BEDRIJVEN IN DE KIJKER TWEE CATAMARAN-WERKBOTEN VANUIT ALGECIRAS NAAR ANTWERPEN

copyright© Mike Louagie

Verschijnt viermaal per jaar

nieuwsbrief I promotie shortsea shipping vlaanderen I nr. 48 april - mei - juni 2013

BEDRIJVEN IN DE KIJKER TWEE CATAMARAN-WERKBOTEN VANUIT ALGECIRAS NAAR ANTWERPEN In december 2012 bracht de Scaldic Med Line twee “werkboten” naar Antwerpen die bestemd waren voor de duikersteams van Hydrex. De twee schepen van elk ongeveer 100 ton zijn catamarans die uitgerust zijn met kranen, winches, nautische- en communicatie middelen, specifiek gericht op de duikersactiviteiten van Hydrex bij scheepsherstellingen of controles onder het wateroppervlak. Ook een speciale controlekamer voor het monitoren van die activiteiten is voorzien. Zowel voor het laden in Algeciras als het lossen in Antwerpen werd geopteerd voor een rechtstreekse overslag uit/in het water.

De lading werd met de coaster “Marcel” getransporteerd, een schip dat onder Belgische vlag opereert. Samen met 2 andere schepen (ook onder Belgische vlag) wordt een regelmatige conventionele lijndienst onderhouden van/naar o.a. Casablanca (2-3 keer per maand), Sfax, Cadiz en Lissabon. Andere havens uit de westelijke Middellandse Zeeregio worden bij interessant aanbod van lading aangelopen. Boeckmans is de scheepsagent in Antwerpen. Boeckmans Belgie n.v. Tel + 32 3 202 02 02 [email protected] www.boeckmans.be

Wenst u onze korte nieuwsberichten te ontvangen via e-mail? Registreer nu via de knop op de homepage van www.shortsea.be of mail naar [email protected]. www.shortsea.be

U kunt deze nieuwsbrief ook op onze website downloaden.

European Shortsea Network

BEDRIJVEN IN DE KIJKER KOSTENDELEND VAREN… Sinds een aantal maanden delen Baxter (produceert materiaal voor de medische sector) en Donaldson (maakt lucht- en gasfilters) een container voor hun transport naar Ierland. Er bestaan uiteraard al consolidatiediensten die in hun magazijn meestal kleinere partijen goederen samenvoegen in 1 container en deze dan verschepen. Het opzet dat is uitgewerkt door de neutrale “orchestrator” Tri-Vizor verschilt hiervan: de producten van Baxter worden in de container geladen in Lessines, nadien worden de filtersystemen van Donaldson bijgeladen in Brugge. De container wordt verder vervoerd naar Zeebrugge en door ECS European Containers naar Ierland verscheept. De lading wordt direct afgeleverd bij de klant van Donaldson en aansluitend op de site van Baxter. Beiden zijn in hetzelfde industriepark gevestigd. “Bij een dergelijke horizontale samenwerking worden de stromen van de twee bedrijven gesynchroniseerd, wat winst oplevert op het vlak van transportkosten en C02,” aldus Alex Van Breedam, CEO van Tri-Vizor. Om het concept te operationaliseren wordt het “collaboratieve transport

management systeem” van TRI-VIZOR gebruikt, de zogenaamde “cross supply chain cockpit”. De bedoeling is alvast om nieuwe bedrijven en nieuwe transportroutes toe te voegen aan deze samenwerking. Tri-Vizor Alex Van Breedam Tel + 32 3 292 62 12 [email protected] www.trivizor.com

CONTRACT ZWEEDS

STAAL NAAR ANTWERPEN VERLENGD Sinds 2002 wordt het staal van de Zweedse producent SSAB in Antwerpen per coaster aangeleverd vanuit Zweden. Het contract werd nu verlengd tot eind 2014 en omvat 50-60 aanlopen per jaar, goed voor zo’n 200.000 ton. Hiervoor wordt verder samengewerkt met Thor Shipping & Transport en Wijngaardnatie. De goederen worden behandeld, opgeslagen, ge(her)markeerd, enz. Vanuit Antwerpen worden de producten intermodaal naar het Europese hinterland gedistribueerd.

efficiënte behandeling ongeacht de weersomstandigheden. Thor Shipping & Transport Ann Favere Tel + 32 3 540 05 00 [email protected] www.thorshipping.nl

GROOTSTE WINDMOLEN

TER WERELD VIA REBO TERMINAL IN OOSTENDSE HAVEN

Alstom sloot vorig jaar met Rebo (Renewable Energy Base Oostende) een overeenkomst af om de grootste offshore windmolens ter wereld te assembleren op de Rebo terminal . De Haliade 150 is een direct aangedreven windturbine van 6 MW en heeft een rotor diameter van 150 meter. Hij zal geïnstalleerd worden in het windturbinepark Belwind, gelegen op 45 kilometer van de kust.

Sinds enkele jaren is de “all weather terminal” door Wijngaardnatie in gebruik genomen: een extra troef voor een

copyright© Tom Hofman

copyright© Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

De wieken werden gemaakt in Denemarken en hebben elk een lengte van 73,5 m. Ze werden op 21 januari per schip (“Abis Dublin”) aangevoerd in de Oostendse haven. De 3 torens, met een lengte tussen de 21 en 29,5 m, werden in Spanje vervaardigd en via de haven van Aviles verscheept (“Jumbo Vision”). Ze waren ter plaatse op 1 februari. De gondel (of nacelle) tot slot kwam op 6 februari aan per ponton vanuit Saint-Nazaire. De gondel bevat een direct aangedreven turbine van 6 MW.

BEDRIJVEN IN DE KIJKER De Rebo terminal biedt de ideale infrastructuur aan om een dergelijke turbine te bouwen en te transporteren. Het grootste installatieschip ter wereld (“Pacific Orca” 160,9 m lengte - 49 m breedte - 5,5 m diepgang - 6 spuds) zal de verschillende onderdelen naar het Belwind windmolenpark vervoeren.

De windturbine weegt 420 ton en is van het zeeniveau tot de top 187 meter hoog. De constructie loopt ook veertig meter onder water en nog eens veertig meter in de zeebodem. 5.400 gezinnen zullen hiermee van elektriciteit voorzien worden.

AG Haven Oostende Jan Allaert Tel + 32 59 340 711 [email protected] www.portofoostende.be

copyright© Tom Hofman

SHORTSEA IN BEWEGING MSC Belgium nv Bart Willems (export) Tel + 32 3 543 25 84 Bjorn De Bruyn (import) Tel + 32 3 543 22 61 www.mscbelgium.com

copyright© Ruud Glimmerveen

EXTRA SCHIP IN TILBURY-DIENST BIJ P&O FERRIES Sinds eind januari 2013 verzekert "Norsky", samen met zusterschip "Norstream", de dienst tussen Zeebrugge & Tilbury. Er zijn 10 overtochten per week. Beide schepen werden in 1999 gebouwd en hebben een capaciteit van 2.500 lijnmeter P&O Ferries Roos Van Hoorickx Tel + 32 50 54 22 14 [email protected] www.poferries.be

ZIM Belgium N.V. Steven Debrie Tel + 32 3 304 17 20 [email protected] www.zim.com

GEZAMENLIJKE MED-EUROPE DIENST VAN ZIM EN MSC Sinds midden februari bieden Zim en MSC een gezamenlijke Med-Europe dienst aan. De rotatie van de wekelijkse verbinding is als volgt: Felixstowe – Rotterdam – Hamburg – Antwerpen – Le Havre – Ashdod – Alexandria – Haifa – Ashdod – Valencia – Felixstowe en wordt verzorgd door 5 schepen met een capaciteit van 5.500-6.000 TEU. Antwerpse lading vertrekt iedere donderdag, retourlading komt aan op woensdag.

pagina 2 I

3

SHORTSEA IN BEWEGING AANPASSING

VAARSCHEMA

MAERSK

Na de aanpassingen die zusterrederij Seago Line eerder doorvoerde begin januari wijzigt Maersk Line nu ook haar vaarschema. De Italiaanse haven Gioia Tauro wordt geschrapt als bestemming. Export naar Gioia Tauro is niet meer mogelijk en vanaf maart stopt ook de importlading. Sinds midden 2011 verhuisde Maersk Line al heel wat transhipmentlading van de ZuidItaliaanse hub naar Malta. Maersk Benelux B.V. Nadine van de Wiel Tel + 32 3 205 39 25 [email protected] www.maerskline.com

NIEUWE DIENST ROSTOCK-ZEEBRUGGEBILBAO FINNLINES Finnlines wil met zijn nieuwe wekelijkse verbinding Rostock-Zeebrugge-Bilbao een veiliger, milieuvriendelijker en economisch aantrekkelijker alternatief bieden voor het wegtransport tussen Duitsland - Benelux - Noord-Spanje. De rotatie is als volgt: Rostock (vrijdag 16:00) - Zeebrugge (zondag 06:00 vertrek 13:00) - Bilbao (dinsdag 08:00) Finnlines Belgium NV Benjamin Van Laere Tel +32 3 570 95 42 [email protected] www.finnlines.com

SAMENWERKING P&O FERRIES EN TRANSFENNICA Sinds 8 januari zijn P&O Ferries en Transfennica samen gestart met een Landbridge oplossing voor onbegeleide en begeleide trailers en containers tussen Spanje en Engeland. De roroschepen van Transfennica worden op terminal 105-113 van P&O behandeld waardoor de Zeebrugse haven als hub fungeert. P&O Ferries biedt dagelijkse afvaarten aan tussen Zeebrugge en Teesport, Hull en Tilbury in beide richtingen en Transfennica biedt eveneens elke dinsdag en donderdag in beide richtingen een afvaart aan tussen het Spaanse Bilbao en Zeebrugge. Door de samenwerking kunnen transportbedrijven nu ook boeken voor Bilbao naar het Verenigd Koninkrijk. P&O Ferries Roos Van Hoorickx Tel + 32 50 54 22 14 [email protected] www.poferries.be Transfennica Helmut Walgraeve Tel + 32 50 36 88 00 [email protected] www.transfennica.com

copyright© Marko Stampehl

CMA CGM START NIEUWE DIENST NAAR TURKIJE EN GRIEKENLAND

Bovenop de bestaande diensten uit Zeebrugge startte CMA CGM midden maart haar nieuwe FEMEX 1 dienst die Hamburg, Antwerpen en Southampton rechtstreeks verbindt met Ambarli Haydarpasa - Gebze - Gemlik Thessaloniki - Aliaga (Izmir). Hub haven Malta wordt ook aangelopen waardoor transhipment naar de andere Middellandse Zeehavens mogelijk is. CMA CGM Belgium Michel Biernaux Tel + 32 3 202 36 49 [email protected] www.cma-cgm.be

CONTAINERVERBINDING ZEEBRUGGE-MOSS VIA DFDS LOGISTICS DFDS Logistics heeft sinds enkele weken de route Moss-ZeebruggeImmingham-Moss opgenomen in haar schema van regelmatige lijndiensten. De schepen die instaan voor de wekelijkse dienst naar Noorwegen worden behandeld aan de ZIP-terminal (Zeebrugge International Port). DFDS Logistics Lieven Broekaert Tel + 32 9 250 99 70 [email protected] www.dfdslogistics.com

SHORTSEA IN BEWEGING UITBREIDING VLOOT TRANSEUROPA FERRIES TransEuropa Ferries heeft het m/s “Pride of Calais” opgenomen in zijn vloot en omgedoopt tot m/s “Ostend Spirit”. Hierdoor telt de vloot opnieuw drie schepen. De “Ostend Spirit” heeft een capaciteit van 85 begeleide vrachtwagens, 250 wagens en 1.400

passagiers en zal de frequentie op de route Oostende-Ramsgate verhogen van acht naar twaalf afvaarten per dag. TransEuropa Ferries Peter Sys Tel + 32 59 34 02 50 [email protected] www.transeuropaferries.com

Kandidaat voor de shortsea award? Ga naar www.shortsea.be > evenementen

PROMOTIEBUREAU SHORTSEA SHIPPING

HOUDT GOED STAND IN DE CRISIS Ondanks de crisis heeft shortsea shipping in de vier Vlaamse havens zeer goed standgehouden in 2012. Meer zelfs: t.o.v. het recordjaar 2011 was er met iets meer dan 134 miljoen ton behandelde goederen in 2012 maar een relatief kleine terugval van -0.85%.

• De SSS-trafiek (%) stijgt in Antwerpen (+0.6%), Gent verliest licht terrein (-0,2%). • Zowel Zeebrugge (-3,4%) als Oostende verliezen meer trafiek (- 17,0%). • In beide jaarhelften werd er ongeveer evenveel shortsea lading behandeld. • In het eerste semester was dit 67 miljoen ton, in het tweede halfjaar een

• De stijging t.o.v. het rampjaar 2009 bedraagt + 13.0%.

40.000.000

De “European Shortsea Conference 2013” vond plaats op donderdag 14 maart 2013 in Parijs en werd georganiseerd door BP2S (SPC Frankrijk) in samenwerking met andere Europese shortsea promotiekantoren. Er waren 120 aanwezigen voor het interessante programma, waarin ook de nodige tijd was vrijgemaakt voor netwerking.

Het volledige persbericht en de cijfers vindt u op www.shortsea.be > publicaties > statistieken

120.000.000 100.000.000

EUROPEAN SHORTSEA CONFERENCE

In absolute cijfers werd eind december 2012 een totaal van 134.115.483 ton genoteerd voor de 4 havens samen.

140.000.000

• De shortsea trafiek in de Vlaamse havens zakt met 134,1 miljoen ton 0,85% onder het recordjaar 2011 (135,2 miljoen ton).

• Het aandeel van het shortsea transport tegenover de globale trafiek in de Vlaamse havens bedraagt 52,1%.

lichte daling van 1,16% met 66,6 miljoen ton.

80.000.000 60.000.000

20.000.000 0 SSS 1999

SSS 2000

SSS 2001

SSS 2002

SSS 2003

SSS 2004

SSS 2005

SSS 2006

SSS 2007

SSS 2008

SSS 2009

SSS 2010

SSS 2011

SSS 2012

Bron: Promotie Shortsea Shipping Vlaanderen • www.shortsea.be

REGISTRATIE ESN E-NEWS Bezoek de vernieuwde European Shortsea Network website en registreer u voor het ESN E-news (algemeen nieuws en nieuws met focus op “environment”) via http://www.shortsea. info/news.html

pagina 4 I

5

PROMOTIEBUREAU WORKSHOP ZEERIVIER ALBERTKANAAL De teruglopende cijfers voor de zeeriviertrafiek op het Albertkanaal zijn een aanleiding voor het promotiebureau om hierover een workshop te organiseren. De voorziene datum is donderdag 13 juni. De voorbereiding is gestart: de concrete uitwerking, locatie(s) en het programma zullen op de website onder “events” te vinden zijn vanaf eind april.

MILIEU HAALBAARHEID

ONDERZOCHT VAN WALSTROOM VOOR DE HAVEN VAN ZEEBRUGGE Het havenbestuur van Zeebrugge en de POM West-Vlaanderen hebben in het kader van het Europese project ECO2PROFIT het studiebureau Ingenium de opdracht gegeven om voor 50% van de trafiek in de haven van Zeebrugge na te gaan of het technisch en financieel haalbaar is om walstroomfaciliteiten te voorzien aan wal en op de schepen. Voor 25% van de trafiek in Zeebrugge bleek dit het geval te zijn. Walstroom is het voorzien van een elektrische verbinding tussen wal en schip. Dit zorgt ervoor dat de scheepsgeneratoren uitgeschakeld kunnen worden tijdens het verblijf van het schip in de haven. Daardoor worden de rookgasemissies in de havens in sterke mate gereduceerd en wordt lawaaihinder vermeden. Dit heeft een grote impact op de lokale luchtkwaliteit en reduceert de geluidshinder rond havens aanzienlijk. Een omschakeling van de elektriciteitsopwekking aan boord van een zeeschip met een verbrandingsmotor naar walstroomafname resulteert in een daling van de CO2-uitstoot met 70%. De uitstoot van

NOx, fijn stof en SO2 wordt door het gebruik van walstroom zo goed als volledig vermeden. Bovendien kan het gebruik van hernieuwbare energie, zoals elektriciteit van de windmolens in de haven van Zeebrugge, de milieuwinsten nog verder doen stijgen. Een scheepsmotor produceert geluid tussen 90 en 120 dBA, het gebruik van walstroom verloopt daarentegen geluidloos. Tot voor kort werden de mogelijkheden van walstroom voor zeeschepen niet echt onderzocht omwille van het ontbreken van een internationale standaard en omdat de gebruikte brandstoffen nog relatief goedkoop waren. Maar recent werd een internationale ISO-standaard voor walstroom voor zeeschepen bekendgemaakt en werd de internationale regelgeving aangepast. Dit betekent dat zeeschepen enkel nog zwavelarme brandstoffen mogen gebruiken in de ECA’s (Emission Controlled Areas met o.a.Noordzee en Baltische regio) en in de Europese havens. Deze zwavelarme brandstoffen zijn een stuk duurder. Dit zorgt ervoor dat sommige bedrijven in de Vlaamse havens er financieel baat bij hebben om over te schakelen op walstroom. In de havens van Zeebrugge en Antwerpen zijn al enkele voorbeelden van walstroom gekend.

Het havenbestuur van Zeebrugge en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) West-Vlaanderen hebben in het kader van het Europese project ECO2PROFIT het studiebureau Ingenium de opdracht gegeven om voor de helft van de trafiek in de haven van Zeebrugge na te gaan of het technisch en financieel haalbaar is om walstroomfaciliteiten te voorzien aan wal en op de schepen. Dit onderzoek is uniek voor Vlaanderen, aangezien de mogelijkheden voor de helft van de scheepvaartbewegingen in de haven onderzocht werden en de diversiteit van de schepen een specifieke aanpak vereisten. Het uitrollen van walstroominfrastructuur over de beschouwde terminals levert de bedrijven samen jaarlijks een besparing van 1,8 miljoen euro op hun energiefactuur en de gemeenschap jaarlijks een besparing van 6,4 miljoen euro aan externe kosten. Uit de economische haalbaarheidsstudie blijkt dat het voor 25% van het aantal calls in Zeebrugge nu al economisch interessant is om over te schakelen op walstroom. Het bleek vooral voor shortsea shipping en de binnenvaart interessant te zijn, zeker wanneer de schepen relatief lange tijd aan wal liggen. Het uitrollen van walstroominstallaties op alle beschouwde terminals blijkt vandaag niet rendabel te

MILIEU zijn omdat teveel verschillende schepen omgebouwd moeten worden om walstroom te kunnen gebruiken. Indien de CO2-reductie de enige drijfveer zou zijn, dan zou het 50 euro per ton CO2 kosten om de gehele bestudeerde trafiek om te schakelen op walstroom. Als enkel gekeken wordt naar de rendabele cases (25% van de trafiek in Zeebrugge), dan betekent dit globaal gezien geen kost maar een financiële winst van 7 euro per ton CO2.

ze de implementatie van walstroom in de haven verder ondersteunen en krijgen milieuvriendelijke schepen een korting op de havengelden. Schepen met een duurzaamheidsindex (ESIindex) hoger dan 30 punten, krijgen een korting. Het voorzien van een walstroominstallatie op een schip levert al ruim 11 punten op.

OP ONZE WEBSITE Brochure en presentatie “LNG in Baltic Seaports”: via onze website kan je zowel de brochure als de presentatie downloaden in pdf-formaat. Ga naar www.shortsea.be > Publicaties > Rapporten en studies > Promotiebureau voor de brochure. De presentatie vind je onder Publicaties

bron: www.apzi.be van 5 februari 2013

> Presentaties. Enkel beschikbaar in het Engels.

Aangezien het minimaliseren van de ecologische voetafdruk van de haven van Zeebrugge een actiepunt is voor het Havenbestuur van Zeebrugge, zal

BELEID HAVENS BEZORGD

OVER VERPLICHTING TE VOORZIEN IN LNGINFRASTRUCTUUR – STANDPUNT ESPO ESPO (European Sea Ports Organisation) is bezorgd over de nieuwe strategie van de Europese Commissie om propere brandstoffen te stimuleren. Voor havens houdt die een verplichting in LNG-infrastructuur te bouwen. Transportcommissaris Siim Kallas kondigde eind januari een nieuwe strategie aan om het gebruik van alternatieve brandstoffen door voertuigen, zeeschepen en binnenschepen te stimuleren. Hij wil op die manier de impasse rond het probleem van de kip en het ei doorbreken om Europees vervoer minder afhankelijk te maken van olie(producten). Voor maritiem vervoer zei Kallas een ontwerp van richtlijn voor te bereiden waarin zowat alle belangrijke Europese zeehavens én binnenhavens verplicht zullen worden tegen respectievelijk 2020 en 2025 een installatie te hebben gebouwd van waaruit schepen die varen op LNG kunnen bevoorraad worden. Bijkomend zullen de havens

INNOVATIE moeten beschikken over een laadpunt voor walstroom. ESPO is het eens met het streven naar schonere scheepsbrandstoffen en betere luchtkwaliteit in havens en verwacht dat in het kader van de uitbouw van het TEN-T-netwerk fondsen zullen vrijgemaakt worden om dat te helpen realiseren. Maar de organisatie betwijfelt of er in alle Europese havens, opgenomen in het kernnetwerk, een LNG-tankinstallatie moet komen. "Zal er wel een markt zijn voor LNGbevoorrading van schepen in al die havens?", vraagt ESPO zich af. Anderzijds kan er een markt zijn voor zulke LNG-installatie in havens, die niet in het kernnetwerk zijn opgenomen. De organisatie vindt dat LNG-installaties voor het bevoorraden van schepen enkel in die havens moeten komen waar dit zin heeft. "We vrezen m.a.w. dat de verplichting om dergelijke installaties te ontwikkelen in alle havens van het kernnetwerk zal leiden tot onderbenutting van bepaalde installaties", aldus nog secretarisgeneraal Patrick Verhoeven van ESPO. Bron: ESPO – 25/01/2013

MEER PALLETS IN EEN CONTAINER

Container Group Technology (CGT), een Brits designbureau, heeft containers ontworpen waarin meer pallets kunnen geladen worden dan in de standaard (ISO) containers, hoewel ze er uiterlijk een sterke gelijkenis mee vertonen. De zogenaamde 20-20 SeaCell containers bieden meer interne ruimte door o.a. het naar buiten staan van de golvingen in de zijwand en het gebruik van ingebouwde klemmen. Volgens de ontwerpers kan hun 20’ 4 europallets (1.2 x 0.8m) meer bevatten dan een ISO 20’ (15 i.p.v. 11). In hun 40’ zouden 5 europallets meer kunnen geladen worden (30 i.p.v. 25) dan in de 40’ ISO container. Ter vergelijking: een 40’ palletbrede container kan eveneens 30 europallets bevatten De ontwerpers maken zich sterk dat met hun ontworpen containers de totale handling- en transportkosten met 25-30% kunnen dalen. www.cgt-seacell.co.uk

pagina 6 I

7

BELEID VERMINDERD EU-

BUDGET VOOR TRANSPORT INFRASTRUCTUUR PROJECTEN Begin februari kondigde de Europese Commissie aan dat het oorspronkelijk voorziene bedrag van 32 miljard Euro voor de uitbouw van het Ten-T netwerk werd verminderd tot 23 miljard. Hoewel groter dan het bedrag van 8 miljoen Euro dat voor de periode 2007-2013 was bestemd, roept deze reductie

vragen op over de uitvoering van het transport infrastructuurplan in de nabije toekomst (2014-2020): de corridors, het Ten-T core netwerk enz.. Een aantal Europese representatieve organisaties hebben hun bezorgdheid hierover reeds geuit. Het nu gereduceerde budget komt overeen met zo’n 2.4% van het totale EU budget.

Zoekfunctie SSS-diensten Zoekt u lijndiensten van of naar Vlaanderen? Surf naar www. shortsea.be en klik op de rode balk. U vindt er alle regelmatige shortseadiensten in een handomdraai.

- CMA CGM verbindt Zeebrugge met Ust Luga - Nieuwe aanleghavens MSC - Akkoord bereikt voor vervoer 45-voeters in Benelux

U vindt de volledige berichten online: www.shortsea.be > nieuws onder recent nieuws of nieuwsarchief. Wenst u regelmatig op de hoogte te blijven? Schrijf u nu in op ons gratis e-zine via de knop op onze homepage www.shortsea.be of mail naar [email protected].

Bent u op zoek naar vlot transport zonder files? Promotie Shortsea Shipping Vlaanderen helpt u in uw zoektocht naar shortseamogelijkheden. www.shortsea.be - [email protected] Shortsea shipping is de moderne kustvaart die maritiem vervoer omvat in heel Europa, inclusief Noord-Afrika, de Middellandse Zee en de Zwarte Zee. Shortseaschepen hebben geen beperking in capaciteit en kunnen in bepaalde landen ook op de binnenwateren varen. Ook deze zee-riviervaart is shortsea shipping.

Promotie Shortsea Shipping Vlaanderen c/o Promotie Binnenvaart Vlaanderen Antwerpen I Straatsburgdok I Noordkaai 1A I 2030 Antwerpen Tel. + 32 3 202 05 20 I fax + 32 3 202 05 24 I e-mail: [email protected] website: www.shortsea.be

Short Sea Shipping: Long Term Vision

Verantwoordelijke uitgever: Promotie Binnenvaart Vlaanderen VZW - Armand Hertzstraat 23 - B-3500 Hasselt

KORTE BERICHTEN ONLINE