Bemesting van tuinen en openbaar groen
LABORATORIUMACTIVITEITEN Bodem Gewas Water
Jan Ties Malda
KENNISONTWIKKELING Bemestingsadviezen en bemestingsproeven Gewasmonitoring
Historie ALTIC Vanaf 1992 ALF (Agrarisch laboratorium Flevoland) Parallel bestond TIC (Teelt InformatieCentrum) In 2000 gefuseerd tot ALTIC Laboratorium en onderzoekscentrum Sinds 2013 onderdeel van Eurofins Volop kansen door veel nieuwe ontwikkelingen op bemestingsgebied
Functie van nutriënten
Elementen in plant 16 ESSENTIËLE ELEMENTEN C, H, O
13 ESSENTIËLE MINERALEN Opname door plantwortels
Uit CO2 en H2O Niet beschouwd als minerale nutriënten
Micronutriënten
Macronutriënten
In lager hoeveelheden
In grote hoeveelheden
Primair
N P K
Veel functies mogelijk, bijv: Vorming van bladgroen Stevigheid van cellen Stimulering van beginontw/uitstoeling
Secundair
Ca S Mg
Altijd essentieel Fe, Zn, Mn, Cu, B, Mo, Cl
Soms essentieel Co Ni Na
1
Bodemvoorraad en beschikbaarheid
Mogelijke problemen Kan de plant het ook altijd opnemen? Structuurproblemen Slecht wortelstelsel Teveel aanbod (zout, hoge EC) Weinig organisch materiaal in de bodem Slechte voeding zorgt voor hoge ziektedruk Ziekten- plagen die zorgen voor slechte opname Vicieuze cirkel…
Bodemvoorraad en beschikbaarheid kunnen sterk verschillen Optimale gewasgroei: alleen bij OPTIMALE beschikbaarheid ALLE elementen!! Wet van Liebig
Bemonstering border
Bodemanalyses Waarom analyseren: In bodem/substraat spelen allerlei processen: fixatie/uitspoeling/mineralisatie/interactie tussen elementen/etcetera
Hiermee is de bodem/substraat een uiterst complex en moeilijk voorspelbaar systeem
Teveel en te weinig voedingstoffen geven beiden problemen Teelttechnisch (bijv. gebreksziekten) Maatschappelijk (bijv. grondwaterkwaliteit)
K+
Ca2+
K+
Het effect van de pH van de bodem op de beschikbaarheid van elementen
Mg2+ K+
K+
-
K+
-
-
Mg2+
-
Zandkorrel
Na+
H+
-
K+
-
Ca2+
K+
K+ pH-KCl
4
4,5
5
5,5
6
6,5
7
7,5
8
8,5
2
Wanneer uitspoeling?
Fosfaat in de grond
Als de grond verzadigd is met water (neergaande waterbeweging)
Vooral gedurende de winterperiode Er geen opname plaatsvindt Vooral bij anionen (NO3-, SO4-,Cl-) en H3BO3 Groter risico bij zandgronden dan bij klei (minder waterberging) (kationen binding) Groter risico bij laag org.stof% (minder waterberging) (kationen binding)
Stabiel P
Labiel P P in bodemoplossing
Labiel en stabiel fosfaat in de bodem
Mobiliteit diverse elementen
Zeer mobiel
Niet mobiel
Meststofkeuze Houdt dus rekening met mobiliteit N-vorm niet teveel groeistoten Fosfaat inwerken Kali niet alles in 1 keer, of langerwerkend Magnesium inwerken Mangaan laag pH: bodem, hoog pH: blad Borium: bodem/blad
Cl NO3 B S K / NH4 Mg P Organisch N
Opzet gebreksziektenveld
Extremen bij gazons
K
extra CL
J
extra Ca
H
geen Ca
G
Volledig
F
Geen N
E
D
10
20
30
40
50
60
9
19
29
39
49
59
8
18
28
38
48
58
7
17
27
37
47
57
6
16
26
36
46
56
5
15
25
35
45
55
4
14
24
34
44
54
3
13
23
33
43
53
2012 1 strook gras verdeeld in sportveld en greengras
Geen K
Geen P
C Geen Mg
B
Geen Cu
A
Geen Bo
2
12
22
32
42
52
1
11
21
31
41
51
I
II
III
IV
V
VI
7m
7m
7m
7m
7.14m
7m
1.5m
1.5m
1.5m
7m
3
Gebreksziekten in beeld
Discussie gewasanalyses Maandelijks meten in maaisel Vaststelling door drogestofanalyse Meting van de parameters:
Geen N
Ds, N, P, K, Mg, Ca, Na, S, B, Mn, Fe, Cu, Zn, Mo Geen Mg
Waar zou gras gevoelig voor zijn? Visueel Qua groei/beworteling?
Greengras Sportveldgras
Opstellen van grenswaarden voor gebreksverschijnselen
ALTIC initiatief belang voor de sector Gras op veld met stroken sinds 1953 geen K2O, Mg, etc…
Gras is een binnenvetter…
Toekomstgericht Verdere optimalisering adviezen bodemanalyses ALTIC kan straks gericht adviseren op basis van grasinhoud
• Gras: introvert
Toewerken naar streefcijfers
Kaligebrek?
Veel meer grip op waar we mee bezig zijn Korte termijn bodemanalyses Lange termijn ook grasreactie monitoren
Magnesiumgebrek Lage pH
Opbrengst bij –Mg Geen magnesium Green
120
Geen magnesium Sport Referentie
100
Opbrengst van grasmaaisel
80 60 40 20 0 2012
2013
4
Mangaan in drogestof
Opbrengst bij –P 120
250
% mangaan t.o.v. volledig bemestl
Geen fosfaat Green
geen magnesium
230
volledig bemest
210
Geen fosfaat Sport 100
Referentie
geen kalk 190
overmaat kalk
80
170 150
60
130
40
110 90
20
70 50 10-jul
30-jul
19-aug
8-sep Datum
28-sep
18-okt
0
7-nov
2012
Opbrengst bij –K
2013
Opbrengst bij –N
120
Geen kali Green
120
Geen stikstof Green
Geen kali Sport
100
Referentie
Geen stikstof Sport
100
Referentie
80
80
60
60
40
40
20
20 0
0 2012
2012
2013
2013
Bemonstering border
Opbrengst bij –Ca 120 Geen calcium Green Geen calcium Sport
100
Referentie 80 60 40 20 0 2012
2013
5
Bodemanalyses
Bemonstering gazon Het succes van bemonstering begint bij de monstername
Monstername Monster moet representatief zijn voor • grootte van oppervlakte • beteeld oppervlak
Monster is representatief • bij een groot aantal monsterpunten • door de homogeniteit van het perceel
ALTIC HEEFT BEMONSTERINGSINSTRUCTIES!!
Monstername
Monstervoorbehandeling Op het perceel
In het laboratorium
Grondig homogeniseren
Representatief grondmonster
547854 Alg bouw land spurw ay
Intensief mengen
Extractie vloeistof
Monstervoorbehandeling
Spurway gazon/border
Meten 0% 100% Schudden
Filtreren
Meten
Resultaat
Enkel voedingsstoffen die oplossen in de extractievloeistof worden gemeten
6
Spurway-uitslag
Discussie bodemanalyses Plantgezondheid op een hoger plan: Bodemanalyses zijn onmisbaar
Organisatorisch: doosjessysteem Eenvoudig systeem met weinig handelingen Past door de brievenbus Eenvoudige en uitgebreide analyse Na analyse krijg je automatisch een nieuw doosje
Doosjes systeem
7
