Beleid Podiumkunsten Purmerend 2009 De Purmerendse Podia over het voetlicht
Astrid van Mierlo Advies voor Kunst en Cultuur in organisatie en beleid Maart 2009
Inhoudsopgave Kort samengevat....................................................................................................................... 3 1 Inleiding................................................................................................................................. 4 2 Ontwikkelingen en trends op het gebied van de podiumkunsten............................................ 5 2.1 Ontwikkelingen in landelijk cultuurbeleid........................................................................... 5 2.2 Ontwikkelingen in publiek, producten en accommodaties.................................................... 6 2.3 Ontwikkelingen in financieringsstromen............................................................................. 7 2.4 Ontwikkelingen in samenwerking tussen de verschillende disciplines................................... 7 2.5 Ontwikkelingen in relatie met aanverwante sectoren ........................................................... 8 3 Podiumkunsten in Purmerend................................................................................................ 9 3.1 Infrastructuur van de podiumkunsten in Purmerend............................................................. 9 3.2 Programmeringsoverzicht .................................................................................................. 9 4 Een passend cultureel aanbod .............................................................................................. 11 4.1 Diversiteit van het aanbod ................................................................................................ 11 4.2 Kwaliteit van de culturele voorzieningen .......................................................................... 12 4.3 Aanverwante sectoren ..................................................................................................... 12 5 Ruimtelijke en demografische ontwikkelingen ..................................................................... 13 5.1 Ruimtelijke ontwikkelingen ............................................................................................. 13 5.3 Demografische ontwikkelingen ........................................................................................ 13 6 De toekomst van de podiumkunsten in Purmerend .............................................................. 14 6.1 Vertrekpunten ................................................................................................................ 14 6.2 Belangrijke spelers in de podiumkunsten........................................................................... 15 6.3 Overige onderwerpen van belang voor de podiumkunsten in Purmerend .............................. 17 6.4 Drie scenario s................................................................................................................ 18 Scenario 1: maximum-variant......................................................................................... 18 Scenario 2: midden-variant ............................................................................................ 21 Scenario 3: minimum-variant ......................................................................................... 21 Bijlage..................................................................................................................................... 23 1 Theater de Purmaryn ............................................................................................................ 23 2 Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding.................................................................... 25 3 Pop- en cultuurpodium P3 ................................................................................................... 26 4 Filmhuis Purmerend ............................................................................................................ 28 5 De NKT Theaterschool......................................................................................................... 29 6 Muziekschool Waterland .................................................................................................... 30 7 Wherelant Centrum voor de Kunsten................................................................................... 30 8 Het Garrelsorgel en het Baetzorgel ...................................................................................... 30 9 Het Amfitheater................................................................................................................... 30 10 Festivals en evenementen.................................................................................................... 31 11 De amateur-podiumkunsten................................................................................................ 32 Bronvermelding ...................................................................................................................... 33
2
Beleid Podiumkunsten Purmerend 2009 Kort samengevat In deze notitie zijn alle ontwikkelingen in de sector podiumkunsten en ontwikkelingen die hierop van invloed zijn uiteengezet. Gecombineerd met de uitgangspunten van de cultuurnota 360 Cultuur leiden deze tot het voorstellen van een aantal keuzes voor de toekomst van de podiumkunsten in Purmerend: Wel of niet investeren in de opwaardering van Filmhuis Purmerend Investeren in het huidige theater of investeren in een nieuw theater Bij de keuze voor een nieuw theater: o Keuze voor verhuizing van theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding met programmering in de nieuwe kleine zaal van het nieuwe theater o Keuze voor verhuizing van Filmtheater Purmerend naar het nieuwe theater in een aparte filmzaal Daarnaast zijn er voor thema s die een belangrijke rol spelen in het culturele klimaat van de podiumkunsten van Purmerend mogelijkheden voor de toekomst geschetst: o Combinatie van het Reuring Festival en de Podiumdagen o Overkoepelende uitstraling van Purmerend als stad van Horen, Zien en Beleven o Toename actieve deelname amateur-podiumkunsten o Samenwerking met het voortgezet onderwijs Deze keuzes zijn in een samenhang van drie scenario s aangegeven: een maximum-, medium- of minimumvariant: 1 Maximum-variant Een nieuw theater in combinatie met Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en Filmtheater Purmerend. 2 Midden-variant Een variatie op de maximumvariant is ervoor te kiezen om Filmhuis Purmerend niet mee te verhuizen naar een nieuw theater. 3 Minimum-variant Purmerend kiest er voor op het gebied van het reguliere theater haar regiofunctie te behouden maar zich niet meer te profileren als podiumstad. In dit scenario komt er alleen een nieuw theater. Op andere onderdelen wordt slechts op incidentele basis door de gemeente extra geïnvesteerd. De gemeente kan zich uitspreken over de aangereikte keuzes, al dan niet in de vorm van een scenario. Deze keuzes vormen tezamen het nieuwe beleid voor de podiumkunsten in Purmerend.
3
1 Inleiding In 2007 legde de gemeente Purmerend haar cultuurbeleid voor de komende jaren vast in de cultuurnota 360 cultuur . De nota geeft een algehele visie weer op het culturele veld van Purmerend. In de nota is aangegeven dat op een aantal deelterreinen meer specifiek beleid moet worden vastgelegd in een deelnotitie. Ook voor de podiumkunsten werd aangegeven dit te doen, gezien de ontwikkelingen in deze sector en de gevolgen die deze voor de Purmerendse podiumkunsten kunnen en/of zullen hebben. Deze notitie beschrijft die ontwikkelingen, inventariseert de sterke en zwakke kanten van de huidige podiumkunsten infrastructuur in Purmerend en kijkt vervolgens naar passend beleid om deze ook in de toekomst kansen te blijven geven op succes Drie scenario s geven aan op welke wijze de gemeente hieraan vorm kan geven en welke keuzes daarbij horen.
4
2 Ontwikkelingen en trends op het gebied van de podiumkunsten 2.1 Ontwikkelingen in landelijk cultuurbeleid Rijksoverheid De overheid streeft ernaar om het financiële en maatschappelijke draagvlak van culturele instellingen te vergroten. Het landelijke cultuurbeleid is er dan ook op gericht om de cultuursector meer zelfstandig te maken. Dit doet zij door een professionele werkwijze te stimuleren én de verhouding tussen eigen inkomsten en subsidie te verbeteren. Daarnaast wil zij cultuur voor een grotere groep mensen toegankelijk maken. Beide doelen mogen echter niet ten koste gaan van de kwaliteit van het aanbod, het ontwikkelen van talent en het stimuleren van vernieuwing. Met de cultuurnota Kunst van leven sloeg het ministerie van OC&W in 2007 een aantal nieuwe richtingen in. Inhoudelijk stelde het drie thema s centraal: excellentie (ontwikkeling van talent), innovatie (artistieke vernieuwing door het stimuleren van experiment en grensoverschrijdende projecten), en cultuurparticipatie (het vergroten van het publieksbereik). De voornaamste wijziging was echter de verandering van het subsidiestelsel. Voortaan maakt de rijksoverheid een onderscheid in culturele instellingen/functies die behoren tot de zogenaamde landelijke basisinfrastructuur en culturele instellingen/functies die hier niet onder vallen. De praktijk laat zien dat deze culturele basisinfrastructuur is geconcentreerd in de grote steden. Het rijk financiert alleen dit deel van de podiumkunsten rechtstreeks. De overige podia, gezelschappen en podiumfuncties zijn aangewezen op overheidsfondsen, en/of op provinciale en/of gemeentelijke ondersteuning.
Provincie De provincie Noord-Holland legde haar nieuwe cultuurbeleid in 2008 vast in de nota Cultuur op de Kaart 2009-2012. Hierin geeft de provincie een aantal tendensen en ontwikkelingen aan die van invloed zijn op haar cultuurbeleid. Een daarvan is de verstedelijking van plattelandsregio s waar de van oorsprong agrarische bevolking plaats maakt voor andere groepen voor wie de aanwezigheid van culturele voorzieningen een basisvoorwaarde voor vestiging is. Cultuur wint op deze manier steeds meer aan economische betekenis. Een goed vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven betekent ook steeds meer een goede culturele infrastructuur. Deze tendensen en ontwikkelingen hebben er toe geleid dat de provincie heeft besloten tot een aantal beleidswijzigingen: De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de kleinere gemeenten. In de komende periode ligt de nadruk op regionale samenwerking en is een belangrijke rol weggelegd voor de culturele centrumgemeenten. Purmerend is één van de culturele centrumgemeenten van NoordHolland. De provincie wil de zelfstandigheid van culturele instellingen verbeteren door cultureel ondernemerschap te stimuleren en verbindingen te leggen tussen cultuur, economie en toerisme. De provincie streeft naar een grotere toegankelijkheid van cultuur zodat er meer bewoners en bezoekers actief en passief aan kunnen deelnemen. De provincie verwacht dat instellingen die door haar financieel worden ondersteund rekening houden met een groot en divers (multicultureel) cultuuraanbod voor jongeren. De overheveling van de verantwoordelijkheid voor de kleinschalige podia van het rijk naar de provincie heeft tot gevolg dat de provincie zich tot doel stelt de komende jaren een sterker accent te leggen op innovatie en kwaliteitsontwikkeling van marketing en promotie, en het versterken van de samenwerking tussen de podia onderling. Naast deze uitgangspunten heeft de provincie zich een aantal concrete doelen gesteld voor 2012. Wat de podiumkunsten betreft zijn dat:
5
-
In 2012 zijn er 300 voorstellingen van jeugdtheatergezelschappen voor kinderen en jongeren in Noord-Holland gerealiseerd. In 2012 is er één centraal webportaal met alle uitgaansinformatie voor Noord-Holland voor cultuur, recreatie en toerisme. In 2012 is er een plan van aanpak voor de ontwikkeling van jong cultureel talent analoog aan dat voor de sport.
Met name het provinciale beleid heeft betekenis voor Purmerend. Filmhuis Purmerend, theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en de kleinschalige voorstellingen in theater De Purmaryn vallen onder de kleine podia. Zij kregen voorheen subsidie via het Fonds voor de Podiumkunsten (voormalig Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing). Nu dit budget in opdracht van de rijksoverheid is overgeheveld naar de provincie wil Noord-Holland hiermee instellingen stimuleren een nieuw en meer divers publiek te bereiken. De provincie geeft aan dat ze daarom zal stoppen met de vaste ondersteuning aan kleinschalige theaters, poppodia, poppodia en filmhuizen. Een dergelijke structurele tegemoetkoming in de kosten van de basisprogrammering bood volgens de provincie te weinig stimulans voor innovatie op het gebied van publieksbereik. Bovendien vindt de provincie het financieren van de basisprogrammering bij podia een taak van de gemeenten. De Purmerendse podia spannen zich reeds in om een groter publiek te bereiken door gezamenlijke publiciteit (jaarbrochure theater De Purmaryn en theater De Verbeelding/De Kleine Verbeeldingen en de uitgave van kidzgidz) en het creëren van kruisbestuiving door initiatieven als de Podiumdagen. Daarnaast wil de provincie zich richten op het stimuleren van professionele podiumproducties voor kinderen en jongeren en het ontwikkelen van jong talent. Dit sluit goed aan bij de plannen voor een uitbreiding van de jongerenprogrammering door de Purmerendse podia en de mogelijke oprichting van een popschool. Voor Purmerend als één van de provinciale culturele centrumgemeenten zal de nadruk liggen op regionale samenwerking met omliggende gemeenten en met andere culturele centrumgemeenten zoals Alkmaar, Zaanstad en Hoorn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het verbeteren van de reikwijdte van festivals als het Reuring Festival. In de toekomst kunnen er ook andere culturele initiatieven ontstaan.
2.2 Ontwikkelingen in publiek, producten en accommodaties Zowel in de cultuursector als geheel als in de podiumkunsten zijn ontwikkelingen gaande die nu en in de komende jaren ook in Purmerend merkbaar (zullen) zijn. Concurrentie op de bestedingsmarkt van vrije tijd De concurrentie op de bestedingsmarkt van de vrije tijd wordt steeds groter. De inkomens zijn gestegen, maar mensen krijgen steeds minder vrije tijd. Tegelijkertijd groeit het aanbod van producten. Ook bij de podiumkunsten zien we een toename in het aantal producties. Naast de opmars van musicals is ook het aantal cabaretvoorstellingen afgelopen jaren sterk gegroeid. Stijgende verwachtingen van het publiek De vorige ontwikkeling leidt er mede toe dat het publiek steeds hogere kwaliteitseisen stelt. Het aantal grote producties van hoge kwaliteit is toegenomen en de publieke belangstelling voor de populaire podiumkunsten is de afgelopen jaren dan ook sterk gegroeid. Veranderde verwachtingen van het publiek Er ontwikkelt zich een zogenaamde beleveniseconomie. Het totaal ondergaan van een cultuuruiting wordt steeds meer de tendens. Grote concerten met veel showelementen voldoen aan een groeiende vraag. Inhoudelijke verschuivingen in het aanbod van de podiumkunsten Bovenstaande ontwikkelingen zorgen niet alleen voor een groei in het aantal producties. Er is ook sprake van een verandering in het aanbod. Er zijn nu meer en grotere populaire producties dan een aantal jaar geleden. Tegelijkertijd zien we daarnaast een groeiend aantal kleinere producties ontstaan die waarin gekozen wordt voor een meer onaangepast product met een
6
grotere artistieke autonomie.1 Deze veranderingen hebben dus zowel schaalvergroting als schaalverkleining tot gevolg. Ook in het aanbod van de verschillende podiumdisciplines zien we veranderingen. De filmhuizen hebben de afgelopen jaren een sterke groei doorgemaakt, zowel in bezoekersaantallen als in professionaliteit. Het aanbod van jeugdtheater en cabaret is enorm gegroeid in producties en in de vraag. Hogere eisen aan culturele voorzieningen In het verlengde van de toenemende concurrentie op de vrijetijdsmarkt, de consument die steeds hoger eisen stelt en de verandering in het aanbod, stellen de producties hogere eisen aan de culturele voorzieningen. Daartoe behoren niet alleen voldoende ruimte in speelvlak en moderne technische mogelijkheden, maar ook kwalitatief goede en grote publieksruimten met voldoende horecamogelijkheden.
2.3 Ontwikkelingen in financieringsstromen In paragraaf 2.1 kwamen we al tegen dat het landelijk subsidiestelsel is veranderd. Purmerend heeft geen instellingen die vallen onder de daar besproken landelijke basisinfrastructuur. De meeste podiuminstellingen in Purmerend vallen onder de fondsenstructuur. Daarnaast worden er subsidies aangevraagd bij en toegekend door de provincie en de gemeente. Er zijn twee wegen om de podiumkunsten financieel te ondersteunen: via producties en gezelschappen, of via accommodaties. Producties en gezelschappen De gemeente draagt vrijwel altijd financieel bij aan de programmering van lokale instellingen. Bij de provincie kan gericht subsidie worden aangevraagd voor de programmering die aansluit bij de speerpunten van het provinciale cultuurbeleid (zie eerder). Naast bijdragen van gemeente en provincie is de ondersteunende financiering voor producties en gezelschappen van dans, theater en muziek voornamelijk gebundeld in een nieuw overheidsfonds: het Fonds voor de Podiumkunsten. Dit fonds verstrekt verschillende typen financiële bijdragen aan instellingen en gezelschappen, en aan individuele kunstenaars. Ook deelt het projectmatige subsidies, individuele subsidies, meerjarige subsidies en matchingsubsidies uit. Het fonds baseert haar beleid op de doelstelling die de overheid aan het fonds heeft toebedeeld en hanteert daarbij als uitgangspunten: cultuurparticipatie, cultureel ondernemerschap, samenhang en dynamiek in de podiumkunstensector, en investeren in kwaliteit. Andere subsidiebronnen zijn mogelijk als het gaat om een ander doel dan direct het product van de podiumkunsten zelf. Voorbeelden hiervan zijn het Fonds voor Cultuurparticipatie of het VSB Fonds. Accommodaties De ondersteunende financiering voor de podia komt voornamelijk bij de lokale overheden vandaan. Het gaat hier om ondersteuning in de exploitatie van de culturele instelling en het onderhoud van het gebouw. Daarnaast hebben deze podia eigen inkomsten door kaartverkoop en waar mogelijk andere activiteiten als commerciële verhuur.
2.4 Ontwikkelingen in samenwerking tussen de verschillende disciplines In de podiumkunsten zien we steeds meer dat grenzen tussen de verschillende kunstdisciplines vervagen. De populaire cultuuruitingen, zoals de grootschalige musicalproducties, blijven nog steeds herkenbaar in hun eigen discipline. Maar bij kleinschalige producties is er steeds meer sprake van wisselende samenstellingen en disciplineoverstijgende samenwerking. Hierdoor worden producties meer en meer multidisciplinair. Beide ontwikkelingen leiden tot hogere eisen aan de culturele voorzieningen. De grootschalige populaire producties vragen meer ruimte op het podium, grotere zaalomvang en meer technische mogelijkheden. Daarnaast moeten podiumvoorzieningen steeds meer flexibel inzetbaar zijn als accommodatie voor verschillende soorten producties. Mede daarom zien we de afgelopen tijd steeds meer dat verschillende culturele organisaties worden geclusterd op het moment dat een professionaliseringsslag moet worden gemaakt. De verbetering 1
Rapport Ruimte om te bloeien , LAgroup 2006.
7
beperkt zich dan niet alleen tot meer ruimte en efficiëntie door schaalvergroting, de reikwijdte van het aanbod wordt ook verbeterd. Publieksgroepen zijn niet langer gerelateerd aan één discipline en er vindt meer kruisbestuiving plaats.
2.5 Ontwikkelingen in relatie met aanverwante sectoren De samenwerking in de podiumkunsten ontwikkelt zich niet alleen binnen de sector. De accommodaties voor podiumkunsten gaan steeds vaker verbindingen aan met aanverwante sectoren. Toerisme en recreatie: cultuur is een belangrijke partner in het stelsel van voorzieningen en functies die tezamen het toerisme en de recreatie bevorderen. Cultuureducatie: de podia ondersteunen in facilitaire zin de uitvoering van educatieve programma s door andere culturele instellingen. Amateurkunst: de grens tussen amateur en professional vervaagt. De amateurkunst ontwikkelt zich steeds meer als een kweekvijver voor jong talent, ook op het gebied van de podiumkunsten. Zakelijke markt: hier gaat het veelal om het bieden van mogelijkheden voor congressen, vergaderingen en overnachtingen. Samenwerking van podiumvoorzieningen met deze aanverwante sectoren vergroot niet alleen hun functie, maar ook de spreiding van inkomsten, bijvoorbeeld door het generen van meer bezoekers (toerisme en recreatie) en commerciële verhuur van de accommodatie (zakelijke markt). Bovendien versterkt ze het maatschappelijke draagvlak van de accommodatie doordat deze breder inzetbaar is voor andere doeleinden. Een groeiende vraag is die vanuit de amateurkunst en de cultuureducatie naar uitvoeringsmogelijkheden en oefenruimten.
8
3 Podiumkunsten in Purmerend Purmerend heeft een sterke podiumkunstensector die zich kenmerkt door een veelzijdig en kwalitatief goed aanbod. Daarnaast onderscheidt Purmerend zich van omringende gemeenten als Hoorn en Zaanstad in de diversiteit in instellingen. Een nadrukkelijke jeugdtheaterfunctie als De Kleine Verbeelding, een jeugdtheaterschool als De NKT Theaterschool en een separaat vlakkevloertheater als theater De Verbeelding zijn belangrijke aanvullingen op het reguliere aanbod dat geboden wordt door theater de Purmaryn, Pop- en Cultuurpodium P3 en Filmhuis Purmerend. De podiumkunsten worden in Purmerend goed bezocht en er is sprake van veel draagvlak bij de bevolking van Purmerend. Dat is ook te zien aan het grote aantal vrijwilligers tijdens het Reuring Festival en het feit dat de organisaties van instellingen als De Verbeelding/De Kleine Verbeelding volledig bestaan uit vrijwilligers met een professionele werkwijze. Ook Filmhuis Purmerend is een vrijwilligersorganisatie met een sterke eigen achterban en P3 heeft eveneens sinds de start veel ondersteuning van vrijwilligers. Daarnaast hebben de onderlinge samenwerkingsverbanden en nieuwe gezamenlijke initiatieven bijgedragen aan een sterke infrastructuur binnen de podiumkunsten van Purmerend.
3.1 Infrastructuur van de podiumkunsten in Purmerend Er is een onderscheid te maken in podia en programmeringsinstellingen, instellingen met een meer educatieve functie, festivals en evenementen, en de amateur-podiumkunsten. Podia en programmeringsinstellingen: Theater de Purmaryn Theater De Verbeelding/Theater De Kleine Verbeelding Pop- en Cultuurpodium P3 Filmhuis Purmerend Amfitheater Nicolaaskerk Garrels- en Baetzorgel
Instellingen met een educatieve functie: NKT Theaterschool Muziekschool Waterland (incl. dans) Wherelant Centrum voor de kunsten Festivals en evenementen: Reuring Festival Podiumdagen Purmerade Kunst en Cultuurmarkt Amateur-podiumkunsten Diverse toneelverenigingen Diverse muziek- en zangverenigingen
In de bijlage is een opsomming van de gegevens per podiuminstelling/functie opgenomen. Bij de grotere instellingen/functies worden ook hun zwakke en sterke kanten besproken en een korte toekomstvisie.
3.2 Programmeringsoverzicht Purmerend kenmerkt zich door een veelzijdige podiumprogrammering. De instellingen stemmen waar mogelijk hun programmering onderling af om zo een zo goed mogelijk totaalaanbod te brengen. Theater de Purmaryn programmeert muziekvoorstellingen, musicals, toneel, dans en cabaret. Dans en klassieke muziek zijn in de minderheid. In de kleine zaal worden voorstellingen van cabarettalent en literaire avonden geprogrammeerd. Theater de Purmaryn brengt een kwalitatief en divers aanbod, ook gericht op de jeugd. Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding richt zich met zijn programmering op het vlakkevloertheater op de kleinere voorstellingen met een groot artistiek en/of vernieuwend karakter. Nieuwe talentvolle en ook reeds gevestigde gezelschappen worden gedurende een langere periode geprogrammeerd, waardoor het publiek de ontwikkeling van het gezelschap kan volgen. De programmering van theater De Verbeelding is een aanvulling op de
9
programmering van de Purmaryn. Onder de titel De Kleine Verbeelding is er theater voor de jeugd te zien. Pop- en Cultuurpodium P3 programmeert live muziek (popconcerten). Het richt zich enerzijds op gevestigde bands maar ook op opkomende bands. Daarnaast biedt het dance en aanverwante podiumkunsten. Filmhuis Purmerend programmeert films die buiten het reguliere bioscoopaanbod vallen. Het Garrels- en Baetzorgel bevinden zich in de Nicolaaskerk. Zij vormen geen podium maar voorzien door hun aanwezigheid op een vaste locatie wel in een podiumfunctie. Organisten kunnen speelgelegenheid aanvragen. Ook zijn er orgelconcerten. Het Amfitheater kan gebruikt worden als podium, maar heeft geen eigen programmering. Ook de educatieve instellingen dragen bij aan de podiumprogrammering: De NKT Theaterschool en Muziekschool Waterland maken voor hun uitvoeringen en voorstellingen gebruik van de aanwezige podiumvoorzieningen in Purmerend. De amateurverenigingen maken ook gebruik van de podia. De uitvoeringen zijn een vast onderdeel van de programmering van de Purmaryn en het is gemeentelijk beleid dat deze voorstellingen voorrang hebben op de professionele programmering. Wherelant Centrum voor de Kunsten heeft met het project Theatertotaal een theaterprogramma voor gehandicapten opgezet wat uitmondt in een theatervoorstelling in de Purmaryn. De festivals hebben een eigen, kenmerkende programmering vergeleken met de instellingen: Het Reuring Festival is een internationaal festival en programmeert onbekende producties, bekende en internationale producties, en producties die in eigen beheer worden ontwikkeld. Er wordt waar mogelijk een hoge artistieke kwaliteit geprogrammeerd waarbij ook ruimte is voor experiment. Voor de komende jaren heeft de organisatie besloten het aantal disciplines te beperken, en theater en muziek de voornaamste drager te maken van het festival.2 Ook hier speelt het jeugdtheater een belangrijke rol. Daarnaast zal er elk jaar een discipline in de aandacht worden geplaatst, zoals film of beeldende kunst. Elke editie van de Podiumdagen heeft een eigen thema, zoals dans, literatuur/poëzie of film, die aansluit bij nationale evenementen als de Dansweek of de Boekenweek. Doel is - naast de onderlinge samenwerking tussen P3, theater de Purmaryn en theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding - om een avontuurlijker aanbod te laten zien. Hierbij worden ook relaties tussen de verschillende disciplines gelegd (cross-overs). In de programmering wordt ook samengewerkt met de amateur-podiumkunsten (Dichterskring Waterland) en zo mogelijk ook met andere instellingen zoals Filmhuis Purmerend. De Purmerade programmeert verschillende orkesten, showbands en kapellen uit zoveel mogelijk verschillende landen. Daarnaast treden er Nederlandse orkesten op en het speciaal opgerichte Purmerade jeugdorkest. Gedurende de Purmerade worden ook clinics georganiseerd voor de deelnemende muzikanten. Algehele doelstelling van de programmering is het kennismaken met elkaars muziekculturen. Voor de Purmerade van 2010 is voor het eerst een thema gekozen: jeugd en improvisatie. De kunst en Cultuurmarkt vormt jaarlijks een podium voor verschillende uitvoeringen die een voorproefje geven op de programmering van alle culturele instellingen in het komende jaar.
2
Beleidsplan Reuring Festival 2007-2011, 2007.
10
4 Een passend cultureel aanbod Gemeentelijk voorzieningenniveau behorend bij een stad van 80.000 inwoners en een regio van 130.000 inwoners In 2008 is het gehele culturele veld van Purmerend in opdracht van de gemeente door bureau BMC in kaart gebracht en is bedacht welk cultureel aanbod passend zou zijn bij een gemeente met deze omvang. Daarbij werd niet alleen gekeken naar verschillende benchmark-onderzoeken, maar ook een vergelijking gemaakt met omliggende gemeenten als Zaanstad en Hoorn. De resultaten, die de basis vormen voor de afwegingen voor de komende tien jaar, staan in het rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau . De volgende korte samenvatting beperkt zich tot het benoemen van de meest opvallende conclusies voor het gehele culturele veld en in het bijzonder voor de podiumkunsten.
4.1 Diversiteit van het aanbod Purmerend behoort met 80.000 inwoners tot de middelgrote gemeenten. De meeste middelgrote gemeenten beschikken over een infrastructuur die bestaat uit stedelijke basisvoorzieningen. Op cultureel gebied betekent dit dat er veelal een stedelijke basisvoorziening in elke discipline aanwezig is: een bibliotheek van redelijke omvang, een historisch museum, een theater, een creativiteitscentrum, een filmhuis en een muziekschool. Purmerend heeft al deze voorzieningen. In 2005 kwam er bovendien nog een grote bij; het poppodium P3. Ook een dergelijk podium behoort steeds vaker tot de basisinfrastructuur van een middelgrote gemeente. Verschillende benchmark-onderzoeken geven aan dat Purmerend goed scoort wat betreft de volledigheid van culturele voorzieningen. Vergeleken met landelijke gegevens van het CBS en VNG en met gegevens uit de regio heeft Purmerend een passende culturele infrastructuur behorend bij een gemeente van 80.000 inwoners.3 Ook het aanbod van producties is goed te noemen. In vergelijking met andere gemeenten met meer dan 50.000 inwoners heeft Purmerend een hoger dan gemiddeld aanbod aan voorstellingen. Alleen toneel en klassieke concerten worden hier minder geprogrammeerd dan in andere gemeenten en ook het filmaanbod van Filmhuis Purmerend ligt onder het gemiddelde.4 Voor het aanbod van de andere disciplines geldt dat toneel, cabaret en festivals/evenementen in bezoekers op een goede tweede plaats staan.5 Als het gaat om het aantal bezoekers zien we dat inwoners van Purmerend juist het meest naar de bioscoop gaan. Ook komen veel bioscoopbezoekers uit Zaanstad naar Purmerend. Dit zou kunnen betekenen dat Filmhuis Purmerend qua bezoekersaantal nog veel potentie heeft. Bijzonder is dat als we kijken naar de omvang van theaters in de regio (Hoorn en Zaanstad), we zien dat Purmerend de kleinste capaciteit heeft maar desondanks een hoger aantal voorstellingen en een hogere bezettingsgraad dan het theater in Zaanstad.6 Purmerend vervult met haar culturele infrastructuur bovendien een belangrijke functie in de regio. Gemiddeld komt de helft van de bezoekers daar vandaan. Bijzonder is ook dat Purmerend minder per hoofd van de bevolking uitgeeft aan cultuur vergeleken met gelijksoortige gemeenten. De uitgaven liggen ruim 10% onder het gemiddelde van vergelijkbare gemeenten.7 Dit heeft nog niet geresulteerd in minder diversiteit in het voorzieningenniveau, maar wel in een lagere kwaliteit van deze voorzieningen. Daarover gaat de volgende paragraaf.
3
Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008. Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008 5 Gemeente Amsterdam, Dienst Onderzoek en Statistiek, Cultuurparticipatie in de regio , 2006. 6 ,Rapport Ruimte om te bloeien LAgroup, 2 006. 7 Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008. 4
11
4.2 Kwaliteit van de culturele voorzieningen Purmerend heeft een culturele infrastructuur die hoort bij een stad van deze omvang als we kijken naar het aantal culturele instellingen. Het niveau van de instellingen voldoet echter niet altijd aan de hedendaagse eisen en verwachtingen.8 De in 2008 gehouden omnibusenquête gaf aan dat de waardering voor de kwaliteit voor de culturele voorzieningen in Purmerend is gedaald. En ook in de cultuurnota werd al aangegeven dat een opwaardering van een aantal instellingen onontkoombaar is, willen zij hun functie in de toekomst kunnen behouden en de mogelijkheid krijgen zich verder te professionaliseren. De laatste jaren is geconstateerd dat een aantal van deze voorzieningen in kwaliteit bedreigd wordt door een achtergesteld huisvestingsniveau. Dit werkt remmend op het vernieuwen van de functies en op het ontwikkelen van een organisatie die daarbij past. Het wordt steeds moeilijker om te kunnen voldoen aan de verwachting van de bezoeker. Ook de organisatorische slagkracht van de instellingen kan beter. De omvang van de organisatie en bijvoorbeeld het publiciteitsbudget zijn hierin belangrijk. Investeringen in de infrastructuur zullen gepaard moeten gaan met verruiming van het organisatiebudget. Daarentegen zullen er ook meer inkomsten tegenover komen te staan door meer opbrengsten uit entreegelden en commerciële verhuur Onderzoek heeft aangetoond dat theater de Purmaryn in de nabije toekomst verder achteruit zal gaan als er geen investeringen plaatsvinden.9 De speelvlakken in de grote en kleine zaal zijn te klein, er is te weinig capaciteit in de grote zaal en de foyer, er is gebrek aan voldoende kleedkamers in het eigen gebouw en er ontbreken bijruimten voor commerciële verhuur. Ook bij andere instellingen voor de podiumkunsten zijn verbeteringen aan te brengen in de accommodatie. De vlakkevloerzaal van P3 heeft een klein speelvlak, wat de programmering en het aantal bezoekers voor theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding beperkt. Filmhuis Purmerend bevindt zich qua huisvesting in een kwetsbare positie. De huidige (gehuurde) huisvesting heeft geen aantrekkelijke uitstraling en gedateerde voorzieningen.
4.3 Aanverwante sectoren Lang heeft Purmerend haar karakter ontleend aan de handelshistorie en aan de vele markten die in het centrum werden gehouden. Nu de markten uit het straatbeeld zijn verdwenen wordt er gezocht naar vernieuwende mogelijkheden om de centrumfunctie en de bijbehorende uitstraling te behouden en aan te passen aan de hedendaagse en toekomstige verwachtingen van de inwoners en bezoekers. Door het grote aanbod in de podiumkunsten heeft Purmerend een centrumfunctie voor de regio. Op deze wijze levert de culturele sector van Purmerend een steeds essentiëlere bijdrage aan de uitstraling en aantrekkelijkheid van de stad. Niet alleen de podia, maar ook de festivals zijn hierin bepalend. De gemeente zou zich hier meer mee kunnen profileren. Dit is belangrijk als Purmerend zijn toeristische en recreatieve mogelijkheden wil vergroten. Zoals eerder aangegeven is de rol van de podiuminstellingen in de zakelijke markt nog klein. Alleen P3 heeft een bescheiden congresfunctie. Theater de Purmaryn heeft geen mogelijkheden voor commerciële verhuur op de huidige locatie.
8 9
Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008. Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008
12
5 Ruimtelijke en demografische ontwikkelingen Purmerend is een stad in ontwikkeling. Met het bouwen van de laatste nieuwe wijk Weidevenne is er een einde gekomen aan de sterke groei en is het tijd om te investeren in de kwaliteit van de stad. Het huidige aantal inwoners is 78.000; in 2020 zal dat naar schatting 83.000 bedragen. Daarbij is als illustratie aan te geven dat ten tijde van de opening van theater de Purmaryn in 1990 het aantal inwoners 59.000 bedroeg. Purmerend vindt het belangrijk te streven naar een bijbehorend voorzieningenniveau om zo de aantrekkelijkheid van de stad te vergroten. Vanuit dit perspectief wordt er bijvoorbeeld gekeken naar de herinrichting van de binnenstad en mogelijk ook een uitbreiding van de stadfuncties. De in 2005 door de raad vastgestelde Structuurvisie Purmerend 20052020 geeft aan welke locaties hiervoor de beste mogelijkheden bieden. De podiumkunsten spelen hierin een dubbele rol: als culturele functies, maar ook als publiekstrekkers die de stad verlevendigen.
5.1 Ruimtelijke ontwikkelingen De Structuurvisie Purmerend 2005-2020 geeft de Kop van West aan als locatie voor het uitbreiden van de stadscentrum en haar functies. De Kop van West ligt naast het centrum, aan de overzijde van het Noord-Hollands Kanaal.. Naast de Kop van West is er ook een andere prominente locatie in de binnenstad die opnieuw zal worden ingericht: de Koemarkt. De Koemarkt ligt midden in het historisch stadscentrum. Van oudsher vonden hier de veemarkten plaats. In 2007 zijn alle veemarkten verplaatst naar de rand van de stad en nu wordt gekeken naar nieuwe functies voor het plein. Inmiddels is er door de raad een herinrichtingsplan aangenomen waarin het accent wordt gelegd op het verbeteren van de horecamogelijkheden en een multifunctioneel gebruik van een groot deel van het plein. De herinrichting is daarbij bepalend voor het soort en de omvang van de (podiumkunst-) evenementen die er plaats kunnen gaan vinden.
5.3 Demografische ontwikkelingen Gezien de demografische opbouw van Purmerend zal de vraag naar mogelijkheden van vrijetijdsbesteding de komende jaren alleen maar toenemen.10 Bevolking totaal Aantal 0- t/m 19-jarigen Aantal 20- t/m 44-jarigen Aantal 45- t/m 64-jarigen Aantal 65- t/m 79-jarigen Aantal 80 jaar en ouder
77.955 19.190 27.248 20.826 8.127 2.555
De groep van 0-19 jaar en de groep van 44-64 jaar zijn ongeveer even groot. De groep van 20-44 jaar is de grootste. Dit betekent dat de vraag naar vrijetijdsvoorzieningen zal blijven stijgen. Alleen al vanuit de Purmerendse bevolking blijft er de komende jaren sprake van een groot aantal potentiële klanten voor de vrijetijdsmarkt en dus ook voor de podiumkunsten. Als we de regio erbij betrekken, zien we daar min of meer een zelfde samenstelling van de bevolking ingedeeld naar leeftijd. Ook hier is er dus sprake van een blijvend potentieel aan bezoekers.
10
CBS, januari 2008.
13
6 De toekomst van de podiumkunsten in Purmerend In dit hoofdstuk worden de ontwikkelingskansen voor de podiumkunsten in Purmerend op de langere termijn aangegeven. Bij het opstellen van het nieuwe beleid voor de podiumkunsten tellen verschillende vertrekpunten mee: de uitgangspunten uit de cultuurnota 360 cultuur , de ontwikkelingen in de podiumkunstensector zoals geschetst in hoofdstuk 2, en het in hoofdstuk 3, 4 en 5 geïnventariseerde potentieel van de culturele instellingen in Purmerend. We inventariseren de mogelijkheden van de belangrijkste spelers en formuleren de knelpunten. Vervolgens bieden we de mogelijke toekomstige oplossingen daarvoor. Afhankelijk van de oplossingsrichting zal een drietal toekomstscenario s voor de podiumkunsten in Purmerend worden opgesteld.
6.1 Vertrekpunten In de cultuurnota 360 cultuur van 2007 zijn de uitgangspunten voor het gemeentelijke cultuurbeleid vastgesteld. Deze uitgangpunten zijn ook van toepassing op de podiumkunsten. Een versterking van het culturele voorzieningenniveau Het maken van verbindingen met andere maatschappelijke ontwikkelingen Het stimuleren van een cultureel klimaat Daarnaast zou de gemeente, aansluitend bij het rijks- en provinciaal beleid, de volgende aspecten in haar beleid moeten meewegen en er waar mogelijk op anticiperen. Het is van belang dat de programmering kan blijven voldoen aan de vraag vanuit de inhoudelijke ontwikkelingen aan de productiekant. Daarvoor is het belangrijk dat de accommodaties kunnen voldoen aan de technische en ruimtelijke eisen van de huidige en de toekomstige producties. Het is van belang dat de accommodaties ook blijven voldoen aan de verwachtingen van bezoekers als het gaat om het aanbod en de kwaliteit in publieksruimte en horeca. Het is van belang dat bij investeringen in (toekomstige) accommodaties voor podiumkunsten gekeken wordt naar mogelijkheden van clustering van culturele en aanverwante functies als dat kan leiden tot een versterking van de uitstraling van het product, en een versterking van de organisaties zelf. Daarnaast is het van belang dat bij het bepalen van de omvang en kwaliteit van de podiumkunsten in Purmerend wordt gekeken naar het potentieel van de vraag. Hoofdstuk 3, 4 en 5 geven aan waar in Purmerend de groeimogelijkheden voor de podiumkunsten liggen. Ontwikkelingen op het gebied van stedelijke herinrichting - zoals aangegeven in de Structuurvisie en de plannen voor de Koemarkt - bieden letterlijk de ruimte om een nieuwe slag te maken in de verbetering van de culturele voorzieningenniveau. De demografische ontwikkelingen in Purmerend geven aan dat er een groeiend bezoekerspotentieel is. Op basis van de hierboven geschetste uitgangspunten bekijken we in dit hoofdstuk op welke wijze het wenselijk is de podiumkunsten in Purmerend te versterken.
14
6.2 Belangrijke spelers in de podiumkunsten Om een goede toekomst te kunnen schetsen voor de podiumkunsten in Purmerend is het niet alleen belangrijk te kijken naar de mogelijkheden binnen de huidige culturele infrastructuur, maar ook naar mogelijkheden die investeringen kunnen vergen als dat van sterk belang is voor het functioneren van de instelling zelf en daarmee ook voor de Purmerendse podiumkunsten in de toekomst. Theater de Purmaryn Theater de Purmaryn is met ruim 87.000 bezoekers in 2008 en 290 voorstellingen een succesvol theater. Er zijn echter al cijfermatige aanwijzingen dat het theater deze positie niet kan behouden als er geen vernieuwing zal plaatsvinden. Dit betreft vooral de beperking van de inkoopmogelijkheid van populaire, publiekstrekkende, professionele voorstellingen. Het aantal geprogrammeerde voorstellingen blijft wel stabiel, maar de aantrekkelijkheid voor het publiek vermindert. Dit tast de concurrentiepositie van de Purmaryn voor haar gehele aanbod aan.11 Theater de Purmaryn is een belangrijke speler voor de podiumkunsten in Purmerend en een keuze voor een bepaald theater zal van invloed zijn op het totale aanbod van podiumkunsten. De huidige situatie van theater de Purmaryn kent de volgende knelpunten: De keuze van producties wordt begrensd door de ruimtelijke en toneeltechnische beperkingen van het podium. Dit geldt voor beide zalen. Gezien de gesignaleerde ontwikkelingen in aanbod en vraag zullen deze beperkingen zich in de toekomst steeds meer manifesteren. Reeds nu kunnen bepaalde voorstellingen niet meer in het theater plaatsvinden. Dit geeft niet alleen een verlies aan bezoekers, maar ook aan sponsoren die zich veelal juist met deze populaire producties willen verbinden. In de toekomst zal het huidige theater haar regiofunctie ook hierdoor verliezen. Grotere zalen in de omgeving zullen deze producties wel blijven programmeren. De hoge bezettingsgraad van de voorstellingen en de sterke regiofunctie geeft aan dat het mogelijk is om meer bezoekers te trekken. De grote zaal heeft echter een beperkt aantal stoelen, ook in vergelijking met theaters in de regio in plaatsen van gelijke omvang als Purmerend (Hoorn en Zaanstad). (Alkmaar heeft zelfs concrete plannen om de grote zaal uit te breiden tot 1000 stoelen.)Tot voorheen was de bezettingsgraad jaarlijks 80%. In 2008 is deze 71% doordat niet alle programmering meer mogelijk is. Het theater heeft nauwelijks mogelijkheden voor commerciële verhuur. Het theater heeft hiervoor geen extra groepsvergaderruimten. Ook zijn de huidige publieksruimte en horeca hier niet voor geschikt. ( 500 congresbezoekers kunnen wel vergaderen in de grote zaal maar niet in het theater lunchen of dineren) Daarnaast heeft het theater onvoldoende kleedkamerruimte in het eigen gebouw. Deze wordt momenteel gehuurd van derden, maar de toekomst van deze mogelijkheid is kwetsbaar en onzeker. Zoals blijkt uit het voorgaande bevindt theater de Purmaryn zich op een kruispunt. Het behoud van het theater op het huidige niveau van functioneren is zonder extra investeringen niet mogelijk. Dit maakt de keuzeopties voor de toekomst duidelijk: het huidige theater handhaven en verbeteren, of kiezen voor een geheel nieuw theater. Aangezien het theater eigendom is van de gemeente ligt ook hier de uiteindelijke beslissing. Filmhuis Purmerend. Filmhuis Purmerend trekt tegen de 4.000 bezoekers per jaar. Dit ligt ver onder het gemiddelde van filmhuizen in de regio. Filmhuis Purmerend heeft weliswaar een sterke achterban van bezoekers, maar heeft moeite het aantal op de huidige locatie te laten groeien. Gezien de landelijke tendens van een 11
In seizoen 2002-2003 trokken 158 voorstellingen in de grote zaal en 70 voorstellingen in de kleine zaal nog 75.000 bezoekers. In 2007-2008 is dat gedaald tot 68.000 bij 151 voorstellingen in de grote zaal en 73 voorstellingen in de kleine zaal. Het gaat hierbij om de daling bij bezoekers van professionele voorstellingen. In het totaal is een stijging van bezoekers te zien, maar deze ontstaat door een toename van het aantal amateur- en schoolvoorstellingen.
15
groeiende aantal bezoekers van filmhuizen zou dit wel tot de mogelijkheden moeten behoren. De programmering wijkt niet af van andere filmhuizen; wel zijn er minder filmvertoningen per week. Er is hiervoor een aantal oorzaken aan te wijzen. De huidige huisvesting in het Stamhuis is gedateerd. Zowel de publieksruimte als de voorzieningen als filmhuis voldoen niet aan de verwachting van de hedendaagse bezoeker. Deze locatie wordt gehuurd en Filmhuis Purmerend is medegebruiker. Dit betekent dat het filmhuis zelf geen veranderingen in het Stamhuis kan aanbrengen. De huidige locatie heeft ook een beperking als het gaat om het aantal filmvertoningen. Het Filmhuis is medegebruiker en heeft slechts een beperkt aantal dagen beschikking over de ruimte. Daarnaast is er nog een aantal toekomstige bedreigingen voor Filmhuis Purmerend: Mocht de Purmaryn in de toekomst worden verplaatst naar een nieuw theater, dan is de meerwaarde van de huidige locatie voor Filmhuis Purmerend nagenoeg verdwenen. Het blijft dan achter op een plek waar het weinig opvalt, in een locatie die niet aantrekkelijk is voor haar bezoekers. Filmhuis Purmerend heeft eerder gemerkt hoe groot de toegevoegde waarde is van bij elkaar gesitueerde culturele functies. Bij het vertrek van de Verbeelding naar P3 liep het aantal bezoekers van Filmhuis Purmerend namelijk terug doordat de kruisbestuiving niet meer zo vanzelfsprekend was. Inmiddels is dat door extra publiciteit weer ingelopen. Maar met de uitstraling van de huidige huisvesting zal dit steeds moeilijker worden. Het Filmhuis Purmerend is een hechte vrijwilligersorganisatie. Als het Filmhuis geen mogelijkheden heeft om zich verder te professionaliseren in de toekomst, zal dit niet alleen een verlies van het filmhuis betekenen maar ook een verlies aan vrijwilligers. Vrijwilligers zijn niet alleen voor de instellingen zelf belangrijk, maar ook voor het hele culturele veld en voor het totaal aan vrijwilligersmogelijkheden in Purmerend. De kansrijke positie van Filmhuis Purmerend bestaat uit het grote potentieel aan bezoekers dat in Purmerend en omgeving aanwezig is, maar nu niet voldoende kan worden benut. Het Filmhuis Purmerend is daarom genoodzaakt te zoeken naar nieuwe huisvesting. Indien de gemeente het filmhuis voor de toekomst wil behouden, dient ze dat mede mogelijk te maken. Pop- en Cultuurpodium P3 Pop- en Cultuurpodium P3 heeft sinds de oprichting in 2006 een duidelijke groei laten zien. Ondanks de kleine organisatie heeft zij een sterk aanbod in jongerencultuur neergezet en een belangrijke plaats ingenomen in het podiumkunstenaanbod in Purmerend. Voor de toekomst wil het zich nog nadrukkelijker vestigen als podium, niet alleen lokaal en regionaal maar ook landelijk, en met meer bezoekers. P3 streeft naar een consistente uitbreiding van de (inter) nationale programmering, zowel in aantrekkingskracht als in volume. Daarnaast heeft P3 de ambitie om een popschool op te richten. P3 heeft laten zien ook goed samen te werken met ander podiumkunsteninstellingen, met name De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en de Purmaryn. De Podiumdagen zijn hiervan een goed resultaat. Het is van belang dat de gemeente zich blijft realiseren dat dit podium zich nog in de groeifase bevindt als het gaat om de positionering. Dat in aanmerking genomen, voldoet P3 goed. In het kader van samenwerking en verbreding in functie is het ook van belang dat P3 in de toekomst activiteiten zoals een popschool kan ontwikkelen. De gemeente zou hierin een stimulerende rol kunnen vervullen. Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding heeft sinds de verhuizing van het Stamhuis naar P3 een groei doorgemaakt. De programmering heeft meer ruimte gekregen en het aantal bezoekers is gestegen. Hoewel de nieuwe locatie een opwaardering is ten opzichte van de oude, is er toch sprake van een aantal beperkingen. Er is sprake van geluidshinder van de naastgelegen zalen, ondanks dat dit bij de bouw werd uitgesloten. Daarnaast vormt het formaat van de vlakke vloer een belemmering voor de programmering. Om het speelvlak te vergroten kan het aantal stoelen met een inschuifbare tribune worden teruggebracht. Dit leidt echter weer tot een lager aantal bezoekers en een relatief hogere uitkoopsom. Op dit moment is er nog sprake van een goede afstemming in de programmering met de
16
kleine zaal van de Purmaryn, die ook kampt met een te klein speelvlak. Mocht er in de toekomst sprake zijn van een nieuw theater met een goede kleine zaal, dan zal dit voor de programmering van De Verbeelding/De Kleine Verbeelding gevolgen hebben. NKT Theaterschool Bij de NKT Theaterschool krijgen jaarlijks 700 leerlingen na schooltijd les in toneel, dans, zang, spel en musical. Hoewel er altijd sprake is van een grotere vraag naar lesplaatsen dan de school nu kan bieden, geeft de NKT Theaterschool aan een goede balans te hebben gevonden tussen de mogelijkheden van de huisvesting en de organisatie en het aantal leerlingen die hier les krijgen. Een eventuele uitbreiding is voor de NKT Theaterschool pas aan de orde als dit kan in combinatie met behoud van het huidige gebouw. De NKT Theaterschool wil zich voorlopig blijven richten op theateronderwijs voor jongeren. Er wordt wel gekeken naar meer samenwerkingsmogelijkheden met het onderwijs. In de toekomst wil de NKT Theaterschool waar mogelijk ook meer samenwerken met andere culturele instellingen, zoals nu reeds bij de Podiumdagen en het Reuring Festival het geval is.
6.3 Overige onderwerpen van belang voor de podiumkunsten in Purmerend Podiumkunsten in Purmerend is een onderwerp dat gaat over meer dan de podia alleen. Niet alleen het reguliere aanbod van de podia is belangrijk, ook de amateur-podiumkunsten, de cultuureducatie en de festivals/evenementen spelen een rol in het culturele klimaat van de stad. Het culturele klimaat en het maatschappelijk draagvlak voor de podiumkunsten in Purmerend is mede te danken aan de bezoekers van de podia, de actieve deelnemers aan de amateur-podiumkunst, het onderwijs en de vrijwilligers die zich inzetten voor cultuur. Een beschrijving van de inhoud en functie van deze activiteiten is net als de podia opgenomen in de bijlage. Al deze onderwerpen zijn min of meer in beweging en in allemaal is door de gemeente een keuze te maken voor verbetering of uitbreiding, zoals hieronder wordt voorgesteld. Combinatie Reuring Festival en Podiumdagen De Podiumdagen zijn een succesvol initiatief, maar omdat de financiering slechts voor vier jaar (tot en met 2009) is toegekend, is de toekomst ervan onduidelijk. Om voortzetting en versterking van de Podiumdagen mogelijk te maken is aansluiting bij het Reuring Festival wenselijk. De organisatie van de Podiumdagen zou hier ook in opgenomen kunnen worden. Het samenvoegen van de Podiumdagen en het Reuring Festival heeft als effect een grotere continuïteit en uitstraling van beide festivals. Gedacht kan worden aan een zogenaamde Reuring Winter Editie. Ook vanuit het oogpunt van toerisme en recreatie is dit een kans om Purmerend meer op de kaart te zetten. De gemeente kan er voor kiezen om de mogelijkheid van samenvoeging van het Reuring Festival en de podiumdagen te ondersteunen en te stimuleren. Overkoepelende uitstraling als Purmerend Podiumstad De gemeente Purmerend kan vanuit haar evenementenbeleid en haar beleid op citymarketing bijdragen aan de verdere profilering van Purmerend als podiumstad. Dit versterkt en ondersteunt niet alleen de publiciteit van de instellingen zelf. Ook in het kader van recreatie en toerisme kunnen de podiumkunsten de aantrekkingskracht en bekendheid van Purmerend vergroten. De functie van de podiumkunsten past goed in een breder beleidskader dan alleen dat van cultuurbeleid. De gemeente kan er voor kiezen hier een actieve rol in te nemen. Toename actieve deelname amateur-podiumkunsten Purmerend is sterk in de amateur-beoefening van de podiumkunsten. Er zijn maar liefst 38 verenigingen actief, van koren, toneel- en dansverenigingen tot orkesten. Er is de laatste jaren een sterke groei te zien in deze actieve kunstbeoefening, met name in de toename van dans- en balletscholen. Er zijn voldoende oefen- en repetitieruimten en de aanwezige podia worden veelvuldig voor uitvoeringen gebruikt. De gemeente kan er voor kiezen zich blijvend faciliterend (door het mede creëren van oefen- en repetitieruimten) en ook ondersteunend (door middel van subsidies) op te stellen. Daarnaast kan de gemeente de amateurverenigingen tot meer optredens stimuleren door hier meer mogelijkheden voor de creëren in samenwerking met de podia.
17
Omdat de toename van de vraag nu vooral opgevangen wordt in het commerciële circuit, is het ook belangrijk om de rol van de gesubsidieerde instellingen vanuit de gemeente te stimuleren en meer op de voorgrond te plaatsen (Muziekschool Waterland, P3). Ook hier kan de gemeente ervoor kiezen een stimulerende rol op zich te nemen. Samenwerking met het voortgezet onderwijs Verschillende podiuminstellingen werken al samen met het onderwijs in educatieve projecten. Er zijn echter nog meer mogelijkheden. Zo heeft de NKT Theaterschool aangegeven haar educatieve functie richting het voortgezet onderwijs te willen verbeteren in de toekomst, en heeft P3 heeft het plan voor de oprichting van een popschool. Het is dan wel van belang dat er een meer structurele verbinding wordt gelegd met het voortgezet onderwijs dan nu het geval is. De versterking van het podiumaanbod voor jongeren en van jongerenparticipatie sluit hier ook goed op aan. De gemeente kan er voor kiezen initiatieven die de educatieve functie van instellingen vergroten te ondersteunen, met name richting jongeren. Culturele bestemming kerk gelegen achter NKT Theaterschool Achter de NKT Theaterschool ligt een oude kerk. Deze kerk is aangekocht door de gemeente in het kader van de herinrichting van dat gebied en wacht op herbestemming. Een culturele bestemming is een van de mogelijkheden. De NKT Theaterschool heeft aangegeven voor dit gebouw belangstelling te hebben als extra les- en repetitieruimte. Zij beschouwt het dan als een aangrenzend leslokaal. Daarnaast kan het gebouw worden ingezet voor commerciële verhuur en bijvoorbeeld voor kleine concerten als kamermuziekuitvoeringen. Het heeft al eens eerder een functie in het Reuring Festival gehad. Momenteel is het gebouw echter in zeer slechte staat en dient het eerst te worden opgeknapt.
6.4 Drie scenario s In dit hoofdstuk worden drie scenario´s aangegeven die staan voor een beleidsrichting in de podiumkunsten van Purmerend. In de voorafgaande twee paragrafen zijn knelpunten naar voren gekomen. De scenario s voorzien in mogelijke oplossingen voor deze knelpunten en geven hiermee aan welke keuzes er zijn te maken.
Scenario 1: maximum-variant Een nieuw theater in combinatie met Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en Filmtheater Purmerend. Hierbij kiest de gemeente voor een impuls aan de podiumkunsten door een nieuw theater op te richten en Filmhuis Purmerend en theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding hierin mee te laten participeren. Daarnaast investeert ze in het behoud van de Podiumdagen, en neemt ze een actieve houding aan ten aanzien van de amateurkunst en de samenwerking met het onderwijs. Purmerend profileert zich als podiumstad en dat kenmerkt zich door het kiezen van een sterke positionering voor de podiumkunsten in Purmerend. Uitgangspunt is het behoud van de huidige programmering voor de toekomst (met stijgende bezoekersaantallen), en waar mogelijk deze binnen de infrastructuur van dezelfde instellingen en functies te verbeteren. Onderbouwing voor een nieuw theater De eerder geschetste problematiek van het huidige theater kan niet worden opgelost door vernieuwingen op de bestaande locatie . Er is geen ruimte, zowel binnen als buiten, voor uitbreiding. Er is geen mogelijkheid om de zalen en het podium te vergroten, extra ruimtes toe te voegen en extra voorzieningen aan te brengen zoals een grotere horecafunctie, meer publieksruimten en parkeergelegenheid. Het is duidelijk dat het huidige theater geen goede investeringsmogelijkheden biedt die het toekomstbestendig kunnen maken. In de cultuurnota heeft de gemeente zich tot doel gesteld het culturele klimaat te bevorderen en het voorzieningenniveau te versterken. Een keuze voor behoud van het huidige theater zou hiermee een
18
keuze voor achteruitgang zijn. Deze achteruitgang zou niet alleen van invloed zijn op het theater, maar leidt nu al tot een verslechtering van de uitstraling en het functioneren van de culturele sector in Purmerend. Als we de vertrekpunten uit 6.1 dan ook toepassen op de vraag of het huidige theater moet worden aangepast of dat er een geheel nieuw theater moet komen, ligt het voor de hand om voor een toekomstbestendig theater niet uit te gaan van het huidige, maar van een nieuw theater. Een nieuw theater heeft de mogelijkheid om de huidige programmering te behouden en waar nodig te herstellen, en zo ook het huidige aantal bezoekers te behouden en mogelijk uit te breiden. Daarnaast zorgen de verbeterde publieksvoorzieningen en horecafunctie dat aan de verwachting van de bezoekers kan worden voldaan. Het serviceniveau gaat omhoog en het theater zal een sterke en moderne uitstraling hebben. Een nieuw theater betekent meer mogelijkheden voor een gezonde en weerbare exploitatie en bedrijfsvoering in de toekomst. Een nieuw theater heeft een positieve invloed op het culturele klimaat van de stad en levert als zodanig ook een positieve bijdrage aan het gehele culturele veld. Een nieuw theater biedt nog meer mogelijkheden om de taak van de Purmaryn binnen de amateur-podiumkunsten te vervullen, het brede draagvlak onder sponsors te behouden en zo een sterk verbindende factor te blijven binnen Purmerend. Een nieuw theater met meer publieks en horecafaciliteiten vergroot de positie op de congres en verhuurmarkt. Om aan te sluiten bij de beweegredenen om te kiezen voor een nieuw theater, zal de nieuwe behuizing in elk geval bestaan uit een grote en een kleine zaal, voldoende publieke ruimten en mogelijk extra ruimten voor commerciële verhuur. Een nieuw theater biedt ook mogelijkheden voor samenhang met en versterking van de uitgangspositie van andere podiumkunstinstellingen in Purmerend. Twee mogelijkheden die zich nadrukkelijk aandienen, zijn hieronder uitgewerkt. Onderbouwing voor de combinatie met Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding verhuist mee naar het nieuwe theater en programmeert mee in de nieuwe kleine zaal. Een verhuizing van de programmering van theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding naar de nieuwe kleine zaal betekent een opwaardering in de huisvesting en daarmee in de mogelijkheden voor het aanbod. De nieuwe kleine zaal zal immers beter voldoen wat betreft de grootte van het speelvlak en het aantal stoelen dan de huidige vlakkevloerzaal in P3 en de huidige kleine zaal in theater de Purmaryn. Op het eerste gezicht lijkt dat een luxe, maar dat is ogenschijnlijk. Indien De Verbeelding/De Kleine Verbeelding niet meeverhuist naar de nieuwe kleine zaal, zal zij haar programmering moeten aanpassen op die van de deze nieuwe zaal. Toneel- en dansgroepen zullen een voorkeur hebben voor de nieuwe kleine zaal vanwege het grotere speelvlak en de mogelijkheid hogere uitkoopsommen te bedingen door een hoger aantal stoelen. Uiteindelijk betekent dit dat door dergelijk natuurlijk verloop op den duur toch een deel van de programmering naar de nieuwe kleine zaal verschuift. Het is beter om deze ontwikkeling voor te zijn en theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding duidelijk te positioneren met het nieuwe theater. Theater de Purmaryn heeft aangegeven ruimte te willen bieden voor de programmering van De Verbeelding/De Kleine Verbeelding. De programmering van theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding in de nieuwe zaal zal meer kosten door de hogere uitkoopsommen, maar daar staan meer inkomsten tegenover. Overigens zijn de kosten van het verplaatsen van De Verbeelding/De Kleine Verbeelding budgettair neutraal. Ze maken immers gebruik van de nieuwe kleine zaal van het nieuwe theater en hebben geen extra zaal nodig. Onderbouwing voor de combinatie met Filmhuis Purmerend Filmhuis Purmerend verhuist mee naar een aparte filmzaal/annex congreszaal in het nieuwe theater .
19
Met een verhuizing van Filmhuis Purmerend naar een nieuw theater kan het filmhuis zich weer richten op de toekomst. Het zal een groter potentieel aan bezoekers aantrekken waardoor naar verwachting het bezoekersaantal zeker zal stijgen. Daarnaast is er de mogelijkheid om de filmzaal ook een congresfunctie te geven. De aanwezigheid van een filmzaal annex congreszaal geeft het nieuwe theater samen met een grote en een kleine zaal en vernieuwde publieksruimten een goede mogelijkheid voor commerciële verhuur. Momenteel wordt er in opdracht van de dienst Stedenbouw van de gemeente door Bureau ZKA een onderzoek verricht naar de haalbaarheid van verschillende soorten gecombineerde functies (commercieel en niet commercieel) op de locatie Kop van West. Het theater is één van de functies die wordt onderzocht in combinatie met andere functies zoals een congresfunctie. Er is hier met reden voor gekozen om geen zelfstandige en grootschalige congresfunctie in het nieuwe theater voor te stellen. Enerzijds omdat bij het opstellen van deze notitie uit het ZKA-onderzoek nog niet duidelijk naar voren is gekomen of het vervullen van de congresfunctie op deze wijze voor Purmerend van belang en haalbaar is. Anderzijds omdat een grootschalige congresfunctie ook niet vanzelfsprekend een kerntaak van het theater is. Vanuit het inhoudelijke perspectief van het theater en vanuit het perspectief van exploitatie, heeft een beperkte congresfunctie wel een toegevoegde waarde, omdat deze gecombineerd kan worden met de culturele functie van een filmzaal. Op deze wijze is het een versterking van de mogelijkheden voor commerciële verhuur zonder dat een commercieel risico optreedt. Algemene onderbouwing Versterkte uitstraling en bundeling van krachten De bundeling van theater de Purmaryn met theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en Filmhuis Purmerend versterkt het totaal als een levendige en publiekstrekkende culturele functie. Dit komt de uitstraling van alle betrokken culturele instellingen ten goede. De doelgroepen en het aanbod sluiten op elkaar aan, waardoor er grote kans is op een aanwas van bezoekers door kruisbestuiving. Belangrijk is wel dat de drie instellingen hun eigen gezicht behouden. Ten eerste is de uitstraling van diversiteit belangrijk, ten tweede zijn zowel theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding als Filmhuis Purmerend als instelling sterk ingebed in Purmerend met hun eigen aanbod, eigen vrijwilligers en eigen achterban. Dit is niet alleen belangrijk voor de maatschappelijke inbedding van cultuur in de Purmerendse bevolking, het stimuleert ook het culturele klimaat. Dit scenario voorziet ook in een versterking van de regiofunctie van Purmerend. Ongeveer 50% van de huidige bezoekers is afkomstig uit de regio. Aangezien een nieuw theater en een verhuizing van de twee andere functies naar verwachting een stijging van bezoekers geeft, wordt de regionale functie ook versterkt. Schaalvergroting Het bundelen van culturele functies brengt schaalvergroting met zich mee en daarmee meer mogelijkheden voor publieke functies als horeca, verblijfsruimte en parkeergelegenheid doordat de instellingen hier gezamenlijk gebruik van kunnen maken. Overwegingen 1. Als het nieuwe theater een betere congresfunctie heeft dan het huidige theater, zal dit concurrentie betekenen voor P3. De vraag zou zich deels kunnen gaan verplaatsen naar het nieuwe theater. 2. Het vertrek van theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding naar een nieuw theater betekent dat de vlakkevloerzaal van P3 in het weekend een à twee dagen vrijvalt. Het is geen optie om in plaats daarvan Filmhuis Purmerend daar te huisvesten, omdat het dan niet langer door de week films kan vertonen. Door de week is de zaal namelijk bezet als repetitieruimte voor Hafabra. Het Filmhuis Purmerend heeft nu zowel door de week als in het weekend een programmering. Een goed alternatief zou kunnen zijn dat theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding een aanvullende programmering biedt voor deze zaal. Deze zou zich kunnen richten op jongerentheater en het laten zien van nieuw en jong talent. Hierdoor komt er een verbinding tot stand tussen het jeugdtheater en het volwassenentheater. Er is namelijk ook een groeiende behoefte aan jongerentheater. Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding
20
heeft reeds het plan opgevat om zich in de toekomst naast de reguliere programmering meer op jongerentheater te richten. Filmhuis Purmerend heeft aangegeven hieraan een bijdrage te willen leveren met het programmeren van speciale films voor jongeren. 3. De huidige locatie van theater de Purmaryn en die van Filmhuis Purmerend (het Stamhuis) komen vrij. Het Stamhuis is bezit van de katholieke kerk. De katholieke kerk wil het nevengebruik van haar kerken en andere panden beperken. Het is nog onduidelijk wat dit voor het huidige Filmhuis Purmerend betekent. De Purmaryn is bezit van de gemeente. Dit gebouw is moeilijk te herbestemmen maar de locatie zou kunnen worden meegenomen in de herinrichtingsplannen van de binnenstad. 4. De combinatie van theater de Purmaryn, theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en het Filmhuis Purmerend in 1 gebouw geeft naast een diverse programmering tevens een bundeling van verschillende organisatievormen: een non-profit organisatie en twee vrijwilligersorganisaties. Mocht daarbij ook nog een congresfunctie aan toe worden gevoegd en dit niet in eigen beheer maar in de vorm van een externe commerciële congresexploitant plaatsvinden, dan zal dit een complicerende factor zijn in de te kiezen beheersconstructie en de bedrijfsvoering.
Scenario 2: midden-variant Een variatie op de maximumvariant is ervoor te kiezen om Filmhuis Purmerend niet mee te verhuizen naar een nieuw theater. Met dit scenario wordt gekozen voor een eenvoudiger manier om de podiumkunsten in Purmerend te versterken. De huidige theaterfunctie van de Purmaryn wordt voortgezet in een nieuw theater en theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding wordt met haar programmering ondergebracht in de nieuwe kleine zaal. De uitstraling van een nieuw theater en de bundeling van de programmering van twee podia zal nog steeds nadrukkelijk aanwezig zijn en naar verwachting ook meer bezoekers trekken. De regiofunctie van het theater blijft behouden. Vanwege de aanwezigheid van een kleine zaal (naast de grote zaal) in het nieuwe theater zijn er voor het nieuwe theater geen extra kosten verbonden aan het bieden van ruimte voor theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding. De kosten van een extra filmzaal worden daarentegen bespaard, maar Filmhuis Purmerend zal dan wel naar andere oplossingen moeten zoeken wil het toekomstbestendig worden. De congresfunctie kan wellicht anders worden opgevangen.
Scenario 3: minimum-variant Purmerend kiest er voor op het gebied van het reguliere theater haar regiofunctie te behouden maar zich niet meer te profileren als podiumstad. In dit scenario komt er alleen een nieuw theater. Op andere onderdelen wordt slechts op incidentele basis door de gemeente extra geïnvesteerd. Ook zonder de toevoeging van theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en Filmhuis Purmerend kan een nieuw theater goed slagen. Het theater zelf heeft een voldoende sterke positie qua aantal bezoekers en programmering, zowel in Purmerend als in de regio. Voordeel van dit scenario is dat deze keuze voor ontwikkeling minder investeringen zal vergen dan de andere scenario s. Er hoeft in de bouw van het nieuwe theater geen rekening te worden gehouden met meerdere gebruikers. Het nieuwe theater beperkt zich tot een grote en een kleine zaal en nieuwe publieksruimten volgens de huidige maatstaven en met een eigen programmering. Maar deze keuze beperkt ook de mogelijkheden voor commerciële verhuur en dat betekent minder eigen inkomsten. Nadeel is dat ook de schaalvergroting van publieksruimten en horeca alleen van nut is voor het theater. Als er in het nieuwe theater toch voor een eigen congresfunctie wordt gekozen, geeft dit scenario niet de mogelijkheid om deze ook voor andere culturele functies te benutten. De aspecten die in overweging moeten worden genomen bij de keuze Filmhuis Purmerend en theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding niet te verhuizen naar een nieuw theater zijn eerder aangegeven.
21
De gemeente kan zich uitspreken over de aangereikte keuzes, al dan niet in de vorm van een scenario. Deze keuzes vormen tezamen het nieuwe beleid voor de podiumkunsten in Purmerend.
22
Bijlage 1 Theater de Purmaryn Kerngegevens12 Activiteiten Publieksbereik Capaciteit
270 voorstellingen 89.000 bezoekers13 (inclusief amateur- en schoolvoorstellingen) Grote zaal: 532 zitplaatsen Kleine zaal: 207 zitplaatsen
Algemeen Het theater ligt midden in het historische stadscentrum van Purmerend. Begin jaren negentig ontstond het huidige theater na uitbreiding van de theaterfunctie in de nabij gelegen Koepelkerk. In 2000 is het theater uitgebreid met een kleine zaal en een grotere foyer. In 2006 is opnieuw verbouwd om te voldoen aan de arbo-eisen. Het gebouw is eigendom van de gemeente en het theater valt onder de gemeentelijke afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. Het theater bevindt zich nu op een keerpunt. In het rapport van onderzoeksbureau LAgroup Theater de Purmaryn; Ruimte om te bloeien (2006) wordt aangetoond dat het huidige theater om technische en ruimtelijke redenen niet toekomstbestendig is.14 Sterke punten Het theater heeft al jaren een sterke bezettingsgraad die hoger ligt dan het landelijk gemiddelde voor theaters van deze omvang, 80% ten opzichte van 65%. De Purmaryn heeft in vergelijking met andere gelijksoortige theaters een kleine organisatie en een klein budget. Het theater bedient niet alleen de inwoners van Purmerend maar heeft ook een sterke regiofunctie. Ruim 50% van de bezoekers is afkomstig uit de omringende gemeenten.15 Zwakke punten De keuze van producties wordt beïnvloed door de ruimtelijke en toneeltechnische beperkingen van het podium. Dit geldt voor beide zalen. Deze beperking zal zich in de toekomst steeds meer manifesteren. Reeds nu is het zo dat bepaalde voorstellingen niet meer in het theater kunnen plaatsvinden. Dit geeft niet alleen een verlies aan bezoekers maar ook aan sponsoren die zich veelal juist met deze producties willen verbinden. Er is weinig ruimte zowel in als buiten het theater voor extra voorzieningen als een grotere horecafunctie, meer publieksruimten en parkeergelegenheid. Dit betekent een beperking in de mogelijkheden om te kunnen voldoen aan de hedendaagse verwachtingen van de bezoekers, en voor commerciële activiteiten die tot meer eigen inkomsten kunnen leiden en zodoende voor een gunstiger exploitatieresultaat zorgen.16 De kleedkamers vormen een directe kwetsbaar punt in het functioneren van het theater. Op dit moment wordt 2/3 van de kleedkamerruimte gehuurd in het naastgelegen pand. Zonder deze extra ruimte kunnen er in het theater geen artiesten/gezelschappen worden ontvangen wat betekent dat voorstellingen niet kunnen plaatsvinden. Ook los van een mogelijk nieuw theater vormt dit reeds een bedreiging.
12
Rapport Huisvestingsvarianten, advies in scenario s Cultureel Voorzieningenniveau , BMC 2008. Met uitzondering van het jaar 2007 wegens verbouwing van de toneeltoren. 14 Rapport Ruimte voor bloei , LAgroup 2006. 15 Rapport Ruimte voor bloei , LAgroup 2006. 16 Rapport Ruimte voor bloei , LAgroup 2006. 13
23
Cijfermatige onderbouwing bezoekersaantallen en samenstelling In de onderstaande grafiek is te zien dat het aantal bezoekers van theater de Purmaryn bovengemiddeld is in vergelijking met andere theaters. Het jaar 2006 laat een afwijkend beeld zien omdat in dit jaar de Purmaryn een gedeelte van het jaar gesloten was in verband met aanpassingen aan de toneeltoren. Aantal bezoekers van alle theaters landelijk t.o.v. theater de Purm aryn 95.000 90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 2004
2005
2006
Alle theaters (TAS registratie)
2007
2008
Purmaryn (Tas registratie)
De volgende tabel laat zien dat er een verandering gaande is in de samenstelling van de bezoekers van theater de Purmaryn. Het totale aantal bezoekers neemt af, maar er is een stijging te zien in het aantal bezoekers van amateur- schoolvoorstellingen. De daling wordt veroorzaakt door een vermindering van het aantal bezoekers van professionele voorstellingen.
Alle theaters (TAS registratie) ( 2008 nog niet bekend)
Purmaryn (Tas registratie)
Purmaryn professionele voorstellingen Purmaryn amateurvoorstellingen Purmaryn schoolvoorstellingen
toelichting
2004
Aantal betalende bezoekers per jaar. Tot 2007 professionele en amateurvoorstellingen.
82.779 85.971 84.311
Aantal betalende bezoekers per jaar. Tot 2007 professionele en amateurvoorstellingen. Vanaf 2007 professionele, amateur + schoolvoorstellingen. Aantal bezoekers professionele voorstellingen. Zonder amateur- of schoolvoorstellingen. Aantal bezoekers amateurvoorstellingen Aantal bezoekers schoolvoorstelling
2005
2006
2007
2008
88.694
89.527 88.180 70.970 93.073 82.236
78.557 72.927 59.407 70.960 61.840
10.970 15.253 11.563
16.061
16.499
6.052
3.897
24
In grafiek ziet dit er uit als volgt. Aantal bezoekers (professionele, amateur- en schoolvoorstellingen) t.o.v. bezoekers professionele- en amateurvoorstellingen de Purmaryn 100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2002
2003
2004
2005
Purmaryn (Tas registratie)
2006
2007
2008
Purmaryn professionele voorstellingen
Purmaryn amateurvoorstellingen
Een terugloop in deze voorstellingen betekent een daling in entreegelden en ook, zoals eerder aangegeven, een daling in het aantal sponsoren die zich juist aan deze voorstellingen willen verbinden. De kern van het theater, de professionele voorstelling, wordt nu al zichtbaar aangetast door een terugloop in mogelijkheden om deze voorstellingen te programmeren. Een onvoldoende omvang van het speelvlak van beide zalen, een onvoldoende aantal stoelen en niet toereikende technische mogelijkheden zijn hierin de directe aanleiding. Als het aantal professionele voorstellingen niet op het oude peil kan worden teruggebracht, betekent dit een groeiend nadelig effect op de exploitatie van het theater. Toekomstvisie Deze analyse leidt tot de conclusie dat de Purmaryn in de huidige situatie geen mogelijkheden heeft om te groeien en zich aan te passen aan de ontwikkelingen binnen de podiumkunstensector. De regionale betekenis van het theater zal de komende jaren dan ook afnemen omdat juist het populaire professionele programma steeds minder mogelijk is. Ook zal de eigen bevolking voor dit theatersegment uitwijken naar theaters in de regio.17 Bij behoud van het huidige theater zal om de huidige bezoekersaantallen te behouden, moeten worden overgegaan op een laagdrempelige en eenzijdigere programmering. Hierdoor zal het karakter van het theater, dat zich nu kenmerkt door een veelzijdige programmering, veranderen. Of het theater dan haar regiofunctie behoudt, is onzeker. Om optimaal te kunnen aansluiten bij de huidige ontwikkelingen in de sector, om de programmering op peil te kunnen houden en om het theater moderne mogelijkheden te geven voor een gezonde exploitatie in de toekomst, is de keus voor een nieuw theater onontkoombaar. Het is de verwachting dat met een nieuw theater het aantal bezoekers van professionele voorstellingen nog kan worden uitgebreid naar 110.000 per jaar ten opzichte van de 68.000/75.000 van afgelopen jaren.18
2 Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding Kerngegevens Activiteiten Publieksbereik
17 18
48-50 voorstellingen per jaar 4.500 bezoekers Bezettingraad:
Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008. Rapport Afwegingskader cultureel voorzieningenniveau , BMC 2008.
25
Capaciteit
2006-2007: 78.5% 2007-2008: 75.1% 2008-2009:75% (seizoen nog niet afgelopen) 134 of minder (afhankelijk van het benodigde speelvlak)
Algemeen In 2008 gingen theater De Verbeelding en Jeugdtheater Purmerend samen in theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding. Beide programmeren sinds de opening van P3 hun voorstellingen in de vlakkevloerzaal van P3. Deze zaal biedt plaats aan 134 bezoekers en kan bij voorstellingen die een groter speelvlak nodig hebben worden teruggebracht tot een zaal van 48 bezoekers. De Verbeelding/De Kleine Verbeelding is een vrijwilligersorganisatie. Door de nieuwe huisvesting en de bundeling van de twee organisaties hebben beide een professionaliseringsslag gemaakt die van belang is voor de toekomst. Sterke punten Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding heeft met de verhuizing naar P3 zijn bezoekersaantallen kunnen vergroten. Het heeft zijn uitstraling door de uitbreiding met de jeugdprogrammering vergroot. Het heeft als vrijwilligersorganisatie een professionele werkwijze en uitstraling. Het is als cultuurinstelling met een groot aantal vrijwilligers ingebed in de bevolking van Purmerend. Het heeft veel sympathie bij toneel- en dansgezelschappen waardoor er mede door het kleine aantal zitplaatsen vaak een lagere uitkoopsom kan worden bedongen. Het heeft een meerwaarde voor het versterken van de functie van P3 als instelling voor jonge cultuur en omgekeerd. Zwakke punten Als vrijwilligersinstelling met een professionele programmering blijft De Verbeelding/De Kleine Verbeelding kwetsbaar als organisatie. De vlakkevloerzaal in P3 heeft een te ondiep speelvlak voor een aantal voorstellingen. Om deze voorstellingen toch mogelijk te maken moet de tribune worden ingeschoven, waardoor de toeschouwerscapaciteit terugloopt. Dit beperkt ook de keuze in toneel- en dansgezelschappen: niet allemaal willen ze voor een klein aantal bezoekers spelen. De kleine zaal van de Purmaryn is nog ondieper en is geen alternatief. Het ging in het seizoen 2008-2009 om 12 voorstellingen waarbij de capaciteit 10e werd teruggebracht tot 80 toeschouwers en 2x tot 64. Er is een verschil in cultuur tussen de bezoekers van het vlakkevloertheater en de bezoekers van de overige zalen van het poppodium. In de afstemming met de programmering van de popzalen van P3 is theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding als gebruiker ondergeschikt, ondanks dat er vanuit P3 wel rekening mee wordt gehouden waar dat mogelijk is. Toekomstvisie Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding geeft aan dat er een groter potentieel aan bezoekers voor zijn voorstellingen is dan waar het plaats aan kan bieden, zowel in Purmerend als in de regio. Indien mogelijk zou het hieraan willen voldoen. Daarnaast wil theater De Verbeelding zich sterk maken voor een groter aanbod voor jongeren, zodat er vanuit het jeugdtheater een verbinding wordt geboden voor het volwassenentheater. De vraag naar jongerentheater neemt ook toe. Niettemin geeft De Verbeelding aan op dit moment goed te zitten.
3 Pop- en cultuurpodium P3 Kerngegevens
26
Activiteiten
115 concerten, voorstellingen en activiteiten
Publieksbereik
30.000 bezoekers19 Verhuur aan derden: 4.800 bezoekers Grote zaal: 900 staanplaatsen Kleine zaal: 350 staanplaatsen Vlakkevloertheaterzaal: 130-40 zitplaatsen (afhankelijk van speeloppervlak)
Capaciteit
Algemeen P3 is een multidisciplinaire podiumvoorziening gebouwd in 2006. P3 wordt beheerd door een stichting die verantwoordelijk is voor de organisatie en de exploitatie. Het gebouw is eigendom van de stichting. P3 bestaat uit twee popzalen en een vlakkevloertheaterzaal. Deze laatste wordt door verschillende muziekverenigingen gebruikt als oefenruimte en door De Verbeelding/De Kleine Verbeelding die hier in het weekend haar voorstellingen programmeert. Daarnaast zijn er oefenruimten voor popbands voor de verhuur. De programmering van P3 biedt een eigentijds muziekaanbod voor 16 tot 60 jaar. Sterke punten P3 heeft in zijn korte bestaan een redelijke positie verworven in het nationale popcircuit. P3 heeft zich als podium geliefd gemaakt bij bands/muzikanten en dj s. P3 heeft binnen Purmerend en daarbuiten haar naamsbekendheid en aanbod redelijk kunnen uitdragen. Er is een gestage stijgende lijn te constateren in bezoekersaantallen sinds de opening. P3 heeft een professioneel vrijwilligersbeleid en een groot aantal vrijwilligers. Onlangs is de kleine zaal benoemd tot B-Podium, wat betekent dat aan de programmering van deze zaal voor een periode van vier jaar financieel wordt bijgedragen door het Fonds voor de Podiumkunsten. Zwakke punten De aard van het gebouw maakt dat er niet tegelijk in de zalen kan worden geprogrammeerd door de geluidsoverdracht tussen de zalen. De aard van het gebouw maakt het niet mogelijk om publieksgroepen van de verschillende zalen te scheiden. Met name tussen de bezoekers van het vlakkevloertheater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en de bezoekers van de kleine en grote popzaal bestaan dermate grote verschillen in cultuur dat scheiding wenselijk is. Er worden minder oefenruimtes verhuurd dan was verwacht. Er is meer samenwerking met Muziekschool Waterland mogelijk (dit vergt ook inzet van de muziekschool). Er is een sterk concurrentieveld door een groeiende aanwezigheid van poppodia in de regio. De organisatie is nog te veel afhankelijk van de inzet van vrijwilligers terwijl dit niet op alle organisatieonderdelen even wenselijk is. P3 mist als startende instelling een ondersteunende uitstraling van Purmerend als podiumstad. Toekomstvisie P3 wil zich nog nadrukkelijker vestigen als podium, niet alleen lokaal en regionaal maar ook landelijk, met meer bezoekers. P3 streeft naar een consistente uitbreiding van de (inter)nationale programmering, zowel in aantrekkingskracht als in volume. Daarnaast heeft P3 de ambitie om een popschool op te richten.
19
Met uitzondering van het jaar 2007 wegens verbouwing van de toneeltoren.
27
4 Filmhuis Purmerend Kerngegevens Activiteiten Publieksbereik
Capaciteit
123 voorstellingen 3.600 bezoekers Bezettingsgraad: 2005: 42.8% 2006: 40.7% 2007: 33.9% 2008: 29.1% 2009: 36.9% tot maart 120 zitplaatsen
Algemeen Filmhuis Purmerend is een vrijwilligersorganisatie, gerund door ruim 25 vrijwilligers, met een trouwe achterban van bezoekers. Filmhuis Purmerend is gevestigd in het Stamhuis, een locatie in de binnenstad naast theater de Purmaryn. Het Stamhuis is eigendom van de katholieke kerk en vanuit het oogpunt van een hedendaags filmhuis gedateerd. Als medegebruiker kan Filmhuis Purmerend weinig invloed uitoefenen op de inrichting en andere faciliteiten. Tot 2006 was ook theater De Verbeelding in het stamhuis gevestigd; sindsdien huist dat in de vlakkevloerzaal van P3. Filmhuis Purmerend programmeert de zogenaamde artistiek betere film. Driemaal per week, op dinsdag-, vrijdag- en zaterdagavond vertoont het films voor volwassenen. Eenmaal per maand op zondag toont het een film voor de jeugd. De afgelopen twee jaar heeft Filmhuis Purmerend zich gericht op het verbeteren van de publiciteit. Er is een website gemaakt , er gaat periodiek een nieuwsbrief uit en sinds kort kan men Vriend van het Filmhuis Purmerend worden. Daarnaast heeft het filmhuis een onderzoek onder de bezoekers gepland naar de wensen in de toekomst. Deelname aan de Podiumdagen en het Reuring Festival draagt ook bij aan de bekendheid van het Filmhuis Purmerend. Het Filmhuis Purmerend levert een bijdrage aan het maatschappelijk debat door eenmaal per maand een documentaire te laten zien die inspeelt op actuele maatschappelijke onderwerpen. Ook is Filmhuis Purmerend een vaste deelnemer aan het landelijke jeugdfilmfestival Cinekid. Zwakke punten De huisvesting en inrichting van Filmhuis Purmerend zijn gedateerd en het filmhuis heeft hier geen invloed op. Er is een groter potentieel aan bezoekers dan er nu wordt bereikt. Sterke punten De organisatie van Filmhuis Purmerend heeft haar blik gericht op verdere professionalisering. Filmhuis Purmerend heeft zich als partner voor andere instellingen in samenwerking en als deelnemer in culturele evenementen versterkt. Filmhuis Purmerend heeft goed contact met andere filmhuizen in de regio. Toekomstvisie Filmhuis Purmerend wil zich als vrijwilligersorganisatie verder professionaliseren om zijn toekomst zeker te stellen. Met een moderner filmhuis zou het beter kunnen voldoen aan de verwachtingen van haar bezoekers en meer bezoekers kunnen trekken. Het is aan te nemen dat er op dat gebied een groter potentieel is dan nu wordt gerealiseerd. De gedateerde huisvesting speelt hier een rol. Een verhuizing mee naar een mogelijk nieuw theater ziet het filmtheater dan ook als een goede kans om te groeien.
28
5 De NKT Theaterschool Kerngegevens20 Activiteiten Publieksbereik Capaciteit
700 leerlingen krijgen hier les 5.000 bezoekers (totaal de Purmaryn) 4.000 bezoekers (eigen zaal) 700 leerlingen 90 bezoekers in de eigen zaal
Algemeen De NKT Theaterschool (Nederlandse Kindertheaterschool) heeft meer een cultuureducatieve dan een uitvoerende functie in de podiumkunsten. Het is een landelijk erkende jeugdtheaterschool voor toneel, zang, dans, spel en musical. Jongeren van 8 tot en met 18 jaar kunnen hier na schooltijd theaterlessen volgen. Jaarlijks maken zo n 700 jongeren hiervan gebruik. Tot 2005 was er naast de theaterschool ook een unit theaterproducties. Deze laatste is in 2004 gestopt. De NKT Theaterschool ontvangt alleen een waarderingssubsidie van de gemeente en is dus niet een culturele voorziening die mede in stand wordt gehouden door de gemeente. Zij heeft van oudsher andere financieringsbronnen, zoals de lesinkomsten. De NKT Theaterschool is gevestigd in een sfeervol oud schoolgebouw dat van de gemeente wordt gehuurd. Het karakter van het gebouw heeft een belangrijke toegevoegde waarde. De ruimte is echter beperkt, waardoor er behoefte is aan meer opslagruimte en extra repetitie- en voorstellingsruimte. De NKT Theaterschool biedt ruimte aan maximaal 90 bezoekers in de eigen theaterzaal. De grote voorstellingen worden tweejaarlijks in de grote zaal van de Purmaryn gehouden. De deelnemers aan De NKT Theaterschool komen uit de hele regio en soms ook van nog verder. De NKT Theaterschool heeft geen specifieke lokale functie. Ze vervult echter wel een belangrijke rol in de lokale en regionale uitstraling van de podiumkunsten in Purmerend. Zwakke punten Met de huidige huisvesting heeft de NKT Theaterschool haar maximale omvang bereikt. Een extra opslagruimte en/of een extra leslokaal zou wenselijk zijn om de huisvestingssituatie te optimaliseren. Er is meer vraag naar theateronderwijs dan er geboden kan worden. Sterke punten Er is een goed evenwicht tussen de mogelijkheden van de NKT Theaterschool en het aantal leerlingen. De NKT Theaterschool is een organisatie met een sterke uitstraling. Met een kleine organisatie wordt een grote spanwijdte in functie bereikt. De NKT Theaterschool heeft zich afgelopen jaren meer geprofileerd binnen het Purmerendse culturele veld. Ook bij de NKT Theaterschool zijn er veel vrijwilligers werkzaam. Toekomstvisie De NKT Theaterschool wil zich voorlopig blijven richten op theateronderwijs voor jongeren. Ze is echter pas bereid in te spelen op de grotere vraag naar lesplaatsen als die gecombineerd kan worden met behoud van het huidige gebouw. Er wordt wel gekeken naar meer samenwerkingsmogelijkheden met het onderwijs. In de toekomst wil de NKT Theaterschool waar mogelijk ook meer samenwerken met andere culturele instellingen, zoals nu reeds bij de Podiumdagen en het Reuring Festival het geval is.
20
Rapport Huisvestingsvarianten, advies in scenario s Cultureel Voorzieningenniveau , BMC 2008.
29
6 Muziekschool Waterland Kerngegevens21 Activiteiten Publieksbereik Capaciteit
110 cursussen en 130 flexibele activiteiten 1.000 leerlingen als cursist en 2.500 leerlingen uit het onderwijs Geen eigen zaal, wel een eigen muziekstudio
Muziekschool Waterland is op educatief vlak een speler in de podiumkunsten binnen Purmerend. Deze rol zou in de toekomst kunnen worden uitgebreid, bijvoorbeeld wanneer wordt samengewerkt met P3 rond de oprichting van een popschool en het gebruik van de oefenruimten in P3. Ook voor Muziekschool Waterland geldt dat veel leerlingen afkomstig zijn uit Purmerend en omgeving. De muziekschool maakt gebruik van de podiumvoorzieningen in Purmerend voor muzieken dansuitvoeringen. De muziekschool heeft al jaren een huisvestingsprobleem. Samen met het creativiteitscentrum Wherelant wordt gekeken naar nieuwe gezamenlijke huisvesting. Dit is een apart traject en staat los van de ontwikkelingen binnen de podiumsector.
7 Wherelant Centrum voor de Kunsten Kerngegevens22 Activiteiten Publieksbereik Capaciteit
1.130 cursussen 1.175 cursisten Vijf ateliers en een studio
Wherelant centrum voor de Kunsten is eveneens een educatieve instelling. Sinds het project Theater Totaal heeft Wherelant ook een rol in de podiumkunsten. Dit project is een theaterprogramma voor gehandicapten welke uitmondt in een voorstelling in theater de Purmaryn. Wherelant werkt veel samen met het onderwijs en het speciaal onderwijs. Zij ondersteunt ook organisatorisch de kunst en cultuureducatie programma´s in het voortgezet onderwijs. Zoals eerder aangegeven bij Muziekschool Waterland heeft Wherelant ook een huisvestingsprobleem waardoor er onde meer een wachtlijst is van cursisten.
8 Het Garrelsorgel en het Baetzorgel Het Garrelsorgel en het Baetzorgel zijn na een grondige restauratie opnieuw in gebruik genomen. Ze zijn beide gehuisvest in de Nicolaaskerk in het historisch centrum en worden beheerd door de stichting Garrelsorgel. De orgels worden sindsdien veelvuldig bespeeld en hebben een concertfunctie.
9 Het Amfitheater Het Amfitheater ligt in het Leegwaterpark en wordt incidenteel gebruikt, met name tijdens het Reuring Festival. Een gebrek aan structurele voorzieningen, zoals de aanwezigheid van elektra en riolering, beperkt het gebruik.
21 22
Rapport Huisvestingsvarianten, advies in scenario s Cultureel Voorzieningenniveau , BMC 2008. Rapport Huisvestingsvarianten, advies in scenario s Cultureel Voorzieningenniveau , BMC 2008.
30
10 Festivals en evenementen Algemeen evenementenbeleid De gemeente is bezig met het opstellen van een nieuw evenementenbeleid. Uitgangspunt is het meer profileren van Purmerend als een dynamische markt- en evenementenstad. Daarbij is een kwalitatief en evenwichtig aanbod aan sport, markt en cultuuractiviteiten belangrijk. Het nieuwe evenementenbeleid moet ook bijdragen aan de regiofunctie van Purmerend als centrumgemeente. Culturele evenementen als het Reuring Festival, de Podiumdagen en de Purmerade dragen hieraan bij. Onderzoek in het kader van het nieuwe evenementenbeleid geeft aan dat er ook behoefte is aan meer evenementen voor jongeren. Reuring Festival Het Reuring Festival bestaat sinds 2000 en wordt elke zomer georganiseerd in opdracht van de stichting OKE. Stichting OKE bestaat uit vertegenwoordigers van de culturele instellingen van Purmerend en enkele ervaren vrijwilligers uit het culturele veld. Het festival is grotendeels een openluchtfestival, maar er vinden ook voorstellingen plaats in de culturele instellingen of op andere ongewone locaties. Zwakke punten Er kan meer worden samengewerkt met andere festivals. Het festival legt een groot beslag op de culturele instellingen in Purmerend als apart onderdeel ten opzichte van de reguliere bedrijfsvoering/programmering. Sterke punten Het festival heeft een sterke inbedding in de bevolking van Purmerend. Er zijn veel vrijwilligers ten tijde van het festival actief in alle gelederen van de organisatie. Het festival heeft een diverse programmering bestaande uit onbekende producties, bekende en internationale producties en producties die in eigen beheer worden ontwikkeld. Er wordt waar mogelijk een hoge artistieke kwaliteit geprogrammeerd waarbij ook ruimte is voor experiment. Door het diverse aanbod trekt het festival jaarlijks een groot en breed publiek en heeft het een regionale functie (35.000 bezoekers). Toekomstvisie Na een aantal jaren sterk te zijn gegroeid heeft de organisatie van het Reuring Festival een beleidsplan opgesteld voor de toekomst. Besloten is het aantal disciplines te beperken, en theater en muziek de voornaamste dragers te maken van het festival.23 Ook hier speelt het jeugdtheater een belangrijke rol. Daarnaast zal er elk jaar een discipline in de aandacht worden geplaatst, zoals film of beeldende kunst. In de programmering wil het Reuring Festival meer ruimte maken voor het experiment en voor jonge theatermakers. Ook zal bij het ontwikkelen van eigen producties meer samenwerking worden gezocht met andere festivals. De organisatie wil het totaal aantal voorstellingen uitbreiden. Het Reuring Festival wil zich in de toekomst nog sterker profileren en vestigen in Purmerend en de regio. Om dit te bereiken heeft de stichting OKE haar werkwijze geprofessionaliseerd. Podiumdagen De Podiumdagen zijn een initiatief van theater de Purmaryn, theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding en P3. Doel is het ontstaan van een discipline-overstijgende visie op de programmering van de betrokken podia. De Podiumdagen vonden voor het eerst plaats in 2006. Het Fonds voor de Podiumkunsten heeft het initiatief ondersteund voor vier jaar. Er wordt momenteel bekeken of na 2009 de Podiumdagen meer zelfstandig verder kunnen door compenserend te programmeren (de 23
Beleidsplan Reuring Festival 2007-2011, 2007.
31
inkomsten van toegankelijke activiteiten gebruiken voor meer experimentele activiteiten) in combinatie met mogelijke financiële ondersteuning van de gemeente. Gemiddeld komen er 2000 bezoekers per editie. Zwakke punten De Podiumdagen zijn gericht op het brengen van een avontuurlijker aanbod dan het reguliere aanbod. Gebleken is dat dit niet voor alle disciplines even toegankelijk is. Het thema muziek doet het beter dan bijvoorbeeld het thema beeldende kunst. Het project leunt zwaar op subsidiegelden. De naamsbekendheid van de Podiumdagen kan nog worden verbeterd. De organisatie van de Podiumdagen drukt zwaar op de capaciteit van de drie podia. Sterke punten Gebleken is dat de Podiumdagen bijdragen aan de kruisbestuiving tussen de verschillende publieksgroepen. Er is een goede samenwerking ontstaan tussen de drie podia en deze heeft een aanstekelijke werking naar de rest van het culturele veld. De goede samenwerking tussen de drie podia heeft ook concrete wederzijdse promotie tot gevolg en het gebruik van elkanders netwerk en expertise. Toekomstvisie De uitvoerende organisatie van de Podiumdagen zou extern moeten worden ondergebracht. Wellicht kunnen de Podiumdagen bij het Reuring Festival aansluiten, bijvoorbeeld als Reuring W inter Editie . Purmerade De Purmerade is een internationaal jeugdmuziekfestival dat eens in de vier jaar plaatsvindt. Een hoge kwaliteit van de deelnemende orkesten is daarbij het uitgangspunt. Jeugdorkesten vanuit de gehele wereld nemen deel aan concerten, showwedstrijden en het solistenconcours, en er zijn uitvoeringen in Purmerend en wijde omgeving. Voor de eerste keer zal er in 2010 een thema aan het festival worden verbonden, namelijk de jeugd en improvisatie . Er wordt ook een eigen jeugdorkest opgericht dat na de Purmerade weer ontbonden wordt. Dit Purmerade Jeugd Project Orkest is bedoeld voor muzikanten uit Noord-Holland in de leeftijd tot en met 25 jaar.
11 De amateur-podiumkunsten Overzicht aantal amateurverenigingen Zangkoren: 14 Beeldend en audiovisueel: 9 Toneel en dans: 7 Harmonie, fanfare en orkesten: 10 Purmerend heeft sinds jaar en dag een aantal actieve toneel-, muziek en zangverenigingen. Ook zijn er fotoclubs en dichtersverenigingen. De muziekverenigingen hebben hun oefenruimte in de vlakkevloerzaal van P3 gevonden. De zangverenigingen oefenen vaak in kerken. De toneelverenigingen repeteren in gebouwen als het Stamhuis. Uitvoeringen van deze verenigingen vinden plaats in de Purmaryn of bijvoorbeeld in het stamhuis. Deze verenigingen hebben een voorrangspositie in de programmering van de Purmaryn en betalen een speciaal tarief. Hoewel nog steeds niet marktconform, zijn deze tarieven de laatste jaren wel gestegen. Hiervoor heeft vooralsnog nog geen compensatie via de gemeentelijke subsidie plaatsgevonden. Daarnaast zien we een sterke groei in het aantal particuliere ballet-en dansscholen. Ook deze scholen houden hun jaarlijkse uitvoeringen in theater de Purmaryn.
32
Bronvermelding
Cultuurnota 360 Cultuur , 2007, gemeente Purmerend. Onderzoeksrapport Huisvestingsvarianten, Advies in Scenario s Cultureel Voorzieningenniveau , 2008, BMC Groep. Onderzoeksrapport Afwegingskader Cultureel Voorzieningenniveau , 2008, BMC Groep. Onderzoeksrapport Ruimte om te bloeien, de Purmaryn en de stedelijke ontwikkeling van Purmerend , 2006, LAgroup Leisure & Arts Consulting. Beleidsplan Theater De Verbeelding 2004-2008. Businessplan Pop en Cultuurpodium 2007-2009. Jaarverslag Pop en Cultuurpodium P3 2007. Jaarverslag Stichting NKT Theaterschool 2007. Beleidsplan Stichting NKT Theaterschool 2006-2008. Beleidsplan Internationaal Zomerfestival Reuring 2007-2011, 2007, Stichting OKE. Inhoudelijk verslag Podiumdagen Purmerend, 2007-2008, 2009, Pop en Cultuurpodium P3. Raad voor Cultuur, Subsidieadviezen 2009-2012 Podiumkunsten Cultuurnota Kunst van Leven, hoofdlijnen cultuurbeleid 2009-2012 , 2007, Ministerie van OC&W. Cultuurnota Cultuur op de kaart, cultuurbeleid 2009-2012 , 2008, Provincie NoordHolland. Beleidsuitgangspunten 2009-2012, 2008, Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten. Onderzoeksrapport W at kan er beter in de Podiumkunsten , 2008, Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties. Onderzoeksrapport Podiumkunsten staan op een podium , wensen en aanbevelingen voor het kunstenplan 2005-2008, 2004, Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties. Onderzoeksrapport Het kan zoveel mooier in de Podiumkunsten, versterking van de betekenis van rijksfinanciering , sectorbeschouwingen & aanbevelingen, 2006, Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties. Het grote Poppodium Onderzoek 2008, Facts en Figures, 2009, Vereniging Nederlandse Pop podia en festivals. Statistische gegevens 2006-2007, Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland. Regionale Omnibus enquête Purmerend, 2008.
Gesprekken Theater de Purmaryn Theater De Verbeelding/De Kleine Verbeelding Pop- en cultuurpodium P3 De NKT Theaterschool Filmhuis Purmerend Bureau ZKA
Mevrouw M. Boerkamp (directeur) De heer C. Stam (programmeur) De heer P. Zuurveld (programmeur) De heer P. Brugman (directeur) De heer W. Volmer (programmeur) De heer F. Mulder (directeur) De heer J. Man (artistiek leider) De heer R. Schumaker (voorzitter) Mevrouw H. Hekker (bestuurslid) De heer G. Beekers (adviseur)
33
