Beroepsvorming Autotechniek Bedrijfsautotechniek Motorfietstechniek K.J. Streutker
Beroepsvorming
1
Inhoudsopgave Inleiding: Voertuigtechnici .............................................................................. 7 1 Mobiliteitsbranche ....................................................................................... 8 1.1 Ondernemingen in de mobiliteitsbranche _______________________________________ 9 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5
Bedrijfskolom en bedrijfstak _________________________________________________________9 (Auto)fabrikanten ________________________________________________________________ 10 (Auto)importeurs ________________________________________________________________ 11 (Auto)dealers ____________________________________________________________________ 12 Onafhankelijke autobedrijven, universelen en specialisten __________________________________ 13
1.2 Personenauto- en bedrijfsautobedrijven _________________________________________ 15 1.2.1 Bedrijfsafdelingen ________________________________________________________________ 16 1.2.2 Plaats (bedrijfs)autowerkplaats in de organisatie __________________________________________ 17
1.3 Beroepen in de mobiliteitsbranche _____________________________________________20 1.3.1 Beroep, functie, taken en werkzaamheden ______________________________________________ 20 1.3.2 Beroepen in de mobiliteitsbranche ____________________________________________________ 21
2 Jouw positie in het bedrijf.......................................................................... 26 2.1 Functie Motorvoertuigtechnicus _______________________________________________27 2.1.1 Vraag en aanbod _________________________________________________________________ 27
2.2 Competenties ______________________________________________________________32 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6
Competenties: Betekenis ___________________________________________________________ 32 Competenties: Persoonsgebonden en functiegebonden ____________________________________ 33 Competentiemodel _______________________________________________________________ 34 Competentieniveau _______________________________________________________________ 38 Competentiewaardering en competentiescore ___________________________________________ 39 Ontwikkelbaarheid competenties _____________________________________________________ 41
2.3 Jouw positie in de organisatie _________________________________________________45 2.3.1 Organisatiestructuur ______________________________________________________________ 45 2.3.2 Taakverdeling ___________________________________________________________________ 46
2.4 Jouw plaats in de personeelsstructuur __________________________________________50 2.4.1 2.4.2 2.4.3 2.4.4
Personeelsstructuur _______________________________________________________________ 50 Relatie organisatie- en personeelsstructuur ______________________________________________ 55 Functionaris-/functierelaties ________________________________________________________ 56 Relatie tussen de functionarissen _____________________________________________________ 60
2.5 Communicatielijnen_________________________________________________________63 2.5.1 Coördineren en communiceren ______________________________________________________ 63 2.5.2 Formele en informele communicatie __________________________________________________ 65
3 Samenwerken ............................................................................................. 67 3.1 Samenwerken in een team ____________________________________________________68 3.1.1 Samenwerken: wat het is ___________________________________________________________ 68 3.1.2 Samenwerken: Vaardigheden ________________________________________________________ 71
4 Werkplaatsadministratie ............................................................................ 74 4.1 Werkorder _________________________________________________________________75
Beroepsvorming
3
4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 4.1.6
Werkorder: Doel en effect __________________________________________________________ 75 Werkorder: Geautomatiseerd aanmaken _______________________________________________ 75 Werkorder: Uitvoering ____________________________________________________________ 77 Werkorder: Geautomatiseerd afsluiten _________________________________________________ 78 Werkorder: Handmatige versie ______________________________________________________ 79 Interne werkorder ________________________________________________________________ 81
4.2 Inspectierapport ____________________________________________________________82 4.2.1 Het inspectierapport voor de Motorvoertuigtechnici ______________________________________ 82
5 Documentatie............................................................................................. 84 5.1 Werkplaatsdocumentatie _____________________________________________________85 5.1.1 (Digitale) werkplaatshandboeken en servicebulletins ______________________________________ 85 5.1.2 Vakliteratuur: vaktijdschriften, studieboeken ____________________________________________ 87 5.1.3 Kwaliteitsdocumentatie ____________________________________________________________ 87
6 Onderhoud en reparatie............................................................................. 89 6.1 Onderhouds- en reparatie-aspecten ____________________________________________90 6.1.1 Vakjargon ______________________________________________________________________ 90 6.1.2 Onderhoudsbeurten ______________________________________________________________ 92
6.2 De uitvoering van de werkzaamheden __________________________________________97 6.2.1 En dan ga je aan het werk __________________________________________________________ 97
6.3 De controle van de werkzaamheden ___________________________________________ 100 6.3.1 Voortgangscontrole ______________________________________________________________ 100
6.4 Werkplaatsonderhoud ______________________________________________________ 103 6.4.1 Onderhoud werkplaatsuitrusting ____________________________________________________ 103
7 Het werkplaatsuurtarief ............................................................................ 105 7.1 Berekening verkoopprijs ____________________________________________________ 106 7.1.1 Definities kosten ________________________________________________________________ 106 7.1.2 Directe en indirecte kosten ________________________________________________________ 106 7.1.3 Berekening werkplaatsuurtarief _____________________________________________________ 107
8 Kwaliteit .................................................................................................... 109 8.1 Kwaliteitsbegrippen ________________________________________________________ 110 8.1.1 Wat is kwaliteit? ________________________________________________________________ 110
8.2 Kwaliteitszorg bij het productieproces _________________________________________ 114 8.2.1 Kwaliteitsfactoren bij het productieproces _____________________________________________ 114 8.2.2 Het voorkomen van tekortkomingen _________________________________________________ 114 8.2.3 Ontstane tekortkomingen opsporen, analyseren en oplossen _______________________________ 117
9 Arbo ........................................................................................................... 119 9.1 Veilig werken _____________________________________________________________ 120 9.1.1 9.1.2 9.1.3 9.1.4 9.1.5
Arbeidsveiligheid ________________________________________________________________ 120 Arbeidsmiddelen ________________________________________________________________ 120 Voorkomen van ongevallen ________________________________________________________ 124 Handelen bij ongevallen __________________________________________________________ 125 Veilig werken __________________________________________________________________ 127
9.2 Brandveiligheid ___________________________________________________________ 128
4
Beroepsvorming
9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.2.4
Brandpreventie _________________________________________________________________ 128 Brandblusmiddelen ______________________________________________________________ 130 Brandblusstoffen ________________________________________________________________ 133 Brand ________________________________________________________________________ 135
9.3 Inrichting werkplek ________________________________________________________ 140 9.3.1 9.3.2 9.3.3 9.3.4 9.3.5 9.3.6
Werkpleknormen _______________________________________________________________ 140 Elektrische installaties ____________________________________________________________ 142 Vluchtwegen en nooduitgangen _____________________________________________________ 142 Brandmelding en brandpreventie ____________________________________________________ 143 Eerste hulpposten _______________________________________________________________ 144 Signalisatie door borden en pictogrammen ____________________________________________ 145
9.4 Gevaarlijke stoffen _________________________________________________________ 147 9.4.1 9.4.2 9.4.3 9.4.4
Gevaarlijke stoffen in motorvoertuigbedrijven __________________________________________ 147 Etikettering gevaarlijke stoffen _____________________________________________________ 150 Voorkomen van ongewilde gebeurtenissen ____________________________________________ 155 Irritatie en vergiftiging ____________________________________________________________ 160
9.5 Persoonlijke beschermingsmiddelen __________________________________________ 164 9.5.1 Persoonlijke beschermingsmiddelen: Algemeen _________________________________________ 164
9.6 Fysieke belasting __________________________________________________________ 172 9.6.1 Fysieke belasting: Inleiding ________________________________________________________ 172 9.6.2 Ergonomie ____________________________________________________________________ 178
9.7 Fysische factoren __________________________________________________________ 183 9.7.1 Fysische factoren: Inleiding ________________________________________________________ 183
9.8 Psychosociale belasting _____________________________________________________ 187 9.8.1 9.8.2 9.8.3 9.8.4 9.8.5
Psychosociale belasting: Uitdrukkingen _______________________________________________ 187 Seksuele intimidatie ______________________________________________________________ 188 Agressie en geweld ______________________________________________________________ 189 Pesten ________________________________________________________________________ 189 Werkdruk en werkstress __________________________________________________________ 190
10 Milieu ....................................................................................................... 191 10.1 Wet Milieubeheer _________________________________________________________ 192 10.1.1 Milieuzorgsysteem ______________________________________________________________ 192 10.1.2 Wet Milieubeheer: Afvalstoffen ____________________________________________________ 193 10.1.3 Ladder Van Lansink ____________________________________________________________ 193
10.2 Milieuzorg _______________________________________________________________ 195 10.2.1 Milieuzorg in motorvoertuigbedrijven _______________________________________________ 195 10.2.2 Afvalpreventie _________________________________________________________________ 196 10.2.3 Afvalhergebruik en afvalrecycling __________________________________________________ 197 10.2.4 Afvalscheiding en afvalopslag in motorvoertuigbedrijven _________________________________ 199 10.2.5 Oliën en smeermiddelen _________________________________________________________ 199 10.2.6 Ontvettingsmiddelen ____________________________________________________________ 202 10.2.7 Asbest en de Wet Milieubeheer ____________________________________________________ 204 10.2.8 Koudemiddelen airco ___________________________________________________________ 206 10.2.9 Autobanden __________________________________________________________________ 207 10.2.10 Accu’s ______________________________________________________________________ 207 10.2.11 Koel- en ruitensproeiervloeistof ___________________________________________________ 207 10.2.12 Remvloeistof (koppelingsvloeistof) ________________________________________________ 208 10.2.13 Katalysatoren en roetfilters ______________________________________________________ 208
Beroepsvorming
5
10.2.14 10.2.15 10.2.16 10.2.17 10.2.18 10.2.19 10.2.20 10.2.21
Autoruiten ___________________________________________________________________ 208 Oud ijzer van auto’s ____________________________________________________________ 209 Kunststof van auto’s ___________________________________________________________ 209 Poetsdoeken / poetspapier / veegvuil ______________________________________________ 210 Absorptiemiddelen ____________________________________________________________ 211 Vloeistofdichte vloer ___________________________________________________________ 211 Olieafscheider en slibvangput ____________________________________________________ 212 Incidentmanagement ___________________________________________________________ 214
Trefwoordenregister ___________________________________________________________ 216
6
Beroepsvorming
