KOFFIE
42
In De Koperen Knop is een koffiekamer. Daar zijn voor de inwendige mens een aantal zaken te koop. Veel meer dan koffie. Daarover nadenkend zou je je kunnen afvragen waarom we de naam koffiekamer aan deze ruimte hebben gegeven. Heel veel musea hebben een soortgelijke ruimte en noemen die museumcafé. Onlangs is er zelfs een boek verschenen, waarin veel museumcafé’s een hoofdrol in spelen. Er is in De Koperen Knop destijds voor de naam koffiekamer gekozen, omdat er geen sterke drank verkrijgbaar is. Daarnaast is het best leuk om een link te leggen met de koffiehuizen, die in vorige eeuwen overal te vinden waren. En tenslotte heeft ‘een café’ niet altijd een even goede ‘naam’. Laten we het daarom eerst eens over koffie gaan hebben. Koffie kent een lange geschiedenis. Die begint ergens tussen 575 en 850. Vermoed wordt dat Ethiopische en Keniaanse stammen koffiezaden meenamen op hun reis naar Arabië. Een andere mening is dat Arabische soefi’s, een mystieke islamitische sekte, de koffiezaden mee terugnamen van hun invallen uit Ethiopië. Soefi grootmeester Ali ben Omar al Shadili zou hiervoor verantwoordelijk zijn. Deze Arabier vestigde een klooster in de Jemenitische havenstad Mokka, waarna hij bekend raakte met koffie en dit later meenam naar Arabië. Al snel kreeg men in de gaten dat koffie niet alleen vermoeidheid en slaperigheid verdreef, maar ook nog eens heerlijk smaakte.
BEKNOPT juli & augustus 2015 ONLINE MUSEUMNIEUWSBRIEF EFFE BOMEN… Een dubbelnummer dit keer. Het is vakantietijd, ook voor de redactie van deze online nieuwsbrief. Maar gelukkig alleen wat Beknopt betreft. De inzet voor andere museale zaken blijft op peil. Sterker nog, wordt na het succes van 2014 opnieuw uitgebreid met een extra openingsmiddag in de zomer, op maandag. Intussen wordt in het museum hard gewerkt aan een andere opzet. Dat een museum niets meer of minder is dan een normaal bedrijf weten wij al bijna 26 jaar. Veel van onze soortgenoten zijn zich dat pas de laatste tijd gaan realiseren. Bij een bedrijf is het normaal dat het zichzelf voor een deel moeten kunnen bedruipen. Niet in die mate als elk gemiddeld bedrijf, maar wel meer dan de cultuurhistorie tot nu toe gewend was. Ook wij moeten die kant uit. Na de vakantie gaat iedereen merken dat er het nodige verandert. En, daar gaat het om, veranderen ten goede. Wij hebben er zin in… En, zoals blijkt uit een uitgebreide oproep in deze Beknopt, wij hebben u daarbij hard nodig. Dick de Jong
KOMENDE ACTIVITEITEN juli en augustus is het museum ook open op maandag van 13.00 tot 17.00 uur. juli-augustus museumkaart arrangement € 2,50 pp. juli-augustus kinderactiviteiten: - Detectivespel: waar zijn de florijnen van de boer. - Op weg met je knapzak: spellenroute € 5,-- pp. 09.09.2015 Nijntje bewegingsles 2-6 jr (gratis). 12.09.2015 Open Monumenten Dag: diverse oude ambachten (gratis). 12.09.2015 verkoop Nijntje materialen – zie website. 24.09.2015 lezing door de Hersenstichting over Geheugen en Vergeten € 3,-- pp. 09.10.2015 Kleinkunstvoorstelling Duo Jong Belegen: Van oude dingen en mensen die voorbij gaan € 12,50. 06/07.11.2015 Antiek- & Brocantedagen € 4,-- pp. BEKNOPT 42
1
juli & augustus 2015
Net als over het ontstaan van koffie is er veel onduidelijkheid geweest over de eerste toepassing van koffie. Uit geschriften van Europese ontdekkingsreizigers blijkt dat de Ethiopiërs eertijds op rauwe koffiebonen kauwden. Ook werden de koffiebonen toen al gemalen, maar in plaats van dit te mengen met water werd het met dierlijk vet gemengd. Hiervan draaide men vervolgens balletjes, die dienden als energiebron tijdens verre reizen. Ook is bekend dat er vroeger wijn werd gemaakt van het sap van koffiebessen. De wijn kreeg de naam quahwah, die later ook werd gebruikt voor de koffiedrank zoals we die nu kennen. Koffie was aanvankelijk alleen onderdeel van een godsdienstige plechtigheid of werd op medisch advies gebruikt. Het werd voor de meest vreemde kwaaltjes voorgeschreven, van jicht tot nierstenen. Nadat het koffiedrinken steeds meer gemeengoed werd in Arabië, verspreidde koffie zich naar landen als Egypte, Syrië, Perzië en Turkije. Pas tegen het eind van de e 16 eeuw kwam het naar Europa. De Venetianen waren de eersten die met de Arabieren begonnen te handelen in koffie. Ook de Nederlanders zagen al snel brood in de koffiehandel. Een Nederlandse koopman slaagde erin om een koffieplant uit Mekka mee te nemen en hiermee te experimenteren op de Oost-Indische kolonie Java. Al snel werden koffieplantages opgezet op Sumatra, Timor, Bali en Celebes. De echte Europese doorbraak van koffie kwam door de schenking van een koffieplant in 1715 door de Amsterdamse burgemeester aan Lodewijk XIV. Hierdoor werd Frankrijk in die periode de grootste koffieproducent en –verbruiker.
Koffiebonen groeien aan koffiebomen…
Ethiopië, Kaldi of Chalid, die leefde in het jaar 300 na Chr. Deze Kaldi trok met zijn geiten door de bergen van Abessinië, nu Ethiopië. Volgens de overlevering zou hij gemerkt hebben dat zijn geiten opvallend energiek waren nadat ze van de bessen van een bepaalde struik hadden gegeten: ze maakten de gekste sprongen, maakten veel lawaai en weigerden mee terug te gaan naar huis. Nieuwsgierig geworden waar dit door kwam, at hij vervolgens zelf wat van de besjes van deze struik. Ze smaakten lichtzoet en bestonden uit een laagje vruchtvlees, met zaadjes in de kern. Toen hij op deze zaden kauwde, kreeg hij het gevoel dat alles aan kon, hij kreeg energie en dacht dat hij niet meer moe zou worden. (wordt vervolgd)
MUSEUM ZOEKT VRIJWILLIGERS Museum De Koperen Knop is een dynamische organisatie, die werkt met een grote groep vrijwilligers. Met elkaar doen zij de dingen die moeten worden gedaan. De museumorganisatie streeft daarbij naar continuïteit, maar vooral ook naar kwaliteitsverbetering. Het publiek nog beter kunnen ontvangen, de exposities nog professioneler maken en nog meer doelgroepen naar het museum trekken. Om dit te kunnen realiseren zijn er extra vrijwilligers nodig. Vrijwilligers die naast de huidige enthousiaste vrijwilligers hun bijdrage willen leveren aan het succes van De Koperen Knop. Wat het museum precies zoekt is het volgende: Leden voor de expositiecommissie. Personen die zich willen inzetten, die affiniteit hebben met geschiedenis en die soms overdag ook gelegenheid hebben wat vrijwilligerswerk te verrichten. ICT-begeleiders. In toenemende mate komt er automatiseringsapparatuur, die gevoed, onderhouden en storingsvrij gehouden moet worden. Een ideale klus voor mensen die hier gevoel voor hebben.
Koffie wordt gemaakt van gebrande koffiebonen.
Jaren later raakte koffie over de hele wereld bekend. De kolonisten en missionarissen waren de grootste verspreiders ervan. In die tijd zijn veel koffiehuizen opgericht, waar vooral de elite genoot van de lekkere drank. Langzamerhand is koffie steeds belangrijker geworden. Vandaag de dag is koffie na petroleum het belangrijkste handelsproduct ter wereld. Nu denken we te weten waar de koffie vandaan komt. Maar wellicht interessanter is hoe men de koffiebes ontdekte. Waar komt koffie vandaan? Dit is lastig te achterhalen, maar er zijn genoeg verhalen over verspreid. De meest geaccepteerde is die van een geitenhoeder in BEKNOPT 42
2
juli & augustus 2015
Barbie dankt haar succes aan het feit dat ze altijd een perfecte schoonheid is gebleven. Haar lange benen, de wespentaille en de lange hals worden als absolute schoonheidsidealen beschouwd.
Werkgroepleden voor de publiciteit. Het museum is op dit moment een geheel nieuwe publiciteitsstroom aan het ontwikkelen. Eerder met exposities en activiteiten naar buiten treden en veel breder en meer doelgroepen benaderen. Daarvoor wordt op dit moment een team geformeerd, dat in september 2015 van start zal gaan. Suppoosten, die tijdens de openingstijden de bezoekers ontvangen, toezicht houden, de koffiekamer bemensen en intussen ook wat andere werkzaamheden willen verrichten. Gastvrouwen en –heren voor de ontvangst van groepen en de verstrekking van consumpties, zoals koffie en thee, een lunch of een drankje met een hapje na afloop. Technisch georiënteerde mensen, die wat onderhoudswerk willen doen, op het gebied van de verlichting, de inrichting van het museum en de exposities e.d. Iedereen die hierin is geïnteresseerd, meer wil weten wat het werk inhoudt of misschien een ander weet voor een van de functies, kan vrijblijvend contact opnemen met directeur Alida de Jong-Ambachtsheer, telefoon 0184-611366 of per e-mail
[email protected]
Dit toch wel wat gewaagde uiterlijk kon niet overal waardering vinden.
In de praktijk wordt haar make-up en haar één keer in de zeven jaar grondig gerestyled en aangepast aan de nieuwe eisen die de mode op dat moment stelt. Maar Barbie laat ook trends aan haar neus voorbij gaan. Ze draagt geen t-shirts met politieke leuzen en ze rookt niet. Barbie roept natuurlijk bij veel oudere jongeren herinneringen op omdat ze er zelf mee hebben gespeeld. Er waren eindeloos veel kleertjes van daagse- en sportieve kleding tot bruids- en uitgaansjurken en natuurlijk alle bijbehorende accessoires.
BARBIE Als er iets als ‘Amerikaans’ kan worden gezien, is het wel het bekende speelgoedpoppetje Barbie. In 1959 werd Barbie door Ruth en Elliot Handler van het bedrijf Mattel geïntroduceerd op de speelgoedbeurs in New York. Barbie was het eerste popje met vrouwelijke maten, sexappeal en werkzaam als mannequin. Voor die tijd was dat alles erg gewaagd. Al snel bleek dat Barbie haar tijd ver vooruit was.
DE EERSTE BARBIE Barbie dankt haar naam aan Barbara, de dochter van Ruth Handler. De pop - meer een verzamelobject dan speelgoed - is vooral bekend van haar uitgebreide garderobe. Natuurlijk de bruidsjurken en alle mooie uitgaansjurken maar ook gewone jurken, deux-pieces en jassen had ze genoeg. Eindeloos kon je ermee variëren. Ze had ook ondergoed en nachtkleding van pyama en babydoll tot romantische nachthemden met zwierige peignoirs toe. Op sportief gebied had ze onder andere kleding om mee te gaan varen, vissen, naar de wintersport, naar ballet, naar tennis. Er was genoeg. KLEDING, AFWERKING EN ACCESSOIRES De kledingsets uit de jaren zestig zijn echt af, alles perfect op mini maat. Alles had echte knoopjes en ritsjes in de goede verhouding. De kleding werd gefabriceerd door Japanse vrouwen; die hadden kleine handjes om dit werk te kunnen doen. Elke kledingset werd voorzien van bijpassende accessoires zoals schoenen, hoed en tas. Om het compleet te maken, kreeg Barbie vaak een (parel)ketting, armband en handschoenen. Maar ook andere accessoires kwamen voor. Potjes en pannen, een broodrooster, een fototoestel, een verpleegstersset: alles was er in miniformaat voor Barbie. Tot de jaren zeventig waren er al 175 kledingsets uitgegeven.
Barbie in tal van verschijningvortmen.
Je kunt aan Barbie alle modeveranderingen van de afgelopen decennia aflezen. Maar ook de maatschappelijke ontwikkelingen gingen niet aan Barbie voorbij. Ze was altijd al goed opgeleid, in 1992 was ze zelfs presidentskandidaat van Amerika. In haar zijn alle ideale eigenschappen van de moderne vrouw verenigd. Ze is creatief, intelligent, onverschrokken, huiselijk en aantrekkelijk. BEKNOPT 42
3
juli & augustus 2015
In 1967 ondergaat Barbie haar eerste gedaanteverwisseling en komt ze met een compleet ander uiterlijk tevoorschijn in de ‘twist`n turn’ Barbie. Deze Barbie heeft een jeugdiger gezicht, echte wimpers en lang blond stijl haar.
menten, omdat Dick Bruna geen rechte lijnen maakte en omdat Dick Bruna zich niet hield aan de standaard PMSkleuren. Dat bleek ook weer tijdens de sfeervolle opening door Frans Vroomans, die opmerkte dat men bij het ontwerpen van de decemberzegels 1995 PTT Post met hetzelfde te kampen had.
DOOR DE JAREN HEEN In de jaren zeventig is alles love & piece. Barbie grasduint in deze jaren een beetje in verschillende kledingstijlen. Maar ze is ook steeds erg sportief. Tijdens de Olympische Spelen van 1976 komen er Barbies uit die via een mechanisme op de rug bewegingen van sporters maken. Ze kan praten en kushandjes geven. De eerste zwarte Barbie komt op de markt. In de jaren tachtig mag alles weer vrouwelijk en verleidelijk zijn. Barbie is in deze periode een echte supervrouw. Ze reist naar de maan, is zakenvrouw van het jaar met computer, creditcard en attachékoffer. De grootste transformatie van de jaren negentig is dat Barbie een pop met een complete leefwereld wordt. Er kan gekozen worden uit talloze lifestyles. Natuurlijk de sportieve die doet aan wintersport maar ook de sprookjesachtige zoals de Vlinder. HEDEN Behalve dat diverse beroemde modeontwerpers kleding voor haar ontwierpen, is zij ook regelmatig met juwelen behangen. De duurste Barbie ter wereld, ontworpen door Canturi, draagt een ketting met roze en witte diamanten en kost € 490.000,--. Maar ook een Barbie met een kasteel met diamanten of een Barbie met gouden juwelen kost al gauw rond de € 70.000,--. Het eerste exemplaar ooit, gekleed in een zwart/wit gestreept badpak werd enige tijd geleden gekocht voor € 6.300,--. In 2009 vierde Barbie haar 50e verjaardag. Dit werd gevierd met een speciale jubileumuitgave van de pop, gekleed in een prachtige feestjurk met veel tule. Sinds haar geboorte zijn meer dan 1 miljard exemplaren van Barbie over de toonbank gegaan. Dit werd gevierd met een grote modeshow waarbij diverse bekende modeontwerpers aanwezig waren zoals Diane von Fürstenberg, Calvin Klein en Christian Louboutin.
LEZING DE NAALD Op 18 juni 2015 verzorgde Ineke Hulsman een lezing met als titel ‘de naald’. Het was een interessant verhaal van deze voormalige medewerkers van het Textielmuseum in Tilburg. Centraal stond haar verzameling, die eertijds begon met een vingerhoedje en uitgroeide tot een grootse verzameling van alles wat met naald en draad te maken heeft. Zij schonk aandacht aan het ontstaan en de geschiedenis van de naald, aan de productie ervan, het gebruik, hoe de naald werd verpakt en natuurlijk over het eigen collectie. Uiteraard ontbraken de anekdotes en bijzondere verhalen over de naald niet.
UIT HET MUSEUM DICK BRUNA – MEER DAN NIJNTJE
IERSE MUZIEKAVOND
Er staat een dijk van een expositie, die iedereen die maar enigszins affiniteit heeft met kinderspeelgoed, opvoeden en plezier maken moet komen bekijken. In het gezaghebbende Museumtijdschrift staat De Koperen Knop naast het Rijksmuseum Amsterdam en het Centraal Museum Utrecht genoemd als een van de drie musea, die aandacht schenken aan de zestigjarige Nijntje! Dat we bij de voorbereiding en inrichting met professionals te maken hadden, was te merken. Aan het gebruik van een afbeelding voor het affiche ging heel wat vooraf. De juiste lijnen, de precieze kleuren. Belangrijke eleBEKNOPT 42
Het concert dat The Shepperds Pie op vrijdag 26 juni 2015 gaf, was een groot succes. De voorverkoop liep al goed en op de avond zelf bleken er geen kaarten meer beschikbaar te zijn. Voor iemand, die in Ierland kennis heeft gemaakt met deze heerlijke folk is het duidelijk, waarom dit een succes zou worden. Muziek, die zo lekker dicht bij de mens staat is op zich al uniek. De sfeer was bovendien fantastisch en iedereen genoot in volle teugen. Het mooie weer speelde daar zeker aan mee, want zowel in de pauze als na afloop was het heerlijk toeven 4
juli & augustus 2015
Trudy Baggerman, wethouder cultuur (rechts op de foto), hoopt dat deze samenwerking een vervolg zal krijgen.
op een van de terrassen of in de museumtuin. Voor herhaling vatbaar.
The Shepperd’s Pie, een zeer enthousiaste groep musici
DE LANGENDAM SPONSOR VAN ROUTES Een van de activiteiten waar De Koperen Knop meer mee aan de weg wil timmeren zijn de wandelroutes. Klompenpadroutes zijn ze inmiddels gaan heten. De afgelopen jaren is er diverse keren mee geëxperimenteerd. In het aanstaande najaar worden er definitief vijf routes beschikbaar gesteld om een wandeling te kunnen maken in de omgeving van het museum. Dat dit kon worden gerealiseerd is te danken aan de sponsoring van de routes door De Langendam Hypotheken, Verzekeringen en Bankzaken, zelfstandig adviseur van RegioBank, Peulenstraat 247 in Hardinxveld-Giessendam. We komen hier later nog een keer op terug.
Het massaal toegestroomde publiek genoot in volle teugen.
AANKLEDING KOFFIEKAMER
ACTIE VERPLAATSING STOOKHUISJE
Na de zomervakantie krijgt de koffiekamer (of gaan we het museumcafé noemen?) een opfrisser. Overigens kun je je afvragen of het ophangen van oude foto’s van De Koperen Knop als een opfrisser kan worden beschouwd. In elk geval komt er wat anders aan de muur, zodat het bezoekerspubliek ook daar iets meer interessants te zien gaat krijgen.
Een paar honderd meter van het museum vandaan, bij Binnendams 48, staat een oud stookhuisje. Dat was daar sinds 1847 onderdeel van de hier aan de westkant gestaan hebbende boerderij. Voor de insiders, de boerderij waar Teunis Korevaar nog heeft geboerd.
EXPOSITIEHOEK GEMEENTEHUIS Sinds deze zomer treedt De Koperen Knop steeds meer naar buiten. Dat wil zeggen voorwerpen tonen en gebruiken buiten de museummuren. In de vorige Beknopt stond al een artikel over een bezoek aan De Tiendwaert. Ingaande eind juni 2015 is er op uitnodiging van de wethouder voor Cultuur Trudy Baggerman ook een miniexpositie in de hal van het gemeentehuis ingericht. Dat krijgt een permanent karakter, waarbij zoveel mogelijk de expositie van het moment wordt gevolgd.
Op deze aquarel van J. Verheul van een boerderij ergens aan de overkant van de Lek, staat het stookhuisje op de juiste plaats naast de boerderij en nabij de sloot. Dat kunnen we bij De Koperen Knop helaas niet realiseren.
Dat huisje moet op die plek verdwijnen, maar het staat geregistreerd als gemeentelijk monument, dus mag het niet zomaar worden gesloopt. De huidige eigenaar, de Diaconie van de Hervormde Gemeente van Giessendam/Neder-Hardinxveld, het bestuur van de Historische Vereniging Hardinxveld-Giessendam en enkele beBEKNOPT 42
5
juli & augustus 2015
stuursleden en vrijwilligers van De Koperen Knop hebben inmiddels een plan ontwikkeld. Het gebouwtje ter plaatse afbreken en de bouwmaterialen overbrengen naar De Koperen Knop om het daar op korte termijn weer op te bouwen. Daarvoor zijn echter vier officiële acties nodig: Het gebouw afvoeren van de gemeentelijke monumentenlijst. Het aanvragen van een sloopvergunning. Het wijzigen van het bestemmingsplan, omdat op de gedachte plaats bij het museum (en die moet historisch verantwoord zijn) niet ‘zomaar’ mag worden gebouwd. Het aanvragen van een bouwvergunning. Het heeft dus nogal wat voeten in de aarde. En dat terwijl een groep enthousiaste vrijwilligers gereed staat om eraan te beginnen.
IMMATERIEEL EN MATERIEEL ERFGOED Enkele jaren terug hebben we met name in het voorhuis in de vaste collectie voorwerpen geïntegreerd. Elke keer stond een thema centraal en werd met bebording een nadere uitleg gegeven. Op enig moment is hiermee gestopt. In het kader van een andere aanpak van het museum zal het echter nog dit jaar weer worden opgestart. Nu niet tussen de vaste collectie, maar professioneler, op speciale concoles. Opvallend, maar tegelijkertijd bescheiden. Telkens zal het ongeveer twee maanden blijven staan en natuurlijk komen er ook weer specifieke teksten bij.
PRACHTIGE OUDE MENSEN De najaarsexpositie 2015 belooft opnieuw een succes te worden. Drie onafhankelijk van elkaar en elk op een eigen terrein werkende beeldend kunstenaressen tonen hun bijzonder en positieve kijk op de ouder wordende mens. Een plezier om naar te kijken. Een plezier om zo te kunnen genieten van het ouder worden. Het project van Mieke Werners met de veelzeggende titel Meisjeblijfje geeft dat nog eens extra aan. Vanaf 22 september 2015 te zien voor het publiek.
NIJNTJE BEWEGINGSLESSEN OKK Ter gelegenheid van de huidige expositie organiseert Gymnastiekvereniging OKK twee keer een Nijntje bewegingsles. De eerste keer, woensdagmiddag 8 juli 2015, bleek een bijzonder groot succes. Veel kinderen kwamen genieten van de proefles en van de expositie waarin vele malen hun geliefde Nijntje te zien is. De limonade na afloop, geserveerd in speciale Nijntje bekers, smaakte deze keer nog lekkerder dan anders. De volgende les is op woensdagmiddag 9 september 2015.
WIFI-PROBLEMEN Een goede WIFI-verbinding is een must in het museum. Niet alleen voor het kunnen leggen van internetcontacten bij vergaderingen en zakelijke groepsbezoeken, ook om de bezoekers van informatie te kunnen voorzien. Want het is al lang niet meer zo dat de informatie intern beschikbaar moet zijn. Informatie via internet elders ophalen om in het museum te kunnen gebruiken begint de gewoonste zaak van de wereld te worden. Helaas zijn de WIFI-verbindingen de laatste tijd steeds slechter geworden. Zo slecht dat we er niet op kunnen vertrouwen. Op dit moment wordt er alles aan gedaan om hierin verbetering te brengen. De eerste positieve resultaten zijn er inmiddels.
DE BLAASBALG Al eerder is melding gemaakt van een kapotte blaasbalg in de smederij. Dankzij de inzet en vooral het doorzettingsvermogen van de vrijwilligers kan met trots worden BEKNOPT 42
6
juli & augustus 2015
gemeld dat de blaasbalg is gerepareerd. Van die vrijwilligers moet met name Dick Otte en Ig Vermeulen worden genoemd, zonder te kort te doen aan de vele anderen, die er ook bij betrokken waren. Overigens betekent dit wel dat we op zoek moeten naar een reservebalg.
Half jaren vijftig van de vorige eeuw kregen de mensen meer vrije tijd. Er ontstond recreatie, een begrip dat voordien onbekend was. Die vrije tijd, zo vond men, moest worden ingevuld worden met vermaak. De mens moest wat te doen hebben. Iets wat niet teveel inspanning vergde en wat vooral leuk was. Voor wie er een had, was een ritje met de auto een aangename mogelijkheid om te recreëren. Een bijkomend voordeel was ook dat je dan kon laten zien dat jij wel een auto had… Zo ontstond het bermtoerisme. Een stukje rijden, ergens langs de weg de auto parkeren, achterklep open doen, stoeltjes eruit halen, soms ook een tafeltje en zitten. Zitten genieten van het over de betonblokken langsrijdende verkeer. Kabonk, kabonk, kabonk. Ondertussen met smaak een kadetje kaas wegwerken met een paar slokken koffie, die was meegebracht in een thermoskan. Soms een appeltje erna. Het klokhuis daarna weggooien in de natuur was toen nog heel gewoon. Recreatie was vooral laten zien dat je meedeed met de vernieuwing. Kranten in die tijd vroegen zich af waardoor dit merkwaardige vermaak was ontstaan. De ANWB kreeg er tal van vragen over voorgelegd. Waarom toch gaan zitten langs die drukke autoweg en niet op een rustig plekje in de polder of in het bos. Nederland eigen, volgde er een onderzoek. Daaruit bleek dat het juist om die drukte te doen was. Vooral bij mensen die woonden op het platteland, of in de steden in rustige nieuwbouwwijken. De drukte werd als gezellig ervaren, je zag er nog eens wat. De berm was gemakkelijk bereikbaar. Je hoefde niet zo te sjouwen met je spullen. J. Bernlef schreef er een aardig gedicht over:
ZOMERACTIVITEITEN JEUGD Al direct begin juli 2015 was er volop belangstelling voor de beide jeugdactiviteiten. Zowel de oudhollandse spellen als het meezoeken naar de zoekgeraakte florijnen van de boer worden bijzonder gewaardeerd.
MUTATIES Omdat De Koperen Knop een museum is dat zich constant wil vernieuwen, zijn er altijd wel leuke werkzaamheden te doen. Ook voor stages kan contact worden opgenomen. Er worden juist voor de hogere segmenten stagiaires gezocht. In de vorige editie van Beknopt werd al wel het afscheid Mieke de Kok vermeld. We verzuimden echter om daar een foto bij te plaatsen. Dat wordt dan hierbij goedgemaakt.
Bermtoerisme
BERMTOERISME Daarmee bedoelen we de strook langs een weg. Dat kan een spoorweg, een autoweg of een fietspad zijn. De naam is ontstaan in de oudheid voor een sluipwal bij een vesting of verdedigingswerk. Op enig moment is de veelal van gras voorziene strook vooral gelinkt aan de autoweg. Dat kwam met name doordat zo’n zestig jaar terug er een nieuwe fenomeen ontstond, het bermtoerisme. BEKNOPT 42
7
Tussen de verdorde grassprieten op weg bijna aangereden een gezin stopt in de berm vader moeder mannetje van vier ontdekken tussen de blikjes een leuk plekje wat mooi is het hier en voetbalt met een blikje
Nee spelend steekt hij een stokje in een platgereden egel ernstig roerend Ook hier de behoeftes kleine en grote te doen in het bos waar het gonst van de vliegen en een gaai vlammend verschiet doet moe haar poepje terwijl pa geniet van de snelheid
Maar moeder klapt de stoelen uit en tien minuten later de koffie al maar waar is Jan nu verdwenen soms in het donkere bos misschien?
Straks weer het asfalt de witte streep huiswaarts maar nu nog volop genieten met een zakmes gekerfd in de bomen waaronder gezeten voluit hun namen opdat wij het weten.
juli & augustus 2015
COLOFON: Redactie : Dick de Jong. Assistentie : Elly Snijders- Koopmans en Johan de Jong. Foto’s : Ewoud Klop, Ina Maas, Dick de Jong en anderen. © Voor de samenstelling van deze uitgave is gebruik gemaakt van artikelen en teksten van derden. Voor zover iemand meent dat hierbij de kopierechten zijn geschaad kan er contact worden opgenomen met de redactie.
MUSEUM DE KOPEREN KNOP Het cultureel en historisch centrum in de Alblasserwaard Binnendams 6 www.koperenknop.nl
3373 AD Hardinxveld-Giessendam 0184-611366
[email protected] NL93RABO0395001005
OPEN: dinsdag t/m vrijdag 13.00-17.00 uur en zaterdag 11-17.00 uur IN JULI EN AUGUSTUS OOK OPEN OP MAANDAG VAN 13.00-17.00 UUR
DE VOLGENDE EDITIE VAN BEKNOPT KUNT U HALF SEPTEMBER 2015 TEGEMOETZIEN… BEKNOPT 42
8
juli & augustus 2015