BESTUUR. Speeddaten in Utrecht. X&X: de familie Tans Jan-Jaap over richtingenstrijd. Vreeman op lokaal niveau Wat kunnen we met het rapport?

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 31 nummer 7/8

juli/augustus 2007

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Speeddaten in Utrecht Vreeman op lokaal niveau Wat kunnen we met het rapport?

Jonge politici in Den Haag Kennismaking met 2e Kamer

Unieke aanpak in Stadskanaal Werklozen weer aan de slag

100 dagen op straat Het voorbeeld van Rotterdam

X&X: de familie Tans Jan-Jaap over richtingenstrijd

Foto Jean-Pierre Jans/HH

Jacques Monasch, oud CLB-secretaris en schrijver van het pamflet Zeven Nieuwe Veren

clmn

Leuk! Een richtingenstrijd! Jan-Jaap van den Berg secretaris CLB



Ach kom, onze PvdA is nog best sexy. Ogenschijnlijk klein nieuws, zoals een lid dat boos uit de commissie-Vreeman stapt, blijkt nog moeiteloos het acht-uur-journaal te halen. En oud-medewerker Jacques Monasch, die een nogal kort, maar wel erg kritisch manifest schrijft, kan dadelijk aanschuiven bij Nova en Netwerk. Gesodemieter in de PvdA, daar krijgen de media geen genoeg van. Kennelijk is dat nu eenmaal zo. Laten we dan dus ook maar niet al te spastisch omgaan met debat en kritiek. Snel weer de deksel erop, dat is pas de dood in de pot. Wouter Bos zou graag weer overgaan tot de orde van de dag. Dat kon je al beluisteren in zijn aanvaardingsspeech van De scherven opgeveegd (zoals het rapport van de commissie-Vreeman beeldend heet). Bos accepteert het rapport ‘zonder enig voorbehoud’ en liet weten dat de partij ‘alle aanbevelingen overneemt’. Het is een gretigheid die verdacht klinkt. Alsof het een kwestie is van de stukken lezen en dan weer doorgaan met het eigenlijke werk. Maar met De scherven opgeveegd zijn we er nog niet. En ook niet met Zeven Nieuwe Veren, het manifest van Jacques Monasch. Nee, daarmee begint de discussie pas. En het zal een brede discussie moeten worden ook. Laten we elkaar alsjeblieft niet sparen. Misschien komen er zelfs stromingen en groeperingen tegenover elkaar te staan, bijvoorbeeld als het erom gaat een nieuw partijbestuur te kiezen. Niets mis mee. Ik lees dat Monasch alvast de strijd wil aanbinden met de liberalen binnen onze partij. Prima hoor. Interne discussie komt altijd ongelegen en staat naar buiten toe wellicht

slordig, maar is nu eenmaal eigen aan een gezonde politieke partij met betrokken leden. Met alleen discussie komen we er echter niet. Er moet vervolgens nóg iets gebeuren. En dat is dat de PvdA tenslotte ook keuzes moet maken, knopen moet doorhakken, moet zeggen wat we dan dus niet willen. Anders blijft de PvdA het bleke profiel houden dat ons ook bij de laatste verkiezingen zo parten speelde. Wie maar een beetje ingevoerd is in onze partij, ziet al op zijn minst drie interne tegenstellingen. Bijvoorbeeld die tussen eurosceptici en ‘eurofielen’. Of die tussen critici van de multiculturele samenleving en politiek-correcten. Dan is er natuurlijk nog de ook door Monasch aangehaalde tegenstelling tussen sociaal-liberale marktgeoriënteerden en meer op de overheid gerichte klassieke socialisten. Dus of het nu gaat om de internationale politiek, de economie of sociale politiek, op al deze terreinen wordt sterk uiteenlopend gedacht binnen de partij. Dat is ook wel logisch, wanneer je je realiseert dat de PvdA weliswaar een beginselprogramma bezit en ook allerlei concrete standpunten, maar een gebrek heeft aan overtuigende samenhangende opvattingen daartussen. Vandaar ook dat de commissie-Vreeman aandringt op een ‘krachtiger koppeling tussen beginselen en beleid’. In dezelfde alinea merkt de commissie rustig op dat een richtingenstrijd onlosmakelijk verbonden is aan de PvdA. Oké dan. Laat die tegenstellingen maar op tafel komen. Mits er uiteindelijk ook keuzes gemaakt worden.

clfn LOKAAL BESTUUR

Jaargang 31 nummer 7/8

juli/augustus 2007

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Speeddaten in Utrecht Vreeman op lokaal niveau Wat kunnen we met het rapport?

Jonge politici in Den Haag Kennismaking met 2e Kamer

Unieke aanpak 100 dagen in Stadskanaal op straat Werklozen weer Het voorbeeld aan de slag van Rotterdam

X&X: de familie Tans Jan-Jaap over richtingenstrijd

omslagfoto Ruud Vreeman overlegt met commissielid Dig Istha vlak voor de persconferentie over zijn rapport.

Foto Maarten Hartman/HH

LOKAAL BESTUUR Maandblad over gemeente- en provinciepolitiek van de PvdA. ­Verschijnt tien keer per jaar. Lokaal Bestuur is een voortzetting van De Gemeente, opgericht in 1907 door F.M. Wibaut en P.L. Tak. UITGAVE Centrum voor Lokaal Bestuur van de Wiardi Beckman Stichting, Postbus 1310, 1000 BH-Amsterdam. ISSN: 0167-0980

Scherven lijmen

4 6

REDACTIE Hans Alberse (voorzitter), Jan-Jaap van den Berg, Yasemin Cegerek, Pierre Heijnen, Iris Meerts, Nico Portegijs, Kim Putters, Huri Sahin, Richard Scalzo, Nicole Teeuwen, Lobke Zandstra. De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. EINDREDACTIE Jan de Roos SECRETARIAAT Jessica Schipper Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. Telefoon: 020-5512260. E-mail: [email protected]

MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Mirjam Barendregt (De Estafette), Michel Berends (dagboek), Jan-Jaap van den Berg (column), Musetta Blaauw (dagboek), Jan Chris de Boer, Yasemin Cegerek (dagboek), Jos Kuijs (Lokale kwesties), Ton Langenhuyzen (2e Kamer), Jacques Tichelaar (De Geachte Afgevaardigde), Rob de Rooij (EUlokaal), Thea de Roos-van Rooden (boekbespreking), Jessica Schipper (Persoonlijk), Jurjen Sietsema, Kirsten Verdel, Piet Verrijt (dagboek), Margriet Visser, Lobke Zandstra PRODUCTIE EN DRUK Thieme Media Center, Rotterdam ABONNEMENTEN Gratis voor leden van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Voor niet-leden € 20,- per jaargang. Losse nummers (€ 3,50 inclusief ­verzendkosten) zijn te bestellen bij de PvdA, telefoon 020 5512155. ADVERTENTIES Tarieven en opgave: Recent (Joop Slor), Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam, tel. 020 3308998 INTERNET Lokaal Bestuur is ook te raadplegen op Internet: http://www.lokaalbestuur.nl KOPIJ Reacties en bijdragen naar: [email protected]

Jonge politici

Stadskanaal dringt werkloosheid terug

8 12

Wat het kabinet doet, deed Rotterdam al eerder

100 dagen

Speeddaten

Raadsleden uit grote steden leren elkaar kennen

14

BASISLAY-OUT Stan Wagter, csar, Delft VORMGEVING Jos B. Koene, Amsterdam

Een leerzaam bezoek aan de Tweede Kamer

Nieuwe aanpak

31e jaargang no. 7/8 Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties alleen na voorafgaande toestemming.

Wat betekent het rapport Vreeman voor PvdA’ers in provincie en gemeente?

De familie Tans

X&X

19 Achterkant

24

De raadzalen van Reiderland en Groningen

2 estafette De PvdA in Amersfoort 7 2  KAMER Vergunningen 10 AFGEVAARDIGDE Jacques Tichelaar 10 eu-lokaal Europees aanbesteden 11 initiatief van de maand Formulierenbrigade in Leeuwarden 20 BOEK­ BESPREKING Strijd om de rivieren 21 Lokale historie Grepen uit ‘De Gemeente’ 22 onderweg Rode jehova’s 23  JAN-JAAP Richtingenstrijd is leuk DE

Foto Arie Kievit/HH

SCHERVEN LIJMEN Op 1 juni presenteerde de commissie Jetta Klijnsma Vreeman haar langverwachte wethouder in Den Haag en voorzitter van het Centrum voor rapport onder de titel De scherven Lokaal Bestuur. opgeveegd, een bericht aan onze Bent u blij met het rapport? ‘Ik ben er hartstikke blij mee. Er partijgenoten. Daarin geeft zij de wordt in het stuk gepleit voor een permanente campagne en dat partij tien opdrachten die ervoor is belangrijk. Zeker voor lokale en regionale bestuurders. Wij moeten zorgen dat de PvdA weer moeten laten zien dat het écht verschil maakt als de PvdA aan het gezicht krijgt van een brede zet is. Het mooie is dat we én sterk in de gemeenten en provinsociaal-democratische volkspartij. cies zijn én nu ook in het kabinet zitten. Laat zien wat je bereikt Lokaal Bestuur vroeg drie PvdA’ers en blijf voortdurend in gesprek met de mensen. Daar zijn we wat uit gemeente en provincie om een in afgezwakt. Vroeger waren we daar veel beter in.’ reactie. Noemt u eens een voorbeeld? ‘Bijna iedere afdeling in het land had vroeger een ombudsteam waar mensen naar toe konden met vragen en als ze problemen hadden. Die infrastructuur ontberen we nu.’

Jurjen Sietsema freelance journalist



Volgens Vreeman moet er zorgvuldiger en op inhoud gerekruteerd worden. Hoe komt het dat de PvdA niet genoeg nieuwe, talentvolle mensen aan zich weet te binden?

‘Laat zien dat de PvdA het verschil maakt’ ‘Wij beginnen te laat. Je moet al vanaf het moment dat er een nieuwe raadsfractie zit nieuw talent gaan scouten. Er zijn (hier in Den Haag tenminste) veel jonge, nieuwe mensen die het leuk vinden om actief te worden. Die moet je ruggesteunen op weg naar zo’n raadszetel. Vaak denken we een jaar voor de verkiezingen ‘Oeps, er moet iets gebeuren. Er moet een kandidaatstellingscommissie komen.’ Dan gaan we kijken of er nog wat oude getrouwen rondlopen en moeten we haastig

op zoek naar mensen die op zo’n lijst willen. Dat moet dan ook nog van alles wat zijn zodat je een goede mix krijgt. Dan let je er wat minder op of iemand ook echt in staat is om in zo’n gemeenteraad te functioneren. Het is dus heel belangrijk dat je iemand al wat langer kent voordat hij of zij in de gemeenteraad komt.’ Moet er ook een ‘volkser’ type lokaal bestuurder komen? ‘Het echte volkse karakter is de laatste tijd misschien wat minder

in de gemeenteraden vertegenwoordigd. Daar hebben we een slag in te slaan. Iedereen moet in de gemeenteraad kunnen komen. Een beetje algemene ontwikkeling heb je daar wel voor nodig. Er is in zo’n gemeenteraad een bepaald abstractieniveau, waar mensen die niet voldoende opleidingsniveau hebben niet echt gelukkig van worden. Dat vergt dus het één en ander in de begeleiding. De griffies zijn goed in staat om mensen te begeleiden en ook binnen de fracties kan veel. Je kunt afdelingen wel degelijk leren om niet alleen maar doctorandussen te rekruteren.’ Wat moet er gebeuren om een volgende campagne tot een succes te maken? ‘Elke campagne is verschillend en een rapport als dit schrijf je altijd met de wijsheid van nu. Als je in zo’n campagne zit dan overkomt het je ook allemaal voor een deel. De gemeenteraadscampagne van 2006 was een heel ander verhaal. Dat was een prima campagne waar Wouter Bos ook een fantastische rol in heeft gespeeld. Hij was altijd overal om de lokale bestuurders te ruggesteunen en om te laten zien dat niet hij het belangrijkste was maar de bestuurders in de stad of in het dorp zelf. Dat heeft hij echt goed gedaan. Maar het zou niet verkeerd zijn als er wat meer plaksel tussen de mensen onderling in zo’n stad of dorp zou zijn. Als we permanent campagne willen gaan voeren dan zijn we natuurlijk vooral aangewezen op vrijwilligers. Die moeten wel het gevoel hebben dat er idealen zijn. Dat ze iets nastreven. Het clubgevoel en de passie waar het rapport over spreekt moet zeker weer terug. Anders ga je als vrijwilliger echt je tijd niet besteden aan het folderen, flyeren, ballonnen opblazen of rooie zaterdagen organiseren.’ Partijvernieuwing begint wat u betreft dus van onderaf, in de afdelingen? ‘Ja. We moeten ons zelf trouwens ook niet helemaal de put in laten praten. We kunnen het namelijk wel, campagne voeren. Bovendien moeten we gewoon ook laten zien dat we dingen bereiken. Een voorbeeld. In het vorige college van Den Haag was de VVD prominent vertegenwoordigd. Zij waren van plan om onze aandelen in de Haagse openbaar vervoerder HTM te verpatsen. Nu zitten wij met een meerderheid van vier wethouders in het college en ik heb gezegd ‘Dat doen we dus niet omdat dat niet goed is voor het openbaar vervoer in onze stad.’ Je kunt concrete dingen laten zien. Doe dat dan ook.’ Welke rol is er voor het Centrum voor Lokaal Bestuur (CLB) weggelegd in het proces van partijvernieuwing? ‘Heel belangrijk is de rekrutering. Daar doet het CLB al veel aan door het geven van cursussen en het ondersteunen van nieuwe raadsleden. Bij het zoeken naar nieuwe mensen kan het CLB nog prominenter aan de slag. Wat mij een doorn in het oog is, is dat we nu weer een aantal burgemeestersposten kwijt zijn. Dat mag dus niet. Daar moet het CLB ook meer acte de présence geven. Wat ook intensiever kan is het blijven ondersteunen van raadsleden die in contact willen treden met de Tweede Kamerfractie en bewindspersonen. Want als we samen de boel op poten zetten dan kunnen we echt van onderop vertellen aan de politici op het Binnenhof welk beleid ze moeten maken. Bijvoorbeeld als het gaat om de ‘prachtwijken’ van Ella Vogelaar. Dat kan met het rapport Vreeman in de hand prima vorm gegeven worden.’

Rutger Zwart fractievoorzitter voor de PvdA in de gemeenteraad van Nijmegen. Heeft u nieuwe dingen gelezen in het rapport? ‘Nee. De vinger is wel op de zere plek gelegd, maar dat is al eerder gedaan. In het rapport De kaasstolp aan diggelen uit 2002 van Margreeth de Boer wordt ook al geconstateerd dat er een inhoudelijk tekort is dat opgevuld moet worden. Dat gebeurt nu opnieuw.’

‘We moeten er trots op durven zijn dat we een bestuurders­ partij zijn’

Co Verdaas gedeputeerde in de provincie Gelderland. Hij was van 2003-2006 Tweede Kamerlid voor de PvdA. Staan er voor u nieuwe dingen in het rapport? ‘Nee, het is eigenlijk een beschrijving van wat iedereen al had kunnen zien in die paar maanden.’ U hebt de in het rapport gewraakte campagne als Kamerlid actief meegemaakt. Herkent u zich in wat de commissie daarover schrijft? ‘In wezen werd de fractie tijdens de campagne een beetje onwetend gehouden. Ik zit daar ook niet zo mee. Ik vind sowieso dat je je eigen campagne moet organiseren. Volgens Vreeman waarderen mensen passie, authenticiteit en strijdlust meer dan tactiek en strategische manoeuvres. ‘Dat vind ik een kernzin in het rapport. Die heb ik meteen onderstreept. Wat ik jammer vind is dat het stuk teveel onderbelicht laat dat het probleem al vóór de campagne is ontstaan. We hebben ons te vaak laten leiden door peilingen bij het innemen van standpunten. Verleidelijk natuurlijk, maar als je kiezers écht aan je wilt binden moet je soms durven zeggen ‘Krijg het heen en weer met die peilingen.’ Je moet ook af en toe ergens voor gaan staan, ook al weet je dat het niet goed valt bij de kiezers’. Er wordt geroepen om de terugkeer van het Jan Schaefer-type bij de PvdA. ‘Daar heb ik niks mee. Dan begin je weer bij de vorm. Dat is zo doorzichtig. Daar prikken mensen doorheen. Je wilt dan teveel op de SP lijken en daarmee organiseer je wat mij betreft definitief je eigen overbodigheid. Ik kom zelf uit een nest waarin de meesten LBO als hoogstgenoten opleiding hebben. Ik ben de eerste

die het wat verder geschopt heeft. Ik sta dus nog met één been in die wereld en zie dat mensen helemaal niet zitten te wachten op identificatie met anderen die ook niet hebben doorgeleerd. Ze willen gewoon politici waar ze op kunnen vertrouwen. Het gevoel is, ik merk dat bijvoorbeeld ook in mijn eigen familie: ‘de PvdA is teveel met tactiek en strategie bezig, en niet met mij.’ Waar wij als PvdA mee worstelen is, en daar vind ik het rapport Vreeman minder scherp in, dat wij per definitie de wereld omarmen. Ga de negatieve kanten en de gevolgen daarvan niet ontkennen. Mensen hebben heel goed door dat je eigen ‘maakbare’ vermogens als politicus maar heel beperkt zijn. Wees daar open en eerlijk over.’

Er is dus wat u betreft nog weinig veranderd? ‘Ja, de oogst van de partijvernieuwing is te mager geweest om een inhoudelijk fundament te kunnen leggen waar de partij vervolgens een goede campagne mee had kunnen voeren. Ik deel de analyse in het rapport Vreeman dat er geen stootvast verhaal is en dat er geen nieuwe synthese is gegroeid. De opdracht van Margreeth de Boer om met elkaar te gaan praten en zo te komen tot een verhaal waarin iedereen zich kan vinden, is niet gerealiseerd. Dat vind ik wel een zorgwekkende constatering.’ Gaat dat dan nu veranderen? ‘Ik hoop van wel. In het rapport staat een duidelijke oproep aan iedereen om alle daad- en denkkracht in te zetten om tot een nieuw verhaal te komen. We moeten af van de angst om met elkaar over wezenlijke punten te discussiëren en van mening te verschillen. Wouter Bos moet het rapport als aanmoediging zien om echt leiding te geven aan de PvdA. Dat doet hij nu ook, maar wel met in het achterhoofd de angst om mensen van zich te vervreemden. Die angst zou hij met dit rapport in de hand moeten kunnen afleggen.’

lijke kansen voor iedereen’ en dat kun je op allerlei manieren lokaal invullen.’ De SP profileert zich steeds meer als een sociaal-democratische partij. Waar onderscheidt de PvdA zich nog van de SP? ‘Ik denk dat we op zich erg blij moeten zijn dat de SP in de afgelopen jaren steeds meer richting PvdA is gekropen. De PvdA moet haar verhaal echter wel op orde hebben. Dat is een opdracht aan de partijleider en de leden. Dan kun je vervolgens laten zien dat de SP nog erg vastzit aan oude standpunten over bijvoorbeeld Europa en de verzorgingsstaat. Daarin verschillen we wel degelijk van de SP en onderscheiden we ons in het linkse politieke spectrum.’ Is het proces van partijvernieuwing met deze aanbevelingen op korte termijn te realiseren? Dat zal niet op korte termijn lukken, nee. Vreemans eerste opdracht is gelijk ook de kernopdracht: ‘Zet in op een krachtiger koppeling tussen beginselen en beleid’. Dat moet door de hele partij worden doorgezet. We hebben op dit moment een cultureel probleem en een inhoudelijk probleem. Er zijn de afgelopen tijd rapporten geschreven die niet voldoende geland zijn. Het wordt dus nu tijd om eens echt met elkaar te discussiëren. Wouter Bos heeft die discussie prima aangezwengeld en wij moeten daar als partij mee doorgaan. Maar ik denk toch dat hij degene is die daar leiding aan moet blijven geven.’

Staan er in het rapport dingen waar u in Nijmegen mee aan de slag kunt? ‘Niet direct. Maar wel in algemene zin. We moeten zorgen dat we over alle lagen heen een goed en eensluidend verhaal hebben. Ook lokaal. Daar probeer ik in Nijmegen zeker inhoud aan te geven. Voor mij is hét ideaal ‘ge-

‘De PvdA moet haar verhaal op orde hebben’

Kunt u uit de voeten met de tien opdrachten die de commissie Vreeman de partij geeft? ‘Dat zijn allemaal regeltechnische zaken. Permanente campagne is leuk en kan natuurlijk versterkend werken, maar de mensen zien je alweer aankomen met je flyers. Het is veel meer een cultuurvraagstuk: durf je trots te zijn op het feit dat je een bestuurderspartij bent die de kennis en kunde in huis heeft om de meest complexe vraagstukken te overzien en dat uit te dragen op een eerlijke en open manier. Ook als je niet op alle vragen een antwoord hebt.’



Jonge politici op bezoek bij Kamerleden Foto’s Serge Ligtenberg

Op uitnodiging van Tweede-Kamer­ lid Lea Bouwmeester kwamen afgelopen maand ruim 40 jonge raadsleden en Statenleden uit heel Nederland naar Den Haag. De hoge opkomst laat zien dat er behoefte is aan onderling contact, maar óók dat veel jongeren actief in de politiek zijn.

MARGRIET VISSER MEDEWERKER CLB



Lea Bouwmeester was een van de initiatiefnemers om het netwerk voor jonge politici nieuw leven in te blazen na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2006. Op dat moment was zij nog raadslid in Almere, maar inmiddels is zij een collega geworden van de andere jonge Tweede-Kamerleden Martijn van Dam, Attje Kuiken en Marianne Besselink. Alhoewel de laatste met haar 35 jaar al iets te oud is voor het netwerk (<32), weet zij heel goed hoe het is om jong in de politiek actief te zijn. Op haar 19e was Marianne al statenlid in Drenthe. Martijn, Attje, Marianne en Lea heetten hun collega-politici op lokaal en regionaal niveau welkom op dinsdag 22 mei tijdens de lunch in het Tweede-Kamergebouw. Ervaringen en tips werden uitgewisseld en tussen alle bestuurslagen, regio’s en portefeuilles ontstonden leuke gesprekken. Na de lunch konden de deelnemers in kleine groepjes een poosje op de tribune van de vergaderzaal zitten en naar het vragenuurtje luisteren. PvdA-minister Cramer moest zich verantwoorden over haar voornemen de gloeilamp in de toekomst te verbieden. Na het vragenuurtje leidde Sjoerd Kuiper, raadslid in Maassluis en tevens ambtelijk secretaris van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer, de groep rond in het Kamergebouw. Als afsluiting van de middag konden de politici zelf ervaren hoe de stoelen van de fractiekamer zitten en zich vrolijk maken over het feit dat de GroenLinksfractie in de kelder onder de PvdA-kamers zit, maar ook dat ‘Femke Halsema er van dichtbij veel mooier en jonger uitziet dan op tv.’

Het netwerk voor Jonge Politici komt in het najaar weer bij elkaar in Gouda. Raadslid Mohammed Mohandis zal dan als gastheer optreden en een programma voor de deelnemers bedenken. Suggesties voor het programma en andere bijeenkomsten voor jonge politici zijn altijd welkom. Jong Raadslid van het Jaar Voor het tweede jaar op rij organiseerde de VNG samen met Raadslid.nu en RaadsledenNieuws de verkiezing van Jong Raadslid van het Jaar. Met deze verkiezing wil de organisatie laten zien dat lokale politiek ook voor jonge mensen interessant en belangrijk is. Meer dan 40 raadsleden werden aangemeld, waarna de organisatoren twaalf jonge raadsleden nomineerden voor de titel: • Jo-Annes de Bat, raadslid in Goes (CDA) • Ingrid de Bondt, raadslid in Utrecht (VVD) • Roy Bouten, raadslid in Horst aan de Maas (PvdA) • Fanida Kadra, raadslid in Weert (PvdA) • Mohammed Mohandis, raadslid in Gouda (PvdA) • Michiel Mulder, raadslid in Amsterdam (PvdA) • Toine van de Ven, raadslid in Vught (Vught Samen Anders, GL/PvdA) • Jacqueline Verbeek-Nijhof, raadslid in Zeist (VVD) • Stijn Verbruggen, raadslid in Nijmegen (PvdA) • Aline Pastoor, raadslid in Den Haag (CDA) • Roxanne van Wunnik , raadslid in Maastricht (CDA) • Michael Yap, raadslid in Roosendaal (PvdA)

De genomineerden zijn allemaal jonger dan 36 jaar en zijn na maart 2002 raadslid geworden. De criteria op basis waarvan de jury de raadsleden beoordeelde, waren zichtbaar zijn, benaderbaar, origineel en succesvol in hun gemeente. De jury besliste dat slechts drie kandidaten doorgingen naar de finale. Voor de PvdA goed nieuws, want zowel Mohammed Mohandis als Stijn Verbruggen behoorden tot de finalisten. Daarnaast was ook Roxanne van Wunnik uit Maastricht finalist. Net voor het ter perse gaan van dit nummer maakte minister Guusje ter Horst tijdens het VNG-jaarcongres op 6 juni de winnaar bekend: Stijn Verbruggen. In 2005 ging de titel van Jong Raadslid van het Jaar naar Mark Verheijen (VVD) uit Venlo. Dit jaar zat Verheijen, inmiddels wethouder in Venlo, in de jury. De overige twee finalisten waren Maarten van Dijk (PvdA) uit Maarssen en Linda Voortman (GroenLinks) uit Groningen. Wil jij je ook aansluiten bij het netwerk jonge PvdA-politici? Stuur dan een mailtje naar ­Margriet Visser van het CLB, [email protected] In het volgende nummer van ­Lokaal Bestuur zullen de twee PvdA-finalisten Mohammed Mohandis en Stijn Verbruggen uitgebreid aan het woord komen over hun raadslidmaatschap.

Actie UWV in discussie De actie van het UWV om raadsen Statenleden met een uitkering te controleren of ze dat hebben opgegeven, krijgt waarschijnlijk een staartje.

Foto: Joost Grol

JOS KUIJS is wetenschappelijk medewerker van het CLB. Heeft u een vraag die het lokale bestuur raakt of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 020-5512264

Op grond van de klachten die bij het CLB zijn binnengekomen over de opstelling van het UWV, zal er een gesprek plaatsvinden tussen de VNG en het UWV. De Hengelose wethouder Bert Otten (PvdA) is voorzitter van de VNGcommissie die over de rechtspositie van raads- en Statenleden gaat. Ook zal worden gekeken of PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen de kwestie aan de orde kan stellen. De klachten bestaan uit onduidelijkheid van de regeling, de verschillende uitleg door de diverse uitkeringskantoren van het UWV en de onheuse benadering door de uitkeringsinstanties. Veel raadsleden dachten dat ze goede afspraken met het UWV hadden gemaakt, maar werden nu ineens opgeroepen te verschijnen en kregen meteen het etiket fraudeur opgeplakt. Ook blijken diverse kantoren van het UWV andere (kortings)normen te hanteren voor raadsleden en fractievoorzitters, terwijl daar volgens hun eigen richtlijnen geen grond voor is. Een woordvoerder van het UWV ontkent overigens dat kantoren de regeling verschillend uitleggen. Ondertussen blijven deze geluiden wel binnenkomen bij het CLB. Het optreden van het UWV maakt het voor mensen met een uitkering wel erg onaantrekkelijk om raad- of Statenlid te worden. De volledige vergoeding wordt vaak ‘afgeroomd’ inclusief de onkostenvergoeding. En deze is toch echt bedoeld om gemaakte onkosten van te betalen. Ook

lkale kwsts

wordt van raads- en Statenleden verwacht dat ze bijdragen aan de afdeling en de bestuurdersvereniging. Nu kent het CLB wel een regeling voor mensen met een laag inkomen, maar er blijft altijd een bijdrage over. Mensen die er door de korting reëel op achteruitgaan kunnen bij hun gemeente wel vragen daarvoor te worden gecompenseerd, maar dat voelt wel erg als de arme sloeber met de pet in de hand. Om elke onduidelijkheid over de uitleg van het UWV weg te nemen volgt hieronder de regeling zoals die volgens het UWV dient te zijn en waarvan ze zegt dat deze overal in het land ook zo wordt uitgevoerd. Wanneer iemand tot raadslid wordt gekozen en een uitkering heeft of tijdens zijn raadslidmaatschap werkloos wordt (WW- of een BWOO-uitkering), wordt er van uitgegaan dat zijn werkloosheid met een aantal uren per week is verminderd (zie urentabel). De toegepaste korting kan ertoe leiden dat de korting op de uitkering hoger is dan de vergoeding voor het raadslidmaatschap. Via een verordening kan de gemeenteraad dit negatieve inkomenseffect compenseren. Die compensatie mag niet meer bedragen dan het negatieve verschil tussen uitkering en de raadsvergoeding. WAO-uitkering De inkomsten van raadsleden met een WAO-uitkering worden op grond van de onderstaande

estftte

GEEN HELDERE VISIE In De Estafette vertellen niet-PvdA’ers hoe zij tegen de plaatselijke (en eventueel ook de landelijke) PvdA aankijken. Zij dwingen ons als het ware om in de spiegel te kijken. Soms valt dat mee, soms tegen.

Mirjam Barendregt is fractievoorzitter van Jouw Amersfoort (drie van de 39 zetels). Ze is 41 jaar en van beroep manager sales bij Trigion. Haar vrije tijd besteedt ze graag aan familie, vrienden, theater & cultuur, lekker eten en (te weinig) sport.

De PvdA-fractie in Amersfoort heeft geen gemakkelijke periode achter de rug. Overigens geheel en al aan zichzelf te wijten: > In de vorige raadsperiode een fractielid dat niet langer te handhaven was en noodgedwongen uit de raad vertrok. Diezelfde persoon maakt nu weer deel uit van de nieuwe fractie. > Een raadslid, min of meer gedwongen om op te stappen, na een lastercampagne tegen de fractievoorzitter van een van de lokale partijen. > Een heuse wethoudersrel: Wie mochten er PvdA-wethouder worden. Alles lag op straat en mensen werden beschadigd. > En een lokale lijsttrekkersverkiezing tussen 3 kandidaten, terwijl de gedroomde kandidaat er niet bij zat… Een roerige periode, die z’n sporen heeft achtergelaten in de nieuwe fractie. Het onderlinge vertrouwen ontbreekt en er ontstaan kampen binnen de fractie. Nadat de dampen van de overwinningsroes waren opgetrokken, de inkt van het coalitieakkoord droog was, de wethoudersrel was bezworen en het zwarte schaap de fractie had verlaten, kon de fractievoorzitter Ismail Parmaksiz aan de bak: een fractie bouwen. Een fractie met 10 m/v, waaronder een groot aantal nieuwelingen. Ga er maar aan staan.

urentabel gekort op de uitkering. Wel is bepaald dat dit niet leidt tot een herziening van de uitkering. Na afloop van het raadslidmaatschap ontvangt het raadslid weer een uitkering op het niveau van voor zijn raadslidmaatschap. Soms leidt het ertoe dat iemand in een lagere arbeidsongeschiktheidsklasse wordt ingedeeld. De raad kan nu bij verordening besluiten dat individuele raadsleden een lagere raadsvergoeding ontvangen waardoor deze inkomensachteruitgang teniet wordt gedaan.  Raads- en Statenleden melden ons verschillende versies hoe het UWV omgaat met raadsleden die dat al waren en vervolgens werkloos werden of een WAOuitkering kregen. Bij sommige kantoren heeft het raadslidmaatschap dan geen invloed op de hoogte van de uitkering, bij andere wel. Navraag bij het UWV wijst uit dat het wel gevolgen dient te hebben. Volgens UWV-woordvoerder Saskia Speelman worden onderstaande uren ook in mindering gebracht op de uitkering als mensen al raadslid waren en vervolgens pas werkloos of arbeidsongeschikt werden.   Korting in uren 7 uur per week voor een raadslid voor een gemeente tot 30.000 inwoners 12 uur tot 100.000 inwoners 24 uur voor raadsleden in gemeenten boven de 100.000 11 uur per week voor Statenleden

De PvdA-fractie was onzichtbaar, in en buiten de raad. Alle tijd en energie ging in de interne processen zitten: portefeuilles verdelen, nieuwe mensen wegwijs waken, teamvorming, coalitie-overleg, inwerken etc. Kortgeleden kwam ik een PvdA-bestuurslid tegen en deze wist mij te melden dat ‘de sfeer nu een stuk beter was en de samenwerking ook.’ Waarop ik hem meldde: ‘Daar merken we nog niet zoveel van.’ De fractie is namelijk geen eenheid, maar een verzameling individuen. Nu is natuurlijk iedere fractie dat, maar in een grotere fractie valt dat nu eenmaal meer op. Juist dan heb je een heldere visie en duidelijke lijn nodig. Een visie die bindt, die je over het voetlicht kunt brengen. En die visie is er niet. Als ik terugdenk aan de recente bijdrage tijdens de Kadernota, dan kun je twee conclusies trekken. Óf de PvdA heeft geen visie. Ieder fractielid mag een snippertje interessegebied aanleveren en dat achter elkaar gezet is de PvdA-lijn. Óf de fractie had teveel spreektijd (we werken bij de kadernota met spreektijd naar grootte van een fractie), waardoor alles belangrijk was en daardoor niets belangrijk was. Een ander opvallend fenomeen is het feit dat de fractie moeite heeft met voorstellen van anderen. Niet omdat ze het er inhoudelijk niet mee eens zouden zijn, maar

om iets van een andere fractie te honoreren. En dan met name een oppositiefractie. Dit geldt voor de andere coalitiepartijen veel minder. Zij zoeken mijn fractie eerder op en gaan ook eerder op verzoeken van onze kant in. De PvdA gedraagt zich duidelijk als hoeder van het college en daarmee is het frisse (wat een deel van de fractie had) alweer verbleekt. De regenteske veren worden maar moeilijk afgeschud. Waarom toch? Zit het dan zo in de genen? Dat zou ik weleens willen weten. Positiever ben ik over de beide wethouders. Zij proberen op hun beleidsterreinen de stad te zoeken en de mening van inwoners bij het opstellen van beleid te betrekken. Sport, cultuur en Amersfoort Vernieuwt bijvoorbeeld. Een goede zaak. De gefundeerde mening van raadsleden, ook die van de oppositie, doet er ook toe. Er zijn veel trajecten uitgezet, aan de PvdA-wethouders om te laten zien dat trajecten ook – met maatschappelijk draagvlak – tot een goed einde gebracht kunnen worden. Zijn er dan geen lichtpuntjes voor de plaatselijke PvdA-fractie? Ik denk het wel: Keuzes maken, vertrouwen geven, niet krampachtig collegebeleid verdedigen en anders hopen op de wederopstanding van Wouter Bos. In 2006 werkte het ook.



STADSKANAAL W ALLE WERK­ZOEKE LEREN KENNEN Foto Henk Oosterhuis

De gemeentelijke sociale dienst, het UWV en het CWI zitten in Stadskanaal nu in één pand aan de Aziëlaan 22. ‘De A22, de kortste weg naar werk’, luidt de slogan van de drie organisaties.

De gemeente Stadskanaal heeft, door schade en schande wijs geworden, een nieuwe aanpak bedacht om werkzoekenden aan een baan te helpen. Niet alleen werken de gemeentelijke sociale dienst, het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) op basis van gelijkheid zeer nauw samen, ook andere partners zoals het sociale werkvoorzieningschap Wedeka en het Noorderpoortcollege maken deel uit van de zogenaamde lange ketenaanpak. Wethouder Jaap Duit: ‘Wat wij doen, is vrij uniek en we krijgen er veel complimenten voor.’

JAN CHRIS DE BOER FREELANCE JOURNALIST



Dat Stadskanaal de aanpak van de werkloosheid over een andere boeg moest gooien, werd in 2004 pijnlijk duidelijk. Samen met acht andere Oost-Groninger gemeenten had Stadskanaal voor vier miljoen euro reïntegratietrajecten aanbesteed bij commerciële reïntegratiebedrijven. Zonder blikken of blozen presenteerden deze bedrijven drie jaar geleden het eindresultaat van hun inspanningen: vier (!) mensen waren aan werk geholpen. Het tv-programma Zembla wijdde hier onder de titel ‘De vier van vier miljoen’ een uitzending aan. Ongeloof en verbijstering onder de kijkers was het gevolg. ‘Het reïntegratiebureau heeft niets voor mij gedaan. Ik kreeg een sollicitatiecursus in een klasje met nog twintig andere mensen en dat was het. Daarna heb ik nooit meer wat van ze gehoord’, zei Iris van der Tuuk in die uitzending. Zij was één van de vier van vier miljoen. Ze vertelde dat ze zelf een baan had gevonden in de bloemisterij van haar tante. Een ander werkte op het moment van de uitzending met behoud van uitkering op een sociale werkplaats. Mislukking ‘Het was een complete mislukking’, zegt Jaap Duit, sinds 2006 wethouder financiën, sport en sociale zaken van de gemeente Stadskanaal. ‘Maar vergeet niet dat we door het kabinet verplicht waren 75 procent van onze reïntegratieactiviteiten uit te zetten in de markt. Daardoor hadden we boel eigenlijk niet in eigen hand. Een grote fout die we hebben gemaakt, was dat we niet goed over prestatiecontracten hadden nagedacht. Dat besef was er niet.

Maar ja, voor ons was ook alles nieuw.’ Het arbeidsmarktbeleid vereiste een andere aanpak, was de logische conclusie. Daarbij kon men niet om de feiten heen: Stadskanaal kent een werkloosheidspercentage van 11 (twee keer het landelijke gemiddelde), relatief veel mensen in de bijstand en daarnaast heeft 4,4 procent van de beroepsbevolking een aanstelling bij de sociale werkvoorziening, terwijl dit percentage landelijk op 1,1 ligt. ‘Vroeger was hier veel vervening en agrarische productie en waren er nogal wat losse arbeiders. Allemaal mensen met een lage opleiding. Daardoor is hier een concentratie van achterstand ontstaan en die gaat over van generatie op generatie’, verklaart Duit. Daar komt nog eens bij dat er in de tweede helft van de vorige eeuw in Stadskanaal een industriële monocultuur is ontstaan. Philips wilde zich er in 1955 wel vestigen, maar eiste dat de gemeente ‘geen andere grootindustrie’ aan zou trekken, ‘zeker niet in de metaalsector’. Het Eindhovense bedrijf voorzag namelijk een enorme groei en wilde zeker zijn van voldoende personeel. Philips groeide ook flink (3.300 werknemers in 1970), maar is nu volledig verdwenen uit Stadskanaal. De evaluatie van het echec van ‘De vier van vier miljoen’ maakte ook duidelijk dat de gemeente Stadskanaal nogal fragmentarisch werkte als het ging om werkzoekenden naar werk te helpen. ‘En we kenden de klant helemaal niet.’ In eerste instantie werd de zogenaamde korte ketenaanpak opgezet voor mensen in de

bijstand, mensen met een wwuitkering en nieuwkomers op de arbeidsmarkt. De drie hiervoor verantwoordelijke instanties (de gemeentelijke sociale dienst, het UWV en het CWI) bundelden in Stadskanaal hun krachten en zitten sinds 2005 onder één dak. ‘we zijn begonnen met het in beeld brengen van de aanbodkant via een eenmalig intakegesprek. Als werkzoekende hoefde je maar één keer je verhaal afsteken en door de informatiesystemen van de drie partijen op elkaar af te stemmen, hebben alle drie nu ook alle informatie over de werkzoekenden. Dat soort basale dingen moest eerst geregeld worden. Bovendien moesten de werkculturen van de drie organisaties in elkaar worden geschoven en moest op directieniveau de wil tot samenwerking er ook zijn. Nou, dat leverde helemaal geen problemen op. Als werkzoekende word je nu niet meer van het ene naar het andere loket verwezen, maar doet één persoon het werk namens de drie organisaties. De rechtmatigheid van de uitkering én de kans op werk worden voor een werkzoekende nu door één persoon bekeken. We zijn de werkzoekende centraal gaan stellen. Daarmee liepen we voorop in Stadskanaal.’ Vraagkant Via de korte ketenaanpak werd er een goed zicht verkregen op de kwaliteiten van de werkzoekenden. Maar Stadskanaal was daarmee niet tevreden. ‘Nee, natuurlijk niet! De opzet is natuurlijk de mensen zo snel mogelijk uit de bijstand of de ww te krijgen. Dus moesten we een goed beeld krijgen van de vraag en vooral ook de toekomstige vraag van de

WIL ENDEN

‘Op eigen houtje lukt het niet, het kabinet moet helpen’

Foto Henk Oosterhuis

Jaap Duit in een productiehal van het sociale werkvoorzieningschap Wedeka. In deze hal worden traphekjes gemaakt.

profit en non profit sector in onze gemeente. We hebben heel veel werkbezoeken afgelegd en hebben vervolgens scholingscomponenten ingevuld en leerwerkplekken gerealiseerd.’ Binnen de korte ketenaanpak kon dat niet. Daarom is er ook een lange ketenaanpak gekomen waarin ook het sociale werkvoorzieningschap Wedeka en het Noorderpoortcollege zitten. Duit: ‘Want uit onze talloze bedrijfsbezoeken bleek dat er vraag is naar bijvoorbeeld internationale chauffeurs en vakmensen in de bouw, wegenbouw, schildersbranche en installatietechniek. Daarvoor moet je dan, via het Noorderpoortcollege, opleidingen opzetten. Dat gaan we nu doen. En Wedeka zetten we in als een mogelijkheid om te werken met behoud van uitkering, maar vooral ook om de kwalificaties van de werkzoekenden te verbeteren. Om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Op die manier leveren we maatwerk.’ Gecharmeerd ‘Ik ben erg gecharmeerd van de aanpak in Stadskanaal’, zegt Hanneke Berben, lid van de Raad van Bestuur van het CWI. ‘Vooral omdat de klant centraal staat en er bij gemeentelijke sociale dienst, UWV en CWI in die gemeente een gezamenlijk gevoel van urgentie is ontstaan. Er is respect voor de kennis en kunde van de drie partners. Ze vangen niet elkaars vliegen af, maar gunnen elkaar juist iets.’ Ook Marianne Schrijver, hoofd beleidsafdeling werk en inkomen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), is enthousiast: ‘De Stadskanaalster aanpak is aan te bevelen voor

andere gemeenten en ketenpartners omdat van de behoefte van de burger wordt uitgegaan en van daaruit samenwerking wordt gezocht. In Stadskanaal is er sprake van een open samenwerking die optimaal gebruikmaakt van personen en organisaties. En dat leidt tot een optimale benutting van het potentieel.’ Schrijver is vooral onder de indruk van de lange ketenaanpak. ‘Dan bedoel ik de uitbreiding met Wedeka en het Noorderpoortcollege, waarbij deze twee partners evenveel verantwoordelijkheid hebben als de sociale dienst, het UWV en het CWI. En als er zich een zesde partner aandient die de keten kan aanvullen, is die welkom. Stadskanaal is één van de weinige plekken waar op deze manier en met meerdere partners wordt gewerkt. Ik zou deze vorm van samenwerking graag in andere gemeenten zien.’ Ook Berben prijst de breedte van de samenwerking. ‘In Stadskanaal dóen ze iets en blijven ze niet steken in praten. De zaak wordt daar nuchter aangepakt; ze doen iets voor de klanten. In Nederland zijn er wel meer gemeenten waar inmiddels de werkzoekenden centraal staan in plaats van de instituties, maar in de meeste gevallen blijft het bij veel praten, veel overleg en allerlei structuurtjes bedenken. In Stadskanaal zijn ze gewoon begonnen, kijken ze wel waar ze ondertussen tegenaan lopen en welke oplossing er dan moet worden gezocht. Dat spreekt me aan. De praktische oplossing waarvoor in Stadskanaal is gekozen, vind ik met meest opvallende. Nu maar hopen dat de gemeente straks ook echte resultaten kan laten zien.’

Wonderen De loftuitingen hebben Duit ook bereikt (‘Wij krijgen veel complimenten’), maar hij waarschuwt voor teveel euforie. ‘Stadskanaal heeft al enige tijd een groep van ongeveer 900 mensen in de bijstand op een bevolking van ongeveer 34.000. Dat is fors. In die groep zit dynamiek. De laatste drie jaar hebben we een gemiddelde in- en uitstroom van een kleine vijfhonderd mensen. Maar we hebben te maken met een harde kern van mensen die al jaren in de bijstand zit. Die groep willen we de komende tijd nog beter in beeld brengen om te zien wat de mogelijkheden zijn.’ Maar wonderen moeten niet worden verwacht, zegt de wethouder. ‘Er blijft ongetwijfeld een groep die nooit een reguliere baan krijgt. Toch willen we ook die groep activeren door maatschappelijk zinvol werk zoals buurtbeheer. En van de 900 is er ook een aanzienlijk deel met een sociale werkplaats (sw)-indicatie. Laat dit kabinet serieus werk maken van de wachtlijstproblematiek in de sw-sector. Verhoog met macrobudget en kies niet voor een aanpak via het gemeentefonds. Dan pas pakt het voor ons goed uit, want Wedeka heeft bijna 1.900 sw’ers in dienst. Dat is 2 procent van het landelijk totaal. We hebben als gemeente bijna tweehonderd mensen op de wachtlijst, van wie veel nu bijstandsgerechtigde zijn.’ Op eigen houtje, wil Duit maar zeggen, kan Stadskanaal het probleem van de werkloosheid ook niet aan. ‘Daarom doe ik een beroep op de regering: als wij samen met het bedrijfsleven een structureel probleem willen aanpakken en oplossen, steun ons

dan met geld voor projecten, met name op het gebied van scholing. Want voor een belangrijk deel zit de oplossing in scholing, scholing en nog eens scholing in combinatie met leerwerkstages. Het gaat er om goed gekwalificeerd te zijn voor een dynamische arbeidsmarkt, want banen voor het leven worden steeds schaarser.’ Berben merkte het al op: nu de resultaten nog. Duit: ‘Mijn doelstelling is maximaal 700 mensen in de bijstand begin 2010. Dat is 200 minder. Dat is ambitieus, maar ik kan me voorstellen dat anderen daar anders over denken. Maar alle critici moeten zich wel realiseren dat wij in dit gebied te maken hebben met een heel weerbarstige problematiek.’

nws Bezoek onze website! Het laatste nieuws over alle activiteiten van het Centrum voor Lokaal Bestuur vindt u op onze website

www.lokaalbestuur.nl Onze site geeft u informatie over: Bijeenkomsten van het CLB, ­Adviezen, Publicaties, Dualisme, de organisatie van het CLB, artikelen uit Lokaal Bestuur en ProefLokaal. Ook zijn er links naar andere websites die voor u als lokale of provinciale bestuurder interessant zijn.

Automatisch betalen Als u nog per acceptgiro betaalt, maar het CLB wilt machtigen middels een automatische incasso, stuur ons dan een e-mail ([email protected]) of bel ons even: 020-5512260. Wij sturen u dan een machtigingsformulier toe.



2de kmr

Vergunningen We weten het allemaal: er bestaat een woud aan vergunningen. De nieuw Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) gaat dat stroomlijnen.

Foto Serge Ligtenberg

TON LANGENHUYZEN is beleids­ medewerker van de Tweede Kamer­fractie van de PvdA. Heeft u een vraag aan hem of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 070-3182792

De WABO moet 25 bestaande vergunningen en heffingen voor wonen, bouwen, ruimte, monumenten, natuur en milieu samenvoegen tot één omgevingsvergunning. Dat moet leiden tot één loket, één aanvraagformulier, één bevoegd gezag en één handhavend orgaan. Kortom: de omgevingsvergunning moet zorgen voor stroomlijning van de vele procedures en een betere dienstverlening aan burgers en bedrijven. De huidige praktijk leert immers dat het aanvragen van allerlei afzonderlijke vergunningen zeer kostbaar en tijdrovend is en voor de vergunningverlener complex en niet te overzien. Roos Vermeij, woordvoerder van de fractie, staat dan ook volledig achter de doelstelling van de Wabo. Wel heeft zij in de schriftelijke inbrengronde kritische kanttekeningen gesteld bij de manier waarop de regering meent dat het doel moet worden bereikt. Eén van de vragen die beantwoord moet worden is of de Wabo daadwerkelijk bijdraagt aan het voor de aanvrager eenvoudiger

en overzichtelijker maken en een daadwerkelijke vermindering betekent van de administratieve lasten. Daarnaast heeft Vermeij vragen bij de toename van de bestuurlijke lastendruk. Die zou wel eens zwaarder kunnen worden als blijkt dat er naast het nieuwe processysteem voor de integrale aanvraag er één voor de opgeknipte aanvraag komt (het zogeheten cafétariamodel). Op deze manier zou het mogelijk blijven om niet te werken met de omgevingsvergunning. Bovendien willen veel bedrijven vaak helemaal geen integrale vergunning. Het is voor hen namelijk niet mogelijk om al op het moment van de aanvraag en détail alle benodigde informatie voor een omgevingsvergunning in één keer gereed te hebben. Ook blijven burgers of bedrijven bij de voorbereiding van de plannen te maken houden met verschillende deskundige ambtenaren. Aangezien een aanvraag ontvankelijk moet zijn, komt het gewicht van het vergunningentraject al voor de aanvraag te liggen. Tenslotte: bij de behandeling van de aanvraag blijven de verschillende toetsingskaders doorlopen worden. Dat is weliswaar zorgvuldig, maar of het ook doelmatiger is en tijdswinst oplevert is niet duidelijk. Er moeten kortom door minister Cramer nog vele vragen worden beantwoord. Voor meer informatie: Paul Reijndorp, medewerker van Roos Vermeij, [email protected] Vermogensbeheer provincies Naar aanleiding van een bericht in het blad Binnenlands Bestuur

van 16 maart jl. heeft Pierre Heijnen minister Ter Horst (BZK) schriftelijke vragen gesteld over het vermogensbeheer door provincies. Provincies behalen volgens dat artikel slechts een mager rendement met de miljarden die zij beheren. De naweeën van de Ceteco-affaire – de provincie Zuid-Holland verloor eind jaren ’90 grote sommen door risicovolle en geheime beleggingen – lijkt daarbij tegen de achtergrond een belangrijke rol te spelen. Bij het beleggen van overtollige kasgelden door provincies staat het beperken van risico’s voorop. Dat dit lagere rendementen met zich brengt wordt als het ware daarbij op de koop toegenomen. Minister Ter Horst zag geen redenen om het vermogensbeheer van provincies bij te stellen. De zgn. treasury­ functie is in haar ogen goed ontwikkeld net zoals de wet- en regelgeving. De minister was wel van mening dat een herhaling van een Ceteco-achtige affaire nooit helemaal te voorkomen is. Als het gaat om geheime besluiten van Gedeputeerde Staten en beheershandelingen niet terug te vinden zijn in het financiële systeem van de provincie of in de begroting, blijft dit ongrijpbaar voor de toezichthouder en accountant. Armoede- en schulden­ beleid De PvdA heeft in het verkiezingsprogramma en tijdens de verkiezingscampagne voor de Tweede Kamerverkiezingen een belangrijk punt gemaakt van het armoede- en schuldenbeleid. Op verzoek van de PvdA (Hans Spekman) heeft de Kamer overleg

gevoerd met de staatssecretaris van SZW Aboutaleb. Spekman pleitte voor een menselijker armoedebeleid. Vooral de schuldenproblematiek blijft ernstig. Het aantal huishoudens met problematische betalingsachterstanden wordt geschat op 101.000 tot 158.000 en neemt in omvang toe. Spekman wil die trend keren. Hij stelde voor om gemeenten meer mogelijkheden te geven voor het voeren van een gericht armoedebeleid. In het coalitieakkoord is niet voor niets opgenomen dat gemeenten daarvoor meer ruimte moeten krijgen. In dit verband past het niet dat gemeenten de komende jaren minder financiële middelen zouden krijgen voor schuldhulpbeleid. Ook zou het mogelijk moeten worden om mensen eerder onder curatele te plaatsen wanneer zij niet meewerken aan een schuldhulpverleningstraject en dan vooral als zij een partner of kinderen in de problemen meetrekken. Lang niet iedereen die daar aanspraak op zou kunnen maken, weet van het bestaan van regelingen af. Pas als alle marktpartijen en maatschappelijke organisaties van elkaar weten hoeveel schuld iemand heeft, kan worden voorkomen dat iemand door nieuwe leningen nog dieper in de schuldproblematiek wordt gedrukt. Hoewel de Tweede Kamer voor een uitbreiding van de registratie is, gaat dit toch te langzaam. Minister Bos van Financiën liet de Kamer weten dat een goed registratiesysteem pas op zijn vroegst einde 2008 kan gaan werken.

afgvrdgd WE GAAN HET SAMEN DOEN! Wat houdt de PvdA’ers in de Eerste en Tweede Kamer en in het Europees Parlement bezig? Zij komen hier beurtelings aan het woord. Om te beginnen Jacques Tichelaar, fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer.

Foto Serge Ligtenberg

10

Binnen 100 dagen na het aantreden van staatssecretaris van Justitie Nebahat Albayrak is het zover: de afspraken over het afhandelen van de oude Vreemdelingenwet zijn gereed. Het kabinet heeft ingestemd met de pardonregeling en Albayrak tekende een akkoord met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) over de uitvoering en toepassing van de pardonregeling. Na jaren van hardvochtig beleid is er nu een einde gemaakt aan de onzekerheid van duizenden mensen. Wat ik probeer duidelijk te maken is het volgende: De PvdA maakt het verschil in dit kabinet! En dat doen we samen met de gemeenten. Zij zijn mede verant-

woordelijk voor het creëren van de randvoorwaarden voor een zorgvuldige en snelle uitvoering van het vreemdelingenbeleid. Asielzoekers die voor 1 april 2001 hun asielaanvraag hebben ingediend en daarna in een vorm van (nood)opvang hebben verbleven in Nederland komen in aanmerking voor de pardonregeling. Uitzonderingen hierop zijn asielzoekers die Nederland hebben verlaten of zijn uitgezet en mensen die worden verdacht van oorlogsmisdaden of die veroordeeld zijn voor ernstige strafbare feiten. Naar verwachting zullen ongeveer tussen de 25.000 en 30.000 mensen onder de regeling vallen. De PvdA heeft zich jaren sterk gemaakt voor een pardonregeling voor de groep die asiel heeft aangevraagd onder de oude Vreemdelingenwet. Er moest een einde moest worden gemaakt aan de jarenlange onzekerheid waarin deze mensen verkeren. De Tweede-Kamerfractie is dan ook erg tevreden met het behaalde resultaat. Met deze pardonregeling kan de oude Vreemdelingenwet eindelijk worden afgehandeld, komt er een eind aan een maatschappelijk breed gevoeld probleem en kan de Vreemdelingenwet 2000 voluit worden uitgevoerd.

Daarmee hebben we een van onze belangrijkste verkiezingsbeloften ingevuld. Wat mij betreft gaan we nu op die weg door. De laatste maanden is de PvdA vooral erg met zich zelf bezig geweest. Dat was broodnodig, maar het is nu tijd dat we de knop omzetten en ons op de toekomst richten. We gaan keihard aan de slag om de aanbevelingen uit het rapport Vreeman in daden om te zetten. Het gaat er daarbij wat mij betreft vooral om dat we onze sociaaldemocratische waarden, die nog niets aan kracht hebben ingeboet, opnieuw gaan invullen op concrete en actuele thema’s. Dat kunnen we niet alleen, daar hebben we iedereen binnen de PvdA voor nodig. We hebben een unieke kans. Dankzij de PvdA zit er nu een heel ander kabinet. Het roer is om! Als het gaat om inhoud, maar ook wat betreft stijl. We gaan het samen doen. Samen met onze mensen in het kabinet en met al die PvdA’ers in de gemeenten en provincies. We gaan bouwen aan een Nederland waar iedereen de kans krijgt iets goeds van z’n leven te maken. We gaan de groeiende tweedeling bestrijden. We zetten we ons schrap tegen intimidatie, onbeschoftheid en fraude. Die lijn gaan we nu doorzetten en we gaan duidelijk maken dat

de PvdA inderdaad het verschil maakt. In de wijken, in onze scholen, in de zorg en op de arbeidsmarkt. We gaan laten zien dat iedereen weer telt en dat iedereen meedoet. Hard werken moet worden beloond en mensen die hun best doen, maar bij wie het niet wil lukken, krijgen een steuntje in de rug. Ik ga me samen met mijn collega’s in de Kamer de komende jaren inzetten voor een partij waarin weer volop en in alle openheid wordt gedebatteerd. Niet over processen, maar over inhoud en het belang van sociaaldemocratische waarden. Onze Tweede Kamerfractie zal richting moeten geven aan die debatten. Door duidelijke standpunten in te nemen, geformuleerd door herkenbare politici. Op die manier gaan we bijdragen aan het versterken van de Partij van de Arbeid en het herwinnen van het vertrouwen van Nederlanders.

eu-lkl

Europese regels: lastig of handig? ‘Regels zijn regels’ is een gezegde dat de laatste jaren veel te horen is in de politiek. Maar aan regels kan vaak een eigen vertaling worden gegeven. Dit geldt ook voor regels van de Europese Unie (EU). Hiermee hebben nationale bestuurders te maken, maar ook lokale.

dr. Rob de Rooij is politicoloog en Europadeskundige. Heeft u een vraag of opmerking? Mail hem dan: [email protected]

Zijn die Europese regels u nou eigenlijk meer tot last dan tot gemak? Dit hangt sterk af van de specifieke regels waarmee juist uw gemeente of provincie te maken heeft. Indien u als bestuurder net van plan was de werkgelegenheidscijfers in uw regio op te schroeven door het aanleggen van een nieuw bedrijventerrein, kunt u pech hebben als er in dat gebied een korenwolf, boomkikker, knoflookpad of zeggekorfslak is aangetroffen. De Vogel- en Habitatrichtlijnen van de EU bepalen namelijk dat geen bedrijventerreinen mogen worden aangelegd in gebieden waarin een van deze beschermde diersoorten is aangetroffen. Zuid-Limburg werd hiermee geconfronteerd toen de korenwolf de aanleg van bedrijventerrein Avantis jarenlang dwarsboomde. Ook als u overheidssteun wilt verlenen aan een bedrijf, bijvoorbeeld omdat u werkgelegenheid wilt behouden of stimuleren, kunt u last hebben van ‘Europa’. Deze vorm van steun is namelijk door de EU in beginsel verboden. Onder overheidssteun wordt niet alleen rechtstreekse subsidie verstaan, maar bijvoorbeeld ook verkoop of verhuur van een gebouw of van grond tegen een lagere prijs dan de marktprijs. Om boetes te voorkomen is het daarom nodig dat u laat beoordelen of de steun geoorloofd is of niet. Dit kunt u doen door de

zaak, via het Ministerie van Binnenlandse Zaken, aan te melden bij de Europese Commissie. Wellicht krijgt u dan tot uw verrassing te horen dat uw voornemens tot overheidssteun toch door de beugel kunnen. De Europese Commissie staat namelijk ook uitzonderingen op het algemene verbod toe. Dit doet zij vooral als het om regio’s met een ontwikkelingsachterstand gaat. Dat kunnen regio’s zijn die al rechtstreeks Europese subsidies krijgen (zie de vorige aflevering van deze rubriek), maar ook gebieden die door een ramp zijn getroffen, zoals destijds Enschede door de vuurwerkramp. EU-regels rondom overheidssteun kunnen dus de beleidsruimte van gemeenten en provincies beperken, maar soms ook aanvullen. Een soortgelijke conclusie geldt des te meer voor de verlening door uw gemeente of provincie van opdrachten aan particulieren. Als het gaat om kostbare opdrachten voor openbare werken, leveringen en diensten, schrijven de Europese regels voor dat u deze opdrachten dient aan te besteden (als deze boven de Europese drempelwaarden uitkomen van 5.278.000 euro voor werken en 211.000 euro voor leveringen en diensten). Aanbesteden houdt in dat uw opdracht door de Europese Commissie bekend wordt gemaakt binnen de hele EU, zodat alle Europese bedrijven -en

niet alleen het ‘bevriende’ bouwbedrijf uit uw gemeente- even veel kans maken op de opdracht. U kiest vervolgens het Europese bedrijf dat het goedkoopst levert of het bedrijf dat het best past bij de sociale of milieudoelstellingen die u als bestuurder voorstaat. Zo zou u bijvoorbeeld een opdrachtnemer kunnen selecteren die bereid is het hoogste percentage arbeidsgehandicapten in dienst te nemen of die aantoonbaar het zuinigst met energie omgaat. Hiermee komt u niet alleen aan de EU tegemoet, maar ook aan de belangen van uw inwoners. Europese regels zijn in dit soort gevallen soms technisch lastig, maar handig voor het verwezenlijken van de PvdA-doelstellingen. Maak er gebruik van! Hoe u een aanbesteding vanuit het PvdA-gedachtegoed concreet aan kunt pakken, staat in de brochure ‘Aandacht voor aanbesteden’ die alle CLB-contribuanten in juni 2006 hebben ontvangen. De brochure is ook te downloaden via http://iekevandenburg.pvda.nl

MENSEN IN BEWEGING

(Advertentie)

De volgende stap na uw bestuurdersfunctie! Na een bestuurlijke functie te hebben bekleed, is het voor een bestuurder niet gemakkelijk om een passende nieuwe functie te vinden. P&O Services Groep (PSG) biedt voormalige bestuurders een specifiek begeleidingstraject met als doel het vinden van een geschikte baan. Wij ontwerpen het begeleidingstraject volgens een aantal basiselementen. Deze zijn: Development Center, Persoonlijk Ontwikkelingsplan, Leergang Bestuurders en Intervisie. Iedere bestuurder kiest in samenspraak met de persoonlijke loopbaancoach een eigen op maat samengesteld pakket. Het begeleidingstraject kan vanuit outplacement of vanuit de overstapconstructie van PSG worden gevolgd. In geval van outplacement behoudt de bestuurder een ww- of appa-uitkering. De overstapconstructie gaat verder. In dat geval ziet de bestuurder af van de uitkering en treedt in dienst bij PSG. De arbeidsvoorwaarden blijven gelijkwaardig aan het huidige arbeidsvoorwaardenpakket. Deze constructie levert op korte termijn een structurele oplossing voor zowel de bestuurder als zijn voormalig werkgever. De bestuurder vergroot de kansen op de arbeidsmarkt en de voormalig werkgever beperkt de uitkeringskosten. PSG is dé mobiliteitspartner binnen de overheid die ook is aangesloten bij het ABP. Wilt u meer weten over onze mogelijkheden in uw specifieke situatie? Neem dan vrijblijvend contact op met de heer M.H.M. van Baaijen (06 - 53424762), of de heer A. Anthonissen (06 - 51073692).

www.poser.nl 073-5039320

Den Haag Plein 17

Meppel Schoolstraat 7a

Tilburg Reitseplein 2

Wageningen Agro Business Park 65

Hedel Kronenburgpark 2

11

‘Je moet niet alleen praten, maar ook je daadkracht tonen’

De 100 dagen tour verkeerd gejat Foto Rob Maas

Hamit Karakus tijdens zijn 100 dagen tour in gesprek met een ‘gewone Rotterdammer’.

De afgelopen maanden gingen ministers en staatssecretarissen op tournee. 100 dagen lang trokken zij het land in. Bewindspersonen gingen het gesprek aan met burgers, bedrijven en koepelorganisaties over de invulling van de plannen uit het coalitieakkoord. Een unieke aanpak. Of toch niet?

Het kabinet benut de diverse suggesties en ideeën naar eigen zeggen ‘om het coalitieakkoord uit te werken tot een concreet beleidsprogramma.’ Dit beleidsprogramma is op 14 juni, kort na het ter perse gaan van dit nummer, gepresenteerd, waarna het met Prinsjesdag met een begroting wordt uitgewerkt in de Miljoenennota. Het idee voor de 100 dagen tour is niet uit de lucht komen vallen. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart vorig jaar startte het college van B&W in Rotterdam al met een 100 dagen tour. Lokaal Bestuur sprak daarover met:

Hamit Karakus wethouder wonen en ruimtelijke ordening en

Jantine Kriens wethouder volksgezondheid, welzijn en maatschappelijke opvang Rotterdam

Kirsten Verdel Freelance journaliste

12

Waar kwam de Rotterdamse 100 dagen tour vandaan? Hamit: ‘Dat was in het coalitieakkoord geregeld. Het kwam in feite uit de koker van onze eigen partij. Tijdens de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen gingen we als PvdA uitgebreid de stad in. De 24x24 tour was daar het beste voorbeeld van. 24 keer gingen 24 PvdA’ers toen op stap met Rotterdammers. Als je echt wilt weten wat er leeft in een stad, dan moet je regelmatig weg van je bureau om zelf te zien en te

horen wat er gebeurt. De werkelijkheid in het stadhuis is niet de werkelijkheid van Rotterdammers. Het doel van de tour was tweeledig: we wilden praten met Rotterdammers om te peilen wat hen bezig houdt en we wilden ook de daadkracht van het college laten zien.’ Hoe lieten jullie die daadkracht zien dan? Jantine: ‘In tegenstelling tot wat het kabinet nu gedaan heeft gingen wij niet alleen de stad in om te praten tijdens onze 100 dagen tour. Wij hadden een lijst opgesteld met 37 dingen met een positieve uitstraling die we in die 100 dagen wilden realiseren. Vaak kleine, maar erg praktische zaken. Bijvoorbeeld het omvormen van vijf schoolpleinen tot speelplekken, het plaatsen van bloembakken door de hele stad, extra fietsenrekken bij Rotterdam CS.’ Was er een onderverdeling gemaakt voor die 37 zaken? Hamit: ‘Elke wethouder had zijn eigen speerpunten. Zo heb ik me bijvoorbeeld bezig gehouden met het realiseren van 50 woonstudio’s en het instellen van een meldpunt asociale verhuurders. Jantine heeft er onder andere voor gezorgd dat daders van huiselijk geweld verplicht een anti-agressie training krijgen. We hebben niet alles in die 100 dagen voor elkaar weten te krijgen, maar wel het meeste.’ Het was dus niet alleen praten maar ook doen tijdens de 100 dagen tour? Jantine: ‘Inderdaad. Rotterdam is toch de stad van handen uit de mouwen, dus we wilden het

niet bij alleen praten laten. Dat het kabinet dit wel deed, heeft voor hen tot enigszins negatieve publiciteit geleid. Oppositiepartijen en media klaagden dat het doodstil was rond het kabinet. Eerst was er een lange formatieperiode waarin zoals men zei ‘het land niet geregeerd werd’ en daarna kwamen er nog eens 100 dagen overheen waarin er nog méér werd gepraat. Daarmee leek het dat het nieuwe kabinet niet erg daadkrachtig was, terwijl er achter de schermen natuurlijk ontzettend veel gebeurde. Maar dat was niet zichtbaar voor het publiek.’ Er werd over het college in Rotterdam toch gezegd dat er niks gebeurde tijdens de 100 dagen periode? Jantine: ‘De onderhandelingen in Rotterdam hebben ook lang geduurd. De verkiezingen waren op 7 maart 2006 en het coalitieakkoord lag er pas op 18 mei. Maar toen zijn we wel direct aan de slag gegaan met die concrete zaken. Daar is vanuit de Rotterdamse samenleving erg positief op gereageerd. Zoiets simpels als het plaatsen van plantenbakken door de hele stad was heel leuk. Daaraan werd gekoppeld dat op verschillende plekken wethouders met mensen uit de buurt die bakken neer gingen zetten. Samen met bewoners en kinderen groeven we zelf de plantjes in. Ontzettend leuk om te doen en het is zo zichtbaar. De Maasboulevard staat nu volop in bloei. Je ziet rechtstreeks het resultaat van je inspanningen. Dat geeft mensen ook een prettig gevoel: Wat is Rotterdam toch eigenlijk mooi.’

tour: at

‘Het kabinet spreekt de taal van de mensen nu veel beter’

Foto Rob Maas

Jantine Kriens wordt tijdens haar tournee aan de tand gevoeld door een verslaggeefster.

Heb je met veel mensen gesproken in die 100 dagen? Hamit: ‘Ik heb zelf met ongeveer 200 mensen gesproken. Dat is best veel en je leert er ook heel veel van, maar ik relativeer het wel. Er zijn ook nog 590.000 andere Rotterdammers die ik níet heb gesproken. Het is dus ook zaak om permanent in gesprek te blijven met de stad.’ Hoe doen jullie dat? Jantine: ‘We zijn eigenlijk nooit gestopt met de 100 dagen tour. We gaan nog steeds met grote regelmaat de stad in. Toen er schriftelijke vragen werden gesteld door Leefbaar Rotterdam over een lekkage in Spangen die de schuld zou zijn van het Woningbouwbedrijf (WBR), stapte Hamit spontaan de auto in en reed naar het pand toe. De dag erna belde hij direct de directeur van de WBR. In de raad kreeg hij alle lof en zelfs vanuit Leefbaar werd hij genomineerd voor PvdA’er van het jaar! En als bijvoorbeeld dominee Visser van de Pauluskerk een pand kraakt, dan maken we voor diezelfde dag nog een afspraak met hem om erachter te komen wat er precies aan de hand is. Heel erg lik op stuk dus, meteen zelf gaan kijken en soms ook ingrijpen.’ De 100 dagen tour is dus structureel? Jantine: ‘Alle wethouders hebben eens per maand een gesprek met 20 à 30 Rotterdammers die iets te maken hebben met hun portefeuille. Zo heb ik vorige maand gesproken met 30 mensen die arm zijn. Soms hebben we die mensen eerder ergens gesproken en dan nodigen we ze uit, soms worden mensen via via aangedra-

gen voor die gesprekken. Er is zo langzamerhand een uitgebreid netwerk aan het ontstaan, de Band van Rotterdam noemen we dat, waarin steeds meer mensen worden opgenomen die betrokken zijn met de stad. De Band van Rotterdam is een netwerk van ideeën, dat is ontzettend waardevol.’ Is het college in Rotterdam nu meer buiten de deur dan het vorige college? Hamit: ‘Volgens onze chauffeurs wel. Die wisten ons te melden dat het college 50 procent meer buiten het stadhuis dan in de voorgaande periode. Het is dan ook maar goed dat we met milieuvriendelijkere auto’s gaan rijden!’ Is de aanpak van het kabinet met zijn 100 dagen tour wel goed geweest? Jantine: ‘Ja, de manier waarop het kabinet interesse toonde voor de wijken was heel goed. We kregen echt de kans om onze kant van het verhaal te laten zien. Neem minister Vogelaar. Zij heeft natuurlijk alle problemen heel uitgebreid op papier staan, maar haar bezoek aan Rotterdam gaf ons de kans om te laten zien wat er nu echt in de wijken speelde. Ella weet nu waar we het over hebben. Wij hoefden niet naar Den Haag te gaan, maar Den Haag kwam naar ons. Dat was heel goed. Den Haag was in de vorige kabinetsperiode letterlijk en figuurlijk veel afstandelijker. Als je het kabinet nu hoort spreken, dan is het een stuk herkenbaarder voor mensen. Ze spreken de taal van de mensen in het land veel beter.’

Is het idee voor de kabinetstour ‘gejat’ van Rotterdam? Jantine: ‘Het kabinet heeft zijn tour opgezet naar het voorbeeld van wat we in Rotterdam gedaan hebben ja. Maar ze hebben het wel verkeerd gejat. Mijn persoonlijk assistente is wel eens gebeld door een medewerker van Ronald Plasterk en Peter van Heemst (fractievoorzitter PvdA in Rotterdam, red.), maar er had misschien wat structureler gesproken moeten worden over de manier waarop we de 100 dagen tour in Rotterdam aangepakt hebben. Het kabinet had moeten kiezen voor de handenuit-de-mouwen aanpak. In hun 100 dagen hadden ze alvast wat concrete maatregelen moeten nemen. Eigenlijk hebben ze dat ook gedaan, maar niet onder die noemer. Dat de tandarts en de pil terug komen in het basispakket en dat het generaal pardon nu geregeld is hadden ze makkelijk onder de daadkrachtige noemer van de 100 dagen tour kunnen hangen. Publicitair gezien was dat veel slimmer geweest dan nu. Nu lijkt het net alsof het kabinet nog niets gedaan heeft, wat natuurlijk niet waar is.’ Wat was er niet goed aan de Rotterdamse 100 dagen tour? Wat deden jullie verkeerd? Hamit: ‘We hadden meer aan het publiek moeten laten zien wat de 100 dagen ons hebben opgeleverd. Maar dat was lastig, er was weinig media-aandacht tijdens onze tour. De pers vond het niet interessant om te kijken hoe wij bloembakken plaatsten in de stad. Terwijl dat voor burgers juist hele herkenbare zaken waren. En niet alle plannen die we hadden tijdens de tour

waren even realistisch. De eerste plons voor de Maasvlakte lukte niet. Maar daar zijn ook zoveel bestuurslagen bij betrokken, we hadden dat gewoon niet zelf in de hand.’ Wat kwam er uit de gesprekken met de stadsbewoners? Hamit: ‘In het collegeprogramma ‘De stad van aanpakken’ hebben we ook geprobeerd alles zo concreet mogelijk te houden. We hebben bij elk van de vier onderdelen, sociaal, veilig, wonen en economie, kwantitatieve ambities geformuleerd waarop we afrekenbaar zijn. Dat hebben wij dan weer overgenomen van het Leefbaar college dat van 2002 tot 2006 de stad bestuurde. We hebben bijvoorbeeld gesteld dat er in 2010 20.000 meer Rotterdammers aan het werk moeten zijn dan nu, dat het aantal bijstandsuitkeringen met 7.500 omlaag moet en dat het aantal vroegtijdig schoolverlaters met 20 procent moet dalen. Burgemeester Opstelten heeft zelfs gezegd: ‘Als deze doelen niet worden gehaald en ik heb er geen goed verhaal bij, dan heeft Rotterdam recht op een andere burgemeester’. Nu gaat Opstelten over een paar jaar weliswaar sowieso weg, maar het gaat even om het idee.’ Wat is de belangrijkste les geweest van de 100 dagen tour? Jantine: ‘Doordat we onszelf dwongen om voortdurend naar buiten te gaan raak je heel erg gefocust op uitvoering. Neem huiselijk geweld. Traditioneel is het zo dat je klaar bent als wethouder wanneer je je verhaal door de raad heen hebt geloodst. Maar omdat we nu voortdurend in contact blijven met hulpver-

leners en slachtoffers komen we steeds weer achter nieuwe dingen, waardoor we ons verhaal aan moet passen. Het andere grote voordeel is dat je voeling blijft houden met de sfeer in de stad. Uit onderzoek van het COS (Centrum voor Onderzoek en Statistiek) blijkt dat de nieuwe stijl van het college duidelijk herkend wordt. Ik zou verder het kabinet aan willen raden om de contacten met lokale bestuurders verder aan te trekken. Echt massa maken kun je niet in het kabinet, maar wel via lokale bestuurders. Er moet geïnvesteerd worden in persoonlijke relaties. Niet alleen door het kabinet als geheel, maar ook binnen onze eigen partij. We zijn als PvdA niet altijd even goed in het investeren in persoonlijke relaties. Daar is ook voor ons nog een wereld te winnen.’

13

Foto Hiske van den Bergh

Speeddaten maakt je sterk Als PvdA-raadslid bevind je je in een mooie luxepositie. Je hebt niet alleen je eigen fractie, maar een hele partij om op terug te vallen. Een partij vol kennis en ervaring, waardoor je niet telkens het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Voor nieuwe raadsleden die mee gedaan hebben aan de Wibautleergang, deelnemers aan het netwerk Jonge Raadsleden en vele oude rotten zal dit herkenbaar zijn. Maar voor lang niet elk raadslid is dit vanzelfsprekend en velen kunnen dan ook een zetje gebruiken.

Lobke Zandstra PvdA-Raadslid Den Haag

14

Dit zetje werd zaterdag 21 april gegeven in de vorm van een bijeenkomst voor de fracties van de grote steden. De PvdAfractievoorzitters in de grote steden – Taetske van der Reijt (Den Haag), Manon van der Garde (Amsterdam), Peter van Heemst(Rotterdam) en Frauke van Iperen (Utrecht)– spreken elkaar sowieso regelmatig en houden elkaar goed op de hoogte van de ontwikkelingen in hun fractie en stad. Maar gelukkig bestaan de vier fracties uit veel meer leden. De Utrechtse raadsfractie nam het initiatief tot een ‘speeddate’ om nader kennis te maken. Het speeddaten gebeurde in café Averechts in Utrecht. Aan de hand van een aantal thema’s – mooie stad, ‘dark numbers’, de WMO, integratie&participatie, verkeer, veiligheid en herstructurering - werd er in groepjes gesproken over de actualiteit en teruggekeken op de ervaringen van het afgelopen jaar. Lang niet altijd zijn we goed op de hoogte van wat een andere fractie heeft gedaan, zo blijkt. Er worden dan ook veel onderlinge toezeggingen gedaan over het alsnog toesturen van plannen, initiatieven en moties. En natuurlijk om in de toekomst vaker contact te hebben. Ondanks een aantal overeen-

komsten tussen de vier grote steden zijn de specifieke situaties toch vaak heel anders. De eerste ronde, herstructurering was vooral informatief: Om hoeveel woningen gaat het in de verschillende steden? Hoe is het draagvlak onder bewoners? En hoe ga je om met corporaties? Het beeld wat hieruit ontstond was onduidelijk: wat aantallen betreft is Utrecht veruit de kleinste waar het gaat om het aantal woningen dat onder de herstructurering valt. Ook het percentage bestaande sociale woningen is in Utrecht het kleinst. Dit betekent wel dat er in Utrecht relatief gezien de meeste nieuwe sociale woningen worden gebouwd, 40%, tegenover bijvoorbeeld 20% in Rotterdam. In de tweede ronde werd gezocht naar oplossingen. Daarbij werden juist ook de woordvoerders van andere onderwerpen aangespoord om mee te denken. In sommige clubjes leidde dat tot concrete adviezen. De ‘dark numbers’ van de drop-outs in het ouderwijs zouden bijvoorbeeld moeten worden teruggedrongen door leerplichtambtenaren deel uit te laten maken van de bestaande netwerken, zoals jeugdzorg en justitie, ervoor te zorgen dat leerplichtambtenaren aanwezig zijn op de scholen en

door deskundigheidsbevordering voor docenten en welzijnswerkers wat betreft signalering en vernieuwende methodiek. Aan het einde van de middag waren de deelnemers enthousiaste speeddaters geworden! Zo’n middag is niet alleen goed voor het PvdA-clubgevoel maar inspireert en motiveert ook, en verruimt de blik. Misschien ook iets voor uw fractie? De G4 komt in het najaar in ieder geval weer bij elkaar in Rotterdam.

Foto’s van links naar rechts: Gerlo Beernink Joost Grol Harry Tielman Serge Ligtenberg

UIT HET DAGBOEK VAN EEN

STATENLID De eerste weken met de nieuwe colleges van GS. Hoe wordt daar vanuit de Staten tegenaan gekeken? En hoe verliepen de verkiezingen voor de Eerste Kamer? Onze vier PvdA-Statenleden Yasemin Cegerek (Gelderland), Michel Berends (Drenthe), Musetta Blaauw (ZuidHolland) en Piet Verrijt (Noord-Brabant) schrijven erover in hun statendagboek.

Piet Verrijt Noord-Brabant

Yasemin Cegerek Gelderland

Michel Berends Drenthe

Musetta Blaauw Zuid-Holland

Maidenspeech Sommige Statenleden komen er in een vierjarige zittingsperiode nog niet eens aan toe maar ik heb hem er al op zitten. Ik bedoel mijn maidenspeech. Dit belangrijke moment (althans voor mij persoonlijk!) vond plaats op dinsdag 29 mei. Zoals in alle provincies vond op die dag de speciale Statenvergadering plaats ten behoeve van de verkiezing van de Eerste Kamer. Naast deze verkiezing stond in Brabant echter ook nog het Jaarverslag 2006 van de Provincie Noord-Brabant op de agenda. Een soort provinciale ‘verantwoordingsdag’ dus. Namens de PvdA mocht ik hierbij het woord voeren. In de voorbereiding hiervan leek dat mogen echter steeds meer een moeten te worden. De afgelopen jaren heb ik al heel wat (financiële) jaarverslagen gezien of beoordeeld maar de provinciale jaarrekening is een complex geheel. Met amper twee maanden ervaring in de provinciale politiek en weinig of geen kennis van het beleid in de afgelopen jaren is het dan een hele toer om iets wezenlijks toe te voegen. Uiteindelijk lag er een redelijk verhaal maar het heeft heel wat zweetdruppeltjes (en twee Pinksterdagen!) gekost. Het spreken in de politieke arena is spannender dan ik had verwacht. Door allerlei activiteiten heb ik best veel ervaring opgedaan bij het presenteren en toespreken van allerlei groepen mensen. Maar politiek (bedrijven) is toch echt een ander vak. Terugkijkend heb ik mijn politieke vuurdoop dan ook als een soort stoomcursus ervaren. Ik ben vast van plan die beginnende ervaring de komende jaren verder uit te bouwen.

Verkiezingen Zoals u weet worden leden van de Eerste Kamer door Statenleden gekozen. Normaal gesproken zijn de Statenvergaderingen in Gelderland op woensdag, maar in verband met de verkiezingen van de Eerste Kamer kwamen we op dinsdag 29 mei bijeen. Daar trek je dan een hele dag voor uit. Midden in de Statenzaal stonden een stemhokje en een stembus. Met een rood potlood kon je een hokje aankruisen van je eigen keuze. Nou ja, eigen keuze… Enerzijds zijn de verkiezingen van de Eerste Kamer erg belangrijk, anderzijds is de manier waarop wel heel ondemocratisch en een en al symboliek. Vooraf is al bekend hoeveel zetels een partij krijgt in de Kamer. Tenzij er Statenleden zijn die op een andere partij stemmen. Een Statenlid van GroenLinks heeft bijvoorbeeld in Brabant meerdere hokjes aangekruist. Dit heeft Groenlinks wel een zetel gekost. Ik kreeg voor de vergadering ook smsjes van partijgenoten met stemadvies, zodat kandidaten een kans maakten op voorkeurstemmen. Maar als Gelderse PvdA-fractie gingen we echt voor kwaliteit en voor Gelderland. Een goede vertegenwoordiging in Den Haag is wel erg belangrijk, hoor ik vaak om me heen. We hebben ons ook heel loyaal gehouden aan het principe man/vrouw-verhouding. De helft van de fractie heeft op een man met kwaliteit gestemd en de andere helft op een vrouw met kwaliteit. Maar niemand uit Gelderland heeft op de nummers 1 en 2 gestemd. [email protected]

Overhoring In Drenthe werken de Staten met drie vaste commissies: een voor algemeen, een fysiek en een sociaal. Bij alle drie ben ik een keer geweest als lid of op de publieke tribune. Wat opvalt is dat menig Statenlid zich met allerlei informatieve vragen nog zoveel richt op het college van GS. Het wordt dan een soort overhoring van de (eigen) gedeputeerden of die al hun spullen paraat hebben. Het accent zou toch moeten liggen op een uitwisseling van gemotiveerde standpunten tussen de verschillende fracties. Informatie moet vooraf gedeeld worden of je nu aan de ene kant of aan de andere kant van de tafel zit. Menig gemeente heeft de vaste raadscommissies afgeschaft en daar ben ik warm voorstander van, want het komt de integraliteit bijvoorbeeld tussen fysiek en sociaal ten goede en dat willen we toch zo graag. Het is ook efficiënter omdat er minder vergaderingen zijn. Is dat model ook toepasbaar in de Staten met 41 leden? Het is een discussie en het proberen waard zeker in een relatief kleine provincie als Drenthe met krap een half miljoen inwoners en een beperkt aantal van 12 gemeenten. Ik denk aan de volgende opzet: twee Statenvergaderingen per maand in plaats van de ene nu. De drie commissievergaderingen worden afgeschaft, winst: twee vergaderingen minder. Gestart wordt met een opiniërend/informerend blok waar insprekers ook een plek kunnen krijgen. Vervolgens komt een besluitvormend blok met conformstukken of discussiestukken. Weblog: www.drenthe.pvda.nl

Langdradig De eerste inhoudelijke Statenvergadering is achter de rug. En ik moet eerlijk toegeven dat ik wel spetterendere vergaderingen heb meegemaakt. Er stond één inhoudelijk stuk op de agenda en we hebben er meer dan vier uur over gedaan! Heel schokkend was het stuk ook niet. Het ging over de Oude Rijnzone, één van de transformatiezones binnen het Groene Hart. Wij hadden moeite met de streekplanherziening omdat we het idee hadden dat er nog niets geregeld was in de verevening van de kosten voor groen en herontwikkeling. Na twee streekplancommissie-vergaderingen was er door GS een goede aanscherping gemaakt, dus eigenlijk was iedereen zo goed als akkoord, uitgezonderd GroenLinks, SP en PvdD. En tóch werden er ellenlange betogen gehouden over alles en niets. Hetzelfde deed de gedeputeerde. Ik ben een groot voorstander van kort en bondig en niet uitweiden over zaken die niets te maken hebben met het te bespreken onderwerp. Het was dus een behoorlijke zit, wat een schaduw werpt over het politieke spel; want op deze manier kunnen wij toch niet verwachten dat íemand zich ook maar interesseert in de provinciale aangelegenheden? Ik ga ervan uit dat dit een opstartprobleem is en dat we bij vollere agenda’s ook gedwongen worden om keuzes te maken en dan kort en bondig prioriteiten aan te geven. Dán kan iedereen het volgen en blijft het interessant. www.musettablaauw.nl

15

HOEZO NIET OP STRAAT? In een recente aflevering van Buitenhof haalde voormalig JSvoorzitter Peter Scheffer hard uit naar oud-minister Bram Peper. Hij zou zich in de campagne geen enkele keer hebben laten zien, maar schuift nu wel gezellig aan tafel om kritiek te leveren op de partij. De discussie die volgde leidde onder andere tot de uitspraak dat de SP altijd en overal op straat te zien is en de PvdA nooit. Klopt die bewering wel? Lokaal Bestuur sprak met Petra Reijntjes en Joop van den Berg, twee vaste krachten in de pogingen om respectievelijk Rotterdam en Friesland rood te kleuren.

KIRSTEN VERDEL FREELANCE JOURNALIST

16

Petra Reijntjes Voorzitter PvdA-afdeling Rotterdam Noord Al jaren vaste kracht bij de Rode Zaterdagen in Rotterdam De PvdA Rotterdam voert permanent campagne. Wanneer is dat begonnen? ‘Dat was in 2003. Nadat we achtereenvolgens de landelijke en de statenverkiezingen hadden gewonnen besloten we om door te gaan met campagne voeren. Elke eerste zaterdag van de maand werd Rode Zaterdag, waarin we op diverse markten in de stad aanwezig zijn. Telkens met zo’n 20 tot 40 vrijwilligers per zaterdag. Ook in regen en sneeuw.’ Campagne blijven voeren na een overwinning, was dat wel nodig? ‘Na de overwinning van Wouter Bos in januari 2003 leek de PvdA klaar. Het rapport ‘De kaasstolp aan diggelen’ verdween in een diepe la. Maar in Rotterdam beseften we dat het echte werk nu pas begon. Rotterdam zat midden in de regeerperiode van Leefbaar Rotterdam, na de afstraffing van 2002. Fortuyn’s dood was nog heel dichtbij en de sfeer in de stad was grimmig. De verkiezingsoverwinningen konden dat niet maskeren. Het rapport Aubert verscheen, over de Rotterdamse situatie voor de PvdA. Een belangrijk punt uit dat rapport was dat de PvdA de binding met de wijken kwijt was. De partij moest veel meer tussen de mensen staan. Dat was een van de redenen om door te gaan met de campagne.’

Hoe verliep die permanente campagne? Werden jullie niet vreemd aangekeken? ‘Het was heel moeilijk in de begintijd. Er was pure haat jegens de PvdA. Dat was met name te merken in het eerste jaar na de moord op Fortuyn. Vrijwilligers werden uitgescholden en soms zelfs bespuugd. In het tweede jaar werden we vaak genegeerd, het derde jaar min of meer gedoogd en pas in het laatste jaar sloeg het om. Toen kwamen mensen enthousiast naar ons toe, moedigden ons aan of wilden zelfs meehelpen. Op een gegeven moment vroegen mensen niet meer: ‘Goh, zijn er alweer verkiezingen?’, maar: ‘Hee, jullie zijn er alweer?’ Het laatste jaar kregen we zelfs complimenten van Leefbaar Rotterdam dat we er toch elke maand weer stonden.’ Waar waren mensen in de periode 2002-2003 boos over? ‘We kregen de schuld van alles. De PvdA had Fortuyn vermoord. Het land was naar de knoppen gebracht onder Paars. Onze eigen aanhangers klaagden over Wouter Bos, nadat we de onderhandelingen hadden verloren en niet in het kabinet kwamen. Mensen kwamen verhaal halen: ‘Hoe kan dat nou?’ Was de situatie in heel Rotterdam hetzelfde? ‘In wijken als Overschie was de sfeer het meest vijandig. Daar woont een blanke, autochtone bevolking die de veranderende bevolkingssamenstelling als bedreigend ervaart en de PvdA daar de schuld van geeft. De centrummarkt waar ik zelf altijd sta is meer een mix van autochtone bevolking en nieuwkomers,

waardoor de verhouding tussen de PvdA en Leefbaar Rotterdam aanhang behoorlijk 50-50 was. De markt in Delfshaven was het andere uiterste. Daar wonen voornamelijk nieuwkomers, die goed geïntegreerd zijn met de autochtone bevolking. Daar op de markt staan is als een warm bad. Marja Bijl (organisatrice Rode Zaterdagen, huidig voorzitter PvdA Rotterdam) grapte wel eens dat je een volgende maand naar Delfshaven mocht als je een zware dag op de centrummarkt had gehad.’ Hebben jullie de SP veel gezien in die vier jaar permanente campagne? ‘Nee, we stonden altijd alleen op de markt, behalve in verkiezingstijd. De SP is vaak zichtbaarder doordat ze de media meer opzoeken en aan meer acties meedoen. De SP is van nature een protestpartij, die als Nieuw Crooswijk gesloopt wordt vooraan staat. De SP helpt mensen, de PvdA legt dingen uit. De SP is wel altijd een beetje ‘de tegenpartij’. Altijd overal tegen zijn in plaats van verantwoordelijkheid te nemen voor bestuur en beleid. Door de bestuurlijke ervaring van de PvdA is de toon van onze partij wat meer gematigd. Maar ik zeg maar zo: De beste stuurlui staan aan wal. De SP moet maar eens in besturen gaan zitten om zich te bewijzen. Op de lange duur is dat in het voordeel van de PvdA denk ik. Een actiepartij die overal tegen is zal moeten leren dat besturen het zoeken naar compromissen is en zorgen dat je minderheden niet onder de voet worden gelopen. Je moet dan alle belangen behartigen van alle burgers, niet alleen van je protestgroep. Daar-

‘De SP helpt mensen, de PvdA legt dingen uit.’

‘Wij houden het Rode Familiegevoel in stand.’

Foto Rob Maas

Petra Reijntjes

mee krijg je minder een zwart-wit beeld en zal je ook andere groepen teleurstellen, waar de SP nu ongenuanceerd mee omgaat.’ Gaan jullie door met de Rode Zaterdag? ‘We staan er nog steeds elke maand. Het is een beetje het ‘Veronica komt naar je toe deze zomer’ idee. Onze zichtbaarheid maakt de PvdA tastbaar. Mensen die gewoon over de markt lopen weten dat ze met vragen terecht kunnen. Maar dat is ook direct de beperking. Als je nooit naar de markt gaat, kom je ons ook nooit tegen. We zouden het uit moeten breiden. We hebben wel een ander probleem. De PvdA is niet de partij van de gewone mensen. We denken dat we weten wat die gewone mensen willen, maar we zíjn het niet. Als wij mensen kennen in financiële problemen, dan is dat niet omdat we familie of buren hebben met die problemen, maar omdat we in het welzijn werken.’ Dat klinkt wel heel negatief. ‘We moeten inzien dat de kloof tussen ‘gewone mensen’ en de PvdA op dit moment vaak groot is. Maar dat is niet overal zo. In de deelgemeenten in Rotterdam zitten PvdA-volksvertegenwoordigers vaak veel dichter op die basis. Of ze zijn het zelf. Jannie uit Crooswijk, Jeanet uit Delfshaven, João uit Noord. Zij zijn vaak met hele concrete problemen van mensen bezig.’ Maar daar hoor je nooit iets over. Zijn zij niet voor veel mensen onzichtbaar? ‘Nee, ze zijn onzichtbaar voor de upper class!’

Joop van den Berg, hier met zijn kleinzoon

Joop van den Berg Voorzitter PvdA Heerenveen, oud-kamerlid, -statenlid, -gemeenteraadslid, voormalig campagnecoördinator Friesland en oudhoofdbestuurslid van de PvdA. Al decennia een van de motoren van de PvdA in Friesland De PvdA verloor ten opzichte van 2003 zwaar bij de statenverkiezingen. Maar niet in Friesland. Hoe kan dat? ‘De PvdA in Friesland heeft niet meegedaan aan de landelijke campagne voor de statenverkiezingen. We zijn in Friesland in april 2006 al om de tafel gaan zitten met onder andere Anita Andriesen, die lijsttrekker werd voor de statenverkiezingen en met Jacques Tichelaar. We wilden al vanaf dat moment Anita als ‘het Friese gezicht’ positioneren. We schreven een verhaal over ‘de Takomst fan Fryslân’, met een visie op hoe Friesland er uit moet zien in 2025. Daarin stelden we duidelijk dat we niet willen dat Friesland een kloon wordt van de rest van Nederland, maar dat we duidelijk invulling willen geven aan onze eigen prachtige gebieden en mogelijkheden. Dat verhaal is als discussiestuk breed weggezet. En daarna werd het naar 120 maatschappelijke organisaties gestuurd. Op dat moment was het document nog steeds een concept, zodat kritiek en ideeën nog konden worden toegevoegd. In vier bijeenkomsten met 20 à 30 spraakmakers uit de Friese samenleving werd ‘de Takomst fan Fryslân’ verder ingevuld. Ook bezochten we nagenoeg

alle raadsfracties. De pers zat er bovenop en zo werd er langzaam maar zeker steeds meer draagvlak gecreëerd.’ Was dat voldoende? ‘Daarmee waren we er nog niet. We wilden ook weten hoe het kwam dat gemeenten als Heerenveen bij de gemeenteraadsverkiezingen een relatief grotere winst hadden geboekt dan elders. Daar bleek de partij heel veel op straat te vinden te zijn. Altijd aanwezig bij zaken die in wijken of dorpen gebeuren, altijd zichtbaar. En dat is de kracht geweest van de PvdA in Friesland. Die zichtbaarheid, onze nabijheid.’ Gaat dat ver terug in de geschiedenis? ‘Halverwege de jaren ’70 kwam ik in het gewestelijk bestuur van Friesland. Er was toen echt sprake van een Friese PvdA-familie. Eens per maand kwamen we bij elkaar. We organiseerden Rode Dinsdagen, fietstochten, allerlei bijeenkomsten en er waren soms gigantische evenementen. Zo waren er in 1982 zo’n 5.000 mensen aanwezig bij een partijbijeenkomst in Thialf. Ook buiten verkiezingstijd was de PvdA heel erg actief. En ook al was de ene afdeling actiever dan de andere, er was wel duidelijk sprake van een beweging. We begonnen met Rode Zaterdagen in Leeuwarden en tal van dat soort activiteiten liepen jaren door. In de tweede helft van de jaren ’80 kwam de klad er in na het verschijnen van het rapport ‘Schuivende Panelen’, wat wij hier ‘Stuitende Taferelen’ noemden. De ruk naar rechts werd door velen niet gewaardeerd.’

Kwam het daarna weer goed? ‘In 1994 werd het zelfs nog lastiger, toen Felix Rottenberg als partijvoorzitter een eind maakte aan de decentrale kandidaatstelling voor de Tweede Kamer. De link tussen volksvertegenwoordigers en hun woonomgeving verdween. Er kwam een hele andere en kwetsbare werkwijze: Kies Kok, of Bos. De PvdA werd vereenzelvigd met één persoon, in plaats van met vele, met een beweging. We hebben gezien wat dat tot gevolg kan hebben. Van 61 zetels in de peilingen naar 33 in enkele maanden tijd. Toen Wouter Bos in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen werd neergezet als windvaan hebben we tegen elkaar gezegd: We gaan niet in het verlengde van het land campagne voeren, we trekken ons eigen plan.’ Hoe ver ging dat? ‘We wilden met de statenverkiezingen alles zelf doen. ‘Anita foar Fryslân’ werd de slogan, analoog aan ‘de Takomst fan Fryslân’. We wilden ook geen landelijk materiaal, dat maakten we zelf. In januari plaatsten we een pagina grote advertentie in de Leeuwarder Courant waarin 125 Friezen Anita steunden. De helft daarvan was geen PvdA’er. Sterker nog, er zaten zelfs VVD-burgemeesters bij. Doordat we ze eerder bij de totstandkoming van ‘de Takomst fan Fryslân’ hadden betrokken, wilden ze nu ook tekenen. Het was natuurlijk geweldig voor onze campagne. We waren inhoudelijk duidelijk aanwezig. We stonden echt voor het generaal pardon. Regelden daar in Friesland ook van alles voor. En dat kon alleen maar omdat we altijd een structuur hebben gehad van

een permanente campagne. Daar zijn we dan ook voortdurend mee bezig. We hebben een caravan gekocht in Heerenveen waarmee we elke eerste zaterdag van de maand de stad mee in gaan. We organiseren onze perscontacten ook goed: We zetten met name in op huis-aan-huisbladen en het blad ‘De Reade Tried’ ligt zelfs in bibliotheken. Zo houden we ook het familiegevoel in stand. Want dat is de PvdA in Fryslân: een rode familie.’

17

Begroting CLB 2007 begroting

resultaat

begroting

2007

2006

2006

1.300.000

1.058.557

1.115.786

112.320

112.320

112300

I

INKOMSTEN

1.1

Contributies

1.2

Bijdrage PvdA

1.3

Abonnementsgeld Lokaal Bestuur

5.000

5.058

4.800

1.4

Eigen bijdragen Statenleergang

6.000

0

0

1.5

Eigen bijdragen Wibautleergang

0

49.880

0

1.6

Eigen bijdragen Wethoudersleergang

9.750

21.000

0

1.7

Brochures

0

159

0

1.8

Overige ontvangsten

0

6.086

0

1.9

Inning achterstallige contributies 2006

65.000

0

0

1.10 Onttrekking algemene reserve

0

135.820

28.689

TOTAAL INKOMSTEN

1.498.070

1.388.880

1.261.575

UITGAVEN

begroting

resultaat

begroting

II

ORGANISATIEKOSTEN

2007

2006

2006

2.1

Salarissen/sociale lasten

396.550

377.388

336.000

2.2

Huisvestingskosten

44.500

47.924

43.900

2.3

Bureaukosten

27.000

26.738

24.200

2.4

Computerkosten

17.300

14.672

19.200

2.5

Drukkosten

7.500

7.389

7.500

2.6

Reis en verblijfkosten

8.000

7.812

5.500

2.7

Vaste vergoedingen personeel

4.000

3.687

4.000

2.8

Overige personeelskosten

28.000

27.654

36.339

2.9

Bibliotheek

5.500

5.359

5.500

112.320

113.159

109.400

2.10 Facilitair bedrijf PvdA 2.11 Accountantskosten Totaal organisatiekosten

3.650

3.505

3.500

654.320

635.287

595.039

III

ACTIVITEITEN

3.1

Vergaderkosten bestuur

1.600

1.543

2.300

3.2

Internationale betrekkingen

2.600

2.628

2.000

3.3

Reservering Verkiezingsfonds

390.000

329.199

334.736

3.4

Extra bijdr. CLB Statenverkiezingen 2007

55.000

0

0

3.5

Toevoeging aan CLB-reserve Subtotaal I

3.6

15.000

0

0

0

0

1.000

Themabijeenkomsten basisprogramma

0

25

6.000

Dag van de Staten

2.500

160

3.500

Burgemeesterdag

2.500

0

2.500

Wethoudersdag

4.000

2.205

3.000

0

834

2.000

Projecten Onderzoek

3.000

2.285

10.000

Website

12.000

30

2.000

Cursussen, scholing, opmaat-trainingen

30.000

55.041

18.000

0

0

5.000

Diverse projecten Wibaut-leergang Intervisie raadsleden Intervisie wethouders

5.000

123.984

60.000

10.000

0

0

5.000

0

0

Statenleergang

25.000

0

0

Leergang wethouders

22.000

36.071

4000

4.000

9.864

18000

Leergang fractievoorzitters Onvoorzien

3.000

0

3.000

Subtotaal II

143.000

247.403

120.000

150.000

140.050

140.000

22.000

20.100

24.000

2.000

9.996

0

Publicaties ihkv lokaal basisprogramma

0

2.189

0

Publicatie reader Wibautleergang

0

4.718

4.000

174.000

160.150

168.000

Subsidies (bestuurdersnetwerken)

5.000

5.108

14.000

Statenledennetwerk

1.000

38

1.500

Wethoudersnetwerk

1.000

1.743

2.000

Raadsledennetwerk

4.000

350

3.000

Gedeputeerdennetwerk

1.000

17

1.000

Publicaties Tijdschrift Lokaal bestuur Tijdschrift Proeflokaal Publicaties ihkv onderzoek

Subtotaal III 3.9

0 339.036

Bijeenkomsten ProefLokaal

Feest 60 jaar PvdA

3.8

0 333.370

Conferenties/bijeenkomsten CLB-festival

3.7

65.550 514.750

Netwerken

Subtotaal IV Totaal activiteiten (Subtotaal I-IV) TOTAAL UITGAVEN (II+III)

18

12.000

7.257

21.500

843.750

746.916

666.536

1.498.070

1.382.203

1.261.575

Toelichting op CLB-begroting 2007

De hiernaast afgedrukte begroting is de financiële uitwerking van het CLB-jaarprogramma voor 2007, dat reeds eerder in Lokaal Bestuur is besproken. Deze financiële onderbouwing verschijnt helaas erg laat in ons blad. Reden is dat lange tijd onduidelijkheid heeft bestaan over onderlinge verrekeningen tussen het CLB en de partij. Daarover is inmiddels meer duidelijkheid geschapen. De begroting is opgebouwd uit drie kolommen. De meest linkse kolom geeft aan welke inkomsten we in 2007 verwachten en welke uitgaven we hebben gepland. De middelste kolom is het resultaat over het vorige jaar 2006 en de meest rechtse kolom is de begroting zoals we die begin 2006 hebben opgesteld. De geldelijke situatie is op zich gunstig. Door de grote winst bij de raadsverkiezingen in 2006 komt er meer contributie binnen bij het CLB, ook al zijn de Statenverkiezingen van afgelopen maart dan matig verlopen. De stijging bedraagt circa 200.000 euro. Daarvan profiteert niet alleen het CLB zelf, maar ook de partij. Van alle binnenkomende contributies vloeit immers 1/3 in de PvdA-verkiezingskas. Aan de inkomstenstand staat vervolgens nog een bedrag aan achterstallige contributies ingeboekt. Zoals bekend is de contributiebetalin g aan het CLB verplicht, maar een periodieke ‘veegactie’ blijkt nodig om ook daadwerkelijk alle gelden binnen te krijgen. Het CLB heeft deze bedragen ook nodig, om een optimale ondersteuning te kunnen realiseren. Per slot van rekening betekent een stijging van het aantal contribuanten niet alleen extra inkomsten, maar vanzelfsprekend ook extra uitgaven. Er zijn immers meer activiteiten, trainingen en bijeenkomsten nodig, en ook het aantal deelnemers daarvan neemt toe. Ook de ontwikkeling van de website vergt een investering. In de tweede plaats heeft het CLB een pakket aan trainingsactiviteiten overgenomen van het partijbureau. Inmiddels is het zo georganiseerd dat alle trainingen (bijvoorbeeld teambuildtrainingen voor raadsfracties) worden aangeboden onder verantwoordelijkheid en met subsidie van het CLB. Kijken we vervolgens naar de uitgaven. De financiële reserve van het CLB, die in 2005 was versterkt, is in 2006 toch aanzienlijk gekrompen. Daar moet in 2007 weer iets aan gedaan worden. Een reserve is immers noodzakelijk om de structurele lasten van het CLB (bijvoorbeeld salarislasten) te kunnen blijven betalen wanneer zich plotselinge tegenslagen voordoen (zoals een zware verkiezingsnederlaag). Dat we in 2006 hebben moeten interen op de reserve, werd vooral veroorzaakt door veel extra uitgaven voor trainingen (bijvoorbeeld de Wibautleergang), scholing en cursussen. In de nieuwe begroting hebben we daar dan ook structureel meer geld voor uitgetrokken. De uitgavenposten van het CLB bestaan altijd uit twee categorieën. De rubriek organisatiekosten heeft betrekking op de bedrijfsvoering van het CLB-secretariaat en de daaruit voortvloeiende lasten als salarissen, huisvesting, automatisering en bibliotheek. Dergelijke kosten vertonen een structureel licht stijgende lijn, maar zijn over het algemeen slechts ten dele beïnvloedbaar. Bekijken we de overige posten in deze rubriek, dan zullen de meeste daarvan in 2007 min of meer gelijk blijven. Het tweede gedeelte van de uitgaven – de activiteiten – is vanzelfsprekend veel beter te sturen door het CLB zelf, met uitzondering dan van de grote post ‘reservering verkiezingsfonds’ die vastligt. De activiteiten vallen uiteen in bijeenkomsten, projecten, publicaties en de ondersteuning van netwerken. In 2006 is hier zoals gezegd veel in veranderd, vanwege de verkiezingswinst bij de raadsverkiezingen en vanwege het feit dat het CLB veel meer is gaan doen aan scholing en training voor lokale politici. Jan-Jaap van den Berg secretaris CLB

x&x

Van links naar rechts: Els, Hans, Mieke en Fons Foto Dries Linssen

redactie Jan de Roos

de Familie Tans In deze speciale zomeraflevering van X&X maar liefst vier familieleden die politiek actief zijn voor de PvdA. Ze komen uit de familie Tans of zijn daarmee verbonden. Tans is een bekende naam in politiek Limburg. Sjeng Tans (1912-1993) was jarenlang raadslid in Maastricht, Statenlid, Tweede-Kamerlid en voorzitter van de PvdA. Hij zorgde er onder meer voor dat Maastricht een universiteit kreeg. We richten hieronder de schijnwerper op nichten en neven van Sjeng, te weten: Els Tans, provinciaal Statenlid in Limburg en daarvoor jarenlang raadslid in Kerkrade; haar man Hans Bosch, wethouder sociale zaken en jeugd in Kerkrade; Mieke ­Linssen-Tans, raadslid in Heerlen; en Fons Tans, burgemeester van het noord-Limburgse Arcen en Velden. Een echte PvdA-clan in Limburg dus! Zelfs de foto is een familieaangelegenheid. Hij is gemaakt door fotograaf Dries Linssen, de man van Mieke.

Maakt u zelf ook deel uit van zo'n intrigerende combinatie? Meld het ons. Er moet sprake zijn van verwantschap of relatie, en tenminste één van beiden moet voor de PvdA actief zijn als volksvertegenwoordiger of bestuurder in de gemeente of de provincie. Een GroenLinkspoliticus en een PvdA-raadslid die familie zijn, kunnen dus ook. Als u voorbeelden kent of zelf in deze rubriek wilt komen, mail dan naar: [email protected]

Els Tans (58), vrouw van Hans

Hans Bosch (53), man van Els

. P  vdA-Statenlid in Limburg sinds 2003, daarvoor lang raadslid en fractievoorzitter in Kerkrade . Gehuwd, 1 dochter en 2 kleinkinderen . Is in het dagelijks leven chemisch laborante in een ziekenhuis in Heerlen . Lid van de PvdA sinds 1979. ‘Mijn grote politieke belangstelling zie ik als een geboren afwijking’ . IJvert deze periode vooral voor beter openbaar vervoer. ‘Samen met Tweede-Kamerlid Lia Roefs hebben we in Parkstad een proefproject gerealiseerd voor gratis reizen van 65plussers’ . Kan er niet goed tegen dat mensen hun persoonlijk belang boven dat van de partij stellen. ‘Bijvoorbeeld om een baantje te bemachtigen’ . Bewondert in haar familie ‘hun inzet voor sociaal zwakkeren.’ ‘Ze werken aan een beter Nederland en sluiten daarbij niemand uit’ . Is er trots op ‘dat ik in voor- en tegenspoed met andere PvdA’ers kan samenwerken’ . Zou als er geen PvdA bestond lid worden van GroenLinks. ‘Die denken ook een beetje beleidsmatig. De SP cultiveert de onrust van de mensen, dat staat me tegen’ . Bewondert Wim Kok. ‘Hij gaf je het gevoel dat mensen bij elkaar horen’ . Wandelt als ze vrij is graag in het Limburgse land. ‘En ik houd van lekker eten en een goed glas wijn’ . Wil graag Statenlid blijven. ‘En als het kan wat vrije tijd overhouden’

. P  vdA-wethouder sociale zaken en jeugd in Kerkrade sinds 1998 (daarvoor heel lang raadslid en fractievoorzitter) . Gehuwd . Was docent geschiedenis in Kerkrade en Heerlen . ‘Ik ben een arbeiderszoon die vindt dat er wel wat te verbeteren is in deze wereld’ . ‘Zet me als portefeuillehouder sociale zaken en jeugd ervoor in, zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen en te houden. We hebben hier een werkloosheid van 13%! En ik wil de (school)uitval terugdringen’ . ‘Heb er de pest aan als incidenten worden aangegrepen om politiek te maken. En ik verfoei het papegaaiencircuit’ . Bewondert in de familie Tans ‘hun sociale gevoel en humor. Het zijn vrolijke mensen’ . Is trots op de Campus Kerkrade, een zeer brede voorziening, van school tot popbunker. ‘Een groot project dat twee jaar geleden is gerealiseerd’ . ‘De SP is voor mij second best. Ze hebben een herkenbaar links smoel’ . Vindt Wouter Bos een inspirerend politicus. ‘Hij is eerlijk en kwetsbaar, hoort bij de moderne politiek’ . Is voorzitter van een toneelvereniging. ‘Die heeft 45 leden en doet ook aan straattoneel. Vroeger heb ik ook zelf meegespeeld’ . ‘Ooit wilde ik in de Tweede Kamer, maar dat is niet gelukt. Mijn ambitie is om in Europees verband wat te doen voor het 2e kans onderwijs’

Mieke Linssen-Tans (60), zus van Els en Fons

Fons Tans (59), broer van Els en Mieke

. P  vdA-raadslid in Heerlen sinds 2006 . Gehuwd, 3 kinderen en 3 kleinkinderen . Heeft samen met haar man Dries een fotozaak, waar ze drie dagen werkt (winkel en boekhouding). Dochter Sanne is net als haar vader fotograaf . Politieke drijfveer: ‘Je zou me een late roeping kunnen noemen, want ik ben pas vorig jaar raadslid geworden. Ik ken heel veel mensen in de stad en wil graag meedenken over wat er in Heerlen moet gebeuren’ . Wil deze periode vooral werken aan het oplossen van de kleine problemen van gewone mensen. ‘Ik wil ook de stem van allochtonen, vrouwen en zakenmensen laten horen’ . Heeft een hekel aan elkaar afkatten in de politiek. ‘Je dient elkaar te respecteren, in en buiten de raadzaal’ . Bewondert in haar familieleden vooral hun gedrevenheid. ‘Zelf heb ik dat wat minder. Ze zijn ook al heel lang actief. En vooral Els kan erg goed met mensen omgaan’ . Is er trots op dat het nieuwe plein in de binnenstad van Heerlen nu ook echt autovrij is. ‘Toen ik vragen stelde omdat er toch auto’s werden geparkeerd, werd daar binnen twee dagen op gereageerd’ . Zou als er geen PvdA bestond lid worden van de plaatselijke VVD . B  ewondert net als Els Wim Kok. ‘Een stabiel, integer en deskundig politicus’ . Vrije tijd/ hobby: ‘Eigenlijk schilder ik graag, maar ik heb daar nu geen tijd meer voor’ . Politieke ambitie op langere termijn? ‘Ik denk dat mijn eerste periode als raadslid ook wel mijn laatste zal zijn’

. B  urgemeester van Arcen en Velden sinds 2001, daarvoor lange tijd raadslid en wethouder in Maasbree en Statenlid . Getrouwd, 2 kinderen . Zat eerst in het buurt- en opbouwwerk in Kerkrade en in het onderwijs . ‘Ben lid geworden door Thijs Wöltgens. Ik zag hoe de onderkant van de samenleving moest worstelen om het hoofd boven water te houden na de mijnsluitingen’ . ‘Leefbaarheid van de kernen vind ik erg belangrijk. En in mijn nevenfuncties (CAD, GGZ) komt tot uitdrukking dat ik mij bekommer om de maatschappelijke onderkant’ . ‘Stroperigheid, daar heb ik een hekel aan. Tachtig procent van de regelgeving is niet in het belang van de burger’ . ‘Wij komen allemaal uit een katholiek milieu, en zijn toch allemaal in de rooie hoek terechtgekomen’ . Is er trots op dat het Masterplan gebiedsontwikkeling voor Arcen en Velden, dat onder meer voorziet in de bouw van een multifunctionele accommodatie, een brede maatschappelijke voorziening en woningbouw, wordt gerealiseerd. ‘Een groot project, waarvoor ik in 2002 de aanzet heb gegeven’ . ‘Ik worstel momenteel met mijn PvdA-lidmaatschap. Wouter Bos heeft geen bindend vermogen, is niet invoelend. En hij draait’ . Vindt Frans Timmermans een inspirerend politicus. ‘Hij heeft visie, is integer en heeft daadkracht’ . Fietst en wandelt graag. ‘Heb een tijdlang op de racefiets gezeten, maar dat komt er niet meer zo van’ . ‘Ik wil graag in deze gemeente blijven. Ben net herbenoemd. Jammer dat ik mijn tweede periode net niet kan afmaken’

19

INITIATIEF VAN DE MAAND

FORMULIERENBRIGADE HELPT MINIMA Mensen die op het bestaansminimum leven moeten langs veel loketten om hun inkomen bij elkaar te krijgen. Ze hebben vaak recht op inkomensafhankelijke regelingen en belastingteruggaaf, maar maken daar lang niet altijd gebruik van. Formulierenvrees, schaamte, ingewikkeld taalgebruik en onbekendheid met de regelingen kunnen daarvan de oorzaak zijn. Vooral laaggeschoolden, analfabeten en allochtonen hebben vaak moeite met het jargon en de papierwinkel. Om hen te helpen heeft de PvdA Leeuwarden, in navolging van steden als Amsterdam, Rotterdam en Hengelo, het initiatief genomen om een zogeheten Formulierenbrigade op te zetten. Die helpt mensen met het invullen van de vaak ingewikkelde paperassen. Ze leert mensen ook om zelf de weg te vinden in het doolhof van regelingen. De Leeuwarder PvdA heeft de gemeente gevraagd hiervoor een

aantal professionals in dienst te nemen, die worden ondersteund door een team van vrijwilligers. De fractie heeft de Belastingdienst bereid gevonden om mensen op te leiden en wegwijs te maken in belastingzaken. De plannen zijn door PvdA-fractielid Mohammed Benmhammed (foto) neergelegd in de notitie ‘Een helpende hand bij armoedebestrijding’. Een initiatief dat misschien ook in uw gemeente navolging verdient. Mohammed kan u er meer over vertellen. U kunt hem mailen: [email protected] of bellen, 06-23215529.

Staat hier volgende keer uw initiatief? Heeft u als PvdA-fractie in de gemeente of de provincie ook een leuk voorstel gerealiseerd waar iedereen eigenlijk jaloers op is? Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek Het initiatief van de maand. Op die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er hun voordeel mee doen. Dus kom in actie en geef uw initiatief aan ons door! Wij zetten u graag in het zonnetje. Reacties naar: [email protected] Foto Luuk van der Lee/HH

Persoonlijk In de PvdA-Tweede Kamerfractie is Pierre Heijnen de contactpersoon voor burgemeestersbenoemingen. Belangstellenden voor het burgemeestersambt kunnen contact opnemen met hem. Dat geldt ook voor fractievoorzitters in gemeenten waar op korte termijn een burgemeestersvacature is te verwachten. Pierre Heijnen is te bereiken via Coby Knijnenburg, tel. 070-3182790. > Sinds 1 juni is Nol Kleijngeld burgemeester van de NoordBrabantse gemeente Waalwijk. Hij was tot nu toe burgemeester van Helden. Eerder was hij wethouder in Waalwijk. > Tjeerd van der Zwan is de nieuwe burgemeester van de Friese gemeente Achtkarspelen. Van der Zwan was wethouder van Lelystad. Jop Fackeldey volgt hem in die functie op. > Sicko Heldoorn is voor de gemeenteraad van Assen de favoriete kandidaat-burgemeester. Hij is op dit ogenblik nog burgemeester van het Friese Opsterland. Daarvoor was hij gedeputeerde in Friesland. > In het Zuid-Hollandse Alkemade is Frans Schoonderwoerd geen wethouder meer. > In de Zuid-Hollandse gemeente Binnnenmaas is Jan Robbemond opgevolgd door Kees de Leng als raadslid.

20

> In het Zeeuwse Goes is Thijs ’t Hart opgevolgd door Marian Gommers als raadslid. > In de Noord-Hollandse gemeente Graft-De Rijp is Ann Oosten-Steijn nieuw in de raad. > In het Overijsselse Hardenberg is Rein Jonkhans nieuw in de raad. > In het Noord-Hollandse Heiloo is Hil Peperkamp opgevolgd door Ko Hemminga als raadslid. > In de Noord-Brabantse gemeente Hilvarenbeek is J. Tameris nieuw in de raad. > In het Limburgse Meerlo-Wanssum is Daniela Jilesen geen raadslid meer. B. Minken is nieuw in de raad. > In de Friese gemeente Menaldumadeel is Henk Korthof nieuw in de raad. Hillebrand Jan Breuker is met raadswerk gestopt. > In het Groningse Menterwolde is het raadslid J. Velthuis aangetreden als wethouder. Roelf Swarts en J. van der Laan zijn geen raadslid meer. S. Olthof en G. Huizenga zijn nieuw in de raad. > In het Gelderse Nijmegen is Renate Bos uit de PvdA-fractie gestapt. Zij gaat verder als eenmansfractie. > In de Noord-Hollandse gemeente Ouder-Amstel is Ida Praagman geen raadslid meer.

> In de Rotterdamse deelgemeente Hoogvliet is Marja Bitterberg opgevolgd door Hans van der Made als raadslid. > In het Noord-Hollandse Schermer is Martin Siecker opgevolgd door M. van Twuiver als raadslid. > In het Zeeuwse Veere is Theo Sinke nieuw in de raad. > In de Limburgse gemeente Voerendaal is Pierre Verbraak gestopt met raadswerk. Walter Uitterhoeve is nieuw in de raad. > In het Noord-Hollandse Zeevang is Jetty Voermans als wethouder aangetreden.

Wijzigingen in de fractie? Het CLB ontvangt graag bericht over wijzigingen in uw raads- of statenfractie. Wij kunnen die dan verwerken in onze administratie en er zonodig melding van maken in onze rubriek Persoonlijk. De volgende gegevens zijn van belang: naam- en adresgegevens, telefoon- en faxnummer en emailadres, zowel van het nieuwe als van het vertrekkende raads- of statenlid, plus de datum waarop de verandering is ingegaan. Ook als er een nieuwe PvdA-wethouder (al dan niet ‘van buiten’) of gedeputeerde aantreedt, horen we dat graag. Mail uw gegevens naar: [email protected]. Als u vragen heeft kunt u bellen (0205512260) of mailen.

Felix Rottenberg en Ella Vogelaar op CLB-festival Felix Rottenberg en minister Ella Vogelaar zijn de hoofdgasten op het 13e CLB-festival van het binnenlands bestuur. Het festival is op 6 oktober in de Koepelkerk, Kattengat 1 (op 5 minuten lopen vanaf Amsterdam CS) van 13.00 tot 17.30 uur. Felix Rottenberg zal de Wibautlezing uitspreken en heeft beloofd daarbij de PvdA niet te sparen. Ella Vogelaar zal vertellen wat er in de oude wijken moet gebeuren om daar prachtwijken van te maken. Als alles mee zit zal het eerste contract met gemeenten hierover op 6 oktober worden ondertekend. Noteer 6 oktober alvast in uw agenda! Direct na de zomervakantie ontvangt u van ons de uitnodiging met het definitieve programma.

bkbsprkng Verzwaren of verzuipen Thea de Roos-van Rooden oud-dijkgraaf en historicus

Alex van Heezik: Strijd om de rivieren. 200 jaar rivierenbeleid in Nederland. Uitgeverij HNT Historische producties Den Haag i.s.m. Rijkswaterstaat. 120 blz., geïllustreerd ISBN 978-90-806366-4-4. Gratis te bestellen bij Rijkswaterstaat via [email protected] ‘Geen gezeik, omhoog met die dijk.’ Na het hoogwater van 1995 bestond er brede politieke en maatschappelijke steun voor dijkverhogingen en verzwaringen. Nog geen vijf jaar later keerde het tij. De boeggolf aan hoog rivierwater zou beter beteugeld kunnen worden met 35

noodoverloopgebieden. Het is verheugend dat historicus Alex van Heezik zijn tanden heeft gezet in het onderzoek naar 200 jaar rivierenbeleid in Nederland. Strijd om de rivieren is de populaire versie geworden van het proefschrift waarop hij op 3 april jl. promoveerde aan de TU

Delft. Voor belangstellenden in de waterstaatsgeschiedenis is het een geslaagd boek. Maar de algemene lezer zal flink door moeten zetten. Volgens Van Heezik kan de op sensatie beluste lezer en liefhebber van moord en doodslag dit boek beter niet lezen. Maar wie belangstelling heeft

voor ‘brede maatschappelijke transformatieprocessen’ (oef ) komt volgens hem helemaal aan zijn trekken. Dit statement maakt dat de uitgave heel goed zou kunnen passen in de reeks jubileumboeken die Rijkswaterstaat heeft uitgegeven bij het 200-jarig bestaan in 1998. Niet zo verwonderlijk als we bedenken dat de auteur de afgelopen jaren voor deze dienst werkzaamheden heeft verricht. Daarmee is deze volksuitgave van zijn proefschrift ook het feestje van Rijkswaterstaat geworden. De dienst maakte de uitgave financieel mogelijk en stond de auteur bij met raad en daad. Met het jubileumboek Twee eeuwen Rijkswaterstaat en de populaire publicatie Nat en Droog Rijkswaterstaat 200 jaar is de geschiedschrijving over onze nationale weg- en waterhuishouding op een behoorlijk peil gekomen. Opmerkelijk eigenlijk, want het historisch onderzoek naar de waterstaatszorg is lange tijd een gebied geweest waarmee een fatsoenlijk historicus niets te maken wilde hebben. Al vanaf de 19e eeuw praten ingenieurs en politici over twee oplossingen: verhoogde en verzwaarde dijken of juist niet. De discussie herhaalt zich meer dan eens als een ronddraaiende boeddhistische gebedsmolen. Van Heezik maakt duidelijk dat de uiteindelijke aanpak in de strijd tegen het water wordt en werd bepaald door de heersende tijdgeest. Een sterk of zwak maakbaarheidsge-

loof maakt(e) de geesten rijp voor hetzij de ene, hetzij de andere aanpak en eventuele varianten daarop. In de verschillende hoofdstukken wordt zakelijk beschreven hoe het beleid ten aanzien van de grote rivieren zich heeft ontrold. In onze omgang met het water verschoof het zwaartepunt van de economie, naar de ecologie en de recreatie. We worden uitvoerig ingevoerd in allerhande bestuurlijke processen, op de hoogte gebracht van een massa nota’s, geproduceerd door dito commissies. Zelfs de kleine zwarte kaders op elke pagina staan bol van de serieuze informatie. Als algemene lezer krijg je een karrenvracht aan institutionele informatie over je heen. Mijn bezwaar bij dit alles is eigenlijk dat Van Heezik te weinig ruimte geeft voor de emotie die het tijdgebonden beleid van Rijkswaterstaat veroorzaakte. De bewoners van het rivierengebied voerden hun eigen strijd tegen Rijkswaterstaat als Attila op de bulldozer. Zij zetten de dijkverzwaringsdiscussie publicitair op scherp en de Rijksdienst wist zich aanvankelijk geen raad met hun emoties. Ik ben geen lezer die belust is op sensatie, maar aandacht voor de tegenpartij van Rijkswaterstaat had het boek een extra dimensie gegeven. Verhalen van ooggetuigen, tijdgenoten en actievoerders zijn onmisbaar als historische bron. Nu moeten we het doen met geabstraheerde samenvattingen en gestolde emoties.

nws Trainingen voor fracties Raads- en Statenfracties beschikken over een arsenaal aan ervaringen, opvattingen en kennis. Met elkaar, en voorzien van alle kennis en vaardigheden, proberen ze zoveel mogelijk van hun PvdA-doelen te realiseren. Om er voor te zorgen dat dat ook in een goede sfeer kan gebeuren, zal gewerkt moeten worden aan het vormen van een team en zullen afspraken gemaakt moeten worden over het verdelen van alle taken die gedaan moeten worden. En dat doe je niet één keer in de vier jaar, dat vergt voortdurend onderhoud. Het CLB beschikt over een pool van ervaren trainers. Deze leveren trainingen op maat voor fracties, zoals teambuildtrainingen en het opstellen en evalueren van een fractiewerkplan. Voor deze trainingen heeft het CLB een subsidiepot beschikbaar, waaruit de voorbereidingstijd die een trainer nodig heeft voor het opstellen van een op maat gesneden programma betaald wordt. Naast het werken in een team aan fractiedoelen is het natuurlijk ook belangrijk dat de fractieleden beschikken over voldoende vaardigheden als debatteren, presenteren en omgaan met de media. Het CLB ondersteunt het organiseren van vaardigheidstrainingen in regionaal verband, zowel voor fractieleden als fractievoorzitters. Het CLB neemt, onder bepaalde voorwaarden, de totale kosten van de vaardigheidstrainer op zich. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Margriet Visser, [email protected] of Vera Bos, [email protected]

Wilt u ­adverteren?

Het initiatief van de maand

U kunt tegen een aantrekkelijke korting gecombineerd adverteren in de bestuurdersbladen van PvdA, CDA en VVD. Uw advertentie komt dan onder ogen van 80% van alle gemeenteraadsleden, wethouders, burgemeesters, statenleden, gedeputeerden en de commissarissen van de koningin. Inlichtingen over tarieven en sluitingstijden zijn verkrijgbaar bij Bureau Recent, Joop Slor, postbus 17229, 1001 JE Amsterdam. Tel. 020-3308998.

Heeft u als PvdA-fractie in de gemeente of de provincie een leuk voorstel gerealiseerd waar iedereen eigenlijk jaloers op is? Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek Het initiatief van de maand. Op die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er hun voordeel mee doen. Dus kom in actie en geef uw initiatief aan ons door! Wij zetten u graag in het zonnetje. Reacties naar: [email protected]

Reacties welkom Bent u het niet eens met wat u in Lokaal Bestuur leest? Wilt u een aanvulling of correctie doorgeven? Of heeft u vanuit uw gemeente of provincie iets te melden dat ook voor andere PvdA’ers interessant is? Laat het ons weten. Zorg ervoor dat uw mailtje uiterlijk maandag 6 augustus in ons bezit is, dan kunnen wij het plaatsen in het septembernummer. Ook alle andere kopij voor dat nummer moet op die datum in ons bezit zijn. U kunt uw bijdrage sturen naar eindredacteur Jan de Roos, e-mail: [email protected] De sluitingsdatum voor het oktobernummer is maandag 10 september.

21

100 JAAR

DE GEMEENTE LOKAAL BESTUUR Redactie Jan de Roos

Medezeggenschap Na reeds vroeg ondernomen pogingen in Utrecht (1926), Amsterdam (1931) en in Noord-Holland te komen tot medezeggenschap van het personeel ten aanzien van het beheer en de leiding van bedrijven, resp. diensten, heeft thans de gemeente Tilburg als eerste in den lande een verordening vastgesteld, welke ondermeer deze zeggenschap beoogt in te voeren. Dit initiatief is prijzenswaardig; het stelt Tilburg in de rij der voortvarende gemeenten.

Eén daarvan is, dat men bij de behandeling van de gemeentebegroting in Leiden de PvdA-fractie verweet dat zij politiek bracht in de gemeenteraad. Stel je voor, de PvdA had zo maar enige belangrijke voorstellen ingediend en haar Plan voor Leiden in de discussies betrokken. Dat mócht niet…aldus stelden andere raadsleden, nota bene zelf vanwege hun politieke opvattingen tot raadslid gekozen. (december 1953)

h

(15 februari 1948)

h

Onhoudbare toestand Jarenlang is er getracht om in de financiële verhouding van rijk en gemeenten verandering te brengen. Na 1929 zijn wij, de gemeenten, aan het kwakkelen geraakt en we kwakkelen nog. We hebben in 1953 in Nederland 460 gemeenten gehad, die hun budgettair evenwicht niet konden vinden en voor 1954 zijn het er al meer dan 500. Méér dan de helft der gemeenten heeft geen sluitende begroting. Laten de ministers van Financiën en van Binnenlandse Zaken er toch alles op zetten, om de gemeenten uit dit moeras te halen. Er staat zo veel op het spel! Regering, stel ons, gemeentebestuurders, in staat om te regeren!

Communisten Aan de raads- en statenfracties wordt door het Partijbestuur geadviseerd bij voorkomende vacatures van wethouder, lid van Gedeputeerde Staten, leden van commissies enz. niet op communisten te stemmen. (15 april 1948)

h Provinciale Staten Het is geen wonder, dat de vraag naar de positie van de Provinciale Staten in ons staatsbestel in de laatste tijd bij herhaling naar voren komt. De laatste verkiezingen hebben vele nieuwelingen op een zetel in de Provinciale Staten gebracht en het ligt wel voor de hand, dat zij na anderhalf jaar ervaring een gevoel van onbevredigdheid hebben. Het college komt weinig bijeen en de te behandelen onderwerpen zijn weinig variërend. Het belangrijkste werk geschiedt door Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten hebben niet veel anders te doen dan de begroting vaststellen.

(februari-maart 1954)

h

(15 april 1948)

h Gemeenteraads­ verkiezingen 1949 Wij doen goed er voor te zorgen, dat in onze fracties een plaats wordt ingeruimd voor jongere krachten. Natuurlijk betekent dat niet, dat wij de ervaren krachten aan de kant moeten zetten. Het kan in een bepaalde situatie zelfs wenselijk zijn, dat iemand na zijn vijf en zestigste jaar in de raad zitting houdt. Het gaat er echter om, dat wij aan de ­toekomst denken en daarom jongere krachten de mogelijkheid openen om daadwerkelijk aan het bestuur van de gemeente mede te werken. (15 december 1948)

h Huishoudcursussen Vele meisjes gaan bijna zonder overgang van de school naar de fabriek en ontvangen van haar eigen moeder niet meer de eenvoudige opleiding tot huisvrouw en moeder. Ze verrichten overdag meest eentonige arbeid, verdienen geld en gaan er ’s avonds uit, naar de straat, naar de bioscoop en de danszaal. Wij kennen ze allen, die lege wezentjes uit het moderne productieproces. Als ze in het huwelijk snellen, kunnen ze geen aardappel schillen en geen naald vast houden. Ze staan vreemd en vaak met wat afkeer tegenover huiselijke bezigheden. Van hen zal in de meeste gevallen

22

Koos Vorrink was van 1946 tot 1955 voorzitter van de PvdA en van 1946 tot 1954 Tweede Kamerlid. Hij was lijstaanvoerder in de kieskring Amsterdam. Affiche Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

in het gezin geen leiding, geen bezieling uitgaan. (15 februari 1949)

h Verkiezingen GS De verkiezingen van Gedeputeerde Staten hebben niet veel wijzigingen in de samenstelling opgeleverd. De PvdA heeft al haar gedeputeerden gehouden, t.w. in Friesland 3, Groningen 3, Drenthe 2, Overijssel 2, Gelderland 2, Noord-Brabant en Limburg geen, Zeeland 2, Zuid-Holland 2, Utrecht 2 en Noord-Holland 3. Men weet, dat alle colleges van Gedeputeerde Staten 6 leden tellen. (juli-augustus 1950)

h Alkmaars bestuur in Leeuwarden Burgemeester, raadsleden en hoofden van takken van dienst van Alkmaar hebben een bezoek gebracht aan Leeuwarden om daar iets van de gemeentelijke huishouding te zien en te horen. Het ging er heel wat vreedzamer aan toe dan in 1398, toen 300 man uit Alkmaar tegen de Friezen optrokken (tevergeefs overigens).

Thans kregen de Friezen bonbons uit Alkmaar en de vroede vaderen uit de kaasstad bezochten in Leeuwarden gemeentegebouwen, woningbouw, historische en moderne merkwaardigheden, sociale en culturele instellingen.

Napoleonsteken op het hoofd en reuzenpotloden op de schouder. Twee duizend toeschouwers. Opbrengst voor het Rode Kruis. (juli-augustus 1952)

h

(juli-augustus 1951)

h Gerechtvaardigde trots In de laatste vergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hield, zoals men weet, de Koningin een rede. Zij liet daarna in het bijzonder de in de vergadering aanwezige vrouwelijke gemeentebestuurders aan zich voorstellen. Eén van haar doet ons daarvan mededeling. Het waren vijf vrouwelijke wethouders en - voegt zij daaraan met trots toe - zij waren alle vijf lid van de Partij van de Arbeid. (juli-augustus 1951)

h Voetballende raadsleden Voetballende raadsledenelftallen komen tegenwoordig in heel wat gemeenten voor. Arnhem maakte er wat bijzonders van. De raadsleden kwamen op in Schotse rokjes, de pers droeg papieren

Uit het urgentieprogram raadsverkiezingen 1953 Actieve jeugdpolitiek: steun aan jeugdverenigingen en instellingen voor jeugdzorg, zelfwerkzaamheid en vrije-tijdsbesteding. Jeugdconcerten, museumbezoek, culturele films enzovoorts. Instelling van een plaatselijke jeugdraad of jeugdcommissie. Algemene vorming van de werkende jeugd boven de leerplichtige leeftijd. Ontwikkeling van de burgerzin: betrekken van de burgerij in het werk der gemeente. Goede verstandhouding tussen overheid en burgerij. Wijkgedachte. Burgerdag. Jeugdparlement of jeugdgemeenteraad.

Leve het decorum Het decorum kan grote waarde hebben. Inachtneming daarvan op de wijze als men in Nieuwer-Amstel kort geleden deed, verdient geen aanbeveling. Bij de installatie van de nieuwe burgemeester kwamen eerst B. en W. de raadszaal binnen, daarná de raad (alsof B. en W. meer zijn dan de raad), vervolgens de pers en tevens het publiek; de burgemeester had toen echter reeds zijn installatierede uitgesproken. Derhalve een openbare raadsvergadering, die niet openbaar was. (juli-augustus 1955)

h Wasmachines In Lekkerkerk werden in 36 van een groep van 54 nieuwe woningen wasmachines aangebracht. Dit komt de huurders op 70 ct. per week te staan. De andere 18 woningen werden vrijgehouden voor huurders, welke zelf reeds een wasmachine bezaten. (juli-augustus 1955)

h Gehuwde ambtenares Tijdens de vergadering van de Gelderse Staten van 26 maart 1956 is een wijziging van het Ambtenarenreglement aanvaard, waarbij het ontslagverbod voor de huwende ambtenares werd geschrapt. PvdA en VVD stemden voor, AR en SGP stemden tegen, KVP en CHU stemden verdeeld. (juni 1956)

h

(april 1953)

h Eigenaardige opvattingen Ook in de discussies over gemeentepolitieke onderwerpen komt men vreemde dingen tegen.

Straatverlichting De gemeenteraad van Sluis heeft besloten tot de aanleg van een elektrische straatverlichting. De kosten worden begroot op ƒ 70.000.-. (juli 1956)

Foto Rob Maas

RODE JEHOVA’S

ondrwg

HURI SAHIN raadslid in Zoetermeer en lid redactie Lokaal Bestuur Iedereen herkent dat wel. Tussen allerlei afspraken nog veel dingen af willen maken en voor je volgende afspraak veel te laat vertrekken… Iedere keer neem ik me voor om het een volgende keer toch heel anders te doen. Op tijd te vertrekken, zodat je niet gehaast binnenkomt. Onderweg naar uitgeverij SDU voor de vergadering van de projectgroep ‘Verkiezing Jong Raadslid van het Jaar’ liep ik onlangs langs het Malieveld in Den Haag. In de verte zag ik op een bankje twee dames van een jaar of 70 gezellig samen zitten. Toen ik dichterbij kwam, stond een van hen op, haalde uit een plastic tas een briefje en drukte dat in mijn handen. Enigszins verbaasd en een beetje geïrriteerd omdat ik wist dat ik al te laat zou komen bij de vergadering las ik uiteraard toch uit nieuwsgierigheid wat er op het briefje stond. Het begon met de zin ‘Waar moet het heen met onze wereld?’ en ‘Denkt u daar ook wel eens over na?’ Via het briefje kon je je aanmelden voor een gratis cursus ‘Ken uw Bijbel’ en voor € 1,50 een boek kopen. Dit boek beloofde duidelijkheid over waar het heen zal gaan met onze wereld en de mensheid. Ik was geraakt dat deze vrouwen op zo’n leeftijd nog steeds buiten op straat opkwamen voor hun idealen. Terwijl ik een heel ander beeld van deze twee vrouwen had gevormd. Ik zag ze rustig op een bankje zitten, genietend van het mooie weer. Niet het briefje, maar hun optreden bracht mij aan het nadenken. Hoe idealistisch zijn wij als politici? Vergeten we niet al te snel, ook als raadslid, waarom we eigenlijk zo graag volksvertegenwoordiger wilden worden. Bijna iedereen zal aangeven dat het ging om de wereld een stukje beter te maken. Of je nu raadslid bent of Europarlementariër, in beide

gevallen gaat het erom dat je vanuit de grondbeginselen van je partij strijdt voor verbetering. Het strijden voor idealen, onderscheid maken door gebruik te maken van de ideologie van je partij, wordt steeds belangrijker. Je kunt je namelijk hiermee echt onderscheiden, ongeacht welk onderwerp op de agenda staat en ongeacht welke kwestie in je gemeente actueel is. Ik blijf er in geloven dat mensen dit ook van hun vertegenwoordigers verwachten. Als jurylid van de Verkiezing Jong Raadslid van het Jaar heb ik de aanmeldingen ook op dit punt beoordeeld. Een van de politici die ik altijd bewonderd heb, is André Rouvoet. Inhoudelijk ben ik het vaak niet met de ChristenUnie eens, maar toch luister ik altijd met veel belangstelling naar de wijze waarop zij hun standpunten neerzetten. Dat maakt hen namelijk erg geloofwaardig. Dat gold ook voor de oudfractievoorzitter van de CU/SGP in onze gemeente Zoetermeer, Willem Vermeulen. Tijdens de belangrijkste debatten slaagde hij erin dat mensen geboeid naar hem bleven luisteren. Ik denk dat we als PvdA-politici hiervan zeker kunnen leren. Het lastige is dat sociaal-democratie geen religie is maar een gedachtegoed dat zich blijft ontwikkelen. Voor mij is het grondbeginsel dat ieder mens recht heeft op een fatsoenlijk bestaan leidend. Daarom ben ik blij met de aanbeveling van de commissie-Vreeman dat we politiek met passie moeten bedrijven. Ik ondersteun deze opdracht van harte!

23

achtrknt

Foto’s Henk Oosterhuis

Een kijkje in de raadzalen Elke maand zijn we te gast bij de raadsvergadering in de kleinste en in de grootste gemeente van een bepaalde provincie. Dit keer twee gemeenten in Groningen: Reiderland en Groningen.

24