Beroepso onderw wijs in cijferss
Monitorr vmbo – mbo o 2011 Maart 20012
Colofoon De monitor is een uitgave van Ons Platform, het samenwerkingsproject vmbo – mbo in de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek en Alphen aan den Rijn. Ons Platform ©maart 2012 Postbus 16158 2301 GD Leiden www.onsplatform.nl
Monitor 2011
Pagina 2
Beroepsonderwijs in cijfers Inhoudsopgave Blz 4
Samenvatting en gebruikte bronnen
Blz 5 Techniek Blz 9 Economie Blz 13 Zorg en Welzijn Blz 17 Landbouw Blz 18 De TL doorstroom Blz 20 De mbo ‐keuzes in de regio Blz 21 Het vmbo landelijk Blz 23 Het vo regionaal Blz 24 Over keuzes gesproken
bijlagen 1. 2. 3. 4.
Uit Holland Rijnland kerncijfers 2011 ‐ 2012 Uit basiscijfers Jeugd van het SBB Klas 3 en 4 vmbo 2011 Instroom mbo per september 2011
Monitor 2011
Pagina 3
Samenvatting Het vmbo zit in de lift. Na een jarenlange terugloop is er in klas 3 en 4 van het vmbo weer groei geconstateerd. Vooral de Economische en Zorg& Welzijn opleidingen hebben daarvan geprofiteerd. Consumptief en Grafisch zijn constante factoren. Vooral de BB leerweg en de TL hebben winst geboekt. Vanuit de Techniek kiest 65% van de leerlingen sectorvast, bij Economie is dat 68% en Zorg&Welzijn spant de kroon met 79%. Techniek en Zorgleerlingen kiezen minder vaak sectorvast dan in het verleden. Daar tegenover staat dat de leerlingen uit de Economische sector aanmerkelijk vaker voor doorleren in de eigen sector hebben gekozen. Dat is de laatste jaren gelijkmatig gestegen van 56% naar de genoemde 68% in dit jaar. Het aantal LWOO leerlingen is in de derde klas met 30 gestegen, wat bijdraagt in een totale stijging van 32% in 2010 naar 36% in 2011. In de derde klas van de BB leerweg heeft nu 56% een LWOO indicatie. In de KB/GLeerweg is het percentage iets afgenomen naar 21%. De Economische sector in het mbo profiteert ook van de groeiende keuze van de TL‐ leerlingen voor de sector. De TL‐leerlingen zijn verantwoordelijk voor 64% van de instroom in dit mbo‐domein. Bij het mbo Landbouw zien we een lichte groei in de doorstroom vanuit niet‐groene en de TL‐ opleidingen, maar de eigen groene doorstroom blijft opmerkelijk laag. Vergeleken met vorig jaar hebben de leerlingen op de Economische sector na, heel constant gekozen. Bij Economie zijn meer leerlingen dan voorheen doorgestroomd naar ROC Leiden. ROC Mondriaan heeft meer instroom bij Zorg & Welzijn. Beide veranderingen zijn ten koste gegaan van ROC ID College en ROC Nova College. De leerlingen van het AOC Wellantcollege zijn zeer standvastig in hun voorkeur (een verschil van 3 leerlingen op de 198).Net als vorig jaar wordt 33% geplaatst op niveau 1 en 2 van het mbo en ook de verdeling tussen niveau 3 en 4 is exact gelijk; 27 om 40%. Van de leerlingen uit ons rmc gebied die nog geen startkwalificatie hebben behaald en wel onderwijs volgen bezoekt 8% (622 leerlingen)een opleiding op een vakschool. Dit percentage is gelijk aan dat van de regio Haaglanden/Westland. 90% daarvan volgt een opleiding op mbo niveau 3 of 4. Met dank aan de werkgroep en alle medewerkers van de leerlingen/studentenadministraties. Pieter Gebruikte bronnen:
Ilt gegevens van de vmbo scholen Instroomgegevens van de mbo’s www.onderwijsincijfers.nl www.cfi.nl www.aanvalopschooluitval.nl Holland Rijnland kerncijfers 2011‐2012, november 2011 Basiscijfers Jeugd van het SBB, februari 2012 Beleidsbrief op weg naar een toekomstbestendig vmbo, april 2011 Naar 4 op de 10, Masterplan bèta en technologie, februari 2012
Monitor 2011
Pagina 4
Techniek Landelijk zijn de opleidingen in de Techniek met 16% in de afgelopen drie jaren gedaald in belangstelling van de leerlingen. De stijging van 911 leerlingen bij de twee intersectorale programma’s zijn hierbij niet meegerekend (dan was het 15% geweest). In Technologie en Commercie zitten in 2010 1428 leerlingen en bij Technologie en Dienstverlening 478. landelijk 2008 1948 7806 4255 1017 505 4974 3190 3103 385 4314 1540
bouw-breed bouwtechniek elektrotechniek instalektro installatietechniek metaaltechniek metalektro techniek-breed transport en logistiek voertuigentechniek grafische techniek
2009 1682 6925 3564 1023 493 4458 2915 3616 392 3879 1541
2010 1554 5849 3006 880 434 3947 2620 3773 351 3568 1579
33505 30956 27992
76%
78%
83% 84%
De grootste daling zien we in de opleiding elektrotechniek met 30%. De bouw volgt met 24%. De invoering van de intra‐ en intersectorale programma’s hebben het opleidingen‐ aanbod verbreed en waarschijnlijk bijgedragen aan het (nog) niet sluiten van nog meer technische afdelingen. Grafische techniek handhaaft zich fraai met elk jaar toch meer dan 1500 leerlingen.
In onze regio is het totale aantal techniekleerlingen in het vmbo vergeleken met 2010 van 821 teruggelopen naar 723 (‐12%). In onderstaand overzicht van de instroom in het derde leerjaar blijkt ook hier de afdeling Elektrotechniek het hardst getroffen. Grafische techniek blijft een constante factor met ongeveer 20 leerlingen. jaar 2009 2010 2011
Metaal
Elektro
31 43 48
53 48 33
derdejaars leerlingen Techniek Metalinstall Techn Totaal Bouw ektro breed met/el 46 24 154 101 37 21 149 115 47 18 146 105
B-breed 27 18 10
Totaal Bouw 128 133 115
MVT 85 72 75
In de Duin‐ & Bollenstreek volgen vanaf augustus 2011 414 leerlingen een Techniekopleiding (149 in de Bouw, 38 Techniek breed, 227 overig, waarvan 52 MVT) 222 leerlingen zitten in de BB en 192 volgende KB leerroute. In de Leidse regio is het aantal 180 leerlingen (46 in de Bouw, 48 Grafisch en 86 overig, waarvan 65 MVT), daarvan volgen 77 leerlingen de BB en 103 een KB‐opleiding. In totaal zijn er 723 Techniek leerlingen, waarvan 350 in de BB. Van de BB‐leerlingen heeft 50% een LWOO indicatie (88 per leerjaar). Bij de KB is dat 18%. Opvallend is dat de kleinste totaal Lwoo % LWOO Bouw 241 74 31% afdelingen het hoogste Met/elektro 253 74 29% percentage LWOO hebben. Maar MVT 143 54 38% ook het verschil in percentage Techniek breed 38 18 47% tussen Leiden en de Duin‐ en Grafisch 48 23 48% Bollenstreek is opmerkelijk groot. totaal 723 243 34% Leiden 42% Duin‐ &Bollen 29%
Monitor 2011
Pagina 5
Doorstroom in de kolom vanuit vmbo Techniek TECHNIEK 62%
289
4%
180 14
TOTAAL
12 83
5%
80% 132 105 totaal 15 BB 11%
8% 10 2 2%
46% 211 97 totaal 2 KB 1%
18% 38 74 35%
70% 82% 92 5% 75 techniek 5 11 1 12% 1% 7% 9 5 overig 1 3 0
63% 60% 132 5% 79 techniek 6 1 46 1% 35% 9% 20 0 overig 12 1 7
6% 8 z/w
9% 18 z/w
6 0
19 1
17% 23 eco
0 totaal 132 97%
1 1
3 0
3 0
15 0
0%
4
bb4
0 totaal 211 89%
7 8
bb3
96%
48 76
5%
22% 65%
69% 224 5% 154 techniek 11 12 47 5% 21% 8%
5 4
29 overig
13 7
9 0
26 z/w
8 9
13 13 0%
25
34 1
64 eco
0 totaal 343 92%
16 13
67% 3 2 totaal 0 GL 0%
96%
11% 894 94 tot.uit 5 TL 1%
25% 227 568 64%
29
7% 40% 65 2% 26 techniek 1 2 36 3% 55% 6% 58 1 overig 7 0 50
0% 0 z/w
46% 407 z/w
45% 407 z/w
0 0
0 0
0% 0 eco
0 0
0 0
totaal 3 150%
-1
29 0
40 3
41% 367 eco
totaal 894 78%
tl4 2
9% gl3
386
25% 227 569 63%
7% 39% 62 2% 24 techniek 1 2 35 3% 56% 6% 58 1 overig 7 0 50
gl4
14
11% 897 96 tot.uit 5 GT 1%
100% 67% 3 0% 2 techniek 0 0 1 0% 33% 0% 0 0 overig 0 0 0
372 10
0% 0 1 33%
104 274
115 209
0%
bo3 bbl4 glw4
246
34%
14%
bo4
kb3
140
343 totaal bo
19%
236 4
202 17
8%
kb4
136
97%
19% 41 eco
59%
29%
20
40 3
41% 367 eco
0 totaal 897 78%
1145
112%
110%
1020
104 274
115 209 0%
248
gt4
1143
tl3 22
249
29 0
gt3 1042
60% 5%
ljr 2
408
In augustus 2009 startten 408 leerlingen een Techniekopleiding in het vmbo (dat is 30% van het aantal derdejaars). 140 in de BB, 246 in de KB en 22 de gemengde leerweg (was Techniek breed) Daarnaast waren er 1020 leerlingen in de TL van start gegaan. Van deze laatste groep kozen na 2 jaar slechts 62 leerlingen voor een mbo opleiding in de Techniek (7% van de TL doorstroom). Van de BB‐leerlingen Techniek koos 70% voor een vervolg in mbo Techniek, waarvan 6 leerlingen op niveau 3 en/of 4 werden geplaatst. Van de KB‐leerlingen stroomde slechts 63% door naar techniek in het mbo. Totaal kiest van de vmbo techniek leerlingen dan 65% sectorvast, waardoor het percentage van de derdejaars populatie dat kiest voor techniek (in het vmbo 30%) terugloopt naar 20% in het mbo.
Monitor 2011
Pagina 6
De totalee instroom in n Technische e opleidingenn op het mbo o is iets groter. Drie leerllingen vanuitt de economische sector in het vmbo o kozen voor Techniek in het mbo, 4 vvanuit Zorg/w welzijn en 15 5 vanuit bouwsector. Veruit de m meesten werdden op niveaau 2 geplaatsst. Anderzijdds kiest 17% van de de Landb BB Techn niekleerlingeen bij de ove erstap naar hhet mbo voorr Economie (veelal orde//veiligheid) e en 3 leerlingeen gingen naar een AKA 20% 19% 2 20% traject. V Van de KB‐leeerlingen 107 139 246 80% 6% 61% 4% 70% 5% te echniek tec chniek tec chniek 86 6 8 5 6 1 7 1 12 kiest 19% % voor Econo omie en 9% 14 1 15 1 47 48 naar ICT en het zelfd de percentagge 13% 1% 1% 34% 6% BB KB to otaal 20% naar Zorrg/welzijn. De leerling gen zijn bij hhun keuze vo oor de Techniek regio vast. 2275 gingen naar ROC Leiden, 9 naar ROC Moondriaan in Den Haag (5 na aar fiets/broomfietsherste eller en 2 naar indusstrieel designn en MVT), 11 naar het ROC N Nova Collegee (5MVT, 2 W WTB en 4 naar de Bo ouw) en 22 vvan het Groe ene Hart Lyceum na aar ROC IDC in Gouda (9 naar MVT, 7 Bo ouw, 2 WTB een 4 Inst/Ele ektro. Vergeleke en met 2006 leveren ROC C Leiden en ROC N Nova collegee Techniek ellk 3% in ten ggunste van h het ROC IDC Techniek. De totalee instroom b bij BOL/BBL T Techniek ROCC Leiden incl. havo, pro en vso leerliingen (van de andere roc’s is d de instroom tte gering om m hier iets ovver te zeggen n). Niveau 1 e en 2 zijn ove rwegend BBL ‐ trajecten n. Respectievvelijk 92% en n 88% voor ddeze niveaus. Bij niveau 3 kiezen eenn paar leerlin ngen uit vmbo techniek voor een BBL‐varriant. Terwijl niveau 4 geheel een BOL‐variant is. V Vanuit deze m kiest 57% vvoor een BBLL‐traject in d e Techniek. Uitgesplitst in de laatste e kolom de ke euze van instroom de TL‐leeerlingen binn nen deze secctor. bouw
chauffeurrs voertuigeen elektro
installatiee wtb
Niveau 1 2 3 4 2 2 4 1 2 3 4 2 4 1 2 4
totaal
aantal 12 55 4 26 22 47 6 2 19 3 15 7 5 2 29 21 275
aandeel bbl 8 46 1
waaarvan TL 1 bbl b 22 schilder//spuiter, 27 tim../meubel, 6 stuccadoren
22 33
16 + 1 bbl
2 bbl b 10 + 5bbl eerst aka
12 3
4 + 2 bbl
7
4
2 23
3 + 1bbl
157 = 57%
49
Monitor 2011
Pagina 7
Vergelekken met vorig jaar is de ttoestroom nnaar Techniekk heel consta ant. Vorig jaaar 254 uit BB B en KB, nu 246 een vorig jaar 69 uit GL/TLL tegen nu 711 leerlingen. De e totale instrooom bij Tech hniek laa at zien dat 1999 leerlingen n staan ing geschreven oop niveau 2, gevolgd do oor 87 bij nivveau 4. Same en goed voor 90% van dde instroom uit de aangesloten sccholen. Va an de 126 havvisten die insstroomden inn het mbo he ebben er 13 gekozen vo or Techniek.. 4 uit havo drie, 4 uitt havo vier e en 5 uit he et vijfde leerjjaar. Opmerkkelijke doorsttroom naar Techniek De ICT opleidingen h hebben een instroom vann 84 leerlinge en, waarvan 70 naar ROCC Leiden. Op pvallend is de doo orstroom van nuit de Techniek. 34% vaan de instroo om komt van nuit een Techhniekopleidin ng. Als deze leerlingen word den meegete eld bij Techn iek, stijgt de e sectorvaste e keuze van dde leerlingen n naar unt naar 12% %. 70% i.p.vv. 65% en stiijgt de doorstroom vanuiit de TL met 5 procentpu Niveau 22 Niveau 33 Niveau 44
9 24 51
waarvan 6 uit basis TTechniek waarvan 11 uit kaderr Techniek, de rest TL 29 TL’ers en 7 uit kadder Techniek
Kansen een bedreigin ngen T.a.v. Mo otorvoertuiggentechniek laat ROC Lei den kansen liggen. Steed ds meer Alphhense leerlingen stromen n door naar G Gouda. De effeccten van de TTechnomavo, Betamavo een Technolab zijn nog niet meetbaarr. ngstelling van nuit vmbo Te echniek voorr ICT is opme erkelijk groott. De sector m at geacht De belan moet in staa worden op het snijvllak van deze opleidingenn winst te pakkken. De secto or als geheel kampt met e een aantal pproblemen: ‐ het laagste p percentage le eerlingen daat sectorvast kiest percentage d doorstroom vvanuit de TL ‐ het laagste p ‐ het laagste p percentage zzijinstroom vvanuit de havvo ‐ vvan grootstee sector in he et vmbo, naaar kleinste se ector in het m mbo ‐ maar ook go oede arbeidsmarkt persp ectieven en ‐ eeen regiogeb bonden scho oolkeuze Advies: m maak gebruik van de in ““Toekomstbeestendig vmb bo” en “ Focus op vakmaanschap” aangeko ondigde sameenwerkingsa arrangementten tussen vm mbo en mbo. Niet zozeerr op directieniveau, maar juist met en tussen docenten op het vm mbo en mbo. Samenwerrkende, interrscholaire teams die zich sterrk maken voo or hun leerlin ngen en de ttechniek. De inwerkingtre eding van ditt wettelijk ka ader is 1 augustuss 2012.
Monitor 2011
Pagina 8
Economie Landelijk heeft deze sector het moeilijk. Administratie en Handel lopen sterk terug. Vergeleken met 2008 met 17%. Consumptief daarentegen is een goede constante factor. Landelijk Administratie
2008 3712
2009 3001
2010 2640
Handel en Administratie
18291
17289
15386
Handel en verkoop
3670
3509
3389
83%
Mode en Commercie
594
502
501
Consumptief
1843
1899
1888
Consumptief‐breed
3499
3387
3535
102%
Het intersectorale programma Technologie en Commercie is met ruim 650 leerlingen gestegen naar 1428 en Dienstverlening en Commercie met 3000 leerlingen naar 4310. Dit maakt de daling in de sector toch niet goed daar ook Zorg‐ Welzijn samen met SD&V en Technologie en Dienstverlening met bijna 3500 leerlingen afneemt.
In 2009 volgden in deze regio 330 leerlingen Administratie/Handel en 242 een Consumptieve opleiding. Bij de oktobertelling van dit jaar was dit 280 om 243. Een daling met 8% en een (al jaren) constante instroom bij de opleidingen in de Horeca van rond de 120 leerlingen. In onderstaande grafiek is de instroom in leerjaar 3 per leerweg en in totaal weergegeven van de opleiding Administratie/Handel. Als de lijn zich doorzet, heeft de sector het dieptepunt achter zich gelaten. Dat is ook te zien als klas 3 en 4 van 2009 en 2011 met elkaar vergeleken wordt. In 2009 zaten er 78 meer leerlingen in klas 4 dan in klas 3. Nu is het omgekeerd en zitten er 16 leerlingen meer in klas 3. ontwikkeling 3e leerjaar bij Handel & Administratie excl. Consumptief 350 300
314 274
250
tot
210
200
bb
178 150
171
165 142
125
143
148
kb
100 50 0 "2002
"2003
"2004
"2005
"2006
"2007
"2008
"2009
"2010
"2011
Monitor 2011
Pagina 9
Administratie Handel en Admin. Consumptief breed Bakken Horeca totaal
totaal 64 216 135 31 77 523
Lwoo 40 79 38 8 29 194 Leiden Duin‐ &Bollen
% LWOO 63% 37% 28% 3% 38% 37% 37% 27%
Vergeleken met 2009 is vooral bij de twee opleidingen Administratie‐Handel het percentage LWOO´ers flink gestegen van 29% naar gemiddeld 43%. Dat het percentage in Leiden hoger ligt dan in de Duin/Bollenstreek komt mede door de dertig leerlingen op OCL De Delta.
De doorstroom van de Roc Leiden Roc ROC IDC leerlingen in de consumptieve Mondriaan richting bedraagt 83 naar ROC Bakkerij 15 Leiden, 39 naar ROC Gastheer/vrouw 16 wv 7 BBL 4 Mondriaan en 1 kok naar ROC Horeca ass. 16 1 IDCollege. Totaal zodoende Kok 36 wv 18 BBL 1 123 (15%) van de 790 Horeca ondernemer 16 34 leerlingen in deze sector. Bij Administratie/Handel zijn de meeste leerlingen ingestroomd in de BOL. Van de leerlingen die voor handel kiezen (193) hebben 70 leerlingen voor een BBL‐traject gekozen. Een grove, niet complete indeling (doordat bij Mondriaan onder zakelijke dienstverlening ook andere opleidingen ressorteren) van deze sector geeft onderstaand beeld : Horeca 123 Administratie 266 Handel 193 Orde en veiligheid 85 Toerisme 36 Van de TL‐leerlingen kiezen 367 leerlingen voor deze sector. 41% van de TL leerlingen kiest dus voor een vervolg in deze sector. Het betekent ook dat zij met maar liefst 64% de grootste toeleverancier zijn voor dit domein. 61 leerlingen gaan naar Mondriaan, 157 naar IDC, 135 naar ROC Leiden en 14 naar Nova. Daarvan gaan 28 leerlingen bij de opleiding Handel in een BBL‐traject van start. Ook hier een globale indeling van de TL’ers: Horeca 54 Administratie 155 Handel 102 Orde en Veiligheid 24
Monitor 2011
Pagina 10
Totaal geeeft de instroom in de ro oc’s het volgeende beeld vvoor vmbo‐le eerlingen uitt de sector Ecconomie Economie e 25% %
571
30%
145 8
TOTAAL
173 245
1% %
67% 124 83 to otaal 9 BB 7%
15% 19 13 10%
23% 154 36 totaal 1 KB 1%
2% 2 2 0
0 6
12 0
82% 69 3 4%
tec chniek
6% 8 ov verig
24% 30 z z/w
68% 84 e o ec
0 otaal to 124 125%
43%
119 10
0 0
1 1
1 0
0 0
9 9
3 0
11% 9 3 4%
31% 32 1 1%
0%
-25
techniek
5% 8 overig
27% 41 z/w
68% 104 eco
0 totaal 154 93%
bb3 3
94%
0 0
5 3
3 0
0 6
techniiek
16 overi rig
18 20
15 0
38% 40 31 30%
54% 101 4 2%
71 z/w w
0 0
1 0
6 4
0 1
27 29
0 0
188 eco
26% 49 34 18%
25% 4 1 6%
0 totaal 278 105%
0%
68% %
0%
11
techniek
14% 3 overig
5% 1 z/w
76% 16 eco
-14
#DEEL/0!
0 0
0 2
bo3 bbl4 glw4
56% 9 2 13%
11% 40 3 1%
-21
6% 58 overig
46% 407 z/w
41% 367 eco
totaal 894 78%
bo4 tl4
0%
27
25% 227 568 64%
11% 915 99 ttot.uit GT 7 1%
27
1 35
7 50
echniek 25 te 2
1 1
104 274
29 0
31% 115 209 57%
11% 44 4 1%
249
7% 61 o erig ov
45% 408 z/w
42% 383 eco
0 totaal 915 80%
1 35
7 52
104 275
32% 124 211 55% 0%
228
tlt4 g 4 1143
112%
109%
1020
26% 236 573 63%
7% 63
1143
bo3 bbl4 glw4 tl3
gl3
274 4
1 0
29 0
0 10
24 techniek 2
0 1
gl4
264 4
96%
11% 894 94 tot.uit 5 TL 1% 7% 62
totaal 21
bo4
11
43% 9 5 24%
5% 1
26% %
176
33%
24%
24% 21 5 totaal 2 GL 10%
6% %
kb3
98
82 67
3
165 -1
29%
1% %
kb4
99
278 totaa al bo
4%
1% 1
bb4 4
101%
41% 63 54 35%
43%
tlt3 g 3 1047
58% 9%
ljr 2
301 1
Vorig jaar was het vmbo cohort 308 leerling en en daarvo oor 316, mooi constant. De doorstro oom naar omische secttor van de ro oc’s stijgt flinnk. In 2009 w waren het 455 leerlingen,, daarna 514 4 en nu de Econo 571. Er zijn du us 57 meer leerlingen vanuit deze seector gekome en, verdeeld over BB, KB (totaal +17) en GL/TL (++30). Kijken w we naar de eigen vmbo‐ssector van he erkomst, dan n blijkt ook d at meer leerrlingen percentage is gestegen vvan 56% via 60% en naarr 68% in 2011. sectorvaast hebben gekozen. Dit p
Monitor 2011
Pagina 11
Van de gro oei heeft RO OC Leiden geprofitee erd met resppectievelijk 7 78 leerlingen n meer instrooom dan vorig jaar. Dit zowel uit de KB alss TL met plaa atsingen op niveau 3 en 4. De zijinstroom in dezze sector kom mt voornam elijk uit Zorgg en Welzijn. 71 leerlingeen en nog eens 54 uit Landbou uw. Daarnaasst stapten oo ok 51 havistten, verdeeld d volgens ond derstaand scchema, overr naar deze secctor. Roc L Adminisstratie Handel 4 4 Veiligheid Horeca 3 3 toerismee 2 2 overig totaal 9 9
Roc I 14 7 4 25
Roc M 9 4 4 17
Kansen een bedreigin ngen In het vm mbo is de secctor nu regio onaal constannt qua instro oom, maar verliest tijdenns de rit een aantal leerlingeen. Consump ptief heeft ee en stevige, sttabiele basis. Het aantal leerlingen daat sectorvastt kiest groeit en n ook de insttroom vanuitt de TL naar deze mbo se ector is stijge ende. minder rooskkleurig ‐ er zijjn weinig kansrijke beroe epen‐ en ookk is er t.a.v. vvraag en De arbeiidsmarkt is m aanbod aaan stageplaaatsen geen evenwicht. M Mbo en hbo concurreren n in het hogeere segment om de beschikb bare plaatsen n. Het voorrtijdig beëind digen van de e opleiding o p het mbo komt regelma atig voor en heeft mede als oorzaak het vage en niet erg con ncrete beroe psbeeld van het werk en n de kansen iin de sector. Advies: H Houdt de kw waliteit vast e en ontwikke l gezamenlijk duidelijke beroepsbeellden met de te verrichteen werkzaam mheden en in ntensiteit da arvan. Gebru uik daarbij m mbo studenteen om realisttische voorlichtting en 1 op 1 oriëntatie in het mbo een bij bedrijvven en instelllingen te orrganiseren.
Monitor 2011
Pagina 12
Zorg en welzijn Landelijk zien we een terugloop in deze sector met 5041 leerlingen (14%), die slechts deels gecompenseerd wordt door een stijging bij de intersectorale opleiding SD&V. Rekenen we deze opleiding mee dan is de daling altijd nog 3809 cursisten.
2008
2009
2010
Uiterlijke verz.
1926
1751
1572
‐18%
Verzorging
14668
12581
11739
‐20%
Zorg en welzijn
19571
18229
16841
‐14%
3380
4211
4612
+36%
SD&V
Daar staat tegenover dat de intersectorale opleidingen Dienstverlening en Commercie in drie jaar tijd gestegen van 1079 naar nu 4310 leerlingen en bij Technologie en Dienstverlening is dit van 205 gestegen naar 478.
Ook regionaal is er een kleine terugloop, waarbij vooral de belangstelling voor Uiterlijke Verzorging afneemt ten gunste van Verzorging. Ook een vergelijk met 2006 geeft dit beeld. De trend over meerdere jaren t.a.v. de derdejaars instroom deze sector komt in de volgende grafiek tot uiting. Opvallend is dat de KB weer de meeste leerlingen heeft bij een gelijkblijvend aantal BB‐ leerlingen. Deze ontwikkeling komt vooral op conto van de Leidse regio.
2009
2011
Uiterlijke verzorging 85
47
Verzorging
75
109
Zorg/welzijn breed
429
409
SD&V
63
71
totaal 652
636
ontwikkeling 3e leerjaar bij Zorg & Welzijn 600 tot
500 400
480 385
400
bb
467
415
406
kb
375
356 309
300
351 298
200 100 0 "2001
"2002
"2003
"2004
"2005
"2006
"2007
"2008
"2009
"2010
"2011
Het aandeel LWOO leerlingen over de hele sector is met 5% gestegen naar 44%, waarbij UV met 51% het hoogste scoort en SD&V met 39% percentueel de minste LWOO leerlingen kent. Over de jaren heen is er wel wat fluctuatie, maar er is geen significante afwijking in dit beeld tussen de opleidingen.
Monitor 2011
Pagina 13
Wel opmerkelijk blijft dat in Leiden het percentage LWOO leerlingen in deze opleidingen 52% is, terwijl in de Duin‐ en Bollenstreek dit slechts 35% is. Ook in de voorafgaande jaren was er deze discrepantie. Hieronder een overzicht van de instroom in de sector naar opleidingsrichting. Eerst een kolom met het totaal en in de tweede kolom per roc het aantal TL’ers van dit totaal. Doordat opleidingen als bijvoorbeeld pedicure waar slechts 1 leerling instroomt is weggelaten, wijkt dit marginaal af van de totaal geregistreerde instroom die in de bijlage is opgenomen. ROC Leiden ROC IDC ROC Mon3aan ROC Nova totaal tot Tl tot Tl tot tl tot tl tot tl Sport en bewegen 33 18 30 15 11 8 22 16 96 57 Onderwijs assistent 18 8 45 22 2 1 5 3 70 34 Verpleegkundige 21 20 31 14 38 31 3 3 93 68 Verzorgende 2 35 6 32 3 69 9 Maatschappelijke zorg 5 3 47 18 11 7 1 64 28 SMD/SCW 14 10 55 21 69 31 Zorghulp/helpende 29 2 40 4 8 13 90 6 Pedagogisch werk 25 12 120 51 3 3 23 15 171 81 Kapper 126 32 1 1 11 1 138 34 Tand‐ dokters ass. 72 35 1 1 73 36 Schoonheidsspecialist 59 29 59 29 totaal 147 73 660 247 106 54 79 39 992 413 Aantal BBL’ers 14 14 96 27 44 12 3 157 53 Uit de laatste 2 kolommen blijkt dat ± 42% van de instroom op niveau 3 en 4 afkomstig is uit de TL. Bij Verpleegkunde, Sport &Bewegen en Pedagogisch werk scoren ze hoger (73% en 60% en 47%) De meeste BBL‐ leerlingen worden gevonden bij Verpleegkundige, Verzorgende en bij de Kappers (50%). In deze sector kiest slechts 14% van de leerlingen voor een BBL‐traject, waarbij er nauwelijks onderscheid is tussen de KB/BB of TL‐leerlingen. Een uitsnede uit het instroomformat mbo toont dat 59% van de BB leerlingen op niveau 2 geplaatst is en 41% toch op niveau 3 en 4. In bijna alle gevallen betreft het plaatsing bij ROC IDC. 42% 59%
132 0
224 z/w
44% 24%
9%
54 38
28 0
319 z/w
43% 49%
29%
156 135
160 0
543 z/w
49% 39%
210 173
11 0
41 z/w
45% 7%
16 14
29 0
407 z/w
46% 26%
9%
104 274
40 0
448 z/w
27%
120 288
Ruim 90% van de KB‐ en TL‐leerlingen wordt op niveau 3 en 4 geplaatst. 43% van de BB‐ en KB‐leerlingen stroomt door naar deze sector, en van de TL doorstroom is het 45%. Dit is een terugloop vergeleken met 2009 van 2% bij de BB‐leerlingen en 3% bij de TL’ers. De instroom vanuit de verwante vmbo‐sector is teruggelopen ‐ van 83% naar 79% ‐ maar anderzijds hebben meer KB‐ leerlingen voor de Economische sector op niveau 3 gekozen. Het totaal aantal leerlingen dat vanuit de aangesloten scholen voor deze sector in het MBO kiest is de laatste jaren heel constant op bijna of net 1000 leerlingen. 0%
17%
0%
Monitor 2011
42%
0%
32%
0%
67%
0%
64%
Pagina 14
Bij de keeuze van de leerlingen vo oor een mbo,, moet ook vvoor deze secctor rekeningg gehouden worden met het feit dat de in nstroom is gemeten overr alle vestigin ngen van RO OC Mondriaa n en ID Colle ege. Dus inclusief De Haagse, Katw wijkse, Goud dse, Zoetermeersse en Alphennse vestiginggen. De leerlingen kiezen oveerwegend vo oor ROC IDC. Ook als de kappers en de dokters‐ apothekersa assistenten nniet worden meegereken nd blijft ROCC IDC met 57% toch de grootste in deze sectoor. Wel zou h het percentage vvoor ROC Moondriaan en ROC Leiden met 4 4% toenemeen. or is hierondeer weergege even. De doorsstroming van de vmbo‐ leerlingen vaanaf klas 3 uit deze secto Zorg& o welzijn 18%
783
32% %
139 0
TOTAAL
252 392
0%
64% 200 127 totaa al 6 BB 3%
19% 38 29 15%
14% 251 34 totaal 1 KB 0%
2% 4 2 1
0 0
61% 94 0 0%
31 5
techn niek
1% 1 rig over
78% 155 z/w w bb 20% 40 ec co
0 tota aal 200 174%
48% 120 96 38%
36%
161 7
1 0
0 0
0 1
0 0
24% 37 24 15%
6% 13 0 0%
0 4
21 1
0%
-85
techniek
0% 1 overig
80% 202 z/w kb 19% 48 eco
0 totaal 251 147%
451 totaal bo
3 35%
158 125 2 28%
27% 22 6 tota aal 0 GL 0%
4 2 1
techniek
1 0
0 0
0%
0 1
0 0
2 overig
0 2
0 0
39% 138 112 31%
16% 3 0 0%
19 11
3 0
79%
50% 101 88 44%
30% 357 107 z/w 0 0% totaal 20%
19 7 0%
-80
52 6
88 eco
0 totaal 451 158%
45% 10 6 27%
11% 894 94 tot.uit 5 TL 1%
0% 0
1%
0 0
50% 0%
2%
0% 0
techn niek
0% 0 overig e
86% 19 z/w w gl 14% 3 ec co
25% 227 568 64%
0 0
24 techniek 2
0 0
1 0
53% 10 6 32%
7% 29 0 0%
0 0
40 3
6% 58 overig
46% 407 z/w tl 41% 367 eco
tota aal 22 #DEEL/0!
1 35
78%
24 techniek 2
7 50
1 0
26% 104 274 67%
8% 32 0 0%
115 209
43 3
6% 58 overig
47% 426 z/w gl/tl 40% 370 eco
0 totaal 916
totaal 894 -22
26% 237 574 63%
249
80%
7% 62
7% 62
0%
165 -1
11% 916 100 tot.uit 5 GT 1%
1 35
7 50
27% 114 280 66%
115 209
0%
227
bb4
kb4
115 5
85%
bo4
171 21
bb3
99%
286 2
kb3
44%
93%
tl4 0
23
bo3 bbl4 glw4
173
136 6
gl4
###### gl3
309
0
1143
1143
112%
112%
tl3 0
gt4
1020
gt3 1020
56% 0%
ljr 2
309
Monitor 2011
Pagina 15
De havo instroom in deze sector is de grootste van allen. 72 leerlingen zijn ingestroomd. Tevens nog twee leerlingen uit het VWO. Havo 3 Havo 4 Havo 5
Niveau 2 2
Niveau 3 3 4 22
Niveau 4 7 18 16
Totaal 10 22 40
Kansen en bedreigingen De sector Zorg & Welzijn groeit weer, maar de leerlingen kiezen minder sectorvast in de doorstroom dan in het verleden. Ook de instroom vanuit de TL loopt percentueel terug ten gunste van de Economische sector. Er is nog steeds een grote zijinstroom vanuit de havo 80% van de leerlingen is ingestroomd in niveau 3 en 4. In deze categorie zijn ook in deze branche de meest kansrijke beroepen. Maar in het mbo kiezen veel leerlingen voor pedagogisch werk en kapper, terwijl de arbeidsmarkt vraagt om Verzorgende en Verplegende. Advies: acties om de instroom naar verzorgende en verplegende beroepen te vergroten kan slechts resultaat hebben als er ook in het vmbo t.a.v. taal en rekenen een slag gemaakt gaat worden. Afspraken over een doorlopende leerlijn rekenen is cruciaal voor een goed resultaat. Nog een paar verbijzonderingen bij de eerste drie paragrafen. De instroom bij de opleiding Laboratoriumtechniek was vorig jaar 14 leerlingen en nu 17 leerlingen die op 1 na allen uit de TL afkomstig zijn. 2 leerlingen uit de TL zijn doorgestroomd naar de zee/binnenvaart opleiding, beide in een BBL‐ traject. 5 leerlingen zijn naar de Artiest‐opleiding doorgestroomd, waarvan 3 vanuit de havo/vwo. Bij de AKA zijn 18 leerlingen per oktober ingeschreven, waarvan 15 bij ROC Leiden. Landbouw 26 Leerlingen zijn vanuit het vmbo van Wellant doorgestroomd naar het mbo van dit college. Vanuit andere aangesloten scholen stroomden nog 8 leerlingen in op niveau 2 en 5 op niveau 3. Totaal zodoende 39 leerlingen op het mbo plus 1 uit havo 4. 26 leerlingen (10%) kiest sector vast vanuit deze sector. 51% kiest voor een opleiding bij Zorg&Welzijn, gevolgd door 28% bij Economie. Bij de GL ligt dit ongeveer gelijk. Hoewel dus 90% naar een andere sector gaat, worden ze toch net als de sectorvaste leerlingen in grote meerderheid conform de doorstroomregels op het goede niveau geplaatst.
Monitor 2011
Pagina 16
Kansen een bedreigin ngen Dat de o overgrote meeerderheid van de vmbo Landbouw le eerlingen nie et doorstrooomt in de eigen sector leegt een grotee verantwoordelijkheid bbij het vmbo van Wellant t.a.v. de looopbaanoriënttatie. Op de arrbeidsmarkt is vraag naar niveau 3 enn 4 leerlingen met HRM, ondernemeers‐ en technische vaardigh heden. Hier liggen samen nwerkingsmoogelijkheden n die nog onvvoldoende w worden uitgen nut.
Monitor 2011
Pagina 17
De TL‐do oorstroom Van de TTL‐leerlingen n die naar het mbo zijn geegaan is de ssectorkeuze hiernaast weeergegeven. Vergeleken met vorig jaaar levert Zorg&Welziijn 2% in ten gunste van Economie. D De belangsteelling voor de e sector Economie iss vergelekenn met 2009 ze elfs met 7% gestegen. Dit alles bbij een vrijwe el gelijk ntal instromeers (988 om 984). blijvend aan Onderstaan nde grafiek iss gebaseerd op alle examenkandidaten van uit de TL. 5% maakkt gebruik vaan een herka ansingsjaar oop de TL en 1 16% (gelijk aa an het landellijk cijfer) gaat zijn of haar mo ogelijkheden op de havo verkennen. Logischeerwijs zijn dan de doorsstroom‐ percentaages naar dee mbo‐oplleidingen waat lager dan n in de bovenstaaande grafieek. De TL‐‐leerlingen kkiezen de laattste jaren redelijk stabbiel voor een roc. IDC scoortt nog steeds boven de 45 5% en Mondriaan heeft 33% winst geb boekt ten ko oste van ROCC Leiden. Het to otaal aantal TTL‐leerlingen n dat doorsttroomde beddroeg dit jaa ar 901 en vorig jjaar was dit 8884. De TL‐le eerlingen zijn vo oor beide jarren verantwo oordelijk voor 4 40% van de ttotale instroo om in het mbo (excl. Havvisten).
Monitor 2011
Pagina 18
ROC Leiden ID College Mondriaan Nova totaal
TL 306 416 110 62 901
bbl 44 45 14 3 106
14% 11% 13% 5% 12%
Van de TL‐leerlingen is 12% een BBL‐traject begonnen. Veelal op niveau 2. Handel scoort hierbij met 60 leerlingen BBL hoog, gevolgd door de Consumptieve opleidingen met 26 leerlingen.
Kansen en bedreigingen TL‐leerlingen weten de weg naar Sport en Bewegen, ICT en Laboratoriumtechniek wel te vinden. Vooral de doorstroom naar Techniek is echter de laatste jaren weer gedaald. Voor het eerst sinds jaren is er doorstroom van de TL naar het Wellantcollege. Gezien de gestegen eisen t.a.v. rekenen en taal en de vraag van de arbeidsmarkt, zou naast de Technische opleidingen vooral voor een opleiding als Verplegende, het mbo nauwe banden met de TL‐afdelingen moeten ontwikkelen. Daarnaast is deze relatie van groot belang om de 183 TL’ers die doorstromen naar het havo – naast de verwachte stijgende havo 4 uitval – naar een passend onderwijstraject in het mbo te begeleiden.
Monitor 2011
Pagina 19
De mbo keuzes in de e regio. De eerstte twee grafieken betrefffen de keuzee van de leerlingen uit de e BB en KB leeerweg. Vanuitt de Leidse s cholen kieze en de meestte leerlingen voor ROC ID DCollege. Voor e een groot deeel wordt dit bepaald door d de sector Zorrg&Welzijn. Bij Economie en logisscherwijs bij T Techniek scoortt ROC Leidenn weer beter. De gering ge belangstellling voor vm mbo Techniek in het Leeidse beïnvloedt mede dit beeld. In de D Duin‐ & Bolleenstreek is h het beeld weer h heel anders. Techniek is daar in het vm mbo sterker vvertegenwoo ordigd en van nuit de Zorg en Consump ptief kiezen n meer leerlinngen voor RO OC Mondriaan. Voor R ROC Nova Coollege is voorral Fiorettti College intteressant. 88 8 leerlin ngen gingen rrichting Hoofddorp en 33 vanuit het TTeylingen Colllege. Vanuitt de VO schoolen met een n TL‐ afdelin ng is een andder beeld te zien. Vooral ROC ID Colllege doet he et hier goed. 46% van dee TL‘ ers kiestt voor een traject op dit CCollege, waa arbij onderwijsassistentt en pedagoggisch goed scoren.. Daarnaast h heeft werk g ROC ID DC veel TL‐leeerlingen (96 6) in de niet co oncurrerend e opleidinge en tot kapper, tandarts‐ ddoktersassistent en schoonheidsspeciaalist. ROC ID C College kent in de regio m meerdere loccaties. Per pllaats is de instroom: Katw wijk 117, Leiden 620, Alphen h heeft 224 insstromers en Gouda 53 vaanuit de bij O Ons Platform aangeslotenn scholen. Ook gaan er nog 83 naar Zoeteermeer, 6 naar Woerden en 13 naar Leidschendam.
Monitor 2011
Pagina 20
Het vmb bo landelijk Landelijkk stromen vaan de 100 lee erlingen 53 ddoor naar het derde en vierde leerjaaar vmbo. 43 daarvan stromen n uiteindelijk door naar het mbo en n og eens 7 gaaan door naa ar de havo. V Vanuit het mbo stromen n 17 van de 4 43 leerlingen (dat is 40% van de instro oom in het m mbo) door naaar het hbo.
In het vm mbo kiezen d de leerlingen n landelijk voolgens onderstaande graffieken. Basis leerlingen kiezen 4% meer voor een Techn nische opleid ding dan Kadderleerlingen n. Dit vertaalt zich in 4% m minder leerlingen bij omische secttor in de BB leerweg. de Econo
Monitor 2011
Pagina 21
Lanndelijk word den veel leerllingen ingescchreven in de inttersectorale programma’’s. Daardoor r zijn er ook vveel leeerlingen in ee en gemengde leerweg. N Nevenstaand de grafiek waaarbij de GL iis meegenom men toont daan ook 15% deeelname aan deze gecombineerde proogramma’s. Heet landelijk beeld over me eerdere jareen vertoont tot 2010 ovvereenkomsten met onze e regio. In dee regio volgt dan ed op staabilisatie en lichte groei, ondanks datt er niet bree inttersectorale programma’’s is ingezet. Landelijk mo oet men heet daar juist vvan hebben.
Een tweeede verschil betreft de grootte van dde sectoren. In onze regio o is ‐ ondankks de minima alisering in het Leeidse ‐ al jareen de sector Techniek de grootste secctor. Deze he eeft landelijkk deze positie verloren n aan Zorg en n Welzijn.
aaantal vmbo leerlingen per sector v/d eigen rregio 70 00 60 00
Astitel
50 00
zorg en welzijjn
40 00
administratie en handel
30 00
consumptief
20 00
techniek t
10 00
landbouw
0
Monitor 2011
Pagina 22
Het VO rregionaal Bij een ggelijkblijvend d aantal 15‐ja arigen in de aafgelopen 3 jaren is vana af klas VO in onderstaand de grafiek w weergegeven n wat de ontwikkeling is. De groei vaan het havo//vwo is afgevlakt een er is nu ze elfs een kleine krim mp. Het vmbo is in zijn totaliteeit iets gegro oeid, hetgeen eeen kenteringg is t.o.v. de laatste jaren. Uit de ondderste vier lijnen blijkt dat dde groei vero oorzaakt wordt dooor de GL/TL e en de BB leerwegenn. Het aantall vo‐leerlinge en op de Leidse sch olen neemt nog steeds ietss af, terwijl in n de Duin en Boollenstreek w weer een lichte groeei is. Een groei die verhoudin gsgewijs verrdeeld wordt oveer havo/vwo en vmbo. Alphen a/dd Rijn kent nog steeds elk jaar een gro oei van ongeveer 1100 leerlinge en in het vo. Het vm mbo heeft daar in 2010‐20111 ook voor het eerst van geproffiteerd. De omliggeende regio’ss vertonen n een wisseleend beeld. Zoetermeer kkrimpt heel ggering bij beide schoolsooorten. In de Haarlem mmermeer grroeit het aantal leerlinge n gemiddeld d elk jaar mett ongeveer 1100 leerlinge en. De beroepsopleidingen blijven constant en de g roei komt vo ooral ten gun nste van de TTL en havo/vvwo. Het totaal aantal vo‐‐leerlingen per regio: Tabel 1 brron:onderwijsin ncijfers.nl
Leiden Duin&Bo ollenstreek Alphen aa/d Rijn Zoeterm meer Haarlem mmermeer
Monitor 2011
08/09 10749 9114 6826 6164 5884
09‐10 10732 8916 6915 6089 5959
10/11 10452 9073 7055 6074 6211
Pagina 23
Over keuzes gesproken Bij de vsv rapportages van DUO is per rmc gebied een voorlopig overzicht mbt leerlingen die nog zonder een startkwalificatie een mbo‐opleiding volgen. Onderstaand overzicht is een samenvoeging van het bestand voor het Haagse en Leidse rmc gebied. Haaglanden is hierin opgenomen om te laten zien hoeveel leerlingen vanuit dat Haaglanden/westland Zuid Holland Noord instelling mbo1 mbo2 mbo34 subtot mbo1 mbo2 mbo34 subtot gebied bij Leidse scholen een mbo‐ ROC Albeda College 23 224 852 1.099 1 5 14 20 opleiding volgen. Landstede 0 2 5 0 1 1 7 2 Wellantcollege 11 92 280 3 77 277 383 357 Leidse Instrumentmakers Schoo 0 0 20 0 0 82 20 82 Leeswijzer: Mediacollege Amsterdam 0 0 17 0 2 81 17 83 Hout en Meubileringscollege 0 41 208 0 8 65 249 73 Zie regel 1. Vanuit rmc Nimeto 0 1 37 0 1 22 38 23 Haaglanden/Westland volgen 1099 ROC Amarantis 2 8 51 0 2 18 61 20 ROC Kop van Noord-Holland 0 0 3 0 0 2 3 2 leerlingen een opleiding bij het Albeda ROC Koning Willem I 0 1 3 0 0 2 4 2 en 20 leerlingen uit rmc Zuid Holland SOMA College 0 0 8 0 0 10 8 10 Scheepvaart en Transport Colleg 2 50 114 0 20 80 166 100 Noord ondernemen ook dagelijks die RoC Friese Poort 0 1 2 0 1 4 3 5 reis. Lentiz onderwijsgroep 0 52 498 0 0 10 550 10 SVO Opleidingen 2 54 13 1 22 12 69 35 ROC Da Vinci College 1 2 18 0 0 4 21 4 Het overzicht is met name interessant Grafisch Lyceum Rotterdam 0 50 790 0 7 187 840 194 Grafisch Lyceum Utrecht 0 1 25 1 2 19 26 22 omdat het zichtbaar maakt hoeveel ROC Rijn IJssel College 1 0 9 0 2 3 10 5 leerlingen voor welke specifieke ROC Friesland College 0 0 3 0 0 5 3 5 ROC Midden Nederland 0 30 39 0 15 17 69 32 opleidingen kiezen. ROC Ter AA 0 0 2 0 0 1 2 1 82 leerlingen uit deze regio volgen een ROC IDC 38 570 2.287 2.895 6 276 1.306 1.588 Zadkine 14 192 497 703 0 opleiding op de LIS ROC Flevoland 0 1 3 0 0 1 4 1 83 gaan naar het Media College ROC Gilde 0 0 5 5 0 ROC Alfa College 2 0 0 0 2 73 naar het Hout en meubilerings SG De Rooi Pannen 0 0 14 0 0 9 14 9 college en nog eens ROC Noorderpoort 0 1 8 0 0 3 9 3 ROC West-Brabant 0 7 7 0 1 2 14 3 23 naar de Nimeto ROC Tilburg 0 39 15 0 6 8 54 14 100 gaan er naar het scheepvaart en ROC Leiden 38 547 1.147 1.732 125 1.083 2.033 3.241 ROC Eindhoven 1 1 3 0 1 1 5 2 transport college en ROC Deltion College 1 3 14 0 0 5 18 5 35 kiezen voor de slagersvakschool ROC Leeuwenborgh 0 0 2 0 0 1 2 1 ROC A12 0 2 3 5 0 216 leerlingen bezoeken de Grafische ROC Nijmegen 0 0 2 0 0 2 2 2 lycea. ROC Horizon College 1 0 4 0 0 1 5 1 ROC Arcus College 0 1 2 3 0 10 leerlingen gaan naar het Soma ROC Zeeland 0 1 11 0 0 1 12 1 College voor infra techniek ROC Drenthe College 0 0 2 0 2 ROC Nova College 0 7 30 6 1 19 52 7 37 652 ROC van Amsterdam 1 29 186 6 44 165 216 215 Naast de instroom groen bij Wellant is ROC Zaanstreek-Waterland 0 1 4 0 1 3 5 4 Helicon Opleidingen 2 2 13 0 2 5 17 7 te zien dat uit deze regio ook 17 ROC AVENTUS 0 0 8 0 2 4 8 6 leerlingen onderwijs volgen in ’t groen ROC Mondriaan 538 3.094 7.797 11.429 3 104 793 900 ROC van Twente 0 6 18 1 5 6 24 12 op Lentiz en Helicon. 676 5.113 15.077 20.866 155 1.809 5.794 7.758
Monitor 2011
Pagina 24
Bijlagen 1 Uit Holland Rijnland kerncijfers 2011 ‐ 2012 2 Uit basiscijfers Jeugd van het SBB 3 Klas 3 en 4 vmbo 2011 4 Instroom mbo per oktober 2011
Monitor 2011
Pagina 25
