SPS VB 0002.book Page III Friday, April 16, 2010 1:50 PM
Betaling van kinderbijslag voor werknemers – Gewaarborgde gezinsbijslag
Mieke SERLIPPENS Jurist bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers
Sociale Praktijkstudies nr. 10002 – Stof bijgehouden tot 30 oktober 2009
SPS VB 0002.book Page IV Friday, April 16, 2010 1:50 PM
Verantwoordelijke uitgever : Hans Suijkerbuijk © 2010 Wolters Kluwer Belgium NV Ragheno Business Park Motstraat 30 – B-2800 Mechelen Tel. (0800) 40 302 – fax (0800) 17 529 www.kluwer.be
[email protected] Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN 978-90-4652-879-2 D/2010/2664/111 BP/SPS-BI10002
SPS VB 0002.book Page VII Friday, April 16, 2010 1:50 PM
Inhoudstafel Voorwoord
V
Inleiding
1
§ 1.
Begrippen
1
§ 2.
Juridische basis
1
§ 3.
Administratieve organisatie
3
§ 4.
Informatie – Contact
6
Hoofdstuk 1. Bedragen
7
§ 1.
Inleiding I. Overzicht II. Indexering
7 7 7
§ 2.
Basiskinderbijslagen I. Kinderbijslag A. Groepering B. Geplaatst kind 1. 1/3 van de kinderbijslag wordt betaald aan de bijslagtrekkende 2. 1/3 van de kinderbijslag wordt gestort op een spaarrekening op naam van het kind C. Weeskind D. Vermindering van het aantal rechtgevende kinderen E. Bedragen II. Kinderbijslag voor wezen A. Toekenningsvereisten 1. Huwelijk of feitelijk gezin 2. Verlaten wees 3. Feitelijke scheiding B. Bedrag 1. Verhoogde wezenbijslag 2. Gewone wezenbijslag
8 8 8 9
Betaling van kinderbijslag – Gewaarborgde gezinsbijslag
10 10 11 12 12 12 12 13 13 14 14 14 14
VII
SPS VB 0002.book Page VIII Friday, April 16, 2010 1:50 PM
BETALING VAN KINDERBIJSLAG – GEWAARBORGDE GEZINSBIJSLAG
III.
§ 3.
VIII
Bijzondere bijslag voor kinderen geplaatst in een pleeggezin A. Toekenningsvereisten 1. Plaatsing in een pleeggezin 2. Contact met het kind 2.1. Regelmatig contact en belangstelling voor het kind 2.2. Toekenning 2.3. Intrekking B. Bedrag
Toeslagen I. Leeftijdsbijslag A. Toekenningsvereisten B. Bedragen 1. Gehalveerde leeftijdsbijslag 2. Algemene overgangsmaatregel 3. Bijzondere overgangsmaatregel – Rang 1 ingevolge overgang 4. Overzichtstabel II. Toeslag voor kinderen met een aandoening of handicap A. Toekenningsvereisten 1. Basiskinderbijslag 2. Verhoogde bijslag B. Bedragen 1. Nieuwe stelsel 2. Oude stelsel 3. Gehandicapten geboren vóór 1 juli 1966 III. Sociale toeslagen A. Rechthebbenden 1. Langdurig werkloze 2. Arbeidsongeschikte werknemer 3. Gepensioneerde werknemer 4. Weduwe/weduwnaar met overlevingspensioen 5. Gehandicapte zonder beroepsactiviteit 6. Werknemer ex-gewaarborgde B. Toekenningsvereisten 1. Wachttijd 1.1. Langdurig werkloze – Opbouw van de wachttijd 1.2. Werkhervatting 1.3. Langdurig werkloze – Behoud van het voordeel van de verworven wachttijd
15 15 15 15 15 15 16 16 17 17 17 17 17 17 18 19 19 20 20 20 20 20 21 21 22 22 22 22 22 22 23 23 23 23 23 24 26
Kluwer
SPS VB 0002.book Page IX Friday, April 16, 2010 1:50 PM
INHOUDSTAFEL
IV.
2. Gezinssituatie en inkomensgrens 2.1. Eenoudergezin (de rechthebbende woont alleen met het kind) 2.2. Eenoudergezin (de rechthebbende woont buiten het gezin van het kind) 2.3. Tweeoudergezin 2.4. Bijzondere gezinssituaties 2.4.1. Geplaatst kind 2.4.2. Co-ouderschap 2.4.3. Student 2.4.4. Kind dat een bloed- of aanverwant van eerste graad heeft aangewezen 2.4.5. Feitelijk gezin 2.4.6. Rechtgevend kind woont niet bij rechthebbende of bijslagtrekkende 2.5. Beroepsinkomsten 2.6. Vervangingsinkomsten 2.6.1. Inkomsten die in aanmerking komen 2.6.2. Inkomsten die niet in aanmerking komen C. Bedragen 1. Algemeen principe 2. Langdurig werkloze 3. Arbeidsongeschikte werknemer – Gehandicapte zonder beroepsactiviteit 4. Gepensioneerde werknemer 5. Gerechtigde op overlevingspensioen 6. Overzichtstabel Toeslag voor eenoudergezinnen A. Toekenningsvereisten 1. Eenoudergezin 1.1. Begrip 1.2. Huwelijk 1.3. Feitelijk gezin 1.4. Rechtgevend kind – Bijslagtrekkende 1.5. Referentiebijslagtrekkende 1.6. Geplaatste kinderen 2. Inkomensgrens
Betaling van kinderbijslag – Gewaarborgde gezinsbijslag
26 27 27 28 28 28 28 28 28 29 29 29 29 29 30 30 30 31 31 31 31 31 32 32 32 32 32 32 33 33 33 34
IX
SPS VB 0002.book Page X Friday, April 16, 2010 1:50 PM
BETALING VAN KINDERBIJSLAG – GEWAARBORGDE GEZINSBIJSLAG
3. Recht op verhoogde wezenbijslag of een sociale toeslag primeert op eenoudertoeslag 3.1. Recht op wezenbijslag 3.2. Recht op sociale toeslag B. Bedrag § 4.
X
Premies I. Kraamgeld A. Begrip B. Toekenningsvereisten 1. Geboortebewijs 2. Recht op kinderbijslag 2.1. Algemeen principe 2.2. Afwijkingen 2.3. Doodgeboren kind C. Bedragen 1. Geboorterang 2. Tweeling of meerling II. Adoptiepremie A. Begrip B. Toekenningsvereisten 1. Verzoekschrift tot adoptie 1.1. Algemeen principe 1.2. Interne adoptie 1.3. Interlandelijke adoptie 2. Recht op kinderbijslag 2.1. Algemeen principe 2.2. Tijdstip 2.3. Ministeriële afwijking 3. Adoptiekind 3.1. Rechtgevend kind 3.2. Tijdstip 3.3. Ministeriële afwijking 3.4. Aanwezigheid van het kind in het gezin 4. Cumul 4.1. Eén adoptiepremie per gezin 4.2. Kraamgeld C. Bedrag III. Jaarlijkse leeftijdsbijslag A. Begrip B. Toekenningsvereisten C. Bedragen
34 34 34 35 35 35 35 35 35 36 36 36 37 38 38 38 39 39 39 39 39 39 39 40 40 40 40 41 41 41 41 42 42 42 42 42 43 43 43 44 Kluwer
SPS VB 0002.book Page XI Friday, April 16, 2010 1:50 PM
INHOUDSTAFEL
Hoofdstuk 2. De betaling van de kinderbijslag
45
§ 1.
Inleiding
45
§ 2.
Kraamgeld I. Principe II. Verzet III. Adoptie IV. Pleegvoogdij
45 45 45 45 45
§ 3.
Adoptiepremie I. Principe II. Adoptie door echtgenoten of samenwonenden
46 46 46
§ 4.
Bijzondere bijslag voor kinderen geplaatst in een pleeggezin I. Principe II. Bijslagtrekkende vóór de plaatsing III. Cumul
46 46 47 47
§ 5.
Kinderbijslag I. Principe II. Algemeen A. Betaling aan de moeder 1. Wettelijk vermoeden ten gunste van de moeder 2. Feitelijke situatie primeert B. Betaling aan het kind 1. Betaling aan de jongere 2. Betaling aan een verwant op vraag van de jongere C. Controle op de aanwending van de kinderbijslag 1. Voogdij over de kinderbijslag 2. Verzet tegen de betaling van de kinderbijslag III. Bijzondere situaties A. Echtscheiding 1. Ouderschapsregeling 1.1. Vonnis of notariële overeenkomst 1.2. Vermoeden van co-ouderschap 1.3. Latere wijzigingen aan uitoefening van het ouderlijk gezag 2. Co-ouderschap 2.1. Betaling aan de moeder 2.1.1. Principe
48 48 48 48 48 48 49 49 50 50 50 51 51 51 51 51 52
Betaling van kinderbijslag – Gewaarborgde gezinsbijslag
52 52 52 52
XI
SPS VB 0002.book Page XII Friday, April 16, 2010 1:50 PM
BETALING VAN KINDERBIJSLAG – GEWAARBORGDE GEZINSBIJSLAG
2.1.2. Betaling aan het kind 2.1.3. Nationaliteit van het kind 2.1.4. Meerderjarigheid 2.2. Betaling aan beide ouders 2.3. Betaling aan de vader 2.3.1. Het kind is gedomicilieerd bij de vader 2.3.2. Aanduiding van de bijslagtrekken de door de arbeidsrechtbank 2.3.3. Verzet tegen de betaling van de kinderbijslag bij de vrederechter 2.3.4. Sommendelegatie (vrederechter, jeugdrechter of voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg) 3. Uitsluitende uitoefening van het ouderlijk gezag – Hoederecht 3.1. Uitsluitende uitoefening van het ouderlijk gezag 3.2. Echtscheidingen vóór 3 juni 1995 3.3. Meerderjarigheid van het kind B. Geplaatste kinderen 1. Onderscheid 2. Plaatsing in een instelling 2.1. Principe 2.2. Plaatsing 2.3. Plaatsing door een openbare overheid 2.4. Verdeelsleutel – 2/3 2.5. Verdeelsleutel – 1/3 2.6. Meerderjarigheid 2.7. Ontvluchting van het kind uit de instelling 2.8. Internering 3. Plaatsing in een pleeggezin 3.1. Principe 3.2. Plaatsing 3.3. Bijslagtrekkende 3.4. Plaatsing in een pleeggezin èn in een instelling C. Adoptie door personen van hetzelfde geslacht D. Ontvoerde of verdwenen kinderen 1. Ontvoering van een kind 2. Verdwenen kinderen
XII
53 53 53 54 54 55 55 55 56 57 57 57 58 58 58 59 59 59 59 60 60 61 61 62 62 62 62 63 63 63 64 64 65
Kluwer
SPS VB 0002.book Page XIII Friday, April 16, 2010 1:50 PM
INHOUDSTAFEL
E. Detentie 1. Rechtgevend kind is gedetineerd 2. Bijslagtrekkende is gedetineerd § 6.
§ 7.
Betalingsmodaliteiten I. Tijdstip van de betaling II. Schuldeiser van de betaling A. Wijziging van de bijslagtrekkende 1. Principe 2. Administratieve of gerechtelijke aanwijzing van de bijslagtrekkende B. Betaling aan de rechthebbende bij gebrek aan een identiteitsbewijs van de bijslagtrekkende C. Betaling aan de kennelijke bijslagtrekkende D. Overlijden bijslagtrekkende E. Betaling aan een schuldbemiddelaar III. Wijze van betaling A. Overschrijving op een zichtrekening B. Betaling op een spaarrekening Terugvordering van gezinsbijslag I. Terugvordering A. Algemeen B. Administratieve terugvordering C. Gerechtelijke terugvordering D. Verjaringstermijn 1. Duur 2. Stuiting II. Afzien van terugvordering A. Verjaring B. Debetten bij overlijden C. Terugvordering is materieel onmogelijk D. Kosten van invordering zijn niet in verhouding tot de in te vorderen sommen 1. Algemeen 2. Debiteur verblijft in het buitenland E. Sociale redenen
Betaling van kinderbijslag – Gewaarborgde gezinsbijslag
66 66 66 67 67 67 67 67 68 68 69 69 69 70 70 70 71 71 71 71 72 72 72 73 73 73 74 74 74 74 74 75
XIII
SPS VB 0002.book Page XIV Friday, April 16, 2010 1:50 PM
BETALING VAN KINDERBIJSLAG – GEWAARBORGDE GEZINSBIJSLAG
Hoofdstuk 3. Gewaarborgde gezinsbijslag
77
§ 1.
Aanvullende regeling
77
§ 2.
Toekenningsvereisten I. Er is geen ander recht op gezinsbijslag A. Algemene regels B. Verschilbetaling C. Beursstudenten II. De aanvrager heeft het kind ten laste III. Verblijf in België A. Algemene regels B. Aanvrager 1. Minimumverblijf 1.1. Principe 1.2. Europese en internationale verbintenissen: vrijstellingen 1.3. Ministeriële afwijkingen 1.4. Bewijslast vijf jaar verblijf 2. Legaal verblijf C. Rechtgevend kind 1. Minimumverblijf 1.1. Principe 1.2. Vrijstellingen 2. Legaal verblijf IV. Beperkt inkomen A. Algemeen B. Leefloon of inkomensgarantie ouderen C. Onderzoek bestaansmiddelen V. Leeftijd en hoedanigheid van het kind
77 77 77 78 78 78 79 79 79 79 79
Bedragen I. Algemeen II. Gewaarborgd kraamgeld A. Principe B. Bedrag C. Plaatsing D. Adoptiepremie III. Gewaarborgde kinderbijslag A. Principes B. Bedragen
86 86 86 86 86 86 87 87 87 87
§ 3.
XIV
80 80 81 82 82 82 82 82 83 83 83 84 84 85
Kluwer
SPS VB 0002.book Page XV Friday, April 16, 2010 1:50 PM
INHOUDSTAFEL
III.
IV. V.
C. Provisionele betaling D. Einde van het recht op gewaarborgde gezinsbijslag – Behoud van de verhoogde toeslag Kinderbijslag voor wezen A. Principe B. Huwelijk of feitelijk gezin C. Bedrag Bijslag voor kinderen geplaatst in een instelling A. Principe B. Bedrag Jaarlijkse leeftijdsbijslag A. Principe B. Bedragen
88 88 89 89 89 89 90 90 90 90 90 91
§ 4.
Aanvraag I. Wijze II. Bevoegde instelling III. Verjaringstermijn IV. Onderzoek van de aanvraag
91 91 92 92 92
§ 5.
Begin, duur en einde van het recht A. Algemene regels B. Plaatsingsbijslag
92 92 93
§ 6.
Betaling I. Wijze van betaling II. Tijdstip van betaling III. Bijslagtrekkende IV. Terugbetaling van voorschotten aan het OCMW V. Regularisatie
93 93 94 94 95 95
§ 7.
Geschillen I. Terugvordering A. Verjaringstermijn B. Stuiting II. Afzien van terugvordering III. Beroep
96 96 96 96 96 97
Glossarium – Verklarende woordenlijst I. Feitelijk gezin A. Begrip
Betaling van kinderbijslag – Gewaarborgde gezinsbijslag
99 99 99
XV
SPS VB 0002.book Page XVI Friday, April 16, 2010 1:50 PM
BETALING VAN KINDERBIJSLAG – GEWAARBORGDE GEZINSBIJSLAG
II.
III.
B. Ontstaan van een recht op gezinsbijslag wegens de vorming van een feitelijk gezin 1. Verklaring van feitelijke samenwoning 2. Officieel document 3. Gezinskernen – Leefgemeenschap C. Beperking van een recht op gezinsbijslag wegens de vorming van een feitelijk gezin D. Tegenbewijs Loopbaanvoorwaarde A. Duurzaam recht B. Potentieel recht C. Trimestrialisering D. Begin en einde van het recht op kinderbijslag E. Algemene ministeriële afwijking F. Individuele ministeriële afwijking Vrijwilligerswerk
99 99 100 100 100 101 102 102 103 103 103 104 104 105
Bibliografie
107
Reeds verschenen Sociale Praktijkstudies
111
XVI
Kluwer
