Stein Gemeenteblad 2004, no. Agendapunt Bijlagen
21 september 2004 Afdeling A 110 10 div.
Aan Betreft
De Raad 1) Voorstel Hermes aanpassing busroute Elsloo per 9 januari 2005 2) Begrotingswijziging 3) Kredietbesluit
Inleiding Hermes is voornemens per 9 januari 2005 de dienstregeling in de OV-concessie Zuid-Limburg te wijzigen. De Provincie Limburg is voornemens om het huidige voorzieningenniveau aan dienstregelinguren per saldo ook in 2005 in stand te houden. Hermes wil in haar dienstregeling in 2005 nadrukkelijk aandacht vragen voor: - de “duurzaamheid” van busroutes; - de kwaliteit in aansluitingen; - onrendabele busritten vervangen door ritten met een hoger verwachte vervoersaanvraag. Hermes is concessiehouder van het OV in Zuid-Limburg en is procedureel gebonden aan de Provincie Limburg en de door haar vastgestelde regelgeving met betrekking tot dienstregelingwijzigingsprocedures. Ook de reizigersorganisatie ROVER is hierin een formele rol toegekend. Hermes streeft naar een nadrukkelijke consensus met de betrokken gemeenten, enerzijds in haar vertegenwoordigende rol van al haar reizigers binnen de gemeente en anderzijds in haar verantwoordelijkheid als wegbeheerder. De reizigersorganisatie ROVER is inmiddels al geïnformeerd over de voorgenomen route-inkorting en zal naar verwachting hierover positief adviseren. Het besluit om de route in te korten wordt door Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg genomen. Argumentatie Huidige busroute Elsloo In de huidige dienstregeling 2004 wordt de kern Elsloo bediend met 2 buslijnen, te weten lijn 30 en lijn 31. Lijn 30 (Sittard-Berg-Urmond-Stein-Elsloo-Beek-Geleen) biedt op werkdagen en zaterdag een uurdienst en op zondag een twee uurdienst. Lijn 31 (Urmond-Stein-Elsloo-Beek-Heerlen) biedt op werkdagen een spitsverbinding met Heerlen.
Lijn 30 rijdt nu in Elsloo een grote lokale route met 7 bushalten. De lokale route gaat via het verblijfsgebied Elsloo en kent korte loopafstanden naar de bushalten. De oriëntatie van de reizigers uit Elsloo is vooral gericht op Beek/Maastricht. In Beek wordt momenteel een aansluiting geboden op lijn 61 van/naar Maastricht. In de richting Sittard biedt lijn 30 een goede aansluiting op de intercity, zowel aankomend als vertrekkend. Met name reizigers uit Stein en Urmond ondervinden hier voordeel van. Huidige busroute lijn 30 in Elsloo (zie bijlage 1) De lokale lus in Elsloo wordt in één richting gereden, d.w.z. dat bijvoorbeeld in de Burg. De Witstraat de bus altijd in oost-west richting rijdt en op de Stationsstraat altijd in west-oost richting. In de huidige busroute heeft de halte D. Verschureplein het karakter van een centrumhalte, alhoewel daar het feitelijk haltegebruik niet het hoogst is. Hermes heeft aangegeven dat op de huidige route door Elsloo de rijtijd erg krap is om aansluitingen te kunnen halen. Dit wordt veroorzaakt door de lange lus die de bus nu rijdt. Tevens voorziet Hermes dat de herinrichting tot 30 km/h in het kader van Duurzaam Veilig en de Veilige Schoolomgeving met snelheidsremmende maatregelen, de problemen om aansluitingen te kunnen halen zullen verergeren. Ten aanzien van de plannen in het kader van Duurzaam Veilig merken wij het volgende op. De plannen voor de herinrichting van Elsloo als 30 km/h zone in het kader van Duurzaam Veilig zijn nog in voorbereiding. Wij zijn voornemens delen van de huidige busroute in Elsloo in te richten in het kader van Duurzaam Veilig en Veilige Schoolomgeving. Dit betekent een verlaging van het snelheidsregime naar 30 km/h met bijpassende snelheidsremmende maatregelen in de vorm van plateau´s/drempels (o.a. Burg. De Witstraat). In het kader van Duurzaam Veilig conformeren wij ons aan de CROW richtlijn 141 “OVvriendelijke infrastructuur”. In bijgevoegd schema (zie bijlage 2) is de lijnvoering van lijn 30 opgenomen met daarin de aansluitingspunten in Sittard en Beek. In het schema is nog geen rekening gehouden met mogelijke rijtijdwinst. In de beoogde situatie per 9 januari 2005 zal in Beek in de spitsperioden elk half uur een betrouwbare aansluiting worden geboden van/naar Maastricht. Uit het schema blijkt een overstaptijd in Beek, variërend van 2-4 minuten op lijn 61. Deze overstaptijd is meestal voldoende, maar elke gemiste aansluiting is er een te veel. In Sittard wordt aansluiting geboden op de Intercity die om *.46 uur richting Roermond/Eindhoven vertrekt. Om *.48 uur wordt aansluiting geboden op de Intercity richting Maastricht. Arriverende treinreizigers uit Eindhoven/Roermond komen om *.47 uur in Sittard aan en kunnen om *.56 uur doorreizen richting Urmond/Stein. Huidig gebruik van de lokale route in Elsloo Reeds in 2001 is door Hermes een periodiek reizigersonderzoek uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek werden per halte in- en uitstaptellingen uitgevoerd, alsmede reizigersenquêtes. Aan reizigers werd o.a. hun herkomst/bestemming gevraagd, alsmede hun reismotieven, reisfrequenties, kaartsoortgebruik en leeftijd.
2
De resultaten van dit onderzoek bieden inzicht in het haltegebruik in Elsloo (zie bijlage 3). Lijn 30 heeft op dit moment in Elsloo op dagbasis ongeveer 60 reizigers in de oriëntatie op Beek/Maastricht. In de richting Stein is dit veel lager, ongeveer 20. Het aantal doorgaande reizigers (die dus niet in Elsloo hoeven te zijn) ligt op ongeveer 350 per dag. Lijn 31 heeft vanuit Elsloo op dagbasis ongeveer 20 reizigers richting Heerlen. Op basis van de enquête ontstond er voor de busreizigers uit Elsloo op lijn 30 een reizigersprofiel (zie bijlage 4). Hieruit blijkt dat een aanzienlijk deel van de reizigers uit jeugdigen bestaat (scholieren/studenten) en daarnaast en aantal forenzen. Het aandeel senioren uit Elsloo op lijn 30 is gering. Uitdrukkelijk dient bij deze door Hermes uitgevoerde enquête te worden opgemerkt dat dit gegevens betreffen uit 2001. Nadelen huidige busroute door Elsloo: - lange rijtijd; - doorgaande reizigers missen vaak aansluiting in Beek en Sittard; - bij inrichting Elsloo tot 30 km/h nog langere rijtijd door verkeersremmende maatregelen. Voordelen huidige busroute door Elsloo: - korte loopafstanden naar bushalten. Nieuwe verkorte busroute Elsloo In het kader van de kwaliteit met betrekking tot rijtijden, aansluitingen en duurzaamheid is Hermes voornemens de huidige busroute in Elsloo in te korten. Een van de belangrijkste kwaliteitsindicatoren van OV is enerzijds de betrouwbaarheid van aansluitingen en anderzijds een snelle en directe verbinding tussen A en B. Hermes stelt in dat verband dat de huidige busroute door Elsloo niet meer voldoet aan het collectieve belang van de reizigers van lijn 30. Met name doorgaande reizigers uit Stein en Urmond worden thans geconfronteerd met de onzekerheid of ze de aansluiting wel halen. Derhalve is in 2001 door Hermes onderzocht of er in Elsloo mogelijkheden zijn voor een verstrakking van de busroute. Per definitie zal een verstrakking leiden tot grotere loopafstanden naar de bushalte, maar ook tot versnelling van de reistijd. Uit dit onderzoek is gebleken dat de grotere loopafstanden naar verwachting geen problemen zullen opleveren omdat de meeste reizigers scholieren betreffen. Deze categorie is derhalve niet beperkt in hun mobiliteit. Art. 10 lid 2 van de concessieregelgeving OV Limburg kent de volgende "minimumvoorziening": 'De halte van de aangeboden vervoersvoorziening ligt binnen een straal van 1250 meter van het centrum van de kern waartoe het mobiliteitspunt behoort. (De verkorte route Elsloo voldoet hieraan). Bij het plaatsen van haltes op nieuwe routes houdt Hermes in bebouwde gebieden rekening met een afstand van ongeveer 500 meter loopafstand. Dit is echter een interne richtlijn. E.e.a. is sterk afhankelijk van evt. attractiepunten (school/ziekenhuis/e.d.) en de infrastructurele mogelijkheden ter plaatse.
3
De eerste plannen van Hermes zijn al ambtelijk doorgesproken en hebben ertoe geleid dat de gemeente Stein voornemens was om deze plannen aan een soort lokaal referendum onder belanghebbenden te onderwerpen middels enquêtes op haltepalen. Hermes achtte deze vorm van inspraak niet verstandig. In de eerste plaats omdat er onvoldoende zicht was op de onderzoekspopulatie (OV-gebruikers die de halte willen behouden, mogelijke aanwonenden die de bus wel uit de straat willen) om tot valide conclusies te komen. Ook de doorgaande reizigers zouden aan de enquête moeten deelnemen. Ten tweede achtte Hermes de door de gemeente Stein voorgestelde reizigersenquête onnodig omdat zij om procedurele redenen in tijdnood zouden geraken. Voorstel Hermes te wijzigen route door Elsloo De lokale route door Elsloo zal worden ingekort van 2,8 kilometer naar 1,1 kilometer. Het betreft de volgende route: Steinderweg-Koolweg-Michiel de Ruyterstraat-Steinderweg (zie bijlage 5). De bestaande halten Koolweg en Michiel de Ruyterstraat kunnen in gebruik blijven. Er komt een nieuwe “centrumhalte” in de Michiel de Ruyterstraat, nabij het Dorine Verschureplein. Voor de aanleg van een nieuwe “centrumhalte” worden geen infrastructurele belemmeringen voorzien. Tevens zal er een extra nieuwe halte komen, namelijk bij de nieuwbouwwijk Elserveld. Het te verwachten rijtijdvoordeel bedraagt 3 minuten, mede omdat naast de afstandbeperking ook minder haltes bediend worden. De route inkorting wordt door Hermens na 1 jaar geëvalueerd Voordelen nieuwe ingekorte busroute door Elsloo: - rijtijdwinst van 3 minuten; - door rijtijdwinst grotere betrouwbaarheid op aansluitingen; - snellere en meer directe verbinding tussen A en B; - 2 bestaande halten blijven in gebruik; - nieuwe centrumhalte in Michiel de Ruyterstraat, nabij het Dorine Verschureplein; - extra nieuwe halte Steinderweg bij nieuwbouwwijk Elserveld. Nadelen nieuwe ingekorte busroute door Elsloo: - grotere loopafstanden naar de bushalten; - haltes Burg. de Witstraat, Burg. van Mulkenstraat, Schoolstraat, Stationsstraat, Rembrandtstraat en Dorine Verschureplein komen te vervallen; - mogelijke infra-aanpassingen aan Dorine Verschureplein na opheffing bushalte. De bebording van de nieuwe bushaltes en het verwijderen van de bebording bij de oude bushaltes wordt betaald door Hermes. Het plaatsen en verwijderen van eventuele Abri’s wordt betaald door reclamebureau Limburg, zij nemen ook de onderhoudskosten van de Abri’s voor hun rekening. De kosten voor infrastructurele aanpassingen komen voor rekening van de wegbeheerder de gemeente Stein. Vanwege verkeersveiligheid wordt geadviseerd om aparte havens te maken voor de bus ter plaatse van de nieuwe bushaltes. De kosten voor de nieuwe (dubbele) centrumhalte en de nieuwe halte bij Elserveld worden geraamd op € 42.000,00. Een eenvoudige voorziening ten behoeve van het stallen van fietsen bij de nieuwe centrumhalte in de Michiel de Ruyterstraat wordt geraamd op € 3.000,-.
4
“Van 3 naar 1 visie” Provincie Limburg In de nieuwe concept OV visie van de Provincie Limburg wordt het openbaar vervoer één geïntegreerd vervoersysteem waarbij de organisatie van het vervoer bij één partij ligt. De ruggengraat van dit OV wordt gevormd door treinverbindingen of snelbusdiensten. Het openbaar busvervoer krijgt een functie waarbij, veel meer dan nu het geval is, verbindingen zullen worden geboden van kernen naar knooppunten. Vanuit deze knooppunten zal het openbaar busvervoer de trein- of snelbusverbindingen van de ruggengraat ‘voeden’ (het zgn. 'visgraatmodel’). Als aanvulling op het reguliere vervoer wordt ook oproepafhankelijk OV geboden, dat gericht is op het aansluiten op vervoersystemen van een hogere orde (treinverbinding en snelbusdienst). Dit oproepafhankelijke OV zal bestaan uit haltegebonden en gebiedsdekkend collectief personenvervoer. De laatste variant (gebiedsdekkend) komt overeen met het huidige CVV (omnibuzz). De eerste variant (haltegebonden) zal via vaste OV-haltes, volgens een dienstregeling, maar alleen op oproep rijden, tegen OV-tarief. Dit betekent dat op plaatsen binnen kernen waar momenteel geen bussen meer rijden of in de toekomst niet meer zullen rijden het CVV een vervanging of aanvulling voor het busvervoer kan zijn. Uitvoering van de visie zal naar verwachting in januari 2006, bij de start van de nieuwe concessies plaatsvinden. Bij invoering van de nieuwe dienstregeling in januari 2005 zal er dus nog geen gelijkwaardig alternatief zijn voor de weggevallen haltes in Elsloo. Conclusie Verkorten van de huidige busroute door Elsloo heeft de volgende voordelen: - rijtijdwinst van 3 minuten; - door rijtijdwinst grotere betrouwbaarheid op aansluitingen; - snellere en meer directe verbinding tussen A en B; - 2 bestaande halten blijven in gebruik; - nieuwe centrumhalte in Michiel de Ruyterstraat, nabij het Dorine Verschureplein; - extra nieuwe halte Steinderweg bij nieuwbouwwijk Elserveld. Inkorten van de huidige busroute door Elsloo heeft de volgende nadelen: - grotere loopafstanden naar de bushalten; - haltes Burg. de Witstraat, Burg. van Mulkenstraat, Schoolstraat, Stationsstraat, Rembrandtstraat en Dorine Verschureplein komen te vervallen; - mogelijke infra-aanpassingen aan Dorine Verschureplein na opheffing bushalte; - doordat uitvoering van de nieuwe provinciale openbaar vervoer visie pas in 2006 zal starten zal er bij invoering van de nieuwe dienstregeling, met ingekorte route door Elsloo, nog geen gelijkwaardig alternatief zijn voor de weggevallen haltes. Financiële onderbouwing De totale kosten voor de aanleg van een drietal nieuwe bushaltes inclusief fietsstalling nabij de centrumhalte in de Michiel de Ruyterstraat worden geraamd op € 45.000,00 excl. BTW. Voor de uitvoering van de werkzaamheden is derhalve een aanvullend krediet noodzakelijk van € 45.000,00 excl. BTW, BTW is compensabel.
5
De kapitaallasten van het aanvullend krediet ad € 45.000,00 bedragen bij een afschrijvingstermijn van 25 jaar en een rentepercentage van 4,5%: 2005 2006 2007 2008 Rente € 900,€ 1.800,€ 1.728,€ 1.656,Afschrijving € 1.800,€ 1.800,€ 1.800,Totaal
€ 900,-
€ 3.600,-
€ 3.528,-
€ 3.456,-
Voor deze uitgaven is geen dekking voorhanden en zullen derhalve ten laste van de exploitatiesaldi worden gebracht. Advies commissie Na ampele bespreking hebben de leden van de commissie behoefte om ter zake hun achterban te raadplegen in de wetenschap dat de besluitvorming uiteindelijk zal plaatsvinden door Gedeputeerde Staten . Voorstel 1) Wij vragen u een standpunt in te nemen ten aanzien van de hierboven beschreven route aanpassing. 2) Om bij een positief besluit van GS van de provincie Limburg omtrent de route inkorting het benodigd krediet groot € 45.000,- ten behoeve van het maken van 3 nieuwe bushaltes inclusief fietsstalling nabij de nieuwe centrumhalte in de Michiel de Ruyterstraat beschikbaar te stellen. 3) De jaarlijkse lasten (2005: € 900,-, 2006: € 3.600,-, 2007: € 3.528,- en 2008: € 3.456,-) op te nemen in de begroting. Burgemeester en Wethouders, de Secretaris,
de Burgemeester,
drs. S.G.F. Heijing
drs. A.C. Barske
Dict. MV
6
