40
De uitdaging voor beweegspecialisten
Bewegen stimuleren bij bedrijven Tekst: Caroline Mangnus
Ondanks fiscaal aantrekkelijke voorwaarden van de overheid, blijkt dat slechts een beperkte groep werknemers gebruik maakt van de mogelijkheden om vanuit het bedrijf te bewegen. Bezuinigingen hebben ook hun effect op het gebied van bewegingsstimulering. Daarbij heeft bedrijfsfitness in het verleden niet de effecten opgeleverd die er verwacht werden. Dit is jammer, omdat bewegingsstimulering bij bedrijven zowel gezondheidseffecten als economische voordelen voor zowel medewerkers als bedrijven met zich meebrengt. Het vergt een andere aanpak om bewegen binnen bedrijven weer te stimuleren. Een aanpak die ook mogelijkheden biedt voor ondernemers in beweging. Dat voldoende bewegen heel goed is
mensen zich beter. Dit uit zich in een
voor de gezondheid is inmiddels breed
vermindering van medische klachten.
bekend. Maar ook vanuit het bedrijfs-
Doorvertaald naar het bedrijfsleven bete-
perspectief is stimuleren van bewegen
kent dit gezonder, fitter en productiever
van werknemers heel aantrekkelijk. De
personeel. Het leidt tot een daling van
positieve effecten van veranderingen in
het ziekteverzuim en het voorkomen van
leefstijl gesteund door deelname aan
productiviteitsdaling. Uit studie blijkt
beweeg- en gezondheidsprogramma’s
dat regelmatig bewegen (twee maal per
zijn groot, met name het preventieve
week) tot een significante daling van
effect op cardiovasculaire ziekten, kan-
de ziektekosten leidde ten aanzien van
ker, beroerte, burn-out en andere chro-
werknemers die niet bewogen. Ook zul-
nische ziekten. Ook is aangetoond dat
len er minder opleidingskosten gemaakt
door meer beweging de gezondheids-
worden en draagt bewegen bij bedrij-
gerelateerde fitheid toeneemt en risi-
ven bij aan meer werkplezier en meer
covol gedrag gereduceerd wordt. Door
tevreden personeel. Op langere termijn
regelmatige fysieke inspanning voelen
betekent dit minder verloop, door grotere
41
binding van de medewerkers met het
en de verwachting is dat de rest ‘vanzelf’
bedrijf. Bewegen via het werk biedt ook
zal gaan. Dit zal in het begin nog wel luk-
de mogelijkheid om medewerkers en
ken: gemiddeld 30% van de werknemers
leidinggevenden in een informele sfeer in
komt vol goede voornemens en enthou-
contact met elkaar te komen. Bovendien
siasme in beweging. Na zes maanden
draagt het sociale contact van de mede-
is dit echter nog maar 20%, na een jaar
werkers onderling tijdens de activiteiten
15% en na twee jaar nog slechts 10%.
Het blijft een uitdaging om de inactieven in beweging te krijgen en vervolgens te houden bij tot een positieve sfeer op de werk-
Vaak is dit ook de groep die al aan sport
plek zelf en kan het integratie van de
doet. Het is een verplaatsing van de fit-
afdelingen bevorderen. Tot slot blijken
nessclub naar de bedrijfsfitness club. Het
beweeg- en gezondheidsprogramma’s
effect op verzuim en productiviteit blijkt
een goede stap voor het verbeteren van
dus marginaal en de exploitatie is zeer
het bedrijfsimago te zijn. Een organisatie
kostbaar, waardoor veel bedrijven hier-
laat zien dat het investeert in mensen.
mee stoppen. Grote bedrijven zoals Du
Uit bovenstaande blijkt dat bewegings-
Pont, Corus, Coca Cola, ABN-AMRO, ING
stimulering bij bedrijven naast gezond-
en de meeste ministeries zijn al afge-
heidseffecten van de medewerkers ook
stapt van een bedrijfsfitnesscentrum. De
economische voordelen voor de bedrijven
trend heeft zich al verplaatst naar het
oplevert.
organiseren van bedrijfsfitness, maar dan bij het dichtstbijzijnde fitnesscentrum of
Kritische kanttekeningen
voor grote landelijke bedrijven via de
Naast positieve effecten dienen er ook kri-
fitnessketens of speciaal opgerichte net-
tische kanttekeningen gemaakt te worden
werken. Ook dit blijkt niet het gewenste
bij de inzet van de beweegprogramma’s
resultaat te hebben: het is vooral aan-
binnen bedrijven. De resultaten van de
trekkelijk voor actieve werknemers en
onderzoeken naar de effecten van bewe-
de inactieve doelgroep, waarvoor je het
gingsstimulering binnen bedrijven zijn niet
vooral doet, voelt zich onvoldoende aan-
altijd significant, mede doordat de doel-
gesproken. En houdt het ook niet vol
groep zich beperkt tot de reeds actieve
omdat de begeleiding onvoldoende spe-
medewerkers. Het blijft een uitdaging om
cifiek en deskundig is.
de inactieven in beweging te krijgen en vervolgens te houden. Dan gaat het veel
Haalbare doelstellingen
meer over gedragsverandering in plaats
Waarom werkt bovengenoemde aanpak
van enkel bewegingsstimulering.
niet? Met bedrijfsfitness wordt maar een beperkte groep aangesproken. Lang niet
42
Wanneer bedrijven bewegen bij hun
iedereen vindt fitness leuk en er wordt
werknemers willen stimuleren, denk je
te snel de associatie met sport gelegd.
al snel aan bedrijfsfitness. Binnen het
Voldoende bewegen geeft een ruimere
bedrijf wordt een ruimte ingericht met
context aan en kan dus ook worden
apparatuur, gespecialiseerde begeleiding
ingevuld met wandelen of zwemmen. Het
gaat om de juiste begeleiding binnen de
De effecten van deze programma’s zijn
individuele wensen van de medewerkers.
immers het grootst wanneer de gewens-
Maar ook zal het criterium ‘de Norm van
te doelgroep bereikt. Wanneer bewegen
Gezond Bewegen’ (vijf keer per week 30
daarnaast blijvend wordt gemotiveerd,
minuten matig intensief bewegen) moe-
gedragen door het management en met
ten zijn. Werknemers moeten worden
zichtbare resultaten, leidt het tot succes.
gemotiveerd om te bewegen met de norm als uitgangspunt. Maar, de norm zegt het
Hoe moeten bedrijven dit aan de mede-
al, je wordt wel gezonder, maar niet fit-
werkers aanbieden en hoe kunnen ze
ter. Daarvoor zal je drie maal per week 20
hierbij worden geholpen? Een bedrijfs-
minuten intensief moeten bewegen, je in
intern fitnesscentrum is niet afdoende,
het zweet moeten werken, buiten adem
evenals een kortingsabonnement voor
raken. Dat kan alleen op een manier die
een sportcentrum in de buurt. Als bedrijf
bij je past en waar je interesse ligt, want
heb je weinig controle en de effecten zijn
dat motiveert. De laatste jaren is hardlo-
nagenoeg niet meetbaar. Beweging moet
pen heel populair geworden. Het aantal
worden gestimuleerd met afstemming
deelnemers aan bekende hardloopwed-
op zowel het bedrijf als de medewerkers
strijden groeit jaarlijks, want trainen voor
en is ook afhankelijk van het budget.
een doel houdt je gemotiveerd. Dit zie je
Het uitgangspunt moet zijn dat er een
ook bij wielrennen. Gezamenlijk de Mont
individueel en op maat gemaakt beweeg-
Ventoux beklimmen of een (goed) doel
plan kan worden samengesteld op basis
nastreven, zoals bij Alpe d’HuZes neemt
van een terugkerende test, waarbij elke
in populariteit toe. Het gaat niet altijd om
deelnemer op zijn of haar niveau kan
Het gaat erom dat medewerkers gezonde en haalbare doelstellingen krijgen die bij de persoon passen grote prestaties die men moet leveren
bewegen. Dit programma dient voor ieder
om fitter te worden. Teveel bewegen
individu geschikt te zijn. Bovendien die-
brengt zelfs risico’s met zich mee. Het
nen de deelnemers zelf te kunnen kiezen
gaat erom dat medewerkers gezonde en
waar ze bewegen; thuis, buiten of bij
haalbare doelstellingen krijgen die bij
een club. Een bedrijf moet vervolgens
de persoon passen. Dit zal uiteindelijk
een afweging maken in hoeverre een
bijdragen aan het succes.
beweegconcept wordt geïmplementeerd in de organisatie.
Voorwaarden voor succes Bewegen en bewegingsstimulering bin-
Keuzemogelijkheden
nen bedrijven leidt tot succes, mits de
Deels uit deskresearch en deels uit de
aanpak en introductie voldoet aan een
ervaringen van voormalige bedrijfsfitness
aantal voorwaarden. Bewegen dient
aanbieders, zijn er verschillende moge-
namelijk vanuit een breder perspectief
lijkheden om bewegen binnen bedrijven
te worden gezien dan alleen fitness en
te stimuleren. PróFit People bijvoorbeeld
dient voor iedereen toegankelijk te zijn.
kiest voor een duidelijke positionering
43
met het MyFitplan concept. Deze formule
gen: thuis, buiten of bij een club. De
menlijke activiteiten georganiseerd zoals
wordt door veel ondernemers in beweging
beweegspecialist komt elk kwartaal de
samen wandelen tijdens de lunch of
gebruikt en kan een mooie basis zijn om
testen afnemen en geeft als beweeg-
joggen na het werk. Ook binnen het
bedrijven in beweging te krijgen.
specialist gedegen advies. De coaching
bedrijf worden alternatieven aangeboden
Men kan kiezen uit drie concepten die
kan op afstand plaatsvinden door online
om sneller in beweging te komen door
aansluiten bij de behoefte van werkgevers
mogelijkheden inclusief een App.
bijvoorbeeld de toegang tot de lift te beperken of de printer een eindje ver-
en rekening houden met de wensen van werknemers. Het doel is om alle medewer-
2. Gericht op beweegalternatieven
kers in beweging te krijgen en te houden.
Een bedrijf kiest voor een testunit inclu-
derop te zetten.
sief een aantal extra cardio-apparaten
1. Gericht op beweegadviezen
3. Gericht op beweegactiviteiten
zodat medewerkers in het bedrijf (bij
Het bedrijf kiest voor een beweegclub
Een bedrijf kiest voor een testunit (een
slecht weer) kunnen bewegen. Daarnaast
in het bedrijf waar allerlei lessen gege-
vaste testunit in het bedrijf zelf of een
verzorgt de beweegspecialist een aantal
ven kunnen worden aan medewerkers. Deze beweegclub is het ‘centrum voor gezondheid en vitaliteit’. Daar worden
De beloning voor de werkgever is vele malen groter:
dus niet alleen beweegprogramma’s aan-
betere prestaties, fitte en gezonde werknemers
op gezondheidsmanagement. Dit centrum
geboden maar allerlei activiteiten gericht is niet alleen toegankelijk voor medewerkers, maar bijvoorbeeld ook voor part-
mobiele testunit) waarbij alle mede-
extra begeleidingsuren zodat deelnemers
ners en kinderen. Dit blijkt namelijk ook
werkers ieder kwartaal een fittest en
kennis maken met de juiste alternatieven
heel stimulerend te werken en geeft het
een beweegplan krijgen voor 12 weken.
voor sport en dus ook leren bewegen.
bedrijf (de werkgever) een heel andere
Deelnemers kunnen overal gaan bewe-
Binnen dit concept worden er ook geza-
en positievere plaats in de beleving van
45
het gezin. Het is zelfs mogelijk om de
ve effecten van Het Nieuwe Werken zijn
beweegclub open te stellen voor de
al bekend: productiviteitsverlies, verho-
directe omgeving. Op die manier blijft
ging van verzuim, minder betrokkenheid
deze ook betaalbaar door een bijdrage
en meer stress. Ook om die reden zou het
van externe gebruikers. Het kan ook van-
goed zijn om bewegen in te zetten vanuit
uit sociaal/maatschappelijk oogpunt een
een sociaal perspectief.
doelstelling zijn om de buurt bijvoorbeeld te compenseren voor de overlast of van-
Het is voor alle beweegspecialisten in
uit het perspectief van maatschappelijk
Nederland de uitdaging om werknemers
verantwoord ondernemen.
uit die (vracht)auto, die luxe kantoorstoel, de file, de thuiswerkplek en vooral uit die
Succesvolle projecten
mindset te krijgen. Om vanuit die pas-
MyFitplan is bij verschillende bedrijven
sieve houding en mindset werknemers
Effecten van bewegen binnen bedrijf
en ministeries ingezet als het bewe-
te stimuleren vaker actief te zijn door
gingsstimulerende programma met suc-
(matig) intensief te bewegen en/of af en
- Daling ziekteverzuim
cesvolle resultaten: bij bijvoorbeeld het
toe te sporten. Dat kan worden gestimu-
- Verhoging productiviteit
grote bouwbedrijf Vorm Bouw heeft men
leerd door de juiste dosis beweging aan
- Vermindering personeelsverloop
met behulp van MyFitplan 75% van de
te bieden en de deelnemers daar ook
- Meer ontspannen en minder
medewerkers actief gekregen. Ook bij het
nog voor te belonen met FIT-punten die
ministerie van VROM heeft het gezorgd
weer ingewisseld kunnen worden voor
- Meer tevreden personeel
voor meer enthousiaste en gemotiveerde
gezonde en leuke dingen of zelfs een
- Gezonder, fitter, productiever
deelnemers, die ook na 2 jaar in bewe-
ontspannen reisje.
ging blijven. MyFitplan is ook succesvol
De beloning voor de werkgever is vele
- Vergroting werkplezier
ingezet DELA. Met een mobiele testunit
malen groter: betere prestaties, fitte en
- Vergroting betrokkenheid
zijn alle vestigingen van DELA bezocht en
gezonde werknemers die minder snel
- Meer communicatie
zijn alle medewerkers getest en voorzien
ziek zijn, sneller herstellen en duurzamer
- Aantrekkelijke secundaire
van een persoonlijk beweegadvies. De
inzetbaar zijn.
deelnemers konden zelf hun persoonlijke
Kortom, volop kansen voor ondernemers
- Verlaging ziektekosten
beweegprogramma uitvoeren en werden
in beweging om zaken te doen met bedrij-
- Positief bedrijfsimago
geadviseerd en online ondersteund.
ven die in beweging willen komen. j
gestresst personeel
personeel
voorwaarden
Kansen voor ondernemers in beweging De werkgever verwacht dat werknemers iedere dag weer presteren, fit zijn voor hun werk, targets halen, maar ook dat ze tevreden zijn en dit uitstralen richting klanten. Zelfs in tijden van crisis moet men stressbestendig zijn en loyaliteit tonen. Daarentegen is er de ontwikkeling dat werknemers steeds minder op het bedrijf komen, meer vanuit huis of de auto werken (veel zittend werk), waardoor de sociale contacten op de werkvloer minder worden. De eerste negatie-
Meer info?
47
