1
BESTUURSAKKOORD 2013-2018
Op 14 oktober sprak de Essense kiezer zich positief uit over het beleid dat in de periode 2007-2013 was gevoerd. De uittredende coalitie van CD&V en sp.a won één zetel, de oppositie verloor er één. Daarmee werd aangetoond dat de kiezer tevreden is over zowel de inhoud en realisaties, als over de manier van besturen. De verkiezingsprogramma’s van verschillende politieke partijen gaven aan dat er inhoudelijk in Essen geen grote breuklijnen bestaan. De verschillende partijen brengen grosso modo dezelfde werkpunten naar voren. Tevredenheid over het gevoerde beleid en de manier waarop, en een gezamenlijk voorstel van aanpak voor de komende jaren, brachten sp.a en CD&V ertoe om ook in de periode 2013-2018 samen te besturen. De komende jaren zullen boeiende jaren zijn, met tal van uitdagingen. Vanuit een grondige analyse van de verkiezingsprogramma’s van álle partijen, vanuit de memoranda van de gemeentelijke en ocmwmanagementteams, en vanuit aanbevelingen van belangengroeperingen, hebben CD&V en sp.a dit Bestuursakkoord uitgewerkt. Dit Bestuursakkoord geeft aan welke de gemeenschappelijke lijn is die sp.a en CD&V willen hanteren bij het te voeren beleid. De zorg voor het openbaar domein, infrastructuur en verkeersveiligheid, samen met het behoud van het open, groene en landelijke karakter van onze gemeente, en de gemeente als behoeder van de openbare veiligheid, zullen de speerpunten zijn voor de volgende jaren. Deze kerntaken zullen ook vooruit geschoven worden in de keuzes die ongetwijfeld moeten gemaakt worden. Dit akkoord zal dan ook dienstig zijn om, in het kader van de Beheers- en Beleidscyclus (BBC), in de strategische nota beleidsdoelstellingen te bepalen en inhoudelijke en financieel uit te werken.
Bestuursakkoord 2013-2018
2 INHOUD 1. Excellent besturen 1.1. Onze bestuursstijl 1.2. Samenwerken loont 1.3. Ons lokaal bedrijf 1.4. Werk maken van een patrimoniumbeleid 1.5. We communiceren vooruit 2. Een verstandig, vooruitziend en voorzichtig financieel beleid 2.1. Druk op de financiën 2.2. Gedragshoudingen en acties 3. Verkeersveiligheid – excellente openbare infrastructuur 3.1. Onderhoud 3.2. Goede en moderne bewegwijzering 3.3. Essen gaat te voet 3.4. Essen fietst 3.5. Schoolomgevingen 3.6. Openbaar vervoer 3.7. Een verstandig autobeleid 3.8. Spoorwegovergangen 3.9. Focus op centrum van Essen 3.10. Focus op Rangeerstation 3.11. Projecten op de rails 4.
Essen investeert in haar groen, landelijk karakter en voert een integraal en duurzaam (milieu)beleid 4.1. Essen landelijk houden 4.2. Handhaving 4.3. Site paters Redemptoristen 4.4. Begraafplaatsen 4.5. Duurzaam Essen 4.6. Verder duurzaam investeren in het rioleringsstelsel en integraal waterbeleid 4.7. Milieu, natuur en biodiversiteit 4.8. Essen, bloemengemeente 4.9. Samentuinen, volkstuintjes en biomarktjes 4.10. Trage wegen 4.11. Afval 4.12. Dierenwelzijn 5. Wonen 5.1. Uitgangspunten 5.2. Een woonloket in dienst van de Essenaar 5.3. Sociaal en betaalbaar wonen 5.4. Woonkwaliteit 5.5. Wijkgericht 5.6. Doelgroepgericht 6. Gerust Essen 6.1. Kerntaak Bestuursakkoord 2013-2018
3 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.
Maatregelen Politiezone Grens, onze politiepartner Brandweer en ambulance Noodplanning
7. Een zorgzame en sociale gemeente 7.1. Het OCMW als Sociaal Huis 7.2. Administratieve last verminderen ten voordele van meer begeleiding en huisbezoeken 7.3. Armoede is een onrecht 7.4. Activeringsbeleid: uitzicht geven op een actief leven 7.5. Consumentenbelangen 7.6. OCMW-zorg zonder wachtlijsten 7.7. Polikliniek 7.8. Extra aandacht voor Essenaren met beperking 7.9. Handicar en Minder Mobielen Centrale 7.10. Een lokaal “Zilverplan” 7.11. Wonen voor senioren 7.12. Een rol opnemen in de Woonzorgzone 7.13. Iedereen mee… 7.14. Dementievriendelijk Essen 7.15. Betaalbare kinderopvang 8. Essen: bruisende en verbonden gemeente 8.1. Een verbonden gemeente 8.2. Sportend Essen 8.3. Ruimte voor jeugd 8.4. Internationale samenwerking 8.5. Vredesopvoeding 9.
Onderwijs
10. Cultuur: voor elk wat wils 10.1. Algemeen 10.2. Cultuur- en gemeenschapscentra 10.3. Erfgoed 10.4. Bibliotheekbeleid 11. Een economisch slagkrachtige gemeente 11.1. Belang van een welvarende lokale economie 11.2. Centrum van Essen 11.3. Rijkmaker 11.4. Horeca 11.5. Landbouw 11.6. Iedereen toerist in eigen streek
Bestuursakkoord 2013-2018
4
1. Excellent besturen 1.1. Onze bestuursstijl Het gemeentebestuur zal dezelfde bestuursstijl hanteren als vorige jaren, met volgende kenmerken als uitgangspunt: vriendelijk en toegankelijk, met gezond verstand, participatief, integer, planmatig, en deskundig. De band tussen de inwoners en haar bestuurders moet voldoende hecht blijven. De gemeente als “meest burgernabije” bestuur, uit zich niet enkel in de klantvriendelijkheid van onze gemeentelijke diensten, maar ook in de goede en vriendelijke contacten tussen bestuurders en inwoners. Het gemeentebestuur zal tweejaarlijkse wijkavonden organiseren waar inwoners in contact kunnen komen met het bestuur. In haar communicatie zal er nog meer dan vroeger worden gewaakt over een toegankelijk taalgebruik. Via een gemeentelijke “codex” zullen de gemeentelijke reglementen op een gebruiksvriendelijke manier ontsloten worden. De “vliegende ambtenaar” zal bestendigd worden. Maar ook omgekeerd: een gebrek aan respect t.o.v. onze ambtenaren hoort niet huis in het gemeentehuis. Het bestuur zal besturen “met gezond verstand”. Dat is niet tegengesteld aan consequent of planmatig. Integendeel. Gezond verstand wil zeggen dat het bestuur voor zichzelf de ruimte creëert om te besturen vanuit het standpunt van de burger, onze aandeelhouder! Niet alle situaties, vragen of problemen kunnen immers vooraf omschreven worden vanuit vooraf vastgelegde regels. We moeten oppassen voor een regeldrift vanuit een ingesteldheid dat alles vooraf in regeltjes kan vastgelegd worden. Het is beter om soms te matigen in regels, en meer over te laten aan een voldoende dosis gezond verstand! Administratieve vereenvoudiging zal daarom aangemoedigd worden. Quickwins op dit vlak zullen worden ingevoerd. Integriteit is cruciaal. Zowel politici als ambtenaren hebben een voorbeeldfunctie, moeten onkreukbaar zijn en zijn de ambassadeurs van onze gemeente. Het algemeen belang van Essen moet steeds voorop staan, en in gelijke situaties moeten alle Essenaren op een gelijkwaardige manier behandeld worden. Het Heuvelplein 23 is geen “ivoren toren”. Het bestuur zal samenwerken met representatieve organisaties en voelen wat er leeft bij de bevolking: van een inspraak- naar een samenspraakbeleid. Dit uit zich op verschillende manieren: bij een belangrijk infrastructuurproject zal bv. reeds in een vroeg stadium de mening van de betrokken bewoners worden gehoord. Nieuwe, moderne vormen van inspraak, zoals rondetafelgesprekken of begeleide tentoonstellingen zullen een kans krijgen. Bovendien zullen we regelmatig tevredenheidsenquêtes
Bestuursakkoord 2013-2018
5 organiseren, zodat ook de vinger aan de pols kan gehouden worden en er met de mening van de mensen kan rekening gehouden worden. En uiteraard blijft de Kindergemeenteraad behouden en zoeken we steeds naar nieuwe manieren om op een aan de kinderen aangepaste manier te vergaderen. Het besturen van een samenleving, ook op de schaalgrootte van Essen, is een complexe uitdaging. Deze complexiteit uit zich in velerlei, soms tegengestelde belangen, in ingewikkelde regelgeving en een “gejuridiseerd bestuurslandschap”. Van de bestuurders en ambtenaren vergt dit een hoge mate van deskundigheid. Bestuurders en ambtenaren moeten zich dan ook permanent vormen, zodoende dat steeds accuraat kan gehandeld worden. Beslissingen moeten genomen worden kaderend in een uitgewerkte visie. Dit vereist van het bestuur een planmatige en langere termijnbenadering. Dit is noodzakelijk om de beleidsdoelstellingen op een zo efficiënt mogelijke manier te bereiken, en om financieel orde op zaken te houden. Het louter goedkeuren in implementeren van leuke ideeën, is alles behalve het voeren van een goed beleid! Door de beleids- en beheerscyclus (BBC) zal bij uitstek 2013 een planningsjaar zijn. De jaren erna, zullen eerder in het teken staan van de uitvoering van het meerjarenplan. In het kader van de BBC zal een goede beleids- en beheersrapportage worden opgezet zodat tijdig kan ingegrepen worden. 1.2. Samenwerken loont Waar vroeger het College van Burgemeester en Schepenen op zichzelf steeds een besluitvormer was, is vandaag het College meer en meer een “regisseur van de besluitvorming”. Het CBS maakt op basis van de beleidsvoorbereidende capaciteit van het Managementteam keuzes die in ontwerpbesluiten worden omgezet. Dikwijls moeten deze ontwerpbesluiten vele stappen ondergaan in een lang besluitvormingsproces. Dit proces mag niet leiden tot een verlamming in de besluitvorming. Er moet efficiënt en dikwijls ook onder tijdsdruk bestuurd worden. Van het gemeentebestuur mag dan ook verwacht worden dat zij knopen doorhakt. Maar tegelijk moet steeds voor ogen gehouden worden dat beslissingen maar efficiënt ten uitvoer komen indien zij een voldoende groot draagvlak hebben bij de (betrokken) bevolking. Verschillende verhoudingen spelen hierin een cruciale rol: binnen het politieke apparaat, binnen het ambtelijke apparaat, tussen politiek en ambtenarij, tussen gemeente en haar “satellieten”, tussen gemeente en andere overheden, tussen politiek en adviesraden, tussen bevolking en bestuur, enz.
Bestuursakkoord 2013-2018
6 De adviesraden moeten in staat worden gesteld om op een efficiënte manier advies te kunnen geven. De statuten zullen dan transparant worden gemaakt zodat de adviesverlenende functie maximaal tot uiting kan komen. Bovendien moeten de adviesraden maximaal de stem kunnen vertolken van het betrokken “civiele” middenveld. Adviezen zullen stelselmatig worden geanalyseerd: zoals het een democratie betaamt, zal het primaat van de politiek voorop staan, maar dan wel met veel respect voor de uitgebrachte adviezen. De gemeenteraad moet op hoofdlijnen het beleid uitstippelen voor de komende jaren. En evenzeer is de controlerende functie van de gemeenteraad cruciaal en zeer nuttig. De gemeenteraad en het college van burgemeester en schepenen zullen dan ook met wederzijds respect en in partnership samenwerken. Het college zal met respect de ideeën van de gemeenteraad aftoetsen, en zich conformeren naar de wensen van de gemeenteraad. Anderzijds is het aangewezen dat de gemeenteraad zich niet verlaat in detailregelingen en in niet realistische stellingnames. Ons ambtelijk apparaat wordt gestuurd door het managementteam. De huidige structuur biedt kansen om het gemeentelijk bedrijf efficiënt te laten werken, zowel in beleidsvoorbereiding, -uitvoering als –evaluatie. Het MAT en het College van Burgemeester en Schepenen zullen verder efficiënt samenwerken. Zowel een één op één verhouding tussen schepen en diensthoofd/afdelingshoofd, als een gezamenlijke beleidsafstemming tussen CBS en MAT moeten aan de orde van de dag zijn. De burgemeester kan de vergaderingen van het MAT bijwonen. De komende jaren moet verder geïnvesteerd worden om het college en het MAT efficiënter te laten samenwerken met andere belangrijke actoren: satellieten als ocmw, politie, AGB, en met bv. andere gemeenten. Om de kwaliteit van het lokale bestuur nog te verhogen en de (soms nodeloze) kosten verder te drukken, integreren OCMW en gemeente. We willen dit doen met één oogpunt : we vormen samen het lokaal bestuur voor de inwoners van Essen. Deze eenheid van lokaal bestuur brengen we naar buiten met een groep van ambtenaren die loyaal werken voor de lokale, Essense overheid. De beoogde integratie zien we op verschillende vlakken. Verschillende diensten kunnen we samenvoegen tot één performante dienst. We zetten stappen naar een eengemaakte leiding met een samengevoegd MAT van gemeente en ocmw. Hetzelfde geldt voor het Autonoom Gemeentebedrijf (AGB). Het AGB is een bestuurlijk “vehikel”, dat ingebed in het Gemeentedecreet ingezet wordt om op bepaalde domeinen efficiënter te kunnen besturen. Echter, mag het AGB geen schip worden dat te ver weg vaart van het “gemeentelijk vasteland”. Zowel het bestuurlijk als het ambtelijk apparaat moeten een meer dan voldoende binding behouden met het AGB. Daarom Bestuursakkoord 2013-2018
7 zal creatief bekeken worden op welke manier het AGB en de gemeente in hun werking meer bij elkaar kunnen aansluiten. Politie, ocmw en gemeente zijn dikwijls actoren in de aanpak van eenzelfde (samenlevings)problematiek. Als drie-eenheid moeten deze drie instanties dan ook meer dan vandaag nauw samenwerken. Ook op ambtelijk niveau moeten daarom efficiënte verbindingen worden gesmeed. We moeten meer inzetten op intergemeentelijke samenwerking. Niet alleen om op bepaalde domeinen de vereiste schaalgrootte te bereiken om efficiënt te besturen of om zaken op te pakken, maar ook voor “kleinere” zaken als bv. de samenaankoop van allerlei zaken. Daarvoor moet meer dan vandaag gekeken worden naar mogelijkheden die het Decreet op de Interlokale Samenwerking ons biedt. Uiteraard zetten we ook in op de goede verstandhouding tussen onze gemeente en het provinciale bestuursniveau. Capaciteiten en mogelijkheden die bij uitstek voor handen zijn bij de provincie, moeten daar waar nuttig in onze gemeente kunnen aangewend worden. Ook Europese subsidiemogelijkheden en andere samenwerkingsverbanden moeten gedetecteerd en gebruikt worden. Dat we meer inzetten op meer samenwerking, mag er niet tot leiden dat onze inwoners tussen de bomen het bos niet meer zien. Integendeel. Als gemeente moeten we de ambitie hebben om als “meest burgernabije” bestuur onze rol op te nemen en ook “als frontoffice” aanspreekpunt te zijn of blijven voor die zaken die in uitvoering door anderen worden opgenomen. Denken we maar aan de openbare verlichting: Essenaren moeten op het gemeentehuis terecht kunnen om defecte straatlampen te melden. En ook op andere terreinen moeten we dus als aanspreekpunt fungeren. 1.3. Ons lokaal bedrijf Ons lokaal bedrijf moet efficiënt werken. De organisatie moet sober zijn, creatief en gericht op kwaliteit. Zonder de noodzakelijke en ook nuttige eigenheid van een overheid te verliezen, moet ons bedrijf zich ook durven spiegelen aan private kmo’s. Een uitwisselingsprogramma tussen ambtenaren en private bedrijfsmanagers is daarom een nuttig instrument om elkaars processen en bekommernissen te leren kennen. Er wordt een besluitvorming.
aanvang
genomen
met
de
digitalisering
van
de
Los van de keuzes welke outputs onze gemeente wil realiseren (door eigen diensten of uitbesteed), moet de personeelskost strikt in het oog gehouden worden. Een hogere personeelskost, pensioenkosten en kosten inherent aan de rechtspositieregeling, leiden immers tot meer Bestuursakkoord 2013-2018
8 “onsamendrukbare” uitgaven zodat de nodige beleidsruimte steeds meer verschraalt. Vandaar dat maximaal moet ingezet worden om op afdelingsniveau voluit efficiënter te werken. In het kader van de meerjarenplanning zal dan ook een kritische screening gemaakt worden naar de huidige personeelsformatie, en vervangingen zullen nooit evident worden aangenomen. Het aanwervingsbeleid moet meer los komen van het strikt ambtelijk kader gericht op diploma’s. Objectieve examens moeten peilen naar competenties, los van een bekomen diploma. Mensen die extra presteren, zullen we extra belonen via een functioneringstoelage. Ondermaats presteren leidt tot een afscheid. Ziekteverzuim wordt bestreden. Op bedrijfsniveau zullen de volgende jaren ook enkele belangrijke posities worden ingevuld. Een diensthoofd openbare infrastructuur en een gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar moeten de capaciteit op deze belangrijke terreinen op punt stellen. De brandweercommandant zal in de lopende legislatuur worden vervangen, alsook zal het officierenkader van onze brandweer moeten opgevuld worden. Dit vergt belangrijke en creatieve stappen in het personeelsbeleid bij de brandweer. Het sluitstuk in ons ambtelijk apparaat, de gemeentesecretaris, komt eveneens op een leeftijd dat het noodzakelijk wordt om ook deze opvolging ordentelijk te organiseren. 1.4. Werken maken van een patrimoniumbeleid Het gemeentebestuur zal werk maken van een patrimoniumbeleidsplan. Dit plan heeft als doelstelling om de gemeentelijke privaat patrimonium (gebouwen, gronden, woningen, ….) op een rationele en efficiënte manier te beheren. Vertrekkend van de inventaris van de huidige patrimonia, zal gekeken worden of het huidige patrimoniumbestand afdoende correleert met de noodwendigheden en zal nagegaan worden waar beter clusters kunnen worden gevormd. Nieuwe aankopen zullen vooraf deftig worden gescreend in functie van behoeften en investerings- en onderhoudskosten. Zodoende zal gefocust worden op een duurzaam beheer (energiezuinige gebouwen, voldoende preventief onderhoud, …), en zal een strategische visie worden uitgewerkt over de toekomst van elk (soort) patrimonium als dusdanig. 1.5. We communiceren vooruit Het is cruciaal dat de burger weet wat de gemeente doet. Een goede communicatie loont op vele manieren: om draagvlak te creëren voor beslissingen, om tot een gezamenlijke uitvoering te komen van gedragen
Bestuursakkoord 2013-2018
9 zienswijzen, als kanaal om bekommernissen besluitvorming om te zetten, enz.
in
ideeën
en
in
Vandaar dat steeds op een creatieve manier gezocht wordt om op een efficiënte manier nieuwe vormen van communicatiedragers in te zetten. Een nieuwe website moet daarin een belangrijke bouwsteen vormen. Maar ook het geschreven “EssenInfo” moet voluit zijn rol blijven spelen. Werfcommunicatie moet het de burgers duidelijk maken wat er “in de straat” aan de gang is. Het e-loket moet maximaal worden uitgebreid, zodat enerzijds de diensten 24 uur bereikbaar zijn en burgers zich nutteloze verplaatsingen kunnen vermijden. De organisatie van de gemeentelijke opendeurdag in 2011 verdient navolging. Op die manier wordt de gemeentelijke dienstverlening nog meer toonbaar gemaakt. De onthaalmomenten voor nieuwe inwoners blijven belangrijke strategische momenten. Een excellente verzorging is dan ook cruciaal. Essenaren moeten fier zijn op Essen. Citymarketing is dan ook geen luxeproduct. Een gemeentelijk sponsorlogo zal ingevoerd worden, en belangrijke evenementen die Essen “op de kaart plaatsen” krijgen de nodige steun.
Bestuursakkoord 2013-2018
10
2. Een verstandig, vooruitziend en voorzichtig financieel beleid 2.1. Druk op de financiën De financiële situatie van Essen vormt de grootste uitdaging voor deze en de daarop volgende legislaturen. We maken dan ook een financieel beleidsplan voor de komende legislatuur én een lange termijn plan. Dit plan vertrekt van een eerlijk beeld van de financiële situatie van onze gemeente. We voeren een beleid waarbij we niet “boven onze stand” leven. Eigenlijk zoals elk verstandig huishouden haar budget beheert. Daarbij houden we rekening met het feit dat Essen een relatief zwakkere fiscale capaciteit heeft: de opbrengst van 1% APB of 100 opc. OOV is nog steeds lager dan in naburige gemeenten. Bovendien leven we niet op een eiland. De zwakke economie verscherpt de druk op de inkomsten. We moeten ermee rekening houden dat de overdracht van middelen vanuit andere overheden onder druk zal komen, en dat deze andere overheden (federaal, gewestelijke, provinciaal) ook minder geneigd zullen zijn om projecten te subsidiëren. Daarbij komen een aantal uitgaven die naar alle waarschijnlijk zullen verhogen: de brandweerhervorming, pensioenuitgaven van het personeel, rioleringsprojecten, stijgende politieuitgaven, enz. Kortom: de stijgende uitgaven worden niet voldoende gedekt door stijgende inkomsten. In de voorgaande jaren werd gelukkig een stevige financiële buffer opgebouwd. Echter, volgens de huidige prognoses is deze onvoldoende groot om te voldoen aan de verplichting van het bereiken van een financieel evenwicht volgens de nieuwe verplichte normering van de Beheers- en Beleidscyclus BBC. 2.2. Gedragshoudingen en acties Dit noopt het gemeentebestuur gedragshoudingen en acties:
tot
een
aantal
structurele
• Het implementeren van de Beheers- en Beleidscyclus is een grote uitdaging voor de dienst financiën. Maar, dit biedt anderzijds ook de opportuniteit om een oefening in ‘zero-based budgetting’ te doen. Daarbij zal ook een screening gebeuren naar de huidige hoogte van de belastingen en retributies. Uitgangspunt hierbij is dat belastingen steeds sociaal rechtvaardig, billijk of gedragssturend moeten zijn.
Bestuursakkoord 2013-2018
11 • Samen met de Vlaamse overheid zal bekeken worden welke verwachtingen kunnen ingeschreven worden op het vlak van de planbatenheffing. Eveneens dient bekeken te worden of er vanuit de federale overheid het initiatief genomen zal worden tot een verhoging van het kadastraal inkomen van de panden gelegen in het Woonbos. • in het beleid zetten we “de tering naar de nering”, door sober te besturen, steeds de kosten streng te bewaken en planmatig te besturen op basis van duidelijke doelstellingen. Daarbij doen we zowel in gemeente, ocmw als in onze satellieten aan een strenge bewaking van de werkingskosten en doen we periodiek budgetcontroles. Gans de organisatie, zowel de mandatarissen, het MAT, maar ook alle medewerkers, moeten van kostenbewustzijn prioriteit maken. we optimaliseren de volledige inkoop van onze gemeentelijke- en OCMW-diensten. We denken hier aan verzekeringen, telecommunicatie, advocaten, … Ook werken we maximaal verder met raamcontracten en onderzoeken we in welke mate schaalvoordeel door aankopen te doen in samenwerking met het ocmw, AGB en intergemeentelijk ervoor kan zorgen dat er tegen lagere prijzen kan worden aangekocht. We evalueren permanent het gunningsbeleid en beperken de meerwerken. • de krappe financiële situatie maakt dat meer dan vroeger keuzes gemaakt moeten worden over beleidsprojecten. Deze keuzes maken we in eerste instantie in functie van de kerntaken die onze lokale Essense overheid moet opnemen. Onze beperkte financiële middelen verhinderen daarbij niet dat we een echt sociaal beleid willen (blijven) voeren, met voorrang voor mensen die het écht nodig hebben. Ook zorg voor het openbaar domein, het leefmilieu en de veiligheid staan voorop. • onze organisaties dienen nog efficiënter te gaan werken. Meer doen met evenveel middelen, of hetzelfde met minder middelen. De werking van de diensten en ook de arbeidsprocessen op zich worden verder geoptimaliseerd. Meer samenwerken, synergieën opsporen tussen bv. gemeente en ocmw, met buurgemeenten en –ocmw’s, enz. zijn aan de orde. Een integratie van de ondersteunende diensten van de gemeente en het OCMW zal worden opgestart. • de huidige personeelsformatie wordt kritisch gescreend en de financiële gevolgen van het te verwachten personeelsverloop worden in kaart gebracht. De aanpak van ziekteverzuim blijft een aandachtspunt en bij pensionering van personeelsleden zal steeds nagegaan worden of het opportuun is om te vervangen. Door verdere en nieuwe vormen van digitalisering komt personeelscapaciteit vrij die elders kan worden ingezet. Ook het
Bestuursakkoord 2013-2018
12 optimaliseren en de modernisering van werkprocessen verhogen de productiviteit en werken dus kostenbesparend. • Er zal maximaal gebruik worden gemaakt van subsidie- en medefinancieringsmogelijkheden door hogere overheden. Zo zullen we in nauwe samenwerking met het “Team Europa” van het provinciebestuur opportuniteiten voor Europese subsidiemogelijkheden optimaal benutten. Slechts als na deze analyse en na de oefening zero-based budgetting het gemeentebudget nog steeds in het rood gaat of wanneer er te weinig middelen voor structurele investeringen en noodzakelijk nieuw beleid overblijven, gaan we over tot structurele en tijdelijke ingrepen aan de inkomstenzijde. In deze zin zal een nauwgezette screening gebeuren van het huidige niveau van retributies, eigen lokale belastingen, APB en OOV. Vanuit ons duurzaamheidsoogpunt, zullen de gemeentelijke middelen zoveel als mogelijk ethisch belegd worden.
Bestuursakkoord 2013-2018
13
3. Verkeersveiligheid infrastructuur
–
excellente
openbare
De gemeente zal de volgende jaren een duidelijke opstap maken op het vlak van aandacht, onderhoud en aanleg van de openbare infrastructuur. Het STOP-principe en een duidelijke keuze voor een duurzaam mobiliteitsbeleid zullen hierbij de leidraad zijn. Dit zal zich uiten op verschillende vlakken. 3.1. onderhoud De gemeente zal het onderhoud van wegen en voet- en fietspaden op een hoger niveau brengen. Om het maken van meldingen nog gemakkelijker te maken, zullen nieuwe communicatiemogelijkheden gebruikt worden. De nieuwe website en andere innovatieve middelen (bv. sms-berichten) zullen daarvoor ingezet worden. Ook zullen peters en meters worden gezocht om bv. recreatieve fietspaden mee in het oog te houden. Op kleine gebreken zal er snel worden ingespeeld. Onze diensten moeten zodanig georganiseerd worden dat kleine gebreken binnen de twee werkdagen worden opgelost. Zoals vorige jaren is gebeurd bij het groenonderhoud, zullen er extra inspanningen gedaan worden om met een goede systematiek de openbare (weg)infrastructuur goed te onderhouden. Zo moeten de wegschilderingen steeds in orde zijn, en eventueel gekoppeld worden aan de bestekken voor overlagingen. Herschilderen gebeurt tegen het begin van het schooljaar. Er zal over gans de gemeente gewerkt worden aan meer uniformiteit in kleur en uitzicht van lantaarnpalen, richtingaanwijzers, fietsbeugels, zitbanken, vuilnisbakjes, straatnaambordhouders, paaltjes, enz. 3.2. goede en moderne bewegwijzering Een goede bewegwijzering heeft vele voordelen: het zorgt voor een efficiënte verkeersdoorstroming, en het zorgt voor een mooie uitstraling. Vandaar dat een modern en creatief bewegwijzeringsplan wordt uitgewerkt. 3.3. Essen gaat te voet De Essense voetpaden moeten verbeterd worden. Het comfort voor de minder mobiele Essenaar moet hierbij de standaard worden. We pakken dit aan op verschillende fronten:
Bestuursakkoord 2013-2018
14 • er wordt een stoepenplan opgesteld. Dat brengt de huidige toestand van de voetpaden, de ontbrekende stukken, de hindernissen, … in kaart, zodat een structurele aanpak en planning van heraanleg en onderhoud mogelijk wordt. • Via een meerjarenplan investeren we in een structurele vernieuwing van voetpaden. Hierbij staan toegankelijkheid, comfort, eenvormigheid en onderhoudsvriendelijkheid centraal. • op verschillende plaatsen staan kasten van nutsbedrijven, verkeersborden en allerhande slecht geplaatst. Ook hieraan wordt aandacht besteed. Reclameborden en dgl. mogen de voetgangers niet hinderen. Een comfortabele, minimale doorgang moet ook voor rolstoelgebruikers en kinderwagens steeds gegarandeerd zijn. • bij de inrichting van de Woonzorgzone (omgeving NieuwstraatNollekensstraat) zal de gemeente het openbaar domein dermate inrichten dat dit een voorbeeld zal zijn van toegankelijkheid voor minder mobielen. • Ook publieke en private bouwwerven dienen te worden ingericht volgens het STOP-principe. We zullen streng toezien op de inname van het openbaar domein en bij het opleggen van begeleidende maatregelen. Er wordt bekeken of naar het voorbeeld van andere gemeenten het opleggen van een belasting leidt tot het verkorten van deze innames. • zebrapaden moeten duidelijk zijn. Goede aanduiding is van levensbelang, en op belangrijke zebrapaden zal efficiënte puntbelichting worden geïnstalleerd. 3.4. Essen Fietst Een integraal fietsplan moet het mogelijk maken dat het fietsen in Essen een “tandje groter” gaat. Missing links en slechte stukken zullen in kaart worden gebracht en worden aangepakt. We onderzoeken goede voorbeelden uit o.a. onze Nederlandse buurgemeenten om te bekijken of deze op een creatieve manier binnen de wettelijke mogelijkheden ook in Essen kunnen worden toegepast. Acties om de fiets te promoten worden voortgezet, en regelmatige fietstellingen kunnen het fietsbeleid bijstellen wanneer dit aangewezen is. Essen moet een echte fietsgemeente worden, die inspeelt op het steeds populairder worden van fietsen, van veldtoertochten, enz. Tegen 2018 leggen we minimaal 5 kilometer extra fietspaden aan. De lopende projecten Nieuwmoersesteenweg, Moerkantsebaan en de Fiets-oStrade worden voortvarend uitgevoerd. De aanleg van “doorsteekfietspaden”(bv. door het Statieboske en tussen Hofstraat en
Bestuursakkoord 2013-2018
15 Stationsstraat langs “Gildenhuys”) zijn eenvoudige ingrepen die de afstand inkorten door het omrijden te verminderen. De recreatieve fietspaden Spillebeek en Hollandse Dreef zullen aangelegd en verbeterd worden. In uitvoering van het RUP Nieuwstraat-Oost zal er stelselmatig worden gewerkt aan een trage verbinding tussen het Heuvelplein en de Woonzorgzone (Nollekensstraat). Verder zal er geïnvesteerd worden in de verlenging van het fietspad langs de Huybergsebaan. De routes langs de Steenovenstraat, Postbaan en Horendonksteenweg moeten aangepakt en veiliger worden. I.s.m. het Vlaams Gewest verbeteren we de oversteek Huybergsebaan-Kalmthoutsesteenweg-Middenstraat. De assen Beliestraat-Heuvelplein-Over d’Aa en de NieuwstraatStationsstraat zullen met een integrale aanpak veiliger worden gemaakt voor de zwakke weggebruikers. In dit kader wordt er speciale aandacht besteed aan de “verkeersleefbaarheid” van het Heuvelplein en omgeving en (i.s.m. het Vlaams Gewest) aan de oversteek WatermolenstraatRingweg. Zonder de plaatselijke middenstand te benadelen, werken we het loutere parkingkarakter van het Heuvelplein weg zodat we er een écht ontmoetingsplein van maken waar zachte horeca, marktjes en allerhande gemeenschapsvormende activiteiten kunnen plaatsvinden. Bij uitbreiding passen we dit ook elders toe. Voldoende comfortabele en diefstalveilige fietsenstallingen zijn een must. Samen met de NMBS werken we aan nieuwe en veilige stallingen aan de stations. En ook op andere plaatsen, zoals aan de bushaltes en in de winkelkernen, gaan we de mogelijkheden na. Op recreatieve fietsroutes en belangrijke fietsknooppunten plaatsen we oplaadpunten voor elektrische fietsen in samenwerking met de horeca. 3.5. schoolomgevingen De voorbije jaren werd o.a. via het Octopusplan in kaart gebracht waar verbeteringen kunnen aangebracht worden in de schoolomgevingen en op de schoolroutes. De volgende jaren wordt verder gewerkt om deze verbeteringen in de praktijk te brengen. Bovendien zal er met de scholen verder worden samengewerkt om gerichte acties te voeren rond het promoten van het fietsen en van de fietsveiligheid. Ook de gemachtigde opzichters blijven we ondersteunen. De inrichting van een project ‘fietsschool’ wordt onderzocht. 3.6. openbaar vervoer Als gemeente moeten wij blijven lobbyen bij de partneroverheden (vnl. Vlaamse overheid voor De Lijn en de federale voor de NMBS) om in onze gemeente een goede openbaar vervoer dienstverlening te behouden en uit te breiden. De evolutie rond de belbus baart zorgen. De uitbreiding tot een deel van Wuustwezel is op zich een goede zaak, maar leidt zonder het inzetten van extra capaciteit in de praktijk tot een uitholling van de Bestuursakkoord 2013-2018
16 dienstverlening. Met De Lijn zal verder een screening gebeuren van de huidige belbushaltes, m.h.o. een zo klantgericht mogelijke service. Aan de verschillende openbaar vervoerhaltes zal aandacht besteed worden aan de netheid, fietsstallingen, enz. In samenwerking met de NMBS zal het project rond de vernieuwing van de stationsparking worden heropgestart. We letten erop dat de belbus, handicar en MMC aanvullende diensten zijn die samen een globaal aanbod verzekeren. 3.7. een verstandig autobeleid We gaan verstandig om met het auto- en vrachtwagenverkeer in onze kernen en daarbuiten. Er moet opgetreden worden tegen snelheidsterroristen. Indien nuttig en mogelijk zullen er snelheidscamera’s geïnstalleerd worden. Het grondgebied wordt ingedeeld in snelheidszones wat de duidelijkheid en coherentie van het snelheidsregime ten goede komt. Hierbij behoren ook de inrichting van centrumstraten en woonwijken tot zones 30 en het autoluwer maken van wijken tot de mogelijkheden. Aan de ingang van de dorpskommen installeren we duidelijke “poorten”, zoals we die ook zien in onze Nederlandse buurgemeenten. Aan deze poorten verwelkomen we de automobilisten, en drukken we nog eens duidelijk op de te voeren maximumsnelheid. Samen met het Vlaams Gewest werken we aan de herinrichting van enkele grote kruispunten (bv. Spijker-Kapelstraat-NieuwmoersesteenwegRingweg) tot een rotonde. Voor snelheidsmilderende maatregelen kijken we eerder naar asverschuivingen en het ‘knijpen’ van de rijweg, pas daarna naar drempels. 3.8. spoorwegovergangen Infrabel wil een heel aantal spoorwegovergangen op Essens grondgebied sluiten. De gemeente zal zich daartegen blijven verzetten. De kostprijs van het onderhoud van deze overgangen en de vermeende verkeersonveiligheid wegen niet op tegen het nadeel dat de spoorweg een te grote barrière wordt die de gemeente van noord naar zuid zal doorkruisen. Een goede mobiliteit en de veiligheid in geval van calamiteiten staan voor de gemeente voorop. 3.9. Focus op centrum van Essen
Bestuursakkoord 2013-2018
17 Een “Centrumplan 2020” zal worden opgesteld en uitgevoerd. Dit plan heeft als doelstelling om het centrum van Essen integraal “op te krikken”, zodat tegen 2020 dit belangrijke deel van onze gemeente een parel van een visitekaartje kan zijn. Dit heeft uiteraard enkel een slaagkans als vanuit verschillende invalshoeken integraal wordt gewerkt: verkeer, winkel en horeca, het groenbeleid, parkeren, enz. Op het vlak van verkeer, zal worden onderzocht op welke manier de as Nieuwstraat-Stationsstraat veiliger kan worden gemaakt. In het bijzonder de leesbaarheid van het Heuvelplein, de aansluiting HeuvelpleinNieuwstraat en de aansluiting Nieuwstraat-Stationsstraat zullen hierbij aan de orde zijn. De stationsomgeving is eveneens een belangrijk aspect op het vlak van de verkeersafwikkeling, ook als openbaar vervoerknooppunt. Een regime voor het zwaar verkeer en de te hanteren omleidingsroutes horen eveneens thuis in dit plan. Het parkeerbeleid in het centrum van Essen is een ander belangrijk aspect dat moet aangepakt worden. Via een deelplan zal onderzocht worden of het aangewezen is om kortparkeren en/of bewonersparkeren in te voeren alsook het invoeren van parkeervakken (via een schildering). Alleszins zal ook de controle en handhaving worden opgetrokken. Een parkeerplan met bewegwijzerde parkeerroutes lijkt hier nuttig. Naast het mobiliteitsvlak, zal het Centrumplan 2020 inzoomen op de mogelijkheden om het detailhandels- en horecabeleid te kunnen verbeteren. Het is best dat er boven winkels ook gewoond wordt, en in het straatbeeld moeten meer bloemen, zitbanken, … verschijnen. Leegstand wordt actief aangepakt, lege etalages kunnen we in overleg met de eigenaar gebruiken als tijdelijke tentoonstellingsruimtes. Het parkkarakter in het centrum van Essen moet bewaard blijven en verbeteren: er wordt geïnvesteerd in het Statiebos, zodat dit bos toegankelijker wordt, zodat er meer mensen kunnen bijeenkomen. Met eventueel een aantal strategische aankopen kan men de groene open plekken in het centrum versterken, zodat kinderen er kunnen ravotten, er gebarbecued kan worden, enz. 3.10. Focus op het Rangeerstation De aankoop van de site van het Rangeerstation was vanuit strategisch oogpunt een goede zaak. De ligging biedt vele mogelijkheden op het vlak van toekomstige ontwikkelingen die het algemeen belang ten goede kunnen komen. Zowel vanuit het oogpunt van mobiliteit, als vanuit het oogpunt van bijkomende activiteiten die een meerwaarde kunnen bieden. De studie van Plusofficearchitects, genaamd “Park B.E.”, biedt interessante vertrekideeën om de ontwikkeling verder in goede banen te leiden. De site moet toegankelijk worden, zodat van onderuit initiatieven Bestuursakkoord 2013-2018
18 kunnen ontwikkeld worden. De gemeente zal dan ook in eerste instantie werken aan het toegankelijk maken van de site als geheel, inclusief uiteraard de instandhoudingswerken voor de als monument geklasseerde loods. De buitenterreinen dienen dan ook steeds maximaal publiek te zijn. Zoals voorgesteld in de studie, kan dan vanuit een slow growth principe verder invulling gegeven worden aan de bestemming van de loods. 3.11 Projecten op de rails Het verkeers- en rioolproject “Moerkantsebaan” is lopende. De dorpskom van Hoek moet aansluiten bij het landelijke karakter van het dorp. De verkeersleefbaarheid en –veiligheid staan voorop. De plannen zullen in deze zin verder verfijnd worden. De herinrichting van aangepakt worden.
de
Watermolenstraat-Over
d’Aa
zal
prioritair
Er wordt verder gewerkt aan de plannen rond de Nolsebaan-Velodreef. Deze plannen moeten samensporen met de plannen rond de uitbouw van een toeristisch-recreatieve knoop op Wildert (mogelijkheden toegang Kalmthoutse Heide aan Huybergsebaan). Met het Vlaams Gewest zal de herinrichting van de doortocht Wildert (Kalmthoutsesteenweg) op de rails worden gezet. In de volgende jaren moeten plannen worden gemaakt en budget worden vrijgemaakt om deze doortocht te moderniseren met het oog op een grotere verkeersveiligheiden leefbaarheid. De aanleg van een weg tussen de Oude Baan en het Spijker zal het centrum van Essen kunnen ontlasten, en biedt mogelijkheden rond de toekomstige ontwikkeling van “de Werf” (zoals voorzien in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan). Dit project wordt op de rails gezet. In dit licht wordt opnieuw nagegaan of een ondertunneling van de spoorweg aan de Heikantstraat mogelijk en wenselijk is.
Bestuursakkoord 2013-2018
19
4. Essen investeert in haar groen, landelijk karakter en voert een integraal en duurzaam (milieu)beleid 4.1. Essen landelijk houden We kiezen voor een duurzame ruimtelijke ontwikkeling en voor het behoud van het landelijke karakter van onze gemeente. Daarom vrijwaren we zoveel mogelijk de open ruimtes en springen we zuinig om met onze natuur, weiden, velden en bossen. Daartoe starten we een aantal RUP’s op, die samen met de al lopende RUP’s met bekwame spoed worden uitgevoerd. Zo zal een herziening van de centrum-BPA’s en een hard te maken afwegingskader buiten de centrumstraten het aantal bouwlagen beperken tot twee (zonder dat ook de ruimte onder het dak kan gebruikt worden als aparte wooneenheid) en dat ook de parkeernormen worden opgetrokken tot minstens 1,5 per wooneenheid. Standaard zal minstens een fietsenstalling per appartement worden voorzien, alsook een bergruimte voor afvalcontainers. De resterende grotere groendomeinen in het centrum van de gemeenten willen we maximaal vrijwaren. Het Statieboske wordt een Centrumpark, dat mogelijk uitgebreid wordt met de naastgelegen percelen. Het woonuitbreidingsgebied aan het beekdal van de Kleine Aa op Wildert zetten we om naar waardevol landschappelijk agrarisch gebied. We zullen nagaan wat de meest aangewezen manier is om het beekdal van de Kleine Aa nog meer te beschermen en de beek terug meer te laten meanderen. Ook zullen we veel aandacht besteden aan een grondige inventarisatie en bescherming van Landschappelijk Waardevolle Elementen zoals solitaire waardevolle bomen, hagen, houtkanten, kleinere bosjes en sites met waardevolle autochtone planten. Er komt een specifiek RUP voor ‘toeristische ankerpunten’. Zo kunnen deze verder mogelijk-heden krijgen om te groeien of om in evenwicht met de buurt nieuwe activiteiten te laten ontplooien (bv. Quarantainestallen, parking voor Horendonkse bossen,…). Bij de realisatie van nieuwe verkavelingen zal maximaal openbaar groen en gemeenschapsruimte worden opgelegd. De weilanden ten noorden van de Nollekensstraat kunnen, terwijl zij hun landbouwfunctie blijven behouden, ingepast worden in de Woonzorgzone waar men rustig kan genieten van het mooie landschap. 4.2. Handhaving
Bestuursakkoord 2013-2018
20
Er zal meer aandacht worden besteed aan het preventief optreden tegen bouwovertredingen. Dat voorkomt heel wat narigheden. Daarom ook zal werk worden gemaakt van een handhavingsplan. Wat milieuovertredingen betreft zal de samenwerking met de PZ-Grens en Igean verder worden geoptimaliseerd. 4.3. Site paters Redemptoristen De gemeente zal in samenwerking met de vzw Kempens Landschap werken aan de openstelling van de terreinen rond het klooster van de paters Redemptoristen (Rouwmoer). Ook zullen het prieel, het bruggetje, de serre en het begraafpark worden gerenoveerd. In samenwerking met de vzw Kempens Landschap zoeken we een geschikte bestemming voor de kloosterkerk en de andere gebouwen. 4.4. Begraafplaatsen Via een Masterplan maken we gefaseerd van de huidige begraafplaatsen rustige en mooi verzorgde begraafparken met bezoekersaccommodatie, parking, voldoende groen én kunst. De uitbreiding van de capaciteit op Hoek is als eerste aan de orde, maar tegelijk maken we snel werk van de andere begraafplaatsen waar de maximumcapaciteit bijna bereikt is. 4.5. Duurzaam Essen De principes van duurzame ontwikkeling dienen verankerd te worden in het ganse beleid van de gemeente. We gingen het engagement aan om tegen 2020 klimaatneutraal te zijn. Die doelstelling willen we zeker behalen. We gaan na of het behalen van de Iso 14001-norm een optie is om dit te helpen bewerkstelligen. Een systematische ‘duurzaamheidstoets’ zal deel uitmaken van de interne beslissingsprocessen en bij de opmaak van lastenboeken en bestekken. Bij het groenonderhoud zal het gebruik van pesticiden zo maximaal mogelijk vervangen wordt door alternatieven. Er komt een patrimoniumbehoeftenplan en een patrimoniumbeheers- en onderhoudsplan. Zo kunnen we de beschikbare middelen en gebouwen maximaal inzetten en waar nodig herbestemmen, afstoten of bijsturen. Voor verschillende gemeentelijke gebouwen werd al een EPC opgemaakt. Dit zullen we verder uitbreiden naar alle gemeentelijke gebouwen, met daaraan gekoppeld een monitoring en een verbeterplan. Nieuwe gebouwen en gemeentelijke gebouwen die ingrijpend gerenoveerd worden zullen een minimumniveau van energie uit hernieuwbare bronnen toepassen (e-novatie). Daarbij wordt gestreefd naar bijna-energieneutrale gebouwen. Bestuursakkoord 2013-2018
21
Het “Patrimoniumbeleid” zal specifiek worden toegewezen binnen de gemeentelijke administratie. Dit maakt ook een duurzamer en rationeler beheer van de gemeentelijke infrastructuur mogelijk. We blijven gaan voor 100 % groene energie en zullen ook in de toekomst acties en groepsaankopen ondersteunen. Er wordt een start genomen met het gebruik van LED-verlichting. REG-acties zullen verder worden opgezet en ondersteund. Op belangrijke functionele en recreatieve fietsroutes zullen we zelf of waar het kan in samenwerking met de horeca oplaadpunten voor elektrische fietsen plaatsen. Bij vervanging van het wagenpark zal maximaal rekening worden gehouden met de ecoscore en onderzocht worden om ook hybride voertuigen aan te schaffen. Met behulp van energiesnoeiers bieden we energiescans de inwoners aan en sporen we aan tot deelname aan acties zoals ‘Energiejacht’ en ‘Klimaatwijken’. In samenwerking met Unizo en andere blijven we acties als ‘Met Belgerinkel naar de Winkel’ verder ondersteunen. Via allerhande sensibiliseringsacties en initiatieven zullen ook verenigingen, buurtcomités en bij uitbreiding gans de bevolking aangezet worden om duurzamer te leven. Ook de eigen gemeentelijke manifestaties zullen op dat vlak een schoolvoorbeeld zijn. 4.6. Verder duurzaam integraal waterbeleid
investeren in het
rioleringsstelsel
en
Samen met onze rioleringspartner Infrax wordt verder gewerkt aan de inhaaloperatie voor het onderhoud van onze riolering. Bovendien werken we stelselmatig aan de vernieuwing met ontkoppeling van ons rioleringsstelsel. Voor het Woonbos Wildert tekenen we een meerjarenplan uit dat ervoor zorgt dat deze zone riolering krijgt. De watertoets bij bouw- en verkavelingsvergunningen wordt strikt toegepast. De Magerbeek willen we aansluiten op de vest van de Oude Pastorij, zoniet zorgen we voor voldoende beluchting en brengen we door aanplant van de juiste planten meer zuurstof in de vest. Essen zal nog meer inzetten op het goede en regelmatige onderhoud van alle grachten. Ook van deze die moeilijk bereikbaar zijn. Dat voorkomt Bestuursakkoord 2013-2018
22 immers veel problemen qua bv. wateroverlast. Als in het kader van de interne staatshervorming een overdracht van de waterlopen categorie 3 aan de provincie tot de mogelijkheden behoort, zal overwogen worden om de ruimings-, onderhouds- en herstellingswerken en bedding over te dragen. Met het Regionaal Landschap De Voorkempen zal in samenwerking met de landbouwsector werk gemaakt worden van waterconservering door de plaatsing van stuwtjes op de perceelsgrachten. De gemeente moedigt het maximaal hergebruik en/of bufferen van hemelwater en in tweede orde de vertraagde afvoer van regenwater aan. Voortuinen moeten minimum 25% van de oppervlakte groen blijven. Bij verharding van voortuinen of grotere oppervlakten zal zoveel mogelijk dienen te worden gewerkt met waterdoorlatende materialen of waar mogelijk buffer- en infiltratievoorzieningen aangelegd. Bij nieuwbouw of grondige renovatie van woningen en andere gebouwen zal zoveel mogelijk hergebruik van hemelwater en/of de aanleg van een groendak worden opgelegd. De gemeente geeft daarbij zelf het goede voorbeeld. Daar waar er individuele waterzuiveringsinstallaties zijn opgelegd, zorgen we ervoor dat dit voor de mensen tot zo weinig mogelijk rompslomp leidt. Infrax zal ook deze IBA’s in beheer nemen.
4.7. Milieu, natuur en biodiversiteit Europa is het engagement aangegaan om tegen 2020 het biodiversiteitsverlies te stoppen. Als lokaal bestuur willen we hier zoveel mogelijk op aansluiten. De biodiversiteitsmonitor van de werkgroep leefmilieu zal meegenomen worden als beleidsinstrument. De gemeente blijft investeren in de aankoop en het beheer van waardevolle stukjes natuur(gebied). We voorzien projectmiddelen voor de aankoop van waardevolle stukjes groen. Met terreinbeherende organisaties zoals Natuurpunt kunnen overeenkomsten worden afgesloten en ondersteuning gegeven bij het beheer van grotere aaneengesloten gebieden. Een nieuwe locatie voor het geboortebos zal gezocht worden. De nodige middelen worden vrijgemaakt voor opmaak en uitvoering van een bomenbeheersplan. Hierbij zal prioritaire aandacht worden gegeven aan onderhoudssnoei in straten waar bomen een gevaar betekenen voor de openbare veiligheid.
Bestuursakkoord 2013-2018
23 In samenwerking met het Agentschap Natuur en Bos maken we bosbeheersplannen op. Het opbrengstbos op Horendonk vormen we om tot een gemengd loofbos. We installeren een bomenteller die tegen 2018 minimum op + 1.500 moet staan. Voor elke boom die gekapt wordt, wordt waar mogelijk in het eerstvolgende plantseizoen minstens één nieuwe boom van behoorlijke plantmaat aangeplant. Er komt strenge controle op de kapvergunningen, heraanplant en op de verplichte aanplant van groenschermen. Het bosrijke karakter van het Woonbos Wildert wordt benadrukt: mensen die hun percelen ontbost hebben, krijgen er geen regularisatie. Herbebossing is nu aan de orde. Dat geldt uiteraard ook voor de weekendzone Horendonk, waar we het bosrijke karakter extra zullen bewaken of herstelmaatregelen zullen opleggen. Een kaalkap van het bos zal effectief bestreden worden. Naast de jaarlijkse actie ‘Behaag je Landschap’ zullen ook initiatieven worden ontwikkeld rond ‘Plant van Hier’, het inzaaien van perkjes met ‘bijen- en vlindervriendelijke’ planten en bloemen, een actie ‘Soort van het jaar’,… Met eigenaars van braakliggende percelen proberen we overeenkomsten af te sluiten om ze tijdelijk in te zaaien met bij- en vlindervriendelijke bloemen. Initiatieven zoals de paddentrek en de gierzwaluwenwerkgroep zullen verder worden ondersteund. Ondermeer ook door bij bouw- of renovatiewerken via het Woonloket actief mensen te informeren over de mogelijkheden tot het plaatsen van speciale dakpannen. Het onlangs opgestelde bermbeheerplan vormt de basis om in de toekomst de bermen te beheren en te onderhouden. Er zal worden opgetreden tegen onrechtmatige inname van bermen en beemden. We bouwen het gebruik van pesticiden af. Daartoe stelt de gemeente een pesticiden-reductieplan op en investeert in opleiding van haar personeel en alternatieve middelen. Er wordt ook voldoende aandacht besteed aan sensibilisatie van de inwoners. 4.8. Essen, bloemengemeente De bloemkorven zorgen letterlijk voor een fleurig uitzicht, mooi onderhouden pleintjes komen goed over. Daar waar de laanbomen versleten zijn of niet geschikt (bv. fruitbomen), worden deze vervangen door nieuwe exemplaren.
Bestuursakkoord 2013-2018
24 We willen nog meer bloemen in het straatbeeld. Naast de bloemkorven, zal het aanleggen van geveltuintjes en het bebloemen van terrassen in de centrumstraten zonder voortuinen worden gepromoot. Ook zal er een groepsaankoop worden georganiseerd van bloembakken en wordt de bebloemingswedstrijd verdergezet. 4.9. Samentuinen, volkstuintjes en bio-marktje We maken werk van een project volkstuintjes en er zal een project opgezet worden rond samen een moestuin aanleggen. De site aan de voormalige spoorwegloods kan hier mogelijk voor in aanmerking komen. Ook intergenerationele projecten in het kader van ‘tuinen delen’ zullen worden opgezet. In navolging van de compostmeesters zullen ‘Moestuinmeesters’ geïnteresseerden wegwijs maken in het aanleggen van een eigen moestuin. In dat kader kan ook een periodiek ‘biomarktje’ worden georganiseerd, waarop lokale landen tuinbouwers, zorgboerderijen, maar ook particulieren hun streekproducten kunnen aanbieden. 4.10. Trage wegen Samen met deze vzw Regionaal Landschap De Voorkempen en de vzw Trage Wegen zal de gemeente werk maken van het herwaarderen en terug toegankelijk maken van trage wegen. Waar mogelijk worden de nodige aanplantingen voorzien om het landschap terug te ‘beheggen’ of met typische streekeigen bomen aan te planten (knotwilgen, linden, …). Naast de wandel- en fietspaden, moet ook een ruiter- en menroutenetwerk worden uitgewerkt. Rustbanken en picknickplaatsen moeten steeds aantrekkelijk en netjes zijn. 4.11. Afval Afvalpreventie en recyclage blijven centraal staan. Het composteren en de compostmeesters blijven we ondersteunen. Voor de GFT-ophaling wordt overgeschakeld op een meer doorgedreven Diftar-systeem en op termijn vervangen we ook de restafvalzakken door containers met Diftar-chip. Uiteindelijk streefdoel blijft om het restafval verder te beperken tot 100 kg per inwoner. Met IGEAN overleggen we om de ophaling van alle fracties op één dag te kunnen organiseren. Sluikstort van afval en groenafval, zwerfvuil, alsook hondenpoep zullen via GAS-boetes streng worden aangepakt. In functie van een inventarisatie van de problematiek voorzien we hondenweides/-loopzones en wordt er verder gewerkt aan het optimaliseren van plaatsing en ledigen van afvalbakjes.
Bestuursakkoord 2013-2018
25 4.12. Dierenwelzijn Het gemeentebestuur en de politiezone Grens zullen binnen hun werking voldoende aandacht besteden aan verwaarlozing of mishandeling van dieren. Via de PZ Grens sluiten we een overeenkomst af met het dierenasiel Canina inzake de opvang van gewonde of verwaarloosde dieren, alsook voor zwerfdieren. Binnen de rampenbestrijding besteden we voldoende aandacht aan de opvang en verzorging van dieren. Een reglement ter ondersteuning van dierenasielen op het Essense grondgebied zal worden uitgewerkt. Circussen met wilde dieren blijven op het Essense grondgebied verboden. Bij shows en circussen met gedomesticeerde dieren zal een dierenarts ter plaatse gaan en de gezondheids- en leefomstandigheden van de betrokken dieren controleren. We maken werk van het steriliseren en castreren van zwerfkatten en van hondenloopzones en –weiden. Binnen de gemeentelijke communicatie zal aandacht besteed worden ten aanzien van het omgaan met dieren, het chippen van gezelschapsdieren en dierenwelzijn in het algemeen.
Bestuursakkoord 2013-2018
26
5. Wonen 5.1. Uitgangspunten Iedereen moet in Essen kunnen blijven wonen. Het beleid dat voorgaande jaren is ingezet, wordt resoluut voortgezet en waar nodig aangepast. We blijven het systeem van woonvoorrang voor mensen die een binding hebben met Essen toepassen. De woonbehoeftenstudie zal in de loop van de legislatuur worden geëvalueerd en indien nodig geactualiseerd. Vooraleer nieuwe woonuitbreidingsgebieden aan te snijden, worden eerst de kavels die zijn opgenomen in de inventaris van niet bebouwde kavels zoveel mogelijk benut. De invoering van een belasting op onbebouwde percelen is hiertoe een instrument, mits vrijstelling van deze percelen bestemd voor naaste familieleden. 5.2. Een woonloket in dienst van de Essenaar Het Woonloket zal inwoners actief informeren over subsidiëringsmogelijkheden, de mogelijkheden op de woningmarkt, sociale huisvesting en een extra focus leggen op isolatie van de woning. Ook zal er een woonbeurs worden georganiseerd. 5.3. Sociaal en betaalbaar wonen De lopende programma’s inzake sociale huisvesting zullen verder samen met de huisvestingsmaatschappijen worden uitgevoerd. Daarbij zal steeds een goede sociale mix worden nagestreefd. We dringen erop aan om oudere sociale huurwoningen beter te isoleren en duurzaam te maken. Naast sociale huur- en koopwoningen zullen ook terug sociale kavels voor zelfbouwers worden aangeboden. We onderzoeken de mogelijkheden om door de oprichting van een ‘Grondbank’ woonkavels in kleinere projecten in erfpacht te geven of via een ‘rollend fonds’ al dan niet in samenwerking met het SVK en het AGB zelf leegstaande panden te renoveren en terug op de markt te brengen. We willen trouwens het renoveren van woningen en het opsplitsen van grotere bestaande woningen extra stimulansen geven. 5.4. Woonkwaliteit We zetten extra in op woonkwaliteit. Daarbij putten we alle mogelijkheden die de Vlaamse Wooncode biedt uit en gaan we resoluut de strijd aan tegen huisjesmelkers.
Bestuursakkoord 2013-2018
27
Daarnaast zetten we in op het aanmoedigen van renovatie van woningen en evalueren we de bestaande saneringspremie. Via het Woonloket zullen inwoners ook energieadvies kunnen inwinnen. Via het FRGE zullen voor bepaalde doelgroepen gunstige financieringsmodellen voor energiebesparende maatregelen worden aangeboden. Ook een samenaankoop van isolatiemateriaal en een verdere optimalisatie van de renovatiepremie in het kader van energierenovatie behoren tot de mogelijkheden. De dienst huisvesting zal trouwens nauw samenwerken met het ocmw om energiearmoede nog beter aan te pakken en cliënten te begeleiden. 5.5. Wijkgericht Op Hoek en Horendonk creëren we meer woonkansen, zonder dat het landelijk karakter verdwijnt. 5.6. Doelgroepgericht Daarom bieden we woonmogelijkheden voor zowel jong als ouder en hebben daarbij bijzondere aandacht voor starterswoningen en studio’s voor alleenstaanden. We gaan verder om in iedere wijk initiatieven rond seniorenhuisvesting te voorzien, realiseren een Woonzorgzone rond De Bijster en passen ook de omgeving van Sint-Michaël aan. Daarnaast willen we kangoeroewonen en andere vormen van levenslang wonen stimuleren. Een ergotherapeute zal ergo-advies geven over het aanpassen van de woning voor senioren, info geven over valpreventie en over levensbestendig wonen. Het Sociaal Verhuur Kantoor zal in nauwe samenwerking tussen ocmw en de gemeentelijke huisvestingsdienst verder worden uitgebouwd en Huize Calmeyn zal verder ingezet worden voor crisisopvang en tijdelijke huisvesting.
Bestuursakkoord 2013-2018
28
6. Gerust Essen 6.1. kerntaak Essen is een vriendelijke gemeente, echter geen eiland. Wij zijn gelegen vlakbij grotere woonconcentraties (Roosendaal, ….), langs een drukke spoorlijn, direct aan de grens (oost-noord-west), …. Dit betekent dat er specifieke uitdagingen zijn op het vlak van “gerustheid”. De voorbije jaren hebben we specifieke veiligheidsrisico’s kunnen detecteren, gaande van criminaliteit uitgaande van een autopyromaan, woninginbraken, tot specifieke risico’s als een treinbrand, vervoer van nucleair afval per trein, tot eveneens een subjectief onveiligheidsgevoelen als gevolg van een groter verloop van de bevolking in het centrum van Essen. Zorgen voor orde en veiligheid zijn bij uitstek kerntaken van een gemeentelijke overheid. Ook de volgende jaren zullen we dan ook volop investeren in dit thema: d.m.v. kennisopbouw, een uitgestippeld beleid, noodplanning, het ter beschikking stellen van middelen voor onze politie, enz. 6.2. Maatregelen De uitdagingen op het vlak van gerustheid en veiligheid pakken we niet op onszelf op. Verschillende andere instanties werken samen met de gemeente: - politie (lokaal, federaal en internationaal); - brandweerzone; - parket - zonale veiligheidsraad; - provinciegouverneur; - Igean (als sanctionerend ambtenaar bij de GAS); - BIN’s; - individuele burgers; - … Het beleid zal op politioneel vlak worden uitgezet in een nieuw Zonaal Veiligheidsplan dat op 1/1/2014 in voege moet gaan. De nationale prioriteiten worden samen met de lokale prioriteiten in de Zonale Veiligheidsraad afgesproken. De volgende punten zullen alvast aan de orde zijn: •
strijd tegen overlast: o GAS: de invoering van de GAS startte op 1/1/2013. Op regelmatige tijdstippen zullen we het systeem evalueren en zo nodig aanpassen. Ook de vraag of we het bereik van de vaststellingen moeten uitbreiden d.m.v. het inzetten van
Bestuursakkoord 2013-2018
29 gemeentelijke ambtenaren en/of gemeenschapswachten zal dan bekeken worden. o screening van speelpleintjes: De speelpleintjes zullen bekeken worden i.f.v. het veelvuldig voorkomen van overlast. Het ontbreken van sociale controle zal daar waar mogelijk worden opgevangen door het wegwerken van hagen, betere verlichting en het meer “open maken” van de pleintjes. o streng reglement tegen nachtwinkels. Dit reglement blijft behouden. •
De wijkagent is en blijft het eerste aanspreekpunt. Proactief handelen en kennis van de aandachtspunten in de buurt en contact met de wijkbewoners kunnen immers veel voorkomen. Door ‘te kennen en gekend te worden’ speelt de wijkpolitie in op de verwachtingen van de bevolking. Samen met de andere partners in veiligheid garandeert de politie een optimaal contact met de buurt door onderling, maar ook met de buurtbewoners, in overleg te treden.
•
neen tegen drugs (zonaal veiligheidsplan): in navolging van het beleid dat door het Antwerpse parket naar voren wordt gebracht, zeggen ook wij duidelijk “neen” tegen drugs! Sensibilisering moet samengaan met een streng beleid tegen gebruik, productie en dealen.
•
camerabewaking. Het installeren van camera’s is geen taboe, maar het moet wel met de nodige omzichtigheid en op een weloverwogen, rationele manier benaderd worden. De kostprijs van installatie, onderhoud maar ook van opvolging van de camera’s moet in kaart gebracht worden. En dit uiteraard samen met de keuze van locaties waar camera’s efficiënt zouden kunnen ingezet worden in functie van de bestrijding van aanhoudende overlast of van de korpsprioriteiten.
•
evaluatie subsidie technopreventieve maatregelen. Essen is in onze zone de enige gemeente met een subsidie op inbraakpreventieve maatregelen. Het lijkt echter nuttig om dit reglement te evalueren, vooral met het oog op verbeteringen in de aanvraagprocedure.
•
steun aan de BIN’s. De Buurt Informatie Netwerken blijven belangrijke en nuttige partners, en fungeren als efficiënt kanaal tussen bestuur, politie en wijk. We blijven dan ook op een constructieve wijze samenwerken met de BIN’s.
•
Alhoewel het aantal geregistreerde fietsdiefstallen de laatste jaren stelselmatig daalt, moeten we blijven inzetten op een verdere daling. Met de NMBS gaan we rond de tafel zitten om het dossier “stationsomgeving” opnieuw “op de rails” te zetten.
•
Burenbemiddeling is een methode die zowel politieals gemeentediensten kan ontlasten van veel werk. Wij zullen dit platform Bestuursakkoord 2013-2018
30 uitwerken met vrijwilligers die daartoe worden opgeleid en die op een gecontroleerde manier zullen ingezet worden bij burenruzies. Voorbeelden van elders (bv. Sint-Truiden) zullen op hun kinderziektes geanalyseerd worden zodat mogelijk in zonaal verband hiervan werk kan gemaakt worden. •
De camping Wildertse Rust kan niet in de huidige vorm blijven verder bestaan. Vandaar dat we verder op een geïntegreerde manier met alle betrokken overheden deze problematiek zullen aanpakken met het oog op het indijken van de (veiligheids)risico’s en het doen ophouden van niet-reglementaire toestanden.
•
We optimaliseren de afspraken voor degelijke handhaving milieuoverlast en stedenbouwkundige overtredingen.
van
6.3. Politiezone Grens, onze politiepartner De PZ Grens is als lokale politie een belangrijk verlengstuk van onze gemeente. De kostprijs van deze organisatie is voor de gemeente de laatste jaren gevoelig verhoogd: van €67/inw. naar ca. €97/inw. Dit is echter niet het gevolg van een verhoogde operationeel budget van de politie, echter wel het gevolg van een grotere personeels- (en pensioen)kost en van relatief lagere federale dotaties. In 2013 moeten we een lange termijnplanning uitzetten waar we naartoe willen met de politieorganisatie, en hoeveel dit aan de lokale gemeenschap mag kosten. Benchmarking met andere gelijkaardige zones is daarin natuurlijk belangrijk, maar ook de vraag in hoeverre we alle basisfunctionaliteiten gelijkwaardig in huis willen houden. Het gemeentebestuur is voorstander van een verhuis van het huidige politiekantoor naar een meer moderne en toegankelijke “politiewinkel”, bv. in het stationsgebouw. 6.4. Brandweer en ambulance Onze brandweer en ambulance behoren bij de beste van de ruime regio! Dat moet zo blijven. In heel België zullen de gemeentelijke brandweerkorpsen opgaan in gefusioneerde zonale brandweerkorpsen. Dit houdt het gevaar in dat de vrijwilligers minder gewaardeerd zullen worden. Wij zullen ervoor zorgen dat dit in Essen zeker niet het geval zal zijn. Grotere evenementen (bv. grote tentfuiven) vormen steeds een risico. Denken we maar aan Pukkelpop. Samen met politie, brandweer en ambulancedienst, helpen we daarom de organisatoren om zo goed mogelijk te veiligheidsrisico’s in te dammen. Bestuursakkoord 2013-2018
31
Bij hitte- of koudegolven zal er steeds preventief en accuraat worden opgetreden. Een noodplan zal zich vooral richten op het nemen van maatregelen voor kinderen, ouderen en zieken. Ook voor particulieren zal de brandweer brandveiligheidsadviezen geven, zodat de woning eventueel aangepast en veiliger gemaakt kan worden. 6.5. Noodplanning Er zal verder werk worden gemaakt van een degelijke en multidisciplinaire organisatie voor de noodplanning. Een gemeentelijk noodplan zal hiertoe worden uitgewerkt.
Bestuursakkoord 2013-2018
32
7. Een zorgzame en sociale gemeente Iedereen die kan, draagt een steentje bij aan onze gemeenschap. Maar, alle Essenaren moeten ook alle kansen krijgen om zich in Essen thuis te voelen en te ontplooien. De zwakkeren willen we daarbij extra ondersteunen. In opvolging van het huidige Lokaal Sociaal Beleidsplan zullen we opnieuw de samenwerking tussen gemeente en ocmw concretiseren. 7.1. Het OCMW als Sociaal Huis Met een sterk OCMW geven we de maatschappelijk zwakkeren een duwtje in de rug. Met schuldbemiddeling en budgetbegeleiding trachten we hulpzoekers te behoeden voor verder financieel onheil. Voor veel Essenaren is een gezonde huishouding normaal. Voor hen bij wie dit niet zo logisch is, versterken we de hulp via deze budgetbegeleiding en schuldbemiddeling. We bouwen verder aan het lokaal dienstencentrum, een uitgebreide thuiszorg voor senioren, een opvangnet voor zieken en een dienstverlening voor mensen met een handicap. Iedereen heeft recht op een helpende hand. Armoede en in het bijzonder kinderarmoede zijn onaanvaardbaar in een rijke samenleving als de onze. Het OCMW zal de noodzakelijke middelen krijgen om haar taak goed uit te voeren. Zo geven we alle steun voor de echte hulpvragers. Het OCMW zal als uitgangspunt houden dat de onderhoudsplicht niet wordt teruggevorderd, weliswaar met het uitsluiten van misbruiken. Iemand die de hulp inroept van het OCMW helpen we alleen billijk door een pure hulp, zonder nodeloze terugvorderingen. We zullen de nieuwe zorgtoelage regelmatig evalueren om te zien of ze haar doelstellingen haalt. We zullen niet aarzelen om de zorgtoelage bij te sturen, mocht dit nodig zijn, om haar doelstellingen beter te halen. Kennis van de Nederlandse taal is een belangrijke voorwaarde voor kans op degelijk werk en om volwaardig deel te nemen aan en te integreren in de Essense samenleving. Daarom zorgen we voor anderstaligen voor taalstimulering en (verplichte) Nederlandse taallessen. Het nieuwe initiatief ‘Zomerklassen’ voor anderstalige nieuwkomers verdient alle steun, evenals de babbeltafels. 7.2. Administratieve last verminderen ten voordele van meer begeleiding en huisbezoeken
Bestuursakkoord 2013-2018
33
Door maximaal de administratieve lasten binnen het OCMW te proberen verminderen, proberen we nog meer tijd vrij te maken voor begeleiding en huisbezoeken. In de toekomst zullen we nog meer proactief werken om armoede en eenzaamheid bij bepaalde groepen (bv. Senioren,…) te detecteren en te verhelpen. Bij één van de acties zullen we alle +80-jarigen aanschrijven met de aankondiging van een huisbezoek … Aanvankelijk zal dit mogelijk extra kosten meebrengen. Maar door de vroegere interventie, escaleert de hulpsituatie meestal niet en dalen op termijn de kosten per oudere. 7.3. Armoede is een onrecht Armoede maakt ziek, want noodzakelijke bezoeken aan huisarts, tandarts en geneesheer-specialist worden om financiële redenen vaak uitgesteld of gebeuren zelfs niet. Het OCMW zal daarom de volgende jaren meer inzetten op preventie zodat de financiën iemands gezondheid geen schade meer kunnen berokkenen. Ook op het vlak van school- en studiekeuze, studiebegeleiding, sport- en cultuurparticipatie, deelname aan jeugdverenigingen moeten blijvend inspanningen gebeuren. Net als aan het indijken van kinderarmoede. 7.4. Activeringsbeleid: uitzicht geven op een actief leven Wanneer iemand tegenslag heeft en terugvalt op leefloon, zal het OCMW in samenwerking met alle andere diensten nog meer werk maken van een individueel begeleidingsplan dat afgestemd is op de behoeften en mogelijkheden van de betrokkene. Dit plan is gericht op de sociale activering van de leefloner. Dat kan gaan van vrijwilligerswerk, over sociale tewerkstelling met als uiteindelijke doelstelling een re-integratie in de reguliere arbeidsmarkt. We onderhouden goede contacten met sociale-economiebedrijven uit de omgeving, want die kunnen we inschakelen om kansen te geven aan hen die anders niet aan de bak komen. We zetten hierbij nog meer in op arbeidstrajectbegeleiding. 7.5. Consumentenbelangen Steeds meer mensen ondervinden problemen met contracten voor telefoon, gsm, elektriciteit enz. De bestaande dienst voor juridische ondersteuning zal uitgebouwd worden tot een loket voor juridische- en consumentenbelangen. Daar kunnen inwoners terecht voor eerstelijnshulp inzake huur- en andere wetgeving, maar ook met consumentenvragen over energie, internet, huurcontracten enz. De dienst budgetbegeleiding levert dan weer goed werk. Daarnaast zal extra gefocust worden op schuldpreventie, vooral ook naar jongeren. Bestuursakkoord 2013-2018
34
7.6. OCMW-zorg zonder wachtlijsten Het is een kerntaak van het OCMW om ervoor te zorgen dat het aanbod van gezinszorg, poetshulp, thuisopvang, … terechtkomt bij hen die het écht nodig hebben. Daarom streven we naar een optimale zorg met zo beperkt mogelijke wachtlijsten. Poetshulp wordt er verder op gericht om op korte termijn te komen tot 100 % doelgroepklanten (zestigplussers, zieken en gehandicapten). Niet-doelgroepklanten zullen worden doorverwezen naar andere diensten op de markt. We zullen de werking van het strijkatelier ernstig evalueren. Met deze evaluatie kunnen we een verder strijkbeleid ontwikkelen. 7.7. Polikliniek In samenwerking met de verschillende partners onderzoeken we om het aanbod van de polikliniek verder uit te bouwen. De huisartsen en KLINA zijn de partners die we bij dit onderzoek betrekken. We richten in ieder geval de lokalen van de polikliniek opnieuw in. We moeten ze zo toegankelijker maken voor mindermobielen. 7.8. Extra aandacht voor Essenaren met beperking We screenen het gemeentelijk—en OCMW-patrimonium op toegankelijkheid voor personen met een handicap en waar nodig/mogelijk aangepast. Bij verbouwing, renovatie of nieuwbouw van gebouwen die toegankelijk zijn voor het publiek (cafés, winkels, polyvalente zalen, openbare gebouwen, gebouwen voor erediensten, …) zal het advies van het Centrum Toegankelijkheid Provincie Antwerpen worden opgenomen in de stedenbouwkundige vergunningen. Ook bij de heraanleg van straten besteden we hieraan speciale aandacht, zal er streng opgetreden worden tegen foutparkeren op gehandicaptenplaatsen en de communicatiekanalen, het cultuur-, sporten evenementenaanbod zullen maximaal toegankelijk zijn. Wij zorgen voor voldoende spreiding voor parkeerplaatsen voor mensen met een beperking, en werken de “zwarte vlekken” weg op het terrein. Wij moedigen privé-eigenaars van parkings aan om voldoende parkeerplaatsen voor personen met een beperking aan te leggen. Er komt een wegwijzer naar alle mogelijke vormen van ondersteuning voor ouders van kinderen met een beperking of voor de betrokkenen zelf. De clubs (o.a. sport- en jeugdverenigingen) die speciaal activiteiten ontwikkelen voor mensen met een beperking worden extra ondersteund. En ook de kinderopvang moet openstaan voor kindjes met beperkingen. Bestuursakkoord 2013-2018
35
7.9. Handicar en Minder Mobielen Centrale Iedereen heeft recht op mobiliteit. De handicar en de mindermobielencentrale bieden mensen met een handicap de mogelijkheid om zich comfortabel in en buiten de gemeente te verplaatsen. Voor deze werking voorzien we voldoende werkingsmiddelen. De vrijwilligers verdienen onze volle steun en respect. 7.10. Een lokaal ‘Zilverplan’ Om aan de toekomstige noden ingevolge de vergrijzing en verwitting te kunnen voldoen zullen gemeente en OCMW in nauwe dialoog met de seniorenraad een integrale visie ontwikkelen. Hierin zal ondermeer de zorgnood worden in beeld gebracht. Maar zal er ook over alle beleidsdomeinen (publiek domein, wonen, cultuur, sport, zorg, OCMW, lokale economie, mobiliteit, participatie, …) heen een toekomstplan worden opgemaakt, dat uitmondt in een concreet actieplan voor de volgende jaren. En vanzelfsprekend voeren we met de seniorenraad permanent een respectvolle en constructieve dialoog. 7.11. Wonen voor senioren We gaan verder om in elke wijk aangepaste seniorenappartementen of woningen op te richten. Op Wildert in de Sint-Jansstraat naast het GC Wildert. In het centrum loopt al het project in de Nieuwstraat. Maar ook op Horendonk (site Sany Logistics) en Hoek willen we seniorenwoningen of assistentiewoningen die binnen ieders mogelijkheden liggen. Om dit te realiseren, werken we ook samen met private partners. We realiseren een ‘woonzorgzone’ rond De Bijster, het LD ’t Gasthuis en de polikliniek. Het openbaar domein wordt er drempelvrij en er komen voldoende zitbanken en een toegankelijke bushalte. We passen een aantal sociale huurwoningen extra aan voor senioren en mindermobielen. Achteraan aan de grens met Nederland (ten noorden van de Nollekensstraat) worden de weilanden aangekocht zodat deze ook toegankelijk worden om er te wandelen. Ook de nabije omgeving rond Sint-Michaël zullen we in de toekomst drempelvrij en toegankelijker maken.
Bestuursakkoord 2013-2018
36 Het aanbod in het Lokaal Dienstencentrum ’t Gasthuis bouwen we stelselmatig aan verder uit, zonder in concurrentie te komen met de lokale horeca. We willen in samenwerking met de ouderenvoorzieningen werken maken van meer plaatsen voor kortverblijf en dag- of nachtopvang. Zowel op stedenbouwkundig als op zorgondersteunend vlak moet het maximaal mogelijk worden dat kinderen hun zorgbehoevende ouders bij hen kunnen laten in- of aanwonen. Daarom promoten we kangoeroewonen, aanleunwonen of meegroeiwoningen. Omdat momenteel nog vaak allerhande praktische en technische bezwaren deze initiatieven in de weg staan, vragen we de hogere overheid om oplossingen aan te bieden. 7.12. Een rol opnemen in de Woonzorgzone De woonzorgzone omgeving De Bijster is een project waarbij ook de gemeente en OCMW betrokken zijn. Een privaat-publiek partnerschap dient duidelijkheid te verschaffen over de taakverdeling gemeente en OCMW enerzijds, en de private partner(s) anderzijds. 7.13. Iedereen mee… Het aanbieden van opleidingen en cursussen verkleint de digitale kloof. Naast cursussen voor gebruik van nieuwe media bouwen we ook het bestaande aanbod van betaalbare cursussen verder uit en steunen we initiatieven die de vereenzaming tegengaat en de zelfredzaamheid van senioren vergroten. We denken hierbij aan een klusjesdienst voor senioren en het uitbouwen van een netwerk dat steun en contact aanbiedt aan hoogbejaarden die nog zelfstandig wonen, zoals het concept van de zogenaamde ‘Zorgburen’. Winkeliers die hun toilet ter beschikking stellen of een zit/rustplaats voor hun klanten, krijgen een label ‘seniorvriendelijk’. 7.14. Dementievriendelijk Essen Essen blijft de kar trekken om personen met dementie en hun mantelzorgers, respectvol te aanvaarden en te laten functioneren in onze gemeenschap. De gemeente blijft investeren om loketbedienden en winkeliers te informeren en omgangstips aan te reiken, zodat personen met dementie overal waar ze komen het respect krijgen dat ze verdienen. In samenwerking met andere gemeenten richten we een steunpunt op dat naast het verstrekken van relevante info ook een buddyproject opstart. Bestuursakkoord 2013-2018
37 De financiële en logistieke ondersteuning van het Dementiecafé blijft behouden. 7.15. Betaalbare kinderopvang Zeker voor werkende ouders is een voldoende groot aanbod aan kinderopvang essentieel. Daarom zullen we ook de komende jaren bijkomende plaatsen creëren in de voor- en naschoolse kinderopvang. Daarbij geven we voorrang aan kinderen die in Essen wonen. De opstart van een kwaliteitsvolle kinderopvang vergt vaak serieuze financiële inspanningen. Particulieren die extra kinderopvanginitiatieven opstarten moedigen we aan. Daarbij zal ook speciale aandacht gaan naar meer plaatsen voor kinderen met een beperking. Met de oprichting van een centraal loket zullen ouders in de toekomst op één plaats terecht kunnen voor alle kinderopvanginitiatieven in Essen.
Bestuursakkoord 2013-2018
38
8. Essen: bruisende en verbonden gemeente 8.1. Een verbonden gemeente 8.1.1. we faciliteren het sociaal kapitaal Verenigingen zorgen voor een ongelooflijk groot “sociaal kapitaal”: zij zorgen ervoor dat de verzuring wordt tegengegaan. De laatste jaren kennen ook buurt- en straatcomités een grote opgang. We blijven het verenigingsleven en de buurtcomités daarom stimuleren en vooral ook logistiek ondersteunen. Zo breiden we de gemeentelijke uitleendienst verder uit met nieuwe materialen (tribune, extra tafels en stoelen, …), zorgen we ervoor dat de materialen in degelijke staat zijn en verlenen we een efficiënte service. De “vrijetijdsbalie” zal instaan voor alle ontleningen. Buurtcomités die met de gemeente buurtcontractjes afsluiten voor het onderhoud van het speelpleintje of het groenonderhoud in hun straat geven we een extra stimulans. Ook jongeren en gezinnen willen we nog meer warm maken voor initiatieven die buren dichter bij mekaar brengen. Intergenerationele projecten als ‘tuinenruil’ komen dan weer zowel het samenleven als de intergenerationele verhoudingen ten goede. Vrijwilligers verdienen veel erkenning. We zetten een vrijwilligersdatabank op zodat verenigingen, welzijnsinstellingen of organisatoren gemakkelijker met potentiële vrijwilligers in contact komen. 8.1.2. Wijkgerichte initiatieven De verschillende Essense ‘dorpen’ moeten ook in de toekomst leefbaar blijven. Met jonge gezinnen, een bloeiend verenigingsleven en goede infrastructuur. Samen met de parochies zorgen we met een open blik voor de toekomst van de parochiecentra en de kerkgebouwen. Deze moeten in de eerste plaats gemeenschapsgericht zijn zodat ze de wijk ten goede komen. Muziek-, toneel- en andere culturele verenigingen moeten in de wijken terecht kunnen voor repetities en optredens. Afhankelijk van wat de hervorming van de parochiegrenzen brengt, zal al dan niet in samenwerking met de privésector gezocht worden naar oplossingen. We streven er naar om in elke wijk een gemeenschapscentrum te hebben, en het gemeenschapscentrum op Hoek evolueert tot een dorpshuis.
Bestuursakkoord 2013-2018
39 Tijdens de kerstdagen wordt in elke wijk mooie sfeervolle kerstverlichting voorzien. We zoeken naar mogelijkheden om terug meer volk naar de kermissen te trekken. Pleinen zoals het Heuvelplein en het Sint-Jansplein worden terug maximaal ontmoetingsplaatsen waar samen met een biomarktje, ook een ruilmarktje georganiseerd kan worden. Initiatieven als deze komen her en der op, en laat mensen toe om goederen en diensten tegen elkaar te ruilen. Het is leuk en zorgt ook voor extra verbondenheid. 8.1.3. Essen komt bijeen Essen is een gemeente met een sterke samenhang. Dat moet zo blijven. Ook de gemeente organiseert daarom activiteiten waar Essenaren bijeen komen. We passen uiteraard wel op dat we niet in concurrentie komen met het verenigingsleven. Voor grotere evenementen kunnen we daarom ook samenwerken met de Essense verenigingen. We denken er bv. aan om een grote wielerkoers naar Essen te halen. Binnen de vzw KOBIE dient er te worden gebrainstormd over de organisatie van een groots cultureel evenement dat tweejaarlijks zou kunnen plaatsvinden. Voor de thuisblijvers organiseren we in de vakantie ‘Zomervogels’. Gratis avondoptredens voor jong en ouder op verschillende pleintjes. Met plaats voor Essens talent. En uiteraard blijft ook de nieuwjaarsdrink behouden. 8.2. Sportend Essen 8.2.1. Algemeen en belang van sportverenigingen Sporten is gezond en brengt mensen bijeen. Daarom neemt de gemeente initiatieven om iedereen aan het sporten te brengen. Sportclubs vertolken een belangrijke maatschappelijke rol. De sportverenigingen worden daarvoor sterk ondersteund, en ook op het vlak van infrastructuur gaan we verder. De financiële ondersteuning van sportclubs moet in zijn totaliteit herbekeken worden. De jeugdwerking van ondermeer voetbalclubs en turnverenigingen biedt honderden Essense jongeren een aangename sport- en ontspanning. We zullen sportverenigingen die een goede jeugdwerking hebben dan ook ondersteunen. 8.2.2. Infrastructuur We maken van het Sportpark een echt pareltje waar alle Essenaren, sporters en niet-sporters, graag naar toe komen.
Bestuursakkoord 2013-2018
40 De Heuvelhal renoveren we en passen we ook aan naar toegankelijkheid. We voorzien ineens ook voldoende bergruimte. Zo kan ze ook de komende jaren mooie diensten te bewijzen. Het instructiezwembad “De Vennen” renoveren we. We kijken uit naar een uniek concept zodat de aantrekkelijkheid groter wordt in de avonduren. Als zou blijken dat de renovatie te duur is, zoeken we naar haalbare en betaalbare alternatieven al dan niet in samenwerking met omliggende gemeenten. De turnverenigingen zijn in opmars en hebben vele leden. Daarom zal gezocht worden naar een formule om een turnzaal te bouwen i.s.m. de verenigingen en onderwijs. Ook andere grote sportclubs, zoals de voetbalverenigingen, zullen voor hun jeugdwerking in hun infrastructuuruitdagingen worden geholpen. We onderzoeken of we een centraal reservatiesysteem voor alle Essense sportinfrastructuur van zowel gemeente als bvb. scholen kunnen installeren. Sportinfrastructuur van de scholen moet buiten de schooluren zoveel mogelijk in overleg met de gemeente worden opengesteld voor sportclubs. De gemeente kan bijdragen tot oplossingen voor het beheer (openen en sluiten) van de gebouwen. Een verplaatsbare tribune wordt toegevoegd aan het pakket uitleenmaterialen, zodat deze kan ingezet worden bij belangrijke sportwedstrijden en evenementen zowel binnen als buiten. 8.2.3. Outdoor fitnesstoestellen en andere ideeën Bij de herinrichting van de wijk Hoek en aan het lokaal dienstencentrum plaatsen we ook daar fitnesstoestellen. Ook de Horendonkse bossen krijgen onze aandacht. Ze worden nog sterker geöriënteerd naar sportvriendelijke mogelijkheden (joggen, mountainbike, enzovoort) en we onderzoeken of het nuttig is ook daar fitnesstoestellen te plaatsen. Kleinere en haalbare projecten worden in de steigers gezet. We denken dan aan ideeën als bv. een blotevoetenpad, een stoerwoud, enz. 8.2.4. Breedtesport en sportpromotie In samenwerking met de Sportregio zal een sportaanbod worden georganiseerd dat aanvullend is aan wat het sportverenigingsleven voorziet. Wat G-sport betreft zullen ter promotie specifieke initiatieven genomen worden naar de sportclubs toe. Bovendien spreekt het voor zich dat de
Bestuursakkoord 2013-2018
41 gemeentelijke sportinfrastructuur maximaal toegankelijk moet zijn en blijven. 8.3. Ruimte voor jeugd 8.3.1. Een participatief en integraal jeugdbeleid Het gemeentebestuur zal haar werking enten op verschillende leeftijdscategorieën. De kleuters, de 6 tot 10-jarigen, vervolgens de 10 tot 14-jarigen en de studenten vanaf 14 jaar. De jeugddienst zal zowel naar de georganiseerde als naar de nietgeorganiseerde jongeren werken. Daarin zullen ze eveneens samenwerken met de sportdienst, de cultuurdienst, de bibliotheekwerking, maar ook met de seniorenconsulent. In overleg met deze laatste zullen intergenerationele projecten worden opgezet. Er wordt via de jeugdraad en de kindergemeenteraad verder werk gemaakt van participatie. Naast de jeugdraad en de kindergemeenteraad zal ook gebruik gemaakt worden van nieuwe media om te peilen naar de mening van jongeren. Samen met de jeugdraad zal een nieuw jeugdbeleidsplan (nu beleids- en beheerscyclus) worden opgesteld. Dit zal samen met de jeugdraad minstens jaarlijks worden geëvalueerd, zodat men de uitvoering van zeer nabij kan opvolgen. 8.3.2. Spelende kinderen! Kinderen hebben recht op spelen. Dit heeft ook tot gevolg dat spelen in het kader van handhaving nooit als overlast zal beschouwd worden. De jeugd heeft recht op voldoende kwalitatieve speelruimte. De speeltuintjes willen we goed onderhouden. Bovendien renoveren we regelmatig enkele buurtspeelpleintjes en passen we ze aan, rekening houdend met de demografische evolutie van de wijk. Ook natuurspeeltuintjes behoren tot de mogelijkheden. Hangjongeren op zich vormen geen overlast. Maar wanneer objectieve overlast wordt veroorzaakt, dan moet deze worden aangepakt met een ‘lik-op-stuk-beleid’. De speelpleintjes zullen we één voor één onderzoeken, zodat we de overlast kunnen wegwerken. In nieuwe wijken of afhankelijk van de noodzaak worden nieuwe buurtspeelpleintjes aangelegd. Telkens samen met de wijk, in overleg met de kinderen uit de wijk en de kindergemeenteraad. Ook ravotpleintjes, waar kinderen die snel uitgekeken zijn op kant-en-klare speeltuintjes terecht kunnen om er hutten te bouwen, te klimmen en te ravotten. We Bestuursakkoord 2013-2018
42 denken hier aan braakliggende stukjes grond waarvoor we met de privéeigenaar een gebruiksovereenkomst afsluiten. De speelbossen plaatsen we nog meer in de kijker. De horecafunctie in De Oude Pastorij professionaliseren we en aan de voorzijde voorzien we een terras. Op de grote speelweide vooraan komt een échte speeltuin voor jongere en iets oudere kinderen. Voor andersvalide kinderen voorzien we aangepaste toestellen. Het park richten we in als beeldentuin, waar ook occasionele openluchttentoonstellingen kunnen plaatsvinden. De bruggetjes worden gerenoveerd. We screenen de mogelijkheden voor een kinderboerderij, dat zou een mooie aanvulling zijn op het bestaande aanbod. Het systeem van speelstraten blijven we ondersteunen en vermits kinderen in wijken met dichte bewoning en appartementen vaak op straat spelen, richten we deze in als zone 30. De gemeente zal indien nodig extra speelkoffers samenstellen die kunnen ontleend worden . We blijven een gevarieerd vakantieprogramma aanbieden via de succesvolle speelpleinwerking, T-Play, de sportweken van de sportdienst, … Er is nood aan meer opvang voor kindjes met een beperking. Daarom zal de Speelpleinwerking deze kindjes nog meer dan vandaag een opvang bieden. We zoeken naar mogelijkheden om op een meer succesvolle en gedragen manier tienerfuiven kunnen organiseren. De Roefel, de dag van het kind, viert in 2013 z’n 20ste verjaardag. Dat moet dus extra gevierd worden. En ook de Ronde van Essen blijven we als waardige afsluiter van de zomervakantie ondersteunen. 8.3.3. Ondersteuning jeugdverenigingen en veilige jeugdlokalen Een goede ondersteuning blijven bieden aan jeugdverenigingen is noodzakelijk. Waar nodig ondersteunt de gemeente jeugdbewegingen bij de oprichting van nieuwe lokalen of de vernieuwing en het duurzamer maken van bestaande lokalen. Het systeem van de kosteloze doorgeefleningen is hierbij een belangrijk instrument. Ook de organisatie van een gecentraliseerde oproep voor meubelen en een gegroepeerde aankoop van verf en vloertegels behoort tot de mogelijkheden. De ondersteuning door keuring van brandblusapparaten, elektriciteit en verwarmingsinstallatie blijft behouden. Verenigingen zullen beter begeleid worden om gebreken weg te werken. Door de jaarlijkse vernieuwing van de leiding van jeugdbewegingen, is het bovendien noodzakelijk dat er minimaal om de twee jaar een cursus brandveiligheid kan worden gevolgd door de jeugdwerkers.
Bestuursakkoord 2013-2018
43 Heel wat jeugdbewegingen kiezen tijdens de zomer Essen om op kamp te gaan. Lokaal gemaakte producten, net als producten van de Wereldwinkel willen we promoten. 8.3.4. vzw Jeugdwerking en het Paviljoen De werking van het Paviljoen vraagt te veel investeringen en de kost is niet langer te verantwoorden. De functie als verblijfscentrum wordt beëindigd. De infrastructuur wordt mee geëvalueerd in de patrimoniumbehoeften- en beheersstudie en indien nodig gevaloriseerd. De speelpleinwerking brengen we onder bij de gemeentelijke jeugddienst en de vzw Jeugdwerking wordt ontbonden. 8.3.5. Veilig fuiven in een aangepaste zaal We investeren extra in de Rex: een backstage voor optredens en andere kwalitatieve verbeteringen. We zoeken een geschikte locatie voor het inrichten van een repetitieruimte voor jonge Essense muzikanten. Als de noodzaak zich voordoet, dan kan de gemeente aan verenigingen ondersteuning geven om bestaande zaaltjes conform alle milieu- en veiligheidsvoorwaarden aan te passen. Als tegenprestatie geeft de eigenaar gratis gebruiksdagen aan de gemeente, die deze op haar beurt doorgeeft aan de Essense verenigingen. Het fuifloket werkt prima en blijft behouden. Om de kostprijs voor het inschakelen van een professionele securityploegen te drukken zullen we jonge organisatoren daarin ondersteunen. Milieuvriendelijk fuiven wordt gepromoot en het gebruik van biologisch afbreekbare wegwerpbekers gestimuleerd. Het voorkomen van gehoorschade is van zeer groot belang. Essen speelt dan ook in op de provinciale campagne Amai mijn (h)oren. In zaal Rex komt een nieuwe verdeelautomaat van oordopjes en we stellen ook een exemplaar ter beschikking via de uitleendienst. Er wordt -in overleg met de PZ Grens- bij manifestaties toegezien op het begrenzen van het geluidsniveau tot medisch aanvaardbare niveaus. Naast de fuif- en oudejaarsbussen die gefinancierd worden door het provinciebestuur, blijven we ook ‘Feestkonvooi’ of ook nieuwe initiatieven die jongeren ’s nachts veilig naar huis brengen ondersteunen. Het jeugdcultuuraanbod willen we uitbreiden en we willen zeker de organisatie van een (klein) festival stimuleren en ondersteunen. En, als er een groep jongeren het initiatief wil nemen voor het opstarten van een jeugdhuis, dan willen we dat project zeker ondersteunen. 8.3.6. Graffiti kan kunst zijn!
Bestuursakkoord 2013-2018
44 Graffiti is een speciaal fenomeen: het kan ineens de kop opsteken en enige tijd later plots weer verdwijnen. Er wordt een locatie voorzien die als graffitimuur dient. 8.3.7. Alcohol-, drugs- en rookpreventie De jeugddienst blijft een volwaardige hulpverlenings-, doorverwijs-, dienstverlenende en informatieverstrekkende functie opnemen voor jongeren op het vlak van alcohol-, drugs- en rookpreventie. Net trouwens als budgetbeheer specifiek voor jongeren via het ocmw, want ook dat is noodzakelijk om armoede preventief aan te pakken. Het JAC en de opvoedingswinkel blijven behouden. 8.3.8. Aanleg van een degelijk verkeersoefenterrein Op het parkeerterrein aan Mariaberg zal op zaterdagvoormiddag en op woensdagnamiddag een ruimte worden ingericht waar jongeren samen met hun begeleider verkeersmanoeuvres kunnen oefenen voor het behalen van hun rijbewijs. 8.4. Internationale samenwerking We geven de jumelages met onze Europese zustergemeenten opnieuw zuurstof, bv. door verenigingen te steunen die activiteiten organiseren samen met onze zustergemeenten. De stedenband met onze Zuidafrikaanse zustergemeente Witzenberg blijven we steunen en in het bijzonder de hieruit ontstane scholenband. De gemeente zal in haar aankoopbeleid Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen voorop stellen. Ze ondersteunt dus ook de “schone kleren”campagne. Essen is ‘Fairtrade-gemeente’: daar zijn we fier op en dat willen we blijven. Daarom werken we zelf zoveel mogelijk met fairtrade producten, maar promoten we ook het gebruik ervan. De jaarlijkse organisatie van een derderwereldbeurs zal verder worden ondersteund. Net als de jaarlijkse 11.11.11-actie. Het streefdoel voor het budget voor ontwikkelingssamenwerking blijft 0,7 % van de begroting. 8.5. Vredesopvoeding De jaarlijkse herdenking van de Eerste en Tweede Wereldoorlog is het moment om een vredesboodschap uit te dragen. Daarom zullen we ze ook in de toekomst de aandacht geven die ze verdienen. In samenwerking met de Nationale Strijders Bond en andere partners gaan we na hoe we de bevrijdingsfeesten en de 11 novemberviering een nieuw elan kunnen geven. In het kader van ‘100 jaar Grote Oorlog’ zullen allerhande initiatieven genomen worden. Bestuursakkoord 2013-2018
45
In 2001 riep de Verenigde Naties 21 september uit tot de ‘Internationale Dag van de Vrede’ (start van de Vredesweek). Ook hieraan zal de nodige aandacht worden besteed.
Bestuursakkoord 2013-2018
46
9. Onderwijs We willen onze gemeente als scholencentrum behouden. Dat is goed op vele vlakken: onze (jonge) inwoners kunnen dichtbij huis naar de basisschool, en kunnen voor vele richtingen in eigen gemeente school blijven lopen. De gemeente is inrichtende macht van Wigo en van Muzarto. Wij zullen die rol op een verantwoorde wijze blijven opnemen, en de scholen in staat stellen om goed en efficiënt te blijven werken. Wij blijven uitkijken naar mogelijkheden om het gebouwenpatrimonium op een zo efficiënt mogelijke manier te beheren, zodat er in de mate van het mogelijke en praktisch haalbare ook buitenschoolse activiteiten kunnen plaatsvinden. Het gemeentebestuur zal verder zijn rol opnemen als regisseur in het flankerend onderwijsbeleid. Door een voortvarend beleid op dit vlak, werken we mee aan het behoud van Essen als onderwijsgemeente waar vele jonge Essenaren naar school kunnen gaan. Via een regelmatig scholenoverleg brengen wij de scholen netoverschrijdend samen, en detecteren wij gezamenlijke actiepunten. Deze actiepunten situeren zich op verschillende domeinen: op het vlak van verkeersveiligheid (Octopus, …), cultuur en educatieve voorstellingen, integratie van anderstalige leerlingen (brugfigurenproject, …), sociale voordelen, enz. In het kader van levenslang leren, kijken we uit naar een versterkte samenwerking met de vzw Tatteljee. Het behoudt van het cursusaanbod van deze organisatie, is immers een belangrijke troef waar vele Essenaren van gebruik maken. Het gemeentebestuur zal samen met het Tatteljee bekijken hoe vanuit de gemeente kan ingespeeld worden op de toekomstverwachtingen die de vzw voor zichzelf uittekent.
Bestuursakkoord 2013-2018
47
10. Cultuur: voor elk wat wils 10.1. Algemeen Het gemeentebestuur bekijkt cultuur alles behalve als een luxeproduct. Cultuureducatie en – participatie zijn de motor van een sociale en aangename leefgemeenschap en staan dan ook hoog in ons vaandel. Iedereen moet kunnen deelnemen! Het bestuur zal erop toezien dat er o.a. via vzw Kobie, een gevarieerd aanbod is op gebied van podium- en andere kunsten, waar mogelijk gespreid over alle wijken. We zullen aftoetsen welke rol onze toneelverenigingen kunnen/willen spelen in het aanbod van thematoneel voor de verschillende doelgroepen. De gemeente zal ook blijven investeren en participeren in de bovenlokale initiatieven zoals de Erfgoeddag, de Open Monumentendag, Vlaanderen Feest!. Uiteraard zal er permanent aandacht zijn voor jeugdcultuur zoals aangegeven in het jeugdbeleidsplan. 10.2. Cultuur- en gemeenschapscentra Onze vier locaties (Oude Pastorij, Rex, Wildert en Hoek) zullen maximaal ten dienste blijven staan voor het verenigingsleven. De prijzen voor nietEssenaren zullen indien nodig worden opgetrokken. De concessievoorwaarden voor de Oude Pastorij zullen opnieuw worden vastgelegd en meer aandacht dient te gaan naar een culturele invulling en een aanpak in al zijn facetten. De parktuin eromheen biedt een schitterend decor voor een beeldentuin en zal hiervoor prioritair aangewend worden. 10.3. Erfgoed Samen met de erfgoedcel houdt het bestuur de vinger aan de pols wat het behoud van zowel het materieel als het immaterieel erfgoed betreft. De werking van ons Karrenmuseum zullen door de gemeente ondersteund worden, zowel financieel als logistiek. Ook de heropbouw van de voormalige ‘Kiekenhoeveschuur’ staat de volgende jaren op het programma. 10.4. bibliotheekbeleid
Bestuursakkoord 2013-2018
48 De vraaggerichte collectie en reorganisatie van de bibwerking, zoals opgestart in de vorige legislatuur, is een voorbeeld van modern bibmanagement, zoals aangeraden door Locus. We ijveren ervoor dat de bib een vanzelfsprekende ontmoetingsplaats is/wordt voor de steeds talrijker wordende gebruikers van onze leeszaal en we blijven inzetten op gemeenschapsvorming door ‘bonding en bridging’ dwz thema-ontmoetingen (lezingen, film, workshops..) om mensen ook om andere redenen naar de bib te ‘lokken’. We trachten dit ook te realiseren in de filialen. Voor de uitgebreide groep internetgebruikers zorgen we dat de PC’s geupdated worden. De gemeente blijft verder investeren in de ‘ grootletter- en luisterboeken en de koerierdienst, doch zal beide regelmatig evalueren. De Bib-aan-huis formule zal bij voldoende interesse worden uitgebreid naar andere doelgroepen, zoals mama’s met kleine kindjes, mensen met onregelmatige werkuren, mensen die revalideren etc.. De samenwerking met de scholen in het ‘Sprokkelproject’ geeft een nieuwe impuls en blijft behouden. In navolging van het Bibpunt in het Lokaal Dienstencentrum, zullen ook kindercrèches, rusthuizen en serviceflats de beschikking kunnen krijgen over wisselcollecties. Er zal de volgende jaren ook geïnvesteerd worden in een bibliotheekschuif of inleverbox, als aanvulling op de geplande automatisering van de uitleen.
Bestuursakkoord 2013-2018
49
11. Een economisch slagkrachtige gemeente 11.1. Belang van een welvarende lokale economie Het is belangrijk dat onze gemeente voldoende economisch slagkrachtig is. Lokaal gecreëerde welvaart leidt tot minder pendelbewegingen, sponsoring voor verenigingen, meer belastinginkomsten, enz. De rol van de gemeente bestaat erin om ondernemingsvriendelijk klimaat aan te bieden, zodat er meer kansen worden geboden om lokaal economisch actief te zijn. De gemeente zal hiertoe nauw samenwerken met organisaties als Unizo, Bedess en de Bedrijfsgilde, alsook met initiatiefnemers van evenementen, enz. Initiatieven als een jobbeurs zullen verder georganiseerd worden. De gemeentelijke diensten zullen klantgericht werken, uiteraard ook ten dienste van ondernemers. Administratieve rompslomp wordt vermeden en ondernemers worden goed geïnformeerd. 11.2. Centrum van Essen Via een commercieel strategisch plan voor het centrum van Essen, moet, evt. i.s.m. de provincie en de Vlaamse overheid, een gericht detailhandelsbeleid worden uitgestippeld. Een actieplan tegen leegstand van winkelpanden, een parkeerbeleid, verfraaiing en vergroening van het straatbeeld, voldoende rustpunten, enz., moet hierbij zeker worden opgenomen. Activiteiten als braderijen, “met Belgerinkel naar de Wnkel” en eindejaarsacties zullen kunnen rekenen op logistieke ondersteuning. De eindejaarsverlichting is aan vervanging toe. 11.3. Rijkmaker De Rijkmaker zal verder worden uitgebreid als klimaatneutraal bedrijventerrein, op basis van het RUP Uitbreiding Rijkmaker. Samen met de POM moet ingezet worden op een globaal beheer van Rijkmaker, met goede bewegwijzering, enz. Een mooie uitstraling van het bedrijventerrein als geheel, heeft steeds een positieve afstraling op elk bedrijf individueel. Het parkmanagement dat is gestart in de Peepolderlaan, moet dan ook de kans krijgen om in de gehele zone Rijkmaker geïmplementeerd te worden. 11.4. Horeca Eveneens zullen we specifiek voor de Essense horeca een beleid voeren waarbij horecaondernemers ondersteund worden. Essense horecaondernemingen worden betrokken bij door de gemeente georganiseerde festiviteiten, en via de VVV wordt de horeca meegetrokken in de toeristische en recreatieve dynamiek van onze gemeente.
Bestuursakkoord 2013-2018
50
11.5. Landbouw De gemeente zorgt ervoor dat de landbouwbedrijvigheid in Essen ondersteund wordt. Via beheersovereenkomsten moeten landbouwers in staat worden gesteld om ook op het vlak van natuur-, milieu- en landschapsbeheer actief te zijn. We willen dan ook actief het onderschrijven van beheersovereenkomsten met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) aanmoedigen en landbouwers ter zake met raad en daad bijstaan. Ook zullen we op het vlak van plattelandstoerisme mee mogelijkheden creëren, eventueel i.s.m. de VVV, het Grenspark, het Regionaal Landschap, Rurant, enz. Initiatieven om kampplaatsen, minicampings en B&B worden daarom aangemoedigd. Ook zorgboerderijen willen we extra in de kijker plaatsen. Lokaal gemaakte producten zullen we promoten, bv. bij de vele jeugdkampen die elke zomer in onze gemeente neerstrijken. We bekijken de interesse in de uitbreiding van de wekelijkse markt met landbouw- en streekproducten. De renovatie van diverse landbouwwegen zal gefaseerd worden uitgezet. In samenwerking met het Regionaal Landschap De Voorkempen en de landbouwsector zal werk gemaakt worden van waterconservering door de plaatsing van stuwen. Er zal een grachtenplan worden opgemaakt om de natuurlijke afvoer van water te verbeteren. Via beheersovereenkomsten, het ter beschikking stellen van plantgoed of andere ondersteunende maatregelen, willen we extra aandacht voor de groene infrastructuur en de aanleg en het onderhoud van kleine landschapselementen, haagkanten, bomenrijen en de aanleg van poelen in de landbouwgebieden aanmoedigen. Samen met de landbouwsector zal ook bekeken worden hoe er meer diversiteit in de teelten kan worden gebracht en hoe we duurzame landbouw kunnen ondersteunen. 11.6. Iedereen toerist in eigen streek Onze mooie streek is aantrekkelijk voor tal van mensen: voor wandelaars, fietsers, ontdekkers, cultuurliefhebbers en avonturiers. Op het uitgebreide wandel- en fietsknooppuntennetwerk, de Kiekenhoeve met haar karrenmuseum en de lokale evenementen komen massa’s nieuwsgierigen af. Trouwens, ook als toerist in eigen streek kunnen we genieten, ontspannen en vrienden maken. Onze sterktes gaan we nog meer ondersteunen met een dynamisch imago en de nodige promotie.
Bestuursakkoord 2013-2018
51 We ijveren eveneens voor een toegankelijk en sociaal toerisme. We sluiten ons daarvoor aan bij het Steunpunt Vakantieparticipatie van Toerisme Vlaanderen. Met een citymarketingplan zetten we Essen weg als een sterk merk, de “Poort van Vlaanderen”. De VVV wordt daarom verder ondersteund zodat deze onze gemeente o.a. kan laten uitgroeien tot het centrum van de “turfregio”, een nieuw toeristisch product. Wie toerisme zegt in Essen spreekt over de Kiekenhoeve en het Karrenmuseum. De Kiekenhoeveschuur wordt opnieuw opgericht zodat ook daar toeristische en culturele activiteiten kunnen plaatsvinden. Er is dan ook met karrenmuseum, het toeristisch infokantoor ‘De Tasberg’ en het Heemhuis heel wat potentieel aanwezig op deze erfgoedsite. De ambities mogen dus gerust hoger liggen. Met de ligging aan de grens moeten we zelfs niet alleen aan Vlaanderen denken, maar komt ook een heel groot gebied van Nederland in het vizier. Streekproducten en lokale culinaire specialiteiten worden gepromoot. Het uitgebreide fiets- en wandelknooppuntennetwerk moet goed onderhouden worden. Waar mogelijk en nodig worden toeristische fietsverbindingen afgesloten voor het doorgaand verkeer. Ook de wandelpaden moeten goed onderhouden worden. Als voorbeeld nemen we buurtwegen. Deze moeten per definitie niet verdwijnen, maar juist terug in ere hersteld worden. Naast de wandel- en fietspaden, moet ook een ruiter- en menroutenetwerk worden uitgewerkt. Rustbanken en picknickplaatsen moeten steeds aantrekkelijk en netjes zijn. De camping op Wildert moet in zijn huidige vorm sluiten. Het wordt omgevormd tot een toeristisch bungalowpark, wat zorgt voor tewerkstelling en nog meer bezoekers voor de Essense horeca en toeristische troeven. Dit park sluit aan bij een nieuwe volwaardige ingang voor de Kalmthoutse Heide (“sluiske”) en bij de voetbalterreinen van KSV Wildert. We investeren verder in de Wildertse Duintjes, waar we het verouderde bosmuseum veranderen in bijvoorbeeld een “theehuisje”, ten dienste van de wandelaars, sporters en natuurliefhebbers. Er wordt een locatie gezocht die we inrichten als volwaardige staanplaats voor mobilhomes. Daar kunnen mensen met mobilhomes tegen betaling terecht voor water, elektriciteit, het ledigen van tanks en chemische toiletten en voor het opladen van batterijen. Ook de inrichting van een bivakzone wordt onderzocht.
Bestuursakkoord 2013-2018