Beleidsplan September 2012

Beleidsplan 2013-2016

September 2012

INHOUDSOPGAVE 1 1.1. 1.2. 1.3. 2.

INLEIDING........................................................................................................................... 1 IN HET VERLEDEN BEHAALDE SUCCESSEN…. .......................................................... 1 BEZUINIGINGEN ............................................................................................................. 2 BELEIDSPLAN ................................................................................................................. 2 MISSIE, VISIE, UITGANGSPUNTEN EN AMBITIE BIBLIOTHEEK WESTLAND ............... 3

2.1. 2.2. 2.3.

MISSIE ............................................................................................................................. 3 VISIE ................................................................................................................................ 3 ONTWIKKELINGEN EN UITGANGSPUNTEN ................................................................. 5 2.3.1. Samenwerken maakt sterk ................................................................................... 5 2.3.2. De klant centraal ................................................................................................... 5 2.3.3. Overheden zetten de toon .................................................................................... 5 2.3.4. De Digitale Bibliotheek wordt landelijk bepaald ..................................................... 7 2.4. AMBITIE IN BEELD .......................................................................................................... 8 2.4.1. Kiezen voor Jeugd ................................................................................................ 8 2.4.2. Meer samenwerking ............................................................................................. 8 2.4.3. Meer digitale dienstverlening ................................................................................ 8 2.4.4. Minder stenen ....................................................................................................... 9 2.4.5. Kiezen voor kwaliteit ............................................................................................. 9 2.4.6. Vrijwilligers zijn goud waard .................................................................................. 9 2.4.7. Verhogen eigen inkomsten ................................................................................... 9 2.4.8. Schematische samenvatting ................................................................................10 3.

DIENSTVERLENING ......................................................................................................... 11

3.1. 3.2.

COLLECTIE ................................................................................................................... 11 DE KERNFUNCTIES ..................................................................................................... 12 3.2.1. Lezen en literatuur ...............................................................................................12 3.2.2. Ontwikkeling en educatie .....................................................................................14 3.2.3. Kennis en Informatie ............................................................................................15 3.2.4. Kunst en cultuur ...................................................................................................16 3.2.5. Ontmoeting, debat en facilitair .............................................................................17 3.3. OVERZICHT KERNTAKEN VERSUS PRODUCTEN EN DIENSTEN ............................ 17 3.4. RESULTATEN ............................................................................................................... 19 4. 4.1. 4.2. 4.3.

SPREIDING ....................................................................................................................... 20 INLEIDING ..................................................................................................................... 20 TOEKOMSTIG SPREIDINGSBELEID ............................................................................ 21 COMPLICATIES............................................................................................................. 24

5.

BEDRIJFSVOERING......................................................................................................... 25

5.1. 5.2.

ALGEMEEN ................................................................................................................... 25 PERSONEEL EN ORGANISATIE .................................................................................. 25 5.2.1. Organisatie ..........................................................................................................25 5.2.2. Personeelsbeleid .................................................................................................25 5.2.3. Scholing en deskundigheidsbevordering ..............................................................25 5.2.4. Personeelsformatie ..............................................................................................26 5.2.5. Vrijwilligersbeleid .................................................................................................26

5.3.

5.4.

5.5.

5.6.

5.7.

6. 6.1. 6.2. 6.3. 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 8. 8.1. 8.2.

KWALITEITSZORG........................................................................................................ 27 5.3.1. Tevredenheid stakeholders ..................................................................................27 5.3.2. Certificering .........................................................................................................27 MARKETING EN PR ...................................................................................................... 27 5.4.1. Ledenbehoud .......................................................................................................27 5.4.2. Promotie ..............................................................................................................28 5.4.3. Landelijke huisstijl ................................................................................................28 ICT/AUTOMATISERING ................................................................................................ 28 5.5.1. Lokale netwerken.................................................................................................28 5.5.2. Breedbandverbindingen .......................................................................................28 5.5.3. Selfservice ...........................................................................................................28 5.5.4. WiFi .....................................................................................................................29 5.5.5. Betaalautomaten..................................................................................................29 5.5.6. Landelijke digitale bibliotheek/website .................................................................29 5.5.7. Websites ..............................................................................................................29 5.5.8. Kopieermachines .................................................................................................29 HUISVESTING ............................................................................................................... 29 5.6.1. Inleiding ...............................................................................................................29 5.6.2. Beoogd huisvestingsbeleid ..................................................................................29 5.6.3. Onderhoud gebouwen .........................................................................................30 5.6.4. Inventaris en inrichting .........................................................................................30 5.6.5. Huisvesting op langere termijn .............................................................................31 SAMENWERKINGSPARTNERS EN NETWERKVERBANDEN ..................................... 31 5.7.1. Landelijk ..............................................................................................................31 5.7.2. Provinciaal ...........................................................................................................31 5.7.3. Regionaal ............................................................................................................31 5.7.4. Lokale samenwerking ..........................................................................................32 FINANCIËN ....................................................................................................................... 33 INLEIDING ..................................................................................................................... 33 BEZUINIGINGEN 2013-2014 ......................................................................................... 33 BEGROTING 2013-2016 ................................................................................................ 33 SAMENVATTING BELEIDSPLAN EN -DOELEN.............................................................. 34 ALGEMEEN ................................................................................................................... 34 MISSIE ........................................................................................................................... 34 VISIE .............................................................................................................................. 34 KERNFUNCTIES ........................................................................................................... 34 INHOUDELIJK ............................................................................................................... 34 KANSEN EN BEDREIGINGEN ......................................................................................... 36 KANSEN ........................................................................................................................ 36 BEDREIGINGEN ............................................................................................................ 36

BIJLAGE1: SAMENVATTING GEMEENTELIJKE DOELEN “MIJN WESTLAND, ONS WESTLAND” EN “KADERNOTA KUNST EN CULTUUR VANUIT DE KERN” ....................... 38 BIJLAGE 2: LIJST MET SAMENWERKINGSPARTNERS ...................................................... 39 BIJLAGE 3: ORGANOGRAM PER 1-1-2013 ........................................................................... 42 BIJLAGE 4: SPREIDING.......................................................................................................... 43

BIJLAGE 5: HUIDIGE DIENSTVERLENING ............................................................................ 44 BIJLAGE 6: PERSONEELSFORMATIE .................................................................................. 50 BIJLAGE 7: BEGROTING ........................................................................................................ 51 BIJLAGE 8: BIBLIOTHEEK WESTLAND IN CIJFERS 2004 – 2006- 2011 ............................. 52 BIJLAGE 9: LIJST VAN AFKORTINGEN ................................................................................ 53

1 1.1.

Inleiding In het verleden behaalde successen….

Met meer dan 500.000 bezoekers, 25.000 leden en ruim een miljoen uitleningen per jaar is Bibliotheek Westland al sinds 2005 de grootste publieke en culturele instelling van Westland. Van de Westlandse huishoudens beschikt 41% over gemiddeld 1,5 bibliotheekpas. Ongeveer 50% van de bevolking maakt op zijn tijd gebruik van de bibliotheek. Uit het klantonderzoek blijkt dat de bibliotheek een prima rapportcijfer krijgt: 7.9 bij volwassenen en 8.3 bij jeugd. Ieder jaar nemen ca. 10.000 leerlingen van het onderwijs deel aan programma’s van de bibliotheek, gericht op leesplezier, mediawijsheid en cultuureducatie. Ondanks alle ontwikkelingen in het digitale domein heeft de bibliotheek in de afgelopen jaren niet aan belang ingeboet. Sterker nog, ook in het digitale domein is de bibliotheek actief met drie websites: www.bibliotheekwestland.nl, www.jipwestland.nl en www.cultuurpuntwestland.nl. In de zeer nabije toekomst zal via de website van de bibliotheek toegang worden gerealiseerd tot de landelijke digitale bibliotheek met unieke en hoogwaardige content. Bibliotheek Westland kan terugkijken op een aantal mooie successen uit de afgelopen periode, zoals:  De uitstekende samenwerking met het primair onderwijs.  De toegenomen samenwerking met de VVE-sector.  Producten gericht op de bestrijding van laaggeletterdheid.  De implementatie van BoekStart.  Succesvolle deelname aan Brede School projecten.  Het realiseren van het nieuwe digitale Cultuurpunt Westland.  Actieve participatie in het Cultureel Platform Westland.  De intensieve samenwerking met SeniorWeb.  Het behouden van de Kunstuitleen voor Westland.  De certificering.  Het mede organiseren van Podium Westland.  Het project Historie in de Bibliotheek.  De Westlandse Pronkkast. Op deze successen bouwt de bibliotheek in de komende beleidsperiode voort. De komende vier jaar zullen staan in het teken van vernieuwing van de dienstverlening, focus op kerntaken, het realiseren van de bezuinigingstaakstelling en het verder intensiveren van samenwerking, zowel in de branche als met lokale partners. Het voorliggende beleidsplan 2013-2016 geeft richting aan die uitdagingen met als voornaamste doel de inwoners van Westland optimaal van dienst te kunnen zijn. Het beleidsplan is een dynamisch plan dat tussentijds bijgesteld kan worden als ontwikkelingen daar aanleiding toe geven. Het wordt jaarlijks operationeel gemaakt in een jaarwerkplan.

Bibliotheek Westland - Beleidsplan 2013-2016

Pagina 1

1.2.

Bezuinigingen

Bezuinigingen zijn in deze tijd niet weg te denken en hebben effect op de inhoud van dit beleidsplan. Anders gezegd, naast continuering van succesvolle dienstverlening en het vernieuwen van producten en diensten, moet er ook een bezuinigingsdoelstelling worden gerealiseerd. In 2012 heeft geen indexering plaats gevonden van de gemeentelijke subsidie. Dit werkt door als jaarlijks terugkerende korting op de subsidie. Dat is in 2012 eenmalig uit eigen middelen opgelost (€ 34.000,-). Vanaf 2013 wordt er € 150.000,- gekort op de subsidie. Vanaf 2013 moet er dus in totaal ca. € 184.000,- structureel worden bezuinigd. Maar ook in tijden van bezuinigingen moet er ruimte blijven voor innovatie, sterker: het is een certificeringseis om daarvoor jaarlijks 5% van de begroting beschikbaar te hebben. Met dit plan hebben we derhalve de ambitie om ruimte te scheppen voor vernieuwing van de dienstverlening. Het realiseren van bezuinigingen en het ‘vrijspelen’ van middelen voor nieuw beleid vergt tijd. In hoofdstuk 6 staat beschreven hoe binnen ca. twee jaar (2013, 2014) de doelstelling grotendeels kan worden bereikt.

1.3.

beleidsplan

De inhoud van dit document is mede tot stand gekomen tijdens twee beleidsdagen waar, naast een ruime vertegenwoordiging van de bibliotheekmedewerkers, ook gemeenteambtenaren in hebben geparticipeerd. Ook hebben consultatieve gesprekken plaatsgevonden met de verantwoordelijke wethouder, de senior beleidsmedewerker cultuur en de Raad van Toezicht van Bibliotheek Westland.


Pagina 2

2. Missie, visie, uitgangspunten en ambitie Bibliotheek Westland 2.1.

Missie

De bibliotheek is het lokale, fysieke en digitale informatieknooppunt dat de persoonlijke ontwikkeling van burgers stimuleert en faciliteert. Bibliotheek Westland stimuleert lezen en leesplezier, mediawijsheid, laagdrempelige toegang tot informatie en sociale ontmoeting. Hiermee schept de bibliotheek voorwaarden voor een leven lang leren en maatschappelijke participatie van individuen en maatschappelijke groeperingen.

2.2.

Visie

Tal van ontwikkelingen in de maatschappij en in de omgeving van Bibliotheek Westland hebben invloed op haar rol en de wijze waarop deze wordt vorm gegeven. Westland is een bijzondere gemeente. Ruim 100.000 inwoners, verspreid over een fors geografisch gebied dat elf woonkernen kent. Economisch gedomineerd door de tuinbouw (greenport) en de daarbij behorende toeleveringsbedrijven. Een gebied dat bekend staat om zijn economische innovaties, sociale betrokkenheid en met een toenemend besef van een eigen identiteit die sterk samenhangt met de (geschiedenis van) de tuinbouw. Westland heeft ook een relatief laag opleidingsniveau en wil aantrekkelijk zijn voor hoog opgeleiden door een sociaal en cultureel klimaat te creëren dat hen aanspreekt. De bibliotheek draagt met haar literair, educatief en cultureel aanbod in belangrijke mate bij aan een goed cultureel klimaat in Westland. Bovendien is bekend dat ouders juist voor hun kinderen een bibliotheekvoorziening dichtbij op prijs stellen. Bibliotheek Westland is het centrum voor lezen en leesbevordering, mediawijsheid en informatie1 . Een leercentrum voor individuen en onderwijsinstellingen. Hierbij wordt voorrang gegeven aan jeugd (0-13 jaar) en groepen die extra ondersteuning nodig hebben. De kernfuncties van de bibliotheek zijn lezen, leren, informeren en daaraan ondersteunend cultuur en ontmoeting en debat. 1.

Lezen (lezen en literatuur) • Leesvaardigheden ontwikkelen/behouden. • Een bijdrage leveren aan bestrijding laaggeletterdheid. • Literatuur en kennis over literatuur aanbieden. • Het belang van voorlezen aantonen en bevorderen.

1

Bibliotheek Westland zal ook het digitaal lezen stimuleren en dit gebruiken als brug naar mediawijsheid. De Raad voor Cultuur hanteert de volgende definitie: Mediawijsheid als geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld. In een gemedialiseerde samenleving worden de media steeds meer de context, inhoud en bemiddelaars van informatie, kennis en ervaring. Informatie en communicatie zijn constant aanwezig


Pagina 3

2.

Leren (educatie en ontwikkeling) • Bibliotheekdiensten aanbieden aan VVE-organisaties en het primair onderwijs op het gebied van lezen en mediawijsheid. • Media-educatie aanbieden aan individuen in groepsverband en aan groepen van partnerorganisaties. • Met relevante partners educatie aanbieden over streekgeschiedenis.

3.

Informeren (kennis en informatie) • Collectie aanbieden (digitaal en fysiek). • Gidsfunctie voor betrouwbare en passende informatie. • Onderdeel van het landelijk netwerk van alle Nederlandse bibliotheken. • Met samenwerkingspartners programma’s ontwikkelen. • Via websites lokale informatie ontsluiten. • Fysieke spreekuren organiseren voor het geven van digitale en fysieke informatie.

Door de digitalisering van de samenleving, de toegenomen mobiliteit van bibliotheekgebruikers, kwaliteitseisen en bezuinigingen is het huidige spreidingsbeleid (negen zelfstandige vestigingen) niet langer haalbaar of wenselijk. Er zullen uiteindelijk minder fysieke bibliotheken overblijven maar zij zullen vaker open zijn en tevens een aantrekkelijke plaats zijn om te verblijven, een inspirerende huis- en studeerkamer. Daarnaast zullen er kleine steunpunten/distributiepunten worden gerealiseerd. Westland is een gebied met veel kernen. De bibliotheek is een belangrijk onderdeel van het huidige voorzieningenniveau. Een groot percentage inwoners van de kernen is lid of bezoeker van de bibliotheek. Om boeken te lenen, informatie te vinden of een activiteit bij te wonen. Daarmee vervult de bibliotheek van oudsher een sociale functie waar burgers elkaar ontmoeten. Bibliotheek Westland is een innovatieve organisatie. De maatschappij verandert razendsnel. Bibliotheek Westland verandert daarin mee. Innovatie zal de komende vier jaren zichtbaar zijn in: • onze producten in het digitale domein • het nieuw te ontwikkelen progamma voor mediawijsheid voor jeugd • het actualiseren van het jaarprogramma onderwijs voor de doelgroep 0-13 jarigen • het nieuw te ontwikkelen progamma voor mediawijsheid voor volwassenen • de rol die de bibliotheek vervult naar het VVE en PO (ondersteunen en faciliteren van medewerkers) • spreiding van het bibliotheekwerk en daarbij behorende alternatieven • de inrichting en functionaliteiten van bibliotheekgebouwen • een pilot bibliotheek op school (embedded library) • experimenteren met openingstijden • eigentijdse ICT-faciliteiten voor zowel publiek als personeel.


Pagina 4

2.3.

Ontwikkelingen en uitgangspunten

2.3.1. Samenwerken maakt sterk Er zijn veel (nieuwe) lokale samenwerkingsverbanden in het Westland. Omdat een individuele partij het alleen niet kan of niet wil. Omdat producten en diensten verrijkt kunnen worden of omdat het efficiënter of effectiever is samen te werken. De dienstverlening van de bibliotheek zal de komende jaren meer dan ooit tot stand komen in samenwerking met partners. Samenwerking binnen de branche met omliggende bibliotheekorganisaties en in provinciaal verband en landelijk rond ondermeer Collectie Nederland en de digitale bibliotheek.

2.3.2. De klant centraal De bevolking vergrijst en de huidige klanten stellen daarbij andere eisen aan de bibliotheek en haar dienstverlening. Mensen zijn steeds meer gewend om op de wenken te worden bediend. De klant wenst gemaksdiensten, kwaliteit en beschikbaarheid wanneer het hem uitkomt. De bibliotheek speelt daar vanzelfsprekend op in. Door haar collectie aan te passen, door afhaalmogelijkheden op voor de klant passende locaties. Door te variëren in uitleenduur en tijdstip (spelen met openingstijden en bestellen en verlengen via internet 24/7). Door boekentips en recensies in de catalogus en op de social media.

2.3.3. Overheden zetten de toon De komende beleidsperiode wordt mede bepaald door de huidige crisis, waardoor de overheid zich terugtrekt en er drang is naar toenemende transparantie rond dienstverlening en financiering daarvan. Dit raakt ook de bibliotheekbranche zoals uit recente ontwikkelingen blijkt. Rijk: Op dit moment wordt nieuwe bibliotheekwetgeving voorbereid. De bibliotheekbepalingen in de Wet op het Specifiek Cultuurbeleid (WSC) zijn verouderd. De nieuwe wetgeving moet ingaan op 1-1-2014. In de wet zal vooral de positie van de bibliotheek in het digitale domein (‘de digitale bibliotheek’) vorm krijgen onder verantwoordelijkheid van het Rijk. De lokale ‘fysieke’ bibliotheek blijft de verantwoordelijkheid van de gemeenten. De provincies blijven verantwoordelijk voor de Provinciale Service Organisaties die na de implementatie van de digitale bibliotheek (waar zij nog een rol in spelen) zich vooral moeten richten op de dienstverlening in het fysieke domein volgens het nog vast te stellen basispakket. Een punt van nader onderzoek is het leenrecht binnen het digitale domein (bijv. e-books). Pas na invoering van de wet zal de aangekondigde ‘uitname’ uit het gemeentefonds ten behoeve van de landelijke digitale bibliotheek gaan plaatsvinden.


Pagina 5

Provincie Zuid-Holland: Rol PSO’s: Voor het provinciale niveau is afgesproken dat in 2012 provincies in IPO-verband het basispakket van de PSO’s vaststellen, zoals overeengekomen in het Bibliotheekcharter 20082012, een pakket van ondersteuningsdiensten die alle PSO’s aan basisbibliotheken aanbieden, ongeacht de provincie waarin zij zijn gevestigd. Dit basispakket zal (mede)sturend zijn in de opdrachtgever- en opdrachtnemerrelatie tussen de individuele provincie en PSO. Bibliotheek Westland maakt momenteel gebruik van een aantal producten en diensten van ProBiblio. De nieuwe afspraken kunnen financiële gevolgen hebben voor lokale bibliotheken. Cultuurplan: De provincie Zuid Holland werkt aan het cultuurplan voor de periode 2013-2016. Zij stelt: ‘De aandacht voor benutten en beleving van cultureel erfgoed blijft hierin even groot. Voor cultuurparticipatie gaat er veel veranderen. Op basis van het Hoofdlijnenakkoord 2011-2015 worden taken op het gebied van cultuurparticipatie en cultuureducatie in Zuid-Holland afgebouwd na 2012. De provincie beschouwt cultuurparticipatie als een gemeentelijke taak en de primaire verantwoordelijkheid hiervoor ligt dan ook bij de gemeenten.’

Bibliotheek Westland heeft een beperkte rol in cultuureducatie en cultuurparticipatie, een heroverweging op deze rol is gewenst. Samenwerking op het gebied van cultureel erfgoed biedt kansen. VNG: In april 2012 heeft de VNG de handreiking ‘De openbare bibliotheek in het digitale tijdperk’ opgesteld ter ondersteuning van het (gemeentelijk) bibliotheekbeleid. De VNG constateert een verschuiving van papieren naar digitale media. De bibliotheek zal in de toekomst een organisatie zijn die sterker leunt op een advies- en gidsfunctie dan op de uitleentaak. Leesbevordering, bestrijding laaggeletterdheid en mediawijsheid blijven echter belangrijke kernfuncties. De VNG voorziet op termijn een substitutiebeleid, waarbij de fysieke collectie geleidelijk wordt vervangen (voor zover mogelijk!) door een digitale collectie. De bibliotheek zou het gebruik van de digitale content (waaronder e-books) moeten stimuleren. Gezien het draagvlak onder de huidige leden (dat nog beperkt is) en de knelpunten die nog moeten worden opgelost om hoogwaardige e-content (betaalbaar) beschikbaar te stellen, is hier (minstens) vier jaar voor nodig. Opvallend is verder dat de VNG een aantal besparingsmogelijkheden voorziet die slecht onderbouwd zijn en waarbij onvoldoende rekening wordt gehouden met de enorme verschillen in subsidieniveaus binnen de bibliotheekbranche. Zo worden er bijvoorbeeld besparingen op kosten voorzien die Bibliotheek Westland (de op één na laagst gesubsidieerde bibliotheek van Zuid-Holland) helemaal niet maakt.


Pagina 6

Gemeente Westland:  Beleid Herijking Subsidies 2012: De gemeente Westland zet met dit beleid ook het kader voor de bibliotheek. Hierin wordt onder andere geconstateerd dat de subsidiëring van de bibliotheek past in het gemeentelijk beleid en bijdraagt aan de speerpunten van gemeentelijk beleid. Er is een noodzaak tot subsidiëring aanwezig omdat de mogelijkheden om hogere eigen inkomsten (dan de huidige 25%) als niet realistisch wordt bestempeld. Wel wordt op de subsidie €150.000,gekort en vindt in 2012 geen indexering plaats. Realiseren van de ambitie van Bibliotheek Westland wordt mede bepaald door de speelruimte op het financiële vlak. De huidige bezuinigingsdoelen2 hebben op termijn negatieve effecten voor de bereikbaarheid en de beschikbaarheid van de bibliotheek. Verdere financiële krimp betekent vrijwel zeker dat de dienstverlening nog meer geconcentreerd zal worden in een beperkt aantal vestigingen, in combinatie met steunpunten elders.  Kadernota Cultuur: Aan de subsidiëring van de bibliotheek ligt de gemeentelijke kadernota ‘Kunst en cultuur vanuit de kern’ ten grondslag. De bibliotheek draagt bij aan de ontwikkeling van de inwoners van de gemeente Westland, waaronder het terugdringen van laaggeletterdheid. De bibliotheek speelt bij het realiseren van de doelstellingen gericht op de functie ontwikkeling een belangrijke rol: lezen, leren en informeren zijn de kerntaken. De bibliotheek is een belangrijke kernpartner in het gemeentelijk beleid en is lid van het Cultureel Platform, neemt deel aan de agendacommissie en het Projecthoudersoverleg, als ‘trekker’ van een aantal projecten die onderdeel uitmaken van programmalijnen.  Sociaal Maatschappelijke Visie: In de Sociaal Maatschappelijk Visie ‘Mijn Westland, ons Westland’ staan veel aanknopingspunten voor toekomstig bibliotheekbeleid. Denk daarbij aan doelen als sociale cohesie, participatie, aandacht voor cultuurhistorische wortels en ontwikkeling en ontplooiing. Zie verder bijlage 1.

2.3.4. De Digitale Bibliotheek wordt landelijk bepaald Realisatie van de ambitie van de Bibliotheek Westland in het digitale domein hangt voor een groot deel af van de landelijke samenwerking in de branche. Met name Stichting Bibliotheek.nl is hierin bepalend. De landelijke digitale infrastructuur wordt uitgerold en vormt de ruggengraat van de digitale bibliotheek. In de komende jaren wordt dat het platform waarop tal van diensten zullen worden gelanceerd. Van de Nationale Bibliotheek Catalogus en hoogwaardige databestanden tot het streamen of kunnen lenen van e-books. De financiering van de digitale bibliotheek zal ingaande 2014 deels middels een uitname uit het gemeentefonds geschieden. Bibliotheek Westland gaat er van uit dat deze uitname geen vermindering tot gevolg heeft van haar subsidie. De hoogte van de uiteindelijke uitname en het tempo waarin dit gaat gebeuren moeten nog worden bepaald3.

2 3

Geen indexering in 2012 en € 150.000,- korting ingaande 2013 De hoogte van de uitname kan voor Gemeente Westland oplopen tot ca. € 150.000,-


Pagina 7

2.4.

Ambitie in beeld

Voorgaande ontwikkelingen en uitgangspunten leiden tot een aantal doelstellingen en prioriteiten die de bibliotheek zich voor de komende jaren stelt. De effecten die de keuzen hebben op de daadwerkelijke dienstverlening, staan beschreven in hoofdstuk 3.

2.4.1. Kiezen voor Jeugd Zonder dat het betekent dat de dienstverlening voor volwassenen achterblijft wordt de focus gelegd op de jeugd van 0 tot 13 jaar. Zowel de jeugd als de instellingen en scholen worden proactief benaderd om een zo groot mogelijk bereik te realiseren. De doelstelling van activiteiten verschuift al meer richting het stimuleren en creëren van leesplezier en het bewerkstelligen van mediawijsheid. De jeugd van 13-18 jaar wordt niet vergeten maar er zal geen educatief aanbod meer zijn voor het Voortgezet Onderwijs Meer dan in het verleden worden diensten van de bibliotheek tegen passende vergoeding geleverd. De scholen krijgen daarbij zeker waar voor hun geld: onder meer door ondersteuning bij collectievorming en de mediatheek, of door deskundigheidsbevordering op het gebied van mediawijsheid bij onderwijzend personeel. Ook het in samenwerking met de leescoördinatoren opstellen van leesbevorderingsplannen behoort tot het aanbod. Kunsteducatie zal worden overgedragen aan het Centrum voor de Kunsten.

2.4.2. Meer samenwerking De lokale samenwerking wordt gezocht bij partijen waarmee het aanbod naar de burger wordt versterkt (boekhandel, SeniorWeb,VITIS, Cultureel Platform Westland). De bibliotheek denkt graag mee in het tot stand komen van samenwerkingsverbanden waarbij de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken zoals bijvoorbeeld samenwerking met het Streek Museum en het Historisch Archief. Ook samenwerking om te komen tot efficiëntere bedrijfsvoering zal worden onderzocht. Dit kan gaan om gezamenlijke huisvesting, zoals multifunctionele oplossingen, maar ook als schakel in een logistiek concept zoals afhaalpunten bij supermarkten of instellingen.

2.4.3. Meer digitale dienstverlening Voor de klant van de bibliotheek ontstaat de komende jaren meer keuze omdat diensten fysiek én digitaal worden aangeboden. De boeken zullen zo mogelijk vervangen worden door hun digitale variant. Tevens zal vanwege de al toegenomen informatiefunctie van internet de collectie informatieve boeken verder inkrimpen. Maar via widgets en Apps op b.v. de website zullen ook meer gemaksdiensten worden aangeboden die deels betrekking hebben op de fysieke collectie. Doordat de bibliotheek aansluit op de landelijke ontwikkelingen (Bibliotheek.nl) wordt de online dienstverlening via klantvriendelijke lokale toegang versterkt door een groot aanbod in zowel het fysieke (NBC) als het digitale domein.


Pagina 8

2.4.4. Minder stenen De bibliotheekfunctie wordt geassocieerd met de fysieke vestigingen waar mensen boeken lenen. Dat zal ook nog heel lang zo blijven, voor de komende beleidsperiode zijn verschuivingen naar de digitale variant nog niet zo groot. De trend is echter wel gezet. Dat neemt niet weg dat de komende beleidsperiode de meerwaarde van de resterende bibliotheekvestigingen bewezen zal worden met diensten als huiskamer, werkplek en ontmoetingsplek en cursussen mediawijsheid en informatiearrangementen. Ook is de bibliotheek een potentiële partner in multifunctionele onderkomens.

2.4.5. Kiezen voor kwaliteit De bibliotheek kiest voor kwaliteit. De maatschappelijke tendens naar hogere kwaliteit en betere aansluiting bij de wensen van het individu zullen ook in de collectie tot uiting komen. Een kleinere maar actuele collectie sluit hier op aan. Op termijn geldt dit ook voor het aantal vestigingen. Liever een beperkt aantal goed geoutilleerde, moderne vestigingen dan een groter aantal, niet bij de klant aansluitende locaties. Dat geldt ook zeker voor het aanbod aan de VVE-sector en de scholen voor primair onderwijs. De huidige formatie die hiervoor beschikbaar is blijft gehandhaafd en wordt zo mogelijk uitgebreid. De veel te beperkte formatie voor het voortgezet onderwijs (12 uur) wordt geschrapt (‘doe het goed of doe het niet’). Het aanbod activiteiten gericht op mediawijsheid voor diverse doelgroepen zal zowel in kwantiteit als in kwaliteit groeien. Hierop wordt gericht deskundigheidsbevordering en scholing ingezet om de huidige mediacoaches te faciliteren en additionele medewerkers hierop te kunnen inzetten.

2.4.6. Vrijwilligers zijn goud waard Bibliotheek Westland kent historisch gezien een aantal bibliotheekvestigingen die veel met vrijwilligers werken. Na de totstandkoming van Bibliotheek Westland is een nieuw vrijwilligersbeleid geformuleerd. Enigszins tegen de stroom in (landelijk beleid, certificeringseis, CAO) heeft de bibliotheek, deels gedwongen door financiële randvoorwaarden, de inzet van vrijwilligers gehandhaafd. Mede daardoor heeft de bibliotheek de dienstverlening en de ambities de afgelopen jaren op peil kunnen houden. We hebben veel gerealiseerd met minder geld dankzij de inzet van onze vrijwilligers. In de komende beleidsperiode zal het vrijwilligersbeleid worden aangepast om de inzet in (nieuwe) servicepunten mogelijk te maken en de kwaliteit van dienstverlening te verhogen. Er zullen de facto niet méér vrijwilligers worden ingezet, maar zij zullen wel vaker worden ingezet en er zal meer aandacht komen voor de (bij)scholing van vrijwilligers.

2.4.7. Verhogen eigen inkomsten De bibliotheek is een gesubsidieerde instelling. Toch heeft Bibliotheek Westland van oudsher een stevig aandeel eigen inkomsten (25%) en heeft daarmee al bewezen een goed cultureel ondernemer te zijn. Ze zal zeker trachten haar eigen inkomsten verder te verhogen. Gedacht moet worden aan verhoging van de contributie (maar wel met meer service!), meer sponsors en Bibliotheek Westland - Beleidsplan 2013-2016

Pagina 9

een hogere bijdrage van instellingen (scholen, VVE, verhuur van ruimten). Dit zal niet voldoende zijn om de korting op de subsidie op te vangen. Per saldo neemt het budget dus af en dat heeft effect op de dienstverlening, met name op bereikbaarheid en beschikbaarheid.

2.4.8. Schematische samenvatting Ten opzichte van vandaag (vertegenwoordigd door de groene balk) kiest Bibliotheek Westland voor de onderstaande onderwerpen een uitgesproken richting of vervolgt een eerder genomen koers.

5

4

3

2

1

0

1

2

3

4

5

Jeugd

Volwassenen

Alleen

Samenwerking

Digitaal

Fysiek

Functie

Gebouw

Kwaliteit

Kwantiteit

Vrijwilligers

Eigen personeel

Eigen inkomsten

Subsidies


Pagina 10

3. Dienstverlening 3.1.

Collectie

De producten en diensten van de bibliotheek zijn vrijwel allemaal uniek omdat ze gebruik maken van de omvangrijke fysieke en digitale collectie. Voor wat betreft de fysieke collectie zullen de inwoners van het Westland vooral gebruik blijven maken van de collectie van Bibliotheek Westland. De collectie van alle bibliotheken in Nederland is een aanvullend aanbod, ingaande 2013 ontsloten via de NBC. De fysieke collectie van de bibliotheek Westland zal nog meer worden afgestemd op de lokale doelgroepen waar deze voor is bedoeld. In de komende 4 jaar zal de fysieke collectie teruggebracht worden van 190.000 naar 150.000 (eigen) items4. Een kleinere maar actuele collectie. Daarbij zullen de twee grootste bibliotheken5 een beperkte bewaarfunctie krijgen voor minder populaire, maar belangrijke literaire werken en films (DVD) Daarnaast is een aantrekkelijke presentatie van belang om klanten te verrassen en te verleiden. Hiervoor worden retailtechnieken gebruikt, zoals het frontaal presenteren en het gebruik van visuals. Na de succesvolle toepassing van retailtechnieken in de vestiging ’s-Gravenzande zullen ook de vestigingen Naaldwijk en Wateringen op die manier worden ingericht. De digitale collectie wordt landelijk samengesteld en door de Bibliotheek Westland aan haar klanten aangeboden via de eigen website na aansluiting op de landelijke infrastructuur van Bibliotheek.nl. Naarmate de digitale collectie groeit en daadwerkelijk wordt gebruikt door oude of nieuwe klanten van de bibliotheek zal de fysieke collectie afnemen. Dit is echter een proces dat jaren zal duren in en de eerste jaren eerder tot hogere dan lagere kosten zal leiden. Anno 2012 zijn nog maar zeer beperkt e-books voor handen t.b.v. uitlening en streaming via de bibliotheek. Ook is het wettelijk recht op het uitlenen van e-books nog niet geregeld. Daarnaast is het exploitatiemodel voor e-books nog niet uitgewerkt. Zowel inkoop van e-books als afdracht van leenrecht komt op dit moment voor rekening van de lokale bibliotheek. Hoe dat in de toekomst zal gaan is nog niet bekend.

4

Is een inschatting die tijdens de beleidsperiode op wenselijkheid zal worden getoetst. Dit is o.a. afhankelijk van de groei van de digitale collectie en het daadwerkelijk gebruik van de collectie in uitleencijfers. 5 ’s-Gravenzande en Naaldwijk


Pagina 11

Minder: - Fysieke collectie - Inburgeringscollecties, informatieve collectie, luisterboeken - Tijdschriften Meer: - Actuele collectie - Xtra collectie (wisselcollectie voor Servicepunten) - Westlandse Pronkkast - Digitale collectie volgens landelijk uitleenmodel - MLP’s - Wisselcollecties scholen - Wisselcollecties tehuizen - Wisselcollecties AVM Ongewijzigd: - Lees en schrijf - 4you! - Games - Geschiedenis in een boekenkast - BoekStart - Toptitels - Distributie NME-leskisten voor onderwijs

3.2.

De kernfuncties

In de volgende paragrafen wordt de dienstverlening van de bibliotheek beschreven aan de hand van de vijf kernfuncties zoals deze nog steeds worden gehanteerd door het Ministerie van OC&W, de VOB, het SIOB en de VNG.  Lezen en literatuur,  Ontwikkeling en educatie,  Kennis en informatie,  Kunst en cultuur,  Ontmoeting en debat. De focus ligt bij de eerste 3 kerntaken ook wel lezen, leren en informeren genoemd. De andere 2 functies zijn geen doel op zich maar ondersteunend aan de eerste 3 functies. Deze functies zullen vooral van toepassing zijn op de grotere vestigingen die qua ruimte en openstelling de meeste mogelijkheden hebben. Een meer gedetailleerd overzicht van alle producten en diensten van de bibliotheek is te vinden in bijlage 5.

3.2.1. Lezen en literatuur “Het onderwijs leert de jeugd lezen, de bibliotheek maakt lezen leuk”. Door veel te lezen ontstaat taalvaardigheid. Jong geleerd is bovendien oud gedaan. De bibliotheek doet er alles aan om lezen leuk te laten zijn waardoor kinderen “leeskilometers”


Pagina 12

maken. Kinderen worden op een zo vroeg mogelijke leeftijd met de bibliotheek in aanraking gebracht. De bibliotheek ontwikkelt in nauwe samenwerking met het primair onderwijs en voorschoolse instellingen, producten en diensten die het onderwijs leerproces ondersteunen en aanvullen. Met behulp van de collectie (0-18)en educatieve activiteiten (0-13) wordt een doorlopende leeslijn van 0 tot 18 jaar aangeboden die de leesbevordering ondersteunt. Beginnend bij de ouders en de voorschoolse instellingen met BoekStart zijn er vervolgens talloze momenten waarop kinderen op een laagdrempelige manier met lezen in aanraking komen. Het jaarprogramma voor de V.V.E sector en het primair onderwijs zijn hiervoor belangrijke instrumenten. Voor kinderen die moeite hebben met lezen zijn er bovendien bijzondere collecties zoals MLP en 4you!. Naast een aanbod voor de jeugd heeft Bibliotheek Westland ook voor volwassen veel te bieden. Volwassenen kennen de bibliotheek immers vooral door het lenen van haar schitterende collectie. Daarmee biedt de bibliotheek veel leesplezier en blijven vaardigheden en faciliteiten beschikbaar voor een leven lang leren. Naast het beschikbaar stellen van de collectie vinden veel (landelijke) activiteiten plaats in het kader van lezen en literatuur. Voor volwassenen zijn er activiteiten zoals lezingen van schrijvers, de nationale gedichtendag, Nederland Leest en de Boekenweek. Voor de jeugd is er een aanbod rond de Kinderjury, Nationale Voorleesdagen, de voorleeswedstrijd, de Kinderboekenweek en de declamatiewedstrijd. Vanwege de teruglopende belangstelling wordt de declamatiewedstrijd op aangepaste wijze uitgevoerd. Tevens zullen de uitleenvoorwaarden en de abonnementsstructuur worden herzien (uitleentermijn, all-in tarief, aantal te lenen materialen). Minder: - Maximaal vier schrijvers per jaar voor volwassenen Meer: - Bevorderen digitaal lezen door cursussen, workshops en voorlichting, uitlenen apparatuur en digitale collectie Ongewijzigd - Westlandse Schrijversmarkt - Deelname CPNB-activiteiten - Leeskringen - Luisteren in je leunstoel - Schrijvers op bezoek voor jeugd


Pagina 13

3.2.2. Ontwikkeling en educatie Deze kerntaak overlapt gedeeltelijk de voorgaande. Lezen is één, juist interpreteren en gebruiken van informatie en moderne media is waar het uiteindelijk om gaat. Deze vaardigheden bepalen voor een wezenlijk deel de ontwikkeling van het individu. Het belangrijkste deel van het educatieve aanbod van de bibliotheek is gericht op de 0-13 jarigen en zal steeds meer in de scholen gaan plaats vinden. Dit zijn vooral leesbevorderingsactiviteiten en uiteenlopende programma’s gericht op informatievaardigheden en mediawijsheid. De mediacoaches van de bibliotheek spelen hierbij een belangrijke rol. Daarnaast zullen er activiteiten zijn gericht op ondersteuning en deskundigheidsbevordering van de beroepskrachten in de VVE en het primair onderwijs, worden wisselcollecties aangeboden en kan de bibliotheek adviseren over de schoolmediatheek. Ook de distributie van leskisten Natuur- en Milieueducatie wordt door de bibliotheek uitgevoerd. Voor ouderen wordt in samenwerking met SeniorWeb voorzien in Internetcursussen, inloopspreekuren, workshops en cursussen over het gebruik van social media en moderne hulpmiddelen zoals E-readers, smartphones en tablets. Deze activiteiten zijn nadrukkelijk niet alleen bedoeld voor 55-plussers maar ook voor andere doelgroepen die in dat opzicht nog onvoldoende vaardig zijn. Zo mogelijk worden hierbij ook jongeren ingezet (maatschappelijke stage). De bibliotheek is geen onderwijsinstelling maar stimuleert volwassen Westlanders om zich te ontwikkelen en biedt studiefaciliteiten. Zoals eerder gesteld is laaggeletterdheid en taalachterstand tegengaan een belangrijke complementaire taak van de bibliotheek. Het aantal volwassenen met taalachterstand dat moeite met informatieverwerking wordt landelijk geschat op bijna 10%. In Westland betreft dat dus minstens 10.000 personen. Naast het ter beschikking stellen van de collectie kan de bibliotheek met activiteiten (zoals Taalkr8dagen,speciale leeskringen en voorlichting gericht op intermediairs, werkgevers en potentiële cursisten zich inspannen om taalachterstand bij volwassenen zo veel mogelijk te bestrijden. Uiteraard in samenspraak met de gemeente en locale en regionale samenwerkingspartners zoals Vitis Welzijn, de Mondriaan onderwijsgroep en Taalcentrum Europoort.


Pagina 14

Minder: - Aanbod voor voortgezet onderwijs - Cultuureducatie - Declamatiewedstrijd - Ondersteuning inburgering Meer: - Programma’s mediawijsheid (primair onderwijs + volwassenen) - Voorleeswedstrijd - Kenniseconomische activiteiten i.s.m. bedrijfsleven/ZZP’ers - Bestrijding laaggeletterdheid - Bibliotheek in school - Pilot mediabar Ongewijzigd: - Leesbevordering jeugd (jaarprogramma, doorlopende leeslijn en landelijke promotieactiviteiten) - Distributie NME-leskisten - Aanbod SeniorWeb in bibliotheken

3.2.3. Kennis en Informatie De bibliotheek als warenhuis van informatie duidt ondermeer op het feit dat er veel informatie is te verkrijgen vanuit de collectie: non-fictie boeken, tijdschriften, kranten en folders. Deze fysieke collectie staat onder druk doordat internet de informatie rol voor een groot deel heeft overgenomen. Het aandeel non-fictie boeken zal in de collectie verder gaan afnemen. De digitale informatiefunctie van de bibliotheek zal de komende jaren echter toenemen. De bibliotheek speelt een rol als makelaar van informatie via locale digitale producten als JIP Westland,Cultuurpunt Westland en de website van de bibliotheek zelf. Daarnaast speelt de bibliotheek een rol bij de digitale ontsluiting van streekgeschiedenis. Dit doet de bibliotheek onder andere door het project Historie in de Bibliotheek, programma’s voor het onderwijs (‘Lang geleden’) en de Westlandse Pronkkast (de achtergrondcollectie Westland) in bibliotheek ’s-Gravenzande. Ook biedt de bibliotheek op de locale netwerken toegang tot internetsites en databanken die gratis door klanten zijn te raadplegen. De belangrijkste ontwikkelingen in het digitale domein moeten echter komen van de Digitale Bibliotheek (Bibiotheek.nl) die de komende jaren e-books en andere hoogwaardige e-content aanbieden voor bibliotheekleden. Natuurlijk blijft een deel van het mondelinge inlichtingenwerk ook de komende beleidsperiode van belang. Persoonlijk advies en aanbevelingen moeten samen met de interactieve collectie (BicatWise) en de website met landelijke widgets en apps meer vorm geven aan de gidsfunctie van de bibliotheek. Algemeen wordt erkend dat mensen ook in het internettijdperk behoefte hebben aan menselijk contact en mondelinge informatieoverdracht over informatieve onderwerpen,


Pagina 15

belangstellingsgebieden en hobby’s. Thema avonden, middagen en informatiemarkten worden nog steeds aangeboden maar minder frequent. Op dit moment zijn er in 2 bibliotheken WMO informatiepunten(Stiploketten) ondergebracht. Hieraan zijn ook aanvullende activiteiten gekoppeld. Het verdient zeker aanbeveling te onderzoeken of meer Stiploketten kunnen worden ondergebracht in bibliotheken. In de komende beleidsperiode wil Bibliotheek Westland meer samenwerken met het bedrijfsleven om zodoende meer bij te dragen aan de kenniseconomie. Gedacht wordt onder andere aan informatiebijeenkomsten, workshops en werkplekken voor ZZP’ers (‘Seats to work’) in één of twee grotere bibliotheken.

Minder: - GIP - RITV (Internet TV) Meer: - Website bibliotheek (bibliotheek.nl) - Muziekweb in bibliotheek(“luisterplekken”) - Ontsluiten streekgeschiedenis (HIB) - Stiploketten in bibliotheken (?) - Customergenerated content op websites - Gidsfunctie d.m.v. opwaarderen inlichtingenwerk Ongewijzigd: - Digitaal Cultuurpunt Westland - JIP Westland - WMO-thema’s (Stiploket)

3.2.4. Kunst en cultuur De bibliotheek biedt een bescheiden cultureel programma met daarin schrijversbezoeken, workshops mediawijsheid, lezingen, tentoonstellingen en exposities. Meer dan in het verleden zal het programma zich richten op ondersteuning van taalvaardigheid (inclusief leesplezier), mediavaardigheid (mediawijsheid) en streekgeschiedenis. Bibliotheek Westland is ook de beheerder van de website www.cultuurpuntwestland.nl de plek waarbij alle informatie over cultuur en cultuureducatie bijeen wordt gebracht. In twee bibliotheken is de kunstuitleen ondergebracht. In overleg met Gemeente Westland en het CKW zal worden bepaald hoe hier mee verder te gaan in de komende beleidsperiode. De bibliotheek wil de banden met de organisaties die zich richten op streekgeschiedenis en het cultureel erfgoed verder versterken en de samenwerking rond informatiedienstverlening en het ontsluiten van hun collecties bevorderen. Door de laagdrempelige toegang van de bibliotheek wordt het bereik van films, lezingen en tentoonstellingen rond dit thema vergroot.


Pagina 16

Minder: - Activiteiten volwassenen (cultureel programma) - Kunstuitleen (overdragen aan CKW?) - Exposities en tentoonstellingen (alleen A-bibliotheken) Meer: - Film/boekvertoningen - Lokale partners in huis tijdens openstelling en open dagen - Luisterplekken Muziekweb (Naaldwijk) Ongewijzigd: - Deelname Cultureel Platform Westland - Podium Westland - Cultuurpunt Westland (website)

3.2.5. Ontmoeting, debat en facilitair De bibliotheek is bij uitstek de plek waar informatie en (sociale) ontmoeting samen kunnen komen. De bibliotheek is immers laagdrempelig, bereikt een brede doelgroep, is onafhankelijk en betrouwbaar en bij iedereen bekend. De bibliotheek is een vanzelfsprekende ontmoetingsplaats voor mensen van alle leeftijden in veel kernen van Gemeente Westland. Daarmee is de bibliotheek ook van belang voor de sociale leefbaarheid. De ontmoetingsfunctie is ondersteunend aan de overige kerntaken. Minder: - Gaming - Kopieerapparaten - Activiteiten in B- en C-bibliotheken - Vestigingen - Minder m2 per gebouw Meer: - Verhuur bibliotheekruimtes - Seats2work (?) - WiFi - Openstellingsuren A-bibliotheken Ongewijzigd: - Huidige onderhuurders en incidentele gebruikers van o.a. Kwintsheul, Naaldwijk, De Lier en ‘s-Gravenzande

3.3.

Overzicht kerntaken versus producten en diensten

De kernfuncties overlappen elkaar gedeeltelijk en de meeste producten en diensten ondersteunen meer dan één kernfunctie. De volgende figuur dient ter illustratie:


Pagina 17

Diensten

Ontmoeting en Debat

Kunst en Cultuur

Informatie

Ontwikkeling en Educatie

Lezen en literatuur

Kerntaken

Fysieke collectie fictie Fysieke collectie non-fictie Collecties specifieke doelgroepen (ALP, MLP, 4You, Lees en Schrijf, GLB, BoekStart) Kunstuitleen (Digitaal) Informatiepunt: JIP Westland, Cultuurpunt Westland, GIP, Westlandse Pronkkast Inlichtingenwerk fysiek Inlichtingenwerk digitaal Website bibliotheek Jaarprogramma VVE Jaarprogramma Primair Onderwijs Programma bestrijding laaggeletterdheid Programma ondersteuning inburgering Programma mediawijsheid volwassenen Programma: lezingen, themabijeenkomsten, schrijvers op bezoek Exposities en tentoonstellingen Vrije toegang tot internet & gratis websites & WiFi Podium Westland Historie in de Bibliotheek Verhuur ruimtes en faciliteiten Huisvesting (2) Stiploketten


Pagina 18

3.4.

Resultaten

Met minder middelen en de nodige complicaties en bedreigingen zijn de belangrijkste kwantitatieve doelstellingen voor de komende beleidsperiode als volgt:

Onderwerp Aantal leden Aantal bezoekers Aantal uitleningen (fysiek en digitaal) Aantal deelnemers jaarprogramma primair onderwijs6 Aantal bereikte leerlingen Deelname VVE-sector aan jaarprogramma en BoekStart Deelname baby’s aan BoekStart Aantal deelnemers aan activiteiten voor volwassenen7 Aantal activiteiten m.b.t. bestrijding laaggeletterdheid8 Aantal raadplegingen bibliotheekwebsite Aantal raadplegingen website Cultuurpunt Westland Aantal raadplegingen JIP-website Aantal steuncollecties in tehuizen Aantal steunpunten in scholen Aantal vestigingen Aantal openstellingsuren Collectie (fysiek) Kunstuitleen Eigen inkomsten

Doelstelling 25.000 500.000 per jaar 1.100.000 per jaar 90% van alle scholen 8.000 per jaar 50% van alle VVE-instellingen 50% van de benaderde ouders 1.000 per jaar 10 per jaar 25% meer dan in 2012 25% meer dan in 2012 Gelijk aan 2012 Van 5 naar 10 Minimaal 1, maximaal 5 Van 9 naar 7 Van 139,5 naar 128,59 Van 190.000 naar 150.000 items Ca. 150 uitleningen per jaar 25% van de begroting

6

Omvat ca. 20 verschillende educatieve programma’s en ca. 20 jeugdschrijvers/illustratoren op bezoek Waaronder jaarlijks ca. 10 educatieve programma’s mediawijsheid, 4 schrijvers, themabijeenkomsten en avonden over streekgeschiedenis 8 Groepsontvangsten, leesgroep, voorlichting, deelname campagnes, Taalkr8dagen etc. 9 Dit is exclusief de openstelling voor speciale doelgroepen in ten minste 5 tehuizen en 1 school (Heenweg). Bij het sluiten van vestigingen wordt ernaar gestreefd andere vestigingen meer open te laten zijn. 7


Pagina 19

4. Spreiding 4.1.

Inleiding

In de beleidsperiode wordt het huidige spreidingsbeleid geherformuleerd. In dit beleidsplan leggen wij de contouren voor het beoogde nieuwe spreidingsbeleid vast. Bij dit beleid spelen de volgende overwegingen een rol: rekening houden met de digitalisering van de samenleving en de veranderende vraag van onze klanten (minder fysieke collectie en minder vierkante meters) de toegenomen mobiliteit van bibliotheekgebruikers (minder vestigingen) het realiseren van de bezuinigingstaakstelling (minder vestigingen en meer differentiatie dienstverlening) innovatie mogelijk te maken (waaronder bibliotheek op school en steunpunten in tehuizen) efficiënt en effectief om te gaan met overheidsgelden de vraag naar actuele collectie In het toekomstig spreidingsbeleid streeft de bibliotheek naar minder overlap van het zelfde type vestigingen. Kleinschalige alternatieven in samenwerking met derden zullen worden gerealiseerd. Dit betekent dat het aantal vestigingen niet persé afneeemt, maar wel dat de variatie zal toenemen. Het blijft immers belangrijk onze dienstverlening aan een zo groot mogelijk publiek, zo laagdrempelig mogelijk en dichtbij als nodig is, aan te bieden op een zo efficiënt mogelijke wijze. Dat kan via (eigen) vestigingen, servicepunten of via (embedded) steunpunten. Het bibliotheekwerk is NU in het Westland georganiseerd rond drie verschillende bibliotheektypen: A-Bibliotheek

B-Bibliotheek

C-Bibliotheek

Volledig pakket dienstverlening met extra eigen speerpunt Brede en diepe collectie Ruimer open Meer personeel Meeste activiteiten Bereik voor basisdienstverlening 4 km

Basispakket dienstverlening

T.b.v. kinderen en hun ouders, senioren & minder mobielen Collectie voor specifieke doelgroepen Beperkt open Beperkt personeel Vrijwel geen activiteiten Bereik voor basisdienstverlening 2 km

Brede collectie voor alle doelgroepen Minder open Minder personeel Minder activiteiten Bereik voor basisdienstverlening 3 km


Pagina 20

In de huidige situatie is in de spreiding van het bibliotheekwerk voorzien door:  Drie A-bibliotheken (’s-Gravenzande, Naaldwijk en Wateringen)  Twee B-bibliotheken (Monster en De Lier)  Vier C-bibliotheken (Kwintsheul, Honselersdijk, Poeldijk en Maasdijk) Daarnaast bestaan er steunpunten in 5 tehuizen die tot op heden nauwelijks een formele status hadden. In Bijlage 4 is het potentiële bereik van de verschillende bibliotheektypen aangegeven. Hiermee wordt bedoeld dat de (vrijwel alle) leden van een A-bibliotheek wonen in een straal van 4 kilometer rond de vestiging. Voor een B- en een C-bibliotheek is dat respectievelijk 3 kilometer en 2 kilometer. Voor bepaalde activiteiten, zoals lezingen van bekende auteurs, hebben de bibliotheken een groter bereik. Als het bibliotheekwerk met de huidige spreiding wordt ingetekend op een geografische kaart, wordt er een grote overlap zichtbaar tussen de “werkgebieden” respectievelijk het bereik, van de verschillende vestigingen (zie Bijlage 4). Hierbij dient te worden aangetekend dat hooguit 15 % van de huidige leden daadwerkelijk gebruik maakt van een andere fysieke vestiging dan die in de kern waar men zelf woont. Er wordt wel veel gebruik gemaakt van het reserveren uit de gehele collectie met aflevering in de “eigen” vestiging.

4.2.

Toekomstig spreidingsbeleid

In deze paragraaf staat het voorlopige spreidingsbeleid voor de komende vier jaren beschreven. Vanwege financiële ontwikkelingen en andere onzekerheden (zie ook paragraaf 4.3.) wordt hiermee wel de richting aangegeven maar zijn de exacte uitkomsten nog niet bekend. In de loop van 2013 zal nader onderzoek plaatsvinden waarbij de opties van dat moment doorslaggevend zullen zijn voor de besluitvorming. Vast staat echter wel dat de vestiging Honselersdijk per 1-1-2014 in zijn huidige vorm zal sluiten. Vooruitlopend op het genoemde onderzoek wordt op grond van de huidige cijfers en inzichten vooralsnog gekozen voor het onderstaande uitgewerkte scenario. Dit scenario gaat uit van het terugdringen van het aantal vestigingen waarbij de negatieve effecten voor de klant zo klein mogelijk zijn waarbij wel de opgelegde bezuinigingen vanaf 2014 kunnen worden gerealiseerd. Zonder aan de eerder genoemde uitgangspunten te tornen: de bibliotheek blijft voor iedereen relatief dichtbij zeker in vergelijking tot de situatie in andere gemeenten en regio’s. Hiervoor moeten we het huidige model van A-, B- en C-bibliotheken loslaten en overgaan naar iets meer variatie in de typen vestigingen: de Kleinstedelijke bibliotheek met een volledig dienstenaanbod (nieuwe A) de Dorpsbibliotheek met een basispakket aan dienstverlening (nieuwe B) het Servicepunt met dienstverlening voor de jeugd en minder mobiele ouderen, aangevuld met een beperkt aanbod voor de ouders van de kinderen, (nieuwe C bibliotheek) het Steunpunt met dienstverlening voor één specifieke doelgroep (jeugd, niet-mobiele ouderen) en ondergebracht bij een “host” (D Bibliotheek) Bibliotheek Westland - Beleidsplan 2013-2016

Pagina 21

Buiten een gewijzigde differentiatie in het aanbod worden twee kleine vestigingen, waarbij de meeste overlap is te constateren en de afstand naar een andere bibliotheekvestiging klein is, op termijn gesloten. In die kernen zullen voor minder mobiele doelgroepen steunpunten worden gerealiseerd. Dus minder overlap, efficiëntere bedrijfsvoering en toch dicht bij de klant. Het bibliotheekwerk wordt in de komende beleidsperiode derhalve georganiseerd rond vier verschillende soorten bibliotheek.


Pagina 22

Kleinstedelijke bibliotheek (A) Naaldwijk,’sGravenzande, Wateringen

Dorpsbibliotheek (B) De Lier en Monster

Servicepunt (C) Maasdijk & Poeldijk (en tot 1.1.2014 Honselersdijk en tot 1.1.2015 Kwintsheul)

Volledig pakket dienstverlening met extra eigen speerpunt Brede en diepe (achtergrond) collectie

Basispakket dienstverlening

Dienstverlening aan specifieke doelgroepen

Kleinere maar actuele collectie voor de belangrijkste doelgroepen Minder open (14) uur)

Collectie voor jeugd en niet-mobiele ouderen, beperkt voor volwassenen (“ouders van”) Beperkt open (8-12 uur)

Ruimer open (2030 uur)

Steunpunt (D): in tehuizen (nu 5, op termijn meer) en scholen, (vanaf 2013 één en op termijn meer) Dienstverlening aan specifieke doelgroep Collectie voor jeugd of voor ouderen

Gevestigd in andere omgeving (school, zorgcentrum) Meer personeel Minder personeel Beperkte personele Beperkte (vnl. (mengmodel bezetting, (vrijwilligers personele Beroepskrachten) beroepskrachten met bezetting en vrijwilligers) coördinatie/ondersteuning (uitvoerend door beroepskracht) alleen door vrijwilligers) Veel activiteiten Minder Geen activiteiten en geen Geen en goede activiteiten en verblijfsfunctie activiteiten verblijfsfunctie beperkte anders dan verblijfsfunctie specifiek gekoppeld aan de doelgroep Bereik voor Bereik voor basis- Bereik voor basisBereik voor basisdienstverlening 2 dienstverlening 1 km basisdienstverlening 4 km dienstverlening km minder dan 1 km Tussen 400 en Ca. 250 m2 Tussen de 120 en Afhankelijk van 1300 m2. 200m2. host


Pagina 23

Samengevat ziet de opbouw van het bibliotheekwerk in de gemeente er dan als volgt uit: In de komende beleidsperiode zullen dus twee C-bibliotheken gaan sluiten: Honselersdijk (01-01-2014) en Kwintsheul (01-01-2015) en wordt het dienstverleningsniveau van twee huidige B-bibliotheken (De Lier en Monster) aangepast. Dit heeft consequenties voor de omvang en aard van de collectie (kleiner maar actueler), de huisvesting (kleiner), het personeel (minder uren beroepskrachten) en activiteiten (minder). Door nieuwe lokaties te zoeken nabij de winkelfuncties zullen meer klanten bereikt worden. In de kernen waar vestigingen sluiten zullen compenserende maatregelen worden getroffen voor minder mobiele groepen door additionele steunpunten te openen en de openstelling van dichtbij gelegen vestigingen enigszins te verruimen. Daarnaast zal de centrumfunctie van Bibliotheek Naaldwijk worden versterkt door de kwaliteit van de collectie, ruimere openstellingsuren, verbeterde verblijfsfunctie en meer educatieve activiteiten.

4.3.

Complicaties

De in deze paragraaf genoemde complicaties gelden bij ongewijzigde uitgangspunten en kunnen worden achterhaald door de tijd. Zoals gesteld wordt in 2013 nog nader onderzoek gedaan naar de benodigde spreiding. Daarnaast kunnen de volgende kanttekeningen op voorhand worden gemaakt. Het pand van de bibliotheek in De Lier heeft structurele bouwkundige problemen. Het is bovendien een in alle opzichten onderhoudsintensief pand met functionele beperkingen. Een verzoek om dit pand te mogen verkopen en/of verhuren is eind 2011 ingediend bij de gemeente. Dit pand moet eerst worden afgestoten voordat nieuwe (kleinere) huisvesting kan worden gezocht. Het pand in Wateringen is inefficiënt, te groot en (veel) te duur. De huidige beschikbare oppervlakte is 770 m2, terwijl 400m2 goed benutbare ruimte voldoende kan zijn. Verhuizen brengt echter ook hoge kosten met zich mee. Uitgezocht dient te worden hoeveel de verhuiskosten zullen zijn en hoe deze kunnen worden terugverdiend in de exploitatie. In Kwintsheul heeft de bibliotheek een goedkoop pand (eigendom zonder rente of aflossing) en het is het enige bibliotheekpand waar de backoffice kon worden ondergebracht. Hoewel er feitelijk geen Servicepunt meer zou behoeven te zijn, ligt het voor de hand om deze vestiging langer te handhaven als Servicepunt totdat een oplossing is gevonden voor de backoffice. Daarnaast spelen er (gemeentelijke) plannen voor herinrichting van de kern Kwintsheul, die gevolgen kunnen hebben voor de huidige bibliotheeklocatie. Ook de vestiging in Monster zit in een te groot pand. Nu ca. 700 m2, zou naar 250m2 kunnen als daar van een Dorpsbibliotheek wordt gemaakt. Vanwege een historisch gegroeide situatie zijn de huidige huisvestingslasten echter extreem laag. Verhuizen wordt qua huisvesting dus altijd duurder. Zie verder hoofdstuk 5. Gemeente Westland zal in 2014/2015 het verhuurbeleid van gemeentelijke accommodaties harmoniseren. Wat daarvan het effect is op de drie panden die de bibliotheek huurt van de gemeente is nog niet bekend. Maar kan wel gevolgen hebben voor de eigen besluitvorming.


Pagina 24

5. Bedrijfsvoering 5.1.

Algemeen

Om het Strategisch beleid te kunnen realiseren zijn middelen nodig in de ruimste zin van het woord. In dit hoofdstuk wordt het beleid ten aanzien van de verschillende middelen besproken.

5.2. Personeel en organisatie 5.2.1. Organisatie Er is een directeur/bestuurder die verantwoordelijk is voor het besturen van de Bibliotheek Westland en de dagelijkse gang van zaken. Daarboven staat de Raad van Toezicht die toezicht houdt op het gevoerde beleid en meedenkt over strategische beslissingen. Er is een MT-Beleid als adviesorgaan voor de directeur/bestuurder. Er is een MT-Uitvoering, bestaande uit vestigingscoördinatoren en coördinerend specialisten, die vooral als taak hebben de beleidsbeslissingen te implementeren en te toetsen op praktische haalbaarheid. Op 1-7-2012 waren er 43 beroepskrachten en ruim 100 vrijwilligers werkzaam in de Bibliotheek Westland. Zie ook bijlage 3 voor het organogram.

5.2.2. Personeelsbeleid Het verwerven dan wel uitbouwen van de benodigde competenties zal de komende vier jaar veel aandacht krijgen. Hierbij komt ook een aansluiting van het huidige systeem van voeren van functioneringsgesprekken. Qua personeelsopbouw kan worden geconstateerd dat Bibliotheek Westland sterk vergrijsd is en dat er weinig personeelsverloop is. Het binnenhalen van jong en goed geschoold personeel is op zich niet moeilijk gebleken, maar het behouden van deze werknemers, die veelal een aanstelling voor bepaalde tijd hebben, is veel lastiger in een tijd van krimpende financiële middelen. Onderzocht gaat worden of met de incidentele inzet van financiële middelen uit reserves een aantal 60-plussers bereid is (vervroegd) uit te treden om zodoende ruimte te maken voor jongere collega’s. Het volledige personeelsbeleid van Bibliotheek Westland is vastgelegd in het Handboek P&O dat jaarlijks wordt geëvalueerd en geactualiseerd.

5.2.3. Scholing en deskundigheidsbevordering Deskundig en gemotiveerd personeel is voor een dienstverlenende organisatie onontbeerlijk. Bij veranderingen in de dienstverlening en meer focus op de kerntaken leesplezier, mediawijsheid, (lokale) informatie en bestrijding laaggeletterdheid hoort een actief scholingsbeleid. Bibliotheek Westland stelt iedere twee jaar een scholingsplan op. Een belangrijk nieuw onderdeel van het scholingsplan is het ‘sterrenplan’ dat vooral gericht is op het mobiliseren van medewerkers in de frontoffice en (plus)vrijwilligers. Jaarlijks wordt (conform eisen certificering) een bedrag uitgetrokken voor scholing van ongeveer 3% van de bruto loonsom.


Pagina 25

De komende vier jaar zal de scholing vooral gericht zijn op:  Retailtechnieken in de frontoffice  Mediawijsheid  Jeugdbibliotheekwerk  Ondersteuning van het primair onderwijs / V.V.E.  Klantrelatiemanagement  Bestrijding laaggeletterdheid  Digitale dienstverlening  Competentiemanagement

5.2.4. Personeelsformatie De focus op kerntaken, het stellen van prioriteiten, het ontwikkelen van een aantal (vernieuwde) producten en diensten en het realiseren van de bezuiningstaakstelling zal (deels) tot een andere inzet leiden van de schaarse professionele formatie (ca. 20 fte) die Bibliotheek Westland thans beschikbaar heeft. De facto zal het aantal fte gaan inkrimpen. Er wordt gekozen voor een implementatietermijn van twee à drie jaar, waarbij 2013 vooral een overgangsjaar zal zijn. Per 31-12-2014 moeten de meeste veranderingen gerealiseerd zijn. In bijlage 6 is een inschatting opgenomen waarbij vanuit de huidige situatie wordt aangegeven welke wijzigingen er in het formatieplan zullen gaan plaatsvinden in de jaren 2013, 2014 en 2015. Globaal komt het erop neer dat er minder fte’s worden ingezet op de uren frontoffice (uitleenfunctie, de dienstverlening aan volwassenen en culturele activiteiten). Meer inzet zal gericht worden op jeugd, mediawijsheid en ondersteuning van onderwijs/VVE-sector. Een compleet formatieplan zal eind 2012 worden opgesteld en de basis vormen van een reorganisatie in 2013.

5.2.5. Vrijwilligersbeleid Bibliotheek Westland voert al jaren een zeer actief beleid gericht op het inzetten en faciliteren van vrijwilligers. Het vrijwilligersbeleid is vastgelegd in de nota ‘Vrijwilligersbeleid Bibliotheek Westland’, een nota die jaarlijks wordt geëvalueerd en bijgesteld. In de bibliotheekbranche en binnen de afspraken tussen sociale partners (CAO) is de afgelopen tien jaar aangedrongen op het verminderen van de inzet van vrijwilligers. Vrijwilligers zijn echter altijd onmisbaar geweest binnen Bibliotheek Westland om met veel minder financiële middelen dan vergelijkbare bibliotheken elders toch het gewenste dienstverleningsniveau te kunnen halen. De gemeente heeft het vrijwilligerswerk altijd gestimuleerd. Ook qua sociale cohesie is het inzetten van vrijwilligers een goede methode, omdat de lokale inbedding van de plaatselijke vestiging in stad en dorp hiermee wordt versterkt. Omdat bibliotheken in het land vestigingen sluiten heeft de discussie over het inzetten van vrijwilligers een nieuwe dimensie gekregen en een vernieuwde urgentie. Ook de komende jaren zal Bibliotheek Westland gebruik blijven maken van de inzet van vrijwilligers, met name in de servicepunten en steunpunten (scholen/tehuizen) waarvan het aantal zal worden uitgebreid (zie hoofdstuk 4).


Pagina 26

In de vier (beoogde) servicepunten10 (anno 2015) zullen meer vrijwilligers worden ingezet dan nu het geval is. Aan deze vrijwilligers zullen andere eisen worden gesteld betreffende het minimum aantal uren en (bij)scholing. Het totaal aantal vrijwilligers zal echter stabiel blijven vanwege de voorgenomen sluiting van de vestigingen Kwintsheul en Honselersdijk. Uiteraard worden alle werkzaamheden in de servicepunten en steunpunten gecoördineerd door gekwalificeerde professionals en worden vrijwel alle bibliotheektechnische werkzaamheden en de specialistische dienstverlening (zoals educatie) ook uitgevoerd door professionals op MBOen HBO-niveau. Het uitgangspunt hierbij is vooral om het uitlenen van media betaalbaar te houden en daarmee de ‘kostbare’ beroepskrachten te kunnen inzetten voor hoogwaardige dienstverlening gericht op informatie en educatie, zoals leesbevordering, mediawijsheid en bestrijding laaggeletterdheid. Uiteraard zullen zij ook een belangrijke rol spelen bij bepaalde backoffice-activiteiten zoals digitale dienstverlening, Marketing/PR, personeelsbeleid, inwerken media en collectioneren.

5.3. Kwaliteitszorg 5.3.1. Tevredenheid stakeholders Kwaliteitszorg is de doorlopende systematische aandacht van de bibliotheek voor kwaliteit met als doel verbeteren en vernieuwen. De bibliotheek past dit toe in haar dagelijkse bedrijfsvoering volgens het INK-managementmodel. Het streven naar tevredenheid bij de diverse stakeholders, waaronder klanten en medewerkers, is het belangrijkste uitgangspunt van het model. Conform de certificeringsnorm worden één keer per vier jaar klanten medewerkerstevredenheid onderzocht. Daarnaast worden onder andere gegevens verzameld over activiteiten en institutionele afnemers zoals scholen. Met de gemeente (als belangrijke stakeholder) worden prestatieafspraken gemaakt die jaarlijks worden geëvalueerd. Ook zullen structurele samenwerkingspartners (bv. onderwijs en SeniorWeb) periodiek worden geëvalueerd.

5.3.2. Certificering In 2012 is de bibliotheek voor de tweede keer gecertificeerd in het kader van de Certificeringsnorm Openbare Bibliotheken. Certificering biedt enerzijds de minimumgarantie voor een constant niveau van producten en dienstverlening naar klanten op het lokale niveau. Anderzijds is certificering een voorwaarde om te kunnen blijven functioneren in het netwerk van openbare bibliotheken en biedt het minimumgaranties voor landelijke netwerkkwaliteit. Daarom streeft de bibliotheek ernaar ook weer in de volgende ronde in 2016 te worden gecertificeerd.

5.4. Marketing en PR 5.4.1. Ledenbehoud Waarom is het zo moeilijk in deze tijd om mensen te binden aan de bibliotheek? De consument krijgt steeds minder vrije tijd. Er is een steeds beter aanbod aan interessante besteding van deze schaarse vrije tijd. Is er nog tijd voor het lezen van een boek? Hoe snel schakelen de huidige leden over op digitaal lezen? Het is van groot belang dat bibliotheken nog 10

Maasdijk, Poeldijk, De Lier en Monster


Pagina 27

beter gaan inspelen op de veranderingen in de wereld van het lezen. Daarom richt de Bibliotheek Westland zich in deze beleidsperiode bij marketing en PR op behoud van het aantal leden en bezoekers. Gezien de landelijke trend van afnemend leen- en leesgedrag is dit een forse ambitie. Het verzamelen van informatie van klanten maar ook van niet-gebruikers over tevredenheid en wensen met betrekking tot producten en diensten is hierbij van groot belang.

5.4.2. Promotie De promotie wordt afgestemd op regionale, provinciale en landelijke campagnes. Via de websites, persberichten, folders, directmail, informatiebijeenkomsten en een nieuwsbrief worden de bibliotheekgebruikers op de hoogte gehouden van ontwikkelingen in de dienstverlening. De promotieactiviteiten zullen niet alleen worden gericht op individuele klanten, maar ook op specifieke doelgroepen en institutionele klanten (bv. onderwijs en VVE). Belangrijke nieuwe promotie-instrumenten in de komende beleidsperiode zullen zijn de landelijke digitale bibliotheek (bibliotheek.nl) en de bovenprovinciale campagne annex website ‘voordeel met je biebpas’.

5.4.3. Landelijke huisstijl In landelijke en provinciale PR-uitingen en marketingcampagnes wordt al geruime tijd gewerkt met het landelijke (bibliotheek)logo en de daarbij behorende huisstijl. Bibliotheek Westland zal ingaande 1-1-2013 gefaseerd overschakelen op de landelijke huisstijl, om te beginnen met de website. Een volgende stap zal zijn de herkenbaarheid van het personeel in de vestigingen te vergroten en meer ‘corporate identity’ uit te stralen.

5.5. ICT/Automatisering 5.5.1. Lokale netwerken Alle bibliotheken beschikken over een lokaal automatiseringsnetwerk ten behoeve van de bedrijfsvoering en de dienstverlening aan klanten. In 2013 worden alle netwerken vervangen dan wel gemodificeerd. Hierbij zal worden gekozen voor kostenefficiënte oplossingen zoals het werken met één centrale server en het aanbieden van ondersteunende (interne) diensten ‘in de cloud’. Het netwerkbeheer wordt uitgevoerd door een externe partij (nu: ProBiblio). In de komende beleidsperiode zal worden onderzocht welk aanbod het meest passend zal zijn.

5.5.2. Breedbandverbindingen Begin 2013 moeten alle bibliotheken snellere en goedkopere verbindingen hebben. Met lokale ontwikkelingen (glasvezelnet) wordt rekening gehouden.

5.5.3. Selfservice De in 2008 geïnstalleerde selfserviceapparatuur zal in 2014 worden vervangen dan wel gemodificeerd. Hierbij zal rekening worden gehouden met marktontwikkelingen.


Pagina 28

5.5.4. WiFi Begin 2013 zullen de drie grootste bibliotheken beschikken over WiFi. In de komende beleidsperiode zal na evaluatie worden besloten of uitbreiding naar andere vestigingen gewenst is.

5.5.5. Betaalautomaten In 2013 zullen naast Naaldwijk ook ’s-Gravenzande en Wateringen de beschikking krijgen over betaalautomaten. Binnen één jaar moeten deze bibliotheken volledig ‘cashless’ draaien.

5.5.6. Landelijke digitale bibliotheek/website Eind 2012 is Bibliotheek Westland aangesloten op bibliotheek.nl11. In 2013 zal worden besloten of de huidige bibliotheekwebsite wordt vervangen door het landelijke model (‘WAAS’12). Dit zal mede afhangen van de kosten die hiermee zijn gemoeid.

5.5.7. Websites De huidige bibliotheekwebsite wordt aangesloten op de landelijke infrastructuur en in 2013 zo mogelijk vervangen door het landelijk model. De andere websites (JIP en CPW) worden geactualiseerd. Voor alle websites zal de haalbaarheid worden onderzocht om een ‘mobiele’ variant te ontwikkelen. Dat wil zeggen een website die geschikt is voor het gebruik op smartphones en tablets.

5.5.8. Kopieermachines In deze beleidsperiode lopen de leasecontracten af van de (9) kopieermachines. Afhankelijk van de (actuele) dienstverleningsniveaus van de vestigingen zal worden bepaald welke oplossing wordt gekozen. Gestreefd wordt naar 50% lagere kosten.

5.6. Huisvesting 5.6.1. Inleiding In de voorgaande hoofdstukken zijn voornemens geuit die effect hebben op het aantal panden en de oppervlakte (in m2) van de panden die Bibliotheek Westland in eigendom heeft of huurt13. De beoogde effecten (minder panden en minder meters) hiervan zijn samengevat in de volgende paragraaf.

5.6.2. Beoogd huisvestingsbeleid De huur van het pand in Honselersdijk wordt, in verband met de sluiting van deze vestiging per 1-1-2014 opgezegd.

11

Houdt in aansluiting op landelijke infrastructuur, Widgetstore en Nationale Bibliotheek Catalogus Website As a Service 13 Bibliotheek Westland heeft drie panden in eigendom, alle vrij van rente en aflossing: Kwintsheul, Naaldwijk en De Lier. De overige zes panden zijn huurpanden, drie van de gemeente, drie van particulieren. 12


Pagina 29

Goedkopere alternatieven zoals steunpunten in scholen en/of woon/zorgcentra zullen worden onderzocht. Het pand in De Lier wordt na toestemming hiervoor zo spoedig mogelijk verkocht dan wel verhuurd. Als alternatief wordt een nieuw pand van maximaal 250 m2 gezocht in het centrum van het dorp voor een klein modern servicepunt (in plaats van B-bibliotheek oude stijl). Het pand in Kwintsheul blijft voorlopig ongewijzigd gehandhaafd tot ten minste 1-1-2015. Wat er precies met deze vestiging gebeurt, hangt mede af van de ‘herinrichting’ van het dorp door de gemeente. Voor Monster zal worden gezocht naar een kleiner pand (max. 250 m2) dat aansluit bij het dienstverleningsniveau per 1-1-2014 (Servicepunt i.p.v. B-bibliotheek oude stijl). Voor Wateringen, dat zeer hoge exploitatiekosten heeft, wordt in de komende beleidsperiode gezocht naar een kleiner (max. 400 m2) en goedkoper pand. Voor Poeldijk, dat voor een kleine vestiging een relatief hoge huur heeft, wordt gezocht naar een ‘embedded’ oplossing, dus het handhaven van het servicepunt als onderdeel van een multifunctionele accommodatie. De huisvesting van ’s-Gravenzande, Naaldwijk en Maasdijk blijft in de komende beleidsperiode ongewijzigd. Als er zich mogelijkheden voordoen om met samenwerkingspartners tot gezamenlijke huisvesting te komen vanuit overwegingen van efficiency en effectiviteit, zullen deze worden benut.

5.6.3. Onderhoud gebouwen Voor de drie panden die de bibliotheek in eigendom heeft zijn langlopende onderhoudsplannen opgesteld.

5.6.4. Inventaris en inrichting In de afgelopen zeven jaar hebben vrijwel alle bibliotheekpanden een facelift of herinrichting ondergaan. De uitzondering is De Lier, omdat al eerder is besloten dit (slechte) pand af te stoten. Daar waar verhuizing en/of herinrichting speelt zal de inrichting geheel of gedeeltelijk worden aangepast volgens retailprincipes14. Een variant van de landelijk ontwikkelde (bibliotheek)retailformule is al toegepast in de bibliotheken Wateringen, Monster en ’s-Gravenzande. In 2013 zal ook bibliotheek Naaldwijk worden ‘geretailed’. 14

Dit behelst o.a. veel frontale plaatsing, het werken met thematafels en het hergroeperen van de collectie op interessegebieden van klanten


Pagina 30

Voor het vervangen van afgeschreven of defecte inventaris is, voor alle vestigingen, jaarlijks een budget gereserveerd in de begroting.

5.6.5. Huisvesting op langere termijn In deze beleidsperiode is ervoor gekozen om zeven van de negen vestigingen te handhaven, hoewel een aantal daarvan met een aangepast dienstverleningsniveau. Om een goede, aansprekende, moderne en toekomstbestendige bibliotheek te kunnen handhaven zal, mede door de voortschrijdende digitalisering, in de loop van de vigerende beleidsperiode met de Gemeente Westland moeten worden overlegd of een centrale vestiging (“Flagstore bibliotheek”) in combinatie met samenwerkingspartners, wenselijk en haalbaar is (“cultuurpaleis”?). Hier kan dan in de volgende beleidsperiode 2017-2020 op worden aangesloten. Maar wellicht al eerder, als de omstandigheden dit toelaten en er zich kansen voordoen. Een versnelde afbouw van fysieke vestigingen zal echter leiden tot minder leden en gebruikers en lagere inkomsten. De haalbaarheid hiervan is tevens afhankelijk van de mate waarin het de branche lukt de digitale bibliotheek, met aantrekkelijke e-content tegen aantrekkelijke voorwaarden, te realiseren als alternatief. Een reële optie zou het samengaan kunnen zijn van de bibliotheek met het Centrum voor de Kunsten en/of de beoogde combinatie Historisch Archief Westland/Streekmuseum. Een centrale bibliotheekvestiging zal, in verband met de omvang van het werkgebied, naar de visie van de bibliotheek echter altijd wel gekoppeld moeten zijn aan een aantal kleine (‘embedded’) servicepunten en/of een groter aantal afhaal/inleverpunten.

5.7. Samenwerkingspartners en netwerkverbanden 5.7.1. Landelijk Bibliotheek Westland is lid van de VOB, de landelijke brancheorganisatie die ook de werkgevers vertegenwoordigt bij CAO onderhandelingen. Via de VOB is er ook een (indirecte) koppeling met het Sector Instituut Openbare Bibliotheken (Siob) en Stichting Certificering Openbare Bibliotheken.

5.7.2. Provinciaal Provinciale samenwerking krijgt vooral vorm binnen het directeurenoverleg Zuid-Holland (BOZH).Aan dit overleg zijn ook concrete samenwerkingsprojecten gekoppeld als “Voordeel met je biebpas” en tevens wordt via het BOZH input geleverd voor de wijze waarop ProBiblio (Provinciale Service Organisatie) haar provinciale subsidie inzet ter ondersteuning van het bibliotheeknetwerk. Incidenteel wordt ook samengewerkt met andere provinciale organisaties zoals Kunstgebouw en Erfgoedhuis.

5.7.3. Regionaal Regionaal wordt er samengewerkt binnen het Haaglandenoverleg. Daarnaast wordt op projectbasis bilateraal samengewerkt met verschillende bibliotheken uit de directe omgeving zoals Bibliotheek aan de Vliet (Kunstuitleen, cultuurpunt), Bibliotheek Oostland (MTO, benchmark, deskundigheidsbevordering,RITV) Maassluis/Midden-Delfland (deskundigheidsbevordering,RITV).


Pagina 31

5.7.4. Lokale samenwerking De bibliotheek is een groot voorstander van lokale samenwerking. Met een groot aantal lokale organisaties op het gebied van cultuur, onderwijs, educatie, welzijn, (gezondheids)zorg en kinderopvang wordt reeds in meer of mindere mate samengewerkt. Structurele samenwerkingsrelaties krijgen o.a. vorm in de samenwerkingsovereenkomst met SeniorWeb, het convenant rond streekgeschiedenis/historie in de bibliotheek (Streekmuseum HAW, RITV), het jaarprogramma VVE, het jaarprogramma primair onderwijs,Stichting Podium Westland, de website JIP Westland (E25), de website Cultuurpunt Westland, het Cultureel Platform Westland, de gemeentelijke werkgroep laaggeletterdheid, de Stiploketten (Vitis Welzijn), de Brede School15 (combinatiefunctionarissen) en BoekStart (VVE,Centra voor Jeugd en gezin). In de komende beleidsperiode zal de samenwerking met het Centrum voor de Kunsten, Vitis Welzijn en de Volksuniversiteiten (verder) gestalte moeten krijgen. De intensieve samenwerking met de organisatie voor streekgeschiedenis blijft een belangrijk speerpunt. De samenwerking met het primair onderwijs zal nog verder worden geïntensiveerd. Zie voor een overzicht van de belangrijkste samenwerkingsrelaties bijlage 2.

15

Op dit moment is nog niet bekend of Gemeente Westland het Brede School beleid (combinatiefunctionarissen) na 1-8-2012 continueert.


Pagina 32

6. 6.1.

Financiën Inleiding

In dit hoofdstuk worden de financiële randvoorwaarden geformuleerd voor de komende jaren, waarbij rekening wordt gehouden met de te realiseren bezuinigingen.

6.2.

Bezuinigingen 2013-2014

De bezuinigingen zullen in 2013 nog grotendeels incidenteel worden opgevangen door eenmalige (nagekomen) inkomsten en door het eenmalig schrappen van dotaties16. In 2014 worden de bezuinigingen vrijwel geheel structureel opgevangen door minder personeel, minder m2 gebouwen en hogere eigen inkomsten. Er wordt meer bezuinigd dan nodig is om ruimte te maken voor nieuw beleid.

6.3.

Begroting 2013-2016

In bijlage 7 is een begroting op hoofdlijnen opgenomen voor de komende jaren. Voor 2013 is deze conform de begroting zoals deze voor 1-7-2012 is ingediend bij Gemeente Westland. Voor de jaren 2014-2016 is sprake van een inschatting. De in paragraaf 6.2 beoogde bezuinigingen en inkomsten zijn hierin verwerkt. Het realiseren hiervan is afhankelijk van een aantal factoren, zoals het tijdig vinden van vervangende huisvesting en het verloop van de reorganisatie.

16

Met ingang van 2014 wordt er weer gedoteerd voor ICT (€ 20.000,- per jaar) en voor onderhoud/vervanging inrichting (€ 5.000,-).


Pagina 33

7. 7.1.

Samenvatting beleidsplan en -doelen Algemeen

Bibliotheek Westland blijft de komende vier jaar een culturele en educatieve basisvoorziening met een groot bereik onder de bevolking van Westland en een goede spreiding van accommodaties en dienstverlening: laagdrempelig en dicht bij de klanten.

7.2.

Missie

De bibliotheek is het lokale, fysieke en digitale informatieknooppunt dat de persoonlijke ontwikkeling van burgers stimuleert en faciliteert. Bibliotheek Westland stimuleert lezen en leesplezier, mediawijsheid, laagdrempelige toegang tot informatie en sociale ontmoeting. Hiermee schept de bibliotheek voorwaarden voor een leven lang leren en maatschappelijke participatie van individuen en maatschappelijke groeperingen.

7.3.

Visie

Bibliotheek Westland is het Centrum voor lezen en leesbevordering, mediawijsheid en informatie. Een leercentrum voor individuen en (onderwijs)instellingen. Hierbij wordt voorrang gegeven aan jeugd (0-13 jaar) en groepen die extra ondersteuning nodig hebben.

7.4.

Kernfuncties

De kernfuncties van de bibliotheek zijn lezen, leren en informeren en daaraan ondersteunend cultuur en ontmoeting en debat. Belangrijke uitgangspunten zijn:  Een bijdrage leveren aan het gemeentelijk beleid.  Rekening houden met de digitalisering van de samenleving.  Een klantgericht dienstverleningsaanbod.  Een spreidingsbeleid dat rekening houdt met maatschappelijke ontwikkelingen.  Permanente innovatie.  Zo veel als mogelijk samenwerking, zowel lokaal als binnen de bibliotheekbranche.  Kleinere fysieke collectie, grotere digitale collectie.  Verhogen eigen inkomsten.  Minder stenen.  Inzetten vrijwilligers.  Kiezen voor kwaliteit.

7.5.

Inhoudelijk

Doelen voor de komende vier jaar zijn onder meer:  Het bieden van randvoorwaarden, zodat leesvaardigheden (fysiek en digitaal) worden ontwikkeld en behouden voor de gehele bevolking van 0 tot 100 jaar.  Bestrijden laaggeletterdheid.


Pagina 34

 Literatuur en kennis over literatuur aanbieden.  Educatieve programma’s op het gebied van lezen en mediawijsheid aanbieden aan VVEorganisaties, instellingen voor primair onderwijs en individuele klanten (leden en niet-leden).  Lokale informatie verzamelen en ontsluiten via websites en fysieke dienstverlening.  Gidsfunctie vormgeven betreffende fysieke en digitale collecties.  Sociale ontmoeting in de kernen bevorderen. Concrete projecten zijn onder andere:  Pilots bibliotheek op school.  Collecties in tehuizen.  Programma mediawijsheid voor jeugd en volwassenen.  Actueel jaaraanbod VVE-sector en primair onderwijs.  Ontwikkelen digitale dienstverlening in samenwerking met BNL.  Uitbreiden BoekStart.  Deelname NME-projecten.  Westlandse schrijversmarkt.  Deelname CPNB-activiteiten.  Westlandse Pronkkast en laagdrempelig ontsluiten streekgeschiedenis.  Actuele en moderne website die toegang geeft tot hoogwaardige e-content.  Restylen bibliotheken, volgens retailconcept.  Versterken verblijfsfunctie A-bibliotheken.  Podium Westland (organisatie en deelname).  Scholingstrajecten personeel.  Invoeren landelijke huisstijl.  Moderne ICT-voorzieningen in alle vestigingen (onder andere WiFi).  Moderniseren huisvesting.


Pagina 35

8.

Kansen en bedreigingen

Dit beleidsplan is geschreven met de kennis van nu (medio 2012) en de financiële randvoorwaarden zoals deze nu bekend zijn. Als zich hierin ingrijpende wijzigingen voordoen, zal dit direct consequenties hebben voor de realisatie van het beleidsplan en de aard en omvang van de dienstverlening van de bibliotheek.

8.1.

Kansen

De bibliotheek ziet een aantal kansen. De volgende opsomming bevat de belangrijkste:  Lezen en leesbevordering is breed gedragen kerntaak van de bibliotheek  Er is behoefte aan training, scholing en begeleiding op het gebied van mediawijsheid  De beschikbaarheid van e-content (e-books, databanken etc.) wordt m.b.v. Bibliotheek.nl ontsloten  Met de Nationale Bibliotheek Catalogus biedt de bibliotheek de volledige collectie Nederland aan aan de inwoners van Westland  De overheid onderkent dat taalvaardigheid en mediawijsheid op een zo vroeg mogelijke leeftijd dient te worden gestimuleerd (VVE sector, PO en VO), de bibliotheek heeft nauwe banden met deze instellingen  De overheid onderkent het belang van het bestrijden van laaggeletterdheid. De lokale en regionale ondersteuningsstructuur in het Westland/Haaglanden is aan het veranderen  Er is een toenemende belangstelling voor streekgeschiedenis en archieffunctie. In het Westland vindt discussie plaats hoe het aanbod hierin georganiseerd moet gaan worden.  De economische situatie vergroot de urgentie tot samenwerking. De bibliotheek is een interessante samenwerkingspartner (ook op het gebied van huisvesting).  Het Westland kent een cultuur van vrijwilligers. De bibliotheek is voor hen interessant.  De bibliotheek is een sterk merk, dat landelijk wordt onderhouden  Er is (nog steeds) behoefte aan fysiek lenen en de bibliotheekbranche ontwikkelt landelijk formules om dit te stimuleren  Westland vergrijst. Deze doelgroep heeft tijd (ook als vrijwilliger), affiniteit met de bibliotheek en behoefte aan bibliotheekproducten.  Het ontstaan van CKW biedt nieuwe kansen op het gebied van afstemming en samenwerking

8.2.

Bedreigingen

Daarnaast zijn er bedreigingen. Deze hebben niet direct met financiën te maken maar kunnen wel de beoogde beleidsvoornemens beïnvloeden. Samengevat gaat het om de volgende “onzekerheden”.  Wat gebeurt er met de indexering van de gemeentelijke subsidies vanaf 2012. De herijkingsnota is hier redelijk vaag over. Als er wel inflatie is en de subsidie niet wordt geïndexeerd zal dit jaarlijks tot extra bezuinigingen (1-3%) leiden.  In welk tempo wordt er door OC&W (vanaf 01-01-2014) geld onttrokken aan het gemeentefonds voor de landelijke digitale bibliotheek? Gaat Gemeente Westland dit doorberekenen aan de (fysieke) bibliotheek?  Hoe snel lukt het de bibliotheekbranche e-books en andere hoogwaardige content beschikbaar te krijgen voor bibliotheekleden en tegen welke voorwaarden?


Pagina 36

 

 



Blijft toegang tot de landelijke digitale bibliotheek gekoppeld aan het lidmaatschap van de fysieke/locale bibliotheek? Ontkoppeling zal de positie van de fysieke bibliotheek niet versterken maar juist verzwakken. De komst van een Centrum voor de Kunsten zal leiden tot een uitgebreider en beter aanbod cultuureducatie aan de scholen. Deze hebben zelf ook met bezuinigingen te maken en kunnen hun budget maar eenmaal uitgeven. Dit kan een verzwakking betekenen van de tot nu zeer sterke positie van de bibliotheek bij de scholen en leiden tot minder inkomsten. De gemeente zal in 2014-2015 een harmonisatie doorvoeren betreffende de door de gemeente verhuurde panden. De effecten voor de panden die de bibliotheek thans huurt (Wateringen, Monster en ’s-Gravenzande) zijn nog onbekend. Het sluiten van fysieke vestigingen (Honselersdijk 2014,Kwintsheul 2015) zal in beginsel leiden tot ledenverlies. Het is nog onzeker of de compensatiemaatregelen gericht op minder mobiele groepen en de nieuwe dienstverlening via de landelijke digitale bibliotheek dit voldoende kunnen compenseren. De in dit plan beoogde veranderingen leiden tot hogere (incidentele) investeringskosten (gebouw, inrichting) en frictiekosten op het gebied van personeel (Sociaal Plan). Hiermee komen de reserves en voorzieningen van de bibliotheek de komende jaren fors onder druk te staan.


Pagina 37

Bijlage1: Samenvatting Gemeentelijke Doelen “Mijn Westland, ons Westland” en “Kadernota Kunst en Cultuur vanuit de kern” “Mijn Westland, ons Westland” In deze notitie van 31 maart 2009 staat een groot aantal uitgangspunten en ontwikkelingen die rechtstreeks of indirect verband houden met de functie die Bibliotheek Westland de komende vier jaar in de Westlandse samenleving wil (blijven) vervullen.              

Behouden en bevorderen sociale cohesie Een goed niveau van sociale en maatschappelijke voorzieningen en een woon/werkklimaat dat (ook) hoger opgeleiden aantrekt Vergrijzing en ontgroening De burger stelt hogere eisen aan voorzieningen en activiteiten: meer kwaliteit en diversiteit Het behouden en creëren van ontmoetingsplaatsen waar veel mensen en meer doelgroepen elkaar ontmoeten (‘wij hechten veel waarde aan accommodaties met een ontmoetingsruimte’) Participatie: het werkelijk deelnemen aan werk, school, vereniging, vrijwilligerswerk, zorg voor elkaar en andere sociale verbanden Door middel van educatie kennis overdragen over Westland en de cultuurhistorische wortels Ontwikkeling en ontplooiing met aandacht voor kwaliteit en diversiteit Accommodaties: minder maar beter Concentratie van accommodaties waar nodig om kwaliteit te bieden, spreiding waar nodig voor de vitaliteit Een bibliotheekvestiging is een basisvoorziening die een kern kan versterken. Uitgangspunt is dat met name voorzieningen voor jonge kinderen en ouderen dichtbij beschikbaar moeten zijn. Versterking van de centrumfunctie van Naaldwijk Streven naar clustering van functies in multifunctionele accommodaties (‘vitale coalities’) voor toegevoegde waarde, doelmatigheid of efficiency.

Kadernota Kunst en Cultuur vanuit de kern In deze nota uit 2009 geeft de gemeente Westland aan hoe zij de cultuurbeleving en het cultureel profiel in Westland denken te gaan versterken. De rol van gemeente is in dit proces vooral regisserend en faciliterend. De culturele instellingen dienen een zo breed mogelijk publiek te verleiden om van Kunst en Cultuur te genieten. Enkele raakvlakken zijn:  Kunst en Cultuur wordt bezien als breed begrip waar ook de bibliotheek, als culturele kernpartner, onder valt  De brede school in ontwikkeling: Iedere leerling onder de achttien zou volgens het kabinet de kans moeten krijgen om vertrouwd te raken met Kunst en Cultuur  Het gaat om het bevorderen van participatie van jongeren, ontwikkelen van talent, creëren van zelfstandige burgers en het versterken van de leefbaarheid  Een hoogwaardig kunsten cultuuraanbod met dito voorzieningen/accommodaties draagt bij aan het creëren van meer allure binnen de gemeente  Sterk punt binnen Westland is het toegankelijke en laagdrempelig cultureel aanbod  De bibliotheek is één van de weinige organisaties die kernoverstijgend aanbod heeft  De bibliotheek is samen met De Naald projectleider bij het tot stand komen van de Culturele Agenda Westland.


Pagina 38

Bijlage 2: Lijst met samenwerkingspartners

Volgnr. 1.

Organisatie Primair onderwijs

2.

Voortgezet onderwijs

3.

Peuterspeelzalen en kinderdagverblijven

4.

Consultatiebureaus

5.

Gezondheidszorg, o.a. GGZ, GGD, patiëntenorganisaties, zorgverleners (Careyn)

Gezondheidsinformatiepunt

6.

Jongerenwerk E25

Jongereninformatiepunt (JIP)

7.

SeniorWeb Westland

8.

Stichting Podium Westland

9.

Westlandtheater De Naald

10.

Dario Fo/Koperen Kees

11.

Muziekschool Westland

Cursussen (computer, internet, fotobewerking etc.) Jaarlijkse cultuurmarkt, Cultuurpunt Westland (= websitefunctie), Podium Westland, Cultuurpunt Westland KBF en declamatiewedstrijd Voorstellingen in de bibliotheken/Podium Westland/ Cultuurpunt Westland Cultureel programma, PR, projecten, projectkoor, Podium Westland, Cultuurpunt Westland


Onderwerp/project Jaaraanbod, leesbevorderingsprojecten, cultuureducatie, combinatiefunctionarissen Brede School, declamatiewedstrijd, brede school, voorleeswedstrijd, MLP Jaaraanbod, Biebnight, JIP, projecten, stages, 4you!

Nationale Voorleesdagen, BoekStart en incidentele projecten BoekStart

Toelichting Soms klant, soms partner; ook betrokken bij pilots en eenmalige projecten

Soms klant, soms partner; ook betrokken bij pilots en eenmalige projecten Materialen, programma’s, workshops Onderdeel Centrum voor Jeugd en Gezin Lezingen, informatiemarkten, workshops, trainingen, inloopspreekuren Website, activiteiten, markten, evenementen Op 3 locaties + PR

Podium Westland jaarlijks festival

Jaarlijks vaste en wisselende activiteiten

Pagina 39

Volgnr. 12.

Organisatie Streekmuseum Westland

13.

Historisch Archief Westland

14.

Historische verenigingen

15.

Culturele Raden Naaldwijk, Monster, Wateringen Rock Art Gallery

16. 17. 18.

Lentiz College (MBO)/Herman Broere School/Dalton MAVO Stichting Anoual

19.

Sportverenigingen/sportscholen

20.

Stichting Vitis Welzijn

21.

Mondriaan Onderwijs Groep

22.

Mondriaan

23.

Boekhandel Bruna

24.

Lokale kunstenaars en galeries (platform WIT) Toneelverenigingen Bedrijfsleven Gemeente Westland

25. 26. 27.


Onderwerp/project Tentoonstellingen en lezingen, Historie in de Bibliotheek (HIB)Cultuurpunt Westland, Westlandse Pronkkast Historie in de Bibliotheek, tentoonstellingen, lezingen en workshops Tentoonstellingen en lezingen Declamatiewedstrijd, projecten, tentoonstellingen Tentoonstellingen en projecten Tentoonstellingen en stages Lezingen, tentoonstellingen, projecten, festivals Incidentele projecten, thema-avonden Vrijwilligerswerk, lezingen, VVB, projecten, WMO, maatschappelijke stages, formulierenbrigade Alfabetisering, Lees en Schrijf, Doe Weer Mee Campagne Inburgeringspunten Cultureel programma, KBF en incidenteel (BoekStart) CPW, activiteiten, projecten Kunstuitleen Projecten Activiteiten, projecten WMO, Cultuurpunt Westland, laaggeletterdheid, NME, projecten, Cultureel Platform Westland

Toelichting HIB

HIB

Module primair onderwijs “lang geleden” Jaarlijks 1 à 2x Incidenteel o.a. in Naaldwijk incidenteel

2011: incidenteel Vooral in ’s-Gravenzande en Wateringen Monster, Wateringen, De Lier Naaldwijk en Wateringen o.a. Westland collectie 2012: incidenteel Incidenteel Incidenteel

Pagina 40

Volgnr. 28.

Organisatie Overige maatschappelijke en culturele organisaties

Onderwerp/project Presentaties, projecten, tentoonstellingen, exposities, gebruik ruimtes

29.

Cultureel Platform Westland

30.

RITV

Uitvoering nota “Cultuur vanuit de kern” met samenwerkingspartners Bibliotheek Journaal, HIB


Toelichting o.a. Groei en Bloei, Fotoclub Naaldwijk, Wereldwinkel, Volksuniversiteit, Maesemunde, Leeskringen, VVV, Leuningjes, Unicef, Amnesty International, kerken, koren, KNNV, Provincie Zuid-Holland, Alzheimervereniging Trekker diverse projecten

Pagina 41

Bijlage 3: Organogram per 1-1-201317 RvT

Facilitaire dienstverlening*

Directeur/bestuurder

Coördinator projecten J&J

Vakteam J&J



VC Wateringen

VC Naaldwijk

VC ’sGravenzande

VC De Lier

Staffunctionaris projecten

VC Monster

VC Kwintsheul

VC Maasdijk

VC Poeldijk

VC Honselersdijk

Dit betreft ICT, secretariaat, webbeheer en extern ingehuurde diensten, zoals ondersteuning P&O, administratie, salarisadministratie en boekhouding.

De vestigingscoördinator van Naaldwijk is tevens MT-lid en heeft specifieke taken op het gebied van collectiebeleid. De vestigingscoördinator van Wateringen is tevens MT-lid en heeft specifieke taken op het gebied van ICT en marketing.

17

Hierin zijn de verwachte wijzigingen in het personeelsbestand vanaf 1-1-2014 nog niet verwerkt.


Pagina 42



Bijlage 4: Spreiding De huidige spreiding van A- (rood), B- (geel) en C- (blauw) bibliotheken ziet er als volgt uit:

straal 2 km

straal 3 km

straal 4 km

straal 2 km

straal 2 km

straal 4 km

straal 4 km

straal 3 km

straal 2 km

Als uitgangspunt voor de toekomstige spreiding met kleinstedelijke bibliotheken (A=rood), dorpsbibliotheken (B=blauw) en Servicepunten (C= paars) geldt het volgende (de steunpunten zijn in deze figuur niet opgenomen daar de locatie en aantal daarvan nog niet bepaald is) :

straal 1 km

straal 2 km

straal 4 km

straal 4 km

straal 4 km

straal 2 km

straal 1 km


Pagina 43

Bijlage 5: Huidige dienstverlening

Algemeen (voor alle doelgroepen) 1. Uren openstelling met uitlenen en raadplegen media 2. Uren inlichtingenbureau (fysiek) 3. Uren klantenservice (fysiek) 4. Bibliotheek On Line (via bibliotheek netwerk tijdens openingsuren) 5. Uren aanvraag en ophaalservice (fysiek) 6. Aantal leesruimten (volwassenen) 7. Overzicht beschikbare diensten en tarieven 8. Tentoonstellingen

’s-Gravenzande

Honselersdijk

Kwintsheul

De Lier

Maasdijk

Monster

Naaldwijk

Poeldijk

Wateringen

Totaal

22,5

8

9,5

18,5

8

18,5

24

10

20,5

22,5

8

9,5

18,5

8

18,5

24

10

20,5

139,5 Selfservice in 9 vestigingen 139,5

22,5

8

9,5

18,5

8

18,5

24

10

20,5

139,5

Basispakket

Basispakket

Basispakket

Basispakket

Basispakket

Basispakket

Basispakket

Basispakket

22,5(fysiek) 24 uur per dag (on line) 1

8 (fysiek) 24 uur (on line)

9,5 (fysiek) 24 uur (on line)

18,5(fysiek) 24 uur (on line)

8 (fysiek) 24 (on line)


24 (fysiek) 24 uur (on line)

10 (fysiek) 24 (on line)


1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

9 basispakketten (in elke vestiging één) met 11 databanken 139,5 uur per week en 24 uur per dag (on line) 9 (in elke vestiging één) 9 (in 9 vestigingen)

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Basispakket


Pagina 44

2 tot 15x per jaar in elke vestiging

’s-Gravenzande Jaarprogramma

Honselersdijk -

Kwintsheul

De Lier

Maasdijk

Monster

Naaldwijk

Poeldijk

Wateringen

Totaal

-

Jaarprogramma

-

Jaarprogramma

Jaarprogramma

-

Jaarprogramma

10.Lezingen/ Themaavonden 11.Cultureel programma (inclusief jeugd) 12.Aantal leeskringen 13.Aantal internet computers (lokale netwerk) pc’s voor publiek 14.Aantal catalogus computers pc’s voor publiek

Jaarprogramma

Jaarprogram ma Jaarprogram ma

-

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma in 5 vestigingen ca. 30 exposities Jaarprogramma in 8 vestigingen

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma in 5 vestigingen

15.Aantal digitale werkplekken pc’s voor publiek 16.Media-educatie en internetinstructie (incl. jeugd)

9. Exposities

18

Jaarprogramma

4

1

-

2

1

3

2

-

2

11

2

2

7

1

4

10 (excl. 11 apart netwerk SeniorWeb )

3

9

10 (excl. 1x 4you!-pc en 1x Kunstuitleen-pc)

2

2

7 (excl. 1x Kunstuitleen-pc)

1

4

3

7 (excl. 1x GIP-pc en 1x Lees en Schrijf pc)

62

10

2

2

7

1

4

8 (excl. 11x SeniorWeb , 1x 4you!!, 1x Inburgering) 8

3

7

44 (in 9 vestigingen)

Jaarprogramma

Jaarprogram ma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

1 tot 5 x per jaar in elke vestiging; Naaldwijk tevens DOC met SeniorWeb

Sommige computers worden voor meer doelen gebruikt. Er zitten dus dubbeltellingen in dit cijfer.


Pagina 45

15 (in 7 vestigingen) 18 49

’s-Gravenzande 3

Honselersdijk 3

Kwintsheul

De Lier

Maasdijk

Monster

Naaldwijk

Poeldijk

Wateringen

Totaal

3

3

3

3

3

3

3

18.Progr. leesbevordering en mediapromotie volwassenen 19.Vrijwilligers Vacature Bank (VVB) 20.Aantal Gezondheids Informatie Punten (GIP 21.Aantal Cultuur Informatie Punten (CIP) 22.Spreekuren (inloop)

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

Jaarprogramma

1 geïntegreerde website (9 catalogi); websites: www.bibliothee kwestland.nl, www.jipwestland.nl, www.cultuurpuntwestland.nl Jaarprogramm a in elke vestiging

-

-

-

-

-

-

-

-

1

1 (in 1 vestiging)

-

-

-

-

-

-

-

-

1

n.v.t. (24 uur per dag on-line) Structureel

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

-

-

Incidenteel

-

Incidenteel

Incidenteel

-

Structureel

23.Aantal kunstuitleningen 24.Verhuur ruimte en/of faciliteiten 25.Aantal kopieerapparaten

1

-

-

1

-

-

-

-

-

Achtergrondcollectie + activiteiten in div.bibliotheken Digitaal (Cultuurpunt Westland) In Wateringen en ’sGravenzande: WMO en Formulierenbrigade 2

ja

-

ja

ja

ja

ja

Ja

ja

1

1

1

1

-

nader te bepalen 1

1

1

1

17.Aantal bibliotheeksites


Pagina 46

8

’s-Gravenzande -

Honselersdijk -

Kwintsheul -

De Lier

Maasdijk

Monster

Naaldwijk

Poeldijk

Wateringen

Totaal

-

-

-

1

-

1

Activiteiten

1

-

-

1

-

-

-

-

1

Activiteiten

1

-

-

1

-

1

1

-

1

5

1

-

-

1

-

-

1

-

-

3 in samenwerkin g met SeniorWeb

Kinderen 0 t/m 12 jaar 30.BoekStart (0-2 jaar)

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

31.Collectie 0-3 jarigen

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

32.Collectie 4-12 jarigen

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

Jaarlijks

1 Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

1 Collectieprofiel

Collectieprofiel

1 Collectieprofiel

1 Collectieprofiel

Collectieprofiel

1 Collectieprofiel

Activiteiten + voorbeeldcollecti e in 2 kdv’s/6 babygroepen Collectieprofielen voor elke vestiging Collectieprofielen voor elke vestiging Jaarlijks programma en op elke vestiging uitvoeren 5 (in 2012!) Naaldwijk: uitgebreide collectie

26.Inburgeringspunten Anderstaligen 27.MLP Volwassen en “Lees en schrijf” 28.ALP Aangepast Lezen Punt 29.Aantal digitaal ontmoetingscentra (DOC)

Kinder Boeken Festival

33. MLP 34.Geschiedenis in een boekenkast


Pagina 47

’s-Gravenzande

Honselersdijk

Kwintsheul

De Lier

Maasdijk

Monster

Naaldwijk

Poeldijk

Wateringen

Totaal

Jeugd 13 t/m 17 jr 35.Collectie ontspanning

Collectieprofiel

-

-

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

36.Collectie informatief

Collectieprofiel

-

-

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

1

-

-

-

-

-

1

-

1

Jaarprogramma

-

-

-

-

Jaarprogramma

Jaarprogramma

1

-

-

-

-

-

1

-

-

Collectieprofielen in 5 vestigingen Collectieprofielen in 5 vestigingen 3 (in 3 vestigingen) + website + activiteiten In alle vestigingen A+B apart Jaarprogram ma in 3 vestigingen + incidenteel in andere vestigingen 4you! met activiteiten en stages

Collectieprofiel

-

-

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

Collectieprofiel

-

-

-

-

-

Collectieprofiel

-

Collectieprofiel

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

37.Aantal Jongeren Informatie Punten (JIP) 38.Young Adult Collectie (D) 39.Programma leesbevordering, media- en cultuur-educatie VO 40. MLP-VMBO Naaldwijk Volw. 18-55 jaar 41.Collectie informatief

42.Pluspakket (verdieping/ verbreding) 43.Toptitels

44.Collectie ouders/verzorgers van jonge kinderen


Pagina 48

-

Collectieprofielen voor 5 vestigingen Collectieprofielen voor 3 vestigingen Vanaf 2008 in alle vestigingen Collectieprofielen voor elke vestiging

Senioren vanaf 55 jaar 45.Collectie zelfstandig wonende, beperkt mobiele ouderen 46.Bibliotheek aan huis dienst 47.Collecties in woon- en zorgcentra

’s-Gravenzande

Honselersdijk

Kwintsheul

De Lier

Maasdijk

Monster

Naaldwijk

Poeldijk

Wateringen

Totaal

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectie -profiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectieprofiel

Collectie-profielen voor elke vestiging

1

1

1

1

1

1

1

1

1

-

-

-

1

-

2

1

-

1

9 (in elke vestiging één) 5: Voor alle vestigingen: aanbod wisselcollecties aan zorginstellingen + luisteren in je leunstoel


Pagina 49

Bijlage 6: Personeelsformatie Medio 2012 heeft Bibliotheek Westland ca. 20 fte aan structurele arbeidsplaatsen. In deze bijlage wordt aangegeven welke verschuivingen er voorzien zijn in de komende beleidsperiode. Bij de reorganisatie in 2013 zal een volledig formatieplan worden opgesteld. Het daadwerkelijk realiseren van de personeelsverschuiving is afhankelijk van een aantal factoren, zoals het tijdig vinden van nieuwe (kleinere) huisvesting een aantal vestigingen om te kunnen ‘downgraden’. Een en ander zal uiteraard plaats vinden met inachtneming van het Sociaal Plan dat onderdeel is van de CAO Openbare Bibliotheken. Minder personeel 2013 :

12 uur voortgezet onderwijs (vervalt per 1-1-2013)

2014 :

11 uur VC Honselersdijk 32 uur Stafmedewerker projecten volwassenen

2015 :

10 uur VC Kwintsheul n.t.b. frontoffice19

Meer personeel 2014 : 14 uur Mediacoach (jeugd + volwassenen) 8 uur projecten volwassenen.

19

Dit is mede afhankelijk van het tempo waarin de bibliotheken De Lier en Monster omgebouwd kunnen worden tot Servicepunt.

Bibliotheek Westland- Beleidsplan 2013-2016

Pagina 50

Bijlage 7: Begroting Begroting staat van baten en lasten 2013 - 2016

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

BATEN Bijdrage leners Specifieke dienstverlening Diverse baten Subsidies Incidentele opbrengsten

€ € € € €

563.950 58.300 22.275 1.593.790 100.000

€ € € € €

Totaal baten

€

2.338.315 €

Bestuur en organisatie Huisvesting Personeel Administratie Transportkosten Automatisering Collectie en media Specifieke kosten Overige kosten

€ € € € € € € € €

33.600 424.750 1.068.500 71.350 13.000 163.650 502.465 61.000 -

Totaal lasten

€

2.338.315 €

563.950 58.300 32.275 1.625.666 -

€ € € € €

2.280.191 €

€ € € € €

563.950 58.300 32.275 1.691.343 -

2.312.704 €

2.345.868

€ € € € € € € € €

35.657 403.410 1.057.497 75.717 13.796 203.667 491.391 64.734 -

2.312.704 €

2.345.868

563.950 58.300 32.275 1.658.179 -

LASTEN


€ € € € € € € € €

34.272 407.745 1.000.880 72.777 13.260 196.923 492.114 62.220 -

€ € € € € € € € €

2.280.191 €

34.957 395.500 1.039.007 74.233 13.525 200.261 491.756 63.464 -

Pagina 51

Bijlage 8: Bibliotheek Westland in cijfers 2004 – 2006- 2011 Inwoners

De Lier

Monster

Honselersdijk

Kwintsheul

Maasdijk

Poeldijk

Naaldwijk

Wateringen

’s-Gravenzande

Totaal

2004

11.802

14.314

7.376

3.560

4.080

5.998

17.514

13.484

19.766

97.894

2006

11.794

14.375

7.421

3.599

4.000

5.986

18.002

13.839

19.885

98.901

2011

11.711

14.151

7.485

3.602

3.934

5.632

18.858

14.406

19.950

99.729

Leners

De Lier

Monster

Honselersdijk

Kwintsheul

Maasdijk

Poeldijk

Naaldwijk

Wateringen

’s-Gravenzande

Totaal

2004

3.010

3.549

1.457

1.063

909

1.223

5.375

4.664

5.339

26.589

2006

3.045

3.424

1.345

959

802

1.189

4.794

4.516

5.062

25.136

2011

3.154

3.421

1.246

921

800

1.172

5.121

4.236

5.121

25.192

Bezoekers

De Lier

Monster

Honselersdijk

Kwintsheul

Maasdijk

Poeldijk

Naaldwijk

Wateringen

’s-Gravenzande

Totaal

2004

63.326

68.305

28.283

26.230

17.007

30.883

98.905

96.745

135.284

564.968

2006

62.189

67.280

25.249

21.553

15.684

26.688

111.830

88.257

133.754

552.484

2011

57.489

61.933

22.229

15.770

17.991

25.517

113.709

77.275

124.244

516.157

Uitleningen De Lier

Monster

Honselersdijk

Kwintsheul

Maasdijk

Poeldijk

Naaldwijk

Wateringen

’s-Gravenzande

Totaal

2004

125.005

125.441

36.722

37.251

28.526

43.606

189.036

173.600

196.051

955.238

2006

116.157

119.932

39.125

32.062

29.063

35.940

188.645

175.649

182.548

919.121

2011

136.207

134.940

40.916

29.218

27.865

42.560

227.989

185.277

195.935

1.020.907


Pagina 52

Bijlage 9: Lijst van afkortingen 4you!

4you! is een voorziening in de openbare bibliotheek voor vmbo-leerlingen en moeilijk lezende jongeren.

ALP

Aangepast Lezen Punt (blinden/slechtzienden)

Arbo

Arbeidsomstandigheden

BNL

Landelijke digitale bibliotheek

BOZH

Stichting Bibliothekenoverleg Zuid-Holland ter bevordering van de samenhang en de kwaliteit van het openbare bibliotheekwerk in ZuidHolland.

CAO

Collectieve Arbeidsovereenkomst

CDR

Centrale Discotheek Rotterdam

CKW

Centrum voor Kunsten Westland

CPNB

Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek

CPW

Cultuurpunt Westland

CPW(2)

Cultureel Platform Westland (= gemeente)

GIP

GezondheidsInformatiePunt

HIB

Historie in de bibliotheek

HRM

Human Resource Management (personeelsbeleid)

ICT

Informatie- en Communicatietechnologie

INK

Instituut Nederlandse Kwaliteit

IPO

Interprovinciaal Overleg

JIP

Jongeren Informatiepunt

KTO

Klanttevredenheidsonderzoek

MLP

Makkelijk Lezen Plein

MTO

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

OB

Openbare Bibliotheek


Pagina 53

OC&W

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ministerie)

PO

Primair Onderwijs

P&O

Personeel en Organisatie

PSO

Provinciale Service Organisatie (voorheen Provinciale Bibliotheek Centrale)

PVT

Personeelsvertegenwoordiging

RFID

Radio frequency identification (RFID) (Identificatie met radiogolven) is een technologie om van een afstand informatie op te slaan en te lezen van zogenaamde RFID-"tags" die op of in objecten zitten.

RITV

Regionale Internettelevisie

SIOB

Sectorinstituut Openbare Bibliotheken

VNG

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

VO

Voortgezet Onderwijs

VOB

Vereniging van Openbare Bibliotheken

VVE

Voor- en Vroegschoolse Educatie

WIT

Westlands Kunstenaars Collectief

WMO

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

WSC

Wet op het specifiek cultuurbeleid

ZZP’er

Zelfstandige zonder personeel


Pagina 54

Beleidsplan September 2012

Recommend Documents