Beroepscompetentieprofiel Commercieel technisch medewerker
SBW O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Inhoudsopgave Algemene informatie Kerntaken van het beroep Kernopgaven van het beroep Competentiematrix Beroepscompetenties met succescriteria
2 5 9 10 11
1
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Beroepscompetentieprofiel commercieel technisch medewerker Algemene informatie
datum: 10-9-2004
versie: 2
Onder regie van SBW kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door:
Brondocument(en)
Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud
SBW, afdeling O&T
1. Eindrapport Beroepenanalyse middenkaderfunctionaris gww/geodesie IO008/011/RPS/LB(2000); IO008/005/RPS/SH (2000) 2. Loopbaanpaden middenkaderfunctionaris infratechniek SAOB 19-12-2003
SBW, d.d. 16-11-2004 Bolegbo-vok, d.d. 01-12-2004 Vereniging STADSWERK Nederland, d.d. 22-11-2004 ONRI, d.d. 29-11-2004 Vianed, d.d. 22-11-2004 VNBG, d.d.30-11-2004 FNV Bouw, 21-12-2004 Hout- en Bouwbond CNV, d.d. 20-12-2004 HZC, d.d. 09-12-2004.
Mogelijke functiebenamingen • account manager, • projectontwikkelaar, • sales manager, • adviseur • commercieel manager Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden
Sector en bedrijf De commercieel technisch medewerker verricht zijn werkzaamheden in de sector grond-, water- en wegenbouw. Deze sector is onderdeel van de bedrijfstak bouw. De commercieel technisch medewerker is werkzaam in middelgrote of grote bedrijven De bedrijven variëren van uitvoerend bouwbedrijf algemeen, provinciale dienst, adviesbureau tot toeleverancier. Er zijn geen specifieke of algemene nevenactiviteiten. De opdrachtgevers zijn aannemers, overheidsinstellingen, particulieren en particulier bedrijfsleven. Werkomgeving De commercieel technisch medewerker werkt in en vanuit een kantooromgeving. Bij de uitvoering van de werkzaamheden zal hij regelmatig overleg plegen en op bezoek gaan bij opdrachtgevers, leveranciers en adviseurs. Hij bezoekt werklocaties om zich een beeld te vormen bij het begroten van opdrachten. Hij heeft te maken met medewerkers van zijn eigen organisatie, opdrachtgevers en afnemers. 2
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004 Werkzaamheden De belangrijkste werkzaamheden van de commercieel technisch medewerker zijn: • onderzoeken marktbehoefte, bestekken selecteren, opdracht verwerven • inventariseren wensen en eisen van partijen • leiding geven aan een team • calculeren, aanbesteden en opleveren Materiaal/materieel Geen Relaties en contacten De commercieel technisch medewerker geeft leiding aan een team van verschillende deskundigen.Hij heeft contact met de verschillende afdelingen, uitvoerder, opdrachtgever, leveranciers, klanten en bij een project betrokken organisaties. Persoonskenmerken De commercieel technisch medewerker moet over goede contactuele eigenschappen beschikken naast uitgebreide communicatieve vaardigheden. Hij moet goed koopmanschap verenigen met een oplossingsgericht resultaat binnen technische specificaties.
Rol en verantwoordelijkheden
Wettelijke vereisten Geen specifieke wettelijke vereisten gevonden De commercieel technisch medewerker is verantwoordelijk voor: • verantwoorde kwaliteit voor een gunstige prijs • aansturing van medewerkers in opdracht en tijd • optimaal gebruik van middelen en scherpe inkoop • bewaking van financiële voortgang en afrekeningsprocedure. De commercieel technisch medewerker werkt zelfstandig, legt verantwoording af aan de bedrijfsleiding en geeft leiding aan medewerkers voor technische en financiële opdrachten
Complexiteit
Typerende beroepshouding
Trends/innovaties Marktontwikkelingen
De werkzaamheden variëren van het toepassen van standaardroutines tot het samenstellen van alternatieven in complexe situaties waarbij technische, financiële en uitvoeringstechnische aspecten tot een verantwoord pakket moeten worden samengesteld. De grootste risico’s zijn daarbij de uitvoeringsomstandigheden, levertijden en prijsschommelingen. De commercieel technisch medewerker is een kwaliteits- en prijsbewuste organisator, die zorgvuldig relaties bouwt en onderhoudt, en zichzelf goed op de hoogte houdt van ontwikkelingen die effect kunnen hebben op zijn resultaat. In een groeimarkt zal de commercieel technisch medewerker in hoge mate het rendement kunnen beïnvloeden. In een krimpende markt zal hij de verliezen moeten beperken. Zijn functie in de markt zal qua betekenis toenemen, naarmate contracten een meer geïntegreerd karakter aannemen.
3
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004 Wetgeving/ overheidsregulering
Technologische ontwikkelingen
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen
Internationale ontwikkelingen
Loopbaanmogelijkheden
Europese regelgeving en geïntegreerde contractvormen brengen met zich mee dat de grootte van projecten in tijdsomvang zal toenemen en dat voor een te realiseren werk al in de ontwerpfase rekening gehouden zal moeten worden met de eisen van de beheerfase. De specifieke regelgeving voor dit type contracten vereist uitgebreide juridische kennis. Dat betekent dat in de nabije toekomst met meer van die aspecten rekening gehouden moet worden. Ook de verplichting om projecten met een aanneemsom boven een vastgesteld bedrag Europees aan te besteden zal leiden tot toetreding van Europese aannemersbedrijven tot de aanbestedingsmarkt. Dat zal effecten hebben op het inkopen van materiaal, materieel, diensten en arbeid. Daar gevolgde werkmethoden en personeelsbeleid met daaraan gekoppelde kosten zullen voor de uitvoerder reden zijn zich daar nader in te verdiepen. De toename van wetgeving leidt tot grotere complexiteit. Als voorbeelden voor bestaande (en muterende) regelgeving zijn te noemen: Kwaliteitseisen, arbobesluiten, Bouwbesluit, Bouwstoffenbesluit, BPAB, UAR, UAV(gc), landelijke en regionale milieuverordeningen, uitvoeringsregelingen CROW, BBRL’s etc. Enerzijds neemt de mogelijkheid tot beheer van informatiestromen toe, anderzijds worden technische en uitvoeringseisen aan producten en werkmethoden steeds geavanceerder of van meer randvoorwaarden en regelgeving voorzien. Door regelgeving en schaalvergroting zal de commercieel technisch medewerker opdrachten en inkoop (vb diensten) bij zijn eigen organisatie plaatsen en daarom ook overleggen en samenwerken met collega’s van andere disciplines Europees opereren van bedrijven zal beperkt leiden tot inzet van de commercieel technisch medewerker. Om goed te kunnen functioneren is uitgebreide kennis en ervaring nodig met lokale omstandigheden. Het is mogelijk dat de commercieel technisch medewerker in een leidinggevende of sturende rol daarbij ingezet wordt. De commercieel technisch medewerker zal mogelijk doorgroeien naar een seniorfunctie of bedrijfsleider.
4
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Kerntaken van het beroep
1. Infraprojectgerelateerde informatie inwinnen
2. Kosteninformatie verzamelen
3. Marketing en acquisitie plegen
5
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Kerntaak 1 Infraprojectgerelateerde informatie inwinnen Proces
Rol/verantwoordelijkheden
Complexiteit
Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat Keuzes en dilemma’s
De commercieel technisch medewerker wint informatie in bij opdrachtgevers, klanten, betrokkenen en deskundigen om projecten te verwerven of voor te bereiden. De informatie betreft wensen, eisen en mogelijkheden voor omstandigheden, producten goederen en diensten. Hij overlegt met betrokken partijen over mogelijkheden en alternatieven De commercieel technisch medewerker is verantwoordelijk voor goed onderzochte, gedocumenteerde en volledige informatie.Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen werkzaamheden, deelt werk met collega’s in en draagt alternatieven aan. Hij onderhandelt met partijen en betrokkenen. Hij legt verantwoording af aan de bedrijfsleiding. Vanwege de vele aspecten die bij de realisatie van een infraproject een rol spelen, zoals wet- en regelgeving, constructieve eisen, uitvoeringstechnologische eisen, leveringstijden etc. met daaraan gekoppeld de onderlinge relaties,is dit een complexe taak. Ook het onderhandelen en het formuleren van alternatieven is complex. Eigen medewerkers, interne en externe deskundigen, leveranciers en opdrachtgevers, betrokkenen ( zoals omwonenden) Computers/ Geen specifieke hulpmiddelen. Geordend overzicht van benodigde en ingewonnen informatie • • •
Marges op inkoop-uitonderhandelen De commercieel technisch medewerker zal bij het onderhandelen steeds moeten streven naar een gunstige inkoop bij behoud van relatie. Kwaliteit versus tijd. De beschikbare tijd is altijd een factor die belemmerend werkt om de mogelijkheid uitputtende informatie te verzamelen. Dat kan de kwaliteit van de informatie beperken. Kwaliteit versus kosten. Bij het vaststellen van oplossingen of afspraken heeft de afgesproken kwaliteit een kostenaspect. Het is de taak van de commercieel technisch medewerker om de vastgestelde kwaliteit te leveren tegen zo min mogelijk kosten.
6
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Kerntaak 2 Kosteninformatie verzamelen Proces
Rol/verantwoordelijkheden
Complexiteit
Betrokkenen
(Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat
Keuzes en dilemma’s
De commercieel technisch medewerker zal voor een infraproject waar op ingeschreven kan worden de te maken kosten moeten kennen en zal daarvoor offertes opvragen van aannemers, leveranciers en adviseurs. Hij stelt prijsvergelijkingen op en onderhandelt met aannemers en leveranciers. De commercieel technisch medewerker is verantwoordelijk voor het op tijd en in voldoende mate beschikbaar zijn van informatie over kosten van producten en diensten. Hij deelt zijn eigen werk in en samen met collega’s het werk van collega’s. Hij legt verantwoording af aan de bedrijfsleiding. Het aantal variabelen kan erg groot zijn en onderling op meer dan één manier samenhangen. Prijzen zullen vergeleken moeten worden op basis van resultaatsverplichting , keurmerken en leveringsvoorwaarden. Alle bij een project noodzakelijke medewerkers voor een specifieke discipline, zowel intern als extern, zoals leveranciers van materialen en materieel, technische en commerciële adviseurs, uitvoerder, opdrachtgever, onderaannemer. Computerapparatuur met geëigende software en bestanden, projectinformatie zoals bijvoorbeeld tekeningen en bestek. De in te kopen producten ( goederen en diensten) zijn onderling vergeleken en met elkaar vergeleken in prijs, kwaliteit en voorwaarden. Er is een besluit over de te kiezen producten, diensten etc. Dat besluit wordt voorgelegd en verantwoord aan de bedrijfsleiding. Naar de betrokkenen is gecommuniceerd wat het vervolg zal zijn. • Tijd-kwaliteit. De startdatum van een project kan een te korte voorbereidingstijd betekenen, waardoor de zorgvuldigheid en daarmee de kwaliteit van de informatie lager is. • Plaats–omstandigheden. De locatie van een toekomstig project kan reden zijn voor bijkomende kosten. Bereikbaarheidsbeperkingen in tonnage, afstand of doorstroomeisen zijn daar voorbeelden van.Er moeten dan keuzes gemaakt worden die deels gebaseerd zijn op schattingen. • Jaargetijde-uitvoerbaarheid De kosten voor een project kunnen fors variëren als jaargetijdegebonden weersomstandigheden (vorst, neerslag, wind, hitte) uitvoeringstechnische effecten hebben.
7
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Kerntaak 3 Marketing en acquisitie plegen
Proces
(Hulp-)middelen
De commercieel technisch medewerker onderzoekt marktbehoeften, selecteert bestekken, aanbestedingen en potentiële opdrachtgevers en verwerft opdrachten bij bestaande en nieuwe opdrachtgevers. Hij gebruikt daarvoor publicaties en relatiegericht overleg om alert te kunnen zijn op succes bij verwerving of gunning. De commercieel technisch medewerker heeft de taak werk binnen te halen dat geschikt is voor zijn organisatie qua omvang, uitvoerbaarheid, winstgevendheid en continuïteit. Hij overlegt daarover met bedrijfsleiding en legt ook verantwoording af aan bedrijfsleiding of leidinggevende. Een complex bezigheid vanwege het dynamische karakter van de markt. Er moeten tal van afwegingen gemaakt worden die veel overleg en creativiteit verlangen. Bedrijfsleiding, bedrijfsbureau, opdrachtgevers, leveranciers, onderaannemers. Computerapparatuur
Kwaliteit van proces en resultaat
Werkportefeuille waarmee continuïteit gewaarborgd wordt met voldoende economisch perspectief.
Keuzes en dilemma’s
Korte termijn versus lange termijn. Door het aangaan van verplichtingen nu kan een toekomstig groter werk mogelijk niet gegund of aangenomen worden Onbekend werk versus standaard. Door het aangaan van verplichtingen waarvoor het bedrijf beperkte eigen deskundigheid bezit of het uitbesteden daarvan aan derden kan ongewenst afbreukrisico optreden,
Rol/verantwoordelijkheden
Complexiteit
Betrokkenen
8
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
Kernopgaven van het beroep
Kernopgave 1 Weersomstandigheden De commercieel technisch medewerker staat voor de opgave om alles wat er aan projecteisen of resultaatsverplichtingen benodigd is zodanig te plannen dat weersgevoelige activiteiten in de jaargetijden met dat weertype zo mogelijk vermeden worden of dat met de risico ’s in uitvoering en tijd rekening gehouden wordt. Kernopgave 2 Plaatselijke omstandigheden De commercieel technisch medewerker staat voor de opgave de plaatselijke omstandigheden en eisen voor wat betreft werkvoorwaarden nauwkeurig te inventariseren en mee te wegen in de begroting van uitvoering, zoals bijvoorbeeld doorstroomeisen voor verkeer, bereikbaarheid van aan het werk gelegen percelen of andere tijdens het werk in stand te houden voorzieningen. Ook specifieke eisen voor een werklocatie zoals bijvoorbeeld trillingsomvang, geluidbeperking , werktijden moeten in kaart gebracht worden. Kernopgave 3 Prijsschommelingen De commercieel technisch medewerker staat voor de opgave een goede schatting te maken van de mogelijke variaties in prijzen die niet vast afgesproken kunnen worden voor de duur van een project, zoals bijvoorbeeld brandstofprijzen en de prijs voor bitumen. Kernopgave 4 Toegankelijkheid De commercieel technisch medewerker staat voor de opgave de toegankelijkheid van het werkterrein voldoende te laten meewegen in de uitvoeringsplanning van projecten. Het probleem kan bestaan uit bijvoorbeeld maximale asdruk voor een wegennet, plaatselijke grondmechanische omstandigheden waardoor aan- en afvoerproblemen logistieke en of voortgangsconsequenties hebben.
9
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004 Competentiematrix Beroepscompetenties
1 2 3 4 5
Tekening lezen Planning maken Planning hanteren Bestek hanteren Inkopen producten diensten Zie matrix algemene competenties
Kerntaak 1 2 3 X X X X X X X X X X X X
Kernopgave 1 X X X X
2 X X X X X
3 X X X X X
4 X X X X X
Kerntaken 1. Infraprojectgerelateerde informatie inwinnen 2. Kosteninformatie verzamelen 3. Marketing en acquisitie plegen Kernopgaven 1. Weersomstandigheden 2. Plaatselijke omstandigheden 3. Prijsschommelingen 4. Toegankelijkheid
10
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004 Beroepscompetenties met succescriteria 1 Tekening lezen Beroepscompetentie De commercieel technisch medewerker is in staat om op adequate wijze tekeningen te lezen. (BOS/SC) Succescriteria Controleert de status van de tekening Proces Maakt een scheiding tussen hoofd- en bijzaken Controleert of de informatie volledig is Controleert of de informatie onderling consistent is Controleert de tekeninginformatie met overige op de tekening betrekking hebbende informatie (bv bestek of tekeningen van andere organisaties) Meldt onvolkomenheden Verzoekt om nadere informatie bij de betrokkenen Stelt de status vast van wijzigingen en aanvullingen volgens geldend kwaliteitssysteem Archiveert wijzigingen. Met de informatie van de tekening kan eenduidig het vervolgtraject starten Resultaat De status van de tekening is eenduidig vastgelegd 2 Planning maken Beroepscompetentie De commercieel technisch medewerker is in staat om op adequate wijze planningen te maken. (BOS/SC) Succescriteria Verzamelt projectinformatie, zoals bestek en bestekstekeningen Definieert opdrachten in tijd, inzet personeel, goederen en diensten Bepaalt en berekent globaal de hoeveelheden in aantallen Bepaalt de wederzijdse afhankelijkheid van werkprocessen (kritieke pad) Beoordeelt mogelijke alternatieve aanbiedingen Overlegt om tot optimale capaciteitsbezetting te komen Overlegt en onderhandelt met opdrachtgevers, externe adviseurs, leveranciers en aannemers Draagt zorg voor het informeren van interne en externe betrokkenen Werkt volgens algemeen geldende procedures en regels binnen de eigen organisatie en van opdrachtgevers Houdt rekening met beperkende collectieve omstandigheden zoals weerverlet en verlof Diverse onderling afgestemde planningen en schema’s Resultaat
11
O&R04/7/040/mdr/10-9-2004
3 Planning hanteren Beroepscompetentie De commercieel technisch medewerker is in staat om op adequate wijze civieltechnische planningen en werkschema’s te hanteren. (BOS/SC) Succescriteria Verzamelt aan planning gerelateerde relevante informatie Proces Verdeelt planningen in hoofd- en bijzaken Signaleert knelpunten voor afgeleide of gerelateerde planningen en schema’s als gevolg van vertraging of versnelling van het bouwproces (leveringen, kritieke pad) Maakt een inschatting van gevolgen van wijzigingen in uitvoeringstempo Vertaalt knelpunten naar voorstellen voor actie Communiceert te nemen acties met betrokkenen Stelt planningen’ bij Een actuele planning die gecommuniceerd is met alle betrokkenen Resultaat 4 Bestek hanteren Beroepscompetentie De commercieel technisch medewerker is in staat om op adequate wijze een civieltechnisch bestek te hanteren. (BOS/SC) Succescriteria Verzamelt aan het bestek gerelateerde informatie, zoals planningen en Proces werkschema’s, afspraken met leveranciers en anderen. Leest de resultaatsverplichtingen of leveranties af en vergelijkt die met de actuele stand Past aanvullende voorwaarden toe Deelt besteksposten toe aan betalingstermijnen Onderhandelt met opdrachtgever over betaalbaarstelling en termijnen Communiceert en rapporteert wijzigingen in bestek Het project wordt uitgevoerd volgens bestek, of volgens goedgekeurde wijzigingen Resultaat 5 Inkopen producten en diensten Beroepscompetentie De commercieel technisch medewerker is in staat om op adequate wijze in- een aankopen te verrichten voor het realiseren van civieltechnische projecten (BOS/SC) Succescriteria Proces
Resultaat
Stelt een overzicht op van in te kopen goederen, producten en diensten. Stelt specificaties op van in- en aankoopeisen Gebruikt prijscatalogi (analoog en digitaal) voor raming van kosten Vraagt offertes aan Onderhandelt met leveranciers van goederen, producten en diensten over prijzen, kortingen en leveringsvoorwaarden Maakt prijsvergelijkingen met leveringsvoorwaarden Formuleert keuzen en overlegt die met bedrijfsleiding Verstrekt opdrachten en zorgt voor afhandeling volgens geldend kwaliteitssysteem Verstrekt informatie aan leveranciers over tijd en plaats. Organiseert controle van levering Overeenkomsten met duidelijke leveringsvoorwaarden tegen een gunstige prijskwaliteitverhouding.
12
