Jaarverslag 2011 “Trompenburg Tuinen & Arboretum” Inleiding Ook in het verslagjaar 2011 is gebleken dat Trompenburg Tuinen & Arboretum een bijzondere plaats in neemt binnen de Nederlandse plantentuinen. Ondanks de economisch moeilijke tijd floreert Trompenburg redelijk goed. De prachtige tuin met haar bijzondere collecties en de onveranderde solide basis liggen hier aan ten grondslag. Dankzij de in het verleden gekozen constructie met een vastgezet kapitaal via de Stichting Volkskracht is het voortbestaan van Trompenburg verzekerd. Dat wil zeggen een voortbestaan op een acceptabel niveau. Voor het handhaven van de huidige hoge kwaliteit van tuin en collecties is uiteindelijk meer geld nodig. Voor een belangrijk deel (50% van het jaarlijkse budget) wordt dit gegenereerd uit entreegelden, publieksactiviteiten, winkel en consumpties. Donaties van particulieren, bedrijven en stichtingen en fondsen zijn van toenemend belang. Nu de gemeente de jaarlijkse bijdrage van 10% van het budget afbouwt in vier jaar staat Trompenburg voor de uitdaging om in de komende jaren toe te werken naar het vinden van een nieuw financieel evenwicht. Zoals steeds zal voorop blijven staan dat de sfeer en de kwaliteit van Trompenburg overeind blijft en waar mogelijk zal worden versterkt. Het bestuur spreekt haar erkentelijkheid uit aan iedereen die met volle inzet en betrokkenheid meewerkt aan de instandhouding en verbetering van Trompenburg Tuinen & Arboretum. Vol vertrouwen kijken wij naar de toekomst.
Profiel van Trompenburg Tuinen & Arboretum Trompenburg Tuinen & Arboretum is een prachtig aangelegde plantentuin met een grote collectie bomen, struiken, vaste planten, bollen en knollen. De oppervlakte bedraagt ruim 8 hectare. De eerste aanleg dateert uit 1820. Een tuin voor plantenkenners, maar ook voor wandelaars op zoek naar rust in een drukke stad. Voor veel oudere inwoners van de stad Rotterdam is Trompenburg Tuinen & Arboretum een geliefde plek om te verpozen in een rustige, goed onderhouden én veilige groene omgeving.
Kerncijfers
Bezoekers Trompenburg Tuinen & Arboretum 60000 54490
55000 52653 49993 50000
48422
47886
48142 47010
47944
Aantallen
45980 45000
44021
43472
42887
42090
42303
40000
35000
30000
25000
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Jaar
In 2011 mochten wij een kleine groei noteren in het aantal bezoekers (+2%). Net als in 2010 was het weer dit jaar in de zomer niet heel erg gunstig, na juist wel een heel goed voorseizoen gehad te hebben met druk bezochte Voorjaarsplantendagen. Ook ondervindt de bezoeker hinder van het betaald parkeren, wat invloed heeft op het aantal bezoekers.
26-3-2012
Pagina 1
Jaarverslag 2011 “Trompenburg Tuinen & Arboretum” Eind 2011 hebben wij voor bruidsreportages het tarief verlaagd, naar normaal entree per bezoeker, met als doel hiermee meer bruidsparen te mogen ontmoeten in Trompenburg.
Jaaroverzicht Educatie Wat betreft educatie hebben wij verschillende evenementen gehad, waaronder het Museumweekend “Er op uit” met 1275 bezoekers, Rondleiders-opfriswandelingen en diverse scholen die een speurtocht hebben gedaan. Daarnaast konden scholieren Trompenburg bezoeken met het Jeugdvakantiepaspoort en met een speurtocht de tuin ontdekken. Hier is veelvuldig gebruik van gemaakt: 968 kinderen en 672 volwassenen namen hieraan deel. Stagiaires Van april tot en met augustus mochten wij 10 stagiaires begeleiden van diverse Europese mbo- en hbo opleidingen. Zij verbleven in het huis aan de Honingerdijk 64. Concerten Preview Rotterdamse Operadagen, piano met zang, Rotterdamse Operadagen, Het Groot Genker orkest Rotterdamse Operadagen, Trio Calore, “Muziek op Zuid” in De Uithoek Exposities in De Uithoek Foto-expositie Verborgen Tuinen 2010, Nora van Klingeren: vilten wandkleden, Galerie Atie Wijdenes, bloemen en zeezichten, Agnes Breit mandala’s, expositie hoedenatelier Anita barth Gebruik De Uithoek Het theehuis is voor publiek geopend van maart tot de kerstgroenmarkt en wordt op werkdagen gerund door eigen medewerkers en vrijwilligers. In het weekend vanaf 26 maart is de catering in handen van Westerkaatje. De Uithoek wordt op werkdagen (maandag, donderdag en vrijdag) ook verhuurd als vergaderruimte. Hiervan is in 2011 29 keer gebruik gemaakt door commerciële bedrijven (10x), Hogescholen/Universiteiten (8x), Gemeente Rotterdam (3 x) en Verenigingen/diversen (8 x). Daarnaast mochten wij de Maple Society ontvangen met een rondleiding en lunch. Diversen Gedurende het jaar gebeuren er veel verschillende dingen in en rond Trompenburg. Hieronder enkele voorbeelden die zoal gepasseerd zijn in 2011. Daarnaast worden er aan het begin van het jaar éénjarigen gezaaid, hebben we contact gehad met de dierenbescherming, worden schapen gebracht en verzorgd etc. Daarnaast zijn er goudvissen in vijver uitgezet, TV Rijnmond heeft een rondleiding gefilmd en Tesselschade houdt een avondverkoop. Lezingen In 2011 zijn er in totaal 13 lezingen vanuit Trompenburg gehouden, zowel intern als op locatie. Deze lezingen worden vnl. verzorgd door Dhr. Fortgens en diverse rondleiders en zijn voor een breed publiek toegankelijk: van gedetailleerde informatie voor echte planten fanaten tot genieters van de natuur. Evenementen Verschillende evenementen in 2011 maken het bezoek aan Trompenburg gedurende het jaar meer dan waard. Zo waren er de Hostadag, deelname aan Verborgen Tuinen, Rododendron-Plantendagen, Eénjarigen verkoop, Herfstplantendagen, Nacht van de Nacht met een wandeling bij maanlicht en de Kerstgroenmarkt.
26-3-2012
Pagina 2
Jaarverslag 2011 “Trompenburg Tuinen & Arboretum”
Rondleidingen (totaal 127x) Het hele jaar worden er zwaan-kleef-aan rondleidingen gegeven met elke maand een ander thema, passend bij het seizoen. Er is wisselend belangstelling voor de rondleidingen. De rondleidingen die verzorgd worden op verzoek hebben een eigen thema, afhankelijk van de wensen van de groep. Tijdens de Herfsplantendagen zijn er zelfs extra rondleidingen gegeven vanwege de grote belangstelling.
Collectie en Onderzoek Aanwinsten De collectie toverhazelaars (Hamamelis) is aangevuld en uitgebreid met aantal cultivars en selecties uit de collectie van Nederlandse collectiehouder in Boskoop. De door de International Dendrology Society geschonken Cornus kousa ‘Teutonia’ (bij gelegenheid van hun bezoek in oktober 2010) heeft een prominente plaats gekregen vlakbij het entreegbouw. Na enkele jaren opkweken op onze eigen kwekerij is een bijzondere beuk aangeplant in Tuin Hintzen. Deze beuk onderscheidt zich van gewone beuken door de ruwe bast. De moederboom werd enkele jaren geleden gevonden in een bos in Amersfoort. Een andere bijzonderheid die werd aangeplant is Planera aquatica, de water-iep. Dit is een nakomeling van een plant die werd verzameld tijdens een recente studiereis met de International Oak Society. Bijzonder is dat er tot voor kort in Nederland van deze boom geen soortechte representanten in collecties aanwezig waren. De Nederlandse Hostavereniging heeft ons een collectie Hosta geschonken. De planten zijn allen ontstaan in Nederland en België. In de tuin zijn zij als Hostacollectie der Lage Landen terug te vinden. Een bedrijf uit Engeland deed ons enkele van hun introducties toekomen om hier in de tuin uit te proberen. Bibliotheek De samenwerking met de Nederlandse Dendrologische Vereniging verloopt uitstekend. Er wordt gestaag verder gewerkt aan een uitbreiding van de collectie dendrologische boekwerken. Naast aankopen ontvingen zowel de Dendrologische Vereniging als Trompenburg Tuinen en Arboretum diverse boekenschenkingen. Vrijwilligers van de Nederlandse Dendrologische Vereniging verrichten het administreren van de collectie. Enkele malen per jaar wordt aangevraagd de boekencollectie te mogen inzien (kan op werkdagen tijdens onze openingsuren). Collectiebeheer Onder begeleiding van de hortulanus wordt door buitenlandse stagiaires in de etikettering van de bomen en planten in de tuin ter hand genomen. Per vak wordt geïnventariseerd wat er nodig is aan nieuwe bordjes. Het graveren van de bordjes is uitbesteed en de resultaten zijn zeer goed. De eerste nieuwe bordjes zijn geplaatst op het nieuwe stuk Excelsior en vervolgens zal de komende jaren de gehele tuin worden nagelopen. De succulentencollectie in de plantenkas is geheel geïnventariseerd en ingevoerd in het plantenbestand van Trompenburg Tuinen door een vrijwilliger. De controle op naamgeving van het succulentenbestand geschiedt door de collectiebeheerder. Helaas werd er in de maanden mei en juni diverse malen geconstateerd dat er planten verdwenen uit de kas. Om dit een halt toe te roepen is besloten de succulentenkas te sluiten voor het publiek tot er maatregelen zijn genomen. Onze bomencollectie die vorig jaar is aangeplant op de Donckse Velden is aangevuld en ingeboet met exemplaren van eigen kwekerij. Na een langzame start lijken de meeste bomen daar nu goed te zijn aangeslagen. Van het bronzen beeld nabij het entreegebouw dat is gemaakt door Erik Claus en dat bij navraag bij hem een unicum bleek is een gietmal gemaakt. Deze vorm van verzekering tot behoud van dit kunstwerk is ingegeven na een diefstalpoging. Expertise, advies en onderzoek (ruim 100x) Van diverse kanten worden wij door bedrijven en particulieren benaderd met allerlei vragen op bomen en plantengebied. Dit kan per e-mail, per telefoon of ook mondeling. Wij adviseren ook de Arboretumstichting Wageningen, Arboretum Munnikepark Zwijndrecht, tuin Museum Huis Sonneveld. Uitwisseling en samenwerking Met binnen- en buitenlandse tuinen, kwekerijen en personen zijn contacten gelegd of aangehaald. Jaarlijks worden planten of plantendelen uitgewisseld ter complementering van de collecties van andere tuinen of parken.
26-3-2012
Pagina 3
Jaarverslag 2011 “Trompenburg Tuinen & Arboretum”
Werk in de tuin Dankzij de financiële ondersteuning door verschillende stichtingen en fondsen kon een prachtig houten afdak worden gebouwd. Dit nieuwe onderkomen wordt voor uiteenlopende doelen gebruikt. Op het dak is in eigen beheer een vegetatiemat aangebracht waarop onder andere diverse soorten Sedum zijn geplant. Bijzonder zal het effect zijn van de groepjes winterharde schijfcactussen (Opubtia) die daar ook een plaatsje hebben gekregen. De, door de zware sneeuwlast van december 2010, omgezakte Juniperus chinensis ‘Kaizuka’ aan de Beek is met veel inzet van touwen, katrollen en handkracht rechtop gezet. Samen met de buitenlandse stagiaires konden we het reguliere tuinonderhoud uitvoeren alsmede wat extra werkzaamheden aan snoeien van bomen en struiken, onderhoud aan gazons en padranden, schilderwerk van brugleuningen, tuinbanken en gevels van gebouwen, slootonderhoud (baggeren, kroosvissen, algenslierten verwijderen, snoei van waterlelies en gele plomp) en het vervangen van de vlonder onder het eikenprieel door half-openverharding met stabilisatieplaat.
Communicatie Intern Zowel met vaste medewerkers als met de vrijwilligers zijn er diverse momenten in het jaar waarop we bij elkaar komen. Alhoewel gezelligheid voorop staat bij deze bijeenkomsten, maken we gebruik van de gelegenheid om informatie te geven en van gedachten te wisselen. Door de medewerkers van kantoor is een cursus Social Media gevolgd om te onderzoeken welke media we kunnen benutten. Promotie van Trompenburg Er wordt hard gewerkt aan de bekendheid van Trompenburg bij een breed publiek. Hiertoe zijn er verschillende interviews gedaan die te horen waren op Radio Rijnmond, er zijn zgn. Beachflags geplaatst bij de ingang. Ook wordt zoveel mogelijk het jaarprogramma gepubliceerd in diverse agenda’s in streekbladen. Daarnaast wordt met drukwerk een breed publiek aangesproken over diverse evenementen. Publicaties In diverse kranten en tijdschriften zijn artikelen en stukjes opgenomen over Trompenburg Tuinen. Tuinmedewerkster Winnefred schrijft wekelijks een column met tuinonderwerpen in De Ster van Kralingen. G. Fortgens schrijft regelmatig een boomportret voor Onze Eigen Tuin. Personeel In 2011 zijn 2 medewerkers uit dienst gegaan en 2 nieuwe medewerkers in dienst gekomen (tuin en kantoor). In totaal wordt er gewerkt met 9.3 FTE en 2 0-uren contracten. Vrijwilligers In 2011 zijn 5 vrijwilligers officieel gestopt, en 19 nieuwe mensen hebben zich aangemeld voor vrijwilligerswerk. We zijn gestart met een informatieve koffieochtend met vrijwilligers, elke maand 1 bijeenkomst. Daarnaast is er een uitje met de vrijwilligers geweest naar De Keukenhof , twee vrijwilligers die goed met lasapparatuur overweg kunnen hebben een paar brugleuningen hersteld, geverfd en teruggeplaatst. Op 30 november hebben wij deelgenomen aan de vrijwilligersmarkt Kralingen-Crooswijk om het vrijwilligerswerk in Trompenburg onder de aandacht te brengen. Dit evenement werd georganiseerd door de Vrijwilligerswinkel Rotterdam. Begin december hebben verschillende vrijwilligers samen met de tuinmannen het entreegebouw inclusief de brug versierd met kerstgroen uit de tuin. Riet heeft weer prachtige kerststukken gemaakt voor het Entreegebouw en De Uithoek. In de tuin zijn ook bomen versierd langs de wandelroute tijdens de kerstmarkt met paarse, eigengemaakte versieringen door Martijn. Kerstborrel was op vrijdag avond 9 december, de 1e dag van de Kerstmarkt. Alle vrijwilligers hebben een chocoladewens gekregen met de aankondiging van Trompenburg op Facebook als dank voor al hun hulp en goede zorgen voor Trompenburg in 2011, alsmede een wandelkaart voor 2012. Op 15 december hebben onze vrijwilligers, zoals elk jaar, de gelegenheid gekregen voor eigen gebruik kerstversiering met kerstgroen uit Trompenburg te maken.
26-3-2012
Pagina 4
Jaarverslag 2011 “Trompenburg Tuinen & Arboretum”
Gebruik gebouwen De Uithoek De Uithoek is op dinsdag en woensdag en in het weekend in gebruik als theehuis. Op dinsdag en woensdag wordt het theehuis bemenst door een vaste medewerker van Trompenburg, bijgestaan door vrijwilligers. De bezoekers hebben veel waardering voor het theehuis en maken er veelvuldig gebruik van. In het weekend wordt het theehuis uitgebaat door Westerkaatje. Op maandag, donderdag en vrijdag is De Uithoek te huur voor vergaderingen en andere zakelijke bijeenkomsten. Succulenta afdeling Rotterdam maakt 6 x per jaar gebruik van De Uithoek t.b.v. hun verenigingsavonden. Ikebanavereniging afdeling Rotterdam gaat in de wintermaanden 6 x gebruik maken van De Uithoek voor hun verenigingsavonden. Er zijn maandelijks exposities in De Uithoek door (amateur)-kunstenaars.
Schenkingen Naast enkele bijzonder gewaardeerde financiële giften ontvingen wij dit jaar onder andere ook een mooie tuinbank, een lijvig standaardwerk over tuinplanten (te gebruiken door onze rondleiders), een aanvulling op onze collectie houtmonsters en diverse welkome aanvullingen op onze collectie bijzondere planten. Veel dank aan de schenkers voor hun bijdragen aan Trompenburg Tuinen & Arboretum. Bestuur Drs. D.P.M. Verbeek (voorzitter) Drs. F. G. Gompen (penningmeester) Drs. W. van Hoey Smith (secretaris) Drs. R.P.M. de Kuyper W. Kromhout Mevr. A. Loef Mr. A. van Hoey Smith Directeur-hortulanus Ing. G. Fortgens Zakelijke gegevens Honingerdijk 86, 3062 NX Rotterdam Telefoon: 010-2330166 Fax: 010-2330171 E-mail:
[email protected] Website: www.trompenburg.nl
Facebook: www.facebook.com/trompenburgtuinen
26-3-2012
Pagina 5
