Er was eens……….
Zin Bronheffing (2010) 320.000 x p/j Fraudewet 2013 Belastingdienst Overheidsvordering (192.775 x in 2013) en toeslagverrekening Cjib (dwangbevelen, rij ontzegging en gijzeling (37.000 x in 2013) Beslagvrije voet structureel te laag (37%)
Debiteurendruk >>> Rood voetgangerslicht…. rollator….
DDC!!!
Instanties luiden de noodklok!
Mensen met schulden in de knel (LOSR 2009) Het Rapport Paritas Passé: 2012 In het krijt bij de overheid/met voeten getreden 2013 Belastingdienst: een brond van armoede (2015) Beter ten hele gekeerd (2015) Onoplosbare schulden (HU 2014)
Cel 34 Radar de rijdende rechter
Komt een gezin bij de ombudsman……..
CJIB betalingsregeling 2015
Stricte voorwaarden o o o o o
Stipt nakomen eerdere betalingsregelingen 225 euro of >> Vervaldatum tweede aanmaning is niet versteken Geen dwangmiddelen toegepast (dwangbevel/gijzieling e.d. Geen kwijtschelding
termijn betalingen voor niet kunners, met ernstige schuldenproblematiek en aantoonbaar laag inkomen
Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening (2012)
Uitsluitingsgronden Gemeenten
Het niet hebben van inkomen Nog ingeschreven in het KvK Eerder beroep op SHV Fraude (5 jaar) Scheidingsproces Koophuis Lopende behandeling verslavingszorg, GGZ Vaste lasten niet betaald afgelopen 3 maanden
Participatiewet 2015
Eerst 4 weken zelf werk zoeken Kostendelersnorm Tegenprestatie verplicht Aangeboden werk is passend, anders verlaging uitkering
Kwaliteit werkalliantie schuldhulpverlener – client
Eindhoven 2014
1500 hulpvragen per jaar 1000 intakes 500 starts schuldhulptraject 175 ronden traject schuldenvrij af.. 12%! en……recidive = 75%! (A’dam 90%) 75% sociaal budget gaat naar kosten bewindvoering!!
Onoplosbare schulden (HU 2014) Onoplosbare schulden stijgen explosief Gemiddelde schuldenpositie 47.000 euro / gemiddeld inkomen 1246 euro p/m 700.000 burgers problematische schuldensituatie Ruim 1 miljoen mensen lopen het risico daarin te komen
Oorzaken Vele juridische redenen Overheid als grootste belemmering voor schuldhulpverlening Verder Gedrag van de schuldenaren (slachtofferschap, niet nakomen afspraken, geen bereidheid tot concessies)
Gedragsfactor in een schuldensituatie Mullainathan & Shafir (2013) Wanneer basisbehoeften onder druk staan agv inkomenstekort: Mentale bandbreedte versmalt focus op overleven korte termijn denken Minder rationele keuzes en IQ verlaagt minder actief en wil om eigen situatie te verbeteren < leven van dag tot dag Factor wilskracht groter als beloning in vooruitzicht is In een schuldregeleing optreden van ‘betaalmoeheid’ men verliest de kracht om het gedrag dat een schuldregeling vraagt vol te houden omdat er geen licht aan het einde van de tunnel is Te langdurig inspanning verrrichten zonder resultaat demotivatie
De cliënt Ervaart schulden als alles bepalend probleem Verstrikt in dwingende invorderingsprocessen Verdwaald in het web van de bureaucratie Bekneld in verwarrende regelgeving Verdronken in juridisch, ambtelijke communicatie Geïsoleerd door gebrek aan geld bewezen onderzoek: IQ neemt af bij schulden!! SCHULDEN VEROORZAKEN MULTIPROBLEMATIEK MET BETREFFENDE KOSTEN!!
Een onopgeloste schuldsituatie kost de samenleving 100.000 euro per jaar (Nibud) € 1923 per week!! Schuldensituatie Cliënt met laag inkomen ontvangt € 70 leefgeld p/w Aflossing € 50-70 p/m (5% toepasbare norm) Gemiddeld % akkoord 15-20% Kosten Wsnp (bewindvoering € 100 p/m) Kosten kansloze invorderingsprocessen>>
Maatschappelijke kosten nader bekeken • Op het gebied van werk, opvoeding en gezondheid, veiligheid • Hoger ziekteverzuim (6 dagen > per jaar) • Minder actie tot het zoeken naar werk langer in de bijstand (4-12 maanden korter) uitvoeringskosten bijstandsuitkering is 6-18.000 euro per jaar p.p • Mentale gezondheid <<<, verslavingsrisico >>> Gezondheidskosten>>> • Opvoeding uithuisplaatsing 60-80.000 euro per geval • Relatie tussen schulden en scheiding • Huisuitzetting kosten 45.000/ 6890 HH in 2013 versus kosten betalingsregeling 45 euro • Afsluiten GWL per afsluiting 790 euro • Gijzeling CJIB per gijzeling 40.000 euro • Kosten kansloze invordeingsprocessen (arbeidsuren, administratie)
G32: Factsheet Armoedebeleid en SHV (2014)
Pw is een forse bezuiniging die ‘gecompenseerd’ wordt met een Intensivering armoedebeleid en SHV (vanaf 2015 ieder jaar 100 miljoen ongeoormerkt) Elke euro besteed aan schuldhulpverlening levert 2,5 – 4 euro besparing op op de gemeentelijke kas (uit ‘vroeg eropaf’, ‘achter de voordeur’ en ‘fix your lif up’) Investeren in shv levert gemeente direct rendement van 800.000 tot 1,4 miljoen euro p/j (Spijkenisse) besparingen op oninbare vorderingen, Wwb uitkeringen, armoederegelingen, maatschappelijke opvang. direct ten goede aan gemeente Interventie aan de voorkant loont potje armoedebeleid beschikbaar
Uit: het topje van de ijsberg)
G32: Factsheet Armoedebeleid en SHV (2014) Participeren alleen mogelijk als armoede en schulden worden weggenomen Hoe eerder de interventie gestabiliseerd, hoe effectiever SHV en andere zorginterventies, hoe minder maatschappelijke kosten (kosten/baten) Voorkomen escalaties (huisuitzetting/gijzeling) en uit de hand lopende schulden baten >>> Vroegsignalering speerpunt via wijkteams
Vraagstelling Hoe gaat uw gemeente de aandacht voor armoede en schuldhulpverlening met het beoogde bedrag borgen bij de inrichting van uw sociale wijkteams? Met welk mandaat, bevoegdheid en deskundigheid en met welke groep gaat het wijkteam de armoede en schuldenproblematiek oppakken? Met in achtneming van de conclusies uit diverse rapporten zoals ‘onoplosbare schulden?
Mogen wij met u/uw gemeente om de tafel om een Social Impact Bond met u te maken?
Maatwerk Constante deskundigheidsbevordering voor zowel professionals als vrijwilligers Verplichte intervisie om van elkaars ervaringen te leren bevordert samenwerking & uniforme werkwijze Creativiteit, innovativiteit en zelfoplossend vermogen zodat doorverwijzing wordt geminimaliseerd (dimphie) Voorkomen van het aangescherpte boetebeleid (fraudewet) Mandatering snelheid, doorzettingsmacht en daadkracht >>> wanneer de beslissingsbevoegdheid gedecentraliseerd wordt (trajecten/budgetbepaling) Vroegsignalering krachtig instrument dat zeer kostenbesparend kan zijn!!! Hoe eerder financiele problemen geconstateerd hoe eenvoudiger de interventie De wil is er bij alle partijen (woningcorporaties, AMW, banken, gemeenten?)
Benodigd Aanpassing/herziening WGS beleid afwijzingscriteria versoepelen doorstrepen? Vanuit kosten/baten perspectief en focus op besparing op kosten op andere terreinen Ruimte voor een ‘verwerkingsproces’ bij aanmelding krijgt de schuldenaar direct te horen dat zijn auto weg moet, moet verhuizen, moet rantsoeneren, kinderen kostgeld moet gaan vragen etc weerstand>>> uitval laat cliënt ‘opveren’ (Goede gierenfonds/ de schakel FZ) Zorg voor zekerheid van snelle interventie op zgn. lelijke vorderaars dmv verplicht BBR of direct innen op de bron focus op niet verder laten oplopen van schulden zorg voor haalbare betalingsregelingen met perspectief Investeringen in vrijwilligers en professionals in de wijkteams trainingen (MI) en shv Keurmerk garantie via KFZ
praktijkervaring (professionals) en intensieve begeleiding vwg’s aanmeldingen vanuit de gemeente (preventie en outreachend) 2 plenaire begeleidingsdagen cursus & intervisie begeleiding docent bij intakes eigen account ONVIEW managementsysteem gebruik beheerrekening gebruik standaarddocumenten gebruik Forum voor discussie en ondersteuning examen met praktijkcertificaat plus keurmerk KFZ professionele beoordeling plannen van aanpak
Emile den Os Gecertificeerd docent SHV/BC En Verder Opleidingen Financiële Zorgverlening www.enverder.com
[email protected]