Vereniging voor Openbaar Groen
bijlage bij Groencontact 2011/4
Jaarverslag 2010
alles weten over openbaar groen
vvog | jaarverslag 2010
Japanse tuin in Hasselt. Foto Roland Hermans
2
Woord vooraf Beste leden van de VVOG Het jaarverslag van een vereniging is een belangrijk document dat te vaak aan de kant gelegd wordt of slechts oppervlakkig bekeken wordt en dan vlug in de prullenmand of de kast verdwijnt. Ik ben de mening toegedaan dat dit niet terecht is. Elk jaarverslag bevat belangrijke informatie over de werking en de activiteiten van een vereniging. En het is de moeite waard om een keer per jaar wat langer stil te staan bij wat er in het voorbije werkjaar gepresteerd is om daarna met de opgedane ervaring nieuwe plannen te smeden voor de toekomst. 2010 was zeker een belangrijk jaar met een veelvoud aan interessante en leerrijke initiatieven. Onze halfjaarlijkse werkvergaderingen, die dit jaar een nieuw elan kregen, werden door de leden-gemeenten erg positief onthaald. Ook onze vele cursussen en vormingsactiviteiten waren bijzonder succesvol. En onze twee grote studiedagen waren een schot in de roos met telkens meer dan 100 deelnemers. De ‘Groene Lente’ was ook weer bijzonder met voor het eerst een ondersteuning door de Vlaamse Milieumaatschappij voor projecten die op een innovatieve en bijzondere manier aandacht besteden aan de reductie van bestrijdingsmiddelen. Ik wil van de gelegenheid gebruikmaken om mijn collega’s in de Raad van Bestuur en de personeelsleden van onze vereniging van harte te bedanken voor de inspanningen die zij gedaan hebben om van 2010 een bijzonder werkjaar te maken. Tevens wil ik alle gemeentebesturen bedanken die onze vereniging met hun lidmaatschap ondersteunen. Zonder de inbreng van de leden-gemeenten zou de VVOG niet kunnen bestaan. Dankzij de solidariteit van de aangesloten gemeenten kunnen we onze dienstverlening verder uitbouwen en verbeteren. Ik hoop dat 2011 en de jaren daarop voor de uitbouw van het openbaar groen in uw stad of gemeente voorspoedig zal zijn.
Ali Çaglar voorzitter schepen te Genk
3
vvog | jaarverslag 2010
Hasselt vierde feest in 2010. Ter gelegenheid van de 45e editie van de Virga Jessefeesten (augustus 2010) en de deelname aan Entente Florale (zie p. 17) werd op het plein voor het Cultuurcentrum in Hasselt een veld met zonnebloemen aangelegd. Het kunstwerk ‘Vrouw in de Zon’ kreeg zo een bijzondere betekenis.
4
colofon
Inhoud
Jaarverslag 2010
3
Woord vooraf | Ali Çaglar
Dit jaarverslag geeft een bondig overzicht van de structuur en de organisatie van de Vereniging voor Openbaar Groen vzw. Het bevat ook een beschrijving van de belangrijkste activiteiten en vormen van dienstverlening in 2010. Deze tekst werd op 23 juni 2011 door de Algemene Ledenvergadering goedgekeurd.
6
Leden • Werkelijke leden • Toegetreden leden • Algemene ledenvergadering > Gastvrij Lier ontvangt VVOG-leden | Jos De Wael
8
• Raad van bestuur • Directiecomité • Financieel Comité • Technische Werkgroep > Brussel, stad vol natuur
Vereniging voor Openbaar Groen vzw (VVOG) De VVOG vzw stelt zich tot doel: • het openbaar groen in al zijn vormen te promoten, te ondersteunen en te pleiten voor het behoud en een maximale uitbreiding ervan; • de leden-gemeentebesturen te ondersteunen bij het realiseren van een goed groenbeleid; • de aangesloten leden te helpen bij het oplossen van lokale problemen in openbaar groen; • het organiseren van verschillende vormen van vorming en bijscholing (cursussen, workshops, studiedagen,…) • en het stimuleren van of participeren aan onderzoek inzake openbaar groen.
10
12
14
16
Groene Lente > Entente Florale, meer dan bloemetjes | Rudi Geerardyn
18
Groencontact, GroenMail, Website Groencontact 2010, jaargang 36
20
Samenstelling Emmanuel Ampe | Jos De Wael | Rudi Geerardyn | Doreen Leuntjens | Dirk Neirynck | Peter Vandyck
Studiecentrum • Studieprojecten en praktijkonderzoek • Studiedagen • Studiewerkgroepen
Concept Jos De Wael
Dienstverlening • Bibliotheek en documentatiedienst • Technisch advies • Provinciale Werkvergaderingen
Website www.vvog.info
Secretariaat • Personeel > Omvorming centrale begraafplaats Brugge | Jos De Wael
Contact VVOG vzw Predikherenrei 1c | 8000 Brugge T. 050 33 21 33 | F. 050 33 20 62
[email protected]
Bestuur
Vorming en opleiding > Groen met een visie | KaDé
22
Tot slot | Jos De Wael
Eindredactie Jos De Wael
Vormgeving & druk Vanden Broele | Brugge
Foto’s Jos De Wael | Emmanuel Ampe | Rudi Geerardyn | Peter Vandyck
Verantwoordelijke uitgever Ali Çaglar | Predikherenrei 1c | 8000 Brugge
Hasselt was in 2010 onze ‘groen- en bloemengemeente’. In dit jaarverslag vindt u enkele mooie beelden die verwijzen naar de stad Hasselt, Hoofdstad van de Smaak.
5
vvog | leden
Leden De Vereniging voor Openbaar Groen vzw (hierna afgekort tot VVOG) heeft volgens de statuten en conform de huidige wetgeving betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk (Wet van 2 mei 2002) twee soorten leden: werkelijke leden en toegetreden leden. Openbare besturen kunnen tot de vereniging toetreden als werkelijk lid. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen alle Belgische natuurlijke personen of publiekrechtelijke rechtspersonen aansluiten bij de VVOG als toegetreden lid.
Werkelijke leden In artikel 5 van de statuten worden de openbare besturen die kunnen toetreden als werkelijk lid expliciet opgesomd: provincies, agglomeraties en federaties van gemeenten, intercommunale verenigingen, steden en gemeenten. In 2010 waren 174 gemeentebesturen als werkelijk lid aangesloten bij de VVOG (zie alfabetische lijst). Dit betekent dat ruim de helft (56,5 %) van de Vlaamse gemeenten vertegenwoordigd zijn. In de provincie Antwerpen zijn 55 gemeenten (79%)
aangesloten, in Limburg 25 (57%), in Oost-Vlaanderen 33 (51%), in Vlaams-Brabant 18 (28%) en in West-Vlaanderen 43 (67%).
Toegetreden leden De toegetreden leden hebben geen stemrecht tijdens de Algemene Vergadering. Zij kunnen enkel met raadgevende stem de vergadering bijwonen. In 2010 telde de VVOG 19 toegetre-
Leden gemeentebesturen 2010 Aalter • Aarschot • Aartselaar • Affligem • Alken • Anzegem • Arendonk • Asse • Assenede • Avelgem Balen • Beernem • Beerse • Beersel • Beringen • Berlare • Beveren • Blankenberge • Boechout Bonheiden • Boom • Boortmeerbeek • Bornem • Brasschaat • Brecht • Bree • Brugge • Damme De Panne • De Pinte • Deerlijk • Deinze • Denderleeuw • Dendermonde • Dessel • Destelbergen Diepenbeek • Duffel • Edegem • Eeklo • Essen • Evergem • Geel • Genk • Gistel • Grobbendonk • Haaltert Halle • Hamont-Achel • Harelbeke • Hasselt • Heist-op-den-Berg • Hemiksem • Herent • Herentals Herzele • Hoegaarden • Hoeilaart • Hoeselt • Hooglede • Hoogstraten • Hove • Ichtegem • Ieper Ingelmunster • Izegem • Jabbeke • Kalmthout • Kampenhout • Kapellen • Keerbergen • Knokke-Heist Koksijde • Kontich • Kortenaken • Kortrijk • Kraainem • Kruibeke • Kuurne • Laakdal • Laarne • LangemarkPoelkapelle • Lebbeke • Lendelede • Leopoldsburg • Lichtervelde • Liedekerke • Lier • Lille • Lint Lochristi • Londerzeel • Lovendegem • Lubbeek • Maaseik • Machelen • Maldegem • Malle • Meerhout Melle • Merelbeke • Meulebeke • Middelkerke • Mol • Nazareth • Niel • Nieuwpoort • Nijlen • Olen Oostende • Oosterzele • Oostkamp • Oostrozebeke • Opglabbeek • Opwijk • Oud-Turnhout • Oudenburg Overijse • Overpelt • Pittem • Puurs • Ranst • Ravels • Retie • Riemst • Rijkevorsel • Roeselare • Ronse Rumst • Schelle • Schilde • Schoten • Sint-Genesius-Rode • Sint-Gillis-Waas • Sint-Katelijne-Waver Sint-Lievens-Houtem • Sint- Niklaas • Sint-Pieters-Leeuw • Staden • Steenokkerzeel • Stekene • Temse Ternat • Tervuren • Tessenderlo • Tielt • Tielt-Winge • Tongeren • Torhout • Turnhout • Veurne • Vilvoorde Vosselaar • Waarschoot • Waasmunster • Waregem • Wellen • Wemmel • Wervik • Westerlo • Wevelgem Wielsbeke • Wijnegem • Willebroek • Wingene • Wommelgem • Wuustwezel • Zandhoven • Zaventem Zedelgem • Zele • Zoersel • Zomergem • Zwevegem • Zwijndrecht.
Algemene Vergadering te Lier (v.l.n.r. Omer Hoorne, Bernard De Cuyper, Ali Çaglar, Jos De Wael)
6
den leden waarvan 9 natuurlijke personen en 10 publiekrechtelijke rechtspersonen.
Algemene ledenvergadering De Algemene Ledenvergadering is samengesteld uit alle werkelijke en toegetreden leden. Overeenkomstig de statuten (art. 15) komen de leden van de VVOG minstens eenmaal per jaar samen tijdens een Algemene Vergadering. De Algemene Vergadering werd op 17 juni georganiseerd in Lier. Wij konden daarbij rekenen op de logistieke medewerking van het stadsbestuur van Lier. De vergadering ging door in het Cultureel Centrum Colibrant.
Dankzij de jaarlijkse ledenbijdrage kunnen wij de belangen van de gemeenten blijven behartigen. Na voorlezing en goedkeuring van het financieel verslag werd kwijting gegeven aan de bestuurders. Vervolgens werd de contributie voor 2011 vastgesteld. Na voorlezing en goedkeuring van het jaarverslag en na de hersamenstelling van de Raad van Bestuur werd door Peter Vandyck een geanimeerde voordracht gehouden over de vormingsactiviteiten van de VVOG. De secretaris, ir. Jos De Wael, rondde het officieel gedeelte af met een overzicht van de geplande activiteiten in 2010 en een bondig verslag van de vergadering. Tot slot werden de aanwezige leden vergast op een voordracht door Anabel Ghekiere, groenambtenaar van de stad Lier. Zij schetste aan de hand van beelden de groene troeven van de stad Lier. Na de lunch konden de aanwezigen deelnemen aan een ‘groene’ wandeling door de stad Lier.
vvog | vvog
Gastvrij Lier ontvangt VVOG-leden Pallieterstad gastheer voor Algemene Vergadering Op 17 juni 2010 organiseerde de VVOG haar 36e statutaire ledenvergadering in Lier. De aanwezigen uit 42 verschillende gemeenten werden zeer hartelijk ontvangen door het stadsbestuur van Lier. Het is een goede gewoonte geworden om de jaarlijkse ledenvergadering te laten doorgaan bij een van de leden.
Groen Lier Na afloop van het statutair gedeelte konden de aanwezigen kennismaken met de vele groene troeven van Lier. Groenambtenaar Anabel Ghekiere gaf een korte maar fel gesmaakte uiteenzetting over de vele groene plekjes in Lier. Een opvallend groen gegeven zijn de stadsvesten, een 5 km lange groene gordel rond het stadscentrum. Aansluitend bij de groene vesten heeft Lier een klein stadspark dat in de loop van 2010 verfraaid en gerenoveerd werd. Lier beschikt ook over een aantal historisch waardevolle dreven en enkele opvallend groene begraafplaatsen. Het stadsbestuur investeerde de laatste jaren heel wat in de aanplanting van duurzame bomen in het centrum van de stad. Tenslotte mogen we het Lierse begijnhof niet vergeten, een oase van groen en rust temidden de stad.
Wandeling ’s Namiddags konden zij die het wensten alles met eigen ogen nog eens gaan bekijken tijdens een geleide wandeling door de stad. Tekst Jos De Wael
Meer info www.lier.be
Plantsoen met ‘Schapenkoppenmonument’. Deze beeldengroep verwijst naar een legende uit de 14e eeuw. ‘s Namiddags werd een geleide wandeling georganiseerd langs de vele groene plekjes in Lier.
7
vvog | jaarverslag 2010
Bestuur Het feitelijk bestuur van de VVOG wordt waargenomen door de Raad van Bestuur die uit minimum 5 leden bestaat welke verkozen worden door de Algemene Vergadering voor een periode van 6 jaar. Het dagelijks bestuur wordt waargenomen door het Directiecomité dat verkozen wordt binnen de schoot van de Raad van Bestuur. Een Financieel Comité controleert jaarlijks de rekeningen en de Technische Werkgroep, die bestaat uit hoofden van groendiensten van de werkelijke leden, geeft sturing aan de inhoudelijke activiteiten van de VVOG.
Raad van Bestuur De leden van de Raad van Bestuur kunnen politieke mandatarissen zijn of ambtenaren van een werkelijk lid. De Raad van Bestuur kiest onder zijn leden één voorzitter en één of meer ondervoorzitters. De Raad van Bestuur vergadert meermaals per jaar, telkens in een andere gastgemeente.
Willy Depoorter, schepen te Torhout Eric Vos, schepen te Turnhout Peter Desmet, schepen te Waregem Filip Verrezen, schepen te Westerlo Greet De Cat, raadslid te Willebroek Peter Rosel, schepen te Zaventem Dirk Vanluchene, schepen te Zwevegem André Van de Vijver, schepen te Zwijndrecht
Leden De samenstelling van de Raad van Bestuur werd op 17 juni 2010 herschikt en door de Algemene Vergadering te Lier bekrachtigd. De Raad telt 28 leden. Gerry Vrancken, raadslid te Aarschot Werner Maes, schepen te Beveren Peter Schrijvers, schepen te Brecht Bernard De Cuyper, schepen te Brugge Paul Carlier, OCMW-raadslid te De Pinte Carl De Donder, schepen te Deerlijk Filip Lehoucq, schepen te Evergem Ali Çaglar, schepen te Genk Myriam Van der Gucht, groenambtenaar te Halle Johan Vanmuysen, schepen te Hasselt Pieter Vandenberghe, raadslid te Ieper Jan Van Hooydonck, schepen te Kalmthout Stefaan Bral, schepen te Kortrijk Jan Hermans, schepen te Lier Martine De Meyer, raadslid te Lovendegem Wilfried Verspeeten, schepen te Oosterzele André Jonckheere, raadslid te Oostrozebeke Jan Verlinden, schepen te Rijkevorsel Omer Hoorne, schepen te Roeselare Ben Van Eynde, schepen te Sint-Niklaas
Leden Ali Çaglar, schepen te Genk Bernard De Cuyper, schepen te Brugge Martine De Meyer, raadslid te Lovendegem Omer Hoorne, schepen te Roeselare Jan Van Hooydonck, schepen te Kalmthout
Waarnemer Pieter Vandenberghe, raadslid te Ieper
Secretaris ir. Jos De Wael
Vergaderdatum en –plaats 1 april 2010 te Lovendegem
Voorzitter Ali Çaglar, schepen te Genk
Financieel Comité
Ondervoorzitters Bernard De Cuyper, schepen te Brugge Omer Hoorne, schepen te Roeselare
Het Financieel Comité controleert jaarlijks de rekeningen en de balans van de VVOG en rapporteert rechtstreeks aan de Algemene Vergadering.
Secretaris
Leden
ir. Jos De Wael, secretaris- diensthoofd
Dirk Abbeloos, schepen te Dendermonde Peter Van den Berge, schepen te Overijse Pieter Vandenberghe, raadslid te Ieper
Vergaderdata en –plaatsen 14 januari 2010 te Brugge 20 mei 2010 te Genk 23 september 2010 te Beveren
Voorzitter
Directiecomité
Secretaris
Het Directiecomité van de VVOG is belast met het dagelijks bestuur van de vereniging en bestaat uit minimum drie leden en maximum vijf leden die door de Raad van Bestuur worden aangeduid. De voorzitter en de ondervoorzitters zijn automatisch lid van het Directiecomité. De voorzitter van het Financieel Comité neemt sinds 2008 als waarne-
Leden van het Directiecomité (vlnr): Pieter Vandenberghe, Bernard De Cuyper, Ali Çaglar, Omer Hoorne, Martine De Meyer, Jan Van Hooydonck
8
mer deel aan de vergaderingen van het Directiecomité.
Pieter Vandenberghe, raadslid te Ieper
ir. Jos De Wael
Vergaderdatum en –plaats Het Financieel Comité vergaderde op 29 april 2010 te Brugge in aanwezigheid van vertegenwoordigers van het revisorenkantoor Baker Tilly Belgium te Brugge. De balans en de resulatenrekening van het boekjaar 2009 werden besproken en onder voorbehoud goedgekeurd.
boeken | vvog
Brussel, stad vol natuur Biodiversiteit in de hoofdstad Technische Werkgroep De Technische Werkgroep van de VVOG is samengesteld uit directeurs/diensthoofden van de groendiensten van een aantal werkelijke leden van de VVOG en een aantal vertegenwoordigers van de Vlaamse overheid. Op 31 december 2010 bestond de Technische Werkgroep uit 9 effectieve leden en 2 waarnemende leden. De heer Roland Verhaeghe van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) werd in de loop van 2010 wegens pensionering geschrapt als effectief lid. Hij werd tot op heden niet vervangen. Het secretariaat wordt waargenomen door ir. Jos De Wael.
Leden Willy Adriansens, Brugge Peter Fabry, Genk Geert Lakiere, Kortrijk Ides Leys, Koksijde Bernadette Pieters, Sint-Niklaas Gabriël Van Bortel, Beveren Geert Vande Kerkhof, Hasselt Dirk Vandromme, Zwevegem Tarcy Verstraeten, Dendermonde
Op 1 juni 2010 was de Technische Werkgroep te gast bij de Dienst Groene Ruimten van ‘Leefmilieu Brussel’, de administratie die onder meer instaat voor het beheer van het groen en de natuur in het Brussels hoofdstedelijk gewest. We werden ontvangen door Serge Kempeneers die verantwoordelijk is voor de afdeling ‘Groene Ruimten’. Tijdens het bezoek konden we kennismaken met enkele van de vele waardevolle groengebieden die onze hoofdstad rijk is.
Groene stad Voor wie geïnteresseerd is in de vele boeiende en soms merkwaardige parken en groengebieden van Brussel kunnen we het boek ‘Brussel, groene stad, stad vol natuur’ ten zeerste aanbevelen. Het boek is geschreven door Herman Dierickx en bevat een korte beschrijving van niet minder dan 76 parken, domeinen, tuinen, natuurgebiedjes, enz. Elke beschrijving is bovendien geïllustreerd met een fraaie foto. De groengebieden zijn ook gerangschikt volgens ligging zodat het boek ideaal geschikt is om een bezoek te plannen, temeer omdat het ook een uitgebreide overzichtskaart bevat.
Duurzame stad Vooraan in het boek staan nog een aantal algemene en duidende artikels die handelen over de landschapsstructuur van Brussel, de biodiversiteit van Brussel, het groene en blauwe netwerk, de groene wandeling rond Brussel en het Natura 2000-netwerk. Ook deze artikels zijn bijzonder fraai geïllustreerd met schitterende foto’s.
Biodiversiteit In het boek wordt aangetoond dat in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een verrassend grote verscheidenheid aan diersoorten en planten voorkomt en dat deze zich niet alleen in het Zoniënwoud bevinden zoals wel eens verkeerdelijk wordt gedacht. Meer info Leefmilieu Brussel Gulledelle 100 | 1200 Brussel T. 02 775 75 75
Website www.leefmilieubrussel.be
Voorzitter Bernadette Pieters, Sint-Niklaas
Waarnemers Alvarez Van Hove, Agentschap Wegen en Verkeer Adri Versteynen, Agentschap Wegen en Verkeer
Steekkaart
1 juni 2010 te Brussel (196e editie) 1 december 2010 te Dendermonde (197e editie)
Auteur o.l.v. Foto’s Website Pagina’s Uitgever ISBN
Roland Verhaeghe (links) nam dit jaar afscheid van de Technische Werkgroep.
Technische Werkgroep te gast bij de Dienst Groene Ruimten van ‘Leefmilieu Brussel’.
Secretaris ir. Jos De Wael
Vergaderdata en –plaatsen
Herman Dierickx Machteld Gryseels Serge Kempeneers Frederic Demeuse www.ibgebim.be 192 Lannoo 978 90 209 9537 4
9
vvog | jaarverslag 2010
Secretariaat De VVOG betrekt sinds 1999 een gelijkvloerse kantoorruimte in het hartje van Brugge in een gebouw met een historische achtergrond. Op de plaats waar het VVOG-gebouw staat, stond tot 1796 de Predikherenkerk. Alleen enkele restanten van de oude kerkmuren herinneren nog aan dat verleden.
Een klein maar hecht team te Brugge zorgt voor een uitgebreide dienstverlening. Bibliotheek In het kantoor van de VVOG is ook de bibliotheek gevestigd. De leden van de VVOG kunnen er terecht om de vele boeken en honderden tijdschriften te raadplegen. Bovendien staan de bedrijfsdocumentatie en het fotoarchief ter beschikking van de leden. Zij kunnen ook gebruikmaken van de aanwezige fotokopiemachine.
Jos De Wael Jos De Wael is secretaris van de VVOG en algemeen diensthoofd van het secretariaat. Hij is landbouwkundig ingenieur (UGent) en werkzaam bij de VVOG sinds 1979. Hij was in 2010 fulltime tewerkgesteld. Jos is als hoofd- en eindredacteur ook verantwoordelijk voor Groencontact en de andere publicaties van de VVOG.
Emmanuel Ampe Emmanuel Ampe is landschapsarchitect (Anderlecht) en werkt sinds 2001 voor de VVOG. Emmanuel werkte in 2010 vier dagen op vijf. Emmanuel is samen met andere collega’s nauw betrokken bij de vormingsactiviteiten van de VVOG en het behandelen van technische adviezen. Hij werkt ook mee met de studiedienst en staat o.a. in voor de organisatie van studiedagen.
Rudi Geerardyn Rudi Geerardyn is landschapsarchitect-stedenbouwkundige (Anderlecht – Gent). Hij is werkzaam bij de VVOG sinds 1999. In 2010 werkte hij halftijds voor de VVOG en halftijds voor de stad Kortrijk. Rudi is eindverantwoordelijke voor de Groene Lente. Voorts is hij ook betrokken bij het verlenen van technisch advies aan de werkelijke leden.
Kenny Himpe Kenny Himpe werkt sinds 2009 als assistent-bediende op het secretariaat. Hij is twee dagen per week tewerkgesteld.
Doreen Leuntjens Bezoekuren Het kantoor van de VVOG is toegankelijk elke werkdag van 9 u. tot 12 u. en van 14 u. tot 16 u. Leden die het secretariaat en/of de bibliotheek wensen te bezoeken maken best op voorhand een afspraak (telefonisch of per email).
Doreen Leuntjens is verantwoordelijk voor de administratie. Zij werkt voor de VVOG sinds 1990 en is hét aanspreekpunt op het secretariaat. Doreen is ook verantwoordelijk voor de bibliotheek en de documentatiedienst. Zij is tevens nauw betrokken bij de planning en de praktische organisatie van de cursussen en de vele VVOG-activiteiten. Doreen werkt vier dagen op vijf voor de VVOG.
Dirk Neirynck Contactgegevens zie p. 5
Personeel Op 31 december 2010 stelde de VVOG 7 personeelsleden tewerk (voltijds equivalent: 4,6). In 2010 kon het secretariaat voor het derde jaar op rij rekenen op de medewerking van een stagiair-bediende van het Koninklijk Instituut Spermalie te Brugge.
Dirk Neirynck is verantwoordelijk voor de boekhouding en voor het beheer van de computers en de webtoepassingen. Hij is in dienst gekomen bij de VVOG in 1987. Dirk werkte in 2010 vier dagen op vijf.
Peter Vandyck Peter Vandyck is landschapsarchitect (Anderlecht) en onze vaste lesgever. Als dusdanig is hij ook nauw betrokken bij de uitwerking van het VVOG-cursusprogramma. Hij werkt voornamelijk vanuit zijn thuisbasis in Hasselt van waaruit hij ook de contacten met de Limburgse gemeenten verzorgt ook voor technische adviezen. Peter werkt sinds 2007 halftijds. Het VVOG-kantoor is gevestigd op een historische locatie in Brugge. Voorheen stond hier de Predikherenkerk.
10
begraafplaats | vvog
Omvorming centrale begraafplaats Brugge Stapsgewijze afbouw levert fraai resultaat op Sinds enkele jaren wordt op de centrale begraafplaats van Brugge (Assebroek) het gebruik van pesticiden geleidelijk afgebouwd. Deze begraafplaats, die meer dan 200 jaar oud is, wordt sinds enkele jaren omgevormd tot een groene en kleurrijke groene ruimte. Voor het stadsbestuur van Brugge was dit een goede reden om het project voor te dragen voor selectie in de wedstrijd Groene Lente 2010 in het kader van het thema ‘Zonder is Gezonder’ (zie ook p. 16). Op de Finale in Hasselt werd de aanpak op het Brugse kerkhof niet alleen geselecteerd als finalist maar kreeg het ook de fel begeerde publieksprijs.
ven, manueel wieden,…). De omvorming waarbij de niet begroeide zones in gazon gelegd worden of beplant met vaste planten (of een combinatie van beide) gebeurt daarom in verschillende fasen. Eenmaal de nieuwe beplanting optimaal in de groei is, volstaat een ‘normaal’ beheer. In Assebroek werd met de omvorming gestart in 2008. Eind 2010 was 55% voltooid. De verhardingen werden deels gewijzigd. De niet gewijzigde verharde zones worden pesticidenvrij onderhouden door alternatief beheer toe te passen of via nulbeheer.
Stapsgewijze afbouw
De belangrijkste stap in het hele omvormingsproces is een goede plantenkeuze. Er wordt steeds gekozen voor zichzelf in stand houdende, sterk bodembedekkende soorten die onkruiden weren. Ze worden meteen heel dicht aangeplant zodat in het eerste jaar reeds een volledige bodembedekking wordt bekomen. Bij de plantenkeuze wordt uiteraard ook rekening gehouden met de standplaats: zon versus schaduw, vochtig versus droog.
Zoals op de andere begraafplaatsen in Brugge werd op de centrale begraafplaats (12,2 ha) bewust gekozen voor een stapsgewijze afbouw van het pesticidengebruik omdat de omvorming van een groene ruimte van dergelijke omvang relatief veel extra arbeid vraagt (aanplanten, zaaien, waterge-
Inzichten inzake successie en concurrentie en de samenhang tussen fauna en flora zijn vaardigheden die belangrijk zijn nadat een groene ruimte omgevormd is.
Plantenkeuze
Planten van eigen teelt Voor de aanplantingen op de pesticidenvrije begraafplaatsen wordt ook geopteerd om planten van eigen teelt te gebruiken. Op die manier kan men er zeker van zijn dat het plantmateriaal zonder pesticiden is geteeld. Deze werkwijze heeft als neveneffect dat de medewerkers een grote voldoening krijgen van hun werk. Ze maken het volledige proces mee van zaaien tot uitplanten. Op
Omvormingsschema Centrale Begraafplaats Vaste planten Heesters Graszoden Gras (ingezaaid)
2008 6000 stuks 220 stuks 0 m2 4500 m2
Laureaat 2010 deze manier krijgen de arbeiders snel een positieve ingesteldheid voor de pesticidenvrije aanpak en zijn ze ook beter voorbereid om het ‘pesticidenvrij verhaal’ over te brengen op de bezoekers die hen met vragen benaderen. Plantenproductie op de twee kwekerijen van de Brugse groendienst (2010) Centrale kwekerij Blauwe Toren Totaal
66.000 stuks 48.000 stuks 114.000 stuks
Beheer Na de omvorming is het belangrijk dat het groenbeheer met kennis van zaken gebeurt waarbij inzichten inzake successie en concurrentie, biodiversiteit en samenhang tussen flora en fauna een belangrijke rol spelen. Om ongewenste veronkruiding tegen te gaan wordt bijv. niet geharkt tussen de planten maar wordt manueel gewied. Hierbij is het belangrijk dat de werklieden de zaailingen van vaste planten herkennen en kunnen onderscheiden van de zaailingen van ongewenste onkruiden. Anderzijds wordt de spontane vestiging van ‘gewenste’ onkruiden, zoals bijv. muurleeuwenbek, maximaal uitgebuit. Tekst
2009 12000 stuks 350 stuks 700 m2 3000 m2
2010 17000 stuks 370 stuks 650 m2 3000 m2
Jos De Wael |
[email protected]
Meer info Groendienst Brugge
[email protected]
Toegangsgebouw tot de centrale begraafplaats van Assebroek | Waar vroeger tussen de graven geen begroeiing was, groeien en bloeien nu vaste planten.
11
vvog | jaarverslag 2010
Dienstverlening De Vereniging voor Openbaar Groen biedt verschillende vormen van dienstverlening aan. Allereerst stelt de VVOG een uitgebreide bibliotheek en documentatiedienst ter beschikking van de leden. Duizenden boeken, honderden tijdschriften, diverse vormen van beeldmateriaal en andere informatiebronnen zijn voorhanden en kunnen ter plaatse geraadpleegd worden. De werkelijke leden kunnen ook beroep doen op de VVOG voor technisch advies.
Bibliotheek en documentatiedienst Boeken In 2010 werden 134 nieuwe boeken in het boekenbestand van de VVOG opgenomen. De bibliotheek bevat nu ongeveer 3045 uitgaven.
schenen in een 50-tal tijdschriften (zie tabel). Eind 2010 omvatte het artikelenbestand niet minder dan 31086 fiches die door de leden ook via de ledenpagina’s van de website van de VVOG kunnen geraadpleegd worden. De gebruikers moeten hiervoor wel beschikken over een login en paswoord. De artikels die verschenen in Groencontact zijn via dit systeem bovendien opvraagbaar als pdf-bestand.
Tijdschriften In de bibliotheek van de VVOG kunnen een 100-tal tijdschriften geraadpleegd worden. Bijna dagelijks worden interessante artikels opgenomen in een databestand van tijdschriftartikels. In 2010 werd dat bestand uitgebreid met 2052 artikels die ver-
Bedrijfsdocumentatie De VVOG beschikt over een uitgebreid bestand met bedrijfsinformatie. Dit bestand bevat documentatie van ruim 1100 firma’s, architectenbureau’s, boomkwekers, plantenkwekers, aannemers,…
Technisch advies De werkelijke leden van de VVOG kunnen steeds beroep doen op de medewerkers van het secretariaat voor Technisch Advies. Dit kan gebeuren op verschillende manieren: telefonisch, via e-mail, per briefwisseling. Ook kan een plaatsbezoek gepland worden al dan niet gevolgd door een schriftelijk verslag.
Neutraal en objectief De technische adviezen worden steeds op een objectieve en neutrale wijze gegeven. Afhankelijk van de problematiek zal iemand van het secretariaat zo goed mogelijk inspelen op de vraag van de gemeente. Steeds zullen wij voor het opstellen van onze adviezen vertrekken vanuit het standpunt dat het groen zo goed mogelijk beschermd of uitgebreid moet worden. Voor sterk gespecialiseerde materies of onderzoeken kan doorverwezen worden naar gespecialiseerde personen, instellingen of firma’s.
Kostprijs
Gerecenseerde tijdschriften Aqua (6) Blauwe Kamer (48) Bomennieuws (18) Boomblad (1) Boomzorg (91) Bosrevue (22) De Belgische Tuinbouw (1) De Compostmeester (5) De Groene Stad (3) De Spille (1) De Volkstuin (13) Der Gartenbau (210) Deutscher Gartenbau (119) Garden Style (52) Groen (77) Groencontact (80) Groenmagazine (69) Groenondernemer (18)
12
Hobbytuin (113) Ifpra World (92) Land in zicht (17) Landschap (27) Lokaal (1) Maandblad van de Vlaamse Imkersbond (2) Mens en Natuur (3) Milieukrant (4) Monumenten en Landschap (6) Natura Limburg (1) Natuur en Milieu Info (4) Natuur. blad (21) Natuur.focus (11) Neue Landschaft (77) Nieuwsbrief Schelde (1) Oase (11) Onze Streek (1)
Pro Baum (19) Revue de la Fédération Wallone Horticole (8) Schréder (2) Seizoenen (4) Spoorzoeker (71) Stad en Landschap (40) Stadsvernieuwingsberichten (1) Stadswerk (95) Stadt und Grün (120) Tuin en Landschap (274) Tuin en Park Techniek (92) Tuinaannemer (18) Verbondsnieuws voor de Belgische Sierteelt (59) Vlaams Tijdschrift voor Sportbeheer (3) Vlacovaria (4).
Technische adviezen kunnen enkel aangevraagd worden door de leden-gemeentebesturen. Eenvoudige documentatieaanvragen en korte adviezen (per telefoon, per email of fax) zijn altijd gratis. Voor andere adviezen wordt een billijke onkostenvergoeding gevraagd die voor alle leden dezelfde is. De tarieven zijn op aanvraag te verkrijgen. Voor de tarifering wordt een onderscheid gemaakt tussen: • plaatsbezoek zonder verslag • plaatsbezoek met verslag Voor een uitgebreid technisch verslag wordt steeds een specifieke offerte gemaakt.
Leden Technische adviezen kunnen enkel aangevraagd worden door de leden-gemeentebesturen. In principe wordt een vraag tot advies zo vlug mogelijk behandeld.
jaarverslag 2010 | vvog
EEN GREEP UIT DE ADVIEZEN IN 2010 Aartselaar Aanplanten van bomen in een woonwijk Alken Standaardbestek 250 Brugge Duurzame steden Edegem Strooizouten en schade aan bomen Jabbeke Boomsoortkeuze en hinder van opstekende wortels Lint Beplantingen in gemeentepark Lochristi Informatie over effectiviteit mulchmaaiers Oostkamp Hinder door bomen Oostkamp Kwijnende bomen en boomsoortkeuze Opwijk Aanplanten van bomen, keuze boom soort Retie Klachten over straatbomen Riemst Kerstverlichting in bomen Sint-Katelijne-Waver Hinder door bomen Sint-Niklaas Schade aan bomen door strooizouten Tielt Gebruik van pesticiden in collectietuinen Wervik Bomen en wetgeving Wingene Beplantingen speelplein Zwijndrecht Organiseren van ontwerpwedstrijd
Provinciale Werkvergaderingen Ruim 30 jaar organiseert de Vereniging voor Openbaar Groen meermaals per jaar zogenaamde ‘provinciale technische werkvergaderingen’ (PTW’s). Het zijn bijeenkomsten waar de leden van verschillende naburige gemeenten samenkomen rond een of meerdere vooraf bepaalde thema’s. Nu eens betreft het een seminarie of workshop. Dan weer verloopt de bijeenkomst in de vorm van een excursie of een combinatie van beide.
Meerdere locaties Waar deze vergaderingen aanvankelijk per provincie georganiseerd werden is dit reeds lang niet meer het geval. Wel wordt eenzelfde vergadering meer dan eenmaal georganiseerd op verschillende plaatsen in het land. In principe kunnen de deelnemers kiezen naar welke locatie ze gaan. De PTW’s zijn in principe enkel voorbehouden voor de leden.
Twee edities In 2010 werden twee edities van de werkvergaderingen georganiseerd. De 40e PTW vond plaats in maart, de 41e in het najaar (november). In het voorjaar op vier locaties, in het najaar op drie locaties. Telkens konden we rekenen op een 20 tot 30 deelnemers.
Thema’s
Foto’s als instrument voor groenbeheer De deelnemers kregen informatie en getuigenissen over het gebruik van beeldbestekken bij het onderhoud van het openbaar groen. In Nederland wordt reeds een aantal jaren gewerkt met een beeldkwaliteitscatalogus voor het bepalen van het onderhoudsniveau van de openbare ruimte. Deze catalogus wordt gebruikt als: hulpmiddel voor de
Bij elke technische vraag bekijken we hoe we onze leden-gemeenten best kunnen helpen. opmaak van een beleidsnota; intern communicatiemiddel naar het bestuur en de ploegbazen; communicatiemiddel naar de burger; hulpmiddel voor de opmaak van beeldbestekken. Tijdens de provinciale werkvergadering werd van gedachten gewisseld over de bruikbaarheid ervan bij het groenbeheer in Vlaanderen. Aansluitend werd ook nog van gedachten gewisseld over de ideale straatbomenlijst. Tot slot kregen de aanwezigen ook nog een demonstratie van het gebruik van de ledenpagina’s van de VVOG-website.
Beoordelingscriteria voor risicobomen Tijdens de workshop die op vier locaties georganiseerd werd, kregen de deelnemers nuttige tips om op een oordeelkundige wijze beslissingen te nemen over het al dan niet vellen van bomen. Eén van de belangrijkste beoordelingsmethodes is VTA (Visual Tree Assessment). Aan de hand van relatief goed herkenbare biologische en mechanische symptomen kan men verborgen gebreken vaststellen. Voor de uitwerking van deze workshop werd samengewerkt met Bomen Beter Beheren vzw.
Locaties en Data 17 maart 2010 te Brugge, 25 deelnemers 18 maart 2010 te Sint-Niklaas, 19 deelnemers 24 maart 2010 te Brasschaat, 38 deelnemers 25 maart 2010 te Genk, 16 deelnemers 24 november 2010 te Ieper, 17 deelnemers 25 november 2010 te Beveren, 22 deelnemers 30 november 2010 te Beringen, 19 deelnemers
13
vvog | jaarverslag 2010
Studiecentrum De Vereniging voor Openbaar Groen is sterk begaan met een adequate en objectieve ondersteuning van de leden gemeentebesturen bij de uitbouw van het openbaar groen. Het studiecentrum van de Vereniging voor Openbaar Groen werd opgericht in 1989 en stelt zich tot doel alle beschikbare informatie en ervaring die opgedaan wordt tijdens wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek zoveel mogelijk ter beschikking te stellen van de groendiensten. De VVOG organiseert in dit verband meermaals per jaar studiedagen en werkbezoeken. Bovendien worden regelmatig seminaries (zogenaamde provinciale werkvergaderingen) georganiseerd waar actuele problemen worden aangekaart en besproken. De VVOG onderhoudt bovendien nauwe contacten met universiteiten, hogescholen, administraties en onderzoeksinstanties (zie tabel) en is ook nauw betrokken bij diverse studiewerkgroepen.
Studieprojecten en praktijkonderzoek In beperkte mate wordt door het studiecentrum van de VVOG zelf onderzoek verricht. De jaarlijkse update van de Uniforme Methode voor waardebepaling van straat-, laan- en parkbomen is een voorbeeld van dergelijk onderzoek. Wij organiseren ook geregeld enquêtes, voornamelijk via internet.
Waardebepaling van bomen (VVOG) Zoals elk jaar werd eind 2010 een studie gemaakt van de prijzen in de boomkwekerij met het oog op de aanpassing van de eenheidsprijs van de Uniforme Methode. De catalogi (2010-2011) van vijf Vlaamse boomkwekerijen werden hiervoor gebruikt. De Technische Werkgroep besliste op basis van de studieresultaten tijdens de vergadering van 1 december 2010 om de eenheidsprijs vanaf 1 januari 2011 te verhogen tot 5,19 euro/cm2.
E-enquêtes in 2010 Omtrent volgende onderwerpen werd in de loop van 2010 een e-enquête georganiseerd: • plantrecht • doorlichting groendienst • wortelopslag bij Populus tremula
Studiedagen Het studiecentrum van de VVOG organiseerde in 2010 verschillende studiedagen en studiebezoeken. Ook werd meegewerkt aan studiedagen en activiteiten van andere organisaties. Hierna volgt een opsomming van de voornaamste activiteiten in die zin.
10-11 maart 2010 | Dag van de Openbare Ruimte Jaarlijkse vakbeurs in de Nekkerhal van Mechelen. De VVOG was op de Dag van de Openbare Ruimte aanwezig met een eigen infostand. Jos De Wael, Rudi Geerardyn, Emmanuel Ampe en Peter Vandyck waren aanwezig.
20 april 2010 | Groen licht in de stad Studiedag over vernieuwende groene ruimten in de stad. Deze studiedag werd georganiseerd door de Koninklijke Maatschappij voor Landbouw en Plantkunde van Gent (KMLP) en vond plaats tijdens de Gentse Floraliën (17-25 april 2010). Jos De Wael was moderator van de studiedag
23 juni 2010 | Beheer van hemelwater en onkruiden op halfopen en gesloten verhardingen VVOG-studiedag met demonstratiemoment in samenwerking met het Opzoekingscentrum voor de wegenbouw (OCW). Op deze studiedag konden de deelnemers kennismaken met de onderzoeks-
14
resultaten inzake waterdoorlatende betonstraatstenen en onkruidbeheersing. Tijdens de studiedag werden de resultaten van een onderzoek van het OCW en de Vakgroep Plantaardige productie van de Universiteit van Gent naar de optimale onkruidbeheersing op verhardingen toegelicht. Dit onderzoek werd uitgevoerd met steun van IWT-Vlaanderen. Volgende onderwerpen kwamen aanbod: • waterbufferend en infiltrerend vermogen van verschillende betonstraatstenen • invloed van voegvullingen op onkruidgroei • efficiëntie, milieubelasting, e.d. van nietchemische onkruidbestrijdingstechnieken Na de lezingen werden ‘s namiddags geleide bezoeken georganiseerd aan de proeven op de parking van het OCW en konden de deelnemers demonstraties meemaken van thermische onkruidbestrijding, waterbuffering en waterinfiltratietechnieken door gespecialiseerde firma’s.
15-16 september 2010 | Demo Groen 2010 Deze tweejaarlijkse demonstratiebeurs op de Heizel in Brussel werd georganiseerd door Fedagrim. De VVOG was aanwezig met een eigen stand die bemand werd door Jos De Wael, Rudi Geerardyn en Peter Vandyck
28 september 2010 | VVOG-studiedag ‘Beoordelen van bomen, criteria en technieken om straat- en laanbomen te boordelen’ Deze studiedag werd georganiseerd tijdens de vakbeurs ‘Green Expo’ in het beurscomplex ‘Flanders Expo’. Volgende onderwerpen kwamen aan bod: • De juiste bomen voor de juiste standplaats • Wat vertellen bladverlies, verwondingen en houtrot over de conditie van een boom? • VTA en de inzet van technische hulpmiddelen om problemen bij bomen op te sporen • Kwaliteitsopvolging en boomcontrole, inschakelen deskundige boomverzorger
jaarverslag 2010 | vvog
Studiewerkgroepen
Werkgroep preventieve en curatieve methoden voor een optimaal straatbeeld
Werkgroep Gedragscode voor Invasieve planten in België
De Vereniging voor Openbaar Groen was in 2010 nauw betrokken bij een aantal stuurgroepen en adviesraden die opgezet werden door diverse Vlaamse overheidsdiensten of andere instellingen. Hierna volgt een overzicht.
Samenwerkingsverband tussen het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw en de Universiteit van Gent (Faculteit bio-ingenieurswetenschappen). | VVOG: Emmanuel Ampe
Deze werkgroep is belast met het opstellen van een Gedragscode voor het niet gebruiken van bepaalde sierplanten omwille van hun invasief karakter. In de werkgroep zitten de professionele groengebruikers zowel van Vlaanderen als van Wallonië en Brussel. | VVOG Jos De Wael
IWT-Werkgroep Waarschuwingen Deze werkgroep begeleidt een IWT-studie in verband met het stimuleren van het gebruik van waarschuwingsberichten als leidraad voor het beheersen van ziekten en plagen in de boomkwekerij, de tuinen groenaanleg en het openbaar groen. | VVOG: Jos De Wael
Werkgroep samenwerking tussen Sociale Economie en Reguliere Economie in de groen- en bouwsector. In deze werkgroep wordt gezocht naar de wijze waarop steden en gemeenten met beide types van tewerkstelling kunnen samenwerken en optimaal kunnen streven naar kwaliteitsvolle werken. | VVOG: Emmanuel Ampe
De VVOG is sterk begaan met objectieve ondersteuning van de gemeentebesturen.
IWT-Werkgroep Phytophthora ramorum Deze werkgroep begeleidt een IWT-studie die de diversiteit, de epidemiologie, de waardplantgevoeligheid en beheersing van Phytophthora ramorum bij Rhododendron bestudeert. Deze werkgroep beëindigde in 2010 zijn werkzaamheden. | VVOG: Jos De Wael
Werkgroep Duurzame plantencombinaties in openbaar groen In het kader van een onderzoeksopdracht van de KULeuven in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) werd onderzoek gedaan ter voorbereiding van een Vademecum over het gebruik van vaste planten in het openbaar groen. VVOG: Emmanuel Ampe
Reductieprogramma Pesticiden en Biociden (PRPB) Studie van het Ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu aangaande de reductie van bestrijdingsmiddelen en het afstellen van de Belgische wetgeving op deze van Europa aangaande de erkenning van gebruikers en verkopers van bestrijdingsmiddelen. | VVOG: Emmanuel Ampe
Belangrijkste Belgische en buitenlandse contacten in 2010 Administratie Land- en Tuinbouw, Duurzame Landbopuwontwikkeling (ADLO) • Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) • Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) • Algemeen Verbond van Belgische siertelers en groenvoorzieners (AVBS) • Alterra (Nederland) • Association pour les Espaces Verts Communaux (APEC) • Belgische Federatie voor Groenvoorzieners (BFG) • Belgische Vereniging van Tuinen Landschapsarchitecten vzw (BVTL) • Bomen Beter Beheren vzw (BBB) • Brusselse Vereniging van Plantsoenbeheerders vzw (BVPB-ABGP) • Centrum voor Natuur en Landschap (CNL) • Entente Florale Europe (EU) • Expertisecentrum Groenmanagement (KATHO) • Fedagrim • Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) • Hogeschool Gent - Biowetenschappen • Hogeschool Gent - Landschaps- en tuinarchitectuur • Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (ILVO) • Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek (INBO) • Instituut voor Sportbeheer (ISB) • International Federation of Park and Recreation Administration (IFPRA) (UK) • KaHo-Sint-Lieven, Sint-Niklaas • KATHO, Roeselare • Koninklijke Maatschappij voor Landbouw en Plantkunde te Gent (KMLP-Gentse Floraliën) • KU Leuven, afdeling Bos, Natuur en Landschap • Leefmilieu Brussel (Brussels Gewest) • LivCom-Awards (UK) • Nederlandse Bomenstichting (Nederland) • Onderzoekscentrum voor de Wegenbouw (OCW) • Proefcentrum voor de Sierteelt (PCS) • Provinciale Hogeschool Limburg (PHL) • Stadswerk (Nederland) • Steunpunt Straten (Antwerpen) • Universiteit Gent – Vakgroep Bodembeheer • Universiteit Gent – Vakgroep Plantaardige productie • Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) • Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) • Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) • Waarnemings- en waarschuwingssysteem ziekten en plagen (WW)
Studiedag van 23 juni in Sterrebeek (OCW) | Praktijkproef in Blankenberge
15
vvog | jaarverslag 2010
Groene Lente De Groene Lente is het animatieproject van de VVOG. Sinds 1979 lanceert de VVOG ieder jaar een oproep tot de Vlaamse gemeentebesturen om met voorbeeldstellende bloemen- en groenrealisaties deel te nemen. In 2010 was er een bijkomende oproep om in te schrijven met projecten die beheerd worden zonder pesticiden. Met de jaarlijkse wedstrijd wil de VVOG de meest interessante projecten uit Vlaanderen in de kijker plaatsen en ze bij andere gemeentebesturen en vakmensen bekendmaken. De wedstrijd Groene Lente wordt georganiseerd in samenwerking met VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing) en de VMM (Vlaamse Milieumaatschappij). Zoals elk jaar ontvingen alle gemeentebesturen in het voorjaar een brochure waarin de wedstrijdcriteria werden opgenomen.
Finale in Hasselt
Gemeente in bloei
Zonder is gezonder
Aan het wedstrijdonderdeel ‘Gemeente in bloei’ (bloemenprojecten) hebben 43 gemeentebesturen deelgenomen. De best bebloemde gemeenten ontvingen een aankondigingsbord met een aantal bloemensymbolen in verhouding tot de kwaliteit van de bebloeming. 12 gemeenten ontvingen 1 bloemensymbool, 21 gemeenten ontvingen 2 bloemen symbolen en 10 gemeenten kregen 3 bloemensymbolen.
In het wedstrijdonderdeel Zonder is gezonder werden 13 pesticidenvrije projecten ingediend, waarvan er 11 werden weerhouden.
Alle aanwezigen ontvingen na afloop van de zitting de samenvattende brochure waarin de beste groenprojecten, pesticidenvrije projecten en bloemenrealisaties in Vlaanderen beschreven werden. Deze brochure werd traditiegetrouw ook meegestuurd met het laatste nummer van Groencontact.
De Groene Lente is een unieke kans om uw groenbeleid te promoten.
Groene gemeente Voor het wedstrijdonderdeel ‘Groene Gemeente’ (groenprojecten) werden 31 projecten ingediend, waarvan er 18 werden weerhouden. Deze werden door de vakjury in 5 categorieën onderverdeeld: groen bij gebouw • landschappelijk groen • park • speelgroen • verkeersgroen.
16
Studiebezoek Hasselt Net zoals de jury van Entente Florale konden 68 Vlaamse groenverantwoordelijken op 13 oktober uitvoerig kennismaken met Hasselt. Niet alleen de talrijke groen- en bloemenrealisaties, maar ook de toekomstige leefmilieuprojecten voor Hasselt kwamen uitgebreid aan bod.
Juryleden Voor de jurering konden we dit jaar rekenen op de medewerking van volgende vakmensen: • Francis Broos, tuin- en landschapsarchitect (BVTL) • David Claes, projectleider (Krinkels) • Eric De Vos, sector sierteelt (VLAM) • Jos De Wael (VVOG) • Christophe Dierckxsens (VMM) • Rafaël Huylebroeck (VMM) • Stefan Leys, landschapsarchitect (BFG) • Didier Van der Eeken, tuinaannemer (VTU) • Adelheid Vanhille (VMM) • Lieve Van Kerckvoorde, (VLAM) • Jan Vantieghem, tuinaannemer (AVBS)
De feestelijke Finale op 14 december in Hasselt werd bijgewoond door ruim 120 deelnemers. De beste groenprojecten van 2010 en de projecten in de categorie ‘Zonder is Gezonder’ werden door een vertegenwoordiger van de gemeente aan het publiek voorgesteld. Vervolgens werden de geldprijzen en de diploma’s uitgereikt.
Brochure
Publieksprijs Elk jaar wordt tijdens de Finale aan het publiek gevraagd om voor de wedstrijdonderdelen ‘Groene gemeente’ en ‘Zonder is gezonder’ een publieksprijswinnaar aan te duiden. Deze extra prijs wordt door de deelnemers meer en meer gewaardeerd. In 2010 kreeg Nieuwpoort de publieksprijs in de categorie ‘Groenprojecten’. Brugge ontving de publieksprijs in de categorie ‘Zonder is Gezonder’.
Groen- en Bloemengemeente 2010 Sinds 2006 wordt door de VVOG elk jaar een ‘Groenen Bloemengemeente van het jaar’ gekozen. Deze stad of gemeente wordt door de VVOG voorgedragen als kandidaat voor de Europese wedstrijd Entente Florale (zie hiernaast). Deze eer viel dit jaar te beurt aan de stad Hasselt.
Coördinatie en secretaris jury Rudi Geerardyn
Meer info www.vvog.info
met de steun van
| vvog
Entente Florale, meer dan bloemetjes Hasselt behaalt zilveren medaille Entente Florale is een internationale wedstrijd die in 12 Europese landen (zie tabel) wordt gehouden met het oog op het promoten van een groener en aangenamer leefmilieu. De laatste jaren worden vooral de inspanningen om het leefklimaat te verbeteren aan het oordeel van de vakjury onderworpen. De algemene organisatie van de wedstrijd is in handen van de AEFP (Association Européene pour le Fleurissement et le Paysage). Elk land wordt in AEFP vertegenwoordigd door een nationale organisatie. Voor België is dit VLAM. Per deelnemend land wordt elk jaar één gemeente en één stad geselecteerd voor de wedstrijd. Voor Vlaanderen gebeurt de selectie door de VVOG op basis van de resultaten in de wedstrijd ‘Groene Lente’. In Wallonië wordt de deelnemer aangeduid door de toeristische federaties.
Vlaamse deelnemer Als ‘Groen- en Bloemengemeente 2010’ werd Hasselt voorgedragen als Vlaamse kandidaat. De VVOG
zorgde voor een intense begeleiding. Er werden in totaal acht werkvergaderingen georganiseerd.
Vakjury Elk van de twaalf landen vaardigt een deskundig jurylid af dat gespecialiseerd is in landschapszorg, tuinbouw, milieubeheer of andere zaken die verband houden met leefmilieu. Rudi Geerardyn is sinds 2003 lid van de internationale jury. In 2006 werd hij benoemd tot ondervoorzitter.
Plaatsbezoeken De vakjury bezoekt alle ingeschreven steden en gemeenten, waarbij de meest representatieve verwezenlijkingen van nabij worden bekeken. De Europese jury was te gast in Hasselt op 2 augustus. Na het plaatsbezoek volgt er een vergadering in besloten kring en een persconferentie. Bij het afsluiten van de laatste juryronde wordt een einddeliberatie gehouden en wordt de definitieve rangschikking opgemaakt.
Prijsuitreiking De ceremoniële prijsuitreiking vond plaats in Cervia (I). Tijdens een feestelijke plechtigheid werd de uitslag bekendgemaakt en ontvingen alle deelnemende steden en gemeenten een oorkonde en een medaille. In de categorie ‘steden’ behaalde Hasselt een zilveren medaille. Tekst Rudi Geerardyn |
[email protected]
Website www.entente-florale.eu
Deelnemende landen België • Duitsland • Frankrijk • Hongarije • Ierland • Italië • Kroatië • Nederland • Oostenrijk • Slovenië • Tsjechië • Verenigd Koninkrijk
Wedstrijdcriteria ENTENTE FLORALE (2010) De vakjury houdt bij de beoordeling van de verschillende kandidaten rekening met een groot aantal criteria. Om hoog te scoren moet een stad of gemeente goed tot uitstekend presteren op elk van de onderscheiden criteria.
Bebloeming
Algemene presentatie
Milieu
Elke kandidaat moet zich bij aanvang van het jurybezoek zo goed mogelijk voorstellen om de juryleden in staat te stellen zich een goed en correct beeld te vormen van de stad of de gemeente.
Het toepassen van ecologische principes, pesticidenarm en duurzaam beheer zijn belangrijke aandachtspunten.
De jury schenkt bij de beoordeling aandacht aan diversiteit, kwaliteit en originaliteit van bloeiende vaste planten en eenjarigen. Vierseizoensbebloeming is in deze een troef.
Participatie Groenvoorziening Een eerste beoordelingscriterium is de groenvoorziening: welk belang wordt gehecht aan groene ruimten, is er een termijnvisie, welke interessante projecten zijn er, is er een bomenplan, is het groen geïntegreerd in het landschap,…?
Betrokkenheid van de lokale economie, samenwerkingsverbanden met verenigingen, participatie van de burger, e.d. zijn eveneens belangrijke beoordelingscriteria.
Leefmilieu De juryleden schenken tijdens hun bezoek ook aandacht aan de kwaliteit van aanleg van pleinen en
straten, de algemene netheid van de gemeente, het straatmeubilair, enz.
Toerisme Ook aandacht voor het uitbouwen van een toeristische structuur, betrokkenheid van de private sector, de uitgave van publicaties en logistiek inzake toerisme worden beoordeeld.
Educatie en sensibilisatie Sensibiliseren van de bevolking en het aanbieden van educatieve activiteiten zijn eveneens belangrijk voor gemeenten die deelnemen aan Entente Florale.
Communicatie Tenslotte moet de stad of gemeente ook aantonen dat zij een doordachte en efficiënte communicatie voert inzake groen, toerisme, leefmilieu, erfgoed, enz.
17
vvog | jaarverslag 2010
Groencontact, GroenMail, Website De VVOG publiceert sinds 1978 Groencontact, een tweemaandelijks vakblad over openbaar groen. Alle leden van de VVOG ontvangen een of meerdere abonnementen. Sinds 2003 wordt ook een elektronische nieuwsbrief gepubliceerd die op regelmatige basis verstuurd wordt naar iedereen die interesse heeft voor openbaar groen en die zich geregistreerd heeft. Ook via de website [www.vvog.info] wordt dagelijks informatie verspreid over openbaar groen. De leden van de VVOG hebben via de website toegang tot extra infopagina’s.
Groencontact
GroenMail
Website
Groencontact is het tweemaandelijks vakblad van de VVOG dat handelt over openbaar groen, landschapsarchitectuur, openlucht recreatie, ruimtelijke ordening, stedenbouw, landschapszorg en natuurbehoud. In 2010 was Groencontact aan zijn 36ste jaargang toe. Er verschenen 6 nummers telkens op het einde van de pare maanden (februari, april, juni, augustus, oktober en december).
In 2010 werden 40 edities van de elektronische Nieuwsbrief ‘GroenMail’ verstuurd. Eind 2010 telde het mail-bestand ongeveer 1500 leden.
De website is in 2010 uitgegroeid tot een belangrijk communicatiemiddel zowel naar de buitenwereld toe als naar de de leden. Gemiddeld zijn er 1200 unieke bezoekers per maand, waarvan de overgrote meerderheid afkomstig uit België.
Redactieraad De redactie van Groencontact wordt inhoudelijk bijgestaan door een redactieraad die in 2010 vergaderde op 22 november te Brussel. De redactieraad wordt voorgezeten door prof. Martin Hermy (KULeuven) en bestaat voorts uit volgende personen: Emmanuel Ampe, Dirk Bogaert, Walter De Backer, Luc De Bruyne, Rudi Geerardyn, Luc Lampaert, Jan Moereels, Fons Van Dam, Dirk Vandromme en Marc Vereecke.
Redactie De redactie wordt geleid door ir. Jos De Wael (hoofdredacteur) en kan rekenen op de medewerking van volgende redacteurs: Emmanuel Ampe, Rudi Geerardyn en Dirk Vandromme. Paul Geerts werkte in 2010 mee als columnist.
Speciale bijlagen In 2010 werden twee speciale bijlagen gepubliceerd. In het kader van de groenbeurzen Demo Groen en Green Expo ontvingen de abonnees in augustus de derde editie van de ‘Bedrijvengids voor Openbaar Groen’. In december werd een brochure met de beste projecten van de actie ‘Groene Lente’ meegestuurd.
18
2010/01 - Nieuwjaarsgroeten 2010/02 - Specialisatiecursus straat- en parkbomen 2010/03 - Dag van het Park 2010 2010/04 - Studiedagen in maart en april 2010/05 - Groencontact 2010/1 2010/06 - VVOG-nieuws 2010/07 - Specialisatiecursus straat- en parkbomen 2010/08 - Twee studiedagen in het verschiet 2010/09 - Basisopleiding Groenbeheer - Module 1 2010/10 - Slibreductie in vijvers - Enquête (enkel groenambtenaren) 2010/11 - Dringend waarschuwingsbericht 2010/12 - Groencontact 2010/2 2010/13 - Groene Lente 2010 (groenambtenaren) 2010/14 - Groene Lente 2010 (schepenen) 2010/15 - Rondvraag Arrest van State (groenambtenaren) 2010/16 - Basisopleiding Groenbeheer - Module 1 2010/17 - Groene lente 2010 2010/18 - Dag van het Park 2010 (groenambtenaren) 2010/19 - Studie- en demodag 23 juni 2010 2010/20 - Plantrecht (groenambtenaren) 2010/21 - Groencontact 2010/3 2010/22 - Studienamiddag ‘Vaste planten’ - PCS 2010/23 - Groencontact 2010/4 2010/24 - Demo Groen 2010 2010/25 - Vervolmakingscursus plantenkennis 2010/26 - Studiedag Bomen op Green Expo 2010/27 - VVSG zoekt projectmedewerker 2010/28 - Studiebezoek Hasselt op 13 oktober 2010 2010/29 - Wortelopslag bij Populus tremula 2010/30 - Vacature sectorhoofd groendienst Brugge 2010/31 - Vervolmakingscursus plantenkennis Ieper 2010/32 - Gebruik van beeldmateriaal in het groenbeheer 2010/33 - Groencontact 2010/5 2010/34 - Provinciale Technische Werkvergadering najaar 2010 2010/35 - Vacatures bij ANB 2010/36 - Finale Groene Lente 2010 2010/37 - Groeninnovatieforum 2011 2010/38 - Vacature diensthoofd groenvoorziening Vilvoorde 2010/39 - Groencontact 2010/6 2010/40 - Vacature diensthoofd (ontwerp) groendienst Brugge
Thuispagina Bijna dagelijks worden de thuispagina en de agenda aangevuld met actuele informatie. Via de thuispagina kunnen de bezoekers makkelijk navigeren naar de voornaamste onderdelen van de website: organisatie, dienstverlening, studiecentrum, Groencontact, infotheek, fototheek, vorming, Groene Lente, nieuwsbrief. Ook heeft iedereen via de thuispagina direct toegang tot de basisinfo in verband met de Waardebepaling van bomen en het Vormingsaanbod.
Ledenpagina’s De ledenpagina’s van de VVOG-website zijn inmiddels uitgegroeid tot een belangrijke bron van informatie die quasi dagelijks wordt geüpdatet. Na het inloggen (met uniek paswoord) hebben de leden toegang tot volgende bestanden: tijdschriftartikels, boeken, Groencontact Extra, infotheek en interessante links. De bestanden bedrijfsinfo en foto’s zijn nog in ontwikkeling.
Groencontact 2010, jaargang 36 Inhoud per rubriek Bedrijfsnieuws 2010/1 TerraCottem, Recyclage van oude potgrond 2010/2 Aspen-Benelux, Alkylaatbenzine in België | Van Dyck Marcel, Vandy krijgt verjongingskuur | Peters, nieuwe mogelijkheden voor groendiensten | Etesia, nieuwe zitmaaier 2010/5 Peters en de sector openbaar groen | Acterra wil ‘afgedankte’ bomen tweede leven bezorgen
Begraafplaatsen 2010/3 Gemeenten zetten begraafplaatsen in de kijker
2010/2 Vangschermen voor amfibieën | Bedrijvenpark Genk | Bomen op hoog niveau | AlterIAS | 2011 Koksijde bloeit 2010/3 In memoriam Jef Neyens | Demo Groen 2010 | Oogje op inheems? | Green Expo | Nationale Grasdag 2010 | Galabau 2010 2010/4 Nieuwpoort legt de lat nog hoger | Juryleden steken bewondering niet onder stoelen of banken Publieke Ruimte 2011 | Oproep vierde editie 2010/5 Laurier op de Markt Vlaamse tuinaannemer | Rosarium 2010/6 Duurzame groenvoorziening | Nieuwpoort | Groeninnovatieforum
Biodiversiteit
Groene lente
2010/5 Bijen en openbaar groen 2010/5 Invasieve planten in België, AlterIAS wil iedereen sensibiliseren 2010/6 Biodiversiteit in Brussel 2010/6 Provincie Limburg, voortrekker inzake biodiversiteit
2010/1 Dorpskernvernieuwing Oostnieuwkerke 2010/2 Groene begraafplaats Eeklo 2010/3 Groene Lente 2010, Zonder is gezonder nieuw wedstrijdthema
Boeken 2010/3 Biodiversiteit in België | Herman Dierickx en Marc Slootmaekers 2010/4 Eeuwig Groen | Guy Laurent, A-M Somers 2010/4 Mag ik u het hof maken? | Liesbet van Loo 2010/5 Brugs groen in stad en ommeland | stad Brugge 2010/5 De Japanse tuin in Hasselt | C. Lelievre, e.a
Bomen 2010/5 Mooie toekomst voor bomen, nut van een bomenplan
Column 2010/1 Koester onze tuinen 2010/2 Effect van straatbomen op luchtkwaliteit is minimaal 2010/3 Bomen: meer ruimte voor duurzame kwaliteit 2010/4 Parken centraal in stadsvernieuwing 2010/5 Mannen maken plannen 2010/6 Eigen plant eerst
Groenbeheer 2010/2 Energiek g(r)as | Uw beheergras naar een vergister? 2010/3 Luchtfoto’s en bomenbeheer 2010/4 Groen en water 2010/5 Onderhoudsniveau openbaar groen
Groenbeleid 2010/4 Groen en plattelandsontwikkeling
Groen kort 2010/1 Voorlichting en begeleiding | Plantenlijsten | WinVorm 2010 | Dag van de Openbare Ruimte | Boomkwekerij Sylva valt in de prijzen
Groen van bij ons 2010/1 Gentse Floraliën 2010/2 Entente Florale Europe 2010/6 Sorbus aucuparia ‘Fingerprint’
Hasselt | Groen- en Bloemengemeente 2010/1 2010/2 2010/3 2010/4 2010/5
Hasselt, stad in volle ontwikkeling Hasselt helpt Marokkaanse partnersteden Participatie in Hasselt Hasselt ontvangt jury Entente Florale Europe Zilver voor Hasselt, Europese bekroning voor stedelijk groenbeleid 2010/6 Hasselt, stad met groene smaak, interview
In memoriam 2010/5 Bij het afscheid van Oswald Bil
Livcom 2010/1 LivCom Awards 2010 | Een internationale uitdaging
Natuur & bos 2010/1 Richtlijn voor het opstellen van een stedelijk groenplan | Biodiversiteit en de samenwerkingsovereenkomst | Speelgroen voor jeugdverenigingen | Boompjesweekend Kortrijk | Groen in je buurt | Vlaamse Natuur 2010/2 Voorbeeldstellende projecten 2009 | Groen in de stad | Groenbehoeftekaart | Dag van het park 2010/3 Dag van het Park | Aandacht voor groen in de buurt | Charter voor biodiversiteit | Lokale besturen met een biodiversiteitsactieplan | Speelgroen voor jeugdverenigingen | Voorstelling bekroonde projecten 2009 | Biodiversiteit in een veranderende wereld | internationale conferentie
2010/4 Toegankelijkheid van bossen en natuurreservaten | Heeft u een schitterend idee over stadsgroen? | Biodiversiteit na 2010 | Europees congres wil iedereen mobiliseren 2010/5 Landschapspark Disveld | Message from Ghent | Boodschap aan de wereld voor meer biodiversiteit na 2010 | Groenbehoeftekaarten | 16 gemeenten schreven zich in 2010/6 Lichthinder | Jaar van de Biodiversiteit | Een terugblik met Joke Schauvliege
Onderzoek ILVO 2010/1 Gazon voor morgen | Keuze van geschikte grassoorten
Ontwerp 2010/4 Bedrijvenpark Waterschei
Opinie 2010/6 Populieren in Vlaanderen
Studie & onderzoek 2010/6 Waardebepaling van bomen
Van de redactie 2010/1 2010/2 2010/3 2010/4
Biodiversiteit Groen licht in de stad Levende bodem Groen in de marge van het Belgisch EU-voorzitterschap 2010/5 Biodiversiteit en economie 2010/6 Zouttekort, een zegen voor de beplanting!
Veiligheid 2010/1 Risico’s in de groendiensten
VVOG 2010/1 PTW | succesvolle voorjaarseditie | De Groene Lente is terug | Nieuw wedstrijdthema ‘Zonder is gezonder’ 2010/3 Jaarvergadering | VVOG-leden gastvrij ontvangen in Lier 2010/5 Wandelvoordracht ziekten en plagen 2010/6 Beeldbestekken slechts matig bekend bij Vlaamse groendiensten
Ziekten en plagen 2010/2 Invasieve en andere niet-inheemse planten | Ziekten en plagen in openbaar groen en boombestanden (1) | Grote belangstelling voor workshop 2010/3 Gelijkaardige schadebeelden 2010/4 Phytophthora ramorum in Europa 2010/5 Belangrijke schimmelziekten | Ziekten en plagen in openbaar groen en boombestanden (2)
19
vvog | jaarverslag 2010
Vorming en Opleiding De VVOG organiseert reeds meer dan 30 jaar cursussen en vormingsactiviteiten. Sinds 2009 komen een groot aantal van deze cursussen in aanmerking voor het behalen van een punt in het kader van de Samenwerkingsovereenkomst (SO) met de Vlaamse overheid. De VVOG is sinds 2005 door de Vlaamse overheid erkend als gewestelijk vormingscentrum onder nr. LG/05110. Daardoor worden sommige opleidingen medegefinancierd door het Departement Landbouw en Visserij, Duurzame Landbouwopntwikkeling (ADLO). De VVOG levert na afloop van elke cursus een eenvormig attest van deelname af.
Cursusaanbod Voor de opleiding en bijscholing van het personeel van de openbare groendiensten, werden in 2010 door de Dienst Vorming negen verschillende cursussen georganiseerd. Deze waren specifiek afgestemd op de gemeentelijke realiteit, waarbij geprobeerd werd de gespecialiseerde vakkennis te verdiepen en uit te breiden naar de nieuwe ontwikkelingen binnen het vakgebied.
Cursussen in de eigen groendienst De VVOG biedt ook de mogelijkheid aan om op locatie, binnen de eigen groendiensten, cursussen te organiseren en dit tegen een gereduceerde prijs. Indien gewenst wordt de cursusinhoud en de duur van de cursus aangepast aan specifieke behoeften en aan het kennisniveau van groenarbeiders van de gemeente.
Basisopleiding Groenbeheer Module 1 Plantenkennis (3 lesdagen) • 1 lessenreeks te Wevelgem • 11 cursisten volgden deze opleiding Module 3 Groenonderhoud (3 lesdagen) • 9 lessenreeksen te Bree, Genk, Maasmechelen, Overpelt en Temse • 70 cursisten volgden deze opleiding
Vervolmakingscursus Groenbeheer Module 1 Plantenkennis en beplantingsvormen (3 lesdagen) • 3 lessenreeks te Ieper en Genk • 38 cursisten volgden deze opleiding Module 3 Groenbeheer (3 lesdagen) • 1 lessenreeks te Aartselaar • 8 cursisten volgden deze opleiding
Specialisatiecursussen Straat- en parkbomen - Begeleidingssnoei en snoeiachterstand van straat- en parkbomen (3 lesdagen) • 1 lessenreeks te Jabbeke • 13 cursisten volgden deze opleiding Straat- en parkbomen – Waardebepaling en wetgeving (1 lesdag) • 2 lessenreeksen te Beveren en Hasselt • 41 cursisten volgden deze opleiding
Deelname
Veilig werken langs de weg (1 lesdag) • 1 lessenreeks te Tielt-Winge • 16 cursisten volgden deze opleiding
In totaal werd door de dienst Vorming van de VVOG opleiding en bijscholing gegeven aan 218 cursisten, verdeeld over 20 cursusreeksen. De cursisten waren afkomstig uit 40 gemeentebesturen en 8 andere openbare diensten.
Kettingzagen module 2 Hout zagen onder spanning • 1 lessenreeks te Willebroek • 7 cursisten volgden deze opleiding Veilig werken met motoraangedreven toestellen (2 lesdagen) • 1 lessenreeks te Maldegem • 13 cursisten volgden deze opleiding
20
vorming | vvog
Groen met een visie Overpelt hecht veel belang aan planning en overleg Het organiseren van vormingsactiviteiten is een belangrijke missie van de VVOG. Om de vinger aan de pols te houden bezochten we recent enkele Vlaamse gemeenten en vroegen hen waarom zij VVOG-groenopleidingen volgden of volgen. In Groencontact 2011/1 kon u reeds een interview lezen met Raf Theuwis en Frédéric Deltour van de gemeente Overpelt. Hierna leest u het vervolg van het gesprek met beide heren waarin zij hun mening geven over ‘groen met een visie’.
Wat verstaan jullie onder ‘groen met een visie’? Frédéric Deltour: Mijn taak als groenambtenaar bestaat er in om een realistische en onderbouwde visie op langere termijn uit te werken. Hierbij is het nodig om zowel een verdedigbaar dossier voor te bereiden naar het beleid toe als een praktisch uitvoerbaar plan te maken. Dat resulteert in een plan van aanpak. Raf Theuwis: Bij die aanpak van het groen werd er gesorteerd in korte en lange termijnplannen en er werd nagegaan wat er moest gebeuren binnen de dienst om dit plan met succes te kunnen uitvoeren. Met andere woorden: hoe kunnen we resultaten neerzetten? En niet alleen op gebied van ‘het groen is verzorgd’ maar ook van ‘hoe krijgen we de beplantingen zo snel mogelijk dicht
Overpelt kiest bewust voor VVOG-cursussen. dat we niet meer moeten schoffelen (wieden), hoe werken we zo gemakkelijk mogelijk, hoe zorgen we ervoor dat de mensen niet door de beplanting lopen, op welke plaatsen moeten we de tijd nemen om het groen tot in de details af te werken en waar moet het werk vooral vooruit gaan, enz?’ Resultaat is het werken nààr en het bereiken vàn het gewenste eindbeeld. Je moet je werk ook in vraag durven stellen: ‘de beplanting die we hier al zo lang onderhouden, kunnen we die verjongen en er proberen nog iets van te maken of doen we er best iets anders mee?’ Groenbeheer is een continu groeiproces. En een continu leerproces.
Resultaat zet je dus neer met de nodige kennis en door ervaring op te doen? Frédéric Deltour: Inderdaad, maar dat is niet alles. Er moet ook betrokkenheid zijn en die betrokkenheid wordt groter met de dag. Ik geef een voorbeeld waaraan dat te merken is. Tijdens het werk ging eens iemand op een Lonicera staan om aan een boom te kunnen. Een collega reageerde: ’Hela, mijne Lonicera!’ Wel, als ze ‘Mijne’ zeggen dan weet ik dat ik de mannen heb waar ik ze wil hebben. Ze beginnen het groen dat ze beheren als ‘hun’ groen te beschouwen. Dan hebben ze de juiste drive om resultaten neer te zetten.
Jullie beheren de bomen in eigen beheer. Terwijl dit werk in zoveel gemeenten wordt uitbesteed, beslissen jullie om dit terug zelf te gaan doen. Waarom? Raf Theuwis: Nu we het beheer van de heesters aankunnen ben ik er zeker van dat, als we het bomenbeheer in eigen handen nemen, het ook tot betere kwaliteit zal leiden. We beperken ons tot de begeleidingssnoei van de jonge bomen en de bomen die we met een kleine hoogtewerker gemakkelijk kunnen bereiken. Het beheer is afgestemd op onze dienst, dus op de mensen en het materiaal. Frédéric Deltour: We hebben bij een deel van onze bomen een achterstallige snoei. Het is de bedoeling om dit over een zestal jaar grotendeels weg te werken. Met de eigen mensen is dat gemakkelijker te organiseren omdat je het werk over een langere termijn kunt blijven uitvoeren, wat voor bomenbeheer heel belangrijk is!
Wat je zelf doet, doe je beter? Frédéric Deltour: Dat is een afweging die je voorzichtig en goed moet doen. Het onderhoud van de grote bomen en de echte probleemgevallen kun je wellicht beter uitbesteden. Maar de aannemers moeten mee kunnen en willen denken in de visie van de kwaliteit die wij voor ogen hebben. En de vraag is maar of je na drie jaar nog steeds dezelfde aannemer hebt. Het ligt allemaal niet zo simpel. Voor die bomen die wij willen beheren, is het met
de eigen groendienst gemakkelijker om kort op de bal te spelen als er ergens problemen opduiken. En je houdt een goed overzicht op alle bomen die behandeld worden. Daarom: wat we zelf beter kunnen, doen we zelf.
Jullie hebben in dit verband weer opleidingen georganiseerd, zowel over ‘het gebruik van een hoogtewerker’ als over ‘begeleidingssnoei en snoeiachterstand’. Past dit ook in de langetermijnplanning? Raf Theuwis: Het past in de visie van de groendienst. Eerst via theorie kennis opdoen en dan ervaring opdoen in de praktijk, wat de beste leerschool is. Frédéric Deltour: Tijdens de opleiding waren onze mensen nogal aan de hevige kant en wilden er duchtig wat takken uithalen. Er is vaak aangehaald dat je met een eigen groendienst vaker kan terugkomen, in meerdere keren telkens een klein deel kan bijwerken en dat is een (werk)ritme dat vooral de conditie van de bomen ten goede komt. Tijdens de cursus werd iedere gesnoeide boom eerst uitvoerig besproken, met een checklist in de hand. ‘Waar begint de definitieve kroon? Mag deze boomsoort nu gesnoeid worden? Is dat een plakoksel? Als ik hier zaag, kan de boom die wonde dan volledig afgrendelen?’ Er komt heel wat vakkennis kijken bij het werken aan toekomstbomen. Je moet 10 à 20 jaar vooruit denken. Het is leren redeneren van ‘eerst de probleemtakken, dan pas de vorm of de definitieve takvrije stamhoogte’. In het begin is dat niet evident. Er zal nog wel de nodige discussie volgen, vooral tijdens de eerste snoeibeurten, maar dat is normaal. Zoniet dan had ík alleen deze cursus moeten volgen en gewoon tegen de mannen moeten zeggen welke tak waar af moet. Nu bespreken we dat, we overleggen en eventueel nemen we de cursus er nog eens bij. En uiteindelijk zal het werk steeds beter en sneller gaan. Interview KaDé
Website www.overpelt.be
21
vvog | jaarverslag 2010
Tot slot De Vereniging voor Openbaar Groen heeft andermaal een boeiend en succesvol jaar achter de rug. Dit jaarverslag 2010 is daar een overduidelijk bewijs van. Met veel energie en toewijding werd de werking ten voordele van de aangesloten gemeentebesturen verder geoptimaliseerd. Qua dienstverlening aan de leden werden de bibliotheek en de documentatiedienst verder uitgebouwd en werden de mogelijkheden om de bibliotheek te raadplegen via internet flink uitgebreid. In 2010 werd volop werk gemaakt van de verdere uitbouw van de ledenpagina’s van de website. De leden-gemeenten vinden er een overvloed aan informatie over openbaar groen. Voorts kunnen de leden-gemeenten blijvend beroep doen op ons voor technisch advies. In de mate van het mogelijke proberen wij zo vlug mogelijk een antwoord te vinden wanneer u met vragen zit over het openbaar groen in uw stad of gemeente. Ook het studiecentrum van de VVOG is dit jaar niet bij de pakken blijven zitten. Dankzij onze goede contacten met diverse instellingen en organisaties konden we in 2010 twee schitterende studiedagen organiseren. In juni was er de studiedag over het beheer van onkruiden op verhardingen in samenwerking met het Onderzoekscentrum voor de Wegenbouw (OCW). Deze studiedag kaderde in de inspanningen die wij reeds enkele jaren leveren om de gemeentebesturen te ondersteunen bij hun streven naar een pesticidenvrij groenbeheer. In september werd onze traditionele bomen-studiedag gehouden ter gelegenheid van de groenbeurs Green Expo. Door de sprekers werd gefocust op criteria en technieken om grote bomen te beoordelen. Ook de ‘Groene Lente’ was andermaal een succes. Ik zou het belang van deze activiteit nog even willen onderstrepen. De Groene Lente is niet zomaar een ‘wedstrijd’. Het is voor elke gemeente die meedoet dé gelegenheid om op een positieve manier uit te pakken met het lokale groenbeleid. We konden dit jaar voor het eerst rekenen op de medewerking en de steun van de Vlaamse Milieumaatschappij. Ook deze samenwerking beoogt om de gemeenten te stimuleren en te ondersteunen inzake reductie van bestrijdingsmiddelen. Tenslotte wil ik ook uw aandacht vestigen op het succes van onze cursussen en vormingsactiviteiten. Ruim 200 cursisten konden aan den lijve ondervinden dat onze cursussen in grote mate aansluiten bij hun dagelijkse job in de groendienst. Wij zijn van oordeel dat vorming een belangrijk onderdeel is van onze dienstverlening naar de gemeenten toe. En daarbij hanteren wij een hoge kwaliteitsstandaard en leggen wij de lat bewust hoog omdat wij ervan overtuigd zijn dat de investering in goed gevormd personeel zichzelf terugverdient. Wij denken dat de prijssetting van onze cursussen fair en realistisch is. Trouwens als de leden onze prijzen vergelijken met deze van onze voornaamste conculega’s en het aanbod objectief met mekaar vergelijken, zullen ze moeten vaststellen dat wij zeker concurrentieel zijn. Tot slot wil ik alle leden van de VVOG suggereren om met ons zoveel mogelijk in contact te treden en ons in de mate van het mogelijke op de hoogte te houden van hun inspanningen en bekommernissen in verband met openbaar groen. Graag besteden wij in ons tijdschrift of op andere manieren aandacht aan uw initiatieven die een bron van inspiratie kunnen zijn voor uw collega’s of voor andere besturen. En vanzelfsprekend zijn ook uw suggesties om onze werking te verbeteren meer dan welkom. Ik hoop dat 2011 boeiend en succesvol wordt.
ir. Jos De Wael secretaris VVOG
22
Foto Roland Hermans
23
Backcover = advertentie