Nieuwsbrief maart 2011 Voorwoord
Jij straks ook crimineel? Restaurant Grenzeloos is al als crimineel beboet, de koks zijn destijds als criminelen meer dan een half jaar opgesloten. Onze cliënten worden regelmatig als criminelen opgesloten en weer vrijgelaten en weer vastgezet, een jaar gevangenis is niet eens meer lang. Ongewenst verklaard word je al jaren niet meer alleen na een zwaar misdrijf maar ook omdat je bent wie je bent: zonder geldige verblijfsdocumenten. Of dat nog niet genoeg is, werd pas een Europese richtlijn van kracht waarmee je als je zonder papieren het land wordt uitgezet, nooit meer mag terugkomen in Europa. Ook buigt de Tweede Kamer zich nog voor de zomer over de meest vreselijke wetten waardoor vluchtelingen en migranten zonder papieren en velen van jullie lezers, tot crimineel bestempeld worden. Want de regering wil illegaliteit strafbaar stellen, met alle gevolgen vandien. Hoewel een meerderheid in de Tweede Kamer achter het regeerakkoord staat, is er groeiend protest tegen de strafbaarstelling en andere Haagse plannen. Mogelijk worden dus nog wat voorstellen van Rutte en co tegengehouden. Ook is niet alles wat in het regeerakkoord staat uitvoerbaar gezien de Europese verdragen. Uiteraard zet STIL haar werk gewoon voort zolang het nodig is, of we daarmee crimineel worden of niet. Daarbij rekenen we op jullie steun ! Namens klanten en medewerkers van STIL bedank ik van harte alle trouwe donateurs, vrijwilligers, gastvrouwen en -heren van opvangplekken, artsen, andere samenwerkingscontacten, fondsen en gemeente Utrecht voor jullie inzet en steun! En, waar we nog niet aan toegekomen zijn, vanwege de vertraging van de nieuwsbrief: We wensen jullie hierbij, beter laat dan nooit, een
Vrolijk Vrij en Vingerafdrukvrij 2011
Protesteer mee tegen de Haagse plannen !
Lees meer hiernaast en op pagina 2...
‘Nacht van de Vervanging’ Overal in het land tegelijk protestactie tegen strafbaarstelling illegaal verblijf: Donderdag 17 maart 12- 22 uur, Domplein Utrecht Actie-praten-eten-muziek-debat Wil je komen eten? Geef je op bij
[email protected]
Bekende Utrechters voor even de cel in Donderdag gaan bekende Utrechters op het Domplein voor even de cel in uit solidariteit met vluchtelingen en migranten die straks mogelijk allemaal crimineel verklaard worden. Utrechtse vluchtelingenorganisaties organiseren deze protestactie tegen strafbaarstelling van illegaal verblijf. Op verschillende plaatsen in het land vinden tegelijk acties plaats tegen het plan van de regering om onschuldige migranten en asielzoekers te bestempelen tot crimineel (zie pagina 2). Wie gaat de cel in? Utrechters die de cel in gaan zijn onder andere oudminister Ella Vogelaar, oud-rector magnificus Willem Hendrik Gispen, muzikant Bob Fosko, cabaretier Vincent Bijlo en PvdA raadslid Bouchra Dibi. Ook Astrid van Helden toont zich solidair met deze groep migranten en vluchtelingen; zij treedt op om 19.30 uur in de Dom. Debat over de gevolgen voor Utrecht Om 20:00 uur wordt een lezing gegeven over de achtergronden van de strafbaarstelling door Eerste Kamerlid Tineke Strik (Groen Links). Aansluitend is er een debat over de gevolgen voor de stad Utrecht, onder leiding van Cees Grimbergen, met o.a. Hans Spekman (Tweede Kamerlid PvdA en oud-wethouder Utrecht), wethouder Victor Everhardt (D66), en Karin Verdooren (directeur Mitros). Meer informatie: STIL 030- 2713463.
Wil jij iemand voor korte of lange tijd opvangen? Neem contact op met STIL.
Regering wil mensen zonder verblijfsvergunning strafbaar maken om wie ze zijn
'Strafbaar voor wat? Hun enige misdaad is dat ze gevlucht zijn' Levenslang. Dat is het vonnis dat onze regering voor ogen heeft voor migranten zonder verblijfsvergunning in Nederland. Ze wil hen strafbaar stellen om wie ze zijn, vanwege hun 'illegale' status. "Strabaar voor wat? Voor hun bestaan?", vraagt Fatma Özgümüs van Vluchtelingenorganisaties Nederland (VON). "Hun enige misdaad is dat ze gevlucht zijn". Fatma Özgümüs vindt het te gek voor woorden: "De Nederlandse regering dumpt uitgeprocedeerde vluchtelingen op straat omdat ze geen reisdocumenten kan verkrijgen om hen uit te zetten en vervolgens worden de vluchtelingen daarvoor bestraft". VON is een van de vele maatschappelijke organisaties die 9 maart in Utrecht gezamenlijk hun kritiekpunten presenteerden op de Haagse plannen illegaliteit strafbaar te stellen en mensen die 'eens illegaal' waren de mogelijkheid te ontnemen ooit nog een verblijfsvergunning te krijgen. Dit zorgt enkel voor meer ellende, meent deze groep, waaronder grote kerkelijke clubs, gemeenten, wetenschappers, advocatuur, de vakcentrale FNV, vluchtelingenorganisaties en hun belangenbehartigers. "Waar is dit voorstel een oplossing voor?" vraagt de Utrechtse wethouder Victor Everhardt zich af. Hij sprak 9 maart namens honderd gemeenten die het evenals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten niet eens zijn met het strafbaarstellen en het afsluiten van de weg naar legalisering. Naast de vreemdelingendetentie die nu al mogelijk is, kan Justitie straks onschuldige mensen ook veroordelen tot strafgevangenis, keer op keer. Omdat de vreemdelingenbewaring nu al voor onbepaalde tijd en meerdere keren kan worden opgelegd, en omdat nu al de mogelijkheid bestaat mensen wegens hun status ongewenst te verklaren en te bestraffen, is duidelijk dat de nieuwe voorstellen niet zullen leiden tot meer uitzettingen, meent de protestgroep. Dat is echter wel het beeld dat de regering presenteert. Criminalisering 'werkt uitbuiting in de hand' Everhardt die sprak namens de zogenoemde LOGO-gemeenten, die in overleg zijn over opvang van dakloze vreemdelingen, vreest dat 'mensen zullen onderduiken aan de zelfkant en straks niet meer zichtbaar zijn'. De regering snijdt zichzelf hiermee in de vingers want, meent hij: '"Als ze niet meer zichtbaar zijn, kun je ook niet meer werken aan toekomstperspectief zoals terugkeer". Het plan heeft dus een averechts effect. Ook op een ander terrein 'vergroot je alleen het vraagstuk' vindt Everhardt, en met hem de groep ondertekenaars van de verklaring die die dag openbaar gemaakt werd. De organisaties vrezen vooral dat kwetsbare mensen zich niet meer voor hulp melden, geen aangifte meer durven doen van mensenhandel, uitbuiting geweld of misbruik. Nu al lopen ze risico op aanhouding bij aangifte doen. Everhardt: "Strafbaarstelling werkt uitbuiting in de hand". Mensen die zich schuldig maken aan uitbuiting en mensenhandel krijgen zo meer macht in handen. Hij vraagt zich tevens af hoeveel dit alles gaat kosten en hoe uitvoerbaar het is. "Dit heeft zoveel nadelige effecten dit moet je niet willen." Ozgümüs van VON vraagt zich ook af hoe 'ze dit gaan handhaven'. "Gaan we deze mensen levenslang opsluiten? Dit is een totaal onuitvoerbaar en onbetaalbaar idee. dit beleid moet je tegen criminelen inzetten, niet tegen uitgeprocedeerde onschuldige mensen".
Eens illegaal.... Het wetsvoorstel 'eens illegaal, altijd illegaal' stond in maart weer op de agenda van de Tweede Kamer, inmiddels wel gewijzigd vergeleken met het eerste voorstel, waartegen veel protesten klonken, zie eerdere nieuwsbrieven van STIL.
Ben jij ook tegen het strafbaarstellen van onschuldige mensen, alleen om wie ze zijn?
Voor enkele categoriën van migranten wordt nu een uitzondering gemaakt, zij zullen nog wel een verblijfsvergunning kunnen krijgen. Tevens wil men de mogelijkheid vastleggen om uitzonderingen te maken via een Amvb. Het voorstel blijft echter in onze ogen buitenproportioneel en onmenselijk.
Kijk op www.geenstrafbaarstelling.nl voor meer informatie.
Behandeling van het wetsvoorstel is vlak na de persconferentie tegen strafbaarstelling van 9 maart jl opnieuw opgeschoven, , mogelijk door de grote protesten. Dit keer tot na de behandeling van de zogenoemde terugkeerrichtlijn, die de minister samen met de strafbaarstelling wil behandelen, nog voor de zomer.
Of laat vanuit je eigen hoek, werkveld of betrokkenheid, de regering en Tweede Kamer weten wat je bezwaren zijn.
Advocaat Fischer richt zich op mensenrechten voor ongedocumenteerden
Voorlopig recht op bijstand onuitzetbare Palestijn! 'Hou je kop hou je kop hou je Koppelingswet'. Dat liedje kwam uit in de tijd dat STIL protesteerde tegen de Koppelingswet die in '98 werd ingevoerd. Deze wet sluit mensen zonder verblijfsvergunning uit van overheidsvoorzieningen en rechten waar andere burgers wel toegang toe hebben. Advocaat Pim Fischer schoot kort geleden een gat in de wet: een Palestijn die al jaren niet uitzetbaar is, krijgt voorlopig bijstand. De Haarlemse advocaat Fischer probeert via het Europese recht de toegang tot voorzieningen en rechten van ongedocumenteerden in Nederland af te dwingen. En met succes. Hij won hij voor deze Palestijnse klant van STIL, al ruim twintig jaar in Nederland en onuitzetbaar, een 'voorlopige voorziening' waarmee hij, in ieder geval in afwachting van de uitspraak op het beroep, recht op een bijstandsuitkering heeft. Dit omdat hij kwetsbaar is, wegens zijn medische situatie en niet uitzetbaar. Opvallend is dat deze persoon ongewenst verklaard is vanwege een strafblad. Meestal kan je een verblijfsvergunning, laat staan een uitkering, dan op je buik schrijven. Het heeft dus, hoe dan ook, veel consequenties als deze zaak straks gewonnen wordt. Geen kinderen op straat Fischer kreeg het ook voor elkaar dat enkele gemeenten opvang moeten bieden aan vrouwen met kinderen omdat volgens een Europese uitspraak van de ministers van de Raad van Europa, in januari jl bevestigd door het Gerechtshof in Den Haag, kinderen niet op straat gezet mogen worden zonder mogelijkheden te overleven. De minister (en zijn voorganger) weigerden dit eerst maandenlang uit te voeren, maar nu dwingt het hof hem ertoe en worden kinderen niet meer met hun ouders uit de rijksopvang gezet. De hoop van de minister om ouders uit de ouderlijke macht te zetten zodat ze zonder hun kinderen wel op straat gezet kunnen worden, is door het hof ook de bodem ingeslagen. Dit mag niet. De minister is in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Fischer en anderen procederen nog door om te zorgen dat ook kinderen die eerder al op straat gezet werden, ook opvang krijgen. Botsing Europees recht met regeerakkoord Interessant is dat Europa de plannen en wensen van onze regeerders en hun gedogers in de wielen rijdt. Zo werd pas de Europese terugkeerrichtlijn van kracht, die bevat veel ergs, maar ook iets positiefs: Europese Unielanden moeten zorg dragen voor onuitzetbare mensen zonder verblijfsvergunning. Pas geleden wilde een meerderheid van de Tweede Kamer niet toezeggen zich aan Europese verdragen te zullen houden. De Eerste Kamer wel. Veel van de wensen uit het regeerakkoord zijn in strijd met die verdragen. Ze zullen dus niet ingevoerd kunnen worden of moeten achteraf teruggedraaid worden. Deze ontwikkelingen kan de regering alleen nog stoppen als ze uit de EU stapt. Meer informatie over bijstand statenloze Palestijn en opvang kinderen: www.fischeradvocaten.nl
Uitspraak komende week verwacht
Zaak Grenzeloos bij Raad van State niet hopeloos Hoewel veel mensen de kansen voor restaurant Grenzeloos bij de Raad van State als erg klein zien, lijkt het erop dat de uitzonderlijke situatie van dit humanitaire project, waar de Arbeidsinspectie in april 2007 een inval deed, toch een rol speelt in dit hoger beroep. STIL ging in hoger beroep tegen de boete (22.500) en veroordeling op basis van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav). Tijdens de zitting 8 februari jl in Den Haag vroeg de Raad de 'minister' of men overwogen had dit project, waar velen positief tegenover stonden, zoals bijvoorbeeld de gemeente Utrecht, in plaats van een boete, een 'waarschuwing' te geven gezien het feit dat het project al jarenlang bestond. De gemachtigde van de minister zag daar geen reden voor omdat in de Wav 'niets geregeld is wat waarschuwen betreft...'. De Raad van State vroeg haar ook of het geen 'zinloos rondje' zou zijn geweest als STIL naar UWV of CWI was gegaan voor een verklaring dat vrijwilligerswerk voor de koks was toegestaan, want 'die hadden ze dan toch niet gekregen?' Sociale Zaken acht STIL echter toch verantwoordelijk. Jelle Walther, advocaat van STIL uit Utrecht, wees op een Europese richtlijn die maakt dat vrijwilligerswerk buiten deze wetgeving valt. STIL gaf tijdens de zitting aan dat in onze ogen sprake is van toenemende criminalisering van mensen zonder verblijfsvergunning. In zaken waar de politie vroeger nooit zou zijn opgetreden omdat er niets strafbaars gebeurde, wordt nu opeens wel opgetreden. Zoals in dit geval, terwijl zeker al twintig jaar overal in het land dergelijke projecten plaatsvinden, zonder gedoogafspraken, omdat dat nooit nodig was. Het ging tenslotte alleen om elkaar ontmoeten. Uitspraak voor 22 maart 16, 2011. Een uitgebreider verslag, oude berichten en de laatste uitspraak (bezwaar) zijn te lezen via www.stil-utrecht.nl
Utrechtse Lente Dankzij steun van fondsen en de inzet van vrijwilligers gaat het activiteitenproject Utrechtse Lente door in 2011. Opgeven voor activiteiten (deelnemers of vrijwilligers) zoals koken, fietsreparatie, sport, muziekles of Nederlandse les kan vrijdagmiddag tijdens het theehuis op STIL van 13-17 u. Of via
[email protected]. Met dank aan: Oranje Fonds, Skanfonds, gemeente Utrecht, Stichting Haëlla fonds, Rabobank Stimuleringsfonds, Zusters van Liefde, R.C. Maagdenhuis, ACU, de Klinker, Kafee Bijstand en Basta.
Wil jij gitaarles op dinsdag vroeg in de avond? Laat het weten aan STIL !
Weer subsidie voor STIL
Veilig aangifte doen en veilig hulpverlenen
STIL krijgt dit jaar weer subsidie van de gemeente Utrecht. Sinds 2007 staat de subsidie elk jaar opnieuw ter discussie maar wordt nu op verzoek van de nieuwe wethouder structureel! Alhoewel nog niet bekend is waar het geld vandaan moet komen. Vlak voor de vaststelling van de begroting was het enorm spannend. De doelgroep van STIL stond expliciet genoemd in het college-akkoord maar nergens was geld te vinden. Ook moest overal bezuinigd worden. Vandaar dat we heel actief moesten lobbiën. Dankzij de actieve inzet van raadsleden van verschillende partijen krijgt STIL nu toch subsidie voor 2011. Helaas wel minder dan gevraagd. Dat betekent weer veel extra fondswerving. Zoals voor gestegen uitgaven voor daklozen- overnachtingen en tandartskosten voor mensen met pijn zonder inkomen. Ook voor andere gestegen humanitair- noodzakelijke kosten, zoals reiskosten en uitgaven tbv juridische procedures. STIL en opvanghuis Fanga Musow halen zelf meer dan een ton binnen via fondswerving.
Afgelopen half jaar wees STIL tijdens een evaluatie van het gemeentelijk vluchtelingenbeleid de Utrechtse raadsleden en nieuwe wethouder op zorgen en knelpunten. Zo vroeg STIL of alsnog werk gemaakt kon worden van 'veilig aangifte doen' zodat mensen die wegens geweld of misbruik bij de politie aangifte doen niet zelf opgesloten worden en zodat mensen die aangfite doen van geboorte niet aangehouden worden op het gemeentehuis. Ook wezen we op toegenomen dakloosheid en armoede en vroegen we steun in de strijd tegen de plannen van politiek Den Haag. Het voortbestaan van het werk van STIL en de opvang van kwetsbare mensen komt mogelijk in gevaar als die plannen doorgaan. De meeste partijen staan achter STIL alhoewel niet aan alle financiële wensen tegemoet is gekomen. Ook is veilig aangifte doen bij de politie en zaken veilig regelen op het gemeentehuis nog niet rond.
Donateurs voor humanitaire hulp STIL zijn hard nodig Omdat STIL financiële steun krijgt van de gemeeente Utrecht, denken veel mensen dat we niet echt donateurs nodig hebben. Maar STIL is voor een groot deel van haar werk afhankelijk van fondsen en donateurs. We hebben een tekort van enkele tienduizenden euro op de begroting. Dit komt vooral door de toegenomen humanitaire uitgaven voor daklozenopvang, tandartskosten en andere noodzakelijke uitgaven, zoals reiskosten en juridische kosten. Via de website is te lezen wat Utrechtse advocaten van het werk van STIL vinden. Als je vijf of tien euro per maand kan storten, zijn we al heel blij. We gebruiken dit geld dan voor leefgeld, noodhulp en noodzakelijke medische en juridische uitgaven van en voor cliënten. Voor acties, projecten en grote individuele uitgaven, werven we apart fondsen. Opvangproject Fanga Musow doet haar eigen fondswerving zelfstandig.
Je bijdrage voor STIL is welkom op giro: 740 7021 tnv Stichting Lauw-Recht, Utrecht.
\
Je kunt uiteraard bellen, mailen of langskomen voor meer informatie. Tel 030- 2713 463, mailadres:
[email protected], Laan van Nieuw Guinea 143, 3531 JH Utrecht. STIL staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en je gift is aftrekbaar van de belasting. www.stil-utrecht.nl
Klinkeren in de kou? Kom nou Justitie zet 'vanzelfsprekend' geen vluchtelingen op straat als het vriest (of toch wel?) STIL leverde december jl aan media en politiek bewijzen dat uitgeprocedeerde vluchtelingen wel degelijk in de vrieskou op straat gezet worden. Minister Leers houdt vol van niet. Ze hoeven niet weg uit de asielzoekerscentra maar vertrekken volgens hem uit zichzelf. Leers vindt dat op straat zetten in de vrieskou niet mag maar wil die wens niet formeel vastleggen. In december vroeg Kamerlid Hans Spekman (PvdA) de minister voor Immigratie en Asiel, Gerd Leers (CDA), om als het vriest af te zien van het op straat zetten van uitgeprocedeerde vluchtelingen, oftewel: klinkeren in de kou. Dagelijks stonden berichten hierover in de krant. De minister ontkende dat dit gebeurde. Zo zei hij in een kamerdebat 1 dec jl: "..ik heb nagevraagd hoe het precies zit. …neemt u van mij aan dat het vanzelfsprekend is dat uitgeprocedeerden nu niet zomaar op straat worden gezet. Dat geldt bij deze vrieskou en daar wordt natuurlijk zeer verstandig mee omgegaan. Wat dat betreft kunt u daar beslist op vertrouwen." Op dat moment had STIL dagelijks te maken met uitgeprocedeerde vluchtelingen die aanklopten, zelfs wel tien mensen in twee weken. Volgens de minister zouden die mensen echter uit eigen beweging weggaan uit de centra. Op zoek naar bewijzen STIL ging op zoek naar documenten in de dossiers van de mensen die aangeklopt hadden in de sneeuwperiode en vond een aantal brieven waarin letterlijk staat dat overgegaan wordt tot ontruiming en dat de toegang tot een centrum wordt ontzegd. Ook andere organisaties en personen, waaronder de Groningse kerkelijke club INLIA, beschikken over documenten die aantonen dat wat de minister zegt niet waar is. Mogelijk is door de publiciteit aan deze praktijk een einde gekomen, in ieder geval tijdelijk. Met dank aan INLIA voor het citaat uit het debat 1 dec jl, www.inlia.nl
Donaties voor dakloze vluchtelingen: Giro 740 7021 Stichting Lauw-Recht (STIL), Utrecht
Net iets warmer: meer problemen voor dakloze vluchtelingen STIL klanten zitten vaker in de problemen als het een paar graden boven nul is. Dan is volgens de dakloze Arabier S. in de helft van de tijd geen plaats in de nachtopvang. Als het vriest krijgt elke dakloze in Utrecht dankzij de koudweerregeling een slaapplek. Het cynische is dat STIL juist in de vrieskou het werk minder zwaar vindt omdat dan in ieder geval in Utrecht voor alle daklozen een slaapplek beschikbaar is. In de avonden wordt zelfs in de stad gepatrouilleerd op zoek naar daklozen die bloot staan aan bevriezingsgevaar. Als het even een paar graden warmer is, zoals ten tijde van dit schrijven (dd 11 januari 2011), is er niet meer voor elke dakloze een bed. STIL signaleert dan een tekort aan plaatsen in de nachtopvang. STIL doet onderzoek om precieze cijfers boven water te halen. Helaas houden de meeste instellingen wel bij hoeveel mensen er slapen maar is niet zo duidelijk wie er niet terecht kan. Als STIL bij cliënten navraagt waar ze dan slapen, komen de volgende antwoorden: "Ik slaap niet, ik fiets heen en weer, ik loop de hele nacht door, ik blijf op het station, ik slaap in een park, ik vraag op straat landgenoten…" STIL wil dit probleem samen met de binnenstadskerken van OMDUW aankaarten. In 2010 maakten veertig uitgeprocedeerde klanten (via onze bemiddeling) gebruik van de nachtopvang voor daklozen. Dit kostte STIL in 2010 rond de 4000 euro. Helaas is hiervoor in 2011 nog geen budget. We hebben dit jaar weer te maken met een toename van het aantal uitgeprocedeerde daklozen. Het wordt misschien nog erger Als de plannen van de regering bewaarheid worden, verwacht STIL een nog grotere toename van het aantal daklozen in uitzichtloze positie. STIL maakt zich ook zorgen over de praktijk dat in veel plaatsen daklozenvoorzieningen niet toegankelijk zijn voor mensen die geen verblijfsvergunning of idbewijs hebben. In Utrecht gelukkig nog wel.
Zelf iemand opvangen kan ook Mail:
[email protected] Of bel STIL: 030- 2713 463