J A A R G A N G
5
N U M M E R
4
D E C E M B E R
2 0 0 9
M A G A Z I N E
Vertrouwen
Als de vis nu eens de visser kon uitzoeken? FFP-kaderleden bezoeken Tweede Kamer
‘Behavioral Finance is dé trend’
Dit is een succesverhaal over onze Bancaire Lijfrente. Een verhaal dat ruim anderhalf jaar geleden begon. Toen wij, als één van de eersten, Bancaire Lijfrente introduceerden. Met succes, zo blijkt! Want steeds meer financieel adviseurs laten hun klanten, onder het genot van een kop koffie, kennismaken met de vele voordelen van onze flexibele en transparante producten. Wilt u er zelf ook kennis mee maken? Kijk voor uitgebreide informatie en mogelijkheden met betrekking tot verkoopondersteuning op www.ddd.nl/bancairelijfrente.
I N H O U D
C O L O F O N FFP Magazine is een uitgave van de Federatie van Financieel Planners. CONTACTADRES Secretariaat Vereniging FFP Postbus 12, 3740 AA Baarn Telefoon: 035-542 75 38 Fax: 035-542 76 38 Email:
[email protected] Website: www.vffp.nl PROJECTGROEPEN Telefoon: 035-542 75 38 Fax: 035-542 76 38 Email:
[email protected] REDACTIEADRES Oostdam & Van den Eijkel Molenveldlaan 100 6523 RM Nijmegen Telefoon: 024-324 32 50 Fax: 024-324 57 69 Email:
[email protected] Website: www.ovde.nl
Column: Vertrouwen
5
6
‘Behavioral Finance is dé trend’
10
Hoe moeilijk kan het zijn!
REPRORECHT Berichten uit FFP Magazine mogen – uitsluitend met bronvermelding – overgenomen worden en onder de voorwaarde dat de redactie daarover vooraf wordt geïnformeerd. ABONNEMENTEN FFP Magazine wordt kosteloos verspreid onder de leden van de Vereniging FFP (FFP gecertificeerde Financieel Planners). Voor personen buiten deze doelgroep bedraagt de abonnementsprijs g 39,50 (inclusief 6% BTW) per jaar. Abonnementen gelden voor 1 jaar en worden – zonder tegenbericht – automatisch verlengd. Opzeggingen dienen schriftelijk te geschieden, uiterlijk 6 weken voor het aflopen van de abonnementsperiode, aan bovenstaand postadres. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed aanvaarden de auteurs, redacteuren en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en omvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan. FFP-magazine wordt uitgegeven door Oostdam & Van den Eijkel in opdracht van de Vereniging FFP. De vereniging FFP kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor de meningen, visies en standpunten van derden zoals die tot uidrukking komen in de artikelen en columns van FFP-Magazine. Dat geldt ook voor alle commerciële uitingen in de vorm van advertenties, advertorials en bijlages.
12
Als de vis nu eens de visser kon uitzoeken?
15
‘Kernwaarden kunnen niet genoeg worden benadrukt’
22
FFP-kaderleden bezoeken Tweede Kamer
En verder: Mededelingen
16
agenda
17
Meer interesse in financiële zaken
18
Vrouw & Geld Café
20
Financieel planner in VS heeft neveninkomsten broodnodig
F F P - M a g a z i n e
d e c e m b e r
2 0 0 9
26
3
Gecertificeerd Financieel Planners
▲
Moet ik gaan doorwerken tot mijn 67e jaar? Wat betekent dat voor mij?
▲
Hoe kan ik een magere periode voor mijn bedrijf financieel het beste opvangen?
▲
Hoe verkrijg ik in moeilijke tijden een bedrijfsfinanciering van de banken?
▲
Hoe creëer ik een stabiel inkomen als ik onregelmatig werk heb?
▲
De dekkingsgraad bij pensioenfondsen is laag. Wat betekent dat voor mij?
Geachte heer/mevrouw,
Typische vragen voor de gecertificeerd financieel planner! Zeker in een periode, waarin onzekerheid over de toekomst almaar toeneemt, kan een gecertificeerd financieel planner u helpen een beter inzicht en overzicht te geven van uw huidige en toekomstige financiële situatie.
Weten waar u aan toe bent De financieel planner brengt alle relevante privé- en zakelijke aspecten logisch met elkaar in verband. Hij helpt u met het in kaart brengen van uw persoonlijke financiële situatie. Daarnaast adviseert hij wat u kunt doen om uw (financiële) wensen voor de toekomst te realiseren. Door zijn ruime praktijkervaring ziet hij al snel wat u wilt. Natuurlijk bepaalt u altijd zelf wat u uiteindelijk wel en niet wilt regelen en op welke manier.
Gecertificeerd Financieel Planner Een gecertificeerd financieel planner is ingeschreven in het register van de Stichting Certificering Federatie Financieel Planners. Deze stichting stelt zich ten doel om de kwaliteit van het aanbod van financieel planners inzichtelijk te maken. Uitsluitend een gecertificeerd financieel planner mag gebruikmaken van de titel ‘FFP’ (achter zijn/ haar naam) en het logo ‘gecertificeerd financieel planner’ voeren. Er zijn er zo’n 3000 van in Nederland.
Meer typische vragen voor de Financieel Planner
De Financieel Planner bij u in de buurt
CO L U M N
Jarenlang hebben wij het tegen elkaar gezegd: vertrouwen is de basis
Onlangs was ik er getuige van, dat een consument informatie op-
van ons financieel stelsel en van de financiële dienstverlening. Daar-
vroeg bij een aanbieder. Met die informatie zou hij uiteraard gaan
om is het een open deur als ik zeg dat juist in de financiële dienst-
handelen. Daarom zei de medewerker, dat hij de informatie niet kon
verlening een vertrouwenscrisis meer impact heeft dan een econo-
verstrekken, omdat hij dan mogelijk een advies gaf. Het beleid van
mische crisis. Dat concluderen is één; belangrijker is de vraag ‘Hoe
zijn maatschappij was geen adviezen te geven. Hij verwees door naar
krijgen wij weer het vertrouwen terug?’. Dat begint met de vraag
de tussenpersoon - adviseur. De klant interpreteerde dit als onwil!
waardoor wij het vertrouwen verloren zijn en welke lessen wij daar-
Zijn irritatie nam toe, toen zijn tussenpersoon antwoordde, dat hij
uit kunnen trekken. Daarover is al het een en ander geschreven.
pas antwoord kon geven, nadat de aanbieder hem de juiste informatie had gegeven. Wat een terecht ant-
Vertrouwen Alweer een aantal jaren terug kwam uit een onderzoek, dat ik had
woord was. Het maakte mij duidelijk, dat de consument gewend is een antwoord te krijgen op de vragen die hij stelt, maar dat dit niet meer zo vanzelfsprekend is. En dat terwijl de verwachtingen over de informa-
tieplicht van financiële dienstverleners juist is toegenomen.
laten verrichten, naar voren dat vertrouwen in de relatie met onze klanten een aantal betekenissen had. Denk aan de vraag of iemand
Wij hebben hier nog het een en ander uit te leggen aan de consu-
te vertrouwen en betrouwbaar is, of hij respect afdwingt bijvoor-
ment. Die er ook aan zal moeten wennen, dat hij zal moeten beta-
beeld met zijn deskundigheid en inzichten, of helder is aan welke
len voor advies en dat hij past advies kan krijgen als de adviseur
kant hij staat c.q. welke belangen hij dient. Daar hoorde eveneens
een integraal beeld heeft van zijn situatie. Dat is zowel voor de ad-
bij of het product of dienst opleverde wat het beloofde te zullen doen.
viseur als voor de consument een lastig proces maar dit proces kan
Natuurlijk ging het allereerst over de vraag of de persoon, met wie
er wel toe bijdragen dat de consument bewuster kiest en daardoor
men zaken deed, zelf te vertrouwen was evenals de organisatie, die
het vertrouwen in de financiële
hij vertegenwoordigt en vice versa.
dienstverleners wordt hersteld.
Logischere wijze zouden die twee in elkaars verlengde moeten liggen. Soms zien wij dat organisaties bekende Nederlanders aantrekken om het vertrouwen in hun organisatie op te vijzelen. Dat
Henk Duthler
werkt niet altijd positief uit. De mate waarin men informatie ver-
Voorzitter
trouwd, hangt eveneens af van de vraag in welke mate men ver-
Vereniging FFP
trouwen en respect heeft voor bron, die de informatie verstrekt. Hier ligt een belangrijke barrière voor het herstel van vertrouwen. Vaak wordt immers getracht het vertrouwen te herstellen door de ander te overladen met informatie. Als dan blijkt dat iets in die informatie niet klopt dan wordt de rest van de informatie aan de kant geschoven. Daarom is vaak een andere, objectieve bron nodig om de informatie te verstrekken, die het vertrouwen kan herstellen. Herstel van vertrouwen is lastiger dan vertrouwen winnen. Daarom helpt het als anderen het voor je opnemen en uitdragen dat je te vertrouwen bent. Juist in deze tijden is o.a. een keurmerk daarom van belang. Communicatie blijft belangrijk. Onder anderen over de vraag wie wat mag doen. De vraag is bijvoorbeeld of de consument door heeft wie wanneer advies mag geven en wat dat voor hem betekent.
F F P - M a g a z i n e
d e c e m b e r
2 0 0 9
5
I N T E R V I E W
Wi l l i a m va n d e r M a a s ov e r d e i n s p i r e r e n d e F PA C o n f e r e n c e :
‘Behavioral Finance is dé trend’
van specialisten - de behandeling volgt. Deze vorm van ‘financiële EHBO’ hebben wij inmiddels opgenomen in onze methode. Wij noemen het de ‘Besluitvrije Zone’. In praktijk betekent het dat het plotselinge vermogen eerst even wordt geparkeerd en dat we er pas na en week of twee samen met de klant bestemmingen voor gaan bepalen.” RODE DRAAD
“Tijdens de dagen in Anaheim viel mij op hoeveel aandacht er is voor Behavioral Finance, waartoe de Sudden Money-aanpak behoort. In de praktijk blijkt dat consumenten niet op een puur rationele manier met hun geld omgaan. Emotie en gedrag spelen altijd een rol. Ga maar eens na voor jezelf. Stel, je hebt een flinke som belegd op de beurs en je ziet de koersen elke dag ver-
Een tafel vol boeken, brochures, white papers, presentaties en planningsdocu-
der inzakken. Hoewel je weet dat je je niet gek moet
menten. Een dik notitieboek dat van kaft tot kaft is volgeschreven met ‘college-
laten maken en dat alles vanzelf weer goed komt als je
dictaten’ en opmerkelijke voorbeelden. Een hoofd vol plannen en nieuwe ideeën.
maar genoeg geduld hebt, is de kans toch groot dat je
Dat is de oogst die de FPA Conference 2009 heeft opgeleverd voor William
op een gegeven moment zult verkopen. Dat aspect moet
van der Maas, penningmeester van de FFP en vennoot van het Instituut voor
een goede adviseur meenemen in zijn financieel plan, hij
Vermogensplanning. “Sterker nog: de eerste inspiratie is al vertaald naar
mag niet alleen van de theorie uitgaan.”
concrete procesvoering en inmiddels geïmplementeerd in onze aanpak!”
S
“Tijdens het congres is misschien een kwart van alle tijd besteed aan de inhoudelijke aspecten van het vak. Zo-
Samen met een tiental FFP’ers reisde Van der Maas be-
als gezegd, Behavioral Finance was de rode draad. In de
gin oktober af naar Anaheim, Californië, voor een be-
VS zijn de planners veel meer bezig met de psychologi-
zoek aan de jaarlijkse conferentie van de FPA, de Ame-
sche aspecten van adviseren, het vertrouwen van de
rikaanse organisatie voor financiële planning. Het ge-
klant en zaken die een meer zijdelings verband hebben,
zelschap bestond voor het overgrote deel uit zelfstan-
zoals communicatie, strategie en workflow manage-
dige intermediairs, iets waarover Van der Maas na af-
ment. Dat was wel een eye opener. Ook zijn Ameri-
loop zijn verbazing uitspreekt: “Ik denk dat juist FFP’-
kaanse collega’s briljant in het vertalen van nieuwe wet-
ers die bij banken werken veel inspiratie hadden kun-
geving in commerciële kansen. Sowieso zijn het meesters
nen opdoen in Anaheim. Maar dat geldt eigenlijk voor
in marketing, dat zit volgens mij in hun bloed. Het stap-
iedereen die direct of indirect bij het vak is betrokken.”
penplan dat ze toepassen, is eigenlijk zeer eenvoudig. Zoals collega Marcel van Leeuwen het stelt: verzin iets
“Zo was ik op de tweede dag bij de workshop van Su-
goeds, geeft het een naam, zet er ® achter, maak een
san Bradley over ‘Sudden Money’, zoals een gouden
mooie folder en roep vervolgens van de daken dat je zo’n
handdruk of een erfenis. Het risico van plotseling veel
prachtig en succesvol product hebt. Geloof me, het werkt.
geld hebben is dat je impulsief gaat uitgeven. Daarom
In Amerika tenminste...
heeft het bedrijf van Bradley, het Sudden Money Institute, hiervoor een methode ontwikkeld die zij zelf ver-
“En neem nou dit.” Van der Maas houdt een uitgave
gelijkt met de werkwijze van een ambulancearts. De ‘pa-
van het FPA Magazine omhoog. “In deze editie van het
tiënt’ wordt in eerste instantie alleen gestabiliseerd. Dan
tijdschrift staat een uitgebreid artikel over de Black Swan-
William van der Maas
gaat het richting het ziekenhuis, waar - na de analyse
theorie. Inhoudelijk zeer de moeite waard en eigenlijk
6
2 0 0 9
d e c e m b e r
F F P - M a g a z i n e
☛
I N T E R V I E W
☛
materie waarvan elke financieel planner kennis moet
senoplossing de beste keuze: de adviseur rekent bijvoor-
hebben genomen. Achterin het magazine is een korte
beeld geen 150, maar 75 euro per uur en verder een klein
vragenlijst opgenomen over deze theorie. De antwoor-
percentage, zeg tweetiende of drietiende procent, over
den kun je invullen op een speciale webpagina en weet je
het te nemen risico. Ik mis in de hele discussie die nu
wat nou het mooie is? Als je dit doet, kun je er PE-pun-
gaande is over nieuwe beloningsvormen met name dit
ten voor krijgen. Ik vind dat in één woord geweldig.”
onderdeel, het aspect van de waarde van het belang waarover je adviseert.”
WEDERZIJDSE AFHANKELIJKHEID
Het inkomen van de financieel planner in de VS be-
“In dat verband is het interessant om het Nederlandse
staat voor het grootste deel uit een percentage van het
dienstverleningsdocument naast de Amerikaanse vari-
geïnvesteerd vermogen van de klanten. Is het voor Ne-
ant te leggen. Dit zogenaamde Investment Policy State-
derlandse planners dan wel interessant om een kijkje
ment, kortweg IPS, is een lijvig rapport waarin de stra-
in hun keuken te nemen? “Als je dat aan mij vraagt,
tegie wordt beschreven om tot het gestelde doel te ko-
ligt het antwoord voor de hand. Ons bedrijf werkt in
men. Opmerkelijk en leerzaam is de uitgebreide discla-
grote lijnen net als de Amerikaanse collega’s. Ook wij
merlijst die achterin is opgenomen. Hierin staat be-
worden beloond met een percentage van het vermogen
schreven wat de klant wel, maar bovenal niet van de ad-
van onze klanten. Voor die beloning bepalen wij de stra-
viseur kan verwachten.”
tegie, maken we financiële analyses en verrichten we alle werkzaamheden. Verder nemen wij de verantwoorde-
“Maar om nog even terug te komen op het veronder-
lijkheid voor de handelingsrisico’s, zoals ook in de VS
stelde verschil tussen de Nederlandse en de Amerikaanse
gebruikelijk is.”
situatie: tweederde deel van de FFP’ers werkt bij banken. Dus wordt er ook hier heel veel met beleggingen
“Wij zijn een van de weinige partijen in Nederland die
gewerkt. Sterker nog, ook verzekeringen zijn indirect
op deze manier afrekenen. In ons land zie je nu met name
beleggingsproducten!”
de verschuiving van provisie naar facturering op gang komen. Of, in andere woorden: van de situatie waarin
TURBULENTE PERIODE
je een product koopt en de adviseur erbij krijgt naar
Hoewel de focus van de FFP internationaal gezien op
een situatie waarin de adviseur zichzelf verkoopt. Je
Europa ligt, vindt Van der Maas het toch belangrijk
kunt je afvragen of dit een win-win scenario is. Als een
om een Amerikaanse conferentie te bezoeken. “Het is, zo-
klant 150 euro per uur betaalt aan zijn adviseur, wint
wel nationaal als internationaal, een turbulente periode.
deze altijd. Of dat ook voor de klant geldt, valt nog te
Er is veel gaande in ons vak, met name op het gebied van
bezien. Als je de beloning echter afhankelijk maakt van
wetgeving. Zo heeft in India een voorstel tot afschaffing
het resultaat, is er echt sprake van win-win. In mijn be-
van het provisiestelsel in 45 dagen geleid tot nieuwe wet-
leving is wederzijdse afhankelijkheid de overtreffende
geving. Ook Australië en het Verenigd Koninkrijk be-
trap van onafhankelijkheid.”
reiden een verbod van provisie voor. Zelfs in de Verenigde Staten worden ballonnetjes opgelaten. In een derge-
Maar ook voor de adviseur ziet Van der Maas nadelen
lijk dynamisch umfelt is het prettig om deze ontwikke-
aan de betaling op feebasis. “In de Wft is de zorgplicht
lingen te bespreken met collega’s uit diverse landen. Hoe
opgenomen. Ik ben ervan overtuigd dat dit de wettelijke
gaan zij om met de nieuwe situatie? Waar zien zij kan-
basis is voor een toekomstige aansprakelijkheidstelling.
sen en wat zijn volgens hen de bedreigingen? Want struc-
Met alleen een uurvergoeding ontstaat scheefgroei in de
turele veranderingen van deze omvang hebben impact
beloning en het risico dat daarmee gepaard gaat. Aan
op zowel je businessmodel als de manier van werken.”
een hypotheek van acht ton hoeft niet veel meer werk te zitten dan aan een hypotheek van twee ton, maar het
“In Europa is de FFP de Nederlandse vaandeldrager
risico is wel vier keer zo groot. Misschien is een tus-
binnen de EFPA, de Europese associatie van financieel
8
d e c e m b e r
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
termen en definities te beschrijven en af te kaderen, zodat er straks geen misverstanden kunnen ontstaan over de exacte inhoud van een term. Dat overleg grijpt de FFP meteen aan om te lobbyen voor een korting op de vergunning van gecertificeerde financieel planners. Nu krijgen DSI-gecertificeerden wel korting en FFP’ers niet, en dat is in onze ogen meten met twee maten.” “In dat verband signaleren wij ook drempels rond de invoering van het nieuwe beloningssysteem, zoals de BTW-verplichting en de discussie rondom de fiscale aftrekbaarheid van financieel advies. De vraag rijst opnieuw wat er wel en niet commercieel verantwoord is. Neem nou abonnementen. Daarvan kun je er in principe veel meer afsluiten dan je kunt behandelen. Dus ligt er een gevaar op de loer dat in dezelfde categorie thuishoort als de risico’s bij de provisieregeling.” KIPPENVEL
Naast veel leerzame momenten en bezielende voorbeelden was er in Anaheim een bijzonder moment dat Van der Maas nooit zal vergeten. “Een van de leden van het gezelschap waarmee ik optrok, Symon Jagersma, heeft een enorm internationale netwerk. Hij nam ons onder andere mee naar de VIP-receptie, waar naast alle bobo’s uit het vak ook de mannen aanwezig waren die veertig jaar geleden aan de wieg van het vak van financieel planner hebben gestaan.” “Een van hen, nu een oude baas van een jaar of negentig, hield zelfs nog een korte speech. ‘You are the healers of financial scars, people need you now more than ever’, drukte hij ons op het hart. ‘You understand consumer economics!’ Dat was echt een kippenvelmoment! Als klein teken van mijn bewondering en dankbaarheid gaf ik hem een speldje van een echte Hollandse molen, dat hij vriendelijk aanvaarde. Daarna heeft hij mijn exemplaar van “History of Financial Planning’ gesigneerd. Dat krijgt een ereplaats in de boekenkast.” “Er kleeft eigenlijk maar een nadeel aan de FPA Conplanners en -adviseurs. In ons eigen land willen we ge-
ference: het evenement wordt gehouden in de Verenig-
vraagd en ongevraagd adviseren aan organisaties, zoals
de Staten. Het kost je dus twee extra reisdagen en een
de AFM en het ministerie van Financiën. Zo is het voor-
jet lag. Maar volgend jaar in Denver ben ik er weer bij.
nemen om met de AFM af te spreken om gezamenlijk
F F P - M a g a z i n e
Als het tenminste mag van Miranda, mijn vrouw...”❧
d e c e m b e r
2 0 0 9
9
UIT DE PRAKTIJK In elke uitgave van FFP Magazine zullen leden van de FFP kennisgroepen één of twee actuele praktijkcases aandragen. De kennisgroepen zijn
Hoe moeilijk kan het zijn!
samengesteld uit Een van de lastigste zaken bij de financiële afwikkeling
Woning privé
g
500.000
van een echtscheiding betreft het periodiek verreken-
Appartement studentenstad
g
150.000
beding. En dan te bedenken dat zo’n beding niets
Woning Oostenrijk
g
850.000
meer en niets minder betekent dan dat echtgenoten
Woning Frankrijk
g
450.000
en ogen van het
afspreken dat zij het inkomen dat ze jaarlijks overhou-
Woning Waddeneilanden
g
800.000
FFP bestuur en
den met elkaar zullen delen. Hoe moeilijk kan het zijn.
Effectenportefeuille
g
150.000
zij ondersteunen en
Vooral ondernemers zijn vaak getrouwd op huwelijkse
Waarde verhuurd bedrijf
g
2.000.000
adviseren het bestuur
voorwaarden met verrekenbeding. Het verrekenbeding
Totaal
g
4.900.000
gescheiden blijven, terwijl de niet-ondernemende
Schulden
echtgenoot door jaarlijkse verrekening vermogen kan
Onroerend goed buitenland / wadden g
2.000.000
opbouwen dat buiten bereik van de crediteuren blijft.
Appartement
g
150.000
Onroerend goed privé
g
250.000
deskundige FFP’ers op uiteenlopend gebied. De groepen vormen als het ware de oren
bij het bepalen van standpunten, visies en commentaren.
heeft voor ondernemers het voordeel dat de vermogens
Kennis delen is een belangrijk
Problemen ontstaan wanneer echtgenoten domweg niet
Totaal
g
2.400.000
aandachtspunt voor
periodiek verrekenen. Zo ook bij ondernemer Boer (60
Totaal vermogen
g
2.500.000
FFP. In deze uitgave
jaar) en diens echtgenote Smit (55 jaar). Zij zijn in 1976
een bijdrage van
getrouwd op basis van huwelijkse voorwaarden, in-
Meneer en mevrouw worden voor hun financiële en fis-
de FFP Kennisgroepen
houdend dat iedere goederengemeenschap is uitgeslo-
cale zaken geadviseerd door een accountant en door hun
Huwelijksvermogen &
ten. In de huwelijkse voorwaarden is een verrekenbe-
bankier.
Erfrecht en
ding opgenomen, luidend: “Per het einde van elk jaar
Financieren
voegen de echtgenoten ter verdeling hetgeen van hun in-
In de loop der jaren heeft de heer Boer diverse loon-
komen over dat jaar onverteerd is of is verkregen door
dienstbetrekkingen gehad. Vanaf 2006 is er geen inko-
belegging van onverteerd inkomen.” Er is helaas niet
men uit loondienst meer. Mevrouw heeft in de loop der
expliciet vastgelegd wat onder inkomen wordt verstaan.
jaren een pedicurepraktijk opgezet, goed voor een om-
In 1978 neemt ondernemer Boer het bedrijf van zijn
zet van g 12.000 per jaar. Het inkomen komt dus gro-
ouders over.
tendeels uit de huur/subsidie voor de gestaakte onderneming. Er is geen pensioen, lijfrente of kapitaalpolis.
Aanvankelijk gaat voorspoedig: het bedrijf groeit en bloeit, er worden zes kinderen geboren en mevrouw
Medio 2007 besluiten Boer en zijn vrouw te gaan schei-
Smit is als liefdevolle echtgenote thuis en heeft haar han-
den. Boer stelt dat dit niet zo moeilijk hoeft te zijn. Hij
den vol aan huishouding en kinderen. Begin jaren ne-
stelt zijn vrouw voor om haar 20% van het totale ver-
gentig besluit Boer het bedrijf te staken. Hij krijgt de
mogen toe te kennen, zij heeft immers niets ingebracht.
kans zijn bedrijf “zwaar gesubsidieerd te verhuren”
Alimentatie is niet aan de orde, stelt hij. Zij kan in haar
voor een periode van 25 jaar. Daarna vervalt het be-
eigen inkomen voorzien. Het zal u niet verbazen dat me-
drijf –zij het in termijnen - weer aan hem. Inmiddels
vrouw Smit een advocaat in de arm heeft genomen. In-
geniet het echtpaar van alle vrijheid en een fiscaalvrij
middels is het 2009 en partijen staan nog steeds lijnrecht
subsidie inkomen van ongeveer g 45.000 per jaar.
tegenover elkaar.
Bij het staken van de onderneming is er nog g 250.000
10
d e c e m b e r
aan activa verkocht. Dit vermogen is de basis voor de
Kon, en zo ja hoe, een financieel planner dit voorkomen?
volgende investeringen. Het onroerend goed staat op
Wanneer je als financieel adviseur weet dat er huwelijkse
naam van Boer.
voorwaarden zijn opgesteld, dan behoor je deze te be-
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
en een levenslang besteedbaar inkomen van g 2.000 per maand. Boer heeft geen uitgesproken wensen ten aanzien van inkomen en vermogen. Hij is verbitterd, omdat zijn echtgenote hem heeft verlaten en dat zij bovendien aanspraken maakt op zijn vermogen. De financieel planner gaat voor mevrouw aan de slag. Voor een woning wordt g 400.000 gereserveerd. Voor het gewenste inkomen is een kapitaal nodig van g 550.000. Uitgangspunt daarbij is beleggen in een mooi gespreide obligatieportefeuille. De financieel planner geeft aan dat wanneer mevrouw g 1 miljoen tot haar beschikking krijgt, zij financieel onafhankelijk is voor de rest van haar leven. Deze berekeningen geven beiden rust. Voor hem, omdat zijn wens om geen alimentatie te moeten betalen is gerealiseerd. Voor haar, omdat zij weet dat wanneer het vermogen verdeeld wordt er voor haar in ieder geval studeren en de klant te
voldoende beschikbaar is om van te leven. Niet onbe-
wijzen op de gevolgen wanneer
langrijk is verder dat de onderhandelaars/adviseurs nu
men niet conform de voorwaarden leeft. Het is bij ver-
weten waar de grenzen liggen.
mogens van deze omvang van essentieel belang dat de
Inmiddels is het zo ver, dat men naar aanleiding van het
huwelijkse voorwaarden worden nageleefd of dat er re-
rapport van de financieel planner elkaar heeft kunnen
gelmatig een vaststellingsovereenkomst wordt gemaakt.
vinden in een 60/40-verdeling van het vermogen. Me-
Hierin leggen partijen vast hoe de vermogens zich tot el-
vrouw Smit ziet af van alimentatie, omdat haar pedicu-
kaar verhouden. Dan kan er bij scheiding, overlijden
repraktijk en het haar toegeweze deel van het vermogen
of aansprakelijkheidstelling nooit enig misverstand be-
voldoende is om in haar inkomen te voorzien. Het
staan over wie nu wat toebehoort.
grootste probleem is evenwel het liquide maken van het vermogen, zodat mevrouw ook daadwerkelijk kan wor-
Kan een financieel planner een rol spelen
den uitbetaald.
in dit scheidingsproces? Zeker, een financieel planner kan in veel scheidingsza-
FAILLISSEMENT
ken een belangrijke rol spelen. De advocatuur heeft veel-
Anno 2009 neemt het aantal faillissementen sterk toe.
al onvoldoende kennis van financiële en fiscale zaken.
Veel ondernemers hebben huwelijkse voorwaarden op-
Betrokken accountants worden vaak als partijdig ge-
gesteld en verrekenen net als Boer en mevrouw Smit
zien. Een financieel planner kan heel goed als onaf-
nooit. Vaak zien we dat vooral privé onroerend goed op
hankelijke derde worden ingeschakeld om met de strij-
naam van mevrouw wordt gezet in de verwachting dat
dende partijen te bekijken welke financiële wensen er
er bij faillissement geen aanspraken op dit vermogen
op korte en lange termijn zijn. De FFP‘er heeft de cre-
kan worden gemaakt. Als er niet jaarlijks wordt verre-
ativiteit om los van alle emoties en belangen de wensen
kend, zal de curator u onaangenaam verrassen. Er is niet
Wim Jansen
te inventariseren en de mogelijkheden aan te geven.
verrekend en dus behoort een deel van het vermogen
FFP Kennisgroep
aan de man toe. Kortom, de les voor FFP’ers is dat huwe-
Huwelijksvermogen
Zo ook hier. Na inventarisatie blijkt dat de mevrouw
lijkse voorwaarden uitsluitend werken wanneer ze ook
& Erfrecht
Smit graag een woning wil die aan haar wensen voldoet
daadwerkelijk worden nageleefd.
[email protected]
F F P - M a g a z i n e
❧
d e c e m b e r
2 0 0 9
11
UIT DE PRAKTIJK
Als de vis nu eens de Als adviseur en als financieel planner kom je dagelijks situaties
de, dat ik het maken van een klantprofiel wel heel extreem door-
tegen die niet standaard zijn. Waar geen voorbeeld van is in je
voerde, maar hij was wel geïnteresseerd. Er kwam dus een afspraak.
eigen praktijk en waar je zogenoemde zorgplicht duidelijk wordt getest. Zo ook met de heer Koolmees en mevrouw Smit. Deze
WAT BLEEK?
relatie kwam een aantal maanden geleden bij mij voor advies.
De vermogende vader Smit wilde g 100.000 schenken. Koolmees
Nou ja, eigenlijk voor een ouderwetse test “of dit niet goedkoper
bedankte me achteraf, waarop ik opmerkte dat we van deze schen-
bij jou kan”. Na een grondige inventarisatie en een tweetal
king vooralsnog geen gebruik zouden maken. De klant spartelde te-
gesprekken had ik een redelijk beeld van de financiële situatie
gen, bleef gelukkig geduldig en wachtte rustig af…
van Koolmees en zijn vriendin: DE UITWERKING
Hij (32) inkomen g 44.000 en spaargeld/vermogen g 100.000
■
Zij (30) inkomen g 0, vermogen g 0, vermogende ouders. Beiden hadden nog nooit een woning gekocht.
■
De aankoop van het huis is bedoeld om te gaan samenwonen.
De lening valt geheel in Box 1, de kosten mogen bij de eerste woning meegenomen worden in de kostprijs, de rente daaro-
Maximale hypotheek op NHG-normen: g 210.000 Maximale hypotheek op CHF-normen: g 210.000.
De totale financiering bedraagt g 275.000 (woning g 250.000 en kosten g 25.000)
ver is dan volledig aftrekbaar. ■
Op grond van NHG - en CHF normen mag er maximaal g 210.000,00 geleend worden.
Daarbij mogelijkheden via het explain kader “vermogen” Zeer Defensief beleggersprofiel.
■
Het rentetarief van de bank is 5,25 % ,10 jaar vast met NHG
Wens, behoefte: woning binnen 30 jaar geheel aflossen met over
■
De aflossing gebeurt in 30 jaar
de looptijd de laagste lasten. Eigen vermogen mag worden gebruikt om aanbetaling te doen.
Om het overzichtelijk te houden zijn de twee scenario’s naast elkaar
Totale benodigde financiering: g 275.000
gezet, waarbij het eerste scenario het meest voor de hand ligt, gelet op bovenvermelde informatie.
Naast de hoeveelheid mogelijkheden in deze, kwam aan het licht dat een tussenpersoon en twee banken Koolmees al hadden gead-
Scenario 1: Vermogen van Koolmees aanwenden voor aankoop;
viseerd met behulp van de explain kaders om het hele benodigde be-
schoonvader Smit doet de schenking. Het betreft een NHG-aan-
drag te lenen en dan het eigen geld in een depot te steken waaruit
vraag. Verder gaan we uit van een spaarhypotheek.
de premies en lasten konden worden betaald. Toeval? Nee natuur-
Scenario 2: Het vermogen van (schoon)vader Smit wordt geleend
lijk niet, een ieder van u mag zelf bepalen wat hiervan de achter-
en het restant wordt verstrekt door een bank door middel van de
grond is (provisiehonger?)
spaarhypotheek onder NHG-garantie. Aan het einde van de 30 jaar doet (schoon)vader Smit alsnog de schenking aan zijn dochter. Daar-
Koolmees wachtte de berekeningen af. Hij was stom verbaasd, toen
naast schenkt (schoon)vader Smit de verkregen rente terug aan zijn
ik opbelde en vroeg of ik zijn schoonfamilie mocht spreken. Hij stel-
dochter.
Scenario
Lasten per maand *
Lasten over looptijd *
1
3 918 (3 5.500)
3 330.480 (3 198.000)
2
3 765 (3 459)
3 275.400 (3 165.240)
Lening vader Smit (8%)
Over looptijd
3 667 (-3 267)
3 0(- 3 96.120)**
* er wordt uitgegaan van 40% inkomstenbelasting, de getallen tussen haakjes zijn netto. * * (schoon)vader Smit schenkt totale bedrag terug gedurende de hele looptijd aan zijn dochter (en Koolmees.) Belastingtechnisch moet de schenking optimaal worden geredigeerd.
12
d e c e m b e r
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
visser kon uitzoeken? Scenario 1
Scenario 2
Totale rente (netto) in 30 jaar
3 198.000
3
69.120*
Totale spaar in 30 jaar
3 151.400 **
3
61.560
3
5.160
Schenkingsrechten Totale kostprijs woning * **
5 349.400
5 135.840
Rente lening NHG minus belastingvoordeel lening schoonvader. Eenmalig S 65.000 (dit is het eigen geld wat bij de aankoop meegenomen moest worden) plus de spaarpremie per maand om S 210.000 bij elkaar te sparen in 30 jaar.
Het is natuurlijk belangrijk te weten hoe de vermogenspositie van Koolmees is en wordt in deze twee scenario’s. De vermogenspositie wordt berekend door de waarde van de woning (g 250.000) minus de schuld plus het spaargeld. Ik ga er van uit dat het pand niet in waarde stijgt en er geen rente ontvangen wordt over het spaargeld. Vermogenspositie heden
Scenario 1
Scenario 2
woning
3 250.000
3 250.000
schenking
3 100.000
3
vermogen
3 100.000
3 100.000
-/- hypotheek
3 210.000
3 175.000
-/- hypotheek schoonvader
3
3 100.000
0
-/- eerste inleg
3
65.000,
3
0
-/- schenkingsrecht
3
9.080
3
0
totaal
5 165.920
5
75.000
Vermogenspositie na 30 jaar
Scenario 1
Scenario 2
Overname heden
3 165.920
3
schenking
3
3 100.000
-/- hypotheek
3
-/- hypotheek schoonvader
3
3 100.000*
-/- schenkingsrecht
3
3
-/- totale betaling woning
3 349.400
3 135.840
totaal
5 -183.480
5 -70.840
* **
0
75.000
3
0 10.000**
Is al meegenomen in berekening totale betaling woning. Nieuwe wetgeving.
CONCLUSIE
Op basis van dit voorbeeld heeft de relatie een voordeel ten opzichte van een conventionele oplossing van ca. g 113.000 over de gehele looptijd, dit is g 3.750 per jaar.
F F P - M a g a z i n e
d e c e m b e r
2 0 0 9
13
☛
☛NB:
Als adviseur voor deze mensen toon je aan dat:
Er is nog meer voordeel te behalen door gebruik te maken van hoog-
■
de relatie en schoonvader Smit precies weten wat ze aangaan;
laag stortingen in de spaarhypotheek en/of de looptijd te verkor-
■
alle relevante vragen zijn beantwoord;
ten tot 20 jaar. Daarentegen is gemakshalve de 1,2% heffing in
■
alle noodzakelijke berekeningen kloppen;
box 3 die schoonvader Smit over de g 100.000 moet betalen bui-
■
en klantdossier en klantprofiel op orde zijn,
ten beschouwing gelaten. Dit zal elkaar naar verwachting redelijk
dan mag er geen reden zijn te twijfelen aan de goede naleving en
opheffen. Met bovenstaand voorbeeld willen wij aangeven dat ook
invulling van je zorgplicht.
wij als adviseurs vaak gericht zijn op één oplossing. De kracht van een financieel planner is juist de diversiteit van de adviezen.
En ook de zorgvuldigheid en juistheid van het advies staan in dit geval niet ter discussie. Er wordt vandaag de dag van een financi-
DEZE CASUS VERSUS DE NHG- EN
eel planner verwacht dat er een volledig, transparant en passend ad-
CHF-NORMEN EN DE ZORGPLICHT.
vies wordt uitgebracht, waarbij de klant, gegeven zijn persoonlijke
Als je op traditionele wijze deze casus beoordeelt in het licht van
situatie, een zo goed mogelijke oplossing krijgt aangeboden. Wij
de huidige wet- en regelgeving en uitgaat van de veronderstelling
zijn van mening dat dit in bovengenoemde casus is bewerkstelligd.
dat de inkomsten van mevrouw Smit en/ of Koolmees in de komende
Succes met de creativiteit!
❧
5 jaar niet noemenswaardig zullen gaan stijgen, is een vader-kind lening niet mogelijk. Vooral niet onder NHG. Je zal hier een oplossing voor moeten vinden. Volgens NHG-normen is het wel mogelijk als de lening een 0% lening betreft, deze zal dan later rentedragend moeten worden gemaakt. Er zijn wel een aantal addertjes onder het gras. Let goed op de NHG-voorwaarden en maak niet de fout eerst het bedrag uit eigen geld te laten betalen en daarna de lening met schoonvader aan te gaan. Dan is er geen Box 1- voordeel meer. Zou je in dit geval niet kunnen, mogen of zelfs moeten motiveren dat de financiering draagbaar is en blijft onder de CHFnormen? En dat er een aantoonbaar voordeel te behalen is voor het duo Koolmees/Smit, omdat de oplossing voor een lagere woonlast zorgt ?
14
d e c e m b e r
2 0 0 9
Jeroen Swerissen FFP
Zwer Kooi FFP
Financieel Planburo de
Anders Financieel Maatwerk,
Leilinde, De Goorn (NH)
De Bilt
F F P - M a g a z i n e
P R O F I E L
H E T P RO F I E L VA N M U R I E L PA L M - K A M S M A Na een carrière bij diverse bedrijven in de financiële branche, be-
van mijn tijd besteed ik aan financiële planning, de andere helft
sloot Muriel Palm-Kamsma (39) in 2000 om haar eigen bedrijf te
aan assurantiebemiddeling. Door deze combinatie kan ik mijn klan-
beginnen. “Ik wist dat ik een betere financieel planner zou zijn dan
ten breed adviseren. Verder heb ik gekozen voor een zeer persoon-
menigeen. Na mijn studie bedrijfseconomie aan de Katholieke Uni-
lijke benadering en sta ik dus dicht bij de mensen. Die formule is
versiteit Brabant in Tilburg heb ik voor verschillende financiële in-
succesvol: klanten vinden het een verademing dat je de tijd voor ze
stellingen gewerkt, waaronder SNS Bank, Van Lanschot bankiers
neemt en alle aandacht geeft die ze nodig hebben. Aan de andere
en Delta Lloyd. Ik werkte als senior product manager en was in
kant is dat de beperking van mijn bedrijf: ik kan die persoonlijke
die tijd al bezig met onderdelen van financiële planning. De finan-
aandacht niet uitbesteden aan een ander. Dat betekent dat het een
ciële risico’s van bedrijven en mensen in kaart brengen en verbete-
kleinschalig bedrijf zal blijven en dat is een bewuste keuze.’’
ren heeft mij altijd al geïnteresseerd.”
Onafhankelijkheid, deskundigheid en betrouwbaarheid zijn de
‘Kernwaarden kunnen niet genoeg worden benadrukt’
kernwaarden die voor Palm-Kamsma de mantra van financiële planning vormen. “Die drie aspecten kunnen niet genoeg benadrukt worden. Juist daarom ben ik blij dat de FFP bestaat. Al vanaf het begin staan deze kernwaarden centraal en dat is enorm belangrijk voor de bedrijfstak. De FFP was daarmee haar tijd ver voor-
“In 2000 werd ik door mijn voormalige manager bij Delta Lloyd
uit. Nu wordt de slag gemaakt om de FFP prominent op de kaart
gevraagd om naar franchiseorganisatie Lancyr over te stappen. Ik
te zetten, zowel naar de consument als naar de politiek. Ik zie de toe-
heb open kaart gespeeld en hem gezegd dat het slechts voor korte
komst daarom vol vertrouwen tegemoet.”
tijd zou zijn, omdat ik voor mezelf wilde beginnen. Hij vond dat geen enkele probleem. Sterker nog, hij zei: ‘Dan moet je juist bij
Binnen de FFP is Palm-Kamsma actief als coördinator van de kennis-
ons komen, hier kun je nog veel leren over het intermediair.’ Dus
groep sociale zekerheid. “Wij voeden het bestuur met relevante infor-
ging ik naar Tilburg, waar ik parttime voor Lancyr werkte. Daar-
matie over dat onderwerp. We zijn daarbij inhoudelijk vaktechnisch
naast startte ik mijn eigen bedrijf, Drs. M. Kamsma Financieel Ad-
gericht en stellen ons telkens de vraag: ‘Wat vinden wij als FFP-ers
vies. Na een inderdaad interessante leerperiode heb ik afscheid ge-
ervan?’ Als kennisgroep hebben we twee bijeenkomsten per jaar
nomen om al mijn tijd aan mijn eigen bedrijf te kunnen besteden.”
en daarnaast veel onderling contact via telefoon en e-mail.’’
In 2001 jaar startte ze met de opleiding tot gecertificeerd financieel
Deelname aan de kennisgroep biedt veel voordelen, vindt ze: ‘‘Door
planner en deed ze examen, waarvoor ze met vlag en wimpel slaag-
de vertrouwelijkheid onderling geeft het je een klankbord, ook in
de. Later volgde ze met succes de opleiding tot gecertificeerd pen-
andere verbanden. Daarnaast is het een extra stok achter de deur
sioenadviseur. “Ik heb mijn leven lang al de drive om alles, waar-
om je kennis bij te houden. Ik kan iedereen aanbevelen om zitting
mee ik me bezighoud, tot in detail uit te zoeken. Hoe ingewikkel-
te nemen in een kennisgroep. Het kost weliswaar tijd, maar levert
der het is, hoe leuker ik het vind. Zo blijf ik me voortdurend ont-
veel op. Zo bereiden we externe publicaties voor, die mede tot doel
wikkelen en professionaliseren in mijn vak.’’
hebben om de FFP bij het grote publiek bekender te maken. Zo’n publicatie heeft vaak een commerciële spin-off voor de auteur. Het
Drs. M. Kamsma Financieel Advies is een gemengd bedrijf. “Door
laatste artikel van mijn hand, Financiële tips in tijden van crisis, is in
mijn zakelijke netwerk heb ik vooral bedrijven als klant. De helft
oktober in een twintigtal regionale dagbladen gepubliceerd.’’
F F P - M a g a z i n e
d e c e m b e r
2 0 0 9
❧ 15
FFP/AGENDA
M E D E D E L I N G E N C O N T R I B U T I E 2 010 ; FA C T U R AT I E De contributie 2010 is door de Ledenraad vastgesteld op een bedrag van g 344,16 (excl. BTW). De profileringbijdrage (die over de afgelopen 3 jaar in rekening is gebracht) is daarmee vervallen, conform afspraak. Overigens zal dit niet leiden tot minder profileringactiviteiten in de komende jaren. Over de vorm van profilering zijn diverse plannen ontwikkeld en hierover worden de leden in de komende periode geïnformeerd via FFP Magazine en ledenmails. Van de contributie wordt een deel afgedragen aan de stichting voor de certificering als FFP’er (o.a. logogebruik, PE, toezicht). De factuur voor de contributie 2010 wordt januari 2010 gezonden naar het door elke planner opgegeven (factuur- c.q. post)adres. (zie ook onder de mededeling ‘adresgegevens controleren’). ADRESGEGEVENS CONTROLEREN; DIGITALE POST; ZAKELIJK ADRES OP WEBSITE Elke (aspirant) gecertificeerde kan zijn/ haar adresgegevens (zoals die bekend zijn bij het secretariaat) controleren via PER (https://per.ffp.nl; inloggen; knop ‘NAW-gegevens’). Wijzigingen daarop kunnen vanuit PER worden doorgegeven: via de link ‘wijzigen NAW’ (automatische aanmaak van een e-mail naar het FFPsecretariaat). Voor digitale post wordt het door u opgegeven e-mailadres gebruikt (let op dat bij gebruik van een zakelijk e-mailadres dit aan u persoonlijk kan worden gericht). De zakelijke adresgegevens worden gepubliceerd op de website van de stichting: www.ffp.nl (onder ‘certificering controleren’).
■ ■ ■ ■ ■
Levensverzekeringen & Pensioenen (LP) met Sociale Zekerheid (SZ) in: Pensioenen, Sociale Zekerheid en Verzekeringen (PSZV). Sparen & Beleggen (SB) met Financieringen (FIN) in: Sparen, Beleggen en Financieringen (SBF). Daarnaast blijven bestaan de vakgebieden resp. ICB: Belastingen (BEL). Recht (RE) voorheen Huwelijksvermogens- en Erfrecht (HE). Integratieve Casuistiekbehandeling (ICB).
L E E R D O E L E N N I E U W E S T I J L 2 010 In de Leerdoelen nieuwe stijl zijn de hiervoor genoemde EFP-eisen en de samengevoegde vakgebieden opgenomen. Begin 2010 worden de laatste wetswijzigingen opgenomen en daarna volgt publicatie van deze Leerdoelen. De FFP PE-onderwijsinstellingen en de examenopleiders hebben de concept versie (excl. wetswijzigingen januari 2010) ontvangen vooruitlopend op de definitieve versie. J A A R O P G AV E P E - P U N T E N 2 0 0 9 V I A P E R ; A A N VA N G PE-PLICHT VOOR NIEUWE (ASPIR ANT) FFP’ERS De jaaropgave 2009 kan vanaf 01-01-2010 worden gedaan via het PERsysteem: PER: https://per.ffp.nl PER Helpdesk: 0900 – 1111 456 (g 0,80 per minuut) De sluitingsdatum is 1 maart 2010. Indien een cursus of een deelname aan een cursus van een planner niet is aangemeld in PER, gelieve hierover eerst navraag te doen bij de onderwijsinstelling die de cursus heeft verzorgd.
EFP-EISEN: EUROPEAN FINANCIAL PL ANNER/ E F P -T I T E L / V E R P L I C H T E P E 2 010 In vervolg op de samenwerking tussen FFP en EFPA (zie ondermeer artikel in FFP Magazine d.d. maart 2008, pag. 22; FFP Magazine is gepubliceerd op de website: FFP/ ‘direct naar’), is overleg gevoerd over de certificeringeisen voor de European Financial Planner (EFP) resp. van de FFP en de mogelijkheden om als FFP te (kunnen) voldoen aan de EFP-eisen. Geconcludeerd is om de EFP-eisen op te nemen in de Leerdoelen FFP en een eenmalige regeling te treffen waardoor alle FFP’ers (collectief) zullen voldoen aan de EFP-eisen en daarmee gerechtigd zijn om vanaf 2011 de EFP-titel te gebruiken. Inmiddels zijn de Leerdoelen FFP voorgelegd aan de SQF (Standards and Qualification Committee; voorheen: EAC: Educational Advisory Committee voor nadere aanpassing en inmiddels heeft de SQF ingestemd met de voorgestelde aanvullingen. Deze zogenaamde EFP-eisen zijn apart (in een kader) vermeld in de Leerdoelen nieuwe stijl (zie hierna). De eenmalige regeling houdt in dat de EFP-eisen in het PE-jaar 2010 als verplicht onderdeel van de permanente educatie zijn aangewezen. Dit betekent dat elke PE-plichtige financieel planner (FFP’er en aspirant financieel planner) in het PE-jaar 2010 (bij wijze van ‘inhaalslag’) 3 punten inzake de EFP-eisen dient te behalen. Indien aan dit vereiste is voldaan, is een FFP’er vanaf begin 2011 gerechtigd de EFP-titel te gebruiken. Overigens zijn de onderwijsinstellingen die bij de FFP zijn geaccrediteerd voor het verzorgen van het FFP PE-onderwijs, inmiddels geïnformeerd over deze (aanvullende) eis. Voorts zullen de EFP-eisen vanaf 2010 deel uitmaken van de exameneisen (eerste maal bij het FFP-examen van juni 2010). Ook de examenopleiders zijn hierover geïnformeerd.
WFT EN FFP; PE-STELSELS Het FFP-diploma is (afhankelijk van de datum van het behalen van het FFP-examen) geldig voor 4 Wft modules (Basis, Leven, Hypothecair Krediet, Consumptief Krediet). Voor nadere informatie hierover zie FFP Magazine van september 2008 (pag. 22 e.v.). De digitale versie van FFP Magazine is gepubliceerd op de website (www.ffp.nl/ Home, onder Direct naar). Om de Wft-geldigheid van een FFP-diploma te behouden moet telkens worden voldaan aan de PE-eisen van de Wft. Na bekendmaking van de Wft PE-eisen voor de 2e tranche (periode 2712-2009 tot 27-06-2011), is bepaald om 2 (twee) ICB-punten toe te kennen aan een FFP’er die de 2e traject voor de 4 Wft-modules heeft doorlopen. Daartoe dient een kopie van de Wft PE-certificaten naar het FFPsecretariaat te worden gezonden. De ICB-punten worden dan in het PERsysteem geadministreerd in het jaar waarin de laatste Wft PE-module is doorlopen. Het Wft PE-onderwijs wordt verzorgd door opleidingsinstituten die zijn erkend door het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD); voor nadere informatie wordt verwezen naar de website: www.cdfd.nl
SA M E N VO E G I N G VA KG E B I E D E N F I N A N C I Ë L E PLANNING; Naast de voornoemde toevoeging van de EFP-eisen is de opzet van de Leerdoelen gewijzigd door een samenvoeging van enkele vakgebieden als volgt:
REGISTER FFP; FFP-EXAMEN DECEMBER 2009 In het register zijn inmiddels 3.000 FFP’ers ingeschreven. Voor het FFP-examen van 11 december 2009 hebben zich ruim 500 kandidaten aangemeld.
16
d e c e m b e r
2 0 0 9
De verplichting tot permanente educatie vangt aan op de eerste januari van het jaar, volgend op het jaar waarin het FFP-examen met goed gevolg is afgelegd (Reglement PE artikel B.1.2). Indien een examen in 2009 met goed gevolg is afgelegd, dan geldt de PE-verplichting derhalve vanaf januari 2010 (ook indien inschrijving in het register nà die datum plaatsvindt).
F F P - M a g a z i n e
AG E N DA
Hier vindt u de agenda van FFP voor de periode januari - maart 2010. Dit overzicht wordt tevens up-to-date gehouden op onze website.
2 010
Januari 7 Commissie Leerdoelen 18 Commissie Permanente Educatie
17.30 – 19.00 uur 14.00 – 17.00 uur
Februari 9 Coördinatiecommissie 10 Commissie Marktordening en Vakontwikkeling 11 Beleid VFFP 25 Commissie Examenzaken
16.00 – 19.00 uur 16.00 – 18.00 uur 13.00 – 17.00 uur 16.00 – 19.00 uur
Maart 3 Commissie Marketing 18 Bestuur SC FFP 24 Commissie Marktordening en Vakontwikkeling 25 Bestuur Vereniging FFP
11.00 – 13.30 uur 17.00 – 19.00 uur 16.00 – 18.00 uur 15.00 – 17.00 uur
Bel 024 – 324 3250 of mail
[email protected]
F F P - M a g a z i n e
d e c e m b e r
2 0 0 9
17
M A R K E T I N G
FFP-onderzoek naar aanleiding van c ampagne
Meer interesse in Consumenten zijn in vergelijking met een aantal jaren geleden sterker geïnte-
onderzoek is herhaald aan het einde van de campagne-
resseerd in financiële zaken. Dit blijkt uit het onderzoek dat Marketresponse
periode in 2009, waarbij er natuurlijk ook vragen zijn ge-
in opdracht van de FFP heeft uitgevoerd. De grotere interesse is gemeten
steld over de radiocommercials en de banners van de FFP-
bij alle onderzochte doelgroepen, onder wie ondernemers, freelancers, vrije
campagne. Ten opzichte van de meting in 2006 is voor
beroepers en managers in loondienst. Het onderzoek werd gehouden ter
alle doelgroepen de interesse in financiële zaken merk-
afronding van de FFP-reclamecampagne ‘Typisch een vraag voor’.
baar toegenomen (zie tabel 1). De meeste interesse voor
D
financiële zaken is zichtbaar bij de doelgroep MKB/DGA (78% is heel erg of tamelijk geïnteresseerd). De krediet-
De laatste commercial op de radio was op 11 oktober
crisis en alle media-aandacht die daarmee gepaard is ge-
jl. te horen. Hiermee kwam een einde aan de drie jaar
gaan, zal mede de oorzaak zijn van deze groei.
durende campagne ‘Typisch een vraag voor’, waarmee
Ta b e l 1 :
de FFP zich in diverse media periodiek heeft geprofi-
‘INZICHT EN OVERZICHT’
leerd. De drager van de campagne was de internetsite
PRIMARE DOEL
‘Typisch een vraag voor’, waarin de belangrijkste vragen
In 2006 bleek uit het onderzoek dat het verkrijgen van
en antwoorden zijn opgenomen die aanleiding kunnen
inzicht en overzicht het belangrijkste doel van de con-
zijn voor financiële planning.
sument is om gebruik te maken van financiële planning. Ook in 2009 wordt dit door respondenten aangegeven.
MARKTONDERZOEK
Het minst geschikte doel van financiële planning vindt
Voorafgaand aan de start van de campagne in 2006 heeft
men ‘het regelen van toekomstig inkomen’. De respon-
bureau Marketresponse een onderzoek verricht onder re-
denten blijven zeer tevreden met het ontvangen finan-
levante doelgroepen van financiële planners. Dit markt-
cieel advies. Dat was in 2006 al het geval en daarin is ook in 2009 weinig tot geen verandering opge-
INTERESSE IN FINANCIËLE ZAKEN
treden. Meer dan driekwart van de respondenten is tevreden of zeer tevreden (zie tabel
MKB of DGA 2009
32
2006
46
17
41
13 19
7 2
10
2). De geënquêteerden zijn significant meer tevreden over het ontvangen financieel ad-
13
vies als men zelf het initiatief heeft genomen om een afspraak te maken. Bij wie kan men Zelfstandig of vrijberoep 2009 2006
17
25
39
9
26
27
14
24
5
het beste terecht voor een adviesrapport inzake financiële planning? De ondernemers
14
zijn hierin vrij duidelijk: zij vinden de accountant de meest aangewezen persoon Managers / directeuren 2009
34
41
12
8
6
voor een adviesrapport. Ten opzichte van de vorige meting in 2006 is dit percentage
2006
21
42
19
11
7
wel gedaald, van 73% naar 68%. De onafhankelijke financieel planner staat bij zo-
% heel erg geïnteresseerd
% niet zo geïnteresseerd
% tamelijk geïnteresseerd
% helemaal niet
% een beetje geïnteresseerd
geïnteresseerd
wel de ondernemers als de freelancers en loondienstmanagers op de tweede plek (zie tabel 3). Opvallende verschillen zijn er bij
18
d e c e m b e r
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
financiële zaken Ta b e l 2 :
TEVREDENHEID MET HET ONT VANGEN ADVIES MKB / DGA
52
34
Zelfstandig / vrijberoep
52
27
Manager / directeur
4
12
13
58
24
3 3
8
6
3 1
% heel erg tevreden
% ontevreden
% tevreden
% heel erg ontevreden
% niet tevreden / niet ontevreden
de keuze voor een tussenpersoon en bank-
nanciële planning, in 2009 is er sprake van
C AMPAGNE ‘T YPISCH
adviseur. Was de adviseur/tussenpersoon in
een zeer forse daling naar 22% bij onder-
EEN VRAAG VOOR’
2006 bij ondernemers voor 37% en bij zelf-
nemers en 18% bij zelfstandigen. Maar ook
Natuurlijk was de FFP ook benieuwd naar
standigen voor 48% de aangewezen contact-
de voorkeur voor een bankadviseur is sterk
de resultaten van de radio- en bannercam-
persoon voor een adviesrapport inzake fi-
gedaald bij zelfstandigen en bij managers.
pagne. Kon men zich de radiocommercials herinneren, hoe werd de inhoud beoordeeld
Ta b e l 3 :
BIJ WIE KAN MEN HET BESTE TERECHT?
en was de afzender duidelijk? Uit het onderzoek blijkt dat 15% van de consumenten de radiocommercials spon-
38% 37%
Accountant
taan herkent. De inhoud van de commer-
65% 41% 38%
Onafh. TP-er
cials vond men helder en duidelijk, maar
20%
weinig onderscheidend. Bijna de helft (46%) 24%
Adviseur / TP
van de ondervraagden deelt de stelling dat
18% 22%
het niet kan zijn ontgaan dat deze com-
17% 16%
Fiscalist
mercial afkomstig is van de FFP. Gezien het
12%
weinig onderscheidende karakter van de
14%
Adviseur bank
7%
commercial zegt 44% van de ondervraag-
12% 1%
Notaris
den dat men de commercial snel weer ver-
5% 3%
geten is.
2% 3% 4%
Makelaar
Voor de FFP biedt het onderzoek van Marketresponse zeer waardevolle informatie.
1%
Adviseur verzek.
Enerzijds geeft het inzicht in de relevantie
2% 10%
Anders
en waarde van financiële planning voor de
7%
verschillende doelgroepen. Anderzijds wordt 0%
10%
MKB / DGA
20%
30%
40%
Zelfstandig / vrijberoep
50%
60%
70%
Manager / directeur
80%
ook duidelijk op welke wijze een eventueel toekomstige relamecampagne succesvol kan
❧
worden ingericht.
F F P - M a g a z i n e
d e c e m b e r
2 0 0 9
19
N I E U WS
Bernd Huibers van VHG Verzekeringen:
Vrouw & Geld Café ‘Ik heb een gat in mijn hand’, ‘daar heb ik geen tijd voor’ of ‘dat regelt mijn man allemaal’.
zekeringen, beloning en pensioen. Met
Dit zijn uitspraken die je vaak hoort wanneer je vrouwen vraagt naar hun financiën.
name het ‘pensioengat’ baart veel aanwe-
Vrouwen zijn de afgelopen dertig jaar meer gaan werken en voorzien steeds meer in hun
zigen zorgen. Hoeflaken houdt het simpel:
eigen inkomen. Toch blijft hun inzicht in en kennis van geldzaken beperkt, niet in de laatste
“Ga er maar vanuit dat je uitgavenpatroon
plaats omdat de drempel om zich daarin te verdiepen te hoog wordt ervaren.
na je pensioen niet veel zal veranderen. Wanneer je het nu leuk vindt om uit eten
Uit onderzoek blijkt dat vrouwen en man-
in een ontspannen sfeer met hun eigen fi-
nen op een andere manier met geld omgaan.
nanciën bezig te zijn. Zij kunnen ervaringen
Vrouwen hebben hun (geld)zaken slecht ge-
uitwisselen met andere vrouwen en vragen
regeld. Zo gaan vrouwen er bij een schei-
over pensioen, hypotheek of budgettering
ding (een op de drie huwelijken loopt stuk)
voorleggen aan onafhankelijke adviseurs.
financieel fors op achteruit, tot wel 30%.
Op deze avonden is ook altijd een aantal
Gemiddeld duurt het zes jaar voordat deze
vrouwelijke FFP-ers aanwezig om deze vra-
achterstand weer is goedgemaakt. Mannen
gen te beantwoorden.
daarentegen, gaan er na een huwelijksbreuk financieel op vooruit. Ook hebben vrouwen
INZICHT IN EIGEN FINANCIËN
een beduidend lager pensioen dan mannen.
Het eerste Vrouw & Geld Café vond op
De pensioenopbouw van vrouwen blijft
donderdag 1 oktober plaats in de Linden-
vanaf hun dertigste jaar fors achter. Oudere
berg te Nijmegen. Daar waren twintig deel-
mannen hebben aanzienlijk meer pensioen
nemers aanwezig. Wendy van Leeuwen (E-
opgebouwd dan vrouwen van diezelfde
Quality) verwelkomt alle aanwezige vrou-
E-Quality is het kenniscentrum voor emanci-
leeftijd. Mannen van 40 tot 45 jaar hebben
wen en de financiële deskundigen, onder
patie, gezin en diversiteit. Op basis van fei-
meer dan het dubbele opgebouwd aan pen-
wie de FFP-ers Susan van der Graaf en Erna
ten, cijfers, praktijkvoorbeelden en onder-
sioen dan vrouwen van dezelfde leeftijds-
Besselink die belangeloos aan deze avond
zoeksresultaten geeft E-Quality betrouwba-
categorie. In de leeftijdscategorie 60 tot 65
meewerken. Vervolgens introduceert ze
re informatie en objectieve adviezen aan
jaar loopt dit verschil op tot zeven keer zo
Wilma Hoeflaken en Denise Hulst, auteurs
overheden, politici en maatschappelijke or-
veel pensioenopbouw voor mannen. (Eman-
van het boek ‘Vrouwen & Geld. Organiseer
ganisaties. Met als doel het stimuleren van
cipatiemonitor 2008).
je financiën’. Wilma Hoeflaken bijt het spits
gelijke behandeling, individuele ontplooiing
af met een korte uiteenzetting over het be-
en gelijkwaardige ontwikkeling van alle
BEWUSTWORDING
lang van inzicht in de eigen financiën: ‘Pas
mensen. (Spoorboekje E-Quality 2009-2010)
Toch zijn vrouwen zich er vaak te weinig
wanneer je weet wat je wel en /of niet hebt,
van bewust dat bepaalde levens- en loop-
kun je stappen nemen om er iets aan te gaan
CentiQ, Wijzer in geldzaken is een samenwer-
baankeuzes verstrekkende gevolgen kun-
doen.’ Vrouwen hebben niet zo veel op met
kingsverband van ruim 40 financiële instel-
nen hebben. Om vrouwen hier op een laag-
geld, ze gaan zich pas met hun financiën
lingen, de overheid, voorlichtings- en consu-
drempelige manier bewuster van te maken
bezighouden wanneer het echt moet. Ook
mentenorganisaties en de wetenschap met
organiseert E-Quality, kenniscentrum voor
op deze avond zijn er vrouwen bij wie de
als doel de financiële kennis en vaardighe-
emancipatie, gezin en diversiteit, in samen-
vraag over het omgaan met geld recent ac-
den van de consument te verbeteren en een
werking met CentiQ, Wijzer in geldzaken,
tueel is geworden als gevolg van een schei-
actieve houding te stimuleren, zodat consu-
dit jaar een aantal Vrouw & Geld Cafés. De
ding of het starten van een eigen bedrijf. Er
menten bewuste financiële keuzes kunnen
cafés bieden vrouwen de mogelijkheid om
blijken bij hen veel vragen te leven over ver-
maken. (Wijzeringeldzaken.nl)
20
d e c e m b e r
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
ADVIES
De avond wordt afgesloten met adviezen. Alle deelnemers kunnen hun persoonlijke financiële vragen voorleggen aan elkaar en de aanwezige deskundigen. De vragen variëren behoorlijk. ■
“Ik wil mijn huis verbouwen en ik heb een kleine erfenis gekregen. Is het verstandiger om het geld voor de erfenis voor de verbouwing te gebruiken of kan ik beter een hypotheek afsluiten?”
■
“Ik ben net een eigen bedrijf gestart. Hoe kan ik me het beste verzekeren?”
of naar het theater te gaan, dan wil je dat
deze daarmee instemt. Ook kan er om geld
na je pensioen ook nog. Of dat financieel
gevraagd worden. Dit moet dan wel om-
haalbaar is kun je zelf uitrekenen aan de
kleed worden met argumenten waarom dat
hand van het Uniforme Pensioenoverzicht
geld juist aan jou gegeven moet worden.
(UPO), dat iedere Nederlander jaarlijks
Wat vinden de deelnemers ervan wanneer
Voor FFP-er Susan van der Graaf is mede-
krijgt. Blijkt dat het pensioen onvoldoen-
ze na afloop van de eerste ronde zien dat een
werking aan de Vrouw en Geld Cafés een
de is, dan moet je daar zelf wat aan doen.
aantal vrouwen niets weggegeven heeft, en
welkome afwisseling op haar dagelijkse
Dat kan bijvoorbeeld door sparen.”
dus met een flinke bundel bankbiljetten de
praktijk: “De financiële sector is toch vooral
tweede ronde ingaat? En wat gaat er door
een mannenwereld. Ik vind het ontzettend
SPELEN MET GELD
ze heen wanneer er fors gegraaid wordt van
leuk om nu eens samen te werken met vrou-
Vervolgens speelt co-auteur Denise Hulst
hun slinkende stapeltje?
wen en kennis te aken met het hele vrouwen-
het geldspel met de aanwezige deelnemers.
Een deelneemster: ‘Ik geef aan iemand die
netwerk dat deze bijeenkomsten organiseert.”
Ze begint met een inventarisatie van asso-
ik waardeer. Iemand moet het verdienen.’
Ze heeft niet de indruk dat de vragen die
ciaties die zij hebben met geld. Deze blij-
Een ander ziet juist geen enkele reden om
tijdens de cafés gesteld worden afdoende be-
ken zeer uiteenlopend:
geld weg te geven. ‘Waarom zou ik? Ik ken
antwoord zijn. “Soms kun je inderdaad
■
“Is mijn pensioen wel goed geregeld, wilt u er eens naar kijken?”
■
“Na mijn scheiding heb ik geen overzicht meer. Wat moet ik allemaal gaan regelen?”
■
“Geld maakt niet gelukkig”
toch niemand hier?’ Er blijkt enthousiaster
kort zijn, bijvoorbeeld over de vraag wan-
■
“Geld stinkt”
geld gegeven te worden dan gepakt, geld
neer er sprakeis van een woekerpolis. Maar
■
“Wie voor een dubbeltje geboren is,
wegnemen ligt moeilijker: “Ik pak alleen
meestal kun je de deelnemers wel op weg
wordt nooit een kwartje”
wanneer iemand dan nog wel wat over-
helpen, je biedt ze begeleiding bij de eerste
■
“Het geld groeit me niet op de rug
houdt, ze moeten nog wel verder kunnen.”
stap. Vervolgens kunnen ze dan verder. En
■
“Geld moet rollen.”
De laatste ronde wordt het levendigste ge-
daar zijn deze bijeenkomsten juist voor be-
speeld. Er wordt druk gepraat en onder-
doeld, bewustwording!”
Dan gaat het spel van start. Iedere speelster
handeld en er wisselen flink wat bankbil-
FFP-er Erna Besselink ervaart de informa-
krijgt een stapeltje (nep)bankbiljetten van
jetten van eigenaar. Toch zijn er ook een
tie die ze gekregen heeft als een stimulans
in totaal 75 euro. Vervolgens wordt er in
paar vrouwen die uit principe niets willen
om bij adviesgesprekken serieuzer rekening
drie rondes met het geld gespeeld. In de eer-
aannemen: “Ik heb zelf al voldoende, waar-
te houden met vrouwen. “Een financiële si-
ste ronde mag er alleen geld weggegeven
om zou ik dan geld van je aannemen?”
tuatie moet niet alleen inzichtelijk gemaakt
worden, in de tweede ronde mag er naar be-
De spelregels die de deelnemers zichzelf op-
worden voor de man, maar ook voor de be-
hoefte gepakt worden van de stapeltjes van
leggen blijken ingegeven te zijn door de kijk
trokken vrouwelijke partner. Ook zij moet
de medespeelsters. En in de laatste ronde
die zij op geld hebben en de normen en
begrijpen hoe ze er financieel voorstaan en
moet er onderhandeld worden. Geld geven
waarden die zij van huis uit hebben mee-
zelf kunnen inschatten of alles goed gere-
aan een medespeelster mag alleen wanneer
gekregen.
geld is.”
F F P - M a g a z i n e
❧
d e c e m b e r
2 0 0 9
21
N I E U WS
FFP-kaderleden bezo Leden van de FFP die werkzaam zijn in bestuur, commissies en kennisgroepen
tie geformuleerd om, nadrukkelijker dan voorheen, een
hebben onlangs een bezoek gebracht aan de Tweede Kamer in Den Haag.
prominente rol te willen vervullen in het maatschap-
Daar werden zij ontvangen door Elly Blanksma, fractielid van het CDA.
pelijke debat over financiële advisering en beloning en
Eerder op de dag had het FFP-bestuur een onderhoud met VVD-Kamerlid
over belangrijke thema’s als pensioen, AOW en eigen-
Frans Weekers. Onderwerp van gesprek was ondermeer de fiscale aftrekbaar-
woningbezit. Met het bezoek aan de Tweede Kamer
heid van financiële advieskosten en het belang van integraal advies.
konden de FFP-kaderleden proeven van het Haagse politieke spel.
Het is inmiddels een goede gewoonte van de FFP om kaderleden die zich extra inzetten voor de vereniging en
GROENE BANKJES
de Stichting FFP jaarlijks uit te nodigen voor een in-
De FFP-bijeenkomst werd ingeluid met een rondleiding
houdelijke en inspirerende bijeenkomst. Dit jaar was
door het gebouw van de Tweede Kamer. Voor de ‘groe-
gekozen voor het parlementsgebouw als plaats van
ne bankjes’ uit de oude vergaderzaal was een mooie
samenkomst. Immers, het FFP-bestuur heeft de ambi-
bestemming gevonden. Zij dienden als bioscoopstoelen
CDA-fractielid Elly Blanksma luistert aandachtig naar een vraag uit de zaal. Rechts van haar FFP-voorzitter Henk Duthler
22
d e c e m b e r
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
eken Tweede Kamer
stoezicht en prudentieel toezicht midden in het hart van
ke leven in en rond de Tweede Kamer.
de maatschappelijke discussie zit over provisies en be-
ontmoetingsruimte voor
Vervolgens werden de FFP-kaderleden in de gelegenheid
loningen”, aldus Blanksma.
de FFP’ers
gesteld om vanaf de publieke tribune een livedebat van
Zij wees in dit verband op de onevenredige verdeling
de Tweede Kamer bij te wonen. Het ging weliswaar over
van haar capaciteit met die van het ministerie van Fi-
▲ Henk Duthler overhandigt
een ander onderwerp (‘Wonen,Wijken en Integratie’)
nanciën. “Ik moet met één beleidsmedewerker opbok-
scheidend penningmeester
dan financiële advisering, maar het gaf de FFP-leden wel
sen tegen een batterij aan juristen van het ministerie”.
Rudolf Janssen een klein
een mooie kijk op het verbale steekspel tussen de ver-
Voeding vanuit de branche is volgens haar dan ook van
maar fijn cadeau
schillende politieke partijen.
harte welkom. Zij nodigde de FFP, zowel de vereniging
▲
voor een vertoning van een korte film over het politie-
De CDA-fractiekamer,
als de individuele leden, uit om haar te voorzien van CDA-FRACTIEKAMER
relevante informatie en praktijkcases. “Uiteindelijk zal
Het parlement is natuurlijk meer dan alleen de plenai-
ik natuurlijk mijn eigen afweging maken in relatie tot
re vergaderzaal van de Tweede Kamer. Het biedt ook
het beleid van het CDA, maar goede input vanuit de sec-
onderdak aan alle fractieleden en medewerkers van de
tor is zeer waardevol.”
politieke partijen. De korte wandeling van de plenaire zaal naar de fractiekamer van het CDA maakte duide-
Vervolgens stond Blanksma stil bij de vele belonings-
lijk hoe kunstig het oude en het nieuwe gebouw aan el-
debatten met minister van Financiën Wouter Bos. Met
kaar zijn verbonden.
de FFP-leden werd vervolgens gediscussieerd over beloningsmodellen als fee, urendeclaratie en provisie. “Ik
CDA-fractielid Elly Blanksma had de fractiekamer van
worstel nog steeds met de scheiding tussen complexe en
haar partij ter beschikking gesteld voor de bijeenkomst
niet-complexe producten en de beloning ervan”, er-
met de FFP-kaderleden. Na een korte introductie van
kende het CDA-fractielid. “Want hoe verhoudt een
voorzitter Henk Duthler over de achtergronden en doel-
urendeclaratie zich met de advisering van een eenvou-
stellingen van de FFP, trapte Blanksma af met een uit-
dig verzekeringsproduct. Gaat of kan een consument
eenzetting van haar werkzaamheden in de Tweede Ka-
dat wel betalen?” Tal van FFP-leden konden vanuit hun
mer. “Het is duidelijk dat ik met de dossiers gedrag-
adviespraktijk hierop inhoudelijk reageren.
F F P - M a g a z i n e
☛
d e c e m b e r
2 0 0 9
23
☛
FINANCIËLE EDUCATIE
financieel planningsadvies (dus niet verbonden aan pro-
FFP-directeur John Bruijne (l)
Ook thema’s als financiële bewustwording en financi-
ducten) ook binnen het bereik van andere inkomens-
in gesprek met scheidend lid
ële educatie van de consument passeerden de revue. Dit
groepen te brengen door de advieskosten fiscaal aftrek-
van de ledenraad Rienk Poot
ligt Blanksma na aan het hart: “Ik houd mij bezig met
baar te maken tot een jaarlijks maximum van g 4.000.
(m) en Gé Jacobs, lid van de
het dossier ‘schuldhulpverlening’ en ik kom in dat ver-
FFP-kennisgroep Financieren
band vaak zeer schrijnende gevallen tegen. De onwe-
FINANCIEEL GEZOND
tendheid bij consumenten over hun financiën is zeer
Na het bezoek aan het parlement toog het FFP-gezel-
groot. Hoe kunnen we dit oplossen en welke rol kan
schap voor het afsluitende aperitief naar een nabijge-
en wil de FFP hierin vervullen?”
legen restaurant. FFP-voorzitter Henk Duthler nam
De aanwezige FFP-leden deelden de constatering van
deze gelegenheid te baat om alle FFP-kaderleden te be-
Elly Blanksma. Henk Duthler wees in dit verband op
danken voor hun vrijwillige inspanningen voor de ver-
het partnerschap van de FFP in Centiq, het brede plat-
eniging en de stichting.
form waarbij tal van maatschappelijke- en brancheor-
In het bijzonder werd afscheid genomen van bestuurs-
ganisaties zijn betrokken. Een aantal FFP-leden was van
lid en penningmeester Rudolf Janssen van de Vereniging
mening, dat kennis over financiële zaken moet worden
FFP en de Stichting Certificering FFP. Duthler bedank-
bijgebracht in het basisonderwijs en voortgezet onder-
te Janssen voor zijn jarenlange inzet. “Mede dankzij de
wijs zodat jonge mensen ‘weerbaarder’ zijn als ze ver-
inspanningen van Rudolf Janssen is de basis gelegd voor
antwoordelijk worden voor hun eigen financiële huis-
een financieel zeer gezonde vereniging en kunnen wij als
houding.
bestuur ambitieus de toekomst in”, aldus de FFP-voor-
Met VVD-kamerlid Frans Weekers sprak een bestuurs-
zitter.
delegatie van de FFP over de fiscale aftrekbaarheid van
Duthler richtte zich ook tot Liesbeth Klarenbeek en Rienk
financiële advieskosten. De FFP pleitte bij Weekers voor
Poot. Zij hebben jarenlang hun steentje bijgedragen aan
een fiscaal gelijke behandeling van zowel rechtstreek-
de FFP-ledenraad en hebben onlangs daarvan afscheid
se beloning (fee, declaratie) als vergoeding op basis van
genomen. Ook zij werden door de FFP-voorzitter uit-
provisie. Tevens bracht de FFP een voorstel in om een
gebreid bedankt voor hun inspanningen.
24
d e c e m b e r
2 0 0 9
❧
F F P - M a g a z i n e
N I E U WS
Kredietcrisis treft ook financieel planner in de VS De wereldwijde kredietcrisis met alle economische gevolgen van dien heeft ook zijn uitwer-
schiedenis”, betoogde hij, niet zonder enig
king niet gemist op de financiële planning in de Verenigde Staten. Adviseurs en toeleveran-
gevoel voor drama. De turbulente ont-
ciers maken in de bakermat van de financiële planning ongekende moeilijke tijden door,
wikkelingen in de financiële sector bieden
zo werd duidelijk op het tiende landelijke congres van de Financial Planning Association
tegelijkertijd volgens hem veel nieuwe per-
(FPA), veruit de grootste Amerikaanse belangenorganisatie voor financiële planning.
spectieven en kansen voor integer werkende financieel planners. “Een
In de Verenigde Staten zijn bij-
van de belangrijkste gevolgen is
na 60.000 financieel planners
het groeiende aantal mensen
actief. Gezamenlijk hebben zijn
met keuzemogelijkheden. Dank-
ervoor gezorgd dat in het land
zij financiële planning krijgt de
van Uncle Sam financiële plan-
massa nu de sleutels aangereikt
ning in de laatste veertig jaar ge-
voor een financieel welzijn”, al-
meengoed is geworden. Een
dus Salmen.
groot deel van hen is aangesloten bij de FPA, die verder haar
WERELDSITE
leden telt onder banken, ver-
Tijdens het congres van de FPA
mogensbeheerders, verzekeraars,
is een informatieve website ge-
assurantieadviseurs, accountants,
lanceerd over financiële plan-
advocaten en overige pleitbe-
ning voor het wereldwijde
zorgers van financiële planning.
publiek. De website www. planipedia.org is een nonprofit
De FPA is daarbij sterk internationaal georiënteerd: de belangenorgani-
de vorige editie in Boston (2008), het ver-
communitybased digitale encyclopedie over
satie is wereld-wijd vertegenwoordigd in 32
uit succesvolste evenement tot nu toe.
financiële planning gebaseerd op het Wiki-
landen en werkt waar mogelijk samen met
De conferentie is, ondanks de grote impact
pedia-model.
zusterorganisaties in 23 landen.
van de financiële crisis, voor Europese be-
Planipedia.org wil een platform zijn voor
grippen nog van ongekende omvang. Met
het delen van kennis, concepten en ideeën
SCHRIL CONTRAST
vijf conferentiedagen, waarop drie plenaire
ter verbetering van financiële planning en
De landelijke conferentie van de FPA trekt
sessies en zo’n negentig parallelsessies wor-
haar adviespraktijk. Het initiatief wordt
dan ook veel internationale belangstelling.
den afgewerkt, 175 sponsors die vrijwel al-
ondersteund door organisaties op het ge-
Delegaties uit hoofdzakelijk Europa, Azië,
lemaal een kleinere of grotere stand hebben
bied van financiële planning in twaalf lan-
en Australië zijn jaarlijks aanwezig. Zo ook
op de immens grote beursvloer en nog altijd
den van Europa, Azië en Noord- en Zuid-
bij de conferentie in oktober in het megag-
tweeduizend bezoekers, blijft het Ameri-
Amerika. Verder kunnen ook individuele
rote Convention Center in Anaheim bij Los
kaanse denken in grote getallen opgaan.
professionele planners, auteurs, professo-
Angeles (Californië). Een conferentie die de
Bij de officiële opening van het FPA-congres
ren en academici daar terecht met hun bij-
gevolgen van de kredietcrisis pijnlijk zicht-
ging voorzitter Salmen dan ook uitvoerig in
drage. De digitale encyclopedie bevat nu al
baar maakte. Met ongeveer tweeduizend
op het zware weer waarin ook financieel
ruim tweeduizend pagina’s in het Engels,
bezoekers, bijna de helft van vorig jaar, en
planners verkeren. “We bevinden ons mo-
Frans, Spaans en Chinees, zodat de infor-
beduidend minder beursstands stond het
menteel midden in een van de belangrijk-
matie door iedereen en overal kan worden
tiende FPA Congres in schril contrast tot
ste verschuivingen in de menselijke ge-
gebruikt.
F F P - M a g a z i n e
❧
d e c e m b e r
2 0 0 9
25
N I E U WS
In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, is financiële planning in het land van herkomst, de Verenigde Staten, nog lang niet uitgegroeid tot een volwassen adviespraktijk. Ook in het Mekka van de financiële dienstverlening kunnen financieel planners, zelfs ruim veertig jaar na ontstaan van hun beroepsgroep, uitsluitend actief zijn bij de gratie van hun inkomsten uit andere activiteiten.
Financieel planner in VS heeft neveninkomsten broodnodig
O
Onder financiële planning wordt in de VS overigens iets
kantoren, de gecertificeerd financieel planners Norman
anders verstaan dan in ons land. Daar bestaat financi-
M. Boone en Linda Lubitz, zijn met elkaar getrouwd!
ële planning voor het leeuwendeel uit activiteiten op het
26
d e c e m b e r
gebied van beleggingsadvisering en vermogensbeheer.
ROADMAP
Amerikaanse planners zijn het best te definiëren als in-
Mosaic Financial Planners (15 medewerkers) is door
vestment planners, die zich tevens belasten met de taak
Norman M. Boone in 1987 opgericht. Onder het motto
van de vermogensbeheerder, iets wat in ons land niet
‘Your vision, your wealth, your life’ bouwde deze gecer-
of nauwelijks nog voorkomt. Daar staat tegenover dat
tificeerd financieel planner binnen enkele jaren een levens-
de overgrote meerderheid van de Amerikaanse planners
vatbare adviespraktijk op, die inmiddels meer dan 240
zich niet bezighoudt met de bemiddeling in of verkoop
(zeer) vermogende klanten omvat, onder wie footbalspe-
van overige financiële producten, zoals verzekeringen
lers die hun dikbelegde boterham verdienen in de Ameri-
en hypotheken.
kaanse profliga. Deze klanten bedient Boone met een organisatie van vijftien medewerkers, onder wie vijf planners
NAPFA
in de buitendienst en vier planners in de binnendienst.
Een beroepsorganisatie van financieel planners die zich
De omzet van Mosaic Financial Planners bedraagt ruim
sterk maakt voor beloning uitsluitend op basis van fee-
zes miljoen dollar per jaar. “Het overgrote deel van deze
only is de National Association for Personal Financial
inkomsten, circa 95%, komt uit louter beleggingsad-
Advisors (Napfa). Onder fee-only wordt overigens niet
vies- en beheersactiviteiten. Van het belegde vermogen
alleen betaling op basis van een factuur verstaan maar
van vijftig miljoen dollar ontvang ik jaarlijks 1 tot 1,5%.
ook de inkomsten uit beleggingen die in opdracht van
De overige 5% aan inkomsten ontvang ik op factuur-
de klant worden gedaan. Bij Napfa zijn 2.100 kanto-
basis van klanten voor consultancywerkzaamheden”,
ren aangesloten, een fractie van de totale populatie van
aldus Boone.
bijna 60.000 financieel planners in de VS.
Hij geldt overigens als de bedenker van het Investment
Drie advieskantoren zijn al geruime tijd aangesloten
Policy Statement (APS), een roadmap op het gebied van
bij de in 1983 opgerichte beroepsorganisatie: Mosiac
beleggingen en aanvullende adviesdiensten. In dit com-
Financial Partners (San Francisco), The Lubitz Finan-
pliancydocument worden de afspraken tussen klant en
cial Group (Miami) en The Glowacki Group (Los An-
adviseur vastgelegd en voorzien van hun beider hand-
geles). Saillant detail is, dat eerstgenoemde kantoren,
tekening. “De meerderheid van alle financieel planners
hoe ver ook van elkaar gevestigd, in hun adviesprak-
in de VS werkt zo nog niet”, zegt Boone. “Ook de mede-
tijk nauwer samenwerken dan welk ander kantoor in
werkers van mijn eigen kantoor vinden het nog bui-
de VS. De reden is minder voor de hand liggend dan zou
tengewoon lastig om aan de hand van dit dienstverle-
kunnen worden aangenomen: de eigenaren van beide
ningsdocument te werken.”
2 0 0 9
F F P - M a g a z i n e
Michael V. Glowacki plaats aan maar liefst zes medewerkers, die 24 uur per dag actief zijn met de planning voor en de coaching van steenrijke particulieren. De overheadkosten, zo vertrouwt Glowacki toe, belopen dan ook meer dan 1,2 miljoen dollar per jaar. “Ervaren adviseurs die ik nodig heb, verdienen al gauw 80.000 tot 100.000 dollar per jaar, junior adviseurs kosten nog altijd de helft. Daarbij komt dat zulke adviseurs niet alleen meedelen in de winst maar ook nog een bonus kunnen verdienen van maximaal 20% van hun salaris, op voorwaarde dat zij hun halfjaarlijkse goals realiseren.” Om zijn organisatie te kunnen laten renderen, heeft The Glowacki Group de inkomsten uit vermogensbeheer broodnodig. Het belegde vermogen van zijn klanten bedraagt 120 miljoen dollar. De omzet van het kantoor is één procent daarvan: 1,2 miljoen dollar. De fees uit activiteiten op het gebied GEDISCIPLINEERD
heten behavior gesprek waarin het gedrag
van financiële planning leveren het kantoor
Minder moeite daarmee zegt zijn ega, Lin-
van de klant, zijn profiel, wensen en be-
nog eens een half miljoen dollar per jaar op.
da Lubitz, te hebben. De zes medewerkers
hoeften aan de orde komen. Verder werkt
“Zelf heb ik me ten doel gesteld om de om-
van haar kleinere kantoor in Miami (Flo-
zij met de klant een engagementchecklist
zet binnen afzienbare tijd op te stuwen naar
rida) hanteren het APS gedisciplineerd. “De
door. ‘Dat alles helpt ons om de prospect be-
twee miljoen dollar per jaar. Kantoren van
klant heeft er immers recht op om te weten
ter te leren kennen. Want niet alleen de po-
die omvang zijn in de VS heel wat waard
wat van ons kantoor mag worden verwacht
tentiële klant, maar ook wij als adviseur wil-
voor overnamekandidaten”, aldus Glo-
en verlangd.”
len ons de vraag kunnen stellen of, en zo ja
wacki.
The Lubitz Financial Group heeft 110 klan-
hoe, we met elkaar in zee willen gaan.”
The Glowacki Group profileert zich als de
ten in de boeken staan, goed voor een be-
Aan acquisitie hoeft Linda, naar haar zeg-
‘Capital Confidant’, de vermogensvertrou-
legd vermogen van ruim één miljoen dol-
gen, niets te doen. “Nieuwe klanten komen
wensman van de klant. Elk kwartaal heb
lar. De gemiddelde inkomsten van het kan-
dankzij referals , doorverwijzingen van te-
ik een of meer contacten met alle klanten,
toor bedragen iets meer dan ‘’een miljoen
vreden klanten.”
zegt Glowacki, die tevens voorzitter van de Napfa-regio Los Angeles is.
dollar, waarvan 5 tot 10% uit financiële planning. De factuur wordt deels vooraf,
STEENRIJKE PARTICULIEREN
deels achteraf betaald door de klant.
Een bijzonder advieskantoor is The Glo-
“To be connected met de klant is uiterma-
Net als haar man Norman, is Linda een
wacki Group in Los Angeles, gespeciali-
te belangrijk. Je moet als adviseur voort-
warm pleitbezorger voor veelvuldig fysiek
seerd in de dienstverlening aan zo’n zestig
durend je gezicht laten zien en/of je stem
contact met de klant. Standaard heeft zij
(zeer) vermogende particulieren, onder
laten horen. Niet bereikbaar zijn voor de
met prospects een ‘datagesprek’, een inta-
meer gevestigd in Beverley Hills. Deson-
klant is dodelijk: dat geeft de indruk dat je
kegesprek waarin alle relevante cijfermati-
danks biedt het kantoor van directeur-ei-
er met zijn of haar geld naar Brazilië van-
ge informatie op tafel komt, en een zoge-
genaar en gecertificeerd financieel planner
door bent.”
F F P - M a g a z i n e
❧
d e c e m b e r
2 0 0 9
27
Hét congres voor de financieel planner!
/Beleggerscongres 2010 Donderdag 28 januari, vanaf 9.00 uur, in het NBC (Nieuwegein) Met medewerking aan het plenaire programma van: ■
Prof. dr. Sweder van Wijnbergen, hoogleraar macro-economie Universiteit van Amsterdam
■
Prof. dr. Paul Schnabel, directeur Sociaal Cultureel Planbureau
■
Patrick Kuhse CFP, Amerikaans financieel planner
■
Prof. dr. Jaap Koelewijn, hoogleraar Nyenrode Business Universiteit
Tussen 11.00 en 15.00 uur een groot aantal masterclasses, kennissessies en workshops over
www.pfpforum.nl
uiteenlopende onderwerpen, zowel voor startende als voor ervaren financieel adviseurs. Alle sponsors presenteren zich traditiegetrouw op het Netwerkplein. Na de middagpauze een boeiend Nationaal Planning Debat over prikkelende thema’s, waaronder: ■
de fiscale trekbaarheid van de kosten van financieel advies
■
de mate van consumentenbescherming door de financieel adviseur
Met medewerking van o.a. Henk Duthler, voorzitter van de FFP. In de avonduren vindt het Nationaal Planning Diner plaats en de Verkiezing van de Financieel Planner van het Jaar 2010. De toegangsprijs voor dit congres bedraagt 3 195. Leden van de FFP genieten een korting van maar liefst 3100. Zij betalen dus slechts 7 95. Ook u kunt daarbij zijn! Daartoe kunt u zich nu al met de speciale code s1-FFP aanmelden via www.pfpforum.nl.
