andere gemeenten in de stadsregio.
