BIG BROTHER IS WATCHING YOU

November 2012

In deze donkere wintertijd is openbaring van de eigen kracht de sterke drijfveer voor de ziel om duisternissen te doordringen en door de hartewarmte, vol verwachting, de zintuigopenbaring te voorvoelen. Rudolf Steiner

SINT NICOLAAS We hebben samen met de kinderen een heel mooie Sint-tijd beleefd, je kan de sfeerbeelden erop nakijken op de KOGA website. Alle kinderen hebben veel en mooi gezongen voor Sint en Piet en dat heeft hij geweten. Hij kwam in de nacht van 5 op 6 december langs in de opvang en heeft heel veel nieuw knutselmateriaal en speelgoed gebracht. Dank je wel Sinterklaas ... KERST IN KOGA Voor het tweede jaar op rij organiseren wij Kerstavond in KOGA. Iedereen die eens een nieuwe bestemming zoekt voor deze avond, een anderen invulling, een gezellig samenzijn met vrienden, familie of kennissen kan terecht in een sfeervolle ingerichte KOGA. Meer informatie kan je vinden op ingesloten blad. BIG BROTHER IS WATCHING YOU We kennen allemaal het onprettige gevoel van iemand die op je vingers staat te kijken terwijl je met iets bezig bent. Wel, dat gevoel is de laatste maanden meermaals ter sprake gekomen op de KOGA-team vergaderingen. Het betreft hier het meekijken op de veiligheidsschermen. Bijvoorbeeld als een medewerker zich naar de verzorgingsruimte begeeft met een/jouw kind, of het volledig reilen en zeilen in de opvang observeren op het scherm terwijl je staat te wachten. Dit wordt als zeer onprettig ervaren door alle medewerkers. We beseffen zeer goed dat dit waarschijnlijk niet zo is bedoeld, maar toch willen we jullie medewerking hierin vragen. Dank … Het camerasysteem is er gekomen op vraag van Kind & Gezin omdat wij steeds een zicht moeten behouden op alle ruimten waar de kinderen vertoeven, vooral de leefruimte alsook de toegang tot de voordeur. Vanuit onze werking en visie hebben we een ruimere invulling hieraan gegeven en een volwaardig systeem uitgewerkt ter observatie en evaluatie maar vooral de veiligheid voor de kinderen. De schermen zijn een werkinstrument voor de KOGA medewerkers. NIEUWJAARSRECEPTIE 2013 Vrijdag 11 januari 2013 willen we jullie allen verwelkomen op de jaarlijkse editie van onze nieuwjaarsreceptie. Gewoon eens gezellig samen zijn met zijn allen, iets eten en drinken. Iedereen brengt zijn favoriete hapje mee, wij zorgen voor de nodige drankjes voor groot en klein. We starten dit gezellig samenzijn reeds om 17u30 zodat de kinderen nog een beetje kunnen meegenieten. Graag jullie aan of aanwezigheid melden.

KOGA Kinderopvang Ronselekouter 8 9932 Ronsele Tel 09 372 66 88 Fax 09 270 13 37 www.kogaopvang.be [email protected]

GEZOND IN DE WINTER Slapen: uitrusten is opladen De hele natuur komt tot rust in de winter. De dagen zijn kort, de nachten lang. De meeste dieren gaan slapen als het donker wordt en dat betekent automatisch dat ze in de winter meer rusten. Alle dieren vinden het weldadig om te slapen. Alleen mensen verzetten zich vaak tegen de slaap en proberen deze 'verloren' tijd te minimaliseren. Ons programma is vaak zo vol dat we pas Iaat in de avond aan dingen voor onszelf toekomen. En ook dat hebben we nodig om ons een compleet mens te voelen. Tegelijk gaat menigeen daardoor steevast te Iaat naar bed en betreurt dat in de ochtend. Veel mensen zijn voortdurend moe. En dat is jammer. Want slapen is een wonderschoon middel van de natuur om de vitaliteit te versterken. Waar je overdag energie gebruikt, laad je in de nacht je energie weer op Je zou een parallel kunnen leggen tussen de verschillende fases van de dag en de seizoenen. De ochtend is de lente jong, pril, fris en vol levensenergie om de nieuwe mogelijkheden van de dag te realiseren. De middag is de zomer: het is licht en alle activiteit is in volle bloei. De avond is de herfst met zijn warme kleuren in de schemering en de rust die terugkeert. En tenslotte is de nacht de winter van de dag. Het is donker en er heerst rust. Alles heeft zich teruggetrokken, om in die rust en stilte krachten op te doen en opnieuw op te laden. Het is een investering in je eigen vitaliteit als je in de winter wat meer met het ritme van de natuur meebeweegt. Besteed in deze tijd eens Wat extra aandacht aan uitrusten en tot rust komen door jezelf voldoende ontspanning en nachtrust te gunnen. De slaap is een van de belangrijkste levensfuncties. Waar je overdag energie gebruikt, laad je in de nacht je energie weer op. Terwijl je rust, werkt je lichaam hard aan herstel en groei. Slapend lichaam Al slapen we gemiddeld een derde van ons leven en kan iedereen er dus over meepraten, de slaap blijft - zelfs voor gespecialiseerde wetenschappers - grotendeels een mysterie. Een aantal processen is inmiddels meetbaar aangetoond. Tijdens je slaap worden hormonen in de bloedstroom gebracht die onmisbaar zijn voor een gezond lichaam. Groeihormonen, bijvoorbeeld. Alleen al daarom is het belangrijk dat kinderen voldoende nachtrust krijgen. Volwassenen hebben deze groeihormonen overigens ook nodig voor het lichamelijk onderhoud en herstel. Ze zorgen voor celvernieuwing in de huid, helpen spier- en bindweefsel opbouwen en versterken de botten. Door eenvoudigweg genoeg te slapen, zullen wondjes beter helen en ziektes sneller genezen. Het is niet voor niets dat je de neiging hebt om veel te slapen als je je niet lekker voelt. Wanneer het buiten donker wordt, maakt je lichaam het stuur hormoon melatonine aan, dat aanzet tot rust en ontspanning en dat je lichaam 's nachts helpt zich van schadelijke stoffen te ontdoen. Ook als je gewoon gezond bent, zorgen die opbouwende krachten tijdens de slaap ervoor dat je verfrist en versterkt weer wakker wordt. Het is daarbij wel van belang dat je je biologische klok, die reageert op daglicht, niet al te veel verstoort door bijvoorbeeld nachtelijk uitgaan. Uit een Japans onderzoek naar de invloed van het dag-en-nachtritme op de stofwisseling bleek dat nachtelijk uitgaan een enorme invloed heeft op de stofwisseling. Bij een groep medische studenten die voor het onderzoek laat opstonden, laat aten en pas om twee a drie uur in de ochtend gingen slapen, ging het insulineniveau in het bloed sterk omhoog. Dit zet de neiging om te snoepen behoorlijk aan. Allerlei regelkringen raken in de war en gaan tegen elkaar inwerken, wanneer je de biologische klok verstoort. 's Nachts slimmer worden Dat slaap minstens zo belangrijk is voor de geest als voor het lichaam, bleek wel uit wetenschappelijke experimenten waarbij mensen kunstmatig extreem veel slaap werd onthouden. Na vijf dagen staat de wereld op zijn kop en beland je in een wakende nachtmerrie waarbij je hallucinaties, angstvisioenen of uittredingsverschijnselen krijgt of krankzinnig wordt. In mindere mate zal iedereen wel eens hebben ervaren dat je door slaaptekort prikkelbaar of emotioneel labiel kan KOGA Kinderopvang Ronselekouter 8 9932 Ronsele Tel 09 372 66 88 Fax 09 270 13 37 www.kogaopvang.be [email protected]

worden. Zelfs een klein beetje meer of minder slaap per nacht kan al een groot verschil maken, bleek uit een Israëlisch onderzoek onder kinderen tussen de acht en tien jaar. Een paar dagen drie kwartier korter slapen had al een negatief effect op het mentale functioneren overdag. Hun reactievermogen liep terug naar dat van kinderen die twee jaar jonger zijn. Kinderen die een half uur langer sliepen dan normaal, hadden een betere score op geheugen- en aandachtstesten. Hun vermogens kwamen gelijk te liggen met het gemiddelde van kinderen van twee jaar ouder. Niet alleen de duur, maar ook de slaapkwaliteit is belangrijk voor hoe je functioneert. Als je 's nachts weinig wakker wordt, kun je je beter concentreren. Wie goed is uitgerust, maakt minder fouten en kan makkelijker leren en onthouden. Wat je overdag hebt geleerd, wordt overigens altijd 's nachts verwerkt en bestendigd. Tijdens de zogenaamde remslaapfase (zie Slaapfasen) worden de verbindingen in het ruimtelijke geheugen verstevigd. Als een kind bijvoorbeeld leert fietsen, zal dat in het begin nog wat onhandig gaan. Maar in de rust van de nacht wordt het meer eigen gemaakt, waardoor het de volgende dag meteen al een stuk beter gaat. Zou je dit kind tijdens de remslaap wekken, dan gaat het fietsen de volgende dag nog even stuntelig. Ook experimenten met spraakherkenning wijzen er op dat je 's nachts doorleert. Proefpersonen oefenden overdag op het herkennen van woorden. Na een nacht slapen was de spraakherkenning ineens veel beter. De dingen die je vlak voor het slapengaan leert blijken het beste te beklijven. Waar is het bewustzijn gebleven? Je ogen mogen dicht zijn als je slaapt, je neus en oren blijven gewoon open. Toch hoor of ruik je niet meer bewust wat zich in je omgeving afspeelt. En dat terwijl je lichaam het wel registreert. Op een EEG-registratie kun je zien dat zintuigprikkels, zoals geluiden, de hersenen gewoon bereiken. Je hersenen kunnen dus ook registreren zonder bewustzijn. Je kunt hieruit concluderen dat je hersenactiviteit en bewustzijn niet hetzelfde zijn. Al zetelt het bewustzijn in wakende toestand in het hoofd, je bent je hersenschors niet. Als je in slaap valt, lijkt je bewustzijn zich van je lichaam 'los' te maken. Maar waar gaat het naar toe? Dit is een vraag waarop mensen in vele culturen een antwoord hebben gezocht. Ieder denkt er het zijne van. Dit zijn een paar mooie gedachten. • In het Westen wordt tegen kinderen vaak gezegd dat ze naar 'dromenland' gaan. Daar kun je van alles beleven. En al weet niemand precies waar het ligt, iedereen kan er blind naar toe reizen. • De oude Grieken en Romeinen noemden de slaap ook wel 'de broeder van de dood'. En waarschijnlijk niet alleen omdat een dode soms net slapend en een slapende soms net dood lijkt. Het bewustzijn zou in beide toestanden naar hetzelfde rijk vertrekken. Het verschil zit hem erin dat de dode erin opgaat, terwijl de levende er weer uit terugkeert. • In oosterse religies gaat men er van oudsher vanuit dat het bewustzijn (soms ook 'het zelf' genoemd) zich tijdens de slaap losmaakt van het lichaam om een 'reis' te maken naar zijn oorsprong. Daar is het bewustzijn in zijn meest zuivere staat van zijn en kan het zich opladen met nieuwe energie en kracht. • Ook vandaag de dag zijn er visies die dit op dezelfde manier uitleggen. Ons wakkere bewustzijn en onze hogere wil vertrekken uit de zichtbare wereld naar een wereld vol idealen en beelden van wat je wilt met je leven. Die beelden worden als het ware ververst, waardoor je weer dichter bij jezelf komt en verkwikt wakker wordt. Zo zou het ook komen dat als je 'ergens een nachtje over slaapt', je 's ochtends opeens heel duidelijk weet wat je wilt. Vliegen in je slaap Zoals in de winter de natuur in rust is, maar ondergronds toch van alles gebeurt om het uitgroeien van nieuwe planten voor te bereiden, zo is je lichaam tijdens de slaap in rust, terwijl er in je dromen toch van alles doorwerkt. Dromen zijn iets merkwaardigs. Je hebt ze in allerlei kwaliteiten. Van onrustige en onsamenhangende dromen, tot heldere en wijze dromen. Er zijn even zovele wetenschappelijke en spirituele visies op de zin of onzin ervan. Zeker is dat iedereen droomt en wel zo'n vier keer per nacht. Wie zijn dromen wel eens onthoudt, weet dat indrukken van de dag, KOGA Kinderopvang Ronselekouter 8 9932 Ronsele Tel 09 372 66 88 Fax 09 270 13 37 www.kogaopvang.be [email protected]

vragen die leven, antwoorden die je onbewust voorhanden hebt, angsten, onmacht, wensen of verlangens hun weg kunnen vinden naar dromen. Het is ongelooflijk wat een rijkdom aan beelden en verhalen, betekenissen en ervaringen je 's nachts ten deel kunnen vallen. En het bijzondere is dat de ervaringen tijdens het dromen zo 'voelbaar' zijn, dat je er geen moment aan twijfelt of het wel 'waar' is. De ervaring is waar. Met de grootste vanzelfsprekendheid kun je zelfs dingen ervaren die in het dagelijks leven niet in je vermogen liggen. Met dieren praten bijvoorbeeld of vliegen. Een kind dat 's nachts gevlogen heeft en zich dit gevoel 's ochtends nog herinnert, kan het vast niet laten om even uit te proberen of hij kan opstijgen. Helende dromen Niet alleen de indrukken die je gedurende de dag opdoet worden verwerkt tijdens het dromen. Ook indrukken of ervaringen die je eerder in je leven opdeed en die je wellicht hebt opgeslagen om later te verwerken, kunnen aan bod komen. En wanneer je vandaag droomt over een gebeurtenis uit je jeugd, kan het haast niet anders dan dat je daar je huidige levenservaring aan toevoegt. Het kan daardoor makkelijker zijn om het alsnog een plaats te geven. Natuurlijk is de menselijke geest een associatief kunstenaar en kan er alleen al op grond van een geur of het timbre in een stem een keten aan verhalen worden opgebouwd. Hoe het ook mag werken, die verhalen kunnen soms een gouden sleutel bevatten. Zo was de chemicus Von Kekule al lang tevergeefs op zoek naar de chemische samenstelling van benzeen. Op een goede nacht droomde hij over zes slangen die elkaar in de staart beten en vond zo de oplossing. Benzeen bestaat uit een gesloten ring van zes koolstofatomen. Of je nu wel of niet waarde hecht aan dromen, het kan enorm troostend of opluchtend werken als je bijvoorbeeld een dierbare overledene in je droom nog een keer in 'levende lijve' ontmoet. Misschien droom je dat je nu goed afscheid van elkaar neemt, hoor je dat het goed met hem gaat, of spreek je uit wat je nog op je hart had. Zulke dromen kunnen op diep psychisch niveau in elk geval helend werk verrichten. De tijger overwinnen In het westen laten we dromen vaak passief over ons heen komen. Er zijn volken die dromen zeer serieus nemen en beschouwen als een werkelijkheid naast de werkelijkheid. De Senoi (een volk dat tot de Tweede Wereldoorlog in de oerwouden van Maleisië woonde) moedigden hun kinderen bijvoorbeeld aan om te genieten en te leren van hun droomervaringen. Iedere ochtend besprak het gezin zijn dromen aan het ontbijt en kregen kinderen aanwijzingen hoe ze de volgende keer in een dergelijke droomsituatie zouden kunnen reageren. Was een kind in zijn droom weggerend voor een tijger, dan zei zijn vader bijvoorbeeld dat hij de tijger de volgende keer tegemoet zou kunnen gaan om te vragen wat hij wilde. Grote kans dat de tijger hem dan iets te zeggen had en een bondgenoot werd. Bleef de tijger ondanks toenadering dreigen, dan werd hem aangeraden te blijven staan en als het nodig was het gevecht aan te gaan, desnoods tot de droomdood er op volgde. Een prachtige manier om je eigen (onbewuste) angsten onder ogen te zien, de confrontatie ermee aan te gaan en ze om te vormen. De Senoi-kinderen leerden ook om uit iedere droom iets waardevols mee te nemen naar de dagelijkse werkelijkheid. Het ging dan om droomschatten die voor de gemeenschap waardevol konden zijn. Dit kon bijvoorbeeld een idee of gedachte zijn, maar ook een lied, gedicht of beeld voor een schilderij. Ook in deze tijd kun je eens een tijdje proberen iets bewust uit je droom mee te nemen. Zo train je jezelf om je dromen steeds beter te onthouden. Op den duur kunnen je dromen zich zelfs naar je bewuste voornemens voegen. Op een nacht dacht een Senoi-jongen er in zijn droom aan iets waardevols mee terug te nemen. Daarmee ging hij overdag aan de slag. Zo werkten bij de Senoi de dag door in hun dromen en werkten hun dromen door in de dag. Slaapfasen Aan de hersengolven is een groot verschil tussen slapen en waken te zien. Wanneer je wakker bent gaan de hersengolven zeer snel. Hoe slaperiger je wordt, hoe trager ook de hersengolven. In diepe KOGA Kinderopvang Ronselekouter 8 9932 Ronsele Tel 09 372 66 88 Fax 09 270 13 37 www.kogaopvang.be [email protected]

slaap gaan ze langzaam en regelmatig. Ook je hartslag en ademhaling worden rustiger. Je bent nu moeilijk wakker te krijgen en als je wordt gewekt, duurt het een tijd voor je weet waar je bent. Maar na zo'n anderhalf uur gebeurt er iets merkwaardigs. Terwijl je blijft slapen versnellen de hersengolven weer alsof je wakker bent, evenals je ademhaling en hartslag. Je komt in de zogenaamde remslaap. Rem is een afkorting van Rapid Eye Movement. Tijdens deze fase, die ongeveer een kwartier duurt, bewegen je ogen namelijk heel snel heen en weer. Dit is de slaapfase waarin de meeste dromen ontstaan. Als je hierin wordt gewekt, weet je onmiddellijk waar je bent en kun je je droom heel makkelijk navertellen. Na de remslaap 'daal je weer af' naar de diepe slaap en zo herhaalt zich de cyclus gedurende de nacht. Net als het inslapen, verloopt ook het ontwaken geleidelijk. Waar je geest bij het inslapen als eerste leek te 'vertrekken', is het bij het wakker worden je lichaam dat als eerste 'terugkomt'. Voordat je wakker wordt, kondigt het einde van de slaap zich al in je lichaam aan. De lichaamstemperatuur stijgt, de hoeveelheid van het stresshormoon cortison in het bloed neemt toe en het lichaam maakt weer meer bewegingen. Het organisme bereidt zich voor op een dag vol activiteit. En pas als die voorbereidingen zijn getroffen, ben je er klaar voor om wakker te worden. Wanneer je lichaam zich niet op het ontwaken heeft kunnen voorbereiden, bijvoorbeeld omdat je ineens wordt gewekt, heb je soms even tijd nodig om weer terug te komen. Alsof je bewustzijn van ver komt en zich nog even goed in het lichaam moet installeren, voor het weer helder kan waarnemen. Natuurlijke hulpjes voor een gezonde slaap • Vermijd avondvergaderingen of het doorwerken tot je gaat slapen. Prestatiedruk, werkdruk en stress verhogen je adrenaline, en dat houdt je alert en wakker. • Houd een vaste tijd aan om naar bed te gaan. Onregelmatige slaaptijden hebben een negatieve uitwerking op de slaap. • Zorg voor gunstige slaapomstandigheden en maak van je slaapkamer een oase van rust. Een rustige, donkere, goed geventileerde en aangenaam warme kamer helpen ontspannen. • Stap met warme voeten in bed of neem een kruik mee. Wrijf je voeten een uur voor het slapengaan eventueel in met Rozemarijn Zalf. Dit activeert de doorbloeding. • Doe eens een ontspanningsoefening. Ga op je rug liggen met de armen naast je. Concentreer je van beneden naar boven op ieder onderdeel van het lichaam dat het matras raakt en stel je voor dat het zwaar, warm en ontspannen is. Zak als het ware weg in het matras. • Neem de gebeurtenissen van de dag in omgekeerde volgorde in gedachten nog eens door. Dus je begint bij de avond en eindigt bij de ochtend. Halverwege val je meestal in slaap. Er breken heel drukke tijden aan, wees alert en zorg voor voldoende rust voor jullie kind. De feestdagen volgen elkaar zeer snel op, en we hebben allemaal zoveel te doen. Onze kinderen worden van het ene naar het andere feest verplaatst. Probeer dit voor je kind sterk te beperken en indien nodig hiervoor op te komen zodat je kind voldoende rust krijgt tijdens deze drukke periode. WIST JE DAT … … in het kader van de HACCP verplichtingen wij over een 'certificaat van overeenstemming (of CoC - Certificate of Conformity)' beschikken van ALLE materialen die in aanraking komen met voeding in KOGA. Het CoC is ondermeer nodig voor alle lepels en vorkjes, bekers en slabben waar de kindjes mee/uit eten, maar ook de potten en pannen waar we in koken, handschoenen, potjes om op te bergen in koelkast/diepvries, aluminium- & vershoudfolie en veel, veel, meer ... Met vriendelijke groet Peter & Sabine KOGA Kinderopvang Ronselekouter 8 9932 Ronsele Tel 09 372 66 88 Fax 09 270 13 37 www.kogaopvang.be [email protected]