Bi'j 'n Mirwinterstobben "Kwaakbelleri'j !" zeg 't oole Naatseum en spu'j 'n sträölken broen tabakssap liek langs 'n keernmelkspot, dat 't sissen oop •n n:;irwinterstobben. 'n Orgeltrapper har 'l had aover vuurschichten, dat man har dao 'n vast geleuw in en verbeeln zik ook störi hee har wat zeen. Dao kon gèn hoes of bran/n, of 'n örgeltrapper har 't à lang van de veurten gleui'jnig zeen staon, en dau kon gennen doon begrèwen wödden, of he har de groove lang veur de tied aover 'n liekweg zeen trekken - dat zèère tenminstE: nao de tied. "Kwaakbellerilj!" zeg Naatseum, "schoonwal, ik mut zeggen, dao gebuurt mang~ vrömde ding." De naobers keken um be· ni'jd an, zee moch'n 't oole män'ken geerne heuren vertellen. Lang leut Naatseum zik ook nich neugen, hee lèè 't pruumken met de tong van de eene kiw nao de andere en zeg: "A'j mi'j vraogt: wat is better, trou· wen of nich trouwen, dan zeg ik: nicl• trouwen is mangs good, aait nog. Want a. onze Leeven Heer gen inzeen met Foezel Mènsken har had en um dee strabant Ketrien nich tot hoeskruus har geven, '
Twentse Taalbank keerlken was wisse nog oop de rolwage kummen. Jongs, wat kon 't er mangs ofgaon bi'j Ketrien in de kökken, al in de eerste wekken nao de brulfte ! 't Zoepstetjen wol natuurlik, net as vrogger, 's aovends nao Bennaats an 't Plesken hèn kruusjassen en 's Zundagens nao Tunkes-jungken hèn preuven, mer Ketriene heul um kot en binnen de pöste blieven was de bosschop. De naoberleu hadden 't wal in de gaten en zèèn: "Dee Ketrien hef de bokse an!" Non, dat was mer good ook, want Mènsken was messeler van zien vak en dat is 'n heel geveurlik ambach veur leu, dee der nich in spi'jt. Now wol 't geval, dat Mènsken zes wekkf, nao de brulfte oop nen aovend in 't hoes kwam en stil veur zik hèn zat te lachen, dat Ketrien bi'j zik zölf dach'n: "Wat zolle hebben? 't Is nich bi'j recht oet - ik ken um!" Zee kon eere ni'jsgierigheid nich in hooln en zeg: "Wat zinste good oop de deune van aovond!" "Dat zaste good hebben, Ketrien!" "Dow hes toch - gennen borrel oop ?" Ketrien kwam ees wat neuger 'bi'j um en sneuf ees oop. Nee, niks te roeken. Mènsken höw zik van lachen oop de kneen. "Gen spier an de lippen had!" "Was hes dan?" "Bo, 't is mi'j van danke vandage, ik kon
Twentse Taalbank wa beumsheugte springen, zoo good ' zin ik te pas !" Wat Ketrien ook fiscaoln, zee kon der gèn heugte van kriegen en dow 't bergaonstied was en de beiden in 't nus kreupen, la;, 't keerlken nog mangs te schU!dden van 't lachen. Dree kotten, dree langen lag Ketrien oop 'n rugen te prakkezeeren met de oogen wiedwagens lös. Wat harre toch in de n:;us?... Mènsken sleup à lang en in •n droom monkeln 't mangs van "Proost! Drinkt er ees eet!" En oop ees begun 't keerlken in 'n slaop te zingen: Al schient de morgensteern, Jannèver, jannèver, Al schient de morgensteern, Jannèver lus wi'j geern" . Ketrien lustern en prakkezeeren. Ze was 'n leep aos van 'n vrommènske, wat dat anbetreft was ze de duvel van de schoefkoor völlen. Dat begreep ze der non wa van: Mènsken har wat te woch'n. Mer wat? Stil, dao haalt 't keerlken weer lös: "Wel zal dat betalen ·z oete lieve Gerritjen? En Klompjans zal 't betalen, Zoete lieve meid". En oop ees wus Ketrien 't! Dat ze daor ook nich eer an dach har! Klompjans leut 'n ni'jt hoes zetten, dat was haoste veerig en morgen gafte wisse 't richmäölken. En Mènsken was bi'j Klompjans an 't werk! "Woche mer, keerlken, dao za'k wa 'n
Twentse Taalbank stök'ken veur stekken", dach'n Ketriene, smeet zich resselveerd oop zied, deu de oogen too en völ oop 'n stob in 'n slaop ... 's Andersmorgens zeg Ketrien tegen Mensken: "Hè, wat ha'k van nach nen benauwden dreum!" "Zoo", zeg Mensken, "wat dan?" "Ik dreumen dao völ di'j oop 't karwei nen baksteen oop 'n kop en dow wais dood! Dow blifs mi'j vandage in 't hoes, Mensken, wat mos ik aarmen blood anvangen, a'k cli'j nich meer har?" "Likt wat te fotsen !" zeg Mensken. " Oop dee vuurschich'n van di' j dao doo'k niks oop oet. Bi'j Klompjans oop 't karwei dao vi:.lt gen baksteen meer, dat is ofloopen. Ik gao der direst hèn!" "En dow gees nich, ze'k di'j ! Dat zöw dan toch ees zeen, wel hier te komdeeren hef! Dow blifs in hoes en haals mi'j dreug hoolt an vuur 'n soppenpot en tuffeln schellen kanst ook bes doon. Zee zölt di'j mi'j vandage nich as 'n liek aover 'n zul drègen, dat kolveer ik di'j!" Mensken moch hooge springen of leege springen, hee moch oopspöllen of karmejakken, racheln of näölen, 't hölp um niks, in blieven was de bosschop. Hee halen dreu~ hoolt onder 'n soppenpot en dan numme 'n schelmesken en gung onder de groote, oclewetsche klok zitten tuffeln scheln. "Woe kom ik hier vandan? Woe kom ik oop 't richmäölken ?" Oop dee vraogen prakkezeeren Mensken zik dom, mer be-
Twentse Taalbank scheed wusse nich. De klok dee tikke-takken rner störig vandan en 't was net of ze zèè: "Klornp-jans! Klornp-jans!" en dan weer: "Rich-rnoal, Rich-rnaol! " in één zank vandan. 't Was urn duvelsch t e wödden! Ketrien stun an 'n durengank en heul as nen fèèlen hond de wach. De tied gung hen en de klok leup lös van tien uur. Net 'n geluud as van nen preuverd dèn met de tong smèkt! Dan begun de klok te slaon, een, twee, dree - acht, negen maol, en oop ees nao 'n tienden slag dao leut eenen van de zwaoren punders lös en... 't koppern gewech völ Mensken klabomsti! net oop de benèt. - Ketrien heuren 't keerlken umtornmeln en met 'n "Mien God, wat is 't non!" kwam ze too loopen. Dao lèè Mensken baoven OO:[. 't schelmandjeq en blooden as 'n verken. Zee nurn um oop en wasken 't blood of en bun um deuke urn 'n kop. Dan lèè ze um in ber en leup nao 'n dokter ... 'n Dokter zèè 't gung der urn. Wat was dee Ketrien der non bedroowd an too! Ze zèè rner al 't was eer schold, zee har met eer veurspooksel te doon maakt, dat Mensken den klokkenpunder oop 'n kop har kregen ... Dag en nach passen z'um oop en gelukkig, 't keerlken halen 't nog, meer 't heul ne leelikke liekstee oop de plet. "'Der is aait 'n geluk bi'j 'n ongeluk, 't allozie is heel bleven!" zèè de boer. dow wasse deur 't balkenslop völlen en har 'n
Twentse Taalbank een brökken. Ook hier was 'n geluk bi'j n ongeluk. Sind de tied dat Mensken den under oop 'n kop har had, was Ketrien n en engel veur um. En dat har goo gevolen. ' t Keerlken zat non völ leever bi'j zie11 vröwken in de kökken, as bi'j Bennaats an 't Plesken of Tunkes-jungken achter 't laesken. En vuurschich'n hef Ketrien. nooit eer zeen." Naatseum zweeg en scheuf 't pruumken et de tong weer nao de andere kiw. Dao ödden nog effen vandan kuierd aover . oezel-Mensken verstörven, dan zeg 't Hösuurken: "Jao, dee zoepstètjes kunt mangs eukeloos van. 'n drank ofkommen, dat hef t Bitterjungken wal ondervun'n." "Woe dan?" reupen 'n pa jonge keerls, ee der mank waren urn 'n heerd. "Bo, hei'j dao nooit van heurd? Dan u'k dat toch ees efkes vertellen. 't Is al n twintig jaor leen, dow ha'w hier nen okter en nen notaries, dee heulen beide an bakslageri' j en dee hebt de börmeister es 'n maol te grazen had. Den börmeister _u'j weten was nen leefhebber van de jach, ier meestieds verscheute zien kroet ondeu- , elik. ~onne de hazen nich lös k:ri'ëgërî,"' an heule 'n puuster in de loch en jach'n e oop. 'n Aolen Reetjan zeg ees 'n maol, 'steren, zegge tegen mi'j, leup de böreister as nen gek te pafken in 't Ni'je egrèwen, van morgen hung 'n kroetdamp og baoven de Dooze! Oop nen mooien. Octoberdag was de bör-
Twentse Taalbank
roeister weer oop jach gaon en dow zeg 'n dokter tegen 'n notaries: "Verduld, Henni k, wi' j mut ees 'n gräpken hebben met de börmeister. Onzen naober, koopman Bèvertien, hef nen dikken oolen kater, den wille kwiet en hee hef mi'j vraogen, of ik ne dood wol scheeten, 't deer har 't zoo oop de aompiepen, zee moch'n dat giemen nich meer heuren. Non he'k in 't schöpken net 'n hazeruvel hangen en dat t rek wi'j den kater aover 'n kop. 't Is 'n zinnig deer, i'j k unt er met doon, wa' j wilt." "En wat dan?" v reug 'n notaries. "As de börmeister tegen 'n aovend wier komp van 't Binnenveeld, dan zit wi' j met 'n kater in onzen appelnhof en laot um den balkenhazen veur de veut oet de heege springen. En dan - " 'n Notaries was al oopsprungen. "Haal oop den kater!" reupe. En 'n oogenslag later nei'jen de twee grappenmakers Bèvertien zienen griezen kater secuur in 't hazenvel. 't Passen urn offe der in wössen was, alleenig mos 'n stèt 'n luk bi'j schilderd en de nègeln stumpt wödden, mer dow zo'j ook zweren, dat 't nen eerlikken hazen was! 'n Oolen kater was aait Ii:ooldfiesterig, 't wörme hazenvel was, uw wa van danl" en hee gung heel geneuglik onder de taofel zitten spinnen. 't Was tegen 't hoonder oopvleegen, dat börmeister Brinkman oop 't hoes angen·· geln. Hee har weer heel wat kroet ondeumelik verpafket en mennig haesken har
Twentse Taalbank oet de veerte verschrikt vuur 'n pluum oten kieken, mer ziene weitaske was leug even. B rinkman gengeln langs de weg met de gen zon luk dreumerig in 'n kop. Woer fe an dach'n? Bo, woe denkt nen jager s Brinkman asse van 't jachtveeld komp nders an, as an haeskes dee oet 't lèger op springt en 't er oet tuunt - mer •n gel is nog rapper, klabangs! dao kabolt ngoor aover •n kop ... en as de börmeiste1 o fantaseert en in gedach'n •t eene stuk ild na<;> •t andere daal leg, heurte oop ees a t ruusken en nen dikken tossen van nen. zen komp oet de heege en kuiert um ankiel veur de veute hèn oop Bèvertien . Rap is 'n puuster an de kinbak, bangsti! eet •t en Bèvertien zienen kater lig oop r~. Ditmaal kon 't jao ook nich mis! oo bliede as 'n kind nemp de börmeister haesken oop, dat um zoo onverwachens de panne kwam en tred er as 'n dreet uvers haentjen met deur 't dorp. Verduld mmer dat •t in dee bedrleven al aorig euster is wödden en de meeste leu oop de t raot der gen èrg in hebt, schoonwal de "rmeister toch 'n hazen priesselik an de chterpeute vuur zik oet h~ 'n klèèn ind nen palmpaosken ! Dow de maagd van Brinkman 's aovends hazen streupen en 't grieze vel van 'n ter veur 'n draad kwam, völ 't mènske a n schrik in de begaownis". "Wat he'k heurd," zeg Bèvertien, dèn I
Twentse Taalbank
ook wethoolder was, 's anderdagens oop 't gemeentehoes tegen Brinkman, "hef de börmeister gisteren nen hazen schötten ?" Brinkman keek urn zoo schra ot an en dach'n: "Dow wees ter meer van, baesken!" Daorum völle urn bots oop 't lief met de vraoge: "Wel hef urn dat lapt? Dow ook vaaks?" Dao heuren Bèvertien verwonderd van oop. "Hef de börmeister urn dan zölf nich schötten ?" zegge. "Hool di'j mer nich van 'n dommen," reup Brinkman, "zeg ees oop, wel har der;. oolen kater in 'n hazenvel nei'jt ?" Non keek de wethoolder urn an met neuze en bek en de börmeister kon wa zeen, datte an dat geval met den balkenhazen zoo onschullig was as Pieperiet. Brinkman deu urn de zaak oet meka en Bèvert ien verleur al ziene eerdäönigheiel tegenaover de börmeister en lachen, dat urn de traonen aover de kinbakken knikkern. Dan zegge: "Dat hef urn dat voel ao!! van nen dokter lapt." En hee vertöl watte wus van zienen kater. Brinkman wus non genog bescheed en dach'n: "Wochte mer, dökterken, dow brenks nog wal 'n maol de pan wierum!" Ne wekke later gung Brinkman oop jach met twee boschkloppers, Tippen-Bets en Tippen-Jans. Dee twee waren eerste streupers en wussen de hazen oet te kiek te llggen. As Brinkman met de Tippenkeerls
Twentse Taalbank èn jagen gung, brach'n hee ook aait tien azen met nao 't hoes, dao zorgen de beien wa veur en zoodöänig waren ze 'n root man met de börmeister. Zeet ne goo ·ed te kriegen bi'j de börmeister - nen ettern raod is ter vuur nen streuper nich. 's Morgens was Bets effen 't jachveld in uierd en har nen hazen schötten dèn in ien leger 'n släöpken deu. Den hazen harre an an de kant van nen akkerwal miln in t rit oop 'n eers aoverèn zet, met nen èn aoren urn 'n nek, en 't andere èn van draod harre achter 'n akkerwal leg. Non ung de jach dan an. Brinkman dreef met ets rechts langs 'n akkerwal en Jans "nks. Oop ees blif Bets staon, hoolt 'n inger vuur 'n mond en wis dan nao 't rit, a o zat nen dikken hazen oop 'n bol en eek de börmeister trankiel temeute, offe eggen wol: "Zoo, hazenverschrikker, he'w i'j dao wier? Non lao'w ees zeen woe wied ow der bi'j langs kans scheeten!" In eergezeen har Brinkma.n zienen puusr an de kinbak, trök of en meteen trök ans an 'n draod en 'n hazen völ um as en kegel. In nen rof was Jans der bi'j, offeln gaauw 't gaoren vot en reup: Kolsaal wat nen baas, ongeleugen waor en tienpunder. En wat nen schötte, böreister, dwès duur 't herte!" Wat was Brinkman te sprekken! Hee rei'jen voort 'n körk ter of en de Tippeneerls leuten zik nich lang neugen. Dan gengeln ze wier vandan en dow ze
Twentse Taalbank tegen vespertied oop 't hoes an gungert, fluiten Brink.man as ne sprao in 'n perenboom. Ze waren nog roer zon vief minuten van 't dorp, dao vun'n ze a n de haar onder nen waogenbosch Bitter-Jensken ligge~. 't Lèè as ne S onder de stroeweln te snor·· ken, 't har wisse wier te völ laan en sleup zik hier nöchtern. De dree keken zik 't geval an. Oop ees begun de börmeister zoo stilkes veur zik hen te lachen en zeg: "Bets, dao mu'w ees 'r... gräpken met hebben." Non vertölle eerst van den balkenhazen en dan zegge: "Non mu'w 'n hazen eerst de dèrme oet halen en dee Jensken achter 't vessien stoppen. As ik dan in de locht scheet, mut Bets urn der eenen met zienen koezen aover 'n ruggenstrank geven. En as 't zoepstetjen verbiesterd wakker wödt, maak wi'j 't wies, dat ' t anschötten is." "Anschötten isse, zee'k wa, roer wat dan veerders ?" vreug Bets. "In dee bedrieven löp Jans nao 'n dokter met de bosschop hee mos subiet kommen met zien gerei, de börmeister har nen keer! anschötten." Dat gung an. Zee stoppen Jensken de bleuderige hazenderme achter 't boezroen, dan scheut Brink.man in de locht en Bets gaf 't zoepstetjen der eenen aover 'n ruggen, dao was nen slaopenden ossen nog wakker van wödden. Verbiesterd wol Jensken oopspringen, roer Bets drokken urn daal en Brink.man zeg hee zol zik gedekt
Twentse Taalbank hooln, zee hadden urn veur nen hazen anzeen en urn schötten:, mer Jans halen 'n dokter en dèn: kon zoo kommen. Jensken leut nen noodböl as ne koo dee oop 't melkwödden steet en reup van: "0 heer o heer, geeuwt mi'j nen borrel, of ik gao kapot! Wat zin ik slech, wat zin ik slech!" In dee bedrieven was Tippen-Jans nao •n. dokter loopen. "Dokter, dow zos .gaauw kommen, de börmeister hef in 't jachtveld · nen keerl anschötten, hee is ter bedroowa an· too." "De börmeister ?" zeg 'n dokter. "'k.iHeb 't aait wal
", "'
Twentse Taalbank onnoos zeggen kon : "J à, dok ter, zoo geel' 'n eenen schöt nen balkenhazen en 'n and• nen bok," daomet hunge 't geweer an < scholder en leut 'n d-0kter met de hàn v blood staon, offe J ob vermoord har. Mer 't mooiste van alns: Bitter-Jensk kreeg oop den dag zonnen ofschrik van zoepen, dat gèn menske um sind dee til nog wier -0nbekwaom hef zeen." "Dat was lap um leer!" lachen Moo Jantjen. "Jao, wi'j Tukkers magt mei< geern de gek anstekken. Dao wi'k ees oold möpken van vertellen, dat he1k v mien besvaar en as den leugen hef, d, · leeg ik wieder. Oop 'n maol wol 't geval, dat Dokke1 Beernd en Snieder-Jan te hoope bi'j Dicl! mansboer an 't wèrk waren. Jan mos d• boer ne ni'je bokse maken en Beernd wa an 't dokken oop de schöp. Um half twaalven wödden de snieder
Twentse Taalbank den half eeni, 't wödden een uur, meer Beern kreeg gen bod um nao daalten te kommen. De wichter gungen à wier nao de school hèn en de mage begun Beernd te jökken, mer nog leuten1 ze urn zitten. Urn twee uur mos Beemd ni'je dokken1 maken, hee kwam van de schöp of en leup efkes de kökken in, urn 'n kölken veur oop de piep te leggen. "Woe hes 't er non met?" vreug Diekao medeliedend, "is 't hartwater of zakt? Mi'j duch, dow zas wal honger hebben." Beemd kennen de snieder en wus non wa woe laat of 't was. "Jao," zegge, "'t is aover en zee kiek, as nog wat in 'n pot hes, dan wi'k daolk mer anvallen, Diekao." "Jao,'' zeg de vrouw, "tuffeln zint er nog genog, mer 't vleisch en spek is oop, de snieder hef dien passie der bi'j achteJ: scheerd." "Zoo?" zeg Beernd, "de snieder? En zee kiek, hef de snied'er vleisch en spek vretten? Dan krigge 't wisse vanmiddag wier." "Wat krigge wier?" "Bo, wees dow dat dan nich? Dan wi'k zee kiek ook niks zeg hebben." Mer non bran'n Diekao van ni'jsgierigheid en zee _begun Beernd oet te heuren en antlesten zeg de dekker: "Now dall, Diekao, mer ik wil der gen praat van hebben. Jan har 't in de leste tied mangs oop de zeewen en daorum hef 'n dokter um 't vleisch etten verbeun, dat mut na verkeedr wèèn vuur
Twentse Taalbank lcu, dee met de zeewen verlègen zint. 1' zee kiek, asse non ne dubbele possie vleiS< en spek hef getten, geet 't van middn wisse nich good." "Mien zeel, den aarmen keerl!" zeg mooder, "en kö'j dat vuuroet zeen, as •to de zee wen krig? En is_ dao dan gen ba vuur?" "Dat kö'j, Diekao. Dat kanste zee ki wa vuuroet zeen en dow kans der urn oo wal ofhelpen. Eerst begint de snieder ml de tàn in 't teug te bieten en as dow n dan nen emmer vol water aover 'n kOJ smits, geet •t aover." "Dat is hennig te doon! Ik zal bi'j un in •t kaemerken gaon zitten haozen stop pen en nen emmer met water klaor zetter en a'k dee vuurteekens zee, dan &niet ik 'n urn reukloos aover 'n kop." "Doo dat, Diekao, en laot Jensken dan nao Jan zien wief hen loopen, aat ze komp met dreug teug. Dat is zee kiek tegen d verkooldheid. En laot Jensken ook meteen onz' Jannao waarschouwen zee zol efkes hier kommen, ik mos eer neudig wat zeg· gen." Dat gung an. Beernd was an 't dokken maken in de schöp, Jan zat oop de taofc l te sniedern en tegeliekertied präötjes te maken tegen Diekao, dee an 't haozen stop· pen was, en de klèène jong stun oop 'n spronk in 'n durengank urn hen te loopcn De tied völ de jong wat lank, hee vreug "Moor, mu'k nog nich nao" ." "Och jon1
Twentse Taalbank hool de bek! " snawwen Diekao, "gao hen en haal schadden oet de schöp onder 'n fenuuspot." "Wat har de jong, woe wolle hen?" vreug J an. " Och, dee jong hef aait wat," zeg de vrouw en deu nen ni'jen stopdraod in de naol. Nao 'n zetjen har de snieder weer nen naod an de boksenpiep klaor en num ne tusken de tàn um ze wat glad te bieten. In de wip har Diekao 'n emmer in de hàn en klabomsti smeet ze um den heelen bas water oop de benet. De snieder sprung verbiesterd oop en schreeuwen: "Ajas! prr! prr!" en schodden zik as nen kedoeshond, dèn in 'n sloot hef zetten. Jensken tuunen 't er tusken oet nao Jan zien wief en Dokken-'Beernds-Jannao. En 't doeren nicb lang, dao ha'j de vrouwleu à met dreuge ltleere en onder dee bedrieven was ook Beernd oet de schöppe kummen. "En zee dan en zee kiek," zegge, "dat gung lap um leer, non zin wi'j liek en now mosse wi'j te hoope mer ees 'n köpken koffie drinken." Diekao leut 'n koffiehengst à brullen en vief minuten later zatten ze almaol te hoope bi'j 'n lekker dreedröädjen en van lachen leupen eer de traonen aover de kinbakken." Wi'j urn. 'n
Twentse Taalbank moor hef mi'j vake vertöllen, da l er in <' t.ied hier n en pas toor was, dèn har O• stèrven nao d:-od wes, mer h ee h!\r zik w i g ezond lachen. Zee hadden dow ! ri. maarke nen lrfooken scheper, di>n ·~ 7.ed vee be.o.,Ere::tken kon. en den sche.Je • w1 't beuk'ken urn iraon. Now wödden der Ut noodhöltink !wc ;en um nen ni'jen schept te beneumen, mer nums wus ter eenen . Dn stun'n de boeren non met 'n kin, oop eer< eeknen koe..:tn en keken de holtrichter ar mer dèn wus ook gèn raod. En dèn w, toch ·t verm~mstir,-ste van almaol! Antles.zegge: "Leu," zegge, "misschien weet pastoor raod. Hee zal 'n oofen schept• Mans wa nich van 'n dooden kunnen OllJ wekken, mer raod kanne umsgelie.;:.; geven In dee tied .~n was de pastoor nich alle em pastoor, mer col-. dokter en affeka0~. Wa i.ll ;vegter isse t r:og. "Tja, leuks," 7eg de pastoor, "n,1n ni' jr scheper mut er wèèn. dao kö'j 't nicb 1111 doon." "Das wisse," zèèn de boeren, "mi; r wèl ;' "Ik har
Twentse Taalbank ,.Mer hee kan 't zeeke vee toch nich besprekken!" "Dat zalle wa leeren. ik wil n~ 'n luk cr:derrich geven." "Meneer pastoor, wi'j doot 't nich.'' De holtrichter zèè dat heel resselveerd. "Tjà, holtrichter, dan nich," en de pastoor stun oop. "Heuw ees effen, pastoor," zeg de Hooltboer, dèn bang was 't zol mis gaon. "Zoste denken, dat Wilm 't van danke kon doon ?" "Dat dach'n ik," zeg de pastoor. "Holtrichter, dan mos wi'j 't toch mer ees met Wilm perbeeren." As de Hooltboer zoo wat zèè, dan weug dat zwaor, hee was 'n diksten boer oet de maarke, en daorum bun 'n holtrichter in en zeg: "Leu, i'j mu~ 't weten, 't is mi'j good, ik zal Wilm voon bod steuren hee zol ees bi'j de pastoor kommen." 's Naomiddagens daor ha'j Wilm à staon bi'j de pastoor in de kökken. 't Was 'n raar petret. Oop 'n pa lange staken van beene zat 'n scheef lief en dat har van achtern n~n grooten pokkel, dan kwam nen kotten hals en daoroop stun nen onwiezen kop mP.t nen platten neuze en hoor as peerboonenstroo. "Wq.t zok ?" zegge. "Dow zos scheper wödden," zeg de pastoor. "Ikke? Woe kan dat?" "Boo, dow kans toch wa schaope heun ?" "Dat wa, roer gen zeek vee besprekken."
Twentse Taalbank "Dat kanste leeren. Zas ees zeen, dow wöds nog nen klooken veedokter. A s ner. scheper 't vertrouwen mer hef bi'j de boe· ren, dan redt zik 't andere van zölf. Urn te beginnen za'k di'j vandage 'n sprök leeren. Mus 'n zeek schaop, peerd, koo of vèrken besprekken, dan monkels vuur di'j hèn: "Baat •t nich Dan schaadt 't nich, En verrekste, Dan krig di'j krei'j of ekster! " De pastoor was nen eersten alias, mu'j weten. Wat mosse lachen, dow snied e r~ Wilm as nen hazen nao de holtrichter leup um te zeggen, datte •t annum. - Vief jaor later. Wat is snieders Wilrn, hee hèt non schepers Wilm, veranderd! Asse 's Zundn.gens oet de kèrke komp, zegt de Jeu um almaol vrendlik goondag, hee is nog meer in tel as 'n ooien schepers Mans vers törven. Kanne dan 't vee besprekken ? Bo wisse W'.3., bo wisse! De leu kon'n ' t zik eerst nich begriepen, dat 't urn zoo he:r.nig of gung, 't riemselken van de pastoor deu wondern, bf e monkeln 't aait binnensmondi' dat
Twentse Taalbank
esprekken en antles ten mosse mien zaol :;Jfs vu ur menskendokter spöllen. Kié'l{, clR.o komp de scheper wier van de eideveeln met ziene schaope. Dat i:; nich eer tleu luien kanies van vrogger. \Vat öppe piel oop 'n èn, zien lief is zoo lie~t s ne keers, alleeil!ig heffe nen anwas onder t vessien, dat komp van den Bookweitenjanhennik, dèn de boeren vuur urn klaor ebt staon, asse eer vee mut besprekken. iene beene zint ook nich meer zoo dun ai; en bouwstrampen. Men mut zeggen de cheper is nen rellten jonken keer!, alleenig ienen kop is •:rî luk te dik, mer dat komp, egt de leu, datte zoo völ heufdbrekken hef. As Wilm al 't vee onder dak hef, stekke ien piepken an en zeg: "Non wil 't mi'j och ees verni'jen, wel mi'j van aovend wier eudig hef. Afijn, de leu magt bliede wèèn, at ze mi'j hebt en ik help eer ook geerne, ie boeren vuur geld en de lutke umsöns!" ee har •t nog nich zeg, of dao kwam Die.. öken an, wat de pastoor ziene hoeseierske was. "0, Wilm, kom toch ees gaauw bi'j de astoor! Wat is 'n heer der bedroowd an oo! Hee hef 't In 'n hals, hee hecht nao 'n aami, as 't inich gaauw verandert, dan -" ee heul 't slui'j vuur de oogen en belken t oet - "en woe mur ik aarme sloove hen, s de pastoor oet de tied komp ?" Non stun Wilm toch betuterd en krabben ik achter 't oor. "Diekäöken," zegge, "zinste wa wies? De
Twentse Taalbank pastoor döt oop mien doktern ]ao niks oet !'' "Jaowa, Wilm, jaowa! Eerst wolle der niks van weten, hee kuiern van kwaakbelleri'j en oolewievengeteut, mer a ntlesten zegge: "N on, Diekäöken, roop ne dan meer." I k birre di' j, Wilm, tukker nich lnnger, mer gao met." "As de pastoor 't zölf wil, is 't mi'j good," zeg Wilm, trök zien Zundagensche buis an en gung met Diekäöken nao de pastori'j. Dao lag den oolen heeroom in 't ber en stènnen: "Wat zin ik slech, wat zin ilt slech!" De scheper bekeek ne 'n zetjen, betassen um 'n hals en dan zegge har oop: "Baat 't nich, Dan schaadt 't nich En verrekste, Dan krig d'j krei'j of ekster!" Dao begun den oolen heer te lachen, dat 't ber der van kraken en de traonen um aover de kinbakken leupen. Antlesten kreeg hee van 't lachen nen ,k op as nen roon boeskool, hee kwam an 't hoosten en hoossen voort lös ook, gèllen etter, wa ne kom vol. 't Zweer in 'n hals was duur gaon! "Diekäöken!" reup de pastoor "ik zin de dood ontsprungen, gao hen en bak Wilm nen duftigen pankooken met schinkenvlakken en lao mi'j veerder met röst, ik wil slaopen." Hee deu Wilm de hand, drei'jen zik um en sleup voort in. Sind dee t ied wödden der
Twentse Taalbank
n de heele maarke gen mènske en gèti tuk vee zeek, of Wilm wödden der bi'j oopen. En de klook e scheper k wam ook ait get rouw en hee hölp eer geern, de geld en de lutke vuur n um-
"Jà," zeg Naatseum, "schepersvolk is oek volk, mer smiet mi'j de snieders ook 1 vot! Dao wi'k nog 'n möpken van verellen en dan gao'w nao 't nust. Drei'jers en eere koo har •t in 'n balg en dow zeg t oole Katers Beerndjen: "Dow mus ter et nao de ni'je snieder, dat mut zonnen alven veedokter wèèn." Fen deu dat en rök met de koo nao de snieder. "Mu'k dee koo vaaks de maot nemmen uur 'n ni'jt pak?" griemken de snieder. "Nee," zeg Fen, "'t deer hef balgzeerte n Katers Beerndjen dat zeg, dow wus dao ·a baat vuur." "Zob," zeg de snieder. "Dat wi'w dan ees erbeeren. Ik gao hier vuur de koo staon, ao dow der achter staon, zoo, buur um on 'n stèt ees oop, zoo, kiek ne now ees nder 'n stèt, zoo, kans mi'j non nog zeen taon ?" "Nee," zeg Fen, "a'k dat zèè, dan zo'k egen, ik kan di'j nich meer zeen, snieder." "Non," zeg de snieder, "dan hef diene oo nen klank in de dèrme, dow mus n.:i andage niks vuur smieten, dan vrette orgen weer." 's AnderSmorgens was de koo verduld ier klaor," zeg Naatseum, mer dow •t
Twentse Taalbank
lachen aöver was, zegge: "Ik heur onze Ziene met de teelders rammeln, non mu'w der 'n ènde an maken. Komt morgen aovend te hoope ees wier kuiern, dao zint nog fäöbelkes genog en 'n Mirwinterstobben is nog lang nich oopbraand!"
H.H. SLEIDERINK ARCHITECT
•
•
DELDEN
• TEL. 26
