Beroepscompetentieprofiel Dakdekker pannen
Ontwikkeld door: Fundeon Vastgesteld: 3 december 2014 Sociale partners: HHD en CNV vakmensen
Dakdekker pannen
1
Inhoudsopgave 1. Typering beroep ............................................................................................................................... 3 2. Loopbaanperspectief ....................................................................................................................... 4 3. Trends en innovaties........................................................................................................................ 5 4. Algemene informatie ........................................................................................................................ 7 5. Overzicht van het beroepscompetentieprofiel .............................................................................. 8 6. Beschrijving van de kerntaken en werkprocessen ....................................................................... 9 7. Uitwerking van de kerntaken en werkprocessen ........................................................................ 11 7.1 Proces-competentie-matrix Kerntaak 1 ...................................................................................... 11 7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 1 ................................................................. 12 7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 2 ................................................................. 20 8. Legitimering beroepscompetentieprofiel dakdekker pannen .................................................... 26
Dakdekker pannen
2
1. Typering beroep De dakdekker pannen is werkzaam in de branche hellende daken. Hij werkt vaak in dienst bij een dakbedekkingsbedrijf maar kan ook als zelfstandige werken. Hij bedekt daken met pannen. Hij werkt altijd samen met collega-dakdekkers in een ploeg. De hoofdactiviteit van de bedrijven waar hij voor werkt bestaat uit het bedekken van de uitwendige scheidingsconstructie met pannen. Daarnaast zijn andere dakbedekkingen zoals van bitumen en kunststof mogelijk, vaak afhankelijk van de regio. Naast deze activiteiten worden ook nevenactiviteiten uitgevoerd zoals zink- en loodwerk en timmerwerkzaamheden. De dakdekker pannen is vooral werkzaam in de woningbouw (nieuwbouw, renovatie, onderhoud en restauratie) en in minder mate in de utiliteitsbouw. De producten en diensten worden geleverd aan aannemers, woningbouwverenigingen, (semi-) overheidsinstellingen en particulieren. Daardoor komt de dakdekker pannen in contact met allerlei mensen uit diverse bouwdisciplines maar ook particulieren. De belangrijkste werkzaamheden van de dakdekker pannen zijn: - materiaal en werk voorbereiden - voorbereidingswerkzaamheden aan het onderdak - slopen van het dak - dak voorbereiden - dakdekken met pannen - repareren en onderhouden van het dak - afwerken van het dak De dakdekker pannen staat het grootste deel van de dag in de buitenlucht, soms op grote hoogte, op het dak. Bij de uitvoering van de werkzaamheden is hij altijd afhankelijk van het weer. Wanneer het vriest, hard waait, regent of te warm is kan hij het werk niet binnen de gestelde tijd afkrijgen. Soms moet hij zwaar tilwerk verrichten. Het is dus van belang dat hij fysiek sterk is en geen last heeft van hoogtevrees. Door de diversiteit aan opdrachtgevers, komt hij met verschillende mensen in contact op verschillende locaties (bijvoorbeeld bij de particulier thuis of op een groot project). De professionele houding van de dakdekker pannen wordt gekenmerkt door een grote mate van discipline en veiligheidsbewustzijn. Hij werkt nauwkeurig, is kwaliteitsbewust en resultaatgericht. Hij werkt volgens de materiaalvoorschriften en richtlijnen en is bekend met de regelgeving op het gebied van veiligheid, arbo en milieu en handelt daar ook naar. Hij is zich bewust van welke risico’s het niet naleven van deze regelgeving met zich mee brengt. Het is wenselijk dat de dakdekker pannen in het bezit is van een VCA certificaat.
Dakdekker pannen
3
2. Loopbaanperspectief De dakdekker pannen kan zich verbreden richting bitumen/kunststof, leien en/of metalen dakbedekking. Hij kan ook doorgroeien naar de functie van voorman pannen en leien of een kaderfunctie zoals uitvoerder of werkvoorbereider. Vanuit de laatst genoemde functies zijn weer andere carrièrestappen in de branche denkbaar.
Dakdekker pannen
4
3. Trends en innovaties Hieronder worden enkele, voor het in dit beroepscompetentieprofiel beschreven beroep relevante ontwikkelingen beschreven. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de beroepspraktijkvorming, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt
Binnen de hellende dakenbranche, specialisatie pannen en/of leien richten zo’n 280 bedrijven zich op hellende daken. Hiervan zijn 240 bedrijven gespecialiseerd in pannen en 40 in leien (Structuuronderzoek dakensector 2011). Volgens de Marktstudie AFNL 2012-2017 uitgevoerd door het EIB, bedroeg de netto omzet van de dakbedekkingsbedrijven (hellende daken) in 2011 € 295 miljoen. Volgens hetzelfde onderzoek wordt 55 procent van de omzet gehaald in het leggen van pannen, het aandeel leien is 8 procent. Timmerwerk en isolatie vormen elk 10 procent van de omzet. 35 procent van de omzet wordt behaald in de nieuwbouw van woningen en 55 procent in de renovatie en verbouw van woningen en gebouwen. In 2011 waren meer dan 2.000 personen werkzaam bij de dakbedekkingsbedrijven (hellende daken) als uitvoerend personeel, ondersteunend personeel of meewerkend eigenaar. Van deze dakbedekkingsbedrijven valt 78 procent onder de bouw cao. De bedrijven zijn over het algemeen klein. Van de dakbedekkingsbedrijven heeft 63 procent minder dan zes man personeel in dienst, ongeveer een derde heeft 6 tot 20 mensen in dienst. Het afgelopen jaar was vooral de economische crisis reden voor vertrek van werknemers. Vaak beginnen ex-werknemers als zzp’er binnen de branche. Het aantal bedrijven dat actief is in de branche is hierdoor in het laatste jaar toegenomen. Daarnaast vinden sommige ex-werknemers een beter toekomstperspectief buiten de branche. Ook spelen gezondheidsaspecten en arbeidsomstandigheden een rol bij de uitstroom van werknemers. Volgens Arbouw gaat het dan om lichamelijke belasting, vrijkomende kwartsstof bij zaagwerkzaamheden, onveiligheid door vallende voorwerpen, rotte dakdelen bij renovatiewerkzaamheden en valgevaar. De dakbedekkingsbedrijven verwachten in de komende 5 jaar vooral dat zij meer te maken krijgen met de vergrijzing van het personeel, ook verwachten zij een grotere rol van zzp’ers. Verder verwachten zij dat het aandeel aannemers dat dakwerkzaamheden uitvoert het meest in belang zal afnemen. De vraag naar kwalitatief goed personeel en het uitbesteden van werkzaamheden zal volgens de dakbedekkingsbedrijven in de komende 5 jaar het meest in belang toenemen. Ten aanzien van het inlenen van personeel zijn de meningen iets verdeeld. Tweederde van de dakbedekkingsbedrijven verwacht dat het belang van inlenen van personeel zal toenemen; terwijl 17% een afname verwacht.
Wetgeving en regelgeving
Dakdekker pannen
De dakbedekkingsbedrijven pannen & leien verwachten ten aanzien van de wet- en regelgeving in de komende 5 jaar vooral een toename in belang aan maatregelen tegen valgevaar/ongevallen. Tevens verwachten zij een toenemend belang van eisen met betrekking tot duurzaamheidprestaties.
5
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening
In de afgelopen 3 jaar werden in het kader van ketensamenwerking het vaakst garanties gegeven van meer dan 5 jaar, (met afstand) gevolgd door het aangaan van een opdracht als volwaardig bouwpartner in plaats van als onderaannemer. Een ruime meerderheid van de dakbedekkingsbedrijven pannen & leien verwacht in de komende jaren met name een toenemend belang van technologische ontwikkelingen ten aanzien van duurzaamheid. Daarbij valt te denken aan renovatieplaten, zonne-energiesystemen en energiebesparende maatregelen. Het minst vaak verwachten dakbedekkingsbedrijven pannen & leien een toenemend belang in bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen ten aanzien van de logistieke organisatie op de bouwplaats. Ten aanzien van internationale ontwikkelingen zijn de meningen van de dakbedekkingsbedrijven pannen & leien verdeeld. Zo verwacht 42% een toenemende invloed van concurrerende buitenlandse dakdekkers, terwijl 29% juist een afname verwacht. Daarnaast geeft 8% aan dat concurrentie van buitenlandse dakdekkers helemaal niet speelt in de dakdekkersbranche van pannen- en leiendaken.
Dakdekker pannen
6
4. Algemene informatie Mogelijke functiebenamingen Typerende beroepshouding
Rol en verantwoordelijkheden
Complexiteit
Wettelijke beroepsvereisten Branche vereisten Brondocumenten
Dakdekker pannen
• Dakdekker pannen Voor een optimale taakuitoefening is het noodzakelijk dat de dakdekker pannen een professionele beroepshouding heeft waarbij de volgende eigenschappen en houdingsaspecten van belang zijn: - zelfstandigheid - verantwoordelijkheidsgevoel - nauwkeurigheid - kwaliteitsbewustzijn - veiligheidsbewustzijn - vaktechnisch inzicht - productiegericht - geen hoogtevrees - klantvriendelijkheid. De dakdekker pannen heeft een uitvoerende rol en werkt in een ploeg van dakdekkers. Vaak hebben ze verschillende niveaus waardoor ze op verschillende taken kunnen worden ingezet. Hij werkt zelfstandig en is verantwoordelijk voor zijn eigen takenpakket. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid en mede verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn collega’s. In de ploeg wordt hij functioneel en hiërarchisch aangestuurd door een leidinggevende. De dakdekker pannen voert voornamelijk werkzaamheden uit volgens vaste procedures. Hij brengt pannen dakbedekking volgens de norm aan op de onderconstructie. Het uitvoeren van de aansluitdetails en het aanbrengen van componenten vallen onder de meer complexe werkzaamheden. Hij maakt dakdoorvoeringen en verricht timmerwerkzaamheden. Hij gebruikt hiervoor algemene basiskennis en basisvaardigheden. Werken op hoogte in wisselende weersomstandigheden heeft tot gevolg dat relatief eenvoudige werkzaamheden zich als complex kunnen voordoen. Onjuist handelen kan grote schade of ongevallen tot gevolg hebben. Nee Basisveiligheid VCA is gewenst. - Onderzoeksrapportage ‘De dakdekker pannen - leien& riet, Heden en toekomst’, USP, juni 2013 - Marktstudie AFNL 2012-2017, EIB, december 2012 - Brancheprofiel GA 2013 Dakdekken pannen&leien, Fundeon - Beroepscompetentieprofiel dakdekker pannen, Bouwradius LOB 6 augustus 2003 - Beroepscompetentieprofiel allround dekdekker pannen, Bouwradius LOB 6 augustus 2003
7
5. Overzicht van het beroepscompetentieprofiel In deze matrix wordt het overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen behorend bij dit beroepscompetentieprofiel. Dakdekker pannen Kerntaak 1. Dekt uitwendige scheidingsconstructies
2. Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies
Dakdekker pannen
Werkproces 1.1 Richt werkplek 1.2 Controleert gereedschappen, materiaal en materieel 1.3 Verdeelt materialen 1.4 Bereidt de ondergrond voor 1.5 Brengt componenten aan 1.6 Brengt pannen bedekking aan 1.7 Ruimt werkplek op 2.1 Richt werkplek in 2.2 Controleert gereedschappen, materiaal en materieel 2.3 Inspecteert de constructie 2.4 Sloopt constructiedelen 2.5 Repareert en onderhoudt constructieonderdelen 2.6 Ruimt werkplek op
8
6. Beschrijving van de kerntaken en werkprocessen Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies Beschrijving kerntaak: 1.1 De dakdekker pannen slaat de te verwerken materialen, het materieel en de gereedschappen op het bouwterrein op. Hij bouwt zo nodig een werksteiger en stelt het overige materieel op. Hij brengt klimvoorzieningen aan en maakt de transportmiddelen gebruiksklaar. Hij brengt veiligheidsen doorwerkvoorzieningen aan. Hij beschermt de omgeving en stelt de afvalcontainers op. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. 1.2 De dakdekker pannen controleert gereedschappen, materiaal en materieel voor het dakdekken op hoeveelheid, soort en kwaliteit. Hij controleert gereedschappen en materieel op beschadigingen en keuringsdatum. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. 1.3 De dakdekker pannen verdeelt de te verwerken materialen op het dak en/of de steiger. Hij slaat lasten aan, instrueert zo nodig de kraanmachinist en bedient de transportmiddelen. 1.4 De dakdekker pannen beoordeelt de kwaliteit van de ondergrond. Hij brengt voorzieningen aan bij veranderende weersomstandigheden om lekkage en schade te voorkomen. Hij brengt in vervangsituaties een lichte onderconstructies aan. Hij verwijdert te vervangen constructiedelen. Hij maakt constructiedelen op maat en brengt ze aan. Hij brengt als ondergrond voor de dakbedekking dakbeschot, prefab dakelementen, ruiter en tengels aan. Hij brengt folie aan, maakt een lattenverdeling, brengt latten en daktoebehoren aan. 1.5 De dakdekker pannen brengt dak- en gevelcomponenten aan. Hij monteert de dak- en gevelcomponenten en voert aansluitdetails uit. Hij plaatst de componenten eventueel met behulp van transportmiddelen. 1.6 De dakdekker pannen controleert of de voorbereiding van het dak zodanig is uitgevoerd dat hij de pannen op het dak kan leggen. Hij voert de aansluitdetails strak en regendicht uit. Hij brengt pannen en hulpstukken aan in strakke lijnen aan en verankert de dakbedekking en/of hulpstukken. Hij tekent de pannen af en maakt die op maat. Hij werkt het gedekte vlak af. Hij controleert of het gedekte vlak correct is gedekt en de componenten correct zijn ingedekt. Hij controleert of het eindresultaat aan de wensen van de opdrachtgever voldoet. 1.7 De dakdekker pannen ruimt gedurende de werkzaamheden zijn werkplek op en laat aan het eind van de werkdag een opgeruimde en veilige werkplek achter. Aan het eind van het project ruimt hij het afval op en voert dit gescheiden af. Hij voert de overgebleven materialen af. Hij breekt de doorwerkvoorzieningen af, verwijdert de veiligheids- en klimvoorzieningen en demonteert zo nodig de werksteiger. Hij verwijdert de beschermingsmiddelen en voert al het gereedschap en materieel af. Hij onderhoudt dagelijks het gereedschap en materieel. De dakdekker pannen werkt volgens opdracht, voorschriften, richtlijnen en kwaliteitseisen.
Dakdekker pannen
9
Werkprocess en bij kerntaak 1 1.1 Richt werkplek 1.2 Controleert gereedschapp en, materiaal en materieel 1.3 Verdeelt materialen 1.4 Bereidt de ondergrond voor 1.5 Brengt componenten aan 1.6 Brengt pannen bedekking aan 1.7 Ruimt werkplek op
Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies
Werkprocessen bij kerntaak 1
Beschrijving kerntaak:
2.1 Richt werkplek in 2.2 Controleert gereedschappen, materiaal en materieel 2.3 Inspecteert de dakbedekkings constructie 2.4 Sloopt constructiedelen 2.5 Repareert en onderhoudt constructieonderdelen 2.6 Ruimt werkplek op
2.1 De dakdekker pannen slaat de te verwerken materialen, het materieel en de gereedschappen op het bouwterrein op. Hij bouwt zo nodig een werksteiger en stelt het overige materieel op. Hij brengt klimvoorzieningen aan en maakt de transportmiddelen gebruiksklaar. Hij brengt veiligheids- en doorwerkvoorzieningen aan. Hij beschermt de omgeving en stelt de afvalcontainers op. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. 2.2 De dakdekker pannen controleert gereedschappen, materiaal en materieel voor het dakdekken op hoeveelheid, soort en kwaliteit. Hij controleert gereedschappen en materieel op beschadigingen en keuringsdatum. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. 2.3 De dakdekker pannen inspecteert de dakbedekkingsconstructie en signaleert, inventariseert en analyseert gebreken, mogelijke oorzaken van lekkage, slijtage plekken en andere onvolkomenheden. Hij signaleert toekomstige problemen. Hij beoordeelt de kwaliteit van dakbedekkingsconstructiedelen en inventariseert welke delen gerepareerd of vervangen moeten worden. Hij beoordeelt welke delen na sloop nog hergebruikt kunnen worden. Hij informeert zijn leidinggevende over zijn bevindingen. 2.4 De dakdekker pannen sloopt aan de hand van de opdracht de te vervangen delen van het dak. Hij demonteert dakcomponenten. Als het nodig is verwijdert hij ook delen van de onderconstructie zoals het dakbeschot. Hij selecteert en sorteert herbruikbare onderdelen en scheidt het sloopafval in diverse fracties. Tijdens het slopen van de dakbedekking gaat hij voorzichtig te werk, zodat hij geen schade aan de onderliggende constructiedelen, ruimtes of aan de omgeving toebrengt of overlast veroorzaakt. Wanneer hij gebreken signaleert, zoals rotte plekken in onderconstructie waarschuwt hij zijn leidinggevende/opdrachtgever. Indien mogelijk lost hij de problemen zelfstandig op. Hij maakt het dak schoon en voert het afvalmateriaal volgens bedrijfsvoorschrift (gescheiden) af. Hij brengt tijdelijke voorzieningen aan om lekkages te voorkomen. 2.5 De dakdekker pannen maakt het dakvlak schoon, verwijdert vuil/aanslag en bladeren. Hij repareert, vervangt en/of verankert beschadigde of losliggende dakbedekking en hulpstukken. Hij vervangt componenten en repareert beschadigde aansluitingen. Hij verhelpt lekkages en controleert de hemelwaterafvoeren en goten. 2.6 De dakdekker pannen ruimt gedurende de werkzaamheden steeds zijn werkplek op en laat aan het eind van de werkdag een opgeruimde en veilige werkplek achter. Aan het eind van het project ruimt hij het afval op en voert dit gescheiden af. Hij voert de overgebleven materialen af. Hij breekt de doorwerkvoorzieningen af, verwijdert de veiligheids- en klimvoorzieningen en demonteert de werksteiger. Hij verwijdert de beschermingsmiddelen en voert al het gereedschap en materieel af. Hij onderhoudt het gereedschap en materieel. De dakdekker pannen werkt volgens opdracht, voorschriften, richtlijnen en kwaliteitseisen.
Dakdekker pannen
10
7. Uitwerking van de kerntaken en werkprocessen 7.1 Proces-competentie-matrix Kerntaak 1 Kerntaak 1
Competenties
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y Analyseren
Creëren en innoveren
Leren
Plannen en organiseren
Op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten
Kwaliteit leveren
Instructies en procedures opvolgen
Omgaan met verandering en aanpassen
Met druk en tegenslag omgaan
Gedrevenheid en ambitie tonen
Ondernemend en commercieel handelen
Bedrijfsmatig handelen
X X
X X
X
X X
X
X X
X
X X
X
X
X
I
J
K
L Aandacht en begrip tonen
Samenwerken en overleggen
Ethisch en integer handelen
Relaties bouwen en netwerken
Overtuigen en beïnvloeden
Presenteren
Formuleren en rapporteren
Brengt pannen bedekking aan Ruimt werkplek op
H Begeleiden
1.6
G Aansturen
Brengt componenten aan
F
Beslissen en activiteiten initiëren
1.5
E
Werkprocessen
X
Bereidt de ondergrond voor
D
11
X
1.4
C
X 1.3
Controleert gereedschappen, materiaal en materieel Verdeelt materialen
X 1.2
B
Onderzoeken
X
X
Materialen en middelen inzetten
P Vakdeskundigheid toepassen
O
X Richt werkplek
X 1.1
1.7
Dakdekker pannen
M N A
7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 1 Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.1 werkproces Richt de werkplek in Omschrijving: De dakdekker pannen slaat de te verwerken materialen, het materieel en de gereedschappen op het bouwterrein op. Hij bouwt zo nodig een werksteiger en stelt het overige materieel op. Hij brengt klimvoorzieningen aan en maakt de transportmiddelen gebruiksklaar. Hij brengt veiligheids- en doorwerkvoorzieningen aan. Hij beschermt de omgeving en stelt de afvalcontainers op. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De te verwerken materialen, het materieel en de gereedschappen zijn opgeslagen volgens de voorschriften van de leverancier en beschermd tegen diefstal en beschadiging. Het benodigde materieel en de veiligheidsvoorzieningen zijn volgens de veiligheidsvoorschriften opgebouwd en gebruiksklaar opgesteld. Schade aan de omgeving wordt voorkomen. De werkplek is gereed om veilig en efficiënt te kunnen werken. Onvolkomenheden zijn gemeld. Competentie Component(en) Samenwerken en • Proactief informeren overleggen • Afstemmen • Anderen raadplegen en betrekken Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen • Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en • Geschikte materialen en middelen kiezen middelen inzetten, • Goed zorgdragen voor materialen en middelen Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
12
Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.2 werkproces Controleert gereedschappen, materiaal en materieel Omschrijving: De dakdekker pannen controleert gereedschappen, materiaal en materieel voor het dakdekken op hoeveelheid, soort en kwaliteit. Hij controleert gereedschappen en materieel op beschadigingen en keuringsdatum. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De materialen voldoen aan de gewenste specificaties. Het benodigde gereedschap en materieel kunnen veilig ingezet worden. Onvolkomenheden zijn gemeld. Competentie Component(en) Samenwerken en • Proactief informeren overleggen Materialen en • Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures
Dakdekker pannen
13
Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.3 werkproces Verdeelt materialen Omschrijving: De dakdekker pannen verdeelt de te verwerken materialen op het dak en/of de steiger. Hij slaat lasten aan, instrueert zo nodig de kraanmachinist en bedient de transportmiddelen. Gewenst resultaat: De te verwerken materialen zijn in de juiste hoeveelheden op de juiste plek gezet. De materialen staan gereed om verwerkt te worden. Competentie Component(en) Samenwerken en • Afstemmen overleggen Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen • Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en • Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, • Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures
Dakdekker pannen
14
Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.4 werkproces Bereidt de ondergrond voor Omschrijving: De dakdekker pannen beoordeelt de kwaliteit van de ondergrond. Hij brengt voorzieningen aan bij veranderende weersomstandigheden om lekkage en schade te voorkomen. Hij brengt in vervangsituaties een lichte onderconstructies aan. Hij verwijdert te vervangen constructiedelen. Hij maakt constructiedelen op maat en brengt ze aan. Hij brengt als ondergrond voor de dakbedekking dakbeschot, prefab dakelementen, ruiter en tengels aan. Hij brengt folie aan, maakt een lattenverdeling, brengt latten en daktoebehoren aan. Gewenst resultaat: De ondergrond is volgens de kwaliteitsnormen voorbereid. Zonodig zijn voorzieningen voor ongunstig weer aangebracht. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en • Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, • Materialen en middelen doeltreffend gebruiken • Materialen en middelen doelmatig gebruiken Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
15
Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.5 werkproces Brengt componenten aan Omschrijving: De dakdekker pannen brengt dak- en gevelcomponenten aan. Hij monteert de dak- en gevelcomponenten en voert aansluitdetails uit. Hij plaatst de componenten eventueel met behulp van transportmiddelen. Gewenst resultaat: De componenten zijn aangebracht en gemonteerd. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en • Materialen en middelen doelmatig gebruiken middelen inzetten, • Materialen en middelen doeltreffend gebruiken • Goed zorgdragen voor materialen en middelen Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
16
Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.6 werkproces Brengt pannen bedekking aan Omschrijving: De dakdekker pannen controleert of de voorbereiding van het dak zodanig is uitgevoerd dat hij de pannen op het dak kan leggen. Hij voert de aansluitdetails strak en regendicht uit. Hij brengt pannen en hulpstukken aan in strakke lijnen aan en verankert de dakbedekking en/of hulpstukken. Hij tekent de pannen af en maakt die op maat. Hij werkt het gedekte vlak af. Hij controleert of het gedekte vlak correct is gedekt en de componenten correct zijn ingedekt. Hij controleert of het eindresultaat aan de wensen van de opdrachtgever voldoet. Gewenst resultaat: De pannen bedekking is volgens de gewenste dekkingsmethode vlak aangebracht en de dakbedekking is verankerd, volgens de normen en kwaliteitsrichtlijnen. De aansluitdetails zijn strak uitgevoerd, de componenten zijn correct ingedekt en het gedekte vlak is regendicht en schoon. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen • Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden • Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en • Materialen en middelen doelmatig gebruiken middelen inzetten, • Materialen en middelen doeltreffend gebruiken • Goed zorgdragen voor materialen en middelen Kwaliteit • Systematisch werken leveren • Kwaliteitsniveaus halen Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
17
Kerntaak 1 Dekt uitwendige scheidingsconstructies 1.7 werkproces Ruimt de werkplek op Omschrijving: De dakdekker pannen ruimt gedurende de werkzaamheden zijn werkplek op en laat aan het eind van de werkdag een opgeruimde en veilige werkplek achter. Aan het eind van het project ruimt hij het afval op en voert dit gescheiden af. Hij voert de overgebleven materialen af. Hij breekt de doorwerkvoorzieningen af, verwijdert de veiligheids- en klimvoorzieningen en demonteert zo nodig de werksteiger. Hij verwijdert de beschermingsmiddelen en voert al het gereedschap en materieel af. Hij onderhoudt dagelijks het gereedschap en materieel. Gewenst resultaat: Het materieel gedemonteerd en afgevoerd. De overgebleven materialen, het gereedschap en materieel zijn afgevoerd. De bouwplaats is schoon achtergelaten. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen • Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en • Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
18
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y Analyseren
Creëren en innoveren
Leren
Plannen en organiseren
Op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten
Kwaliteit leveren
Instructies en procedures opvolgen
Omgaan met verandering en aanpassen
Met druk en tegenslag omgaan
Gedrevenheid en ambitie tonen
Ondernemend en commercieel handelen
Bedrijfsmatig handelen
X X
X X
X
X X
X
X X
X X
X
F
G
H
I
J
K
L Aansturen
Begeleiden
Aandacht en begrip tonen
Samenwerken en overleggen
Ethisch en integer handelen
Relaties bouwen en netwerken
Overtuigen en beïnvloeden
Presenteren
Formuleren en rapporteren
Repareert en onderhoudt constructieonderdelen Ruimt werkplek op
E Beslissen en activiteiten initiëren
2.5
D
Werkprocessen
X
Sloopt constructiedelen
C
19
X
2.4
B
X 2.3
Controleert gereedschappen, materiaal en materieel Inspecteert de constructie
X 2.2
A
Onderzoeken
Materialen en middelen inzetten
P Vakdeskundigheid toepassen
O
X
2.6
Dakdekker pannen
M N
X Richt werkplek in
X 2.1
Competenties Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies
7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 2 Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies 2.1 werkproces Richt de werkplek in Omschrijving: De dakdekker pannen slaat de te verwerken materialen, het materieel en de gereedschappen op het bouwterrein op. Hij bouwt zo nodig een werksteiger en stelt het overige materieel op. Hij brengt klimvoorzieningen aan en maakt de transportmiddelen gebruiksklaar. Hij brengt veiligheids- en doorwerkvoorzieningen aan. Hij beschermt de omgeving en stelt de afvalcontainers op. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De te verwerken materialen, het materieel en de gereedschappen zijn opgeslagen volgens de voorschriften van de leverancier en beschermd tegen diefstal en beschadiging. Het benodigde materieel en de veiligheidsvoorzieningen zijn volgens de veiligheidsvoorschriften opgebouwd en gebruiksklaar opgesteld. Schade aan de omgeving wordt voorkomen. De werkplek is gereed om veilig en efficiënt te kunnen werken. Onvolkomenheden zijn gemeld. Competentie Component(en) Samenwerken en • Proactief informeren overleggen Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen • Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en • Geschikte materialen en middelen kiezen middelen inzetten, • Goed zorgdragen voor materialen en middelen Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
20
Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies 2.2 werkproces Controleert gereedschappen, materiaal en materieel Omschrijving: De dakdekker pannen controleert gereedschappen, materiaal en materieel voor het dakdekken op hoeveelheid, soort en kwaliteit. Hij controleert gereedschappen en materieel op beschadigingen en keuringsdatum. Onvolkomenheden meldt hij aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De materialen voldoen aan de gewenste specificaties. Het benodigde gereedschap en materieel kunnen veilig ingezet worden. Onvolkomenheden zijn gemeld. Competentie Component(en) Samenwerken en • Proactief informeren overleggen Materialen en • Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures
Dakdekker pannen
21
Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies 2.3 werkproces Inspecteert de dakbedekkingsconstructie Omschrijving: De dakdekker pannen inspecteert de dakbedekkingsconstructie en signaleert, inventariseert en analyseert gebreken, mogelijke oorzaken van lekkage, slijtage plekken en andere onvolkomenheden. Hij signaleert toekomstige problemen. Hij beoordeelt de kwaliteit van dakbedekkingsconstructiedelen en inventariseert welke delen gerepareerd of vervangen moeten worden. Hij beoordeelt welke delen na sloop nog hergebruikt kunnen worden. Hij informeert zijn leidinggevende over zijn bevindingen. Gewenst resultaat: Schades en oorzaken van lekkages zijn opgespoord. Er is geïnventariseerd welke delen van de constructie gerepareerd of vervangen moeten worden. De leidinggevende kan een actieplan opstellen. Competentie Component(en) Samenwerken en • Proactief informeren overleggen Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures
Dakdekker pannen
22
Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies 2.4 werkproces Sloopt constructiedelen Omschrijving: De dakdekker pannen sloopt aan de hand van de opdracht de te vervangen delen van het dak. Hij demonteert dakcomponenten. Als het nodig is verwijdert hij ook delen van de onderconstructie zoals het dakbeschot. Hij selecteert en sorteert herbruikbare onderdelen en scheidt het sloopafval in diverse fracties. Tijdens het slopen van de dakbedekking gaat hij voorzichtig te werk, zodat hij geen schade aan de onderliggende constructiedelen, ruimtes of aan de omgeving toebrengt of overlast veroorzaakt. Wanneer hij gebreken signaleert, zoals rotte plekken in onderconstructie waarschuwt hij zijn leidinggevende/opdrachtgever. Indien mogelijk lost hij de problemen zelfstandig op. Hij maakt het dak schoon en voert het afvalmateriaal volgens bedrijfsvoorschrift (gescheiden) af. Hij brengt tijdelijke voorzieningen aan om lekkages te voorkomen. Gewenst resultaat: Constructiedelen zijn verwijderd. Herbruikbare delen zijn gesorteerd, het afval is gescheiden in diverse fracties. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en • Materialen en middelen doelmatig gebruiken middelen inzetten, • Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
23
Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies 2.5 werkproces Repareert en onderhoudt constructie-onderdelen Omschrijving: De dakdekker pannen maakt het dakvlak schoon, verwijdert vuil/aanslag en bladeren. Hij repareert, vervangt en/of verankert beschadigde of losliggende dakbedekking en hulpstukken. Hij vervangt componenten en repareert beschadigde aansluitingen. Hij verhelpt lekkages. Hij controleert de hemelwaterafvoeren en goten. Gewenst resultaat: De constructie is zorgvuldig onderhouden, beschadigde onderdelen zijn vervangen of gerepareerd. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en • Materialen en middelen doelmatig gebruiken middelen inzetten, • Materialen en middelen doeltreffend gebruiken • Goed zorgdragen voor materialen en middelen Kwaliteit • Systematisch werken leveren • Kwaliteitsniveaus halen Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
24
Kerntaak 2 Repareert en onderhoudt uitwendige scheidingsconstructies 2.6 werkproces Ruimt werkplek op Omschrijving: De dakdekker pannen ruimt gedurende de werkzaamheden steeds zijn werkplek op en laat aan het eind van de werkdag een opgeruimde en veilige werkplek achter. Aan het eind van het project ruimt hij het afval op en voert dit gescheiden af. Hij voert de overgebleven materialen af. Hij breekt de doorwerkvoorzieningen af, verwijdert de veiligheids- en klimvoorzieningen en demonteert de werksteiger. Hij verwijdert de beschermingsmiddelen en voert al het gereedschap en materieel af. Hij onderhoudt het gereedschap en materieel. Gewenst resultaat: Er wordt dagelijks een opgeruimde en veilige werkplek achter gelaten, die geen overlast voor de omgeving veroorzaakt. Aan het eind van het project is het materieel volgens de voorschriften gedemonteerd en afgevoerd. De overgebleven materialen, het gereedschap en materieel zijn afgevoerd. Gereedschap en materieel zijn onderhouden. De bouwplaats is schoon achtergelaten. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid • Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden toepassen • Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen • Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en • Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, Instructies en • Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen • Werken conform voorgeschreven procedures • Instructies opvolgen
Dakdekker pannen
25
8. Legitimering beroepscompetentieprofiel dakdekker pannen In 2013 heeft Fundeon onderzoek gedaan naar de actualiteit van de beroepscompetentieprofielen voor dakdekkers van hellende daken die de brondocumenten zijn voor het kwalificatiedossier dakdekken. De resultaten van dit onderzoek zijn gerapporteerd door USP in het rapport ‘De dakdekker pannen, leien & riet; Heden en toekomst’. Dit rapport onderscheidt drie profielen: • Dakdekker pannen • Dakdekker leien • Voorman dakdekker pannen & leien. In 2014 heeft Fundeon in opdracht van sociale partners op basis van dit rapport drie beroepscompetentieprofielen geactualiseerd. Op 3 december zijn de concepten hiervan besproken in de legitimeringscommissie, die bestond uit de heren. A. Vorstenbosch (namens CNV Vakmensen) en P. Jacobs (namens branchevereniging Het Hellende Dak). Uit het onderzoek komt naar voren dat de dakdekkers diverse soorten daken bedekken. Voor de dakdekker pannen is dat naast pannen ook bitumen/kunststof. Tijdens de bijeenkomst geeft dhr. Jacobs aan dat het onderzoek wat dat betreft een vertekend beeld geeft. Onder de rivieren zijn veel dakdekkersbedrijven gemengd en dit betekent dat deze bedrijven de verschillende soorten dakbedekkingen aanbrengen al dan niet met gespecialiseerde ploegen. Boven de rivieren zijn toch meer de specialistische bedrijven te vinden, dus veelal gericht op pannen en een aantal specifiek gericht op leien. Dus het beeld dat in de onderzoeksrapportage wordt opgeroepen klopt niet met de werkelijkheid over heel Nederland, aldus dhr. Jacobs. Mogelijk dat een pannenbedrijf ook kleine oppervlakten bitumen/kunststof erbij doet maar dat is niet de kern van het bedrijf. Die kern, pannen, moet in het beroepscompetentieprofiel dakdekker pannen helder naar voren komen. Er wordt afgesproken in de typering van het beroep wat meer te zeggen over de diversiteit van de werkzaamheden afhankelijk van de regio. Ook wordt benadrukt dat de dakdekker altijd in een ploeg werkt. Bij ‘ontwikkelingen in de beroepsuitoefening’ moeten de zonne-energiesystemen en energiebesparende materialen worden opgenomen. Het profiel zal verder volledig worden gericht op het dekken met pannen. Aan het eind van de bijeenkomst wordt afgesproken dat het bijgestelde beroepscompetentieprofiel en het verslag van de bijeenkomst naar iedereen worden gemaild. Met inachtneming van de voorgestelde wijzigingen wordt het beroepscompetentieprofiel van de dakdekker pannen gelegitimeerd.
Dakdekker pannen
26
