Beleef de vrijheid! In dit museum maak je de aanloop naar de oorlog mee, ervaar je de bezettingstijd, vier je de bevrijding en zie je de wederopbouw van Nederland en Europa. Beleef de vrijheid!
Met deze opdrachten kun je het museum op verschillende manieren ontdekken. Je kijkt naar bepaalde objecten en praat met de coach over bepaalde zaken. En door het doen van deze opdrachten ontdek je het hele museum. Je hoeft dus niets op te schrijven.
Opdrachtenboekje
Praktijkonderwijs
Wat moet je doen?
De wanden in het museum zijn genummerd. De nummers in de kijkwijzer zijn hetzelfde als de nummers van de wanden in het museum. Zoek de juiste wand bij elke opdracht! In deze kijkwijzer kun je ook informatie vinden over onderdelen in de expositie.
DEEL 1 VERNIETIGING VAN DE DEMOCRATIE & DE BEZETTING
1918 – 1944
Wandnummer 1 Mein Kampf is het boek dat Adolf Hitler schreef. Hierin beschreef hij hoe ideale mensen eruit moeten zien: blond, lang en gespierd. Iemand, die blond lang en gespierd was, werd een Ariër genoemd. Als je geen Arier was, zoals bijvoorbeeld joden en zigeuners, vond Hitler je een minderwaardig mens. Ziet Hitler er uit als een Ariër? Stap nu over de trap heen en ga verder naar nummer 4. Wandnummer 4 Joden werden door Hitler beschouwd als minder waard dan Ariërs. Veel mensen in Duitsland gaven de schuld van alle problemen in Duitsland aan de joden. Tijdens de Kristallnacht werden joodse eigendommen vernield, omdat men vond dat de Joden de schuld waren van alle problemen. Wat zie en hoor je hier? Wandnummer 5 Hitler wilde zoveel mogelijk landen in de wereld veroveren om zijn ideeën te verspreiden. In 1935 begon Hitler met zijn veroveringen. Als je op de knop drukt, zie je op de kaart van Europa welke landen hij veroverde. Wandnummer 7 De radio die je hier ziet, is van net voor de Tweede Wereldoorlog. Destijds was er in heel de wereld een economische crisis. Als je hier even blijft staan, kun je luisteren naar muziek uit deze tijd. Deze muziek was toen net zo populair als nu Nick & Simon zijn. Sla twee keer rechts af om nummer 14 te vinden. Wandnummer 14 In 1940 werd ook Nederland door de nazi's bezet. De bevolking van Nederland kwam voor moeilijke keuzes te staan. Moesten ze met de bezetter meewerken óf moesten ze in het verzet gaan? Wat zou jij doen? Lees eerst het verhaaltje op de schuine wand. Maak daarna je eigen keuze met de JA of NEE knop. Lees tot slot hoe het verhaal in werkelijkheid afgelopen is.
Wandnummer 15 Hier vind je een aantal voorbeelden van wat mensen, die in het verzet zaten, deden. Boven de kleine glazen kast hangen persoonsbewijzen. Eén van de twee is echt en een is er vervalst. Kun jij zien welk persoonsbewijs echt is en welk vervalst is? Waaraan kun je dat zien? In de kast staat een apparaat, waarvoor werd dat gebruikt? Wandnummer 17 In deze cel werden verzetsmensen gevangen gezet. Loop de cel in en kijk goed rond. Welke spullen had een gevangene in de cel? Wandnummer 20 Open de deur van de kast. Wat is dit voor een ruimte? Welk geluid hoor je hier?
DEEL 2 DE BEVRIJDING 1944 - 1945 Wandnummer 25 + wandnummer 26 Nu ben je aangekomen bij de wand, die de bevrijdingsperiode vanaf D-Day laat zien. D-Day is de naam van de dag waarop de bevrijding van Europa begon. Wanneer vond D-Day plaats? Wandnummer 27 + wandnummer 28 Als je door het vliegtuig heen gelopen bent, zie je recht voor je een nagebouwd landschap. Dit landschap is het Rijk van Nijmegen. Hier wordt in 20 minuten verteld hoe de gevechten om Nijmegen en omgeving te bevrijden in september 1944 verliepen.
De bevrijders hadden een naam bedacht voor de bevrijding van Nederland en het verslaan van de Duitse bezetters. Zij noemden deze bevrijding: Operatie Market Garden. Deze operatie had als doel Nederland te bevrijden en daarna de Duitse bezetters helemaal te verslaan. Aan de wanden hangen afbeeldingen van soldaten die aan Operatie Market Garden meededen. Welk uniform vind jij het mooist? Wandnummer 30 Op de plaats waar je nu staat, sprongen in 1944 duizenden parachutisten naar beneden. De rugzak (hierin zit een parachute) die je hier ziet, weegt net zoveel als de rugzak met parachute waarmee de parachutisten in 1944 naar beneden sprongen. Til maar op! Hoeveel kilo denk je dat zo'n parachute weegt? Wandnummer 34 Waco gliders waren een soort zweefvliegtuigen, die tijdens Market Garden in Nederland landden. Zoals je ziet, werden veel van de materialen van de Waco in Nederland opnieuw gebruikt als de zweefvliegtuigen als wrak in het landschap bleven liggen. Waarvoor werden deze materialen gebruikt? Wat zou jij ermee doen?
Wandnummer 36 Je komt nu uit bij de Waaloversteek. De geallieerden wilden in 1944 Nederland bevrijden. Ze moesten met boten de Waal oversteken. De brug was in handen van de bezetter. Het zand dat je hier ziet liggen is echt Waalzand en komt van de plaats waar de geallieerden de Waal overstaken. Hier staat zo'n boot. Zou jij met zo’n boot de Waal over durven steken? Wandnummer 39 Zuid-Nederland werd dankzij Market Garden bevrijd. In bezette delen van Nederland werd nog veel gevochten. Nijmegen lag in de frontlinie. De mensen schuilden vaak voor beschietingen en bombardementen. In het museum is een schuilkelder nagebouwd. Loop maar naar binnen. Hoor je het luchtalarm? Wat voor spullen hadden mensen in zo’n kelder?
Wandnummer 42 + wandnummer 43 + wandnummer 44 Het Noorden en het Westen van Nederland waren na Market Garden niet bevrijd. Tussen september 1944 en april 1945 hield de bezetter de aanvoer van voedsel en brandstof tegen. De winter was erg koud. Het was een zware tijd voor de bevolking. Er was zo weinig eten dat mensen van Amsterdam naar Friesland liepen om aan eten te komen. Soms at men tulpenbollensoep of suikerbieten. Wat denk je: eten wij 3x, 4x of 5x meer brood per persoon per dag dan de mensen in de hongerwinter? Wandnummer 50 In de viewmaster (een soort verrekijker) zie je foto's van het dagelijks leven van militairen en burgers tijdens de bevrijding. Kijk maar! Wandnummer 54 + wandnummer 55 In de kelder van het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 liggen nog ontzettend veel spullen. Tot deze kelder (het depot) hebben bezoekers geen toegang, maar daar hebben we iets op gevonden. Welke spullen zie jij allemaal door het kijkgat? Wandnummer 63 Je bent nu bij de jeep. Op 5 mei 1945 was heel Nederland bevrijd. Iedereen was dolblij. De mensen dansten op straat en alles was met vlaggen en slingers versierd. Net zoals in de Bevrijdingsstraat waar je nu doorheen loopt. Wandnummer 65 Stop even bij deze winkel. Wat staat er op het hoofd van de draaischijf links onder achter de eerste winkelruit?
DEEL 3 HERDENKEN & WEDEROPBOUWEN Je loopt nu het deel van de tentoonstelling in, waar de oorlogsslachtoffers worden herdacht. Ook wordt aandacht aan de wederopbouw van Nederland en de internationale samenwerking besteed. Na de oorlog was iedereen blij dat Nederland weer vrij was. Tegelijkertijd was er verdriet om de vele slachtoffers.
Wandnummer 66 Op de gekleurde zuil kun je zien hoeveel oorlogsslachtoffers er overal waren. In totaal 55 miljoen mensen! Welke 2 landen hadden de meeste slachtoffers?
Deel 4 EREKOEPEL Ga niet rechts af, maar loop rechtdoor de erekoepel in. In de Erekoepel herdenken we onze bevrijders. Op de stenen staan de namen van alle soldaten die vanaf 1944 gesneuveld zijn in deze regio. De boeken die in de buitenste ring van de koepel liggen, worden de Roll of Honor genoemd. In deze boeken staan de namen van alle gesneuvelde bevrijders in West - Europa in de Tweede Wereldoorlog. Loop maar eens een rondje! Als je wilt, kun je een groen blaadje papier pakken en hier een wens of boodschap opschrijven of misschien wil je wel iets anders vertellen. Als je klaar bent, mag je het blaadje in de boom hangen.
Deel 5 VRIJHEIDSPLEIN na 1945 Op dit plein, dat begint bij wandnummer 76, kun je heel veel zelf doen. Zie je het meisje op de foto achter de computer? Zij maakt de tolerantietest. Je kunt hier testen of je respect hebt voor andere mensen, die er anders uitzien dan jij en zich ook anders gedragen. Iedereen is namelijk gelijk. Deze test duurt ongeveer 15 minuten. Waarschijnlijk is in de tussentijd de film op het grote scherm je al opgevallen. Uit welke tijd denk je dat deze beelden komen? Hoe is het nu met vrijheid in de wereld gesteld? Heb je het deurtje naast de computer al ontdekt? In het deurtje zit de grootste schat van de wereld verborgen. Wat of wie denk jij dat de grootste schat van de wereld is? Trek de deur maar open. En wie is het? Ga eens naar de kast met de grote plank ervoor. In deze plank zitten een aantal ronde gaatjes. Welke huidskleur past het beste bij jou? Steek je vinger door een van de gaten. Kijk nu maar eens of het klopt! Til de plank omhoog . . . . had je dat verwacht? COLOFON Samenstelling: afdeling Educatie Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 Adres:Wylerbaan 4 Postbus 144 6560 AC Groesbeek Telefoon: 024-397 44 04 Fax: 024-397 66 94 E-mail:
[email protected] Internet: www.bevrijdingsmuseum.nl
-Einde-
