Bezoekersmanagementplan 2010 - 2015 “investeren in beleving”
Hoofdlijnen van beleid, doelstellingen en randvoorwaarden Vastgesteld 11 december 2009
1. Inleiding Het is voor het eerst dat de Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe in de vorm van een Bezoekersmanagementplan de hoofdlijnen van het bezoekersmanagement heeft vastgelegd. Bezoekersmanagement is niet nieuw in dit Park dat al 75 jaar bewust betalende bezoekers ontvangt en dit bezoek afstemt op de capaciteiten van het Park. In een tijd die vraagt om transparantie op velerlei gebied, is het vanzelfsprekend om het te voeren beleid ten aanzien van bezoekers te beschrijven en te publiceren. Bezoekersmanagement krijgt gestalte binnen de beleidkaders van het Park. Uitgangspunt voor het beleid van het Park is de balans tussen ecologie en economie. Het beleid krijgt vorm en inhoud op basis van de volgende drie pijlers: natuur en landschap; cultuurhistorie, kunst en architectuur; bezoekers. Het bezoekersmanagement wordt uitgewerkt in de volgende vier kernwaarden:
bereikbaarheid en toegankelijkheid;
zonering;
recreatieve voorzieningen;
gastheerschap.
De ambities van het bezoekersmanagement, streven naar het realiseren van de hoogste kwaliteit, kan slechts waargemaakt worden binnen bepaalde randvoorwaarden.
2. Doel De Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe is 75 jaar geleden opgericht om de nalatenschap en het gedachtegoed van het echtpaar Kröller-Müller te behouden. Als doel geldt het in zelfstandigheid bewaren en mogelijk versterken van de combinatie natuur, kunst en architectuur en bezoekers hiervan te laten genieten. Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe biedt bezoekers al 75 jaar de gelegenheid te genieten van de combinatie van natuur, kunst en architectuur, rust en ruimte. Als doel voor bezoekersmanagement geldt het bieden van hoogwaardige Hoge Veluwebeleving, in balans met de bescherming van de kwaliteiten van het Park.
2
Omdat het Park een private stichting is die geen exploitatie afhankelijke subsidies ontvangt, heft het Park entree. Het ontvangen van de minimaal 500.000 bezoekers op jaarbasis is nodig voor de exploitatie van het Park.
3. Kernwaarden a. bereikbaarheid en toegankelijkheid Bezoekers moeten het Park goed kunnen vinden en bereiken. Het Park richt zich op behoud van de (ANWB)bewegwijzering naar het Park vanaf snelwegen, provinciale wegen en vanuit de centra van Arnhem, Ede en Apeldoorn. Daarnaast is ook de bereikbaarheid met openbaar vervoer een belangrijk aandachtpunt voor bestuurlijke/politieke beïnvloeding. Het Park laat de bezoeker vrij in de keuze van vervoer, zowel naar het Park als in het Park. Hoewel de mogelijkheid tot het gebruik van de auto in het Park mogelijk is, wordt het gebruik van milieuvriendelijke vervoer gestimuleerd. Het Park stelt gratis (1700) witte fietsen beschikbaar. Het aantal witte fietsen is gebaseerd op de capaciteit van de fietspaden, het onderhoud en het gebruik. Daarnaast zijn er voor alle doelgroepen op maat gesneden fietsen (te huur), waaronder speciale fietsen voor minder validen. Uitbreiding van dit assortiment wordt mede bepaald aan de hand van de vraag en de fietsinnovatie. De entrees zijn ‘de poorten van het Park’. De Hoge Veluwebeleving begint hier. Het Park wil met haar entrees veiligheid en gastvrijheid uitstralen. De parkbeleving zal versterken en de doorstroming bij de entrees zal de komende jaren verbeteren door:
herinrichting infrastructuur (scheiden bezoekersstromen);
vernieuwing portiersloges (conform arbo-wetgeving);
(visuele) toegangscontrole (veiligheid i.s.m. Kröller-Müller Museum).
Door toepassing van nieuwe ICT technieken wil het Park de toegangscontrole benutten voor relevante managementinformatie over aantal en herkomst van bezoekers. Het Park streeft naar optimale toegankelijkheid en parkbeleving voor al haar bezoekers. Het Park biedt speciale voorzieningen voor minder validen. De beleving van de perfecte idylle, staat aan de basis van de structuur van wegen en paden. Wegen en fietspaden leiden naar het centrumgebied, waar de voorzieningen gesitueerd zijn en waar bezoekers informatie kunnen krijgen. Van daaruit kan de bezoeker het Park verder verkennen. Door bezoekersstromen (auto’s, fietsers, wandelaars, ruiters) zoveel mogelijk fysiek te scheiden, wordt ieders parkbeleving geoptimaliseerd Bij publieksvoorzieningen of waar de buitenwereld nadert (centrumgebied, Jachthuis Sint Hubertus, entrees) komen de verkeersstromen weer bij elkaar. De komende jaren voert het Park deze uitgangspunten door met de uitvoering van het ‘Totaalplan’. De komende periode laat het Park onderzoeken hoe bezoekers de bereikbaarheid en toegankelijkheid ervaren.
3
b. zonering De inrichting van het Park richt zich op enerzijds een hoogwaardige parkbeleving voor bezoekers en anderzijds op de bescherming van kwetsbare soorten en gebieden. Het Nationale Park De Hoge Veluwe onderscheidt zich van andere nationale parken in Europa door het Amerikaanse model. De belangrijkste recreatieve voorzieningen (KröllerMüller Museum, het Bezoekerscentrum, Museonder, restaurant de Koperen Kop, Parkwinkel) liggen niet aan de rand, maar in het centrum van het Park. We onderscheiden drie zones (zie bijlage 1): o druk: het recreatief zwaartepunt, de drukke zone, waar meeste de bezoekers zich bevinden, ligt in het centrumgebied; o matig druk: Aan noord- en zuidzijde liggen matig drukke zones vanuit de ingangen richting centrum en in de omgeving van het Jachthuis Sint Hubertus; o rustig: De rustige zone, waar bezoekers de idylle en natuur het sterkst ervaren, ligt in het midden van het Park. De komende periode richt het beleid zich op het nog bewuster doorvoeren van deze zonering bij de inrichting van het Park. Het recreatief zwaartepunt wordt versterkt door een herinrichting van het centrumgebied. Het centrumplein moet nog sterker gaan functioneren als ontmoetingsplek en startpunt voor activiteiten in het Park. De herinrichting betekent een kwalitatieve verbetering van de recreatieve voorzieningen in het centrum. De plaatsing van informatieborden zal beperkt blijven tot het recreatieve zwaartepunt (centrumgebied, Jachthuis Sint Hubertus) en de fiets- en wandelroutes. Om de zonering nog nadrukkelijker te onderstrepen en De Hoge Veluwebeleving zo min mogelijk te verstoren wordt de rustige, meest natuurlijke zone, de (oorspronkelijke) Wildbaan, waar mogelijk ontdaan van onnatuurlijke elementen. Het Park zal in deze zone geen routepaaltjes en informatieborden meer gebruiken. Tevens wordt de komende periode gewerkt aan vergroting van de wildzichtbaarheid. Dit zal consequenties hebben voor het verloop van routes. Het Park wil de komende periode de effecten van bezoekers op natuur onderzoeken. Door bezoekersonderzoek wil het Park een beter inzicht krijgen in De Hoge Veluwebeleving door bezoekers.
c. recreatieve voorzieningen Het Park trekt samen met het Kröller-Müller Museum jaarlijks veel bezoekers. Het is in het belang van het Park dat bezoekers met een goed gevoel terugkijken op hun bezoek. Dit draagt in belangrijke mate bij aan de PR van het Park. Het Park streeft daarom naar een constante, hoge kwaliteit van haar recreatieve voorzieningen die voldoet aan de (veranderende) behoeften van haar bezoekers. Om dit kwaliteitsniveau te behouden wil het Park de komende jaren extra investeren in de kwaliteit van haar recreatieve voorzieningen: 4
vervangende nieuwbouw sanitairgebouw van de natuurcamping;
herinrichting van de drie entrees;
nieuwbouw bezoekerscentrum / parkwinkel;
verbouwing Museonder en vernieuwing expositie;
vervangende nieuwbouw restaurant De Koperen Kop;
nieuwbouw grote ontvangstruimte met toiletvoorzieningen;
renovatie Jachthuis Sint Hubertus;
restauratie Gebouw 20 Deelen (horecabestemming).
Juist het feit dat het Park entree heft, roept verwachtingen op. Krijgen bezoekers waar voor hun geld? Om het aanbod van het Park zo aantrekkelijk mogelijk te maken is het van belang te weten welke behoeftes er bij de bezoekers bestaan. Het Park onderscheidt daarbij de volgende doelgroepen: samen erop uit; rustzoekers; comfortzoekers; meemakers; specialisten; sportieven en kinderen (scholen). Om bezoekers te houden, is het belangrijk te denken vanuit die bezoeker en de ‘unique selling points’ van het Park, zijnde: combinatie van het Nationale Park met het Kröller-Müller Museum; aanwezigheid van verschillende (oud veluwse) landschappen; beleving van natuur, kunst en architectuur; publieksvoorzieningen, zoals bezoekerscentrum, Museonder, parkwinkel; beschikbaarheid van (gratis) witte fietsen; fietspadennet én mogelijkheid om per auto het gebied te verkennen; mogelijkheid om wild te zien. Bezoekersmonitoring moet het Park de komende jaren meer inzicht geven in de verwachting van haar bezoekers.
d. gastheerschap Het Park wil dat bezoekers zich welkom voelen. De komende jaren richt het beleid zich op voortzetting van opleiding en training van medewerkers en vrijwilligers op het gebied van gastheerschap en veiligheid. De informatievoorziening in het Park wordt verder geoptimaliseerd, ondermeer door gebruik te maken van nieuwe technieken. Zo kunnen bezoekers bij de entrees en de informatiebalie in de komende periode via digitale informatiepanelen lezen over activiteiten in het Park. Om de bezoeker op een stimulerende, interactieve, zintuiglijke en creatieve wijze te informeren speelt het Bezoekerscentrum / Museonder een centrale rol. 5
Het Park gaat zich, naast educatieve producten voor gezinnen, de komende jaren sterker inzetten op scholen, door toegang voor schoolklassen in het Park te verbinden aan het volgen van educatieve programma’s en speciale educatieve ruimtes te ontwikkelen. Om meer bezoekgerelateerde inkomsten te genereren, ontwikkelt het Park voortdurend nieuwe (Hoge Veluwe)producten en activiteiten. Het Park werkt ook de komende jaren aan een aanbod dat aansluit bij de uitstraling van het Park. Het kwaliteitsniveau dat wordt nagestreefd geldt ook voor de horeca binnen het Park. Het Park zal de komende periode het horecaconcept aanscherpen en streeft daarbij naar kwaliteit en aansluiting van de horecagelegenheden bij de Green Key. Belangrijk aspect van het gastheerschap is (het gevoel van) veiligheid van bezoekers. Het Park garandeert ook de komende jaren zorgvuldig onderhoud en beheer van recreatieve voorzieningen, natuur en landschap en toezicht. Het Park zal in de komende periode de ervaring en tevredenheid van bezoekers ten aanzien van het gastheerschap van het Park onderzoeken.
4. Randvoorwaarden Deze ambities worden alleen waargemaakt wanneer de eigen organisatie daarop is ingesteld en zich voldoende weet mee te ontwikkelen. Continue afstemming met de discipline Marketing & Communicatie (het aantrekken van bezoekers) en de afdeling Bedrijfsvoering (terreinwerkzaamheden, onderhoud voorzieningen) is nodig om bezoekersaantal te behouden binnen de draagkracht van het Park. De samenwerking met het Kröller-Müller Museum (beveiliging en toegangscontrole). Dankzij de inzet van vrijwilligers en de minder kansrijken op de arbeidsmarkt kan het Park bezoekers iets extra’s bieden. Dit is ondermeer mogelijk door samenwerking met de Vereniging van Vrienden van de Hoge Veluwe, ANWB en ´s Heeren loo. Daarnaast vindt er veelvuldige afstemming plaats met ondermeer toeristische partners en onderwijsinstellingen (onderzoek en monitoring, beveiliging, organisatie evenementen). De realisatie van de ambitieuze kwaliteitsverbetering van recreatieve voorzieningen is gebaat bij goede communicatie met de omgeving. De uitvoering is mede afhankelijk van vergunningverlening en financiële mogelijkheden.
5. Slot De bezoekersmonitoring zal tijdens deze beleidsperiode nieuwe managementinformatie genereren. Deze informatie zal bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van het bezoekersmanagementbeleid. Dit, tezamen met de voorgenomen investeringen in de kwaliteit van recreatieve voorzieningen, moet leiden tot een gouden Green Key voor Park, natuurcamping én horecagelegenheden. 6
Bijlage 1
huidig
Zonering
toekomstig
7
