Welstand en Monumenten Midden Nederland
Qemeènte Woudenberg
Aan belanghebbende
Verseon-nummer:
iU OKT 2011 Ons kenmerk Onderwerp
:
11-10054
:
jaarverslag 2010
beh. ambtenaar: in afschrift aan: hoort bij:
Bunnlk, oktober 2011
Geachte heer/mevrouw,
Hierbij heb ik het genoegen u het jaarverslag 2010 van onze Gemeenschappelijke Regeling aan te bieden. De inhoud van dit jaarverslag is op 27 juni 2011 door het Algemeen Bestuur vastgesteld.
Hoogachtend, namens het bestuur van Welstand en Monumenten Midden Nederland
ir. A. Tom, directeur
Adviseurs voor Ruimtelijke Kwaliteit Dorpsstraat 1b - Postbus 115 - 3980 CC Bunnik - T 030 656 90 00
[email protected] - www.welmon.nl - Banknummer 28.50.36.947 BTW nr. 0017.98.893 B01
JAARVERSLAG 2010
J^j-kJ^ < L ^ ^
Welstand en M o n u m e n t e n
1
J
Midden Nederland
INHOUD
Voorwoord
Bestuur en Secretariaat Algemeen Bestuur Het Bureau
Verslag van de directi s welstandzorg b. Monumentencommissie Midden Nederland
c. Overige commissies
I
Financieel overzicht Resultaatbestemming 2010 Balans per 31 december 2010 Maandomzet
Bouwplannen 2010
irecteur Federatie Welstand
VOORWOORD
Welstand en Monumenten Midden Nederland en de aangesloten gemeenten bevinden zich in een tijd waarin veel verandert. In 2010 stabiliseerde zich de in de jaren daarvoor ingezette daling van het aantal bouwplannen en daaraan gekoppeld de daling van inkomsten. De gevolgen van de economische crisis bleven echter voelbaar. Nieuwe regelgeving zoals Wabo (Wet algemene
Het is van belang om te beseffen dat we als
bepaling omgevingsrecht) met daaraan g e k o p p e l d
Gemeenschappelijke Regeling een bundeling
de toenemende digitalisering van adviesprocessen
aan adviseurs hebben, architecten, stedenbouw-
vraagt o m aanpassing van het werk. De als gevolg
kundigen, monumentendeskundigen enz.
van de invoering van de Wabo per 1 oktober
Al deze professionals staan ter beschikking van
2010, verwachte en voorspelde forse daling van
onze gemeenten, efficiënt en flexibel. En als
het aantal bouwaanvragen is overigens vooralsnog
onderdeel van het landelijk opererende Team
achterwege gebleven.
Ruimtelijke Kwaliteit kunnen we gebruik maken van meer dan 200 adviseurs.
Gemeenten en hun burgers zijn onze klanten! Iedere gemeente geeft zelf vorm aan haar eigen
Ons werkgebied in Midden Nederland wordt
ruimtelijk kwaliteitsbeleid. Wij denken graag mee
gekenmerkt door veel ruimtelijke kwaliteit.
met de vragen en wensen die, per gemeente soms
Nieuwe ontwikkelingen dienen daarbij in goede
heel verschillend (!) leven. Het belang van ruimte-
banen geleid te worden zodat de kwaliteit verder
lijk kwaliteitsbeleid wordt ingezien, maar gemeen-
kan toenemen en verrommeling kan worden
ten willen daarbij dan wel maatwerk. Terecht,
tegengegaan. Wij denken als uw dienstverlenend
want iedere gemeente is anders en heeft andere
adviseur graag met u mee!
ambities. De oprichting per 1 oktober 2010 van de BELcommissie Ruimtelijke Kwaliteit is daar een g o e d
Anthony Tom
voorbeeld van; een geïntegreerde welstand/ monumentencommissie met klankbordgroep waar-
Directeur Welstand en Monumenten
in extra specialismen als landschapsarchitectuur,
Midden Nederland
architectuurhistorie en historische geografie zijn v e r t e g e n w o o r d i g d . De BEL-commissie adviseert niet allen aan de lidgemeente Eemnes maar ook aan de intensief met Eemnes samenwerkende Noord-Hollandse gemeenten Blaricum en Laren.
BESTUUR EN SECRETARIAAT
;chtse Welstandscommissie werd in 1929 opgericht met als hoofdstandhouding van het bouwkundig schoon, het landschaps- en 969 werd de vorm van de organisatie gewijzigd in een gemeenng van Utrechtse gemeenten, echter de doelstelling bleef dezelf1993 werd de gemeenschappelijke regeling 2005 opnieuw de naam werd aangepast in Welstand en Monumenten Midden ) werkten 25 gemeenten samen in Welstand en Monumenten Midden Nederland. Dagelijks Bestuur
Loenen mw. M.E.C. Rehbock-Beijers
Samenstelling o p 31 d e c e m b e r 2 0 1 0 :
Maarssen vacature
Lopik G.J. Spelt - De heer M. v.d. Groep, voorzitter
M o n t f o o r t C.L. Jonkers
(burgemeester gemeente Bunschoten)
Nieuwegein drs. B.J. Lubbinge
Mevrouw J.F.M. Hollander
Oudewater J.W. van Wijngaarden
(wethouder gemeente Veenendaal)
Renswoude D. Vlastuin
Mevrouw J. Verbeek-Nijhof
Rhenen H. van den Berg
(wethouder gemeente Zeist)
De Ronde Venen ing. A.F. Rosendaal
- De heer G.J. Spelt (wethouder gemeente Lopik) - De heer R.W. Peek
Utrechtse Heuvelrug T. Verhoef Veenendaal mw. J.F.M. Hollander Woerden M J . Schreurs
(wethouder gemeente Wijk bij Duurstede)
Woudenberg E.P. Zandbergen
De heer K.H. Wiersema
Wijk bij Duurstede R.W. Peek
(wethouder gemeente Breukelen)
IJsselstein R.G. de Vries Zeist mw. J. Verbeek-Nijhof
Het Dagelijks Bestuur heeft in 2010 vier keer vergaderd.
Het Algemeen Bestuur heeft in 2010 twee keer vergaderd.
Algemeen Bestuur
In 2010 heeft het A l g e m e e n Bestuur zich v o o r a l b e z i g g e h o u d e n m e t de v o l g e n d e zaken:
Samenstelling A l g e m e e n Bestuur o p 31 d e c e m b e r 2 0 1 0 :
- Het aanwijzen van een nieuw Dagelijks Bestuur en een nieuwe voorzitter
A b c o u d e D.L. Kok
- Vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2009
Baarn mw. drs. P. Laseur
- Vaststelling begroting 2011 en meerjarenraming
De Bilt drs. A.J. Ditewig Breukelen K.H. Wiersema Bunnik H.R. Walburgh Schmidt Bunschoten M. v.d. Groep Eemnes E.M. van Ijken Houten M. van Liere Leusden mw. A.J.M. Oskam-van Beek
2011-2014
Het Bureau
Medewerkers, in dienst op 31 december 2010: directeur/architect
Het bureau is gevestigd aan de:
- ir. A. Tom b.i.
Dorpsstraat 1b te Bunnik
rayonarchitecten/gedelegeerden
Postbus 115, 3980 CC Bunnik
- ir. RL. van Deelen b.i.
telefoon (030) 656 90 00
- mw. ir. W.A.P. Dubelaar-Schippers b.i.
fax (030) 656 24 34
- ir. C.P.C.G. Haegens
e-mail
[email protected]
- ir. R.P.C. Hendriks b.i.
website www.welmon.nl
- ir. J.W.P. van Laarhoven b.i. financiën/personeelzaken/beleidstaken - mw. N.M. Versteeg-van Baaien administratief medewerkers - mw. G.P. Lokhorst - vacature
n cj
L.
i
VERSLAG VAN DE DIRECTIE
5 zich de in de jaren daarvoor ingezette daling van het aantal araan gekoppeld de daling van inkomsten. Er was zelfs sprake van ichte van de gerealiseerde inkomsten in 2009. nonumentenadvisering daalden voor wat betreft de reguliere en de inkomsten ten opzichte van 2009. Aan de andere kant werd iet STAMU (Steunpunt Archeologie en Monumenten Utrecht)
O p 1 oktober 2010 trad de Wabo (Wet algemene
gaan. De commissie brengt onder andere g e c o m -
bepaling omgevingsrecht) in werking. Deze w e t
bineerde welstand- en monumentenadviezen uit.
heeft grote gevolgen voor vergunningprocessen
Naast de commissie functioneert ook een klank-
bij gemeenten en voor adviesprocessen bij onze
bordgroep.
organisatie. M e t name de verwerking van digitale aanvragen levert vooralsnog problemen op. Het
Monumentenzorg
verwerken van digitale aanvragen blijkt een lande-
De gemeente Lopik besloot o m haar eigen
lijk probleem te zijn, waar met name het OLO
monumentencommissie op te heffen en om
(Omgevingsloket online) d e b e t aan lijkt te zijn.
de Monumentencommissie Midden Nederland
De als gevolg van de invoering van de Wabo,
(MMN) aan te wijzen als haar monumenten-
verwachte en voorspelde forse daling van het
commissie. In het najaar legde de monumenten-
aantal bouwaanvragen is overigens vooralsnog
commissie een kennismakingsbezoek af, waarbij
achterwege gebleven.
onder andere enkele interessante Rijks en gemeentelijke monumenten in het uitgestrekte
Welstand
buitengebied van Lopik werden bezocht.
In het kader van de invoering van de Wabo vond naren van de aangesloten gemeenten.
Steunpunt Archeologie en Monumenten Utrecht (STAMU)
Onze organisatie nam ook in 2010 deel aan het
In 2009 vond een verdere uitbouw van het steun-
landelijk door de Federatie Welstand in samen-
punt archeologie en monumenten Utrecht
werking met de Zuid-Hollandse collega-organi-
(STAMU) plaats. Zowel het bouwplanoverleg als
satie Dorp, Stad en Land opgezette project
het ruimtelijk planoverleg bleken in een grote
'Welstand Transparant'. In dat kader werden aan
behoefte te voorzien. Vanuit het STAMU werd
diverse gemeenten offertes uitgebracht.
onder andere een enquête onder Utrechtse ge-
B E L - c o m m i s s i e R u i m t e l i j k e Kwaliteit
veel gemeenten behoefte hebben aan de onder-
De gemeenten Eemnes, Laren en Blaricum hebben
steuning vanuit het STAMU.
er een informatiebijeenkomst plaats met ambte-
meenten gehouden. Daaruit kwam naar voren dat
_ sinds enkele jaren een gezamenlijk ambtelijk voren of onze organisatie een gezamenlijke BEL-
Samenwerking met Landschap en Erfgoed Utrecht (LEU)
commissie Ruimtelijke Kwaliteit zou kunnen orga-
Het STAMU vormt een belangrijk samenwerkings-
apparaat. Vanuit die situatie kwam de vraag naar
niseren. Een door ons opgesteld voorstel werd
project tussen onze organisatie en het LEU.
door de drie gemeenten positief ontvangen waar-
Welstand en Monumenten Midden Nederland
na de commissie per 1 oktober 2010 van start kon
vormt in opdracht van het LEU de thuisbasis van
10
het STAMU. Mw. drs. M. Visser, in dienst bij het
te treden. De verschillende organisaties maken
LEU, werkzaam als archeoloog bij het Steunpunt,
daarbij gebruik maken van een groot aantal
heeft haar werkplek o p ons kantoor. Mede door
diverse deskundigen die over en weer kunnen
een verbreding van de werkzaamheden voor het
worden ingezet. De gezamenlijke organisaties
STAMU werd ook de samenwerking met het LEU
hebben meer dan 200 professionals inzetbaar,
geïntensiveerd. Veel projecten, waaronder bijvoor-
van architecten en stedenbouwkundigen t o t
beeld het Landschapsontwikkelingsplan Kromme
ervenconsulenten en historisch geografen.
Rijngebied, geven aanleiding t o t samenwerking. " Geconstateerd werd dat de werkzaamheden van
G e m e e n s c h a p p e l i j k e Regeling
onze organisatie (meer gericht o p bebouwing en
Als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen
overheden) een g o e d e aanvulling kunnen vormen
vonden er wijzigingen plaats in het Algemeen en
o p de werkzaamheden van het LEU (meer gericht
Dagelijks Bestuur.
o p landschap en particulieren).
M e t de Noord-Hollandse gemeenten Blaricum en Laren werden dienstverleningsovereenkomsten
Samenwerking met Milieudienst Zuid-Oost Utrecht
gesloten. Per 1 oktober 2010 organiseert onze
De in 2009 opgestarte samenwerking met de
lidgemeente Eemnes de BEL-commissie voor
Milieudienst Zuid-Oost Utrecht werd in 2010 ver-
Ruimtelijke Kwaliteit.
G.R. in opdracht van beide gemeenten en onze
der versterkt. Regelmatig vond er overleg plaats over de vraag hoe beide gemeenschappelijke
Dagelijks Bestuur
regelingen elkaar zouden kunnen aanvullen in de
De samenstelling van het Dagelijks Bestuur werd
dienstverlening aan gemeenten.
als gevolg van de verkiezingen ingrijpend gewij-
Er bleek veel interesse bij aangesloten gemeenten
zigd.
o m gebruik te maken van de in het kader van deze
De heren M. van de Groep (Bunschoten), G.J.
samenwerking bij de milieudienst aangestelde
Spelt (Lopik) en K.H. Wiersema (Breukelen) bleven
archeoloog, de heer drs. P. de Boer.
vanuit hun rayon lid van het DB. In de plaats van de heren D.A.C.A. Gudde (Zeist) en C.A. Sanders
Bureau van de Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit in de provincie Utrecht
(Veenendaal) en mevrouw M. Kallen-Morren
Naar aanleiding van een interne reorganisatie en
Nijhof (Zeist) en A. Hollander (Veenendaal) en de
(Houten) werden b e n o e m d de dames J. Verbeek-
een behoefte aan kortere lijnen heeft de provincie
heer R. Peek (Wijk bij Duurstede). De heer Van d e
Utrecht besloten o m het in 2009 opgerichte
Groep nam tijdens de junivergadering van het
Bureau van de Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit in
Algemeen Bestuur de voorzittershamer over van
de provincie Utrecht, per 1 oktober 2010 naar het
de heer Sanders.
provinciehuis te verplaatsen. Met de betreffende adviseur, de heer ir. J.A. Lörzing, is afgesproken o m de goede contacten die inmiddels met onze . organisatie waren ontstaan ook in de nieuwe situatie voort te zetten.
Het bureau In verband met het vinden van een nieuwe baan heeft mevrouw M.G.M. van Dijk - van Engelenburg per 1 november ontslag genomen. De aldus ontstane vacature bij de administratie zal naar
T e a m R u i m t e l i j k e Kwaliteit In 2010 werd een begin gemaakt o m met de collega-organisaties in de andere provincies, als gezamenlijk Team Ruimtelijk Kwaliteit naar buiten
verwachting begin 2011 vervuld worden.
11 Commissies
Vaste Commissies
Per 1 september 2010 liepen diverse benoemingstermijnen af. Als nieuwe voorzitter werden voor
a.De rayoncommissies welstandszorg
een periode van driejaar b e n o e m d : - Rayon I (De Ronde Venen, A b c o u d e , Loenen,
Rayoncommissie I
Breukelen en Maarssen): mw. B.H. Scheffer-Versluis, oud-wethouder van
Lopik; ' - Rayon II (IJsselstein, Lopik, M o n t f o o r t , O u d e water en Woerden):
Voorzitter mw. B.H. Scheffer-Versluis Leden ir. H.J. Duijzer - ir. F.B. Stedehouder Secretaris/lid ir. RL. van Deelen Burgerlid Breukelen J . Kerker
mw. M. Kallen-Morren, o.a. oud-wethouder van Houten;
Gemeenten
- Rayon III (Baarn, De Bilt en Bunschoten): dhr. J.G.P. van Bergen, burgemeester Wouden-
A b c o u d e - Breukelen - Loenen, Maarssen -
berg;
De Ronde Venen
- Rayon IV (Leusden, Renswoude, Woudenberg en
Vergaderlocatie gemeentehuis De Ronde Venen
Zeist): dhr. K.H. Wiersema, wethouder Breukelen.
Rayoncommissie I I
De heren H. van d e Kerk en H. Zoetman werden voor een periode van drie jaar herbenoemd als
Voorzitter mw. mr. M . N . Kallen-Morren
voorzitter van respectievelijk rayoncommissie VI
Leden ir. G. Smienk - mw. ir. E. Winkler
(Rhenen, Utrechtse Heuvelrug en Veenendaal) en
Secretaris/lid ir. R.P.C. Hendriks - ir. A. Tom
rayoncommissie V (Bunnik, Houten, Nieuwegein
Burgerlid M o n t f o o r t mw. M. Rijpstra
en Wijk bij Duurstede).
Gemeenten Dhr. A. Tom w e r d , vooruitlopend o p een t e wijzigen commissiestructuur, tijdelijk benoemd als
Lopik - M o n t f o o r t - Oudewater - Woerden
voorzitter van de Monumentencommissie Midden
IJsselstein
Nederland.
Vergaderlocatie gemeentehuis IJsselstein
Voorts werden diverse leden, waaronder alle rayonarchitecten, voor een periode van drie jaar
Rayoncommissie
herbenoemd. Voor w a t betreft de BEL-commissie Ruimtelijke
Voorzitter J.G.P. van Bergen
Kwaliteit werd dhr. F. Vos, o.a. oud-wethouder van
Leden ir. P.W.J. Hormeijer - mw. ir. M J . Pattyname
Bunnik, b e n o e m d t o t voorzitter, terwijl mw. M.
Secretaris/lid ir. R.P.C. Hendriks - ir. J.W.P. van
Pattynama en d e heren 8. Huisinga en J.W.P. van
Laarhoven
Laarhoven als leden werden b e n o e m d .
Burgerleden Baarn ir. F.A.G. Baron Collot dÉscury mw. M. Splinter
Ir. Anthony Tom, directeur
Gemeenten Baarn
De Bilt - Bunschoten - Eemnes
(tot 1 oktober) Vergaderlocatie gemeentehuis Baarn
12
Rayoncommissie IV Voorzitter K.H. Wiersema Leusden
BEL commissie (vanaf i oktober 2010) Voorzitter F.J. Vos
Leden J.G. Griffioen - A. Ottink
Leden F.T. Huisinga - mw. ir. M J . Pattynama
Secretaris/lid ir. J.W.P. van Laarhoven
Secretaris/lid ir. J.W.P. van Laarhoven
Burgerleden Woudenberg J . Morren
Burgerlid Blaricum G. van der Woude
M. Wilemsen
Burgerleden Laren J . van Hemert - mw. E. Smeltvan Woerkom
Gemeenten Leusden - Renswoude - Woudenberg - Zeist
Gemeenten
Vergaderlocatie gemeentehuis Zeist Blaricum - Eemnes - Laren
Rayoncommissie V Voorzitter H. Zoetman Leden ir. R.A. Beeuwkes - T. Verburg Secretaris/lid ir. C.P.C.G. Haegens
Gemeenten Bunnik - Houten - Nieuwegein - Wijk bij Duurstede Vergaderlocatie gemeentehuis Nieuwegein
Rayoncommissie VI Voorzitter H.P.C. v.d. Kerk Leden ir. J . Buijs - J . Koning Secretaris/lid ir. RL. van Deelen Burgerleden Utrechtse Heuvelrug i n g . P. Langenberg - mw. M.M. van Soest-Koudijs
Gemeenten Rhenen
Utrechtse Heuvelrug - Veenendaal
Vergaderlocatie gemeentehuis Veenendaal cultuurhuis Pléiade t e Doorn
Vergaderlocatie BEL-kantoor
y
Lopik
Rhenen ^s^/
\
Vianen ^ ^ " s .
Plaatsvervangend voorzitters
- Chr.B.M. Smit
- J. Bood
- H. Würdemann
- H. Hoogenhout - mw. mr. J.G. Schoorel-Eggink
In 2010 werden in totaal 132 vergaderingen van
- drs. S. Streekstra
de rayoncommissies gehouden, waarin totaal 803 adviesaanvragen werden behandeld.
Plaatsvervangend deskundigen - A.R. Bakelaar . - ir. G.J. Boogert - ir. A. Bronsvoort - ir. E.A.M. Croonen - C R . Hartman - ir. J.A. Heine - ir. A. Marcelis - ir. D.H. Messnig
^
14
b. Monumentencommissie Midden Nederland (M.M.N.)
In 2010 werd 23 maal vergaderd, waarbij in totaal 123 adviezen werden uitgebracht over aanvragen voor wijziging van monumenten of over subsidie-
Voorzitter
verzoeken.
- ir. A. Tom Leden
c. O v e r i g e commissies
- drs. R.K.M. Blijdenstijn - ir. C O . Bouwstra
Tijdens het verslagjaar waren de directeur of d e
- mw. drs. M.J.C. Laméris
rayonarchitecten betrokken bij d e werkzaamheden"
- rayonarchitecten W M M N (cf. rayonindeling)
van de navolgende commissies en organisaties:
Plv. voorzitter
- ROP (Restauratie opleidingsprojecten) M i d d e n -
- H. Hoogenhout
West lid bestuur.
Plv. leden - A. Hoek
Gemeentelijke monumentencommissies van:
- drs. M.A. Kooiman
A b c o u d e lid commissie
- ir. W.A. Mazzola
Breukelen lid commissie
Toegevoegde leden
Loenen lid commissie
- J.H.W. van Bemmel m.b.t. Maarssen
M o n t f o o r t lid commissie
- J . van Berkum m.b.t. Baarn
Rhenen lid commissie
- mw. H. van Elk de Cneudt m.b.t. Baarn - P.C Grundmann m.b.t. De Ronde Venen - L. Murk m.b.t. IJsselstein Secretaris/lid - mw. ir. W.A.P. Dubelaar-Schippers Plv. secretaris/lid - ir. C.P.C.G. Haegens
Gemeenten aangesloten bij de M.M.N. - Baarn - De Bilt - Bunschoten - Eemnes (tot 1 oktober 2010) - Lopik - Maarssen - Oudewater - De Ronde Venen - Utrechtse Heuvelrug - Veenendaal - Woudenberg - Wijk bij Duurstede - IJsselstein
15 G e m e e n t e n aangesloten bij M M N Gemeentelijke monumenten commissies, inbreng rayonarchitect WMMN
FINANCIEEL OVERZICHT
16
Staat van baten en lasten
Gerealiseerd
Baten Welstandsadviezen
2010
2009
€
" Monumentenadvisering, incl. steunpunt Overige inkomsten Rentebaten Totaal baten
Gereallseerd
715.918 281.086 8.702 1.786
€
749.802 219.947 56.287 666
€ 1.007.492
€ 1.026.702
€
€
Lasten Bureau- en administratiekosten Personeelskosten Bestuurskosten Subcommissies
182.206 703.513 27.503 145.149
153.173 645.272 26.782 145.034
Onvoorzien Verschillenrekening Totaal lasten
Rekeningsaldo voor bestemming
12 €
1.058.383
970.261
50.891-
56.441
17
Resultaatbestemming 2010
56.441
Gerealiseerd resultaat voor bestemming
Werkelijke toevoegingen (+) en ontrekkingen (-/-) aan reserves Bestemmingsreserve vaste bedrijfsmiddelen Afschrijving vervanging bedrijfsmiddelen
€
27.341-
Jaarlijkse dotatie
€
20.000+
Bestemmingsreserve vervanging bij ziekte Kosten 2010
€
0-
Jaarlijkse dotatie
€
13.613+
€
18.245+
Algemene reserve Aanvulling t o t maximum stand t.l.v. resultaat 2010
Gerealiseerd resultaat na bestemming
31.924
18 Balans per 31 december 2010 (na resultaatbestemming)
Activa
31 december 2009
31 december 2010
€
356.804
€
324.450
- Vorderingen
€
215.369
- Liquide middelen
€
313.362
€ €
181.171 400.610
" Materiële vaste activa Vlottende activa:
885.535
Totaal activa
906.231
Passiva
Crediteuren
508.617 122.791 159.910 94.217
€ € € €
565.058 126.524 150.124 64.525
Totaal passiva
885.535
€
906.231
Eigen vermogen Voorzieningen Geldlening onroerend goed
€ € €
19
Maandomzet 110.000
100.000
90.000
80.000
70.000
I
I
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
Jan S
Feb Werkelijk 2009
Mrt •
Apr
Mei
Geraamd 2010
Jun
Ju!
Werkelijk 2010
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
1
n
BOUWPLANNEN 2010
c
D
E
F
8
105
13
-
44
16
234
56
38
22
213
21
23
257
29
32
16
Blaricum
20
4
7
31
15
-
Breukelen
137
12
11
160
13
-
Bunnik
123
15
9
147
15
-
Bunschoten
120
18
8
146
12
1
Eemnes
47
7
3
57
7
5
Houten
258
28
67
353
27
-
Laren
33
10
50
16
-
Leusden
189
28
14
231
16
-
Loenen
103
18
12
133
32
-
Lopik
127
30
5
162
20
9
Maarssen
228
47
15
290
55
16
Montfoort
90
17
6
113
28
-
Nieuwegein
163
30
4
197
37
-
Oudewater
94
29
136
14
21
Renswoude
60
• 13 112
16
88
8
-
Rhenen
134
3
3
140
15
-
De Ronde Venen
272
21
24
317
44
22
Utrechtse Heuvelrug
271
42
19
332
55
48
Veenendaal
271
45
10
326
64
17
Woerden
315
41
48
404
52
-
Woudenberg
74
23
14
25
2
Wijk bij Duurstede
143
45
12
27
20
IJsselstein
152
22
32
206
33
27
Zeist
349
21
433
71
-
446
5.359
799
258
Gemeente
A
Abcoude
88
Baarn
174
De Bilt
Totaal
4.248
B
1
.: 7
1
1 zzc
lm
A = Ingediende definitieve plannen (inclusief commissieplannen < € 5.000,-)* . B = Ingediende principe plannen C = Ingediende verzoeken om handhaving D = Totaal ingediende welstand plannen E = Plannen behandeld in welstandcommissie F = Ingediende monumenten plannen G = Plannen behandeld in monumentencommissie *plannen < € 5.000,- worden normaliter niet administratief verwerkt
14
144
DE TERING EN DE NERING
22
Paradoxale t i j d e n zijn het, en 2010 was een jaar
schenkt veel aandacht aan het belang van groene
waarin dat duidelijker werd dan ooit. De gemeen-
openheid rond en tussen de steden, en de regering
ten staan voor de taak enerzijds de bureaucratie af
subsidieert (inter-)gemeentelijke Landschapsontwik-
te slanken, terwijl anderzijds de aanzwellende roep
kelingsplannen. Daar bovenop kwam het program-
van burgers om kwaliteit en medeverantwoordelijk-
ma Mooi Nederland, waarmee oud-minister Cramer
heid een beleidsmatige invulling moet krijgen.
de verrommeling van het landschap te lijf ging. Niet
Wij hebben ons, vanuit het vakgebied van wel-
alleen mooie woorden, maar ook boter bij de vis: er
stands- en monumentenadvisering, het afgelopen
kwam bijvoorbeeld geld voor het saneren van ver-
" jaar meer dan ooit beziggehouden met de uitermate complexe regelgeving op het gebied van het
spreid liggende kassen. In tien voorbeeldprojecten " werd flink geïnvesteerd; waar de ruimte-voor-ruimte
omgevingsrecht, paradoxaal genoeg als gevolg van
regeling niet voldoende bleek (en vaak was dat het
de wens om te dereguleren. Met de Wet Algemene
geval), werd er wat extra geld bijgeplust. Het is
Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo), die op 1 okto-
diezelfde minister Cramer, die door de Tweede
ber 2010 van kracht werd, is het aantal afzonder-
Kamerfractie van het CDA bejubeld werd als een
lijke vergunningen sterk afgenomen. Maar de
'heldin van deze tijd', als kampioen dereguleerder,
regels - vooral de regels voor vergunningvrij
omdat ze door de invoering van de omgevingsver-
bouwen - zijn dermate complex, dat zelfs de ex-
gunning niet alleen veel lange en soms tegenstrij-
perts in verhitte internetdiscussies steeds nieuwe
dige procedures saneerde en samenvoegde, maar
mazen en feilen ontdekken.
vooral ook de mogelijkheden om bouwwerken zonder een vergunning te kunnen oprichten aan-
Die discussie is ook niet verwonderlijk. Regels zijn
zienlijk uitbreide. Door die nieuwe regels, die op 1
nooit een doel op zich geweest. Ze zijn er gekomen
oktober 2010 van kracht werden, kunnen er nu
omdat, op basis van een analyse van bestaande
overal in het open buitengebied kassen bij agrari-
waarden, ambities geformuleerd zijn met betrek-
sche bedrijven worden g e b o u w d . Zonder enige
king t o t de omgevingskwaliteit. Het instrumenta-
discussie, zonder eisen aan de vormgeving, licht-
rium is gebouwd om die ambities te kunnen realise-
uitstraling of aan de plaatsing op het erf. Daarmee
ren. Een ordentelijke overheid stelt eerst vast welke
wordt de kassensanering uit het programma Mooi
waarden er aanwezig zijn, hoe zij met die waarden
Nederland t o t onbegrijpelijk, paradoxaal, contra-
o m wil gaan (ambitie), en tenslotte richt zij het
productief, en peperduur non-beleid.
beleid en het instrumentarium in om die ambities
Het is één voorbeeld uit vele, dat aantoont dat het
vorm te kunnen geven.
onverstandig is om te morrelen aan beleidsregels
Wie gaat morrelen aan beleid en instrumentarium,
en uitvoeringsinstrumenten, terwijl ambities in het
wie regels afschaft en kosten reduceert, moet be-
beschermen van wat waardevol is, fier overeind
seffen dat de onderliggende waarden nog steeds
gehouden worden.
bestaan en dat zijn gemorrel dus onvermijdelijk consequenties heeft voor de ambities. Houd je vast
De welstandssector heeft zich de afgelopen jaren
aan je ambities, terwijl je de regels vermindert,
verzet tegen de uitbreiding van het vergunningvrije
. dan krijg je paradoxale, contraproductieve en uiteindelijk peperdure maatregelen, waar burgers en
bouwen en het schrappen van het welstandsvereis- _ te op alle Nederlandse achter- en zijerven. Dat
ondernemers weinig mee opschieten.
gebeurde niet uit bezorgdheid om het lot van de
Een voorbeeld. O p rijksniveau zijn tal van beleids-
welstandscommissies, maar omdat er met één
ambities geformuleerd met betrekking t o t de
rijkspennestreek een streep gezet wordt door de
kwaliteit van het open landschap. Er zijn Nationale
gemeentelijke autonome opdracht o m , waar dat
Landschappen aangewezen, de rijksnota Ruimte
nodig wordt geacht, zorgvuldige eisen te stellen
23
aan de bouw- en beeldkwaliteit van de publieke
door met meer gemeenten samen één commissie
ruimte. Het verzet was niet geheel zonder succes,
in te richten, anderzijds leidt de vraag naar maat-
want het is dankzij de inbreng vanuit de welstands-
werk t o t een behoefte aan ad hoe inzetbare specia-
organisaties dat de Tweede Kamer op het nippertje
listen voor specifieke vragen.
voorkwam dat naast de welstandseisen ook nog
Het expertisenetwerk Team Ruimtelijke Kwaliteit,
eens de bestemmingsplannen op de achter- en
dat in 2010 is opgezet, voorziet in dat laatste. In
zijerven werden geschrapt. Door dat succes kunnen
het netwerk kunnen de regionale welstandsorgani-
gemeenten, zij het moeizaam en omslachtig en
saties en hun commissies naar behoefte expertise
slechts t o t op bepaalde hoogte, nog steeds
inhuren die niet in de eigen organisatie, maar wel
kwalitatieve randvoorwaarden opstellen voor ver-
elders in het land beschikbaar is. Het gaat om zo'n
gunningvrije bouwwerken, in het belang van de
tweehonderd gekwalificeerde deskundigen die
publieke ruimtelijke kwaliteit. Vandaar ook dat
samen elke denkbare vraag op het gebied van
vanuit de welstandssector in 2010 een handreiking
ruimtelijke kwaliteit kunnen beantwoorden, uiteen-
('Vergunningvrij bouwen en ruimtelijke kwaliteit')
lopend van de begeleiding van particulier en col-
werd gepubliceerd over het gebruik van het be-
lectief opdrachtgeverschap, via grote ervaring in
stemmingsplan, de welstand en de cultuurhistorie
de herbestemming van cultureel erfgoed, langs
voor het bereiken van ruimtelijke kwaliteit.
deskundigheid in streekeigen bebouwing en be-
De dereguleringswens, de economische crisis en
t o t de core-business van welstands- en monumen-
de politieke wens om te bezuinigen komen in de
tenadvisering.
planting van erven en de inpassing van snelwegen
welstandssector hard aan, laten we daar geen doekjes om winden. Toch is het slechts een kleine
De maatschappelijke vraag gaat echter verder dan
minderheid die meent dat zorg voor de ruimtelijke
aanpassing van procedures en werkwijze. Ook de
kwaliteit onder dit ongunstige gesternte geen prio-
'klant' verandert. Uiteraard blijft het gemeente-
riteit meer is. Juist in krimpgemeenten is investeren
bestuur de opdrachtgever van de adviescommissies
in kwaliteit het enige middel om te voorkomen dat
ruimtelijke kwaliteit, en gaat het eindadvies over
een teruglopend aantal inwoners verloedering in
welstand, monumenten, stedenbouw en reclame
de hand werkt en daarmee een negatieve spiraal in
ook naar de wethouder. Maar in toenemende mate
gang zet. Zo ver is het gelukkig nog bijna nergens,
ontpoppen de commissies zich in spreekuren en in
en door in te zetten op kwaliteit zal het ook ner-
het vooroverleg als de partij die naast de burger en
gens zover hoeven komen.
ondernemer staat in de zoektocht naar de beste
De maatschappelijke omstandigheden dwingen de
ontwerpkwaliteit, binnen de eisen die de omgeving
welstandssector echter t o t een heroriëntatie. En
en het budget stellen.
gelukkig maar, want een nieuwe hervorming van de
Indien de gemeenten de commissies de ruimte en
welstandsadvisering kan alleen maar leiden t o t
de juiste opdracht geven, dan zal de welstands-
verdere vermaatschappelijking en vergroting van
commissie niet meer gezien kunnen worden als
het draagvlak! _ Alle gemeenten eisen maatwerk van hun commis-
obstakel bij het verkrijgen van een vergunning voor het bouwen, maar als een oplosser van het
sies, ze willen dat er efficiënt, goedkoop en profes-
weerbarstige probleem om een ruimtelijk initiatief
sioneel geadviseerd wordt en dat er geen 'gedoe'
te realiseren dat niet alleen de wensen van de
ontstaat. Dat vraagt om een grote flexibiliteit van
opdrachtgever vervult, maar ook een aanwinst is
welstandsorganisaties en commissies. Enerzijds
voor de identiteit van de omgeving.
kunnen (door afgenomen planaanbod en uit kostenoverwegingen) schaalvoordelen behaald worden
Flip ten Cate, directeur Federatie Welstand
Colofon Uitgave Welstand en Monumenten Midden Nederland Adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit Dorpsstraat 1b Postbus 115 3980 CC Bunnik telefoon 030 656 90 00 fax 030 656 24 34 e-mail
[email protected] www.welmon.nl Grafisch ontwerp Sandra van Elewout
[email protected] Fotografie TasT, Hollandse Rading Welstand en Monumenten Midden Nederland
Druk Kerckebosch
