Beter toezicht door inzicht
nvtz Academie
2014
2
Voorwoord
NVTZ Academie: Bouwen aan vertrouwen! De zorg is complexer geworden en overheid en burgers zijn kritischer geworden op het functioneren van toezichthouders. Toezichthouden in de zorg vergt een specifieke expertise die ook nog eens door de snelle ontwikkelingen in de zorg regelmatig dient te worden bijgesteld. In 2013 vierde de NVTZ haar 20-jarig bestaan onder de vlag ‘Bouwen aan vertrouwen’. Ook zagen belangrijke documenten het licht zoals het rapport van de commissie Halsema en zogenaamde Governance brief van de Minister van VWS. De NVTZ academie volgt deze ontwikkelingen op de voet. In het nieuwe programma 2014 zullen actuele ontwikkelingen in zorg, welzijn en governance aan de orde komen. Maar met name zal aandacht worden besteed aan een verdere professionalisering van onze leden. In 2014 jaar zal binnen de NVTZ een commissie, ‘De vrijblijvendheid voorbij’ aan de slag gaan. Deze commissie zal aanbevelingen doen aan het bestuur om de toekomstige kwaliteit van raden van toezicht en hun leden te borgen. Ik wil u vast vragen op de aanbevelingen te anticiperen: Wijs uit uw midden een contactpersoon aan die samen met u en ons verantwoordelijk is voor de “education permanente” van uw Raad van Toezicht. Ook nodig ik u uit het jaarprogramma 2014 met uw hele Raad van Toezicht zorgvuldig door te nemen en in kaart te brengen waar er in uw toerusting nog iets ontbreekt. Van onze kant zullen wij de ‘nieuwe’ toezichthouders die vanaf 2014 bij ons lid zijn meer gestructureerd volgen. Alles is er primair op gericht zorg en samenleving beter te dienen met een solide intern toezicht waarover wij ook graag publiekelijk verantwoording afleggen. Veel succes en plezier met het nieuwe ‘academiejaar’. Marius Buiting Directeur NVTZ
3
4
Voorwoord
3
Beschrijving NVTZ Academie en Contact- en adresgegevens
6
Totaal aanbod 2014 Algemene meerdaagse programma’s Ontwikkelsessies voor de Voorzitter van de Raad van Toezicht
10
Oriëntatiesessies voor de aankomende Toezichthouder in de Zorg
12
Strategie & Sturing Strategische keuzes: extern krachtenveld & scenario’s
Inhoudsopgave
14
Toezicht op transitie- en verandermanagement in zorgorganisaties
16
Het Nederlandse zorgstelsel
18
Strategisch Vastgoed
20
Waarde gericht Toezicht houden
22
Het beheersen van aansprakelijkheidsrisico’s
24
Toezicht houden op complexe projecten
26
Financiële leergang voor de gevorderde Toezichthouder in de Zorg
28
Financiële sturing voor niet-financiële Toezichthouders in de zorg
30
Het dashboard voor de Toezichthouder
32
Toezicht op Kwaliteit & Veiligheid
34
Effectiviteit & Vaardigheden De ontwikkeling van de Raad van Toezicht
8
Leergang voor de beginnende Toezichthouder in de Zorg
36
Toezicht houden voor gevorderden – Tijdig schakelen
38
Wéten wat er speelt: interviewvaardigheden voor Toezichthouders
40
Sturen en toezicht op cultuur & gedrag
42
Aansprekende Media Training voor Toezichthouders
44
Incompany mogelijkheden Evaluatie van de Raad van Toezicht
47 48
49
Board Room Dynamics
In ontwikkeling Verdiepingscursus Kwaliteit & Veiligheid
50
Congressen Thematische sessies en de jaarlijkse ‘Upload’ Sessie
51
5
Beschrijving NVTZ Academie Contact– en adresgegevens NVTZ Academie De NVTZ Academie biedt professionele scholing en training voor toezichthouders werkzaam bij zorg- en welzijnsorganisaties. De Academie biedt een uitgebalanceerd scholingsprogramma voor de aanstaande, de beginnende, de ervaren en de ‘meester’ toezichthouder. Zowel de actualiteit als meer fundamentele thema’s zijn verwerkt in het curriculum. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan kennis, maar ook aan vaardigheden en kunde.
Onderscheidend aanbod Het aanbod is hoogwaardig, actueel, uitdagend, compact qua tijdsinvestering én praktijkgericht. Het biedt antwoorden op vragen van toezichthouders, doordat er instrumenten en methoden aangereikt worden die elders succesvol toegepast zijn. Er wordt gewerkt met relatief kleine groepen deelnemers, zodat ingebrachte casuïstiek en dilemma’s in dialoog met de mede-deelnemers en docenten besproken kunnen worden. Er zijn diverse vormen van opleidingen en kennisoverdracht ontwikkeld. Te onderscheiden zijn:
Compacte cursussen op basis van kennisoverdracht Compacte cursussen voor vaardigheidsontwikkeling Thematische eendaagse sessies Jaarlijkse ‘Upload’ sessie voor toezichthouders in de zorg
Qua werkvorm is er sprake van een passende balans tussen theorie en casuïstiek. Doordat met relatief kleine deelnemersgroepen gewerkt wordt, is er ruimschoots aandacht voor onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring. Alle programma’s zijn gebaseerd op het nut en de noodzaak voor het goed uitoefenen van het toezichthouderschap.
6
Redactieraad
Adresgegevens: nvtz Academie Churchilllaan 11 3527 GV Utrecht Telefoon: 030 737 00 85 Website: www.nvtz.nl Regiepartner (voor inhoud & organisatie): Avicenna Academie voor Leiderschap Postbus 292 7400 AG Deventer Telefoon: 0570 76 00 00 Website: www.academievoorleiderschap.nl
De NVTZ Academie werkt met een Redactieraad, waarin bestaande opleidingen worden geëvalueerd en nieuwe opleidingen worden geïnitieerd en/of beoordeeld. Telkens wordt bekeken of er nieuwe thema’s zijn waarvoor nieuwe opleidingen ontwikkeld moeten worden. Tevens wordt gemonitord hoe de kwaliteit van de opleidingen is.
Kennispartners en experts De NVTZ Academie werkt samen met diverse kennispartners. Dit zijn organisaties of experts die bereid zijn om kennis en ervaring te delen in workshops en andersoortige groot- en kleinschalige bijeenkomsten.
Regiepartner Avicenna Academie voor Leiderschap is regiepartner voor de NVTZ Academie. Dit houdt in dat zij samen met NVTZ de Academie zowel inhoudelijk als organisatorisch vormgeeft. Op de volgende pagina’s treft u de beschrijvingen aan van de opleidingen zoals deze tot op dit moment zijn gepland. Gedurende het jaar zullen andere opleidingen volgen. U kunt daarvoor altijd de website van NVTZ (button Academie) raadplegen. Aanmelding U kunt zich voor de cursussen aanmelden op de website van NVTZ Academie: www.nvtz.nl. Kies de button: Academie.
7
Ontwikkelsessies voor de Voorzitter van de Raad van Toezicht Pro-actief denken en handelen Inhoud Aan de Raad van Toezicht worden tegenwoordig hoge eisen gesteld. Dit geldt des te meer voor de voorzitter van de Raad van Toezicht. De complexiteit van een zorgorganisatie en de specifieke kenmerken van de maatschappelijke onderneming met zijn vele stakeholders, vereisen kennis en kunde om ruim en reflectief te denken en tegelijkertijd scherp toezicht te houden. De voorzitter moet met de Raad van Toezicht een professioneel toezichtkader bieden opdat de Raad van Bestuur de zorgorganisatie in goede banen kan leiden. Daarom is het essentieel dat de voorzitter de juiste bagage heeft qua kennis, inzichten, attitude en vaardigheden om de rol van de Raad van Toezicht én het samenspel met de Raad van Bestuur invulling te geven. De ontwikkelsessies zijn bedoeld om de voorzitter van de Raad van Toezicht van zorgorganisaties te ondersteunen en verder te ontwikkelen in de kennis en vaardigheden die nodig zijn voor een goed voorzitterschap. Samen met gelijkgestemde andere voorzitters is er ruimschoots de mogelijkheid in dialoog de verschillende thematieken te bespreken. Na het volgen van deze sessies heeft de voorzitter zijn/haar repertoire vergroot om zijn functie vorm te geven.
Kenmerken De sessies zijn interactief van opzet. Daarbij wordt een combinatie gehanteerd van kennisinput van experts, uitwisseling van ervaringen van de deelnemers, oefening en toepassen in de praktijk. Door een maximale groepsgrootte van 15 deelnemers kan eigen casuïstiek ruimschoots aan bod komen.
Dr. C.C. Schouten (Toezichthouder Ambiq) Goede docenten. Prettig om collega's te ontmoeten met gelijksoortige ervaringen en hiermee van gedachten te wisselen. De cursus sluit goed aan bij de actualiteit. Er is op het moment sprake van een kentering in de governance van organisaties. De cursus pakt dit goed op. Er is ook voldoende ruimte om vanuit de eigen situatie gerichte vragen te stellen.
8
“Veel reflectie en openheid”
Maximum aantal deelnemers:
15 personen
Dag 1: De rollen van de voorzitter Het profiel van de voorzitter in de context van de zorgorganisatie: over ‘formative, performance en conformance roles’
Data editie voorjaar:
6 maart 2014, 5 juni 2014 en 9 september 2014 Data editie najaar:
7 oktober 2014, 22 januari 2015 en 12 maart 2015
Uitwerking naar de acht rollen van de voorzitter: tussen profiel en praktijk Het schakelen tussen de verschillende rollen Het samenspel tussen voorzitter als primus inter pares en leden Raad van Toezicht
Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur en de werkgeversfunctie
Toezicht op de sturingsgebieden (financiën, kwaliteit en veiligheid, reputatie, etc.)
Het bepalen van de agenda (op korte en middellange termijn)
Tijd:
Dag 2: De raad van toezicht in de maatschappelijke context en regievoering door de voorzitter
09.30 – 17.00 uur
De rol van de voorzitter bij het:
Locatie:
Doornburgh, Maarssen
komen tot een visie op toezicht op een maatschappelijke onderneming in maatschappelijk verschillende eisen en verwachtingen
Het selecteren van een goede nieuwe toezichthouder, waaronder het bepalen van het profiel en het inrichten van het selectieproces.
Kosten:
€ 1.475,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten drs. Theo Schraven (tevens moderator)
Dag 3: Boardroom Dynamics en het voorzitterschap Boardroom Dynamics: bespreken van casuïstiek Het omgaan met dilemma’s Het inbouwen van reflectiemomenten Conflicthantering Specifieke werkgeversvraagstukken (proces van selectie en ontslag van bestuurders; 360° beoordeling)
drs. Steven de Waal (strateeg en ervaren toezichthouder)
drs. Dick Webbink (expert in werving en selectie)
Marian Jager-Wöltgens (toezichthouder diverse zorgorganisaties) 9
Leergang voor de beginnende Toezichthouder in de zorg Inspirerend en wegwijzend. Kortom: een ‘must’ Het toezichthouderschap is een vak met vele dimensies. In een beperkte tijdsinvestering is het zaak om goed zicht te krijgen en te houden op de ontwikkeling van de zorginstelling en de besturing daarvan. De omgeving verandert continu en de verantwoordelijkheid voor de toezichthouder, ook naar de samenleving, neemt daarbij toe. Deze modulaire leergang is bedoeld om de beginnende toezichthouder elementaire kennis en vaardigheden te geven over het toezichthouderschap in de zorg. Na het volgen van deze leergang is de beginnende toezichthouder in staat om op een vakbekwame wijze zijn/haar toezichthouderschap vorm te geven.
Inhoud en opzet De leergang is modulair van opzet. Een vast onderdeel vormen de eerste twee modules waarin het toezichthouderschap als geheel wordt behandeld. Tevens volgt de deelnemer, afhankelijk van het interessegebied of de specifieke portefeuille van de toezichthouder in de Raad van Toezicht, twee specifieke eendaagse sessies. Optioneel kan ook aanvullend gekozen worden voor e-coaching. Er wordt telkens gewerkt naar output voor de eigen rol als toezichthouder.
Dag 1: Het modern toezichthouderschap: Profiel Toezichthouder Zorg 2.0.2.0 Tijdens deze sessie staat het door de NVTZ ontwikkelde profiel voor de toezichthouder centraal.
Wie is de toezichthouder (waartoe is hij/zij op aarde - de maatschappelijke rol)? Verschillende dimensies van het vak van toezichthouder: wat wordt er verwacht van het externe toezicht, de stakeholders, de belanghebbenden en waar staat de toezichthouder in dit krachtenveld?
Ontwikkeling van de Raad van Toezicht De rol van de toezichthouder als individu en binnen het team Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur Het vak van de Toezichthouder Tijdens deze sessie krijgt u inzicht in het toezichtbestuursmodel van de raad.
J. Aalbers (Toezichthouder stichting Trimenzo)
C. Idzinga-van den Berg (Toezichthouder Diapriva Buitenveldert BV)
Ik vond dit voor mij als beginnende toezichthouder een erg zinvolle cursus. De docenten waren zeer deskundig en de lesstof was toegankelijk. Het heeft mij nog meer bewust gemaakt van de positie van een RvC/RvT en mij scherper gemaakt. Binnenkort gaan wij met de RvC terugkijken op de cursus en kijken hoe we onze ervaringen in de praktijk kunnen brengen. Ook de uitwisseling van ideeën en ervaringen heb ik als heel inspirerend ervaren, hier zou nog meer ruimte voor gegeven kunnen worden.
Ik vond het een inspirerende cursus. Hoewel het maar twee dagen zijn, heb ik er veel aan gehad. Om mee te geven aan toekomstige cursisten: vooral de verhouding Raad van Toezicht/bestuurder komt uitgebreid aan de orde. Deze cursus heeft mij als beginnend toezichthouder veel inzicht gegeven in deze materie. Ik heb er veel uit kunnen halen. Ik ben dan ook van plan om op korte termijn mijn opgedane inzichten te presenteren aan de Raad van Toezicht.
10
“Dit smaakt naar meer”
Maximum aantal deelnemers:
18 personen Data edities voorjaar: Editie 1
10 april 2014 en 20 mei 2014 Editie 2
15 mei 2014 en 25 juni 2014 Data edities najaar: Editie 1
10 september 2014 en 3 december 2014 Editie 2
4 november 2014 en 9 december 2014 Tijd:
09.30 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
zie leaflet op de website www.nvtz.nl
Docenten mr. Marius Buiting, arts
Het model Het toezichtbestuursmodel Rollen, verantwoordelijkheden, taken en aansprakelijkheid Werkgeversrol – bestuurder De positionering van de toezichthouder in het krachtenveld Ankerpunten voor goed toezichthouderschap Kernwaarden en het moreel kompas Transparantie Het afleggen van verantwoording (aan wie en op welke manier) Formele en informele feedback Sturing Governance Elementen voor een excellente performance van de zorgorganisatie Sturingsgebieden (kwaliteit en veiligheid, financiën, vastgoed, reputatie, etc.) Het Jaarplan De totstandkoming van de (meerjaren) agenda Contacten met interne organen en externe partijen/stakeholders Dag 2: Oordeel- en besluitvorming Visie op toezicht en het vaststellen van een kader/gezamenlijk doel Waar staat de Raad van Toezicht voor en hoe wordt dit tot uitdrukking gebracht? Zorgvuldige besluitvorming van de Raad van Toezicht Informatievoorziening en informatie bronnen (intern/extern) Oordeelsvorming Momenten van reflectie
(directeur nvtz)
drs. Maarten de Jong
In gesprek met een ervaren toezichthouder
(Stimuleringskader Integere Organisaties (SIO))
Tijdens deze sessie gaan de deelnemers op basis van dialoog in gesprek met een zeer ervaren toezichthouder. De deelnemers kunnen eigen casuïstiek inbrengen.
dr. Ton van Zonneveld (Sunfield Consult, lid Wetenschappelijke Adviesraad en redactieraad NVTZ)
Het omgaan met dilemma’s Specialisme of generalisme Het vermogen tot en de organisatie van (zelf)reflectie Benodigde attitude voor goed toezicht houden (onder andere preventief sturen) 11
Oriëntatiesessies voor de Aankomende Toezichthouder in de Zorg Matcht u met de rol van toezichthouder? Het toezichthouderschap kan vanuit meerdere opzichten een aantrekkelijke rol zijn om te vervullen. Vele mensen met verschillende achtergronden overwegen om toezichthouder te worden. Deze sessies zijn bedoeld om zich gedegen te oriënteren of het toezichthouderschap in de zorg iets passends is. NVTZ Academie biedt daarom een tweedaags programma waarin het vak van toezicht houden centraal staat.
Onderwerpen Het profiel van de toezichthouder De context waarin de toezichthouder opereert De vraag of het profiel van de toezichthouder passend is voor de deelnemer Na de Oriëntatiesessies voor de aankomende Toezichthouder in de Zorg gevolgd te hebben is de Leergang voor de beginnende Toezichthouder in de Zorg een passend en aansluitend programma.
Inhoud en opzet Het programma bestaat uit een tweetal interactieve eendaagse sessies. De sessies worden begeleid door een moderator. De moderator draagt zorg voor een optimaal leerklimaat en verzorgt tevens een deel van de sessies.
Kenmerken De sessies zijn interactief van opzet. Daarbij wordt een combinatie gehanteerd van kennisinput van experts en uitwisseling van visies en ervaringen van de deelnemers.
Dag 1 Dagdeel 1: Kennismaking met de rol en context van toezichthouder Tijdens deze sessie staat het door de NVTZ ontwikkelde profiel voor de toezichthouder centraal. Wie is de toezichthouder (waartoe is hij op aarde)?
Verschillende dimensies van het vak van toezichthouder: wat wordt er verwacht van het externe toezicht, de stakeholders, de belanghebbenden en waar staat de toezichthouder in dit krachtenveld? Ontwikkeling van de Raad van Toezicht Positie en belang van de voorzitter van de Raad van Toezicht Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur Good Governance Kenmerken van en ontwikkelingen in de zorgsector
Dagdeel 2: Het profiel van de toezichthouder Tijdens dit dagdeel wordt er meer ingezoomd in de rol en het profiel van de toezichthouder.
Profiel van de nieuwe toezichthouder Benodigde competenties en attitude voor goed toezicht houden De rol van de toezichthouder als individu en binnen het team Verantwoordelijkheden, rollen, taken en aansprakelijkheid (Financiële) vergoeding Het juridisch kader
12
In gesprek met een toezichthouder Gedurende een deel van dit onderdeel zal een toezichthouder aanschuiven die enkele jaren ervaring heeft. Deelnemers kunnen hiermee in gesprek gaan over:
Maximum aantal deelnemers:
18 personen Data :
Het nieuw binnenkomen in een bestaande Raad van Toezicht Invloed krijgen Dilemma’s voor de beginnende toezichthouder Risicogebieden
zie www.nvtz.nl - NVTZ Academie
Dag 2 Dagdeel 1: Werving & Selectie
Tijd:
Bezien vanuit de zorgorganisatie:
9.30-17.00 uur NVTZ, Utrecht
Kosten:
Bezien vanuit de kandidaat:
Locatie:
€ 795,- (BTW is niet van toepassing)
Het wervingsproces van een nieuwe toezichthouder Profielbepaling (binnen de bestaande Raad van Toezicht) Behoefte aan soort expertise Generalist of specialist
Curriculum Vitae Eigen competenties Vindplaatsen van vacatures Het selecteren van vacatures Het solliciteren De functie van netwerken Valkuilen
Dagdeel 2: Is de rol van toezichthouder passend?
Docenten drs. Monica Haimé (tevens moderator) mr. Marius Buiting dr. Ton van Zonneveld drs. Dick Webbink
Tijdens het laatste dagdeel staat centraal of de deelnemer de rol van toezichthouder op zich wil en kan nemen. De aangereikte inzichten over de rol, positie, context, risico’s en randvoorwaarden staan hierbij centraal. Op een interactieve wijze en via dialogen met andere deelnemers en de moderator komt de deelnemer tot een eigen beeld.
13
Strategische keuzes: extern krachtenveld & scenario’s Presteren in een dynamisch veld Inhoud Tijdens deze eendaagse sessie wordt op basis van een analyse van het externe krachtenveld en de dynamieken in de gezondheidszorg een vertaling gemaakt naar strategische scenario’s waarvoor de zorgorganisatie kan kiezen. Vervolgens komen de essentiële indicatoren aan de orde als afgeleide hiervan. Op basis hiervan kan het toezicht zo optimaal mogelijk worden uitgevoerd. Steven de Waal heeft een goed werkzaam analysemodel ontwikkeld op basis waarvan het externe krachtenveld adequaat in kaart kan worden gebracht. Aan de hand van dit model krijgt u inzicht in de belangrijkste dynamieken in de zorg. Dit onderdeel komt in het eerste deel van de sessie aan de orde. Op basis van welke grondslagen worden de keuzes gemaakt? Veelal wordt er gestuurd op middelen in plaats van doelen. De juiste definiëring van de prestatievelden is dan ook van groot belang. Vervolgens wordt de koppeling van de analyse naar het eigen handelen gemaakt. Op basis van de voor de zorg realistische casuïstiek wordt een vertaling gemaakt naar de praktijk. Dilemma’s van controle/toezicht naar sturing op basis van de externe analyse komen ruimschoots aan de orde. Uiteraard kunnen dilemma’s en eigen praktijksituatie tijdens de sessie ingebracht worden.
Toezichthouder bij een Ziekenhuis (naam bekend bij NVTZ Academie)
Weliswaar bestond de groep maar uit een klein aantal deelnemers, maar dat heb ik juist als zeer positief ervaren. Het groepsgesprek dat daardoor ontstond, heeft mijn eigen ervaringen en inzichten sterk verruimd. De docent, Steven de Waal, haakte ook goed in op de ervaringen van de cursisten. Hij stimuleerde het interactieve proces. Door zijn brede kennis en ervaring, was hij in staat de individuele ervaringen in te bedden in zekere trends en zo tot een groter inzicht te komen. Hoewel alles misschien niet helemaal volgens schema verliep, heb ik de dag als heel positief ervaren. Als aanrader voor komende cursisten: Juist het interactieve groepsgesprek heeft weer inzichten kunnen toevoegen aan mijn jarenlange ervaring in dit werk.
14
“Scherper geworden”
14 mei 2014 12 november 2014
Onderwerpen Extern krachtenveld en fundamentele dynamieken in de zorgsector Afweging belang van continuïteit van zorg en/of continuïteit van zorgorganisatie Strategische scenario’s: het antwoord van de zorgorganisatie Definiëring van prestatievelden mede op basis van het externe krachtenveld De rol van de toezichthouder: Vanuit de maatschappelijke rol van de zorgorganisatie Uitoefenen van invloed Van analyse naar handelen
Tijd:
Docent
11.00 – 17.00 uur
Drs. Steven de Waal is oprichter en voorzitter van de Denktank Public SPACE, met als missie het bevorderen van burgerschap en maatschappelijk ondernemerschap in de publieke sector in Nederland. Daarvoor was hij vennoot en bestuursvoorzitter van BoerCroon. De Waal is expert op het gebied van strategische ontwikkelingen in de gezondheidszorg in binnen- en buitenland. Hij introduceerde de term en het gedachtegoed van maatschappelijk ondernemerschap en de maatschappelijke onderneming. Tevens is hij ontwikkelaar van besturingsmodellen in diverse branches, waaronder woningcorporaties, zorg en welzijn. Hij deed onderzoek naar de effecten van de liberalisering in de ziekenhuiszorg, de gereedheid van de curatieve zorgsector en de ontwikkelingen in de jeugdzorg. Steven de Waal heeft diverse boeken en vele publicaties op zijn naam staan. Tegelijkertijd is hij een praktijk man op het gebied van toezicht houden. Hij is toezichthouder bij diverse organisaties en is ontwerper van het visitatiestelsel voor de prestaties van woningcorporaties en nu voorzitter van de stichting die dit beheert.
Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data :
Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent Drs. Steven de Waal
15
Toezicht op transitie- en verandermanagement in zorgorganisaties Speel op tijd in op de toekomst Inhoud Dat het roer om moet en om gaat in de zorg zal inmiddels voor een ieder helder zijn. De bevolking vergrijst en de multimorbiditeit neemt toe. We zijn in staat steeds vroeger problemen bij jongeren te onderkennen. Het beroep dat de bevolking op zorg doet neemt nog altijd toe. Tegelijkertijd nemen de beschikbare middelen voor zorg af. Vraagstukken, discussies en dialogen over concentratie en groei, over regie bij patiënten, over het dienstenaanbod en over nieuwe vormen van samenwerking zijn aan de orde van de dag. Dit heeft zeer veel impact op de individuele zorgorganisatie. De discussies over de invulling van zorg en welzijn spelen volop in de samenleving. Deze eendaagse sessie is bedoeld om toezichthouders inzicht te geven in de fundamentele vraagstukken over transities bezien vanuit de zorgorganisatie zelf. De sessie biedt handvatten voor de toezichthouder om te sparren met de betrokkenen over de plannen, alsmede kennis en inzichten om de voortgang van transities met de bestuurder te bespreken. Raden van Toezicht zullen vanuit hun rol vervolgens beter in staat zijn om de besturing van de instelling toekomstbestendig te helpen maken.
Onderwerpen Type transities Innovatieve concepten in de zorg en de impact op zorgorganisaties Succesfactoren bij transities in de zorgsector Veranderkundig denken Leiderschapsstijlen bij transities Handelen op besturingsniveau De inzet van persoonlijke talenten en ambities bij transities
E.C. Suvee (Toezichthouder Cavent) Ik heb de docente als inspirerend ervaren. Zij verduidelijkte haar boodschap met sprekende voorbeelden en vergelijkingen en belichtte het onderwerp vanuit verschillende invalshoeken. Zo werd ook de praktische toepasbaarheid van de verworven inzichten helder. De docente behield duidelijk de regie in het gezelschap van cursisten, zodat discussies “to the point” gevoerd bleven.
16
“Een aanrader voor toekomstige cursisten”
Docent Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data :
3 juni 2014 6 november 2014 Tijd:
11.00-17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
Drs. Monica Haimé is afgestudeerd in de hoofdrichtingen Organisatie- en Sociale Psychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarna heeft zij de postacademische opleiding Organisatiekunde en Bestuurskunde bij de Stichting Interacademiale Opleiding Organisatiekunde (SIOO) voltooid. Zij is gespecialiseerd in kwaliteitsmanagement, verandermanagement en conflicthantering in de zorg. Na diverse staf- en managementfuncties bij de overheid en in ziekenhuizen is zij ruim 20 jaar extern adviseur voor instellingen in de Gezondheidszorg en kerndocente van de landelijke Opleiding Kwaliteitsfunctionarissen (OKF). Als extern adviseur is zij vooral bekend om haar laagdrempelige manier van werken met groepen zoals de medische staf, raad van bestuur, raad van toezicht en managementteams. Zij geeft regelmatig presentaties en workshops over kwaliteitsmanagement, verandermanagement en conflicthantering. Leidraad voor haar manier van werken vormen de context van de betreffende organisatie, de actuele ontwikkelingen in de zorg en de kansen en bedreigingen voor de organisatie. Zij vormt zich een beeld van de status quo van de instelling, de wensen en ambities voor de toekomst en zoekt samen met opdrachtgevers naar wegen om een meer gewenste toekomst te helpen realiseren.
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent Drs. Monica Haimé
17
Het Nederlandse zorgstelsel De werking én de belangrijkste veranderingen
Inhoud Deze compacte eendaagse sessie geeft een helder overzicht van de werking van het Nederlandse zorgstelsel. Tijdens de sessie worden de rollen en bevoegdheden van de verschillende partijen en instanties in de zorg toegelicht. Ook worden de belangrijkste wetten en financieringssystemen van het Nederlandse zorgstelsel behandeld, met uiteraard aandacht voor de decentralisatie. Als laatste komen de verwachte beleidsontwikkelingen vanuit de overheid aan de orde. De inhoud is cruciaal voor de continuïteit van de zorgorganisaties. Op basis van voor de zorg realistische casuïstiek wordt een vertaling gemaakt naar de praktijk. Deze eendaagse sessie is uitermate geschikt voor toezichthouders die nog niet geheel bekend zijn met de zorgsector en diegenen die een gedegen update m.b.t. de laatste ontwikkelingen willen hebben.
Onderwerpen Feiten en cijfers over de Nederlandse gezondheidszorg Organisatie van de curatieve zorg Organisatie van de langdurige zorg Organisatie van de jeugdzorg Organisatie van welzijn en maatschappelijke ondersteuning De rol van verschillende overheidsorganisaties De rol van de zorgverzekeraar / het zorgkantoor De positie van de cliënt Financiering en bekostiging van de zorg Belangrijke verwachte (beleids)ontwikkelingen
C. van den Herik (Toezichthouder De Lange Wei) Een heel boeiend verhaal. Technisch goed doortimmerd. Ook in vergelijking met eerder gevolgde cursussen, springt deze cursus er tussenuit. De sprekers waren goed en het contact tussen de cursisten was ook goed. Juist nu de situatie in het zorgstelsel continu verandert, kan een cursus als deze het overzicht weer vergroten, zodat je dat mee kunt nemen als bagage in je werk als toezichthouder.
18
“Verhelderend overzicht in rap tempo”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data:
15 april 2014 7 oktober 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht
Drs. Marc Soeters heeft ruime ervaring met advisering bij grote veranderingstrajecten in de zorg. Hij studeerde economie aan de Universiteit van Amsterdam. Voordat hij ZorgmarktAdvies oprichtte, was hij plaatsvervangend projectleider invoering Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s) bij het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS). Daarvoor werkte hij zes jaar bij het Ministerie van Financiën, waar hij ook voornamelijk adviseerde over de zorg. De laatste jaren adviseerde hij over verschillende regulerings- en bekostigingsvraagstukken in de ziekenhuissector, GGZ en eerstelijnszorg. Drs. Gerrold Verhoeks heeft inmiddels ruim tien jaar ervaring met strategische advisering op het gebied van zorg en welzijn. Voor zijn overstap naar ZorgmarktAdvies was hij plaatsvervangend directeur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Hij is lid (geweest) van diverse Raden van Toezicht van AWBZ-instellingen. Ook is hij bestuurslid van een welzijnsorganisatie. De afgelopen jaren adviseerde hij diverse partijen over onder meer modernisering van de ziekenhuisbekostiging, een doelmatige vormgeving van de langdurige zorg en contractvorming en zorginkoop binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw).
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten Drs. Marc Soeters Drs. Gerrold Verhoeks
19
Strategisch Vastgoed De noodzaak van inzicht in meerjarig perspectief
Inhoud In deze eendaagse sessie wordt inzicht gegeven in de ontwikkelingen op het vastgoeddossier in de gezondheidzorg. Vanuit het perspectief van de voor de zorg relevante samenwerkingspartners (gemeenten, woningcorporaties, beleggers/bouwers) worden de verschillende belangen en ‘assets’ in kaart gebracht, zodat het krachtenveld helder wordt. De voor toezichthouders relevante aspecten waarop specifieke alertheid noodzakelijk is, komen tevens aan bod. Vervolgens wordt nader ingezoomd op de specifieke consequenties hiervan voor zorginstellingen: de noodzaak van een scherpe strategie en welke strategische keuzes zorginstellingen hierin kunnen maken. Uiteraard komt daarbij het onderwerp ‘scheiden wonen en zorg’ aan de orde als het nieuwe perspectief van zorginstellingen. Ten slotte zullen de aanwezigen vertrouwd gemaakt worden met de begrippen ‘bedrijfswaardeberekening’ en ‘impairmenttest’. Aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden en voorbeeldberekeningen wordt de impact op de bedrijfsvoering van een zorginstelling inzichtelijk gemaakt. Ook hier zal telkens het perspectief van de toezichthouder centraal staan. Het programma voorziet in voldoende ruimte voor interactie en inbreng van eigen casuïstiek.
Onderwerpen Ontwikkelingen op vastgoedvlak bij zorginstellingen en samenwerkingspartners Spelers op de markt en het krachtenveld Vastgoed in meerjarig perspectief Scheiden wonen en zorg Waardebegrip: Bedrijfswaardeberekening en impairmenttest De rol van de Toezichthouder
20
Nieuwe sessie
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data:
zie www.nvtz.nl - NVTZ Academie Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Ir. Iwan Zuidberg is director bij Deloitte Real Estate. Vanuit deze rol coördineert hij de vastgoedadviespraktijk in de gezondheidszorg binnen Deloitte. Iwan is expert op het vlak van strategische vastgoedvraagstukken, gebieds- en locatieontwikkeling en organisatie van samenwerking. Hij adviseert zowel cure- als care-instellingen. Drs. Wilfrid Donkers MRE MRICS is director bij Deloitte Real Estate en beëdigd taxateur. Vanuit deze professie is hij betrokken bij veel vastgoedwaarderingsvraagstukken, in toenemende mate in de zorg. Ir. Remko Jaspars MSRE is manager bij Deloitte Real Estate en als financieel vastgoedadviseur betrokken bij (financiële) business cases, vastgoedportefeuilleanalyses, bedrijfswaardeberekeningen en impairment vraagstukken.
Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten Ir. Iwan Zuidberg Drs. Wilfrid Donkers MRE MRICS Ir. Remko Jaspars MSRE
21
Waarde gericht Toezicht houden Naar nieuwe paradigma’s in toezicht in een nieuwe tijd
Inhoud In de governance wordt de roep steeds luider dat we van het paradigma van ‘command en control’ naar het paradigma van ‘bezieling en bewaking’ moeten. De maatschappelijke druk op toezichthouders neemt toe en daarmee ook het ongemak bij die toezichthouders. Niemand zegt te wachten op meer externe regels, maar de toezichtdruk lijkt autonoom toe te nemen. Dit leidt tot meer ‘hiërarchisering’ en ‘verticalisering’. Maatschappelijk gezien gaan we de andere kant op, waaronder de ontwikkeling naar ‘civil society’, waarbij zorg en welzijn ondersteunend zijn. Daarnaast wordt er een andere opstelling van de burger gevraagd, namelijk van zorgconsument naar meer zelf oplossend vermogen, daar waar enigszins mogelijk, en de regie in eigen hand nemend. De muren van de zorginstelling brokkelen af. De zorginstelling wordt dan een ondersteuningsnetwerk voor ‘gewoon’ (of bijzonder) leven. De toekomstige zorgorganisatie is verweven in een web van samenwerkingsrelaties op wonen, zorg en welzijn of op een combinatie van cure, care en comfort. Dat leidt tot nieuwe vormen van (netwerk)governance. Zorgorganisaties zelf maken een ontwikkeling door naar verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie in ‘zelfsturende’ units, waarbij decentralisatie, dé-hiërarchisering centraal staat. Wat betekent dit voor u als toezichthouder van in deze nieuwe tijd? In deze workshop verkennen we deze spanningsvelden in paradigma’s en gaan we op ontdekkingsreis naar nieuwe en eigentijdse vormen van toezicht. Er worden ook praktische en andere handvatten aangereikt. Daarbij ontdekt u uw nieuwe rol als ‘bewaker’, ‘hoeder’ of ‘beschermer’ van de kernwaarden van de zorg met de bestuurder die de mooie rol van ‘bezieler’ is toebedacht.
.
22
Nieuwe sessie
Docent
Maximum aantal deelnemers:
15 deelnemers Data:
15 april 2014 4 november 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Drs. Theo P.M. Schraven is partner/senioradviseur Governance University & Advisory. Theo Schraven volgde een Juridisch-bestuurskundige opleiding aan Universiteit van Tilburg en diverse trainingen op adviesvaardigheden. Hij is nu ruim 17 jaar extern adviseur voor o.a. beleid- en alliantievraagstukken, managementconferenties, medisch-specialistisch bedrijf en vooral governance. Bestuur- toezichtvragen hebben als een rode draad door zijn studie- en werkleven gelopen. Hij was o.a. secretaris/lid van de Commissie Health Care Governance (Commissie Meurs) voor de eerste governancecode (‘gouden standaard’) in de zorg . Hij verrichtte samen met prof. Pauline Meurs onderzoek op dit gebied. Hij heeft ruim 40 publicaties op zijn naam staan, waaronder co-auteur van het boek ‘naar slim en stimulerend toezicht (2006)’. Theo adviseert bestuurders en toezichthouders over de inrichting van hun governance en hij was adviseur van VWS op het governance-dossier en moderator voor een leergang ‘governance’ voor toezichthouders.
Locatie:
Doornburgh, Maarssen Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent Drs. Theo P.M. Schraven
23
Het beheersen van aansprakelijkheidsrisico’s Ken de risico’s en rechten
Inhoud Tijdens deze eendaagse sessie worden de aansprakelijkheidsrisico's behandeld die voor een zorginstelling kunnen voortvloeien uit de activiteiten die zij onderneemt en er wordt ingegaan op de wijze waarop deze kunnen worden beheerst. Welk instrumentarium heeft de Zorginstelling voorhanden om de risico's te beheersen en hoe kan de toezichthouder beoordelen of dat adequaat gebeurt? Mede aan de hand van casuïstiek worden de relevante onderwerpen besproken. Tevens kunnen deelnemers (uiteraard tot op zekere hoogte) eigen voorbeelden inbrengen en bespreken.
Onderwerpen De aansprakelijkheidsrisico's die voortvloeien uit de volgende regelgeving:
Het algemene rechtspersonen- en contractenrecht (waaronder bestuurders- entoezichthouders aansprakelijkheid) Medisch inhoudelijke aansprakelijkheid op grond van: Kwaliteitswet zorginstellingen WGBO Wet BIG Strafrechtelijke aansprakelijkheid op grond van WvSr Aansprakelijkheid op grond van de Mededingingswet
24
Nieuwe sessie
De aansprakelijkheidsrisico's bezien vanuit de:
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Zorginstelling Bestuurder of Raad van Bestuur Raad van Toezicht en de toezichthouder Individuele zorgprofessional
23 april 2014 2 oktober 2014
Opbouw Inleiding en algemeen rechtspersonen- en contractenrecht Medisch inhoudelijke aansprakelijkheid Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Tijd:
Docenten
11.00 – 17.00 uur
Mr. Willemien Bischot is sinds 1991 als advocaat werkzaam bij Van Doorne en is sinds 2000 partner en tevens voorzitter van het team gezondheidszorg. Zij is gespecialiseerd in de advisering van aanbieders van zorg en kinderopvang, woningcorporaties en aanverwante maatschappelijke ondernemingen, o.a. op het terrein van: bekostiging en financiering, corporate governance, contractuele relaties met zorgverzekeraars en gemeenten, de relatie met subsidie verstrekkers, geschillen, arbeidsrelaties, fusies en joint ventures, herstructureringen en recovery en het aantrekken van privaat kapitaal.
Data:
Locatie:
NVTZ Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Andere inhoudelijke bijdragen van: Mr. Annemieke Hendrikse; Mr. Martine Hofelt; Mr. Peter van Russen Groen en Mr. Sarah Beeston.
Docent Mr. Willemien Bischot
25
Toezicht houden op complexe projecten Een concrete en systematische aanpak voor beheersing van de risico’s
Inhoud In het dagelijks leven zijn de bestuurders en toezichthouders van zorginstellingen veelal prima toegerust om de hen toevertrouwde taken goed uit te voeren. Helaas gaat het met complexe en relatief grootschalige projecten met regelmaat minder goed. Eén van de redenen is dat toezichthouders, anders als een specialist op betreffende terrein, niet veelvuldig hiermee te maken krijgen, bijvoorbeeld bij ICT-projecten, reorganisaties, fusies en overnames, vastgoedprojecten, etc. In dit soort trajecten is er sprake van een groot afbreukrisico, zowel qua financiën, klantgerichtheid als reputatie. Last but not least worden doelen en resultaten niet of minder goed gehaald. Veel projecten worden gestart zonder dat men zich vooraf voldoende bewust is van alle factoren van invloed of worden de te bereiken doelen of resultaten niet helder genoeg gedefinieerd. Het belangrijkste is echter de inadequate wijze waarop bestuurlijk vaak met de projecten wordt omgegaan. Het feit dat het gewone werk doorgaat is geen excuus. Daarvoor is het strategische en financiële belang van een strategisch project te groot. Deze interactieve sessie verschaft inzicht in de methodes en instrumenten die bestuurders ter beschikking staan om de slaagkansen van veranderingen drastisch te vergroten en hoe toezichthouders hun verantwoordelijkheid kunnen nemen door bestuurders te coachen. Aan de orde komen onder meer enkele casussen van projecten die dramatisch verliepen, maar eenvoudig hadden kunnen slagen en waarvan uiteraard veel te leren is.
dr. Agnes Kant (Toezichthouder Attent wonen welzijn zorg)
Ik vond het een goede cursus. Heb er veel van geleerd. De casussen gaven veel inzicht.
26
“Meer zicht op de systematische aanpak”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data:
21 mei 2014 26 november 2014
Dr. Jan Willem Brinkman was jarenlang zorgbestuurder en thans managing partner van InterBoard Interim Executives. Hij promoveerde in 2006 aan de Universiteit van Tilburg op een dissertatie getiteld: ‘Dynamiek en onzekerheid als kans’. Mr. drs. Gerard van de Weg is als interim bestuurder bij de overheid bij vele projecten betrokken. Hij is tevens managing partner van het Management Centrum en was jarenlang toezichthouder in de zorgsector.
Tijd:
11.00 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten Dr. Jan Willem Brinkman Mr. drs. Gerard van de Weg
27
Financiële leergang voor de gevorderde Toezichthouder in de Zorg De volwaardige financiële sparringpartner Financieel toezicht in de zorg is toezien op financiële complexiteit. Gelet op de sectorale (bekostiging) issues vraagt het financieel toezicht dan ook specifieke materiekennis en een toezichthouder die ook op dit vlak geheel up-to-date is. Met een karakteristieke eigenheid ‘tussen markt en overheid’ moet het rekening houden met allerlei belangen, partijen en geldstromen. Het vraagt om een constructief kritische opstelling van de Raad van Toezicht en tegelijkertijd om een vruchtbare relatie met de bestuurder. Transparant functioneren en de maatschappelijke verantwoording naar de samenleving speelt ook steeds meer. De continuïteit van de zorginstelling is geen relevant thema voor de overheid. Daarmee is financieel toezicht kritischer geworden: financiële zelfstandigheid is een ‘license to operate’.
Doelgroep Deze leergang is specifiek ontwikkeld voor toezichthouders die financieel onderlegd zijn én juist ook een verdere verdieping willen hebben, waaronder:
de leden van auditcommittees en/of auditcommissies de leden van of financiële commissies van Raden van Toezicht in de zorg Toezichthouders met financiële kennis en ervaring, die zich juist nog meer in de financiële aspecten van toezicht in de zorgsector willen verdiepen.
Inhoud en opzet In deze gevorderde financiële leergang voor toezichthouders staan specifieke vaardigheden centraal en worden de onderwerpen behandeld die op de agenda van de financiële commissie van de Raad van Toezicht horen te staan. Parallel met de planning & control-cyclus van de eigen zorginstelling worden een drietal praktijkgerichte eendaagse sessies georganiseerd. De verbinding met de P&C-cyclus in de eigen praktijk, de inbreng van eigen casuïstiek en de samenhang tussen de drie modules biedt concrete meerwaarde voor de deelnemers. Iedere module zal starten met de hoofdlijnen van actuele dynamiek. Dominante thema’s als vastgoed, derivaten, productieregulering, kostenbeheersing staan centraal gedurende de gehele leergang. Daarnaast kent iedere module specifieke deelonderwerpen. De behandeling van relevante casuïstiek (van deelnemers zelf en docenten), de interactieve opzet en diepgaande kennis en inzichten maken het geheel aantrekkelijk om te volgen. Specifiek aandacht gaat uit naar achterhalen van het ‘verhaal achter de cijfers’.
Dag 1: Het fundament van een goede meerjarenbegroting 2014 - 2017 Trends en dominante marktontwikkelingen in de zorg Wat zijn de strategische speerpunten en hoe formuleer je deze in meetbaarheid? Relatie meerjarenbeleid, meerjarenplanning en jaarbegroting; Welke speerpunten uit het meerjarenbeleid worden verzilverd in welk jaar?
Uitgangspunten financieel beleid en essenties van de kaderbrief Inrichten van het financieel kompas: Toetsing begroting aan de hand van relevante kengetallen Relatie investeringsbegroting en jaarbegroting De risicoparagraaf in de begroting en beheersmaatregelen Flexibiliteit en aanknopingspunten voor monitoring De liquiditeitsbegroting: goed inzicht in liquiditeitspositie en kredietfaciliteiten 28
Nieuwe leergang
Dag 2: Het beheers instrumentarium Monitoring bedrijfsvoering; aanknopingspunten vanuit de jaarbegroting; snaarstrakke terugkoppeling: zijn de kritische prestatie- en risico indicatoren helder in beeld?
Maximum aantal deelnemers:
15 personen
Ankerpunten in de administratieve organisatie (incl. tax control) en (verbijzonderde) interne controle.
Data:
27 maart 2014, 13 mei 2014 en 23 september 2014 Tijd:
09.30 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 1.475,- (BTW is niet van toepassing)
Accountantscontrole: attentiepunten en aanknopingspunten in de managementletter
Specifieke checks & balances bij investeren en (ver)bouw t.a.v. een een sluitende businesscase
Het sturen op kasstromen en treasury-issues. Ondersteunende ICT-systemen: toereikend en toekomstbestendig Dag 3: De jaarrekening Kwaliteit van het exploitatieresultaat; Wat zegt het exploitatieresultaat over de performance?
De balans ultimo 2013 uitgedrukt in bancaire ratio’s. Hoe wegen financiers uw balans?
Het belang van het kasstroomoverzicht; hoe ontwikkelt uw cash-positie zich? Dominante thema’s: vastgoed en posities zorgkantoor/zorgverzekeraar Niet-financiële jaarverslaggeving. Welke KPI’s zijn echt kritisch voor stakeholders? Risk reporting; transparantie over risico-awareness Decharge: waarop dechargeert u uw bestuur eigenlijk?
Docenten De leergang wordt gegeven door experts vanuit Deloitte. Deloitte is kennispartner van NVTZ en zeer goed ingevoerd in de zorgsector. Tevens zullen ervaren toezichthouders hun ervaringen delen met de deelnemers.
Docenten Meerdere experts vanuit Deloitte
29
Financiële sturing voor niet-financiële Toezichthouders in de zorg Voor meer control: verband tussen doelen, risico’s en prestaties Inhoud De toenemende concurrentie en een sterk veranderende bekostiging van zorginstellingen noodzaken tot sterkere sturing en beheersing van zorgorganisaties. De opbrengsten worden meer en meer variabel en het zorgbudget staat onder druk, terwijl de kosten gestaag groeien. Er moeten keuzes gemaakt worden in het zorgaanbod en een effectieve en efficiënte inrichting van de bedrijfsvoering is essentieel om de gestelde doelen te behalen. Dit vergt van zorginstellingen ook een andere inrichting van de financiële sturing en transparantie in keuzes en uitvoering. Voor u als interne toezichthouder betekent dit dat u op de hoogte moet zijn van het wijzigende speelveld om adequaat toezicht te houden en vooral de juiste vragen te stellen. Uw kennis moet actueel zijn om de impact van de ontwikkelingen en de noodzakelijke aanpassing van de financiële sturing op een adequate manier te kunnen plaatsen en hierover te kunnen sparren met het bestuur van de zorginstelling. In essentie gaat het in deze om de vertaling van de strategie naar performance- en risicomanagement. Er ontstaan bij voortduring nieuwe inzichten en daardoor bijgestelde best practices. We nemen u mee in de ontwikkelingen in de bekostiging en de noodzakelijke aanpassingen in de besturing en de performance en het financieel risicomanagement van zorginstellingen. Op onderdelen verdiepen wij dit voor de ziekenhuizen (DBC’s/DOT’s/samenwerking medisch specialisten etc.) en de caresector (AWBZ/WMO etc.). Wij gaan daarbij ook in op de rol van de auditcommissie. Graag stellen wij u in de gelegenheid om, in dialoog met ons en andere deelnemers, uw kennis te vergroten rondom de sturing en performance van zorginstellingen.
Mijn ervaringen met deze cursus zijn heel positief. Ik heb er echt wat van geleerd. Het is niet bedoeld voor de "materie-specialisten", maar verbetert je beeldvorming over het onderwerp. Ik heb meer inzicht gekregen in de "cure and care" in de gezondheidszorg, met name de care. Het materiaal dat gebruikt werd was professioneel en van goede kwaliteit. De docent was goed. Hij legde duidelijke verbindingen met de actualiteit. Zowel de huidige situatie als de verwachtingen voor de toekomst kwamen daarbij aan bod. Door de goede groep cursisten was er veel ervaringsdeskundigheid en ontstond er een interessante dialoog. Deze cursus geeft een goed beeld van de financiële aspecten. Het geeft geen kant en klare oplossingen, maar prikkelt je gedachtenvorming en scherpt daardoor je inzicht.
Drs. R. Bosveld (Toezichthouder stichting Centrum Indicatiestelling Zorg)
30
“Mijn zicht op de thema’s is verscherpt. Dit neem ik mee in mijn rol als toezichthouder”
Onderwerpen Inrichting zorgsector en ontwikkelingen in financiering als startpunt (korte introductie) Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data:
12 juni 2014 27 november 2014 Tijd:
Financiële sturing in de nieuwe bekostiging Vertaling strategie naar performance- en risicomanagement Financieel risicomanagement binnen nieuwe strategieën Effectieve auditcommissies
Docenten Dit programma wordt ingevuld door zeer ervaren Register Accountants van PwC, die bekend zijn met de rol van de Raad van Toezicht bij zorgorganisaties. Zij geven advies en doen de controle bij vele zorgorganisaties.
11.00 - 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten Register Accountants van PwC
31
Het dashboard voor de Toezichthouder Voor optimale sturing & control
Inhoud Het is een reële behoefte van toezichthouders om de complexe werkelijkheid terug te brengen tot overzichtelijke proporties. Dashboards hebben als doel om door middel van kengetallen en indicatoren inzicht te geven in de prestaties van de organisatie in zo breed mogelijke zin (financiën, risico's, kwaliteit, externe ontwikkelingen, etc.). De kengetallen en indicatoren moeten een afgeleide zijn van de missie, visie en strategie en vervullen daarmee een signaleringsfunctie of het met de zorginstelling de goede kant opgaat. Tegelijkertijd zijn kengetallen en indicatoren slechts een artefact van een zeer diffuse werkelijkheid. Dit roept vragen op hoe u als toezichthouder adequaat om kunt gaan met dergelijke dashboards. Immers: elk instrument is op zijn best zo goed als zijn gebruiker! Daarom zal in deze sessie tevens worden ingegaan op de plaats en het gebruik van dit instrument in het geheel aan middelen en mogelijkheden dat een Raad van Toezicht ter beschikking staat en op de dialoog met uw Raad van Bestuur naar aanleiding van de dashboards.
Onderwerpen Wat is een dashboard precies en hoe komt u tot dashboards op maat voor de Raad van Toezicht? Wat is de relatie tussen dashboards, het managementcontract met de Raad van Bestuur en het informatiereglement Raad van Toezicht en Raad van Bestuur?
De inhoud van een dashboard (financieel, kwaliteit, klantinformatie, etc.) Wat mag u wel en niet verwachten van een dashboard? Soort kengetallen en indicatoren Het proces en betrokkenen bij het maken van een dashboard Het daadwerkelijk werken met een dashboard (het samenspel met de bestuurder)
32
“Tenminste 5 inspiraties opgedaan die ik concreet ga maken”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
12 personen Data:
4 april 2014 1 oktober 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Anna van Poucke MSc is partner bij KPMG Plexus, Anna studeerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Economische Faculteit, PhD, aan de University of Wales, Cardiff, Economic Sciences, Mphil en aan de Universiteit Tilburg, Arbeids- en Organisatiepsychologie, MSc. Zij heeft brede ervaring in de verschillende delen van de gezondheidszorg: UMC’s, topklinische ziekenhuizen, basisziekenhuizen, GGZ instellingen, verpleeg- en verzorgingshuizen. Daarnaast heeft zijn ervaring in de overheid (VWS), ZBO’s (NZa, CVZ) en brancheorganisaties in de zorg. Als bestuurder DBC-Onderhoud (2006-2010) was zij verantwoordelijk voor het financieringssysteem van de medisch specialistische en geestelijke gezondheidszorg. Tevens beheerde ze het DBC-Informatiesysteem dat een groot deel van de financiële informatie van de MS zorg in Nederland genereert. Zij voerde verschillende opdrachten uit, waaronder: begeleiding van fusies en overnames, financieel en kwalitatieve doorlichtingen van zorgorganisaties, ontwikkelen van stuurinformatie, etc. Wencke van der Meijden is Senior Manager bij KPMG Plexus. In 2003 ronde zij haar studie Beleid en Management in de Gezondheidszorg af met als specialisatie gezondheidseconomie. Daarna besloot ze de master „Health Economics, Policy and Law‟ te volgen. Binnen KPMG Plexus heeft zij veel ervaring opgedaan met name in de Ziekenhuissector en de Geestelijke Gezondheidszorg sector. Daar leidt zij verschillende instellingbrede projecten die als doel hebben de kosten van zorg te verlagen en de kwaliteit minimaal te behouden dan wel te verbeteren. Andere opdrachten lagen op het gebied van: kostenbesparingstrajecten, uniformeren en optimaliseren van de kwaliteitscyclus en prestatieverbeterignstrajecten.
Docenten Anna van Poucke MSc Wencke van der Meijden
33
Toezicht op Kwaliteit & Veiligheid Revitaliseren van het belang van kwaliteit
Inhoud Meer en meer houdt de moderne toezichthouder zich terecht bezig met kwaliteit en veiligheid in het primaire proces. Tijdens deze compacte eendaagse sessie krijgt u inzicht op welke manier u als toezichthouder zicht krijgt en houdt op de kwaliteit van zorg. Door wie en op welke manier laat u zich informeren? Welke informatiebronnen kunt u gebruiken en welke kwaliteitssystemen zijn te onderscheiden. Hoe geeft u invulling aan het modern toezichthouderschap als het gaat om het ontvangen en juist interpreteren van signalen. Hoe gaat u om met dilemma’s op het gebied van kwaliteit en veiligheid? Aan de hand van reële casuïstiek wordt een vertaalslag gemaakt naar de zorgpraktijk van de toezichthouder. Tijdens de interactieve sessie worden de deelnemers expliciet uitgenodigd hun ervaringen te delen en dilemma’s in te brengen.
Onderwerpen Dimensies van het begrip kwaliteit Percepties van kwaliteit vanuit de verschillende belanghebbenden Governance, kwaliteit en veiligheid Voor- en nadelen van verschillende kwaliteitssystemen en -modellen Het regelen van goed toezicht Indicatoren en toezicht op kwaliteit & veiligheid ‘Soft signals’ en het hanteren van dilemma’s Ambitie en uitdagingen
Uitspraken van meerdere deelnemers
Inspiratie om de commissie ‘Kwaliteit en Veiligheid’ verder uit te bouwen. Veel stof tot nadenken. Praktische handvatten. Motiverend. Bijdragen op weg naar betere kwaliteit. Focus op beperkt aantal items die er echt toe doen. Veel nuttige informatie. Basismateriaal voor de Commissie Kwaliteit. Bewustwording van waar het om gaat. Verfrissend. Goed te gebruiken in de Raad van toezicht.
34
“Zien der ogen!”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data:
22 april 2014 9 oktober 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Drs. Haske van Veenendaal studeerde Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht. In 2000 werd hij richtlijnadviseur bij het CBO. Binnen het CBO legde hij zich daarna o.a. toe op andere manieren om het cliëntenperspectief binnen kwaliteitsverbetering te benutten en was een van de schrijvers van het Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement. Hij is lid van de Richtlijn Advies Commissie Jeugdzorg, redacteur van Kwaliteit in Beeld en bestuurslid van een patiëntenorganisatie. Recent liet hij samen met de NVTZ een student onderzoek doen naar de dilemma’s die RVT leden ervaren bij het toezicht op kwaliteit en veiligheid. Drs. Monica Haimé is afgestudeerd in de hoofdrichtingen Organisatie- en Sociale Psychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarna heeft zij de postacademische opleiding Organisatiekunde en Bestuurskunde bij de Stichting Interacademiale Opleiding Organisatiekunde (SIOO) voltooid. Zij is gespecialiseerd in kwaliteitsmanagement, verandermanagement en conflicthantering in de zorg. Na diverse staf- en managementfuncties bij de overheid en in ziekenhuizen is zij ruim 20 jaar extern adviseur voor instellingen in de Gezondheidszorg en kerndocente van de landelijke Opleiding Kwaliteitsfunctionarissen (OKF). Zij geeft regelmatig presentaties en workshops over kwaliteitsmanagement, verandermanagement en conflicthantering.
Docenten Drs. Haske van Veenendaal Drs. Monica Haimé
35
De ontwikkeling van de Raad van Toezicht Voor een effectieve werking
Inhoud Het model van de Raad van Toezicht bestaat nu zo’n 20 jaar. In die tijd is het ‘bestuur’ van destijds gaandeweg veranderd in een geprofessionaliseerde raad. Toch kent het gekozen model, net als het voorbeeld waar het direct van afgeleid is (de RvC), een aantal haken en ogen. Wij nemen u mee in de belangrijkste dilemma’s die direct samenhangen met de context waarin de RvT haar werk doet. Denkt u bijvoorbeeld aan het dilemma betrokkenheid – distantie of relatie-opbouw met stakeholders versus het behoud van een onafhankelijke positie. De term dilemma impliceert uiteraard dat die ene, passende, oplossing niet voor handen is. Daarom praten we graag met u over best practices, voor- en nadelen, zodat u uw eigen handelwijze kunt kiezen. Binnen de Raad krijgt het persoonlijk gedrag steeds meer aandacht: vooral dat van de voorzitter staat in de schijnwerpers. Graag gaan wij actief met u kijken welk gedrag effectief is bij een aantal dilemma’s. Belangrijkste onderwerpen zijn: vertrouwen, moreel kompas, de juiste informatie vergaren, transparantie, vruchtbare relatie met de bestuurder en de wijze waarop besluiten genomen worden met hart voor de ‘zorgzaak’.
Onderwerpen Toenemende eisen aan de Raad van Toezicht en modern toezichthouderschap Omgaan met dilemma’s Vormen van effectief gedrag (Maatschappelijke) verantwoording Best practices Toezichthouder (naam bekend bij NVTZ Academie)
De cursus heeft ertoe geleid dat er direct stukken werden rondgestuurd met de ervaringen die waren opgedaan. Dit leidt onder andere tot een evaluatie in september van deze externe inzichten. De ervaringen worden meegenomen in de beslissingsrondes voor de vacatures van nieuwe leden van de Raad van Toezicht. Ook in de besluitvorming ten aanzien van vragen als: "Hoe kijken we naar de toekomst, hoe gaan we het doen? ", worden de externe ervaringen, opgedaan in onder meer de cursus, meegenomen. Juist in een tijd waarin er weinig zekerheid is omtrent de grote ontwikkelingen, is het belangrijk om je te blijven oriënteren op de externe factoren en die mee te nemen in je beslissingen." Er was sprake van een goede uitwisseling van zowel gedachten als ervaringen tijdens deze cursus.
F. Teerink (Toezichthouder Zorggroep Tellus)
Ik vond dit een zinnige cursus. Het wierp een nieuw licht op het onderwerp en er vond een goede uitwisseling van ervaringen plaats. Professor Rienk Goodijk hield een gepassioneerd en sterk verhaal. Bij toezichthouders is, globaal gezien, een onderscheid te maken tussen de "rekkelijken" en de "preciezen". De tweede groep richt zich vooral op het bestuur, en ziet het overleg met andere groepen binnen de organisatie, zoals MT, cliëntenraden en ondernemingsraden, meer als een ritueel dansje.De eerste groep voelt zich wel verantwoordelijk voor de organisatie als geheel. Het is onmogelijk om als toezichthouder je af te wenden van de organisatie als geheel en je functie alleen te beschrijven in termen van het toepassen van regeltjes. Juist op het moment dat het hartstikke fout gaat, moet de toezichthouder zijn verantwoordelijkheid nemen en op het probleem afgaan. Je kunt dan niet je handen wassen in onschuld. 36In deze cursus wordt dit debat, en de positie van de toezichthouder, op een juiste wijze belicht.
“Gevoel van helicopterview”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen Data:
zie www.nvtz.nl – NVTZ Academie Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Prof. dr. ir. Rienk Goodijk is bijzonder hoogleraar Governance in de Semipublieke Sector bij TiasNimbas Business School van de Universiteit van Tilburg en als senior consultant binnen GITP verantwoordelijk voor het onderzoek en advieswerk op het gebied van (inter-)nationale corporate governance en arbeidsverhoudingen/ stakeholder management. Tevens is hij voorzitter van de wetenschappelijke adviesraad van NVTZ. Drs. Puck Dinjens heeft als senior consultant binnen GITP uitgebreide ervaring met vraagstukken op het gebied van samenstelling van en samenwerking met directies, raden van bestuur. Daarnaast adviseert zij toezichthouders over invulling van het toezichthoudend orgaan en de gedragsmatige aspecten van corporate governance. Zij is onder meer co-auteur van de Toolkit Toezicht Gezondheidszorg.
Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten Prof. dr. ir. Rienk Goodijk Drs. Puck Dinjens
37
Toezicht houden voor gevorderden – Tijdig schakelen Voor meer inzicht in fasen van toezicht
Inhoud Toezicht houden speelt zich steeds meer af in organisaties die geconfronteerd worden met de gevolgen van grote externe of interne veranderingen. Zo kan het gaan om de gevolgen van veranderingen in het nationale zorgbeleid of om de eigen organisatie, die plotseling negatief in het nieuws komt. Cruciaal is hoe u als betrokken toezichthouder hiermee omgaat en kan bijdragen aan een vruchtbare relatie met de Raad van Bestuur. Toezicht houden voor gevorderden bestaat voor een belangrijk deel uit het leren toepassen van de juiste bevoegdheden in de juiste situatie. In deze sessie maken wij gebruik van de metafoor van een barometer met toezicht bij mooi-, veranderlijk- en zwaar weer. Deze metafoor zal u van dienst zijn bij het eerder herkennen van waarschuwingssignalen en het adequaat reageren daarop. Hierdoor wordt het voor u gemakkelijker om in escalerende situaties sneller te schakelen in uw bevoegdheden en om effectief toezicht te blijven houden. Onder alle omstandigheden, continue werkend aan een excellente performance van de zorgorganisatie. De inhoud van deze sessie is mede gebaseerd op onderzoek naar best practices van een groot aantal voorzitters van raden van bestuur en raden van toezicht. Eveneens wordt er gebruik gemaakt van bekende praktijkcases en indien mogelijk van eigen ervaringen.
Onderwerpen Herkennen van waarschuwingssignalen Inzicht in escalerende situaties (intern en/of extern) Rolverdeling in de Raad van Toezicht Professionele verhouding met de Raad van Bestuur Verschil toezichthouden in mooi - en zwaar weer situaties Oefenen met praktijkcases
W.H. Everts (Toezichthouder MEE Groningen)
De cursus was prima verzorgd. De locatie was goed en ook het aanbod was goed. Om mee te geven aan toekomstige cursisten: De inhoud van deze cursus is heel belangrijk. Juist door de behandeling van praktijkvoorbeelden, leer je als toezichthouder sneller te schakelen bij incidenten.
38
“Heeft toegevoegde waarde!”
Deze sessie krijgt telkens weer zeer hoge scores van de deelnemers. De sessie voorziet in de behoefte van toezichthouders met enkele jaren ervaring die onder alle omstandigheden goed willen blijven toezichthouden. Maximum aantal deelnemers:
Docenten
20 personen
Jacques Gerards is voormalig directeur van NVTZ en zet zich al meer dan 20 jaar in voor de verdere professionalisering van toezichthouders in de zorg en in andere sectoren. Hij is partner van het Instituut voor Governance & Leiderschap en heeft zijn eigen adviespraktijk voor commissarissen en toezichthouders Bureau Bestuurlijk Advies.
Data:
27 maart 2014 25 september 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Mr. Daniel Le Gras is senior docent Governance bij diverse Business scholen en heeft jarenlange ervaring als organisatieadviseur, interim-directeur, executive coach en jurist. Hij is partner van het Instituut voor Governance & Leiderschap.
Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten Jacques Gerards Mr. Daniel Le Gras
39
Wéten wat er speelt: Interviewvaardigheden voor Toezichthouders Een onmiskenbare vaardigheid Inhoud Om te kunnen beoordelen of in uw zorginstelling alles goed gaat, zult u moeten weten wát er speelt. Een zowel helder als volledig beeld is dus een eerste vereiste. Dat krijgt u -onder andere- door het lezen van de stukken en door uw eigen waarnemingen. In aanvulling daarop zijn interviews een uitstekend middel om werkelijk zicht te krijgen op het dagelijkse reilen en zeilen binnen de instelling. Na dit onderzoek volgt de analyse van de verkregen inzichten, waarop u tot een beoordeling komt: een gefaseerd proces dus. Echter, omdat het gaat om doorlopend toezicht, is het eveneens een continu proces. In uw contacten met de bestuurders heeft u diverse soorten gesprekken, met verschillende doelstellingen. Soms vervult u daarin de rol van werkgever en beoordelaar, op andere momenten meer die van klankbord, van vertrouweling of adviseur, waarbij het ook gaat om het creëren van een vruchtbare relatie met de bestuurder. Die verschillende doelstellingen en rollen kunnen lastig blijken bij het stellen van vragen. Een interview is immers niet zomaar-eengesprek, het is een ‘vraaggesprek’. Een kenmerk daarvan is dat u vooral vragen stelt, luistert en dóórvraagt om tot meer inzicht te komen. Uit onderzoek blijkt dat interviews meer opleveren, wanneer de interviewer zijn/ haar mening nog even buiten het vraaggesprek kan laten. Dit opschorten van het oordeel komt feitelijk neer op het bewust(er) omgaan met de verschillende rollen die u als toezichthouder vervult.
I.A. van Donkelaar (Toezichthouder Stichting Het Spectrum)
Het was een hele goede dag. Natuurlijk is één dag altijd te kort. Toch ben ik wel tot meer inzicht gekomen. Om mee te geven aan toekomstige cursisten: Het is prettig om ervaringen uit te wisselen met andere toezichthouders. Het contact met de bestuurder is een ingewikkeld proces. De cursus biedt handvaten om je daarin beter voor te bereiden.
40
“Het heeft mijn ogen verder geopend”
Maximum aantal deelnemers:
8 personen Data:
27 maart 2014 18 september 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur Locatie:
Doornburgh, Maarssen
Onderwerpen Structuur van het vraaggesprek Strategisch vragen stellen en confronteren Omgaan met ‘dooddoeners’ en ‘rookgordijnen’ Scheiden van professionele rollen Vervolgens wordt er gewerkt aan uw persoonlijke leerdoelen met een professionele trainingsacteur; door middel van korte rollenspellen met herkenbare casuïstiek, uit de praktijk van toezichthouders bij zorginstellingen.
Docent Kees Brandsma (1964) is oud-journalist en werkt sinds 2000 als trainer en communicatieadviseur. Zijn bureau ‘Interviewconsult’ begeleidt bedrijven, scholen en zorginstellingen in hun contacten met de media. Daarnaast traint Interview-consult professionals in het stellen van de juiste vragen. Klanten zijn o.a. de politie, de Arbeidsinspectie en de grote financiële toezichthouders.
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent Kees Brandsma
41
Sturen en toezicht op cultuur & gedrag Waarnemen en handelen vanuit het eigen moreel kompas
Inhoud De gezondheidszorg maakt turbulente tijden door. De rol van de toezichthouder en hoe hij deze invult wordt hierdoor steeds belangrijker. De toezichthouder heeft de behoefte om vanuit verschillende bronnen geïnformeerd te worden en signalen op een goede manier te kunnen duiden. Dit vraagt om een professioneel kritische houding. Deze eendaagse sessie biedt inzicht en duiding in het gedrag van anderen, het eigen gedrag en moreel kompas. Het gaat in op dilemma’s en praktijk voorbeelden ten aanzien van signalen waar je als toezichthouder mee te maken kunt krijgen. Ook andere bronnen, naast de bestuurder zelf, en de duiding van de daaruit voortkomende signalen komen aan de orde. Interactie en actieve participatie op basis van cases en zelf ingebrachte dilemma’s vormen het grootste deel van deze training. In deze training krijgen deelnemers inzicht in de theoretische kennis van professioneel kritische houding en daarnaast wordt aandacht besteed aan dilemma’s uit de praktijk.
De cursus was heel informatief. De docenten waren goed; ze brachten veel nieuwe informatie in vanuit PwC. Het is prettig om met een kleine groep deelnemers te werken, want je kunt dan goed je eigen "worstelingen" kenbaar maken en die van anderen herkennen. Ik heb geleerd soft signals beter de duiden en eerder te herkennen. Mijn ervaring met deze cursus zal ik zeker doorspelen naar mijn collega's. Ook al ben je ervaren als toezichthouder, toch moet je blijven instaan voor je zorg en verantwoordelijkheid. Deze cursus biedt de mogelijkheid om je houding weer opnieuw aan te scherpen en dat is absoluut noodzakelijk om je taak goed te kunnen blijven vervullen.
F.W.M. Kevenaar (Toezichthouder Stichting Eykenburg)
42
“Praktijk en theorie samen goed gekozen”
Maximum aantal deelnemers:
12 personen Data:
11 juni 2014 26 november 2014 Tijd:
11.00 – 17.00 uur Locatie:
NVTZ, Utrecht Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Onderwerpen Inzicht in gedrag van bestuurders en toezichthouders Welke elementen hebben invloed op ons gedrag? Onderscheiding van soort soft signals? Vanuit welk moreel kompas functioneert u als toezichthouder? Welke gedragskenmerken zijn hier van invloed op? Welk overige factoren hebben invloed op ons gedrag (groepsdruk etc)? Dilemma’s waar je als toezichthouder tegenaan loopt
Welke dilemma’s zijn er in de verhouding bestuur - toezichthouder? Welke dilemma’s bestaan er onder de toezichthouders onderling? Op welke manier kun je dilemma’s en soft signals bespreekbaar maken? Soft signals in de praktijk
Welke signalen zijn er (welke gedragskenmerken zie je, hoe beïnvloed je deze) die aanleiding geven voor een noodzakelijke extra professioneel kritische houding?
Bronnen van soft signals Welke verschillende interventies zijn er en wanneer werken ze wel en wanneer niet?
Docenten
Docenten Ruud Kok RA Drs. Joukje Janssen
Ruud Kok RA en Drs. Joukje Janssen zijn respectievelijk partner en director bij PwC, gespecialiseerd in het adviseren om cultuur en gedrag meetbaar te maken. Zij worden vaak als team gevraagd bij het in het kaart brengen van gewenste en huidige cultuur en het aansluitend trainen van de teams om de gewenste verandering ook te kunnen realiseren. Ruud Kok is al jarenlang partner binnen PwC met een nadrukkelijk focus op corporate governance en toezicht en daarvoor heeft hij meerdere functies vervuld bij verschillende ministeries. Hij heeft uitgebreide ervaring binnen de publieke sector en is verantwoordelijk voor het commissarissen programma binnen PwC. Drs. Joukje Janssen heeft jarenlange ervaring met het geven van training op het gebied van professioneel kritische houding en is gespecialiseerd in het adviseren op het gebied van cultuur en gedrag.
43
Aansprekende Media Training voor Toezichthouders Wie behoudt het initiatief? Inhoud Als een zorginstelling een calamiteit overkomt of in een lastige fase zit, kunt u als toezichthouder in beeld komen om de pers te woord te staan. Een eerste doel in lastige situaties is stabilisatie om daarna het vertrouwen te herstellen ingeval van schade. Wie laat u daarvoor op welk moment optreden in de media? Hoe zorgt u dat u in een crisis het initiatief behoudt? Hoe gaat het samenspel tussen de bestuurder, de toezichthouder en mogelijke andere betrokkenen? Wie krijgt of neemt de regie uiteindelijk? Welke kenmerken hebben personen gemeen die een lastige situatie kunnen stabiliseren en vertrouwen herstellen? In deze training versterken we uw mediavaardigheden. Daarin zoeken we het persoonlijke: in welke situatie zou u het beste met de media in contact kunnen treden op basis van de indruk die u bij mensen achterlaat? In de middag werken we met reële casussen, waarin u samenwerkt met andere deelnemers om op een wijze manier de media op te zoeken. Uitgangspunt bij deze training is: men leert het meest door het zelf te doen. Er wordt telkens gewerkt vanuit realistische casussen. Daarin komen verschillende voorkomende situaties aanbod, die oplopen van relatief minder lastige situaties naar uitgesproken crisissituaties. Steeds wordt er geanalyseerd: wat gaat goed en wat kan beter? Door middel van korte persoonlijke interviews met een ervaren journalist op basis van de actuele situatie van de toezichthouder, krijgt de deelnemer meer inzicht in zijn/haar persoonlijke spreekkwaliteiten.
44
Nieuwe sessie
Maximum aantal deelnemers:
8 personen Data;
16 april 2014 23 september 2014 Tijd:
09.30 – 17.00 uur
Onderwerpen De voorbereiding van interviews Afstemmen op de doelgroep Taalgebruik Het vertellen van treffende voorbeelden Verantwoordelijkheden tijdens een interview Non-verbale signalen Met dit programma krijgt u dus specifieke adviezen over uw persoonlijke manier van optreden in de media en verdiept u uw analysevermogen in een op de werkelijkheid gebaseerde casus. Er wordt daarom ook bewust gewerkt met een kleinere deelnemersgroep.
Docent Locatie:
Doornburgh, Maarssen Kosten:
€ 695,- (BTW is niet van toepassing)
Rick Koster (1976) is sinds 2000 trainer en coach in leiderschap en speech. Hij begeleidt senior leiders in profit en non-profit organisaties bij hun presentaties en mediaoptredens. Daarin staat voorop dat een boodschap brengen en presenteren van jezelf is. Rick Koster geeft internationale programma’s in Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Hij is gespecialiseerd in non-verbale communicatie en gedragsbeïnvloeding. Tevens zal in deze aansprekende training gewerkt worden met een ervaren journalist.
Docent Rick Koster
45
46
Incompany mogelijkheden Regelmatig wordt de NVTZ Academie door individuele Raden van Toezicht benaderd of het mogelijk is om een op maat afgestemd programma te maken voor de betreffende Raad van Toezicht. Dit is een mogelijkheid. Op basis van een in eerste instantie telefonische intake wordt de aanvrager in contact gebracht met een passende docent of sessiebegeleider. Daarmee worden vervolgens het programma, de opzet, data en daarmee samenhangende kosten afgestemd. Veelal is het ook een optie om met meerdere toezichthouders een reguliere sessie te volgen binnen het bestaande programma van de NVTZ Academie. Deze optie kan ook worden besproken tijdens de telefonische intake. Voor uw vragen kunt u bellen met Avicenna Academie voor Leiderschap op telefoonnummer 0570-760000 of mailen naar
[email protected].
Voorbeelden thema’s Het programma Boardroom Dynamics en Evaluatie van de Raad van Toezicht zijn onder andere veelgevraagde onderwerpen. Deze staan kort op de volgende bladzijden als voorbeeld van een incompany programma beschreven. Ook op de andere thema’s is een incompany programma mogelijk.
47
Evaluatie van de Raad van Toezicht Incompany
Inhoud De governance-code schrijft voor dat de Raad van Toezicht haar functioneren jaarlijks evalueert. Verreweg de meeste raden van toezicht doen dit inmiddels. Hoe zorgt u dat de (volgende) evaluatie bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van uw raad? We nemen verschillende vormen van evaluatie door die inspirerend en/of disciplinerend zijn én passend bij de ontwikkelingsfase van uw raad. Naast ‘het hoe’ nemen we ook de tijd om ook concreet en evaluatief aan de slag te gaan over het functioneren van uw raad. De inzichten die dat oplevert kunt uw weer gebruiken als aangrijpingspunt voor verbetering. De sessie is in het bijzonder geschikt voor leden die binnen de raad primair ‘governance’ in hun aandachtsgebied hebben. Uiteraard is elke toezichthouder welkom die zich de evaluatie en/of het functioneren van de raad aantrekt.
Onderwerpen Verschillende vormen van evaluatie Analyse van het functioneren van de Raad van Toezicht Welke vorm van evaluatie past bij welke ontwikkelingsfase? Van analyse tot verbetering Verbeteringsmogelijkheden
48
Board Room Dynamics Incompany
Inhoud Dynamieken in de boardroom kunnen het functioneren van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur maken of breken. Het juiste samenspel is, zowel tussen de individuele leden als vanuit de verschillende entiteiten, van essentieel belang. Inzicht hebben in de dynamieken en bewust handelen en schakelen is daarbij randvoorwaarde. NVTZ Academie heeft daarom een programma samengesteld die individuele Raden van Toezicht op maat (incompany) kunnen inzetten. Het programma is uitdagend, nodigt uit voor reflectie en geeft praktische handvatten tot verbetering. De aanpak is geschikt voor Raden van Toezicht die de wil hebben om op een vooruitstrevende manier zich (verder) te professionaliseren. Dat kan in situaties zijn waarin er een vernieuwde Raad van Toezicht is of waarin een bestaande Raad van Toezicht expliciet aandacht wil besteden aan het effectief opereren. De doelstelling van deze sessies is het zo optimaal mogelijk inzetten van de talenten in de Raad van Toezicht, gebruikmakend van de mogelijkheden en variaties die de raad tot haar beschikking heeft.
Onderwerpen Herkennen van grondpatronen Optimaal inzetten van de talenten Samenwerking en verhouding tussen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Taboes en de mores binnen de board room Vermogen tot situationeel switchen Voeren van een goede dialoog Opzet Op basis van een persoonlijke intake worden de te behandelen thematieken en de werkwijze in nauw overleg bepaald De sessies worden zoveel mogelijk gepland op basis van de reguliere bijeenkomsten van de Raad van Toezicht, om zo ook aan te sluiten bij de casuïstiek en dynamiek van de Raad van Toezicht.
49
In ontwikkeling Het volgende programma is in ontwikkeling.
Verdiepingscursus Kwaliteit & Veiligheid Er is een grote interesse onder toezichthouders voor kwaliteit en veiligheid binnen organisaties. Dit is een meerdaags programma dat ontwikkeld wordt voor de ervaren toezichthouder. In de loop van 2014 zal de NVTZ Academie dit programma gereed hebben. Voor nadere informatie en inschrijving kunt u de website van de NVTZ raadplegen. Daar kunt u de data en programmabeschrijving vinden zodra deze gereed zijn.
50
Congressen
Thematische sessies De NVTZ Academie organiseert in samenwerking met diverse kennispartners een drietal thematische sessies in 2014. Per sessie kunnen maximaal 75 NVTZ-leden deelnemen. Opzet In het ochtend programma vindt er een collectieve sessies plaats. Tijdens het middagprogramma kunnen de deelnemers aan diverse workshops deelnemen. In samenwerking met het blad Lucide worden de thema’s telkens door het jaar heen geprogrammeerd.
Jaarlijkse ‘Upload’ Sessie voor toezichthouders in de zorg De NVTZ Academie organiseert in het najaar van 2014 wederom de ‘Upload’ Sessie voor toezichthouders in de zorg. Tijdens deze bijeenkomst komen de nieuwste ontwikkelingen op het toezichthouderschap aan de orde, alsmede belangrijke ontwikkelingen in de zorgsector. Vanuit het perspectief van de overheid, zorgverzekeraars en de verschillende subsectoren in de zorg worden bijdragen geleverd.
Nadere informatie en inschrijving Voor de thematische sessies en de jaarlijkse ‘Upload’ sessie geldt dat zodra de inhoud van de betreffende bijeenkomsten definitief is, u vanuit de NVTZ een uitnodiging ontvangt. Op basis hiervan kunt u zich inschrijven.
51
Adresgegevens: nvtz Academie Churchilllaan 11 3527 GV Utrecht Telefoon: 030 737 00 85 Website: www.nvtz.nl
Regiepartner (voor inhoud & organisatie): Avicenna Academie voor Leiderschap Postbus 292 7400 AG Deventer Telefoon: 0570 76 00 00 Website: www.academievoorleiderschap.nl
52